Ο Οτσαλάν καλεί ΡΚΚ να παραδώσει τα όπλα - «Πρέπει να αυτοδιαλυθεί»
Το πολυαναμενόμενο ιστορικό μήνυμα του Οτσαλάν ήρθε τελικά στις 17:00 ώρα Τουρκίας, καλώντας το ΡΚΚ να διαλύσει τις ένοπλες δομές του.
«Καλώ σε κατάθεση των όπλων. Το PKK πρέπει να αυτοδιαλυθεί», είπε ο φυλακισμένος ηγέτης των Κούρδων, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, καλώντας τις ένοπλες δομές της οργάνωσης να συνέλθουν και να αποφασίσουν να ενσωματωθούν στο κράτος και την κοινωνία.
Το κάλεσμα για «αποχαιρετισμό των όπλων» ήρθε λίγους μήνες μετά την έκκληση του ηγέτη του εθνικιστικού MHP, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, που είχε προτείνει την αποστρατιωτικοποίηση του PKK με αντάλλαγμα ακαθόριστες παραχωρήσεις.
Η δήλωση του Οτζαλάν, μέσω της αντιπροσωπείας του φιλο-κουρδικού κόμματος DEM, που τον επισκέφτηκε σήμερα στη φυλακή στο νησί Ιμραλί, ανοίγει εκ νέου το κεφάλαιο μιας ειρηνευτικής διαδικασίας, την ώρα που το τουρκικό κράτος δείχνει αποφασισμένο είτε να «τελειώσει» το ΡΚΚ και την τρομοκρατία, μέσω συνομιλιών, είτε μέσω νέων στρατιωτικών επιχειρήσεων, ακόμη και πέραν των συνόρων της Τουρκίας.
Ο Οτζαλάν μιλά – η Άγκυρα σκηνοθετεί
Η επταμελής αντιπροσωπεία του φιλοκουρδικού κόμματος DEM συναντήθηκε με τον Οτσαλάν και έπειτα μετέβη στην πλατεία Ταξίμ και σε συνέντευξη τύπου διάβασε το γραπτό μήνυμά του πρώτα στα κουρδικά κι έπειτα στα τουρκικά, καθώς το αίτημα για βιντεοσκοπημένο μήνυμα απορρίφθηκε από το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Το κρίσιμο ερώτημα τώρα είναι: θα ακολουθήσει το PKK; Ή θα επιμείνει στη στρατιωτική του παρουσία, ειδικά σε Ιράκ και Συρία;
Διαχρονικά, οι ειρηνευτικές διαδικασίες στην Τουρκία μοιάζουν με σκηνές από θεατρικό έργο: ξεκινούν με ελπίδες, φορτωμένες με δηλώσεις και συμβολισμούς, αλλά συνήθως καταλήγουν στα ίδια αδιέξοδα ή σε νέες συγκρούσεις. Ο νέος κύκλος που άνοιξε με το κάλεσμα του Αμπντουλάχ Οτσαλάν προς το ΡΚΚ να καταθέσει τα όπλα, κουβαλά ακριβώς αυτή τη βαριά κληρονομιά. Η σύμπραξη ΑΚΡ-ΜΗΡ, οι πιέσεις στο φιλοκουρδικό κόμμα και οι στρατιωτικοί σχεδιασμοί που ήδη διαρρέονται, δείχνουν πως η «ειρήνη» αυτή τη φορά είναι γεμάτη με αστερίσκους και όρους παράδοσης.
Οι πρώτες «παραχωρήσεις» προς τους Κούρδους
Η δήλωση του Οτσαλάν, την οποία περίμενε με ανυπομονησία ολόκληρη η Τουρκία, σηματοδοτεί την έναρξη μιας διαδικασίας που πολλοί ελπίζουν ότι θα περιλαμβάνει την απελευθέρωση πολλών πολιτικών κρατουμένων υψηλού προφίλ, συμπεριλαμβανομένου του δημοφιλούς Κούρδου ηγέτη της χώρας Σελαχατίν Ντεμιρτάς και μέτρα αμνηστίας για μαχητές του PKK.
Όμως παραμένουν πολλές προκλήσεις. Σύμφωνα με τον Ρεχά Ρουχαβίογλου, διευθυντή του Κέντρου Κουρδικών Σπουδών στο Ντιγιάρμπακιρ, «αναμένουμε ότι η επίδραση του μηνύματος Ερντογάν να είναι εκτεταμένη και νομίζω ότι όλες οι πρόσφατες συναντήσεις έγιναν για να μεγιστοποιηθεί αυτό το αποτέλεσμα».
Όσο για τις πιθανές παραχωρήσεις, «στην Τουρκία προβλέπω ότι πρώτα θα κατοχυρωθούν τα δικαιώματα πολιτικής συμμετοχής. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί να υπάρξει κάποια εγκατάλειψη διορισμών επιτρόπων στη θέση των εκλεγμένων Κούρδων δημάρχων», είπε και συμπλήρωσε: «Η αναθεωρημένη αντιτρομοκρατική νομοθεσία και η αναγνώριση του δικαιώματος της γλώσσας ενδέχεται να έρθουν αργότερα».
Ο Ρουχαβίογλου προειδοποίησε, ωστόσο, για τη ρευστότητα της κατάστασης.
«Η συμμόρφωση του Καντίλ (Βόρειο Ιράκ) με αυτή τη διαδικασία θα μπορούσε να δημιουργήσει μια κατάσταση στην Τουρκία, όπου μπορούμε να συζητήσουμε τα δημοκρατικά δικαιώματα πέρα από την ένοπλη αντίσταση. Τι θα συμβεί με τα μέλη του PKK; Πώς θα διαμορφωθεί η ζωή όσων καταθέτουν τα όπλα στην Τουρκία ή σε άλλη χώρα; Νομίζω ότι όλα αυτά τα ζητήματα θα λυθούν με τον καιρό».
Η σκιά του Καντίλ και η απειλή των επιχειρήσεων
Ο φιλοκυβερνητικός αρθρογράφος της «Χουριέτ», Αμπντουλκαντίρ Σελβί, προανήγγειλε στρατιωτική δράση, αν οι δομές του PKK-YPG στο Καντίλ και τη Συρία αγνοήσουν το κάλεσμα του Οτσαλάν.
Η πολιτική επιβίωση του φιλο-κουρδικού DEM περνά από ένα λεπτό σχοινί. Αν ευθυγραμμιστεί με το Ιμραλί και όχι με το Καντίλ, μπορεί να κερδίσει πολιτική αυτονομία. Αν όχι, το μέλλον του παραμένει αβέβαιο.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η έκκληση χαιρετίστηκε με περισσό ενθουσιασμό στη χώρα με πολλούς πολιτικούς παρατηρητές, όπως η Ασλί Αϊντίνταμπάς, να τη χαρακτηρίζουν «μια πραγματικά ιστορική στιγμή στην Τουρκία, παρά ταύτα».
Η βαρύτητα της σύγκρουσης και το φάντασμα του 2015
Η 40χρονη σύγκρουση έχει αφήσει πίσω της πάνω από 40.000 νεκρούς, κατεστραμμένες πόλεις, καμένα χωριά και εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένους, κυρίως στις κουρδικές επαρχίες. Η τελευταία προσπάθεια διαλόγου το 2015 κατέρρευσε μέσα σε λίγους μήνες, δίνοντας τη θέση της σε έναν ανελέητο πόλεμο στο νότο της Τουρκίας.
Όπως επισημαίνουν Τούρκοι αναλυτές, η νέα προσπάθεια δεν συνοδεύεται από τις αναγκαίες θεσμικές εγγυήσεις και μοιάζει περισσότερο με κίνηση πολιτικού τακτικισμού, παρά με πραγματική πρόθεση διευθέτησης.
Η «Νέα Τουρκία» του Ερντογάν και η κουρδική ατζέντα
Ο ίδιος ο Ερντογάν είχε φροντίσει να προετοιμάσει το έδαφος, εντάσσοντας στις ομιλίες του μηνύματα «ενότητας» που απευθύνονταν τόσο σε Τούρκους όσο και σε Κούρδους.
«Ως Τούρκοι, Κούρδοι και Άραβες, θα ενωθούμε όλοι μαζί και θα γκρεμίσουμε το τείχος του τρόμου που έχει υψωθεί στο αίμα των παιδιών μας για ακριβώς 40 χρόνια» δήλωσε την Κυριακή ο Τούρκος πρόεδρος.
«Μετά την εξάλειψη του προβλήματος της τρομοκρατίας, με την άδεια του Θεού, οι πόρτες σε μια νέα εποχή θα ανοίξουν – από τη δημοκρατία στην ανάπτυξη, από την αδελφότητα στην περιφερειακή ολοκλήρωση», υπογράμμισε.
03:45
03:24
15:50
