ក្នុង​ឱកាសបុណ្យ​ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី​ជា​ប្រពៃណី រដ្ឋាភិបាល​សឹក​ភូមា​បាន​សម្រេច​​ដោះលែងអ្នក​ទោសចំនួន​ជាង​បីពាន់​នាក់។ ​ប្រមុខ​ដឹកនាំ​បក្ស​ប្រឆាំង​លោកស្រី​ អ៊ុងសានស៊ូជី គ្មាន​ឈ្មោះ​ក្នុង​បញ្ជី​ដោះលែង​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​របប​សឹក​បាន​សម្រេច​សម្រាល​ទោស ដោយ​ផ្ទេរ​លោកស្រីចេញពី​ពន្ធនាគារ ទៅ​ឃុំឃាំង​នៅក្នុង​គេ​ហដ្ឋាន​វិញ។

គិតចាប់ពីថ្ងៃទី​១៧មេសានេះទៅ គឺនៅ​សល់​១០០ថ្ងៃគត់ ដែល​កម្មវិធីប្រកួតកីឡាអូឡាំពិក២០២៤នៅទីក្រុងប៉ារីស នឹងចាប់ផ្តើមជាផ្លូវការ​។​ មានមតិខ្លះ បានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភជាច្រើនចំណុច ថាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធកីឡា ព្រមទាំងបណ្តាញដឹកជញ្ជូន​បារាំង នៅមិនទាន់រៀបចំស្រេចបាច់ ដើម្បី​ទទួល​កីឡាករនិងអ្នកទស្សនារាប់សែននាក់ឡើយ​​។​ ហើយទន្ទឹមនឹងនេះ ក៏មានផងដែរ នូវការព្រួយបារម្ភស្តីពីបញ្ហាសន្តិសុខ ដោយសារតែមានការគំរាម​​ធ្វើភេរវកម្ម​​ នៅថ្ងៃ​បើក​សម្ពោធការប្រកួត​។

នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសានេះ គណបក្សភ្លើងទៀន និងគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរបានរៀបចំពិធីបង្សុកូលនៅមជ្ឈមណ្ឌលប្រល័យពូជសាសន៍ជើងឯកដើម្បីឧទ្ទិសកុសលដល់អ្នកបាត់បង់ជីវិតក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ គណបក្សក្នុងសម័្ពន្ធភាពឆ្ពោះទៅអនាគតទាំងពីរបានអំពាវនាវដល់អ្នកនយោបាយបច្ចុប្បន្នឲ្យបំភ្លេចចោលទំព័រចាស់ ហើយបើកទំព័រថ្មីដើម្បីស្ដារវប្បធម៌និយាយគ្នាត្រង់ៗ និងបញ្ចប់អរិភាពនយោបាយដែលជាបច្ច័យអាក្រក់នាំទៅរកការបែកបាក់ក្នុងសង្គមជាតិខ្មែរ។

យោងតាមរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវ និងការវិភាគលើរូបភាពផ្កាយរណបពីបរទេស ប្រទេសកម្ពុជាបានបាត់បង់ព្រៃឈើក្នុងឆ្នាំ២០២៣ដល់ទៅ ១២១ ០០០ហិកតា។ ទំហំនៃការបាត់បង់នេះគឺស្មើនឹងផ្ទៃដីទីក្រុង Los Angeles របស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ តាមរបាយការណ៍ដដែល ការបាត់បង់នេះដោយសារតែការរកស៊ីវិនិយោគដូចជា អាជីវកម្មរ៉ែមាសនិងរ៉ែដែក ការធ្វើទំនប់វារីអគ្គិសនី និងការកាប់ឈើខុសច្បាប់ជាច្រើន។

បន្ទាប់​ពី​អាក់​ខាន​អស់​រយៈ​ពេល​ជិតមួយ​ឆ្នាំកន្លះ លោក ឡយដ៍ អូស្ទីន រដ្ឋមន្ត្រីការពារ​ជាតិអាមេរិក​និង​សមភាគី​ចិន​លោក​ដុង ជន បាន​ជួប​ពិភាក្សា​គ្នា​ជា​លើ​កទីមួយ នៅ​ថ្ងៃ​អង្គារ​ទី ១៦​មេសា តាម​វីដេអូខុន​ហ្វេរិន។ នេះ​ជា​សញ្ញា​ដែល​បញ្ជាក់​ថា​មហាអំណាច​ទាំងពីរ​មាន​ឆន្ទៈ​ចង់​រក្សា​កិច្ច​សន្ទនា​រវាង​គ្នា​ បើ​ទោះ​បី​ជាទំនាក់ទំនង​នៅ​​តាន​តឹងខ្លាំង​ក៏​ដោយ។

ប្រមុខ​ការ​ទូត​ចិន លោក​ វ៉ាង យី គ្រោង​បំពេញ​ទស្សន​កិច្ច​ក្នុង​សប្តាហ៍​នេះ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​អាស៊ី​ចំនួន​ ៣ប្រទេស​។​ បើ​តាម​សារព័ត៌​មាន​ចិន​ South China Morning Post ទស្សន​កិច្ច​របស់​លោក​ វ៉ាង យី ​មានគោល​ដៅជំរុញ​ការ​អនុវត្ត​លើគម្រោង​ខ្សែក្រ​វ៉ាត់ ​និង​ផ្លូវ​ ដែល​បាន​ផ្តួច​ផ្តើម​ឡើង​ដោយ​ប្រធានា​ធិបតី​ចិនលោក​ស៊ី ជីនពីង។

ពិធីបុណ្យ​ចូលឆ្នាំខ្មែរប្រពៃណី​ជាតិ​ដែលមានរយៈពេល​៤ថ្ងៃ ត្រូវបានបិទ​បញ្ចប់នៅថ្ងៃទី១៦ ខែ​មេសា ឆ្នាំ២០២៤​។ ជាការកត់សម្គាល់​ ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ​ឆ្នាំ២០២៤នេះ ​ត្រូវបានអ្នក​តាមដានសង្គម ​និងប្រពៃណីវប្បធម៌​ខ្មែរ​មើលឃើញដូចៗគ្នាថា ​មានសន្ទុះខ្លាំងក្លា ​និងមាន​ការចូលរួមលេងកម្សាន្ត​ពី​ពលរដ្ឋខ្មែរច្រើន​ជាងបណ្តាឆ្នាំមុនៗ​។ តើការចូលរួម​ដ៏គគ្រឹកគគ្រេង​របស់ពលរដ្ឋខ្មែរ​ឆ្នាំនេះ ​មានជាប់ពាក់ព័ន្ធ​នឹងរឿង​ជាតិនិយម និង​ការដាក់សង្ក្រាន្ត​របស់ថៃទៅក្នុង​បញ្ជីបេតិកភណ្ឌ​អរូបីរបស់​អង្គការ ​UNESCO ​ឬ​យ៉ាងណា​?

ប្រមុខ​គណ​បក្ស​កាន់​អំណាច​ លោក ហ៊ុន សែន បាន​យល់​ព្រម​អនុគ្រោះ​ដល់​លោក​ អ៊ឹម សុផល​ ហៅ ​មុំ អាហ្សានី ដែល​តែង​តែ​វាយ​ប្រហារ​ត្រកូល​ហ៊ុន​តាម​រយៈ​សារ​ព័ត៌​មាន​ ឌឺ ខាមបូឌា ដេលី​កន្លងមក​។ ​ការ​យល់​ព្រមអនុ​គ្រោះ​នេះ​ធ្វើ​ឡើង  បន្ទាប់ពី​លោក មុំ អាហ្សានី បាន​ចេញ​មុខ​សុំ​ទោស ​លោក ​ហ៊ុន សែន ​និង​បាន​ទម្លាក់​កំហុស​ដាក់​ក្រុម លោក សម រង្ស៊ី ថាជា​អ្នក​រៀប​ចំ​ឆាក​ឲ្យ​វាយ​ប្រហារ​ត្រ​កូល​ហ៊ុន​។

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានធ្វើបត្យាប័នបញ្ជូនជនជាតិចិនចំនួន ១៣០នាក់ទៅប្រទេសកំណើតវិញកាលពីថ្ងៃទី១៣ មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ បើតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរដ្ឋចិន ជនជាតិចិនទាំង ១៣០នាក់ជាជនសង្ស័យនៃឧក្រិដ្ឋកម្មអនឡាញក្នុងចំណោមជាង១ពាន់នាក់ដែលសមត្ថកិច្ចកម្ពុជាបានចាប់ខ្លួនក្នុងប្រតិបត្តិការបង្រ្កាបល្បែងស៊ីសងអនឡាញនៅខេត្តព្រះសីហនុ។

ប្រទេសអេត្យូពី កំពុងតែឆ្លងកាត់​យ៉ាងលំបាកវេទនាបំផុត នូវ​គ្រោះទុរ្ភិក្ស។ ប្រជាជន​ទាំង​២១លាននាក់នៃប្រទេសនេះ រស់រំពឹងទាំងស្រុង ទៅនឹង​ជំនួយ​ស្បៀងអាហារ ​ពីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល​។ អង្គការសហប្រជាជាតិ បានអំពាវនាវកាលពីថ្ងៃទី​១៦មេសា ប្រមូល​ប្រាក់ឲ្យ​បាន​យ៉ាងហោច​ ​ចំនួន​១ពាន់លានដុល្លារ ដើម្បីបន្តជួយជាជំនួយ​មនុស្សធម៌​ដល់ប្រជាជនអេត្យូពី។

ទោះបី​ភ្នក់ភ្លើង​សង្គ្រាម​កំពុងតែ​បន្ត​ឆាបឆេះ​នៅ​អ៊ុយក្រែន ហើយ​និង​នៅ​តំបន់​ដើមបូព៌ា​ក្តី តែ​វឌ្ឍនភាព​សេដ្ឋកិច្ច​សកលលោក បន្ត​មា​នសន្ទុះ​កំណើន​។ នេះក៏ព្រោះតែ​ភាព​ស៊ាំ​ធន់​នឹងវិបត្តិ​របស់​ប្រទេស​ជាច្រើន​ ហើយ​សេដ្ឋកិច្ចរបស់​​ប្រទេស​ធំៗ មាន​សុខភាព​ល្អ និង​ មាន​វឌ្ឍនភាពរីកចម្រើន​​។​ នេះបើតាម​របាយការណ៍ព្យាករសេដ្ឋកិច្ច​​របស់ មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ ដែល​បាន​ចេញផ្សាយ​នៅថ្ងៃទី​១៦មេសា។ ជាមួយ​គ្នា​នេះ FMI ​បាន​ព្រមានអំពី​វិបត្តិ​អតិផរណា​ ដែល​ត្រូវ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​សម្រាប់​ឆ្នាំ​នេះ និង​ឆ្នាំខាង​មុខ​។​ ​

នៅ​ថ្ងៃទី១៦ មេសា ឆ្នាំ ២០២៤ ពោល ១០១ថ្ងៃ​មុន​ការ​រៀបចំ​ប្រកួត​កីឡាអូឡាំពិក​ក្នុង​ប្រទេស​បារាំង ភ្លើងគប់អូឡាំពិក​ត្រូវ​បាន​អុជ​ឡើង​នៅ​អូឡាពី (Olympie) ក្នុង​ប្រទេស​ក្រិក​ដែល​ជា​ទីកន្លែង​រៀបចំ​ការ​ប្រកួតកីឡាអូឡាំពិក​លើក​ដំបូង។ បន្ទាប់​មក ភ្លើងគប់អូឡាំពិក​នេះ​ធ្វើ​ដំណើរ​ឆ្លង​កាត់​ទីតាំង និង​តំបន់​មួយ​ចំនួន​ក្នុង​ទឹកដី​ក្រិក​រយៈពេល ១១ថ្ងៃ មុន​នឹង​បន្ត​ដំណើរ​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​បារាំង​សម្រាប់​ការ​បើក​សម្ពោធ​កីឡាអូឡាំពិក​ជា​ផ្លូវការ​នៅ​ថ្ងៃទី២៦ កក្កដា​ខាង​មុខ។

នៅថ្ងៃចន្ទ ទី១៥ មេសា រដ្ឋសភាហ្ស៊កហ្ស៊ីបានចាប់ផ្តើមពិភាក្សាឡើងវិញលើគម្រោងច្បាប់ដ៏ចម្រូងចម្រាសស្តីពី « ភ្នាក់ងារបរទេស » ។ តែស្រាប់នៅក្នុងការពិភាក្សានោះក៏មានផ្ទុះឡើងនូវការវាយតប់គ្នារវាងអ្នកតំណាងរាស្ត្រ។ គួររម្លឹកថាកាលពីឆ្នាំ ២០២៣ គម្រោងច្បាប់ដដែលមួយនេះធ្លាប់បានបង្កឲ្យមានបាតុកម្មប្រឆាំងយ៉ាងខ្លាំងក្លាពីមហាជនដោយពួកគេចាត់ទុកជាគម្រោងច្បាប់សំដៅបំបិទសេរីភាព។

ក្នុង​ជំនួបជាមួយ​​ប្រមុខរដ្ឋ​​ចិន នៅ​រដ្ឋធានីប៉េកាំង លោកអធិការ​បតីអាល្លឺម៉ង់ អូឡាហ្វ ស្ហុលស៍ ថ្លែងក្តីសង្ឃឹមថា ភាគី​ទាំង​ពីរ​នឹង​ធ្វើការរួម​គ្នា​ដើម្បីនាំមកនូវ​សន្តិភាព​នៅ​អ៊ុយក្រែន​។ ទន្ទឹម​នឹងគ្នា​នេះ​ ភាគី​ចិន លោក​​​ប្រធានាធិបតីស៊ី ជីនពីង បញ្ជាក់ដែរ នៅ​ថ្ងៃអង្គារ ទី​១៦មេសា ថា ចិន​មហាអំណាច​សេដ្ឋកិច្ច​លេខ២ ហើយ​អាល្លឺម៉ង់​មហាអំណាច​សេដ្ឋកិច្ច​ទី​​៣ គួរតែ​ពួត​ដៃ​សហ​ការ​គ្នា​ដើម្បី​ជំរុញ​សន្តិភាព​និង​ស្ថិរភាព​នៅលើពិភពលោក​។ ​

តុលាការខេត្តព្រះវិហារបានសម្រេចដោះលែងពលរដ្ឋ ២៨នាក់ដែលរងការចោទប្រកាន់ពីបទទន្ទ្រានចូលកាន់កាប់ដីរដ្ឋខុសច្បាប់ នៅស្រុកគូលែន។ លោកណុប វុធ្ធី អភិបាលរងខេត្តព្រះវិហារបានបញ្ជាក់នៅថ្ងៃទី១៦មេសា ឆ្នាំ២០២៤ នេះថា ការដោះលែងនេះដោយសារតែពួកគេបានសារភាពទទួលស្គាល់កំហុស និងឆ្លើយថា មានមេខ្យល់ញុះញង់បង្កឱ្យមានសកម្មភាពហិង្សាតបតជាមួយអាជ្ញាធរ។ តែលោកណុប វុធ្ធីមិនភ្លេចបន្ថែមថា ពួកគេទាំង២៨នាក់នៅតែស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់តុលាការ។

បន្ទាប់ពី​កម្ពុជា​ប្រកាស​ពី​គម្រោង​ព្រែក​ជីក​ពី​តាកែវ​ទៅ​កាន់​សមុទ្រ​ខេត្ត​កែប​នៅ​ចុង​ឆ្នាំ​២០២៤​ នេះ​ គេឃើញ​មាន​ប្រតិកម្ម​មួយ​ចំនួន​បាន​ធ្លាក់​មក​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​។ ​វៀតណាម​ដែល​ជា​ប្រទេស​នៅ​កៀក​នឹង​គម្រោង​ព្រែក​ជីក​«ហ្វូណនតេជោ» បាន​ប៉ុន​ប៉ង​រារាំង​គម្រោង​នេះ​ក្រោម​លេស​ពី​ការ​ប៉ះពាល់​ដល់​បរិស្ថាន​។ ចំណែក​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​បាន​សម្តែង​ក្តី​បារម្ភ​ថា ​គម្រោង​នេះ​អាច​ជា ​«ផ្លូវ​នាវា​ចរណ៍​របស់​កង​យោធា​ជើង​ទឹក​ចិន»​។​ តែ​សម្រាប់​កម្ពុជា រាល់​ការ​លើក​ឡើង​ទាំង​នេះ​សុទ្ធ​សឹង​ជា​ហេតុ​ផល​នយោបាយ​៕​

វិសមភាព​ប្រាក់​ចំណូល​​បាន​កើន​ឡើង​យ៉ាង​ខ្លាំង ក្នុង​៦០%​នៃ​ប្រទេស​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​កម្មវិធី​ជំនួយ​របស់​អង្គការ​មូលនិធិ​រូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ និង​ធនាគារ​ពិភពលោក។ ជា​វិសមភាព​ដ៏​ខ្ពស់​ ​ដល់​កំរិត​​ទាញ​សញ្ញាអាសន្នរបស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិទៀត។ ​នេះ​បើ​តាម​របាយការណ៍​Oxfamចេញ​ផ្សាយ​នៅថ្ងៃចន្ទទី ១៥​មេសា​។

គិតមកត្រឹមពេលនេះ ២ថ្ងៃក្រោយអ៊ីរ៉ង់​បញ្ជាដ្រូននិងមីស៊ីលសរុបជាង​៣០០គ្រាប់ បាញ់ឆ្ពោះមកលើអ៊ីស្រាអែល រដ្ឋាភិបាលរបស់​ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ នៅមិនទាន់សម្រេច ឬប្រកាសអ្វីទាំងអស់ ទាក់ទិននឹងការឆ្លើយតបទៅលើ​អ៊ីរ៉ង់​វិញ។ តើអ៊ីស្រាអែល នឹង​ស្ងាត់ត្រឹមនេះ ឬមួយអ៊ីស្រាអែល និងវាយប្រហារ​លើទឹកដី​អ៊ីរ៉ង់ដើម្បីសងសិកវិញ? នេះគឺជាជម្រើសដ៏លំបាក​​ចំនួន​​២ ដែលរដ្ឋាភិបាល​លោកណេតាន់យ៉ាហ៊ូ កំពុងតែប្រឈម ខណៈសហគមន៍អន្តរជាតិ ព្រួយបារម្ភកាន់តែខ្លាំង អំពីសង្គ្រាមឆាបឆេះរាលដាល។​

​ស៊ូដង់​អាច​នឹងធ្លាក់​ក្នុង​​​វិបត្តិ​ស្បៀង​អាហារធំធេង​​បំផុត​ដែល​ពិភពលោកមិន​​ធ្លាប់ជួប​​ប្រទះ​ពី​មុន​មក​ទេ។ នេះ​ជា​ពាក្យ​ព្រមាន​របស់​អគ្គនាយក​អង្គការ​កម្មវិធី​ស្បៀង​អាហារ​ពិភពលោក ក្នុង​ពេល​បើ​ក​សន្និសីទ​ស្តី​ពី​ប្រទេស​ស៊ូដង់​នៅ​ទីក្រុង​ប៉ារីស ថ្ងៃ​ទី ១៥​មេសា​២០២៤។ ផ្តួច​ផ្តើម​ឡើង​ដោយ​បារាំង ដើម្បី​តើនរំឮក​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​កុំ​ឱ្យ​ភ្លេចស៊ូដង់​មួយ​នេះ សន្និសីទ​មាន​កម្មវត្ថុ​ប្រមូល​ជំនួយ​និង​សម្របសម្រួល​ឱ្យ​មានការ​ចរចា​បិទ​បញ្ចប់​ជម្លោះ​ដែល​អូស​បន្លាយ​ពេល​មួយ​ឆ្នាំ​គត់ហើយ។

ថ្ងៃចន្ទទី​១៥មេសា២០២៤​ លោក​ដូណាល់ ត្រាំ បានក្លាយ​ជាអតីតប្រធានាធិបតី​សហរដ្ឋអាមេរិក​ដំបូងគេបង្អស់ ដែលត្រូវ​ប្រឈមមុខនឹងអង្គសវនាការ​ព្រហ្មទណ្ឌ​។ ចៅក្រម​តុលាការនៅសង្កាត់ម៉ាន់ហាតាន់ បានបើកសវនាការជំនុំជំរះ​ លើករណី​ដែលចោទថាលោក​ដូណាល់ ត្រាំ បាន​ក្លែងបន្លំឯកសារគណនី ដើម្បី​យកប្រាក់ទៅ​សូកបំបិទមាត់អតីតតារា​ស្រីអាសអាភៀសម្នាក់។

​លោក អូឡាហ្វ ស្ហុលស៍ អធិការ​បតី​អាល្លឺម៉ង់ បាន​អញ្ជើញ​ទៅ​ដល់​ប្រទេស​​ចិន​ នៅ​ថ្ងៃអាទិត្យ ទី​១៤ មេសា ដើម្បីរឹត​ចំណង​ទាក់ទង​ពាណិជ្ជកម្មជាមួយ​ចិន ដែល​ជា​ដៃគូរកស៊ី​ដ៏ធំ​ចម្បង​ជាងគេ​របស់​អាល្លឺម៉ង់​។ ដំណើរ​ទស្សនកិច្ចទៅ​ស្រុក​ចិន​របស់​​​ថ្នាក់ដឹកនាំអឺរ៉ុបរូប​នេះ ត្រូវ​រង​ការ​រិះគន់ពី​អ្នក​នយោបាយ​ក្នុងស្រុក ស្របពេល​ដែលប្រទេស​​បស្ចិមលោក បាន​​ថ្កោលទោស​រដ្ឋអំណាច​ចិនអំ​​ពី​ការប្រកួត​ប្រជែ​ង​មិន​ស្មោះត្រង់​ ជុំវិញ​ការ​​ឧបត្ថម្ភធន​ក្នុង​វិស័យ​ឧស្សាហកម្ម ​។​

គ្រប់គ្នាដឹងយ៉ាងច្បាស់ ថា​អ៊ីរ៉ង់និងអ៊ីស្រាអែល គឺជាសត្រូវស៊ីសាច់ហុតឈាមនឹងគ្នា ជាយូរលង់មក​ហើយ​។ តែយ៉ាងណា​ អ៊ីរ៉ង់​មិនដែល​ប្រើប្រាស់កម្លាំង ​វាយ​ប្រហារដោយ​ផ្ទាល់ទៅលើអ៊ីស្រាអែលទេ បើគិតចាប់ពី​របបបដិវត្តអ៊ីស្លាម​អ៊ីរ៉ង់​បាន​ឡើងកាន់អំណាចនៅឆ្នាំ​១៩៧៩។ កន្លងមក អ៊ីរ៉ង់បានត្រឹមប្រើប្រាស់​កងកម្លាំងដៃជើងរបស់ខ្លួន ដូចជា​ក្រុមហេសបូឡាលីបង់ ក្រុម​ហ៊ូទីយេម៉ែន និងក្រុមហាម៉ាសជាដើម ឲ្យ​វាយ​ប្រហារទៅ​លើ​អ៊ីស្រាអែលជំនួសខ្លួន​។ តែនៅលើកនេះ វាគឺជាលើកទី១ហើយ ដែល​អ៊ីរ៉ង់​បញ្ជាដ្រូន​ និង​បាញ់​មីស៊ីលចេញពីទឹកដីខ្លួន ឆ្ពោះទៅ​អ៊ីស្រាអែលដោយ​ផ្ទាល់។ ស្ថិតក្នុងបរិបទដែលកាន់តែតានតឹងខ្លាំងបែបនេះ មានការព្រួយបារម្ភខ្លាំងឡើងអំពីសង្គ្រាមដែលអាចឆេះរាលដាល​ដោយចំហ រវាងគូសត្រូវទាំង​២នេះ​។

កងកម្លាំងឆ្មាំបដិវត្តន៍​អ៊ីរ៉ង់ បាន​បើកការវាយប្រហារផ្លូវ​អាកាស​ទ្រង់ទ្រាយធំទៅលើ​ទឹកដី​ អ៊ីស្រាអែល ​នៅ​យប់​ថ្ងៃសៅរ៍​ឈាន​ចូល​ថ្ងៃអាទិត្យ​នេះ។ នេះជាការ​វាយប្រហារ​ដោយ​ចេញមុខនិងដោយ​ផ្ទាល់​ជាលើកទី១​ ពីសំណាក់​​អ៊ីរ៉ង់ ចំពោះ​អ៊ីស្រាអែល។​ ទីបញ្ជាការកងទ័ព​អ៊ីរ៉ង់​បញ្ជាក់ទៀត​​​ថា ការ​វាយប្រហារ​របស់​ខ្លួន ​បាន​សម្រេចចំ​​គោលដៅសំខាន់ៗ​​ទាំងអស់។ ផ្ទុយទៅវិញ ​អ៊ីស្រាអែល ​អះអាងថា​បាញ់​ស្ទាក់​កម្ទេច​បាន ​៩៩%​ ហើយ​និងគ្មា​នបង្កការ​ខូច​ខាត​អ្វី​ធំដុំទេ​។​ ​

យប់ថ្ងៃសៅរ៍ឈានចូលថ្ងៃអាទិត្យទី១៤មេសា អ៊ីរ៉ង់បានបើកការវាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំ ដោយផ្ទាល់​និង​ជា​លើក​ទី១ មកលើអ៊ីស្រាអែល​។ ជាការវាយប្រហារ ដែល​អ៊ីរ៉ង់អះអាងថាជាការសងសិក ចំពោះ “ទង្វើឧក្រិដ្ឋ” របស់អ៊ីស្រាអែល ដែលបានបាញ់មីស៊ីល​ទៅលើស្ថានកុងស៊ុលអ៊ីរ៉ង់នៅក្រុងដាម៉ាស កាលពីខែមីនា។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ការវាយប្រហាររបស់អ៊ីរ៉ង់ទៅលើអ៊ីស្រាអែល​នាពេលនេះ ត្រូវបាន​សហគមន៍អន្តរជាតិ​ថ្កោលទោស និងថ្លែង​ការព្រួយបារម្ភ​ជាខ្លាំង ថាអ៊ីរ៉ង់កំពុងប្រលែងលេងនឹងភ្លើងសង្គ្រាម​ដ៏គ្រោះថ្នាក់ ដែលអាចឆេះរាលដាលទូទាំងតំបន់​ដើមបូព៌ា។

នៅអ៊ុយក្រែន ស្ថានការណ៍នៅ​សមរភូមិ​ខាងកើត​កាន់តែធ្លាក់ចុះអាក្រក់ ដោយសារ​រុស្ស៊ី​បង្កើន​ការវាយប្រហារ​រឹតតែសន្ធឹក​ទៅលើ​កងទ័ពអ៊ុយក្រែន។ នៅក្នុងសារ​តេឡេក្រាម​កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ទី​១៣​មេសា មេបញ្ជាការកងទ័ពអ៊ុយក្រែន ទទួលស្គាល់ថា ស្ថានការណ៍នៅសមរភូមិ​មុខ​កាន់តែយ៉ាប់យ៉ឺន នៅពេល​កងទ័ពរុស្ស៊ី​បើកការវាយប្រហារ​ទាំងផ្លូវអាកាស និង​ផ្លូវគោក។ នៅក្នុងបទសម្ផាសន៍​ជាមួយ​ទូរទស្សន៍អង់គ្លេស​BBC អតីត​មេបញ្ជាការកងទ័ពអង់គ្លេស​ម្នាក់​និយាយ​ថា អ៊ុយក្រែន​អាចចាញ់សង្រ្គាម​នៅ​ឆ្នាំនេះ បើសិន​អ៊ុយក្រែន​នៅតែ​ចាញ់ប្រៀបរុស្ស៊ី ទាំងរឿង​អាវុធទំនើប និង​​ចំនួនកងទ័ព។

នៅទីក្រុង​ស៊ីដនី យ៉ាងហោច ស្លាប់មនុស្ស ៦ នាក់ និងរបួស​ជាច្រើន​នាក់​ ព្រោះតែការវាយប្រហារ​ចាក់​នឹងកាំបិត ថ្ងៃ​សៅរ៍​ ទី​១៣មេសា​។ ក្នុង​ចំណោម​មរណជន​ទាំង​ ៦ នាក់ ភាគច្រើន​ជាមនុស្ស​ស្រី​ គឺមាន​ ៥នាក់ ស្លាប់​នឹងកន្លែង ហើយ​ម្នាក់ទៀត​ បាន​ផុត​ដង្ហើម​នៅ​មន្ទីរពេទ្យ។​ បុរស​ខ្មាន់​កាំបិត បានត្រូវ​ប៉ូលិស​បាញ់​សម្លាប់នៅ​នឹងកន្លែងកើត​ហេតុ​​។ ​​ភ្លាមៗនេះ នគរបាល​អូស្ត្រាលី​ពុំ​ទាន់​ដឹង​ច្បាស់នៅឡើយទេ អំពី​ចេតនាពិត​របស់​ឃាតករ​។​ ចំណែក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​អូស្ត្រាលី បាន​បញ្ជាក់ថា ខ្មាន់​កាំបិត​ ​ធ្វើ​សកម្មភាព​តែម្នាក់​ឯង។​ ​

ថៃពង្រាយរថពាសដែក និងពង្រឹង​ទាហាន​នៅព្រំដែន​ជាមួយ​ប្រទេស​ភូមា ខណៈពេល​ដែល​មាន​ការប្រយុទ្ធគ្នាកាន់តែ​ខ្លាំង​រវាង​កងទ័ពភូមា និង​ក្រុមឧទ្ទាម​​នៅ​ទីក្រុង​ជាប់ព្រំដែន​ភូមាថៃ​។ នៅក្នុងទស្សនកិច្ច​ទៅកាន់តំបន់ជាប់ព្រំដែនកាលពីថ្ងៃសុក្រទី​១២​មេសា រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស​ថៃ លោក Parnpree Bahiddha-Nukara​និយាយប្រាប់អ្នកកាសែតថា ថៃ​មិនអនុញ្ញាត​ឱ្យអ្នកណាម្នាក់រំលោភចូលដីរបស់ខ្លួនទេ។ ប្រមុខការបរទេស​ថៃ​លើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះ​ ដោយសារ​តែមានក្តីបារម្ភថា កងទ័ពភូមា​អាច​វាយប្រហារ​សងសឹក​ក្រុមឧទ្ទាម ក្រុមប្រឆាំងភូមា​ដែល​ទើបវាយចូលកាន់កាប់ទីក្រុង​យុទ្ធសាស្រ្តMyawaddy ជាប់ព្រំដែនថៃកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។

ពាក្យគំរាមរបស់​អ៊ីរ៉ង់​ដែល​ថា​ នឹង​សងសឹក​ដាក់ទោស​អ៊ីស្រាអែល ដែលបានវាយប្រហារ​ស្ថានកុងស៊ុល​ និង​សម្លាប់មេឆ្មាំបដិវត្តន៍ កាលពី​ថ្ងៃទី ១​ខែ​មេសានេះ គឺជារឿងពិត និង​គួរឲ្យជឿទុកចិត្ត។ នេះបើតាមការអះអាង​របស់​អ្នកនាំពាក្យ​សេតវិមាន។ បន្ទាប់ពីធ្វើបុណ្យសព​ឲ្យ​សមាជិក​ឆ្មាំបដិវត្តនៅទីក្រុង​តេហេរ៉ង់ ថ្នាក់ដឹកនាំអ៊ីរ៉ង់បានព្រមានម្តងហើយម្តងទៀតថា នឹង​វាយប្រហារចាស់ដៃ​ទៅលើ​អ៊ីស្រាអែល​ដើម្បីសងសឹក​ឲ្យ​វីរជនរបស់ខ្លួន។ នៅថ្ងៃពុធ​កន្លងទៅ លោក ចូបៃដិន​និយាយថា អាមេរិកនឹងនៅតែការពារ​សន្តិសុខអ៊ីស្រាអែល​។ នៅចំពោះមុខការគំរាមកំហែង​របស់អ៊ីរ៉ង់ រដ្ឋមន្រ្តីការពារ​ជាតិអ៊ីស្រាអែលបាននិយាយកាលពីថ្ងៃសុក្រទី​១២​មេសា​​ថា អ៊ីស្រាអែល និង​អាមេរិក​កៀកស្មាគ្នា​ដើម្បីប្រឈមទប់ទល់​អ៊ីរ៉ង់។ នៅចំពោះមុខ​ស្ថានការណ៍កាន់តែរំជើបរំជួល​នៅ​ដើមបូព៌ា ដោយសារ​ការគំរាមវាយប្រហារគ្នា​រវាង​អ៊ីស្រាអែល និងអ៊ីរ៉ង់ បារាំង​ឯណោះវិញបានអំពាវនាវ​ឲ្យ​ប្រជាជនរបស់ខ្លួន ផ្អាក ធ្វើដំណើរទៅ​អ៊ីរ៉ង់ លីបង់ អ៊ីស្រាអែល​និង​ទឹកដីហ្កាហ្សា​ ចំណែក​ក្រុមហ៊ុនហោះហើរ អាល្លឺម៉ង់​ប្រកាសផ្អាកការហោះហើរទៅ​អ៊ីរ៉ង់ រហូត​ដល់​សប្តាហ៍ក្រោយ។

ពាក្យគំរាមរបស់​អ៊ីរ៉ង់​ដែល​ថា​ នឹង​សងសឹក​ដាក់ទោស​អ៊ីស្រាអែល ដែលបានវាយប្រហារ​ស្ថានកុងស៊ុល​ និង​សម្លាប់មេឆ្មាំបដិវត្តន៍ កាលពី​ថ្ងៃទី ១​ខែ​មេសានេះ គឺជារឿងពិត និង​គួរឲ្យជឿទុកចិត្ត។ នេះបើតាមការអះអាង​របស់​អ្នកនាំពាក្យ​សេតវិមាន។ បន្ទាប់ពីធ្វើបុណ្យសព​ឲ្យ​សមាជិក​ឆ្មាំបដិវត្តនៅទីក្រុង​តេហេរ៉ង់ ថ្នាក់ដឹកនាំអ៊ីរ៉ង់បានព្រមានម្តងហើយម្តងទៀតថា នឹង​វាយប្រហារចាស់ដៃ​ទៅលើ​អ៊ីស្រាអែល​ដើម្បីសងសឹក​ឲ្យ​វីរជនរបស់ខ្លួន។ នៅថ្ងៃពុធ​កន្លងទៅ លោក ចូបៃដិន​និយាយថា អាមេរិកនឹងនៅតែការពារ​សន្តិសុខអ៊ីស្រាអែល​។ នៅចំពោះមុខការគំរាមកំហែង​របស់អ៊ីរ៉ង់ រដ្ឋមន្រ្តីការពារ​ជាតិអ៊ីស្រាអែលបាននិយាយកាលពីថ្ងៃសុក្រទី​១២​មេសា​​ថា អ៊ីស្រាអែល និង​អាមេរិក​កៀកស្មាគ្នា​ដើម្បីប្រឈមទប់ទល់​អ៊ីរ៉ង់។ នៅចំពោះមុខ​ស្ថានការណ៍កាន់តែរំជើបរំជួល​នៅ​ដើមបូព៌ា ដោយសារ​ការគំរាមវាយប្រហារគ្នា​រវាង​អ៊ីស្រាអែល និងអ៊ីរ៉ង់ បារាំង​ឯណោះវិញបានអំពាវនាវ​ឲ្យ​ប្រជាជនរបស់ខ្លួន ផ្អាក ធ្វើដំណើរទៅ​អ៊ីរ៉ង់ លីបង់ អ៊ីស្រាអែល​និង​ទឹកដីហ្កាហ្សា​ ចំណែក​ក្រុមហ៊ុនហោះហើរ អាល្លឺម៉ង់​ប្រកាសផ្អាកការហោះហើរទៅ​អ៊ីរ៉ង់ រហូត​ដល់​សប្តាហ៍ក្រោយ។

កម្ពុជាមានជំហររឹងមាំ អាចនឹងឆ្លងផុតពីក្រុមប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច ហៅកាត់ថា LDC នៅឆ្នាំ ២០២៧។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ADB ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ១១មេសា។ ការវាយតម្លៃរបស់ធនាគារADB ធ្វើឡើង ដោយផ្អែកលើលទ្ធផលដែលបង្ហាញថា កម្ពុជាបានបំពេញលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យស្ទើទាំងស្រុង ក្នុងការឆ្លងផុតពីក្រុមប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច។ ជាមួយគ្នានេះ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីសម្លឹងឃើញ បញ្ហាប្រឈមនានា ដែលអាចកើតឡើង នៅបន្ទាប់ពីកម្ពុជាឆ្លងផុតពីក្រុមប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច។

ស្ត្រីនិងកុមារកម្ពុជាកាន់តែច្រើនបានជួបវិបត្តិសុខភាពដោយសារការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើយ៉ាងគំហុក។ នេះបើតាមការសិក្សារបស់អ្នកស្រាវជ្រាវជប៉ុនម្នាក់ ដែលកាសែតម៉ុងហ្គាបេយកមកចុះផ្សាយ នៅថ្ងៃទី១១មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ យោងតាមការសិក្សាថ្មី កុមារកើតចេញពីផ្ទៃម្តាយដែលរស់នៅក្នុងចម្ងាយ ៥គីឡូម៉ែត្រពីតំបន់រងការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ មានអត្រាខ្វះអាហារូបត្ថម្ភខ្ពស់។ ចំណែកឯ ស្ត្រីជាម្តាយត្រូវបានរកឃើញថា ស្លេកស្លាំង មានបញ្ហាខ្វះកោសិកាឈាមក្រហម។

កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី​១១មេសា លោក​ប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន បានដឹកនាំជំនួបកំពូលត្រីភាគី​ពិសេសមួយ ជាមួយ​នឹងលោក​ប្រធានាធិបតី​ហ្វីលីពីន និ​ងលោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន​។ ជំនួបកំពូលត្រីភាគីនៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននេះ​ គឺផ្តោតសំខាន់ទៅ​លើ​ការការពារសន្តិសុខ នៅតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ជាទីដែល​ចិនកំពុងតែ​ពង្រីកសកម្មភាព​យោធា​កាន់តែខ្លាំង​។ នៅក្នុងជំនួបនេះ លោក​ចូ បៃដិនបានប្រាប់ទៅ​លោក​ម៉ារកូស ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីនថា សហរដ្ឋអាមេរិក​សន្យាការពារហ្វីលីពីន ប្រសិន​បើមានការវាយប្រហារណាមួយ​ នៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង​។

ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ១១ មេសា រុស្ស៊ីបានថ្លែងឲ្យដឹងថា កិច្ចប្រជុំចរចាក្នុងបុព្វហេតុអ៊ុយក្រែន ដែលប្រទេសស្វីសជាម្ចាស់ផ្ទះ គ្រោងរៀបចំឡើង នៅថ្ងៃទី ១៦ និង ១៧ មិថុនា ខាងមុខនេះ នឹងគ្មានន័យខ្លឹមសារអ្វីទាំងអស់ ប្រសិនបើគ្មានវត្តមានប្រទេសរុស្ស៊ីចូលរួម។  លោកប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន បាននិយាយចំអក ចំពោះការរៀបចំសន្និសីទនេះថា គឺជារឿងកំប្លែង និង គួរសោកស្តាយ ក្នុងពេលតែមួយ។ សហរដ្ឋអាមេរិកវិញ បានទម្លាយនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា ខ្លួនពុំទាន់បានសម្រេចចិត្ត ចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំ ដែលនឹងមានប្រទេសចូលរួមជាង ១០០ ប្រទេស ឬ យ៉ាងណានោះទេ។