ΥΠΕΣ: Η Λευκωσία κρούει κώδωνα κινδύνου για το μεταναστευτικό εδώ και μήνες
Εδώ και μήνες η Κύπρος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου πως ενδεχόμενη κατάρρευση του Λιβάνου θα οδηγούσε σε μαζικές ροές Σύρων μεταναστών προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, είπε ο Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου, σημειώνοντας πως το ξέσπασμα του πολέμου στην Γάζα «επιβεβαίωσε με τον χειρότερο τρόπο τις ανησυχίες» της Λευκωσίας. Έκανε λόγο για «οργανωμένο έγκλημα» που εκμεταλλεύεται την ανάγκη των ανθρώπων για ασφαλέστερη ζωή, σημειώνοντας την ανάγκη για «συντονισμένη και αποτελεσματική δράση».
Η Κυπριακή Δημοκρατία επικεντρώνεται σε δύο κατευθύνσεις, την την επαναξιολόγηση περιοχών της Συρίας και την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής στήριξης προς τον Λίβανο, είπε ο κ. Ιωάννου, μιλώντας την Τρίτη κατά τη συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση του απολογισμού του έργου του Υπουργείου του, κατά το πρώτο έτος της διακυβέρνησης Χριστοδουλίδη και του προγραμματισμού για το 2024.
Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών, το 2022 οι αιτήσεις ασύλου ανέρχονταν στις 21.565 , ενώ το 2023 σε 11.617, δηλαδή υπήρξε εντός του 2023 μια μείωση στις νέες αιτήσεις ασύλου κατά 50%.
Επιπρόσθετα, το 2022 οι αιτητές ασύλου από αφρικανικές χώρες ανέρχονταν σε 9.384, ενώ το 2023 σε 2.607, δηλαδή υπήρξε μείωση των νέων αιτητών ασύλου από χώρες της Αφρικής κατά 85%. Οι αιτητές ασύλου από τη Συρία το 2022 ανέρχονταν σε 4.088, ενώ το 2023 σε 6.148, υπήρξε, δηλαδή μια αύξηση του 50%. Όσον αφορά τις υπόλοιπες χώρες, το 2022 οι αιτητές ασύλου ανέρχονταν σε 8.093 το 2022, ενώ το 2023 σε 2.862, δηλαδή υπήρξε μια μείωση της τάξης του 65%.
Αναφερόμενος στο μεταναστευτικό, ο Υπουργός Εσωτερικών είπε πως στόχος της Κυβέρνησης για το 2024 είναι η ολοκλήρωση εξέτασης αιτήσεων ασύλου εντός 30 ημερών.
Ανέφερε, παράλληλα, ότι το πρώτο τετράμηνο του 2024, η Κύπρος συνεχίζει να καταγράφει θετικό πρόσημο, με 1.000 περισσότερες επιστροφές σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023
Ο κ. Ιωάννου είπε, παράλληλα, ότι είναι επίσης γεγονός πως η εξέλιξη του μεταναστευτικού «δεν είναι κάτι το οποίο εξαρτάται αποκλειστικά από τις δικές μας ενέργειες ή αποφάσεις, αφού επηρεάζεται από πολλούς αστάθμητους παράγοντες, όπως η κλιματική αλλαγή, αλλά κυρίως οι πολιτικές εξελίξεις, όπως ακριβώς συνέβη και με την περίπτωση του πολέμου στην περιοχή μας.
Σημείωσε ότι η Κύπρος δέχθηκε τα τελευταία χρόνια, με κορύφωση το 2021 και 2022, ασφυκτικές πιέσεις εξαιτίας των μαζικών μεταναστευτικών ροών.
«Ως αποτέλεσμα, παραμένει ακόμη και σήμερα η χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό αιτητών ασύλου σε σχέση με τον πληθυσμό της σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι που δυσχεραίνει την προσπάθεια για αποτελεσματική διαχείριση του μεταναστευτικού», συμπλήρωσε.
Σε σχέση με το μεταναστευτικό, ο Υπουργός Εσωτερικών είπε ότι με τη σύσταση του Υφυπουργείου, «εντατικοποιούμε τις προσπάθειές μας ως Κυβέρνηση για καλύτερη αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης».
«Συνεχίζουμε την προσπάθεια εφαρμογής μέτρων στο εσωτερικό, αλλά και άσκησης πιέσεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για λήψη εκείνων των αποφάσεων στο θέμα της Συρίας, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος», ανέφερε.
Σημείωσε ότι κατά το 2024, αναμένεται να ολοκληρωθεί η αναθεώρηση του Σχεδίου «ΝΑΥΚΡΑΤΗΣ», και να συνεχιστούν οι ενημερωτικές καμπάνιες για τις εθελούσιες επιστροφές, αλλά και οι εκστρατείες επιθεώρησης για την παράνομη εργοδότηση μεταναστών.
«Ταυτόχρονα, συνεχίζονται οι κατασκευαστικές εργασίες για τη δημιουργία του Προαναχωρησιακού Κέντρου στις Λίμνες και την ολοκλήρωση της αναβάθμισης των υποδομών σε Κοφίνου και Πουρνάρα», πρόσθεσε.
Ο Υπουργός Εσωτερικών ανέφερε, επίσης, ότι για το πολύπλοκο αυτό ζήτημα που βρίσκεται πολύ ψηλά στα θέματα της επικαιρότητας τις τελευταίες εβδομάδες και μονοπωλεί το ενδιαφέρον ολόκληρης της κυπριακής κοινωνίας, η Κυβέρνηση υιοθέτησε από την πρώτη στιγμή μια δραστική και πολυεπίπεδη προσέγγιση.
«Για να βελτιώσουμε τη δύσκολη κατάσταση που παραλάβαμε, εξ αρχής στοχεύσαμε σε τέσσερις πυλώνες, δηλαδή τη μείωση των αφίξεων, την επιτάχυνση των διαδικασιών εξέτασης των αιτήσεων ασύλου, την αύξηση του αριθμού των επιστροφών και τη βελτίωση των υποδομών υποδοχής και φιλοξενίας», πρόσθεσε.
Μέσα από μια σειρά στοχευμένων μέτρων, συνέχισε ο Υπουργός, πέτυχαν εντός του 2023 τη μείωση των νέων αιτήσεων ασύλου κατά 50%, τη μείωση των νέων αιτητών ασύλου από χώρες της Αφρικής κατά 85%, τη σύντμηση του χρόνου εξέτασης των αιτήσεων ασύλου σε τρεις μήνες, τη διεκπεραίωση της εξέτασης σημαντικού αριθμού αιτήσεων ασύλου που εκκρεμούσαν, την αύξηση των επιστροφών κατά 66%, την ολοκλήρωση των βελτιωτικών εργασιών για μετατροπή του Κέντρου Πρώτης Υποδοχής «Πουρνάρα» σε κλειστή δομή, την αναβάθμιση και επέκταση του Κέντρου Υποδοχής και Φιλοξενίας Αιτητών Διεθνούς Προστασίας την Κοφίνου, την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών για τη δημιουργία Προαναχωρησιακού Κέντρου στην Μεννόγεια, χωρητικότητας περίπου 800 ατόμων, την εκπόνηση του Σχεδίου Δράσης για την Ένταξη και την Κοινωνική Συμπερίληψη Μεταναστών για την περίοδο 2024-2026, και την εκπόνηση από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης ειδικού Σχεδίου Δράσης για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού στην Ανατολική Μεσόγειο.
Όπως είπε, τα μέτρα αυτά έχουν αποφέρει εμφανή αποτελέσματα, ιδιαίτερα στο θέμα των αιτητών ασύλου από υπηκόους τρίτων χωρών της υποσαχάριας Αφρικής, το οποίο σε μεγάλο βαθμό έχει περιοριστεί και θα μπορούσαμε να πούμε ότι βρίσκεται σε διαχειρίσιμο επίπεδο.
Ο Υπουργός Εσωτερικών έκανε ιδιαίτερη μνεία στον τομέα των επιστροφών, έναν τομέα, όπως ανέφερε, «στον οποίο επενδύσαμε σε πολύ μεγάλο βαθμό από την πρώτη στιγμή, με πολύ θετικά αποτελέσματα, τα οποία ανάγκασαν τους αρμόδιους Ευρωπαίους αξιωματούχους να χρησιμοποιούν την Κύπρο ως σημείο αναφοράς».
Τόνισε, παράλληλα, ότι το πρώτο τετράμηνο του 2024, η Κύπρος συνεχίζει να καταγράφει θετικό πρόσημο, με χίλιες περισσότερες επιστροφές σε σύγκριση με την περσινή αντίστοιχη περίοδο.
«Ωστόσο, εκείνο που παραμένει ως το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ο μεγάλος αριθμός αφίξεων Σύρων υπηκόων που φτάνουν στη χώρα μας διά θαλάσσης από την Συρία και κυρίως τον Λίβανο. Όπως είναι γνωστό, η Συρία, από την έναρξη των εχθροπραξιών από το 2011 και μέχρι και σήμερα, θεωρείται ως μη ασφαλής χώρα σύμφωνα με τις αξιολογήσεις των διαφόρων αρμόδιων οργανισμών, γεγονός που σημαίνει ότι όλοι οι Σύροι υπήκοοι απολαμβάνουν το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας», συμπλήρωσε.
Το δεδομένο αυτό, συνέχισε ο Υπουργός Εσωτερικών, παροπλίζει τις αρμόδιες Υπηρεσίες «και δεν μας δίνει το δικαίωμα να αξιολογούμε τις ατομικές συνθήκες των αιτητών και να προβαίνουμε σε επιστροφές εκεί και όπου αποδεδειγμένα υπάρχει εκμετάλλευση του συστήματος».
«Ως αποτέλεσμα, η πίεση στο σύστημα υποδοχής και φιλοξενίας της χώρας μας αυξάνεται. Η εγγύτητα δε της Κύπρου με τον Λίβανο, όπου βρίσκονται πέραν του 1,5 εκατομμυρίου Σύρων, την καθιστά τον υπ’ αριθμό ένα ελκυστικό προορισμό. Ταυτόχρονα, οι οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στο εσωτερικό του Λιβάνου, αλλά και οι γεωπολιτικές συνθήκες στην περιοχή της Μέσης Ανατολής περιορίζουν τη δυνατότητα των Αρχών του Λιβάνου να ανταποκριθούν σε ικανοποιητικό βαθμό σε ό,τι αφορά στην επιτήρηση των ακτών του. Εδώ και μήνες, με παρεμβάσεις μας προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου, υπογραμμίζοντας πως ενδεχόμενη κατάρρευση του Λιβάνου, θα οδηγούσε σε μαζικές ροές Σύρων μεταναστών προς την Ευρωπαϊκή Ένωση», σημείωσε.
Δυστυχώς, είπε ο Υπουργός Εσωτερικών, το ξέσπασμα του πολέμου στην Γάζα επιβεβαίωσε με τον χειρότερο τρόπο τις ανησυχίες τους.
«Η δυσκολία του Λιβάνου να ελέγξει τις ακτές του αποτελεσματικά, επιτρέπει στα οργανωμένα κυκλώματα διακινητών να προωθούν περισσότερα άτομα προς την Κύπρο και τα ευρωπαϊκά κράτη. Έχουμε πολλές φορές πει ότι πρόκειται για οργανωμένο έγκλημα που εκμεταλλεύεται την ανάγκη των προσώπων αυτών για ασφαλέστερη ζωή και που απαιτεί συντονισμένη και αποτελεσματική δράση», πρόσθεσε.
Ο κ. Ιωάννου ανέφερε, επίσης, ότι ως Κυπριακή Δημοκρατία, επικεντρώνονται σε δύο κατευθύνσεις.
«Από τη μια, μέσω της διπλωματικής οδού, πιέζουμε προς την κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επαναξιολόγηση περιοχών της Συρίας και τον αποχαρακτηρισμό τους από εμπόλεμες σε ασφαλείς, ούτως ώστε να μην παραχωρείται σε άτομα συριακής καταγωγής αυτόματα το καθεστώς προσωρινής προστασίας, αλλά να εξετάζεται επί της ουσίας η αίτηση ασύλου τους. Για τον λόγο αυτό, τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όσο κι εγώ, πραγματοποιούμε το τελευταίο διάστημα επαφές με ομολόγους μας σε κράτη που έχουν δηλώσει την ταύτισή τους με την κυπριακή πρωτοβουλία για την Συρία», σημείωσε.
Εξ ου, συνέχισε ο Υπουργός, «και είμαστε στο στάδιο προεργασίας μιας υπουργικής συνάντησης στην Κύπρο, που θα εξετάσει την εξωτερική διάσταση της μετανάστευσης με έμφαση στα επόμενα βήματα για την Συρία, με τη συμμετοχή των αρμόδιων για θέματα μετανάστευσης Υπουργών».
«Σκοπός μας είναι να ενώσουμε τις φωνές μας σε έναν συνασπισμό χωρών με κοινές ανησυχίες, αλλά και να συντονίσουμε τις ενέργειές μας. Παράλληλα, θα συμμετάσχουμε σε κοινές αποστολές επί του εδάφους της Συρίας μαζί με άλλα κράτη μέλη, έτσι ώστε να συγκεντρώσουμε στοιχεία για τον καθορισμό περιοχών ως ασφαλείς και να μπορέσουμε να διασφαλίσουμε την προστασία όρων το έχουν πραγματικά ανάγκη», συμπλήρωσε.
Από την άλλη, είπε ο κ. Ιωάννου, «εδώ και καιρό, ως Κυπριακή Δημοκρατία, προειδοποιούσαμε για την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής στήριξης προς τον Λίβανο, εφαρμόζοντας όμοιες πρακτικές όπως στην περίπτωση της Τουρκίας και στο πλαίσιο της θεσμοθέτησης μιας συμφωνίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Λιβάνου, κατ’ αντίστοιχο τρόπο που έγινε προηγουμένως με την Τυνησία και την Αίγυπτο».
«Για αυτό και ως Κύπρος, ασκήσαμε έντονες διπλωματικές πιέσεις τόσο προς την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και προς την πλευρά του Λιβάνου, ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να ενισχύσει την οικονομική βοήθεια που λαμβάνει ο Λίβανος, υπό την προϋπόθεση ότι αυτή θα διασυνδεθεί με την αύξηση της επιχειρησιακής ικανότητας του Λιβάνου να ασκεί αποτελεσματικότερη επιτήρηση στην ακτογραμμή του», συμπλήρωσε.
Σε αυτό το πλαίσιο, είπε ο Υπουργός, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα μεταβεί στις 2 Μαΐου στον Λίβανο, μαζί με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να συζητηθεί το ζήτημα της οικονομικής ενίσχυσης της χώρας.
«Σε επίπεδο Κομισιόν, η προσπάθεια είναι να ετοιμαστεί μέχρι τότε και να παρουσιαστεί το πακέτο στήριξης του Λιβάνου», ανέφερε και επανέλαβε ότι το μεταναστευτικό είναι εδώ για να μείνει.
«Ένα φαινόμενο πρωτίστως κοινωνικό, με ανθρωπιστικές προεκτάσεις, με διάρκεια και ευμετάβλητες πτυχές. Ένα πρόβλημα που, όπως αποδεικνύει το παράδειγμα της Κύπρου, είναι κυρίως ζήτημα με εξωτερική διάσταση, η οποία καθορίζει ανά περιόδους τις εξελίξεις», κατέληξε.
Πηγή: ΚΥΠΕ
