Η Τουρκία διεκδικεί ηγεμονία στη Λιβύη μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ
Η Λιβύη μετατρέπεται ξανά σε σκακιέρα ξένων επιρροών, με την Τουρκία, τη Ρωσία και τις ΗΠΑ να παρελαύνουν μέσα από τις φιλοδοξίες τους για τον έλεγχο των νέων ενεργειακών διαγωνισμών
Η Τουρκία επιχειρεί συστηματική διεύρυνση επιρροής στη λιβυκή αρένα, σε μια στιγμή που η Τρίπολη συγκροτεί νέο κέντρο λήψης αποφάσεων και η ανατολική Λιβύη επιχειρεί να ανοίξει δίαυλο με Μόσχα και Άγκυρα.
«Τίποτα δεν τελειώνει στη Λιβύη χωρίς την Τουρκία»
Η φιλοκυβερνητική εθνικιστική εφημερίδα Γενί Σαφάκ, με την υπογραφή του Ιμπραχίμ Καραγκιούλ, υπογραμμίζει ότι οι νέοι ενεργειακοί διαγωνισμοί της Λιβύης και οι επισκέψεις των γιων του Χαφτάρ αποτελούν μέρος ενός «μεγάλου γεωπολιτικού σχεδίου», όπου η Τουρκία διατηρεί καθοριστικό ρόλο. Σε ύφος συνήθως αιχμηρό, το ρεπορτάζ παρουσιάζει ουσιαστικά τον άξονα Άγκυρας–Τρίπολης ως τον μόνο σταθερό και υπογραμμίζει ότι κάθε απόπειρα της ανατολικής Λιβύης να κινηθεί αυτόνομα «οδηγεί σε νέα μέτωπα έντασης».
Τρικέφαλη αρχή στην Τρίπολη
Η Şarkul Avsat περιγράφει τη συγκρότηση του νέου Συμβουλίου Προέδρων από τον Μοχάμεντ Μένφι τον Αμπντουλχαμίντ Ντμπεϊμπά και τον Μοχάμεντ Τακαλά, χαρακτηρίζοντάς το ως «ανώτατη κυρίαρχη αρχή».
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, το συμβούλιο ιδρύεται για «εθνική συναίνεση», θα συντονίζει τις θέσεις σε πολιτικά, οικονομικά και θέματα ασφαλείας, δεν θα δημιουργεί νέο θεσμό ούτε πρόσθετο διοικητικό βάρος και θα καλέσει όλα τα κυρίαρχα όργανα να προσχωρήσουν προκειμένου «να προστατευθούν τα συμφέροντα του λιβυκού κράτους».
Όμως η δημιουργία του θεωρήθηκε από τη Βεγγάζη «ένα νέο μέτωπο έντασης». Φωνές κοντά στον Λιβυκό Εθνικό Στρατό έκαναν λόγο για αντίδραση της Τρίπολης στην «φθίνουσα επιρροή της» και για προσπάθεια επαναφοράς ισορροπιών.
Η κινητικότητα των Χαφτάρ
Ο Σαντάμ Χαφτάρ ταξίδεψε στην Άγκυρα, όπου συναντήθηκε με τον Τούρκο ΥΠΕΞ, Χακάν Φιντάν, καθώς και τον υπουργό Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ, συζητώντας «προοπτικές διμερούς συνεργασίας», περιφερειακές εξελίξεις και τρόπους ενίσχυσης της κοινής στρατιωτικής συνεργασίας.
Ο Σαντάμ είχε ήδη επαφές με τουρκική στρατιωτική αντιπροσωπεία στη Βεγγάζη και συμμετείχε στην έκθεση IDEF 2025 στην Κωνσταντινούπολη.
Παράλληλα, ο άλλος αδελφός Μπελκασίμ Χαφτάρ μετέβη στη Μόσχα, όπου συναντήθηκε με τον Σεργκέι Λαβρόφ, για «ανασυγκρότηση και ανάπτυξη», με τη Ρωσία να διατηρεί σημαντικά ανοίγματα στην ανατολική Λιβύη.
Οι κινήσεις αυτές καταγράφονται ως αναζήτηση νέας ισορροπίας εκ μέρους της ανατολικής Λιβύης, η οποία δεν επιθυμεί να αφήσει την πρωτοβουλία κινήσεων στην Τρίπολη.
«Ο Χαφτάρ πρέπει να έρθει στην Τουρκία»
Η τουρκική εφημερίδα «Γενί Σαφάκ» υπογραμμίζει την κρισιμότητα της προσέγγισης με τον επικεφαλής των δυνάμεων της ανατολικής Λιβύης, Χαλίφα Χαφτάρ, τονίζοντας ότι «το μεγαλύτερο μέρος της χώρας βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Χαφτάρ. Οι πόροι βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό σε αυτή την περιοχή.
Η έμφαση δίνεται στην άμεση πρόσκληση του Χαφτάρ στην Τουρκία και στην οικοδόμηση μιας στρατηγικής γέφυρας Ανατολής–Δύσης.
«Είναι επιτακτική ανάγκη να προσκληθεί ο Χαλίφα Χαφτάρ στην Τουρκία, να καταστεί η συνεργασία Ανατολής-Δύσης μια κεντρική δύναμη και να καθιερωθεί αμέσως η εποικοδομητική, ειρηνική συνεργασία της Τουρκίας σε ολόκληρη την περιοχή. Η Τουρκία έχει επιτύχει όλα τα κέρδη της, σπάζοντας τα κλασικά πρότυπα που η Δύση έχει επιβάλει στο μυαλό μας για έναν αιώνα. Τώρα είναι η ώρα να το κάνουμε αυτό στη Λιβύη».
Νέα στρατηγική σχέση Λιβύης–ΗΠΑ
Σε όλο αυτό το παζλ προστίθεται και μία αμερικανική διάσταση: η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, σε συνεργασία με το Atlantic Council, διοργάνωσε στην Ουάσιγκτον συνάντηση υψηλού επιπέδου με θέμα «Νέοι ορίζοντες στις σχέσεις Λιβύης–ΗΠΑ».
Εκεί συζητήθηκαν η στήριξη στη δημοκρατική διαδικασία και τον εκλογικό οδικό χάρτη, επενδυτικές ευκαιρίες σε ενέργεια και υποδομές, αντιμετώπιση περιφερειακών παρεμβάσεων και ζητημάτων ασφαλείας.
Η Τρίπολη εμφανίστηκε έτοιμη να ενισχύσει τη διακυβέρνηση και τη διαφάνεια και να χτίσει στρατηγική εταιρική σχέση με τις ΗΠΑ.
Ενέργεια: ο μεγάλος διαγωνισμός μετά από 17 χρόνια
Παράλληλα, ανακοινώθηκε κι ένα άλλο βήμα: η Λιβύη προκήρυξε για πρώτη φορά μετά το 2007 μεγάλο ενεργειακό διαγωνισμό για 22 οικόπεδα (11 υπεράκτια – 11 χερσαία).
Οι προσφορές θα αξιολογηθούν τον Φεβρουάριο και στόχος είναι η αύξηση των αποθεμάτων και η οικονομική σταθερότητα. Η χώρα καλύπτει το 90% του προϋπολογισμού της από το πετρέλαιο, η παραγωγή ξεπερνά τα 1,3 εκατ. βαρέλια ημερησίως.
Η επανεκκίνηση των επενδύσεων στέλνει μήνυμα ότι η Λιβύη αποζητά επιστροφή των διεθνών εταιρειών και σταθερή ανάπτυξη.
Μια χώρα με πολλούς προστάτες και καμία σταθερότητα
Η Λιβύη εμφανίζεται ξανά ως χώρα με δύο κέντρα και πολλαπλές ξένες εμπλοκές. Η συγκρότηση νέου θεσμικού κέντρου στην Τρίπολη, η διπλωματική πανσπερμία των Χαφτάρ ανάμεσα σε Άγκυρα και Μόσχα, οι αμερικανικές πρωτοβουλίες και ο τεράστιος ενεργειακός διαγωνισμός ανοίγουν ξανά τις προοπτικές. Η Τουρκία επιδιώκει να διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία της, η Ρωσία να εμβαθύνει τη θέση της και οι ΗΠΑ να διαμορφώσουν έναν νέο διάδρομο επιρροής. Στο μεταξύ, η Λιβύη παραμένει το ίδιο εύθραυστη — μια χώρα όπου η επόμενη μέρα μοιάζει πάντα διαπραγματεύσιμη.Διαβάστε επίσης: ΕΕ για Ουκρανικό: «Eποικοδομητική πρόοδος» - «πολύ δουλειά» μπροστά μας