ក្រុមបាតុករខ្មែរ​ដែលធ្វើបាតុកម្មនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោននៅចុងសប្តាហ៍នេះ បានថ្លែងថា លោក កុយ គួង ឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំសហរដ្ឋអាមេរិក មិនព្រមចេញមកទទួលយកញត្តិរបស់ក្រុមបាតុករ អំឡុងពេលពួកគេឈរតវ៉ានៅមុខស្ថានទូតកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១០ឧសភា។ ជាញត្តិដែលក្រុមអ្នកតវ៉ាទាមទារឲ្យមានការដោះស្រាយបញ្ហាជាច្រើន ដូចជា បញ្ហាព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃ និងការស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ តែ លោក កុយ គួង បានប្រតិកម្មភ្លាមៗថា បាតុករមិនបានយកញត្តិទៅជូនលោកទេ ពោលគឺលោកគ្រាន់តែឮសម្រែកទាមទារពីនេះពីនោះរបស់ពួកគេតែប៉ុណ្ណោះ។​

ក្រសួងយុត្តិធម៌បានឲ្យដឹងថា ទណ្ឌិតចំនួន ២៩៦នាក់ត្រូវបានអង្គព្រះមហាក្សត្រសម្រេចបន្ធូរបន្ថយទោស ក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យវិសាខបូជា។ ក្នុងចំណោមទណ្ឌិតជិត៣០០នាក់នោះ ក្រសួងយុត្តិធម៌មិនបានបញ្ជាក់ថាតើមានករណីលើកលែង ឬបន្ធូរបន្ថយទោសទៅលើសកម្មជនការពារបរិស្ថាន សិទ្ធិមនុស្ស និងសកម្មជននយោបាយបក្សប្រឆាំងដែរឬទេ។

ថ្នាក់ដឹកនាំ​នៃ​ក្រុមប្រទេសអឺរ៉ុប ​សម្ព័ន្ធមិត្ត​របស់​អ៊ុយក្រែន បានជួបប្រជុំគ្នានៅ​ទីក្រុងកៀវជាមួយ​លោក​ប្រធានាធិបតី​ហ្សេឡេនស្គី កាលពីថ្ងៃទី​១០​ឧសភា។ នៅក្នុង​កិច្ចប្រជុំនេះ អ៊ុយក្រែននិងសម្ព័ន្ធ​មិត្ត​បាន​ប្រកាសជំហរ ស្នើឲ្យរុស្ស៊ីត្រូវតែ​ទទួលយក​ បទឈប់បាញ់ទាំងស្រុងរយៈពេល​៣០ថ្ងៃ ដោយ​គ្មានលក្ខខណ្ឌបឋមអ្វីទាំងអស់ ដើម្បីឈានទៅ​បើកផ្លូវចរចា​សន្តិភាព​។ ទាំងអាមេរិក ទាំង​អឺរ៉ុប សុទ្ធតែបានអះអាងថា បើរុស្ស៊ី​នៅតែរឹងរូស មិនទទួលយកបទឈប់បាញ់​បណ្តោះអាសន្ននេះ នោះគេនឹង​ដាក់ទណ្ឌកម្ម​បន្ថែម​ទៅលើរុស្ស៊ី​។

នៅថ្ងៃសៅរ៍និងអាទិត្យចុងសប្តាហ៍ ពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានបន្តជួបជុំធ្វើបាតុកម្ម ដើម្បីទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ ស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងលើកយកបញ្ហាអធិបតេយ្យភាពកោះគុតប្តឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិ។ អ្នកនយោបាយនៅក្រៅប្រទេសថា ការបន្តធ្វើបាតុកម្មនេះ គឺដើម្បីដាក់សម្ពាធរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឲ្យគិតគូពីបញ្ហានយោបាយនិងបញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជាជាមួយប្រទេសជិតខាង។ តើការបន្តធ្វើបាតុកម្មរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រៅប្រទេសអាចដាក់សម្ពាធរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកម្រិតណា?

មន្ទីរបរិស្ថានខេត្តព្រះវិហារនៅថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា បានប្រតិកម្មនឹង​ការ​ចេញផ្សាយរបស់វិទ្យុអាសេរីកាលពីថ្ងៃទី៨ ខែឧសភា ដែលបានស្រង់សម្តីអ្នកការពារបរិស្ថាន លោកម៉ា​ ចិត្រា ដែលថា​មានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ​ក្នុង​ដែន​ជម្រក​សត្វ​ព្រៃឆែប-​ព្រះរការនៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារ។ មន្ទីរបរិស្ថាន បានចោទប្រកាន់​អ្នករាយការណ៍ពីរឿងកាប់ឈើនោះថា​បានធ្វើសកម្មភាពខុសច្បាប់ និងមានចេតនាញុះញង់ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត។​ តែសកម្មជនបរិស្ថាន ចង់ឃើញ ​មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ​ចុះទៅពិនិត្យករណីកាប់ឈើ​ដោយ​ផ្ទាល់ជាជាង​ច្រានចោលសេចក្តីរាយការណ៍នានាពីសកម្មជនព្រៃឈើនៅលើបណ្តាញ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ។

ដូចការសន្យា​ អ្នកទទួលខុសត្រូវ​នៃ​វិចិត្រសាល អេពីឌីមីក​ក្នុង​ទីប្រទេស​បារាំង​បាន​រៀបចំ​ការតាំងពិព័រណ៌​បង្ហាញ​ស្នាដៃ​រូបគំនូររបស់​វិចិត្រករ​ខ្មែរជាលើកទី២ ដោយ​លើកនេះ ផ្តោតសំខាន់​តែ​ទៅលើ​គំនូរសហសម័យ​របស់​លោក នូសារី។ ជាវិចិត្រករខ្មែរដ៏កម្រ​ដែលបានទទួលការសិក្សា​នៅ​សាលាវិចិត្រសិល្បៈ​នៅប្រទេស​បារាំង លោក​នូ សារី​បាន​ត្រលប់ទៅប្រទេស​បារាំង​ជាលើកទី​២ ដើម្បី​តាំង​បង្ហាញ​ស្នាដៃគំនូរ​របស់​លោក នៅក្នុងពិព័រណ៌​ដែលមានឈ្មោះ​ថា “ពណ៌នៃដួងព្រលឹងខ្មែរ”។

ជម្លោះរវាងឥណ្ឌានិងប៉ាគីស្ថាន កាន់តែក្តៅគគុកឡើង នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី​១០ឧសភានេះ ដោយ​កងទ័ពទាំងសងខាង បានប្រើដ្រូននិងបាញ់មីស៊ីល ​វាយកម្ទេចមូលដ្ឋានកងទ័ពរបស់ម្ខាងទៀត​។ គិតត្រឹមពេលនេះ មានប្រជាជន​ស៊ីវីល​ជាង​៥០នាក់ដែលបានស្លាប់។ អ្វីដែល​សហគមន៍អន្តរជាតិព្រួយបារម្ភបំផុតនោះ គឺកំហឹងជម្លោះចេះតែពុះកញ្ជ្រោកឡើង ដែលអាចឈាន​ផ្ទុះក្លាយជាសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរ។ ចិន សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសតំបន់ដើមបូព៌ា បាន​ប្រកូកប្រកាស​ដូចៗគ្នា ឲ្យ​ឥណ្ឌានិងប៉ាគីស្ថានត្រូវតែអត់ធ្មត់ ឈប់វាយប្រហារ ហើយងាកមក​ដោះស្រាយ​បញ្ហានេះ​ឲ្យ​បាន ដោយសន្តិវិធី​។

នៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី១០ និងថ្ងៃអាទិត្យ ទី១១ ឧសភា នេះ អ្នកតំណាងនៃរដ្ឋាភិបាលចិននិងអាមរិកជួបចរចាគ្នា នៅ​ក្រុង​ហ្សឺណែវ ប្រទេស​ស្វ៊ីស ជុំវិញសំណុំរឿងពាណិជ្ជកម្ម។ មួយថ្ងៃមុនជំនួបចរចាពាណិជ្ជកម្ម លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានប្រកាសបន្ថយពន្ធគយលើផលិតផលនាំចូលពីចិន ពី១៤៥% ចុះមកត្រឹម ៨០%។ ក៏ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងបានប្រកាសមិនផ្លាស់ប្តូរជំហដើមរបស់ខ្លួនទេ។ គ្រប់ការចរចាទាំងអស់ត្រូវផ្អែកលើគោលការណ៍ស្មើភាពគ្នា គោរពគ្នា និង ផ្តល់ផលប្រយោជន៍គ្នាទៅវិញទៅមក។ កម្មវត្ថុនៃកិច្ចពិភាក្សាលើកនេះ គឺដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយ និង បន្ធូរបន្ថយស្ថានការណ៍តានតឹងនៃសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរ។

ឯកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំងប្រចាំកម្ពុជាលោក ហ្សក់ ប៉ឺឡេ បានលើកឡើងពីការចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាធ្វើសច្ចាប័នលើច្បាប់សមុទ្រ UNCLOS ដើម្បី​​ងាយស្រួល​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​ចរចាបញ្ហា​ព្រំដែន​សមុទ្រ និង​កោះ​ជាមួយ​ប្រទេស​ជិតខាង។ ការលើកឡើងរបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំងប្រចាំកម្ពុជាធ្វើឡើងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានក្នុងស្ថានទូតបារាំងកាលពីថ្ងៃទី៥ ឧសភា ឆ្នាំ​២០២៥ ដោយលោកអះអាងថា ​លោកមិន​ទាន់​បាន​ទទួល​ព័ត៌មាន​លម្អិត​អំពី​បញ្ហា​ព្រំដែន​រវាង​កម្ពុជា និង​ប្រទេស​ជិតខាង​នៅឡើយ​ទេ​រហូត​ដល់​ពេលនេះ។

នៅថ្ងែទី៧ ឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ ក្រសួងអប់រំបានផ្តើមយុទ្ធនាការសុវត្ថិភាពចំណីអាហារក្នុងសាលារៀនដើម្បីកាត់បន្ថយភាពស្លេកស្លាំងរបស់កុមារ និងរួមចំណែកលើកកម្ពស់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារដល់កុមារតាមគ្រឹះស្ថានសិក្សាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ តាមក្រសួងអប់រំ យុទ្ធនាការនេះផ្តោតលើការបង្កើតទម្លាប់បរិភោគអាហារប្រចាំថ្ងៃ ការផ្តល់អាហារូបត្ថម្ភដែលមានជាតិដែក និងវីតាមីនស៊ី និងការចៀសវាងភេសជ្ជៈផ្អែម។អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំបានបញ្ជាក់នៅថ្ងៃទី១០ ឧសភានេះថាមានគ្រឹះ​ស្ថាន​ជាង ៨០០០កន្លែងនៅទូទាំងរាជធានី ខេត្ត ដែលកំពុងអនុវត្តគោលការណ៍សុវត្ថិភាពចំណីអាហារនេះ។

អង្គការ​ពលកម្មអន្តរជាតិ ILO បានប្រកាសអំពីការអនុវត្តកម្មវិធីការពារ និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិពលករទូកនេសាទ និងអាហារសមុទ្រក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ក្នុងដំណាក់កាលទី៣ ក្រោមការជួយឧបត្ថម្ភមូលនិធិរបស់សហភាពអឹរ៉ុបដែលមានទឹកប្រាក់​ជាង​៣លានដុល្លារ។​ អ្នកពាក់ព័ន្ធនឹងឧស្សាកម្មនេសាទ យល់ឃើញថា ការបន្តអនុវត្តកម្មវិធីដែលមានរយៈពេល៣ឆ្នាំ ពីឆ្នាំ២០២៥​ដល់២០២៨នេះ នឹងរួមចំណែកដល់ការកាត់បន្ថយការកេងប្រវ័ញ្ច និងការរំលោភបំពានសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានផ្សេងៗក្នុងឧស្សាហកម្មមួយនេះ​។

អង្គការ​ជំនួយ​ផ្នែក​ច្បាប់​នៃ​កម្ពុជា​(LAC)​ បាន​ប្រកាស​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៦ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០២៥ ​ពី​ការ​ផ្តល់​មេ​ធាវី​ជួយ​ការ​ពារ​អ្នក​សារ​ព័ត៌​មាន​ នៅក្នុង​ករណី​ពួកគេមាន​តម្រូវ​ការ​ពឹង​ពាក់​មេធាវី​ការ​ពារ​ក្តី។​ ក្នុង​បទ​សម្ភាស​ជា​មួយ​វិទ្យុ​បារាំង​អន្តរ​ជាតិ​RFI​ នៅ​ថ្ងៃទី​១០ ​ឧសភា លោក អ៊ុន ច័ន្ទថុល ​មេធាវី​របស់​អង្គការ​ជំនួយ​ផ្នែក​ច្បាប់​នៃ​កម្ពុជា បាន​បញ្ជាក់​ថា ភាគ​ច្រើននៃ​រឿង​ក្តី​របស់​អ្នក​សារ​ព័ត៌​មាន​ដែល​អង្គការ​នេះ​ដាក់​មេធាវីជួយ​ការ​ពារ​ក្តី​មិន​គិត​ថ្លៃ​ គឺ​ទទួល​បាន​ជោគ​ជ័យ ​ដោយ​អ្នក​សារព័ត៌​មាន​ដែល​រង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​មិន​ត្រូវ​បាន​ឃុំ​ខ្លួន​។

ឥទ្ធិពលនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដូចជាការកើនឡើងកម្ពៅផែនដី កំណើនល្បាយខ្សាច់តាមឆ្នេរទឹករ៉ាក់ និងការប្រែប្រួលចរន្តទឹកសមុទ្របានបង្កផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរលើការពង្រីកផ្ទៃដីដាំកូនកោងកាង។ សហគមន៍នេសាទកំពង់សាមគ្គីបានជ្រើសរើសវិធីដាំកូនកោងកាងតាមរយៈការធ្វើថ្នាលពិសោធន៍ និងសង់ស្ពានឬស្សីដើម្បីទប់ទល់នឹងការប្រែប្រួលចរន្តទឹកសមុទ្រដោយមានជំនួយពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នានា។

អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាទើបបានប្រកាសដាក់ឲ្យសាកល្បងប្រើប្រាស់កម្មវិធី «Visit Angkor» ដើម្បីទទួល ឬផ្តល់ព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធនឹងអង្គរវត្តទៅកាន់ភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នៅថ្ងៃទី៩ ឧសភានេះ លោក ឡុង កុសល អគ្គនាយករង និងជាអ្នកពាក្យអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានឲ្យដឹងថា កម្មវិធី «Visit Angkor» ត្រូវបានបង្កើតឡើងជាភាសាខ្មែរ និងភាសាអង់គ្លេស។ លោក ឡុង កុសលរំពឹងថា កម្មវិធី «Visit Angkor» នឹងអាចចូលរួមលើកស្ទួយវិស័យទេសចរណ៍ក្នុងខេត្តសៀមរាប និងលើកតម្លៃរមណីយដ្ឋានអង្គរ។

ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៨ ឧសភា លោក​ប្រធានាធិបតី​រុស្ស៊ី វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន​បាន​សម្តែង​អំណរគុណ​ទៅ​កាន់​សមភាគី​ចិន លោក ស៊ី ជីនពីង​ដែល​បាន​យល់ព្រម​ជា​អធិបតី​ផ្ទាល់​នៅ​ក្នុង​ក្បួន​ព្យុយាត្រា​កងទ័ព​នាថ្ងៃសុក្រទី ៩ ឧសភា​នេះ​នៅ​លើ​ទីលានក្រហម​មុខ​វិមាន​ក្រេមឡាំង​ដើម្បី​អបអរសាទរ​ខួប​គម្រប់ ៨០ ឆ្នាំ​នៃ​មហាជ័យជំនះ​សហភាពសូវៀត និង​បណ្តា​សម្ព័ន្ធមិត្ត​សូវៀត​លើ​អាល្លឺម៉ង់​ណាហ្ស៊ី។ នៅ​ក្នុង​ជំនួប​ដដែល លោកពូទីន​ក៏​បាន​ប្រាប់​លោក​ពូទីន​ថា ចាប់​ពី​អំណើះ​តទៅ រុស្ស៊ី និង​ចិន​ជា​រណសិរ្ស​ប្រឈម​នឹង​លទ្ធិ​ណាហ្ស៊ី​បែប​ថ្មី។ ចំណែក​លោក ស៊ី ជីនពីង​បាន​និយាយ​ប្រាប់​លោក​ពូទីន​ថា ចិន​នឹង​ស្ថិត​នៅ​ស្មាពាក់ស្មា​ជាមួយ​រុស្ស៊ី​ដើម្បី​តទល់នឹង​ការ​យាយី​នៃ​អនុត្តរភាព​អាមេរិក។ 

នៅថ្ងៃ៩ឧសភានេះ មេដឹកនាំផ្តាច់ការ​កូរ៉េខាងជើង គីម ជុងអ៊ុន បានចុះពិនិត្យ​ដោយ​ផ្ទាល់ នូ​វ​ការធ្វើសមយុទ្ធយោធា ដើម្បី​ហាត់​សមការទប់ទល់ ចំពោះការវាយប្រហារដោយ​អាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ពីសំណាក់សត្រូវ​។ គួរបញ្ជាក់ដែរថា កាលពីថ្ងៃទីព្រហស្បតិ៍​ទី​៨ឧសភា កូរ៉េខាងជើង បានបាញ់សាកល្បងនូវ​មីស៊ីល​បាលីស្ទីកទំនើប ជាច្រើនគ្រាប់ ហើយ​បើយោងតាម​ការសង្ស័យពី​អ្នកវិភាគ ក៏ដូចជាអ្នកជំនាញ​កូរ៉េខាងត្បូង គឺអាវុធនិងមីស៊ីលទាំងនេះ កូរ៉េខាងជើងកំពុងតែផលិត​ដើម្បីបញ្ជូនទៅជួយ​រុស្ស៊ី​។

ជាមួយ​នឹង​វិធានការសន្តិសុខ​យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ និង​ការ​វាយប្រហារ​យ៉ាង​សន្ធាប់​នៃ​ហ្វូង​ដ្រូន​អ៊ុយក្រែន​ថ្មីៗ​នេះ ពិធី​ប្រារព្ធ​ខួប៨០ឆ្នាំ​នៃ​ការ​ចប់​ទៅ​នៃ​សង្គ្រាមលោក​លើកទី២ ដែល​ប្រព្រឹត្ត​នៅ​ថ្ងៃសុក្រ ទី ៩ឧសភា​ក្នុង​រដ្ឋធានី​រុស្ស៊ី គឺ​ស្ថិតក្រោម​សម្ពាធ​តែ​ម្តង។ ការ​ចងចាំ​នៃ​សង្គ្រាម​កាល​ពី ៨០ឆ្នាំ​មួយ​នេះ​នៅ​តែ​ដក់​ជាប់ និង​សំខាន់​ជានិច្ច​សម្រាប់​បណ្តាជន​ភាគច្រើន​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​រុស្ស៊ី។ តែ​ទន្ទឹម​គ្នា​នេះ ពិធី​បុណ្យ​ថ្ងៃ៩ ឧសភា​ដែល​បាន​រៀបចំ​ឡើង​យ៉ាង​ផ្ចិតផ្ចង់​នេះ​ក៏​ជា​សារកម្លាំង និង​រូបភាព​ដែល​រុស្ស៊ី​ចង់​បញ្ជូន​ទៅ​កាន់​ពិភពលោក​ដែរ។ 

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុប រួមជាមួយនឹងអ៊ុយក្រែន បាន​សម្រេចអនុម័តជា​ផ្លូវការ ថ្ងៃទី​៩ឧសភា បង្កើតអង្គជំនុំជម្រះ​វិសាមញ្ញមួយ​ ដើម្បី​កាត់ទោសរុស្ស៊ី​ស្តីពី​អំពើឧក្រិដ្ឋឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន​។ ថ្នាក់ដឹកនាំអ៊ុយក្រែន​ រំពឹងសង្ឃឹមថា អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញ នឹងកាត់ទោស​មេដឹកនាំកំពូលៗ​របស់រុស្ស៊ី ក្នុងនោះមាន​លោក​ពូទីនជាដើម ដើម្បី​​ស្វែងរកយុត្តិធម៌ ជូន​ប្រទេសក៏ដូចជាប្រជាជនអ៊ុយក្រែន។

អគ្គិសនីកម្ពុជាបានអះអាងនៅថ្ងៃសុក្រ ទី៩ ឧសភានេះថា ប្រជាពលរដ្ឋស្ទើរតែ១០០%នៅទូទាំងប្រទេសទទួលបានសេវាអគ្គិសនីប្រើប្រាស់។ ការអះអាងនេះធ្វើឡើងតាមរយៈលោក ប្រាំង ជលសា ប្រធានអគ្គិសនីកម្ពុជាក្នុងឱកាសខួប២០ឆ្នាំរបស់មូលនិធិអគ្គិសនីភាវូបនីយកម្មជនបទនៃអគ្គិសនីកម្ពុជា។

នៅថ្ងៃសុក្រ ទី៩ ឧសភានេះ ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា បានចេញមកទាត់ចោលការលើកឡើងថា កម្ពុជា និងថៃបានដកកងទ័ពចេញពីប្រាសាទតាមាន់។ ការបញ្ជាក់របស់ក្រសួងការពារជាតិធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីសារព័ត៌មានថៃ កាលពីសប្តាហ៍កន្លងទៅ បានរាយការណ៍ថា កងទ័ពថៃ និងកម្ពុជាបានឯកភាពគ្នាដកទ័ពចេញពីកន្លែងដែលធា្លប់ឈរជើងលើប្រាសាទតាមាន់។

ស្ថានទូតបារាំងប្រចាំកម្ពុជា និងវិទ្យាស្ថានបារាំងបានរៀបចំកម្មវិធីពិព័រណ៌រូបថត «ប្រឈមមុខនឹងខ្មែរក្រហម» ដើម្បីរំលឹកខួប ៥០ឆ្នាំនៃការធ្លាក់ទីក្រុងភ្នំពេញក្នុងកណ្តាប់ដៃរបស់ពួកខ្មែរក្រហម។ ការតាំងពិព័រណ៌ដែលមានរយៈពេល ៣ខែនឹងនាំអ្នកទស្សនាឲ្យត្រឡប់ទៅមើលការផ្លាស់ប្តូរជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ពិសេសនៅក្នុងបរិវេណរបស់ស្ថានទូតបារាំងដែលមានមនុស្សរាប់រយនាក់បានភៀសខ្លួនជ្រកកោននៅពេលពួកខ្មែរក្រហមចូលដល់ទីក្រុងភ្នំពេញ។ ពលរដ្ឋខ្មែរដែលបានចូលរួមក្នុងពិព័រណ៌បានលើកឡើងថា ពិព័រណ៌នេះជាឱកាសសម្រាប់ឲ្យពួកគេអាចស្វែងយល់បន្ថែមពីប្រវត្តិរបស់ពួកខ្មែរក្រហម។

បន្ទាប់ពីជួបប្រជុំគ្នា​ដោយ​សម្ងាត់ បិទទ្វារ​ជិត ដោយ​ផ្តាច់ពីពិភពលោកខាងក្រៅអស់​ជិត​២ថ្ងៃនៅព្រះវិហារSixtine ក្នុង​បុរីវ៉ាទីកង់ ក្រុម​មន្ត្រី​សង្ឃ​កាតូលិក​ចំនួន​១៣៣អង្គនៅក្នុង​ពិភពលោក នៅទីបំផុត​បានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំង​​សម្តេច​សង្ឃកាតូលិកថ្មី បន្ត​វេន​ពី​សម្តេច​ប៉ាប​ហ្វ្រង់ស័រ ដែលសុគត​កាលពីថ្ងៃទី​២១​មេសាកន្លងទៅ។ ប្រមុខដឹកនាំថ្មី​នៃ​វិហារសាសនា​កាតូលិក មានព្រះនាមថា ឡេអុង​ទី​១៤ Leon XIV ជន្មាយុ ​៦៩ព្រះវស្សា សញ្ជាតិអាមេរិកាំង។ នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី​៩​ឧសភា ព្រះអង្គ​​រៀបចំ​​​​បា្ររព្ធ​​​ពិធី​​បុណ្យ​ ​messe​ លើក​​ទី​​មួយ​​របស់​​ព្រះអង្គ​​ក្នុង​​នាម​​ជាសម្តេច​​ប៉ាប​​កាតូលិកថ្មី។

លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាបានថ្លែងអរគុណរដ្ឋាភិបាលចិនដែលតែងតែផ្តល់ជំនួយដល់កម្ពុជាក្នុងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងការអភិវឌ្ឍនានាក្នុងប្រទេស ដោយមិនមានការបញ្ជា ឬដាក់លក្ខខណ្ឌឲ្យកម្ពុជាធ្វើនេះ ធ្វើនោះតាមខ្លួនឡើយ។ លោកហ៊ុន សែនបានអះអាងដូចនេះនៅពេលថ្លែងបាឋកថាក្រោមប្រធានបទ« មេរៀនរបស់ហ៊ុនសែនពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ និងភាពក្រីក្រឆ្ពោះទៅកាន់សេរីភាព និងវិបុលភាព »នៅប្រទេសទីម័រខាងកើតនាព្រឹកថ្ងៃទី ៩ ឧសភា។ តាមលោក ហ៊ុន សែន មានប្រទេសមួយចំនួនបានបញ្ជាឲ្យកម្ពុជាអនុវត្តតាមគោលការណ៍របស់ខ្លូនជាមុនសិន ទើបពួកគេសម្រេចផ្តល់ជំនួយនានាឲ្យកម្ពុជា។

បន្ទាប់ពីជួបប្រជុំគ្នា​ដោយ​សម្ងាត់ បិទទ្វារ​ជិត ដោយ​ផ្តាច់ពីពិភពលោកខាងក្រៅអស់​ជិត​២ថ្ងៃនៅព្រះវិហារSixtine ក្នុង​បុរីវ៉ាទីកង់ ក្រុម​មន្ត្រី​សង្ឃ​កាតូលិក​ចំនួន​១៣៣អង្គនៅក្នុង​ពិភពលោក នៅទីបំផុត​បានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំង​​សម្តេច​សង្ឃកាតូលិកថ្មី បន្ត​វេន​ពី​សម្តេច​ប៉ាប​ហ្វ្រង់ស័រ ដែលសុគត​កាលពីថ្ងៃទី​២១​មេសាកន្លងទៅ។ ប្រមុខដឹកនាំថ្មី​នៃ​វិហារសាសនា​កាតូលិក មានព្រះនាមថា ឡេអុង​ទី​១៤ Leon XIV ជន្មាយុ ​៦៩ព្រះវស្សា សញ្ជាតិអាមេរិកាំង។ នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី​៩​ឧសភា ព្រះអង្គ​​រៀបចំ​​​​បា្ររព្ធ​​​ពិធី​​បុណ្យ​ ​messe​ លើក​​ទី​​មួយ​​របស់​​ព្រះអង្គ​​ក្នុង​​នាម​​ជាសម្តេច​​ប៉ាប​​កាតូលិកថ្មី។

ប្រធានាធិបតីទីម័រខាងកើត លោក ចូសេ រ៉ាម៉ូស ហ័រតា(José Ramos-Horta) បានទទួលបដិសណ្ឋារកិច្ច និងបើករថយន្តដោយផ្ទាល់ជូនលោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា ដែលបានបំពេញទស្សនកិច្ចនៅទីម័រខាងកើតនាថ្ងៃទី៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥។ កាយវិការរបស់ លោក ចូសេ រ៉ាម៉ូស ហ័រតា ចំពោះលោក ហ៊ុន សែន ដូចនេះជាសក្ខីកម្មបង្ហាញថា មេដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងពីរមានភាពស្និទ្ធស្នាលនឹងគ្នាយ៉ាងខ្លាំង។ តើកម្ពុជា និងទីម័រខាងកើតមានផលប្រយោជន៍អ្វីខ្លះរវាងគ្នា?

ក្រសួងរៀបចំដែនដីណែនាំឱ្យពលរដ្ឋ ៤គ្រួសារចុងក្រោយដែលរស់នៅក្នុងអគារសហកម្មសិទ្ធិ ឬអតីតសណ្ឋាគារអង្គរមានជ័យចាកចេញពីអគារនេះជាបន្ទាន់ ក្រោមហេតុផលថា សំណង់អគារនេះមានលក្ខណៈចាស់ទ្រុឌទ្រោមខ្លាំង និងអាចប្រឈមនឹងការបាក់រលំជាយថាហេតុ។ នេះបើតាមសេចក្តីជូនដំណឹងរបស់ក្រសួងរៀបចំដែនដីនៅថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ និងថា ពលរដ្ឋទាំង ៤គ្រួសារត្រូវចាកចេញពីអាគារនេះក្នុងរយៈពេល១៤ថ្ងៃ គិតចាប់ពីថ្ងៃជូនដំណឹង ខណៈអាជ្ញាធរសន្យាសម្របសម្រួល និងដោះស្រាយសំណងជូន។

កម្មវិធីព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២៥ ដោយ អោ ស្រីពេជ្រ

ក្នុង​ខណៈ​ដែល​មាន​ការ​វាយប្រហារ​ដ្រូនកាន់​តែ​​សន្ធាប់ឡើងៗ​​ជាប់​គ្នា​អស់​៥​ថ្ងៃ Anmnesty International ​បាន​ចេញសេចក្តី​​ថ្លែងការណ៍​ប្រកាស​ថា មាន​អាវុធ​ចិន​ជា​ច្រើន​ ត្រូវ​បាន​អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម​​យក​ទៅផ្គត់ផ្គង់ក្រុមប្រដាប់​អាវុធប៉ារ៉ាយោធា​​​​ស៊ូដង់​។ ទង្វើ​នេះ​ជា​ការ​​រំលោភ​យ៉ាង​ច្បាស់​ក្រលែត​​បម្រាម​របស់​អង្គការសហប្រជាជាតិ​។

នៅចុងខែមេសា​កន្លងទៅ រដ្ឋបាលលោកដូណាល់ ត្រាំ​បានប្រកាស​គម្រោង​ដំឡើងពន្ធ​ខ្ពស់កប់ពពក​លើ​ផ្ទាំងសូឡា​ស្រូបពន្លឺព្រះអាទិត្យដែលនាំចូលពីបណ្តា​ប្រទេស​នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ដោយ​ប្រកាស​ដំឡើងពន្ធ​ពី​៣០% ទៅ​៣០០០% ដូចករណី​ផ្ទាំងសូឡា​នាំចូលពី​កម្ពុជា លោកដូណាល់​ត្រាំ​ចង់ប្រើវិធានការដំឡើង​ពន្ធដើម្បីដាក់សម្ពាធ​លើ​ចិនដែល​អាមេរិក​ជឿថា លួចទៅ​បង្កើត​រោងចក្រ​ផលិត​នៅប្រទេស​អាស៊ីផ្សេងទៀត ក្នុងគោលបំណងគេចពន្ធរបស់​អាមេរិក និងអឺរ៉ុប។ អ្នកជំនាញ​វិញវាយតម្លៃថា វិធានការដំឡើងពន្ធ​របស់​រដ្ឋបាលលោកដូណាល់​ត្រាំ អាច​ជា​ឱកាស​មាសព្រោះថា បណ្តាប្រទេស​នៅអាស៊ីអាចទិញ​ផ្ទាំងសូឡា​ក្នុងតម្លៃថោកដើម្បីជំរុញ​ការប្រើប្រាស់​ថាមពល​ស្អាតស្អំ មិនបំពុលបរិស្ថានដូច​ជាថាមពល​ផូស៊ីល។

ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជាតិ និងអន្តរជាតិបានរាយការណ៍ថា មានវត្ថុជាទីសក្ការបូជាដ៏កម្ររបស់ពុទ្ធសាសនិកចំនួន ៣០០ប្រភេទដែលមានតម្លៃជាង ១០លានដុល្លារត្រូវបានសារមន្ទីរ Sotheby របស់អាមេរិកយកទៅដាក់ដេញថ្លៃក្នុងទីក្រុងហុងកុង ប្រទេសចិន។ ការណ៍នេះបានញ៉ាំងឲ្យមានអារម្មណ៍ខឹងសម្បារពីក្នុងចំណោមព្រះសង្ឃ បញ្ញវន្ត និង សហគមន៍អ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាទូទាំងសាកលលោក។ អ្នកជំនាញសាសនាយល់ថា គេមិនគួរយកព្រះសារីរិកធាតុសក្តិសិទ្ធទាំងនោះទៅដាក់ដេញថ្លៃបែបនេះទេ ព្រោះវាជាការបង្អាប់ព្រះពុទ្ធសាសនា។ ព្រះញ្ញាណវង្ស ឃឹម សន ព្រះមេគណរាជធានីភ្នំពេញមិនបានដឹងលម្អិតជុំវិញរឿងរ៉ាវនេះទេ តែព្រះអង្គមានសង្ឃដីកាថា អ្នកដាក់ដេញថ្លៃព្រះសារីរិកធាតុទាំងនោះគួរតែគិតពីតម្លៃជាសាកលនៃព្រះពុទ្ធសាសនា។

បន្ទាប់​ពី​បាន​ទទួល​​ទំនុក​ចិត្ត​ពី​សភា នាយករដ្ឋមន្ត្រី​អាល្លឺម៉ង់ថ្មី លោក ហ្វ្រីដ្រិក មែក្ស បាន​អញ្ជើញ​មក​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​ផ្លូវការ​លើក​ដំបូង​ នៅ​ប្រទេស​បារាំង ​និង​បន្ទាប់មក​នៅ​ប្រទេស​ប៉ូឡូញ។ លោក​ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​អាល្លឺម៉ង់​ថ្មីសង្ឃឹម​ថា​ទស្សនកិច្ចនេះ​នឹង​ផ្តល់​សន្ទុះ​ថ្មី​ដល់​ទំនាក់ទំនង​រវាង​ប្រទេសផង និង​ជា​ការ​ពង្រឹង​ក្បាល​ម៉ាស៊ីន​ដឹកនាំ​អឺរ៉ុប ឱ្យ​កាន់​តែ​ខ្លាំង​ជាង​មុន​ផង​។ នេះ​បើ​តាម​ការ​អបអរ​របស់​លោក​ប្រធានាធិបតី​បារាំង។

ដូចអ្វីដែល​គេបានព្រួយបារម្ភ​ប៉ុន្មានថ្ងៃមកនេះ ទីបំផុត​កងទ័ពឥណ្ឌា និង​ប៉ាគីស្ថាន ​បាន​ផ្ទុះអាវុធវាយប្រយុទ្ធគ្នានៅតំបន់កាស្មៀរ កាលពីយប់ថ្ងៃអង្គារ ឈានចូលថ្ងៃពុធទី​៧ឧសភា​នេះ។ គិតត្រឹមពេលនេះ យ៉ាងហោចណាស់ មានមនុស្ស​ស្លាប់​ជាង​៣០នាក់​​ និងរបួស​ជិត​១០០នាក់ ដែលភាគច្រើនសុទ្ធសឹងតែជាប្រជាជនស៊ីវីល​។ សហគមន៍អន្តរជាតិ បាន​ចេញ​មុខអំពាវនាវជាបន្តបន្ទាប់ ឲ្យ​ភាគីជម្លោះទាំង២ដែលសុទ្ធតែមាន​អាវុធនុយក្លេអ៊ែររៀងៗខ្លួន ថាត្រូវ​តែ​ខំអត់ធ្មត់ រំងាប់កំហឹងរៀងៗខ្លួន កុំ​បញ្ឆេះសង្គ្រាមថែមមួយទៀត​ ព្រោះថាពិភពលោក​បច្ចុប្បន្ននេះ មានភាពវឹកវរដោយសារ​សង្គ្រាម​ច្រើនរួចទៅហើយ​។

អ្នក​នយោ​បាយ​ប្រឆាំង​បាន និង​កំពុង​បន្ត​ផ្សព្វ​ផ្សាយ ករណី​ដែល​គេ​អះអាង​ថា មាន​ការ​បាច​ក្រដាស​ប្រាក់រៀល​ជា​ច្រើន​សន្លឹក​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​នាប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​មក​នេះ នៅ​តាម​បណ្តា​ខេត្ត​មួយ​ចំនួន​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​។ សារ​នៅ​លើ​ក្រដាស​ប្រាក់​រៀល​នោះ មាន​ខ្លឹម​សារ​ រិះ​គន់​ខ្លាំងៗ​ទៅ​លើ​អ្នក​កាន់​អំណាច​បច្ចុប្បន្ន​នេះ។​ លោក សម រង្ស៊ី ប្រធាន​ចលនា​ជាតិ​តស៊ូ ​អះអាង​ថា យុទ្ធនា​ការ​នេះផុស​ចេញ​ពី​ឆន្ទៈ​របស់​ពល​រដ្ឋខ្មែរ​ ដែល​រង​ភាព​អយុត្តិធម៌ តែ​លោក​បដិសេធ​ថា ​យុទ្ធនា​ការ​នេះមិន​មែន​រៀប​ចំ​ឡើង​ដោយ​ក្រុម​បក្ស​ប្រឆាំង​ណា​មួយ​នោះទេ​។ ​តើ​ការ​ប្រើ​ក្រដាស​ប្រាក់​សរសេរ​សារ​រិះ​គន់​អ្នក​កាន់​អំណាច​ដើម្បី​ចែក​ចាយ​មាន​ឥទ្ធិ​ពល​លើ​ពល​រដ្ឋ​ឬ​ទេ​?

អ្នកនាំពាក្យសាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញបានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃពុធ ទី៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ នេះថា សាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញគ្រោងបន្តកម្មវិធីសវនាការរបស់អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា ឡើងវិញនៅពេលខាងមុខ តែមិនទាន់អាចបញ្ជាក់កាលបរិច្ឆេទជាក់លាក់បាននៅឡើយទេ។

យ៉ាងហោចមានកម្មករ១នាក់ បានស្លាប់ និងជាង៤០នាក់ផ្សេងទៀត បានរងរបួសនៅក្នុងឧបទ្ទវហេតុគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍មួយនាព្រលឹមថ្ងៃទី០៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥នេះ នៅក្រុងឧត្តុង្គម៉ែជ័យ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដែលបណ្តាលឲ្យកម្មករស្លាប់ និងរបួសនេះ គឺជាឧបទ្ទវហេតុដ៏កំរ ទាក់ទងទៅនឹង ការធ្វើដំណើររបស់កម្មករដោយរថយន្តក្រុងរួមគ្នា បន្ទាប់ពីផ្លាស់ប្តូរពីការធ្វើដំណើរដោយរថយន្តដឹកទំនិញ។