ឧបរណ៍នេសាទត្រីដូចជា មងនិងសំណាញ់ចាប់ផ្តើមថយចុះចំនួនបន្តិចម្តងៗ ដោយសារកំណើននៃការនេសាទខុសច្បាប់ដោយប្រើវិធីសាស្រ្តឆក់ជាដើម រួមផ្សំនឹងការលុបបឹងដែលធ្វើឱ្យទិន្នផលត្រីធ្លាក់ថយចុះស្ទើរជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ លោក អែល យ៉ាន អ្នកលក់ម៉ងនិងសំណាញ់នៅកណ្តាលក្រុងតាខ្មៅ លើកឡើងថា របរនេះលក់ដាច់តែអំឡុងរដូវវស្សា ដែលមានភ្លៀងធ្លាក់ច្រើនប៉ុណ្ណោះ ដ្បិតសព្វថ្ងៃនេះ ការនិយមនេសាទដោយប្រើឧបករណ៍នេសាទលក្ខណៈប្រពៃណីកាន់តែមានចំនួនតិច។ របរលក់ មងនិងសំណាញ់មិនអាចធ្វើឱ្យលោកអែល យ៉ានមានបានអ្វីឡើយ គឺបានត្រឹមតែដោះទាល់ ជីវភាពមួយគ្រាប៉ុណ្ណោះឯង។

ក្នុងកិច្ចប្រជុំរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីការពិនិត្យ និងតាមដានឡើងវិញជាសាកលតាមកាលកំណត់ជុំទី៤ នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស ថ្ងៃទី៨ឧសភា បារាំង អង់គ្លេស និងអាមេរិកបានជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគោរពសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងនយោបាយឱ្យបានពេញលេញ។ ការដាក់ចេញអនុសាសន៍ដូច្នេះពីព្រោះប្រទេសលោកខាងលិចទាំងនេះបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការបង្កើនការរឹតត្បិតសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងនយោបាយ និងការប្រើប្រព័ន្ធតុលាការដើម្បីបិទខ្ទប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ និងសំឡេងប្រឆាំងនៅកម្ពុជា។

ជាលើកទីមួយ លោក​ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក ចូ បៃដិន បាន​និយាយដាក់លក្ខខណ្ឌច្បាស់ៗទៅលើអ៊ីស្រាអែល ថាប្រសិន​បើ​កងទ័ព​អ៊ីស្រាអែល នៅតែមានះ បើកប្រតិបត្តិការសំរុកចូល​ទៅទីក្រុងរ៉ាហ្វាភាគខាងត្បូង​ហ្កាហ្សា នោះសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងឈប់ផ្គត់ផ្គង់​អាវុធ​។ ជា​ប្រតិបត្តិការ​​យោធា​ដែល​​បង្ក​​ឲ្យ​​មាន​ការព្រួយ​បារម្ភ​ជាខ្លាំង ព្រោះតំបន់រ៉ាហ្វា កកកុញដោយ​ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន១លាន៤សែននាក់​។ យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី​៩ឧសភានេះ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានចាប់ផ្តើមបាញ់​ប្លោងគ្រាប់ទៅកាន់ក្រុងរ៉ាហ្វា ដោយអះអាងថាដើម្បី​កំទេច​ក្រុមភេរវកម្ម​ហាម៉ាសរាប់ពាន់នាក់​​ ដែល​លាក់ខ្លួននៅទីនោះ។

ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី ៩ ឧសភា លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន ដែលទើបចូលកាន់តំណែងផ្លូវការ ជាប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី អាណត្តិថ្មី បានបង្ហាញអធិបតីភាព ក្នុងពិធីត្រួតពល នៃមហាក្បួនព្យុហយាត្រា កងទ័ពប្រចាំឆ្នាំ ដែលរៀបចំឡើង ជាកិច្ចគម្រប់ខួបជ័យជំនះរបស់សហភាពសូវៀត លើរបបណាហ្ស៊ី អាល្លឺម៉ង់ ក្នុងសម័យសង្គ្រាមលោកលើកទី ២។ គួរបញ្ជាក់ថា តាំងពីបានឡើងកាន់អំណាចកំពូល នាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ លោក ពូទីន រមែងយកទិវាខួបជ័យជំនះ ១៩៤៥ ធ្វើជាលេសដើម្បីបន្តវាយលុក ទៅលើអ៊ុយក្រែន ដែលលោក ពូទីន​ ឲ្យឈ្មោះថាជា របបណាហ្ស៊ីសម័យថ្មី។ ថ្លែងពីទីលានក្រហម នៅក្បែរវិមានក្រេមឡាំង លោក ពូទីន អះអាងថា រុស្ស៊ី តែងព្យាយាមគ្រប់មធ្យោបាយដើម្បីបញ្ចៀសសង្គ្រាមកុំឲ្យ រីករាលដាលក្លាយជាសង្គ្រាមលោក។ តែទន្ទឹមគ្នានេះ រុស្ស៊ី ក៏ត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេច នឹងប្រើប្រាស់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរ តបទៅគូសត្រូវវិញ ក្នុងករណីដែលរុស្ស៊ី រងការគំរាមកំហែង ជាមុន។

លោក ស៊ុន ចន្ធី ប្រធានគណបក្សកម្លាំងជាតិត្រូវអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញចាប់ខ្លួន នៅព្រលានយន្តហោះភ្នំពេញ នៅព្រឹកថ្ងៃទី០៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤នេះ បន្ទាប់ពីលោកត្រឡប់មកពីបេសកកម្ម ធ្វើការងារគណបក្ស នៅប្រទេសជប៉ុន។ លោក ស៊ុន ចន្ធី ជាប្រធានគណបក្សប្រឆាំងចុងក្រោយគេ ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួន បន្ទាប់ពីមេដឹកនាំសហជីព លោក ម៉ម រិទ្ធី និងថ្នាក់ដឹកនាំបក្សប្រឆាំងនៅតាមបណ្តាខេត្ត រាជធានីជាច្រើននាក់ផ្សេងទៀត។ ការចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងរូបនេះ ធ្វើឡើងប្រមាណជាង២សប្តាហ៍មុនការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌអាណត្តិទី៤ ដែលការបោះឆ្នោតនេះនឹងប្រព្រឹត្តទៅ នៅថ្ងៃ២៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤នេះ។

លោក ​ស៊ុន ចន្ធី ប្រធាន​គណបក្ស​កម្លាំងជាតិ​ត្រូវបាន​អាជ្ញាធរចាប់ខ្លួន​ភ្លាមៗ​ បន្ទាប់ពី​លោក​មកដល់ព្រលាន​យន្តហោះ​ភ្នំពេញ​នៅព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​០៩ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០២៤​នេះ ក្នុងដំណើរ​ត្រលប់​មកពី​ប្រទេស​ជប៉ុន​ដែលលោក​ធ្វើទស្សនកិច្ច ​និង​ប្រកាសសុពលភាព​តំណាង​គណបក្ស​កម្លាំងជាតិ​ប្រចាំ​ប្រទេសជប៉ុន​។ តាមរយៈ​កិច្ចសម្ភាស​ខ្លី​ជាមួយ​វិទ្យុបារាំង ​RFI នៅថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ ទី​០៩ ខែ​ឧសភានេះ​ដែរ លោក ​ជា មុនី អនុប្រធាន ​និងជា​អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្សកម្លាំងជាតិ​ដែលបាន​រួមដំណើរ​ជាមួយ​លោក ស៊ុន ចន្ធី ទៅប្រទេស​ជប៉ុន បាន​បញ្ជាក់ថា​ ការចាប់ខ្លួន​លោក ស៊ុន​ ចន្ធី បាន​ធ្វើឡើងដោយ​សមត្ថកិច្ច​មិនបាន​បង្ហាញដីកា ​និង​ប្រាប់ពីបទល្មើស​អ្វីទាំងអស់​។ តាមលោក ​ជា មុនី ​ការចាប់​ប្រធានគណបក្ស​កម្លាំងជាតិ​រូបនេះមានជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​រឿង​នយោបាយ​ច្រើនជាង​បញ្ហាផ្សេង​ៗ​ទៀត​។

នៅប្រទេស​ភូមា ជន​ភៀសខ្លួនព្រោះតែ​ភ្លក់​ភ្លើង​សង្គ្រាម ​មានចំនួនកើន​ច្រើន​ឡើងៗ​ពីមួយ​ថ្ងៃទៅមួយ​។ បើតាមទិន្នន័យរបស់​​ ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ចំនួន​ជន​ភៀសខ្លួន​ភូមា ឡើង​ដល់​ជិត ៣ លាននាក់ ត្រឹម​ខែ​ឧសភា។ នា៦ខែចុងក្រោយនេះ មាន​សន្ទុះ​ភៀសខ្លួន​កាន់តែ​ខ្លាំង ព្រោះតែ​ដរ​ចេញ​ពីការ​វាយប្រហារ​​ប្រឆាំង​របបសឹក​ភូមា​ ពីសំណាក់​កម្លាំង​ទ័ពក្រុម​ជនជាតិភាគតិច​។ ​​​ ​

បទចម្រៀង​មួយបទ ឈ្មោះថា « Glory to Hong Kong » ដែល​បាតុករហុងកុងបានស្រែកបន្លឺច្រៀង កាលពីឆ្នាំ​២០១៩ ពេលនេះត្រូវបាន​តុលាការ​ហុងកុង ប្រកាសហាមឃាត់។ នេះជាលើកទី១ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រហុងកុង ក្រោយ​ការប្រគល់ទៅឲ្យ​ចិន​គ្រប់គ្រងវិញនៅឆ្នាំ​១៩៩៧ ដែលបទចម្រៀងមានខ្លឹមសារ​ទាមទារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​និងសេរីភាព ត្រូវបានគេហាមឃាត់បែបនេះ។​ ចាប់ពីពេលនេះទៅ អាជ្ញាធរហុងកុងនឹងប្រាប់ទៅក្រុមហ៊ុន​បច្ចេកវិទ្យាទាំងអស់ ត្រូវលុបចោល​បទចម្រៀងនេះ​ឲ្យ​អស់ពីបណ្តាញអ៊ីនធ័រនិត។

ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជាលោក W.Partic Murphy បញ្ចប់អាណត្តិរយៈពេល ៥ឆ្នាំ នឹងត្រូវវិលត្រឡប់ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញក្នុងខែឧសភានេះ។ តែមុននឹងចាកចេញពីកម្ពុជា លោកបានផ្តើមមានជំនួបលាថ្នាក់នាំជាន់ខ្ពស់ និងមន្ដ្រីកម្ពុជា។ ជាក់ស្ដែងក្នុងថ្ងៃទី៧ ឧសភា លោកបានជួបពិភាក្សា និងជម្រាបលានាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។ គួរជម្រាបថា លោក Partic Murphy ត្រូវបានគេចាត់ទុកជាអ្នកការទូតដ៏មានបទពិសោធន៍មួយរូបក្នុងចំណោមឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកដែលបានមកបំពេញបេសកម្មនៅកម្ពុជា។ ដូច្នេះសួរថា តើអ្វីទៅជាទំនាក់ទំនងកម្ពុជា និងអាមេរិកក្នុងអាណត្តិ ៥ឆ្នាំរបស់លោក Patrick Murphy?។

កាលពីថ្ងៃ​ទី​០៧ ខែ​ឧសភា ​ឆ្នាំ​២០២៤ ​សហភាព​ការងារ​កម្ពុជា ​(CLC) ​បានហៅការ​ចាប់ខ្លួន​លោក ​ម៉ម រិទ្ធី ​ថា​ជាការ​បំភិតបំភ័យ ​គំរាមកំហែង ​និង​រំខាន​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​សិទ្ធិ​សហជីព​ ដែលជា​អ្នក​តំណាង​កម្មករនិយោជិត​។ ប្រតិកម្ម​របស់​សហភាព​ការងារកម្ពុជា​ដូច្នេះ​ ធ្វើឡើង​បន្ទាប់ពី​លោក ​ម៉ម រិទ្ធី ​ប្រធាន​សហជីពកម្មករ​និយោជិត​វិស័យ​ទេសចរណ៍​សេវាកម្ម​កម្ពុជា​ ត្រូវបាន​អាជ្ញាធរ​ភ្នំពេញ​ចាប់ខ្លួននៅ​ថ្ងៃ​អង្គារ​ ទី​៧ ខែ​ឧសភា​ម្សិលមិញ​។

ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យលោកឈុំ សុជាតបានបញ្ជាក់ក្នុងថ្ងៃទី៨ ឧសភានេះថា គ្មានការតាំងមូលដ្ឋានកងទ័ពចិននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឡើយ។ តាមលោកឈុំ សុជាត នាវាកងទ័ពចិន ២គ្រឿងដែលរូបភាពផ្កាយរណបអាមេរិកចាប់បានថាមានវត្តមាននៅកំពង់ផែរាមតាំងពីចុងឆ្នាំ២០២៣នោះ គឺជាការសាកល្បងប្រើប្រាស់មូលដ្ឋានទ័ពកំពង់ផែរាមកម្ពុជាដែលចិនកំពុងជួយសាងសង់ និងដើម្បីត្រៀមធ្វើសមយុទ្ធនាគមាសជាមួយកម្ពុជាចាប់ពីថ្ងៃទី១៦ ឧសភាខាងមុខនេះ។

បន្ទាប់ពីទស្សនកិច្ចនៅ​បារាំង  ​ប្រធានាធិបតី​ចិន ស៊ី ជីនពីង បានអញ្ជើញ​ទៅ​ដល់​នៅប្រទេស​នៅ​ស៊ែរប៊ី ​ហើយ​និងបន្តដំណើរទស្សនកិច្ចទៅ​​ប្រទេស​ហុងគ្រី​ រហូត​ដល់​ថ្ងៃសុក្រ។ ស៊ែរប៊ីនិងហុងគ្រី​ ជា​ប្រទេស​២​ដ៏សំខាន់​នៅអឺរ៉ុប ដែល​ឋិត​ក្នុង​គម្រោង​អភិវឌ្ឍ​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​«ផ្លូវ​១​ខ្សែ​ក្រវាត់​១​»របស់​ចិន។ ក្នុងពេល​ស្វាគមន៍​ប្រមុខ​រដ្ឋចិន ប្រធានាធិបតី​ស៊ែរប៊ី បាន​ប្រកាស​ជាសាធារណៈ​​ចំពោះមុខ​មហាជន​រាប់​ពាន់នាក់ ថា​ «តៃវ៉ាន់ ​ជា​របស់​ចិន​»។​  ​​​

នៅថ្ងៃទី៧ ឧសភា ពលរដ្ឋខ្មែរក្រៅប្រទេសបានធ្វើបាតុកម្មនៅមុខទីស្នាក់ការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស៊្វីសដើម្បីទាមទារឱ្យវៀតណាមដោះលែងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ១៣អង្គ/នាក់ដែលកំពុងជាប់ឃុំឃាំងនៅក្នុងពន្ធនាគារវៀតណាម។ បាតុកម្មនេះធ្វើឡើងចំពេលដែលតំណាងវៀតណាមចូលរួមកិច្ចប្រជុំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីការពិនិត្យ និងតាមដានឡើងវិញជាសាកលតាមកាលកំណត់ជុំទី៤។

ថ្ងៃ​ពុធទី​៨ឧសភា អាជ្ញាធរអ៊ីស្រាអែលបានសម្រេចបើក​ច្រក​ កេរ៉េម ស្ហាឡុម​ (Kerem Shalom) ឡើងវិញ ដើម្បី​អនុញ្ញាតឲ្យ​មានការបញ្ជូន​ស្បៀងជំនួយមនុស្សធម៌ ចូលទៅកាន់តំបន់ហ្កាហ្សា។ ការសម្រេច​របស់អាជ្ញាធរអ៊ីស្រាអែលនេះ គឺត្រូវបានធ្វើឡើងស្របពេល​ដែល​មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​ម្នាក់​របស់​សហរដ្ឋអាមេរិក បាន​ឲ្យ​ដឹងថារដ្ឋបាលលោកចូ​ បៃដិន បាន​សម្រេចផ្អាក​ការបញ្ជូនគ្រាប់បែកធន់ធំទៅ​ឲ្យ​អ៊ីស្រាអែល ដើម្បីបង្ហាញការ​ជំទាស់របស់អាមេរិក ទៅនឹងផែនការ​សំរុកចូល​ទីក្រុងរ៉ាហ្វា​របស់កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល​។

ពលរដ្ឋរស់នៅបឹងតាមោកដែលមិនព្រមទទួលយកសំណងដោះដូរបានអះអាងថា​ អាជ្ញាធរបានបន្តគំរាមកំហែង និងបង្ខំឱ្យពួកគេទទួលយកសំណងដែលរដ្ឋផ្តល់ជូន។ បើមិនព្រមទទួលយកទេ ពួកគេនឹងអាចមាន​ជោគវាសនាដូចពលរដ្ឋដែលរស់នៅបឹងកក់។ ការព្រមានបែបនេះត្រូវបានពលរដ្ឋខ្លះថា ស៊ូដេកនៅតាមចិញ្ចើមផ្លូវ ចៀសជាងព្រមទទួលយកសំណងដែលមិនសមរម្យ។ ពីទីតាំងបឹងតាមោក ក្នុងខណ្ឌព្រែកព្នៅ យើងស្តាប់បទយកការណ៍របស់ សាំ ឧត្តម

សហរដ្ឋ​អាមេរិក បើក​អង្កេត​ប្រឆាំង​នឹង​ក្រុមហ៊ុន​យន្តហោះ​ប៊ូអ៊ីង។ អាជ្ញាធរ​អាកាសចរណ៍​ចង់ដឹង​​ថា​តើ​ក្រុមហ៊ុន​អាកាសចរណ៍​ប៊ូអ៊ីង​ពិត​ជា​បាន​ត្រួតពិនិត្យ​តាម​បញ្ជា ពពួក​​យន្តហោះ​៧៨៧Dreamlinerដែរ​ឬ​។ ក្រុម​អ្នក​អង្កេត​សង្ស័យ​ថា​មានការ​រៀប​ចំ​ធ្វើ​ឯកសារ​បន្លំ។

នៅទីក្រុង​ប៉ារីស សាលាឧទ្ធរណ៍បារាំងបើកសវនាការ​នៅថ្ងៃ​អង្គារ​ទី ៧​ឧសភា​ ដើម្បីស្តាប់ពាក្យបណ្តឹង​របស់​ស្រ្តីវៀតណាមម្នាក់ ដែលរងគ្រោះដោយសារសារធាតុគីមី ដែលយន្តហោះរបស់កងទ័ព​អាមេរិក​ហោះបាចសាច​នៅក្នុង​សម័យ​សង្រ្គាមវៀតណាម។ ធ្លាក់ខ្លួនឈឺរ៉ាំរ៉ៃ ដូចជា​ជំងឺមហារីក និង​មានកូនចៅ​កើតជំងឺគ្រប់គ្នា ដោយសារ​ត្រូវ​ទឹកថ្នាំគីមី​ស្រោចពីលើអាកាស កាលពីឆ្នាំ​១៩៦៧ លោកស្រី Tran To Ngaតស៊ូដាក់ពាក្យ​ប្តឹង​ក្រុមហ៊ុន​អាមេរិក ចំនួន​១៤ ទៅតុលាការ​បារាំង ក្នុងបទចោទប្រកាន់ថា ថ្នាំគីមីរបស់ពួកគេ​បានប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​សុខភាពប្រជាជន​វៀតណាម ពី ២ទៅ ៤លាននាក់។

«បដិមាព្រះវិស្ណុផ្ទំ» ឬ «បដិមាព្រះនារាយណ៍ផ្ទំ» ដែលកំពុងដាក់តាំងបង្ហាញនៅក្នុងសារមន្ទីរជាតិកម្ពុជានឹងត្រូវបញ្ជូនទៅជួសជុលនៅក្នុងប្រទេសបារាំងនាពាក់កណ្តាលខែឧសភា។ នេះជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងបារាំង និងកម្ពុជាទៅលើការសិក្សាសមាសភាគនៃចម្លាក់សំរិទ្ធ «បដិមាព្រះវិស្ណុផ្ទំ»។ តាមរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងវប្បធម៌កម្ពុជា ក្រៅពីការជួសជុល «បដិមាព្រះវិស្ណុផ្ទំ» ក៏នឹងត្រៀមដាក់តាំងបង្ហាញនៅក្នុងសារមន្ទីរជាតិសិល្បៈអាស៊ី-ហ្គីម៉េក្នុងក្រុងប៉ារីស និងបញ្ជូនបន្តទៅដាក់តាំងបង្ហាញនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។

នៅថ្ងៃទី​៧​ឧសភា​២០២៤​នេះ វៀតណាម​បាន​​ប្រារព្វ​ខួប​៧០​ឆ្នាំ​នៃ​ជ័យ​ជំនះ​នៅ​លើ​សមរភូមិ​ឌៀនបៀនភូ ក្រោម​និម្មិតរូប​នៃ​ការ​ផ្សះផ្សា ដោយ​​បាន​អញ្ជើញ​បារាំង​ជា​លើក​ទីមួយ ឱ្យ​ចូល​រួម។ ជ័យ​ជំនះ​នៅ​ឌៀនបៀនភូ ​បាន​​នាំ​វៀតណាម​ឱ្យ​បាន​ទទួល​ឯករាជ្យ តែ​ជា​បរាជ័យ​ដ៏​ជូរចត់​បំផុត​របស់​បារាំង និង​ការ​បិទ​បញ្ចប់​វត្តមាន​បារាំង​នៅ​ឥណ្ឌូចិន។ រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងការពារ​ជាតិ​​បារាំង បាន​អញ្ជើញ​ចូល​រួម​ជា​ភ្ញៀវ​កិត្តិយស​ក្នុង​ពិធី​ដង្ហែ​ក្បួន​ព្យុះ​ហយាត្រា​ផង និង​ទៅ​គោរព​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​ទាហាន​បារាំង​នៅ​ឌៀនបៀនភូ​ផ្ទាល់​តែម្តង​ផង។

បន្ទាប់ពីទទួលយ៉ាងអធិកអធម​ ប្រធានាធិបតីចិន លោក​ស៊ី ជីនពីង នៅវិមាន​អេលីហ្សេ ប្រធានាធិបតី​បារាំង​លោក​ម៉ាក្រុង​នៅថ្ងៃអង្គារនេះ អញ្ជើញលោក​ស៊ីជីនពីង ទៅ​ធ្វើដំណើរកំសាន្ត​នៅលើ​កំពូលភ្នំ ពីរ៉េណេ ភាគខាងត្បូង​ប្រទេស​បារាំងវិញម្តង។ បើតាម​វិមាន​ប្រធានាធិបតីបារាំង ដោយ​អញ្ជើញ​ប្រមុខរដ្ឋចិន​ទៅ​ដើ​​រលេងនៅលើ​ភ្នំបារាំង ដែលធ្លាប់ជា​កន្លែងអនុស្សាវរីយ៍​របស់​លោក​តាំងពីតូច មេដឹកនាំ​បារាំង លោកម៉ាក្រុង​ចង់បង្ហាញពីភាពស្និទ្ធស្នាល លុបចោលរបាំង​ពិធីការដែល​អមជាប់ជានិច្ច​មេដឹកនាំ​ចិន។ ជាមួយ​បរិយាសភ្នំទឹកកក ព្រៃព្រឹក្សាពណ៌បៃតង ប្រមុខរដ្ឋបារាំង​សង្ឃឹម​អាច​និយាយត្រង់ ទៅត្រង់មកជាមួយ​ប្រធានាធិបតី​ចិន គ្រប់សំណុំរឿង តាំងពីការដោះដូរពាណិជ្ជកម្ម​ រហូត​ដល់​សង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន។ បារាំង​នៅតែចង់​ឲ្យ​ចិន​ដាក់សម្ពាធ​ និយាយបញ្ចុះបញ្ចូលរុស្ស៊ី​ដែលកំពុង​ធ្វើសង្រ្គាមឈ្លានពាន​អ៊ុយក្រែន។ ប៉ុន្តែ នៅ​ក្នុងសន្និសីទ​កាសែតរួមកាលពី ចន្ទទី ៦​ឧសភា លោកស៊ី ជីនពីង​បាននិយាយប្រាប់​ឲ្យគេ​ឈប់យករឿងអ៊ុយក្រែន មកសំអុយឈ្មោះចិន។

សមយុទ្ធ​នាគមាស​រវាង​យោធាចិន និង​កម្ពុជា​លើកទី៦ គ្រោង​ធ្វើ​ពីថ្ងៃទី​១៦ ដល់ថ្ងៃ​ទី៣០​ ខែ​ឧសភា ​ឆ្នាំ២០២៤ នេះ​នៅក្នុងភូមិសាស្ត្រ​ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ​និង​ខេត្តព្រះសីហនុ​ដោយមាន​ការចូលរួមពី​កងទ័ពនៃប្រទេស​ទាំងពីរច្រើនជាង​មុន​រហូតដល់​ជាង២ពាន់នាក់។​ អ្នកវិភាគ​នយោបាយ​សម្តែងការ​សាទរ​ចំពោះសមយុទ្ធចិន-​កម្ពុជា ​តែ​សម្តែងការ​សោកស្តាយ​ចំពោះ​អវត្តមាន​សមយុទ្ធកម្ពុជា-​អាមេរិក និង​កម្ពុជា-អូស្ត្រាលី​ដែលធ្លាប់​មាន​កន្លងមក​។

ជាថ្មី​ម្តងទៀត ​លោក ហ៊ុន សែន ​ប្រធាន​ព្រឹទ្ធសភា​កម្ពុជាបាន​ស្នើទៅ​កាន់​មេដឹកនាំ​ភូមា​លោក​ មីន អ៊ុងឡាំង ​ដើម្បីជួប​ជាមួយ​លោកស្រី ​អ៊ុង សានស៊ូជី ​តាមប្រព័ន្ធ​វីដេអូ​។ ​សំណើនេះ​ត្រូវបាន​លោក ហ៊ុន សែន ​ធ្វើឡើង​នៅក្នុង​ជំនួបពិភាក្សា​ជាមួយ​លោក ​មីន អ៊ុងឡាំង ​តាមប្រព័ន្ធ​វីដេអូ​នៅថ្ងៃអង្គារ ​ទី​០៧​ ខែឧសភា ​ឆ្នាំ​២០២៤នេះ​។

ថ្ងៃចន្ទទី ៦ ឧសភា វិមានក្រេមឡាំង បានទម្លាយឲ្យដឹង លោកប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី  វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន បានបញ្ជាឲ្យ ទ័ពរុស្ស៊ី ចាត់ចែងធ្វើលំហាត់សឹកអាវុធនុយក្លេអ៊ែ ដើម្បីជាការឆ្លើយតបនឹងគម្រោង របស់មេដឹកនាំប្រទេសខាងលិចមួយចំនួន ដូចមានប្រទេសបារាំងជាដើម ដែលចង់បញ្ជូនទ័ពរបស់ បក្សសម្ព័ន្ធ អូតង់ ទៅប្រចាំការនៅអ៊ុយក្រែន ដើម្បីតទល់នឹងរុស្ស៊ី។ គួរបញ្ជាក់ដែរថា ពីតាំងពីសង្គ្រាម ចាប់ឆាបឆេះនៅអ៊ុយក្រែន ក្នុងខែកុម្ភៈឆ្នាំ ២០២២ មក លោក ពូទីន រមែងកំញើញថា រុស្ស៊ីអាចនឹងប្រើ អាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ក្នុងកាលៈទេសៈចាំបាច់ ណាមួយ។

នៅ​ថ្ងៃ​អង្គារ ​ទី​៧ ​ឧសភា​នេះ​ រដ្ឋាភិ​បាល​កម្ពុជា​បាន​ប្រកាស​ដាក់​ឲ្យ​អនុវត្ត​ជា​ផ្លូវ​ការ​ «ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ»​។​ តាម​រដ្ឋា​ភិបាល ​«ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ»​ នឹង​អនុញ្ញាត​ឲ្យអ្នក​វិនិយោគ​អាច​ស្នើសុំ​ អាជ្ញា​បណ្ណ ​លិខិត​អនុញ្ញាត វិញ្ញា​បនបត្រ និង​ឯកសារ​តម្រូវ​ផ្សេង​ទៀត​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​ការ​នាំ​ចេញ ​នាំចូល​ទំនិញ​ទៅ​កាន់​ស្ថាប័ន​មាន​សមត្ថ​កិច្ច​តែ​មួយ​លើក​រួម​គ្នា​សម្រាប់​បំពេញ​បែប​បទ​បញ្ចេញ​ទំនិញ​ពី​គយ​តាម​មធ្យោ​បាយ​អេឡិច​ត្រូ​និក​។​ ក្រុម​អ្នក​តាម​ដាន​បញ្ហា​សង្គម​គាំទ្រ​ចំពោះ​ប្រព័ន្ធ​ថ្មី​នេះ​ ព្រោះ​វា​ជួយ​កាត់​បន្ថយ​«ការិ​យា​ធិប​តេយ្យ»​។

ក្រុម​ឧទ្ទាម​ប្រដាប់អាវុធ​អារ៉ាកាននៅ​ភូមា បាន​ប្រកាស​នា​​ថ្ងៃ​ចន្ទទី ៦​ឧសភា ដណ្តើម​កាន់​កាប់​បាន​​ទីបញ្ជាការ​កងទ័ពរបស់​រដ្ឋាភិបាល​មួយ​កន្លែង និង​ចាប់​ខ្លួន​សមាជិក​របប​សឹក​បាន​ជាច្រើន​រយ​នាក់ នៅរដ្ឋ​រ៉ាឃីន ដែល​ស្ថិត​នៅភាគ​ខាង​លិច​ប្រទេស​។ នេះ​អាច​ចាត់​ទុក​ជា​បរាជ័យ​យ៉ាង​ដំណំ​ថ្មី​មួយ​ទៀត សម្រាប់​រដ្ឋាភិបាល​សឹក​ភូមា ដឹកនាំ​ដោយ​លោក មីន អ៊ុងឡាំង។

លោករិន សុខខេន ជាគ្រូបង្រៀនភាសាបរទេសមួយរូបនៅសាលាឯកជនបានបង្ហាញពីអារម្មណ៍ចូលចិត្តខ្លុយដែលជាឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរបុរាណ។ លោកបានចំណាយពេលរៀនធ្វើ និងផ្លុំខ្លុយដោយខ្លួនឯង ព្រោះគ្មានលទ្ធភាពទៅរៀននៅសាលាដូចគេ។ ការខិតខំតស៊ូបែបនេះក៏ព្រោះតែលោកចង់ចូលរួមជួយថែរក្សាឧបករណ៍ភ្លេងខ្មែរបុរាណមួយនេះឱ្យនៅគង់វង្ស និងជួយបង្រៀនដល់ក្មេងៗជំនាន់ក្រោយ។ ពីភូមិព្រែកជីក ឃុំកោះចិន ស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្តាល យើងស្តាប់បទយកការណ៍របស់ម៉ុន ចាន់៖

នាវាចម្បាំងចិនចំនួន២គ្រឿងកំពុងបន្តមានវត្តមាននៅទឹកដីកំពង់ផែរាមកម្ពុជា។ ព្រឹត្តិការណ៍មួយនេះត្រូវបានអាមេរិកដាក់ក្តីសង្ស័យពីវត្តមានកងទ័ពចិនលើទឹកដីកម្ពុជា។ គួរបញ្ជាក់ថា រូបភាពពីប្រព័ន្ធផ្កាយរណបរបស់វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវអាមេរិកបានបង្ហាញឲ្យឃើញនូវនាវាចម្បាំងចិនចំនួន២គ្រឿងដែលមានវត្តមាននៅកំពង់ផែរាមកម្ពុជាតាំងពីអំឡុងខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៣។ អ្នកតាមដានបញ្ហាភូមិសាស្ត្រនយោបាយបានបង្ហាញក្តីកង្វល់ និងយល់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវតែបន្តមានជំហរតម្លាភាពទាក់ទងនឹងកំពង់ផែរាម។

នៅថ្ងៃ​ទី​០៦ ​ខែ​ឧសភា​នេះ ​ក្រុម​សមាគម និង​អង្គការ​ក្រៅរដ្ឋាភិបាល​ចំនួន​៥០​ស្ថាប័ន​ បាន​សម្តែងការ​សោកស្តាយ​ចំពោះ​សាលដីកា​របស់តុលាការ​កំពូល​កាលពី​ថ្ងៃទី​០៣ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០២៤ ដែលបាន​តម្កល់​សេចក្តីសម្រេច​ផ្តន្ទាទោស​សកម្មជន​សហជីព​នៃ​កាស៊ីណូ​ណាហ្គាវើលដ៏​។ ​ទន្ទឹមគ្នានេះ ​ក្រុម​សង្គមស៊ីវិល​ក៏បាន​អំពាវនាវឲ្យ​អាជ្ញាធរដោះលែង​ប្រធាន​សហជីព​ណាហ្គាវើលដ៏​កញ្ញា ​ឈឹម ស៊ីថរ ​និង​ផ្តល់នូវ​សេរីភាពពេញលេញ​ដល់​ជនជាប់ចោទ​ទាំងអស់​នៅក្នុង​សំណុំរឿង​វិវាទការងារ​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ណាហ្គាវើលដ៏​។

លោក​ប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង បានធ្វើដំណើរមកដល់ទីក្រុងប៉ារីស​ កាលពីរសៀលថ្ងៃអាទិត្យទី​៥​ឧសភា ដើម្បីបំពេញទស្សនកិច្ច​៣ថ្ងៃនៅបារាំង​។ នៅថ្ងៃចន្ទទី​៦ឧសភា​ លោក​ស៊ី ជីនពីង ត្រូវជួបប្រជុំ​ ​ជាមួ​យ​លោក​ប្រធានាធិបតីបារាំង អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង និង​លោកស្រីប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុប។ សំណុំរឿងធំៗពីរ ដែល​ថ្នាក់ដឹកនាំទាំង៣ នឹងត្រូវលើកមកនិយាយគ្នា​ គឺ​បញ្ហាសង្គ្រាម​នៅអ៊ុយក្រែន និង​រឿងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម​រវាងចិននិងអឺរ៉ុប​។

ស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍របស់កម្ពុជាប្រចាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិចាត់ទុកការអំពាវនាវឱ្យដោះលែងប្រធានសហជីពក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍កញ្ញាឈឹម ស៊ីថរជាការមើលងាយដល់សមត្ថកិច្ច និងសុច្ចរិតភាពរបស់តុលាការកម្ពុជា។ ប្រតិកម្មដូចនេះរបស់តំណាងកម្ពុជានៅអង្គការសហប្រជាជាតិជាការឆ្លើយតបទៅនឹងស្ថាប័នអន្តរជាតិ និងអង្គការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សក្រៅស្រុក រួមនឹងសង្គមស៊ីវិលក្នុងស្រុកជាច្រើនដែលកំពុងទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាលុបចោលការផ្តន្ទាទោសទាំងអស់លើកញ្ញាឈឹម ស៊ីថរ និងសកម្មជនសហជីពណាហ្គាវើលផ្សេងទៀត។

លោក ​អំ សំអាត នាយក​ប្រតិ​បត្តិ​អង្គការ​លីកាដូ ​បានលើក​ឡើង​ថា​ មាន​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ចំនួន ​១៦​ម៉ឺន​នាក់​បានលក់​ដី​ដើម្បី​ដោះ​បំណុល​នៅ​ក្នុង​ចំណោម​កម្ចី​ជាង​២លាន​ករណី​។​ នៅ​ក្នុង​បទ​សម្ភាស​ជាមួយ​វិទ្យុ​បា​រាំងអន្តរ​ជាតិ​ RFI លោក ​អំ សំអាត​ ចាត់​ទុក​បញ្ហា​នេះ​ថា​ជា​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស ​ដោយសារ​តែ​កូន​បំណុល​ខ្លះត្រូវ​បង្ខំ​ចិត្ត​ឈប់​រៀន​ទៅ​ធ្វើការ​ដើម្បី​ដោះ​បំណុល​ និង​កាត់​បន្ថយ​របប​អាហារ​ប្រ​ចាំ​ថ្ងៃ​។​ នៅ​ក្នុង​ន័យ​នេះ អង្គការ​លីកាដូ ​ទទូច​ឲ្យ​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​រំឭក​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ពី​បញ្ហា​បំណុល​នេះ ​ខណៈ​ស្ថាន​ភាពសិទិ្ធ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា​នឹង​ត្រូវ​លើក​ទៅ​ត្រួត​ពិនិត្យ​នៅ​ថ្ងៃទី​៨ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ​ដោយ​ក្រុម​ប្រឹក្សាសិទិ្ធមនុស្ស​អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិ​។

ប្រទេស​វៀតណាម​បាន​ចាប់អារម្មណ៍​ខ្លាំង​ចំពោះ​គម្រោង​ព្រែកជីក​ហ្វូណន​តេជោ ​និង​គោរពផលប្រយោជន៍​ស្របច្បាប់​របស់​កម្ពុជា​តាម​កិច្ចព្រមព្រៀង​មេគង្គ​ឆ្នាំ​១៩៩៥​។ ​នេះបើតាម​ការលើកឡើង​របស់អ្នក​នាំពាក្យ​ក្រសួង​ការបរទេស​វៀតណាម​លោកស្រី ​Pham Thu Hang ​កាលពី​ថ្ងៃទី​៥ ខែ​ឧសភា​។ ប្រតិកម្ម​របស់មន្ត្រី​ផ្លូវការ​វៀតណាម​ពេលនេះ​ ធ្វើឡើង​ក្រោយពី​មានភាព​ចម្រូងចម្រាស​ជុំវិញ​គម្រោង​ព្រែកជីក​មួយនេះ​ដោយភាគី​វៀតណាម​ត្រូវការ​ព័ត៌មាន​ពិស្តារ​បន្ថែមទៀត​។

  មានការផ្សព្វផ្សាយអនុក្រឹត្យមួយចុះថ្ងៃទី២២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ដោយមានហត្ថលេខារបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដោយបានផ្ទេរដីមួយកន្លែងដែលជាទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋ ឱ្យក្លាយជាកម្មសិទ្ធិរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ ក្នុងទំហំផ្ទៃដីជិត១០ម៉ឺនម៉ែត្រការ៉េនោះ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ថា ត្រូវធ្វើអនុប្បយោគទៅជាទ្រព្យសម្បត្តិឯកជនរបស់រដ្ឋ និងផ្ទេរការកាន់កាប់ជូនគណៈកម្មាធិការបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិវិញ។ បន្ទាប់ពីការ​ផ្សព្វផ្សាយនៅតាមបណ្តាញសង្គមបែបនេះ នាំឲ្យមានសំណួរចោទឡើងថា តើរដ្ឋាភិបាលមានសិទ្ធិផ្ទេរទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋទៅជាកម្មសិទ្ធិរបស់គណបក្សនយោបាយឬទេ?