ក្រោយពីបានជួបប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោក វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី ក្នុងទីក្រុងកៀវ នៅថ្ងៃទី ២ ខែកក្កដា កន្លងមក លោក Viktor Orban នាយក​រដ្ឋមន្ត្រីហុងគ្រី និង ជាប្រធានប្តូរវេនថ្មីនៃសហភាពអឺរ៉ុប បានទៅបន្តទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុងម៉ូស្គូ ដើម្បីជួបពិភាក្សាជាមួយលោក ពូទីន ក្នុងគោលបំណងស្វែងរកដំណោះស្រាយសន្តិភាពនៅអ៊ុយក្រែន។ ពេលបានទទួលដំណឹងអំពីដំណើរទស្សនកិច្ចនេះភ្លាម ប្រទេសសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបផ្សេងទៀត បាននាំគ្នាសម្តែងការមិនពេញចិត្ត និងរិះគន់ខ្លាំងៗ ដោយចាត់ទុកថា លោក ​Viktor Orban គ្មានតួនាទី ទៅជួបចរចាជាមួយរុស្ស៊ី ដែលជាប្រទេសកំពុងរងទណ្ឌកម្ម នោះឡើយ។ សូមបញ្ជាក់ថា នេះគឺជាដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការលើកទី១ របស់ប្រមុខតំណាងសហភាពអឺរ៉ុប នៅប្រទេសរុស្ស៊ី ចាប់តាំងពីសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន បានឆាបឆេះឡើងអស់រយៈពេលជាងពីរឆ្នាំមកនេះ។

នៅប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ មានការផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេងនៅតាមបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយសង្គមរបស់ស្ថាប័នរដ្ឋពីចរន្តភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិដើរកម្សាន្តក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ពិសេសនៅតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ។ យុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយនេះត្រូវបានអ្នកជំនាញក្នុងវិស័យទេសចរណ៍យល់ថា គឺដើម្បីតបនឹងការរិះគន់របស់មហាជនដែលមើលឃើញថា វិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជាកំពុងស្ថិតក្នុងវិបត្តិ។ តើអ្វីទៅជាស្ថានភាពពិតរបស់វិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន?។

រដ្ឋអំណាច​​ចិន​ប៉េកាំង បាន​ព្យាយាម​ប្រើឥទ្ធិពល​ដាក់​សម្ពាធ​និងរឹត​ត្បិត​ការ​រិះគន់​ជុំវិញ​បញ្ហា​សិទ្ធិមនុស្ស នៅក្នុង​ឱកាស​កិច្ចប្រជុំវាយតម្លៃ​ស្ថានភាព​សិទ្ធិមនុស្ស​ពិភពលោក។ កិច្ចប្រជុំនេះ រៀបចំ​ឡើង​ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី​៤ កក្កដា  នៅទី​ស្នាក់ការ​​ក្រុមប្រឹក្សា​សិទ្ធិមនុស្ស​ នៃអង្គការ​សហប្រជាជាតិ ក្នុង​ទីក្រុង​ហ្សឺណែវ ប្រទេស​ស្វីស។​ មន្ត្រី​ទូត​បស្ចិមប្រទេស បាន​ថ្លែង​ថា ចំពោះ​ប្រទេស​និងអង្គការខ្លះដែល​រដ្ឋអំណាច​ចិនយល់ថា​ទំនងជា​អាច​បញ្ចុះបញ្ចូលបាន នោះមន្ត្រី​ការទូត​​ចិន​យកចិត្ត​និងព្យាយាម​​បញ្ចុះបញ្ចូល ក៏ប៉ុន្តែ ចំពោះ​ប្រទេស​និងអង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស​ខ្លះទៀត​ ចិន​​​ដាក់​សម្ពាធ​តែម្តង។ គ្រានេះ មន្ត្រី​ទូត​ចិន​ដាស់តឿនថា កុំឲ្យ​បញ្ហា​សិទ្ធិមនុស្ស​ ធ្វើជា​លេស និងជា​អាវុធ ដើម្បី​វាយប្រហារ​ចិន។

ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ នេះ អង្គការហត្ថាវេជ្ជសាស្ត្រកំពុងដឹកនាំគ្រូពេទ្យជំនាញផ្នែកលំនឹងសរីរាង្គពីបារាំងមកព្យាបាលកុមារកម្ពុជាក្រីក្រ និងមានពិការភាពប្រមាណពី ៣ ៥០០ ទៅ ៤ ០០០នាក់នៅតាមអង្គការក្នុងស្រុកជាច្រើន ក្នុងនោះមានអង្គការផ្ទះបាយកុមារដែលបានបើកទ្វារទទួលពិនិត្យព្យាបាលជំងឺលំនឹងសរីរាង្គឱ្យកុមារប្រមាណ ២០០នាក់ក្នុងរយៈពេល ២ថ្ងៃដោយឥតគិតថ្លៃ។ អាណាព្យាបាលដែលបានយកកូនៗមកទទួលការព្យាបាលនៅអង្គការផ្ទះបាយកុមារប្រាប់ថា ពួកគាត់សប្បាយចិត្ត ដ្បិតមិនធ្លាប់ស្គាល់ការព្យាបាលជំងឺប្រភេទនេះ៕

ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) បានអះអាងនៅថ្ងៃទី៥ កក្កដានេះថា ក្នុងឆមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៤ កម្ពុជាបានអនុម័តគម្រោងវិនិយោគចំនួន ១៩០ ដែលមានទុនវិនិយោគសរុបប្រមាណជាង ៣.២ពាន់លានដុល្លារ។ បើតាមក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា គម្រោងទាំង១៩០ ជាគម្រោងថ្មី គម្រោងពង្រីកផលិតកម្ម និងគម្រោងវិនិយោគបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសដែលអាចបង្កើតបានការងារជាង ១៦ម៉ឺនកន្លែង។

អភិបាល​ខេត្ត​តាកែវ​ថ្មី ​លោក ​វ៉ី សំណាង ​បាន​ប្រកាស​នៅក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​លើកដំបូង​របស់​គណៈបញ្ជាការ​ឯកភាព​ខេត្ត​ឲ្យស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​ដោះ​ផ្ទាំង​ផ្សព្វផ្សាយ​ពាណិជ្ជកម្ម​ស្រាបៀរ​ចោល​ទាំងអស់​នៅក្នុង​ភូមិសាស្រ្ត​ខេត្ត​តាកែវ​។ អតីត​អភិបាល​ខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ ​ដែល​ទើប​តែងតាំង​ជា​អភិបាល​ខេត្ត​តាកែវ​សម្រាប់​អាណត្តិ​ថ្មី​កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​០១ ​ខែ​កក្កដា​នេះ ​ក៏ធ្លាប់​ចេញ​បទបញ្ជា​ដូចគ្នា​នេះ​នៅខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ​ផងដែរ​។ ​នៅក្នុង​កិច្ចសម្ភាស​ជាមួយ​វិទ្យុបារាំង​នាថ្ងៃទី​០៥ ខែ​កក្កដា ​ឆ្នាំ​២០២៤​នេះ លោក ​យង់ គិមអេង ​ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌល​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​និង​សន្តិភាព​ឲ្យដឹង​ថា​ចំណាត់ការ​របស់​លោក​អភិបាល​ខេត្ត​តាកែវ​គឺជា​រឿងមួយ​គួរឲ្យ​ស្វាគមន៍ ​ព្រមទាំង​ទទូចឲ្យ​ខេត្ត​ផ្សេងៗ​ទៀត​អនុវត្ត​ដូចខេត្ត​តាកែវ​ផងដែរ​។

ក្រុមហ៊ុនផលិតស្ករអំពៅខ្នាតធំទី៣របស់ថៃKSL សម្រេចដកខ្លួនចេញពីកម្ពុជា ក្រោយជួបលក្ខខណ្ឌមិនអំណោយផលមួយចំនួន។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន លោក ឆាឡូស ឈិនថាមមីតនៅក្នុងកាសែតថៃបាងកកប៉ុស្តិ៍ចេញផ្សាយនាថ្ងៃទី០៥ ខែកក្កដានេះ។ ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅថៃរូបនេះបានលើកឡើងថា ការវិនិយោគក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមិនស្រួលឡើយ ព្រោះកម្ពុជាមិនចេះទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ GSP ដើម្បីនាំស្ករចេញទៅកាន់ទីផ្សារអឺរ៉ុប និងអាមេរិក។

នៅទីក្រុង លីយ៉ុង ប្រទេសបារាំង កាលពីខែ មិថុនា កន្លងទៅ មានរៀបចំកម្មវិធីពិធីប្រកួតជ្រើសរើសកូនជាងសិប្បកម្មឆ្នើមប្រចាំប្រទេសបារាំង។ យុវតី រ៉ុកសាន ហ៊្វូក វ័យ ២០ ឆ្នាំ និង មានស្រុកកំណើត នៅខេត្ត ណរម៉ង់ឌី បានដាក់ពាក្យចូលប្រឡងក្នុងកម្មវិធីប្រកួតនេះ ក្នុងវិញ្ញាសារ បច្ចេកទេសតុបតែងលម្អ លើកែវ និង កញ្ចក់។ ជាសិស្សសាលា នៅវិទ្យាល័យមួយកន្លែង ក្នុងទីក្រុង ប៉ារីស យុវតី រ៉ុកសាន ស្រម៉ៃចង់ក្លាយជាសិប្បករឆ្នើមមួយរូប ទៅថ្ងៃអនាគត។

លោក លី ឈាំង នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន បានថ្លែងអំពាវនាវ​ឲ្យមាន​ ការបើកចំហ​​សហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ​នៅលើវិស័យ​បច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត ដែលកំពុងតែរីកចម្រើនខ្លាំង។ គួរកត់សំគាក់ថា ការអំពាវនាវឲ្យ​មានការបើកចំហពីសំណាក់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិននេះ គឺស្ថិតក្នុងបរិបទមួយ ដែល​សហរដ្ឋអាមេរិក​កំពុងប្រើប្រាស់គោលនយោបាយ​​បិទខ្ទប់ មិន​ឲ្យ​រីកសាយភាពបច្ចេកវិទ្យាទំនើបរបស់គេ​​ទៅកាន់ចិន​។

កាលពី​ថ្ងៃ​ទី​០២ ​កក្កដា ​ឆ្នាំ​២០២៤ ​ចៅក្រម​សាលា​ដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​បាន​ចេញ​សាលក្រម​ផ្តន្ទាទោស​សកម្មជន​មាតាធម្មជាតិ​ចំនួន ​១០​នាក់​ដោយម្នាក់​ៗ​ត្រូវជាប់​ពន្ធនាគារ​ចន្លោះពី​ ៨ ទៅ​១០ឆ្នាំ​ពីបទ​រួមគំនិត​ក្បត់ និង​ប្រមាថ​អង្គ​ព្រះមហាក្សត្រ​។ សាលក្រម​នេះ​ត្រូវបាន​បណ្តា​ប្រទេស​លោក​ខាងលិច​ អង្គការ​ក្រៅរដ្ឋាភិបាល​ជាតិ ​និង​អន្តរជាតិ ​រួមទាំង​បក្ស​ប្រឆាំង​ក្នុងស្រុក​បញ្ចេញ​ប្រតិកម្ម​មិនពេញចិត្ត ​និង​ស្នើឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ដោះលែង​សកម្មជន​បរិស្ថាន​ទាំងនោះ​ឲ្យមាន​សេរីភាព​វិញ​។ ​អ្នកវិភាគ​ខ្លះ​យល់ថា ​ប្រតិកម្ម​ព្រោងព្រាត​នេះ​នឹងមាន​ផល​ប៉ះពាល់​ដល់​មុខមាត់​កម្ពុជា ​តិច ​ឬ​ច្រើន ​ហើយ​ខ្លះទៀត​យល់ថា ​គ្មាន​ផល​ប៉ះពាល់​អ្វី​ទាំងអស់​៕

ការដាំស្មៅបានក្លាយជារបរពេញនិយមខ្លាំងសម្រាប់អ្នករស់ក្នុងភូមិស្វាយអាត់ ឃុំព្រែកតាម៉ាក ស្រុកខ្សាច់កណ្ដាល ខេត្តកណ្ដាល។ ពេញនិយមខ្លាំងព្រោះរបរមួយនេះអាចផ្តល់ចំណូលឲ្យពួកគេច្រើនជាងរបរដាំស្រូវទៅទៀត។ អ្នកភូមិស្វាយអាត់សឹងគ្រប់គ្នាបានយកដីស្រែទៅដាំស្មៅជំនួសឲ្យការដាំស្រូវវិញ។ តាមអ្នកភូមិស្វាយអាត់ ស្មៅមួយការ៉េមានតម្លៃជិតមួយដុល្លារ និងអាចផ្តល់ផលពី ៣ ទៅ ៤ដងក្នុងមួយឆ្នាំ ខណៈដំណាំស្រូវអាចផ្តល់ផលបានតែមួយដងប៉ុណ្ណោះ។

ក្រសួងមហាផ្ទៃតាមរយៈអ្នកនាំពាក្យរងលោកទូច សុឃៈបានចាត់ទុកការដាក់ចំណាត់ថ្នាក់កម្ពុជាជាប្រទេសជាប់លេខ ១ មានឧក្រិដ្ឋខ្ពស់ជាងគេក្នុងតំបន់អាស៊ានថា មានចេតនាទុច្ចរិតចំពោះកម្ពុជា។ លោកទូច សុឃៈបានប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិនៅរសៀលថ្ងៃទី០៤ កក្កដានេះថា ក្រសួងមហាផ្ទៃកំពុងសិក្សា និងពិនិត្យមើលលើរបាយការណ៍ដែលបានដាក់ចំណាត់ថ្នាក់កម្ពុជាយ៉ាងដូច្នេះ។

ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី​៤កក្កដានេះ ក្រុមប្រទេស​អង្គការ​​សហប្រតិបត្តិការសៀងហៃ ហៅកាត់ថា OCS បានចាប់ផ្តើមបើកជំនួបកំពូលរបស់ខ្លួន នៅ​ឯទីក្រុងអាស្តាណា ប្រទេស​កាហ្សាក់ស្ថាន​។ ក្នុងជំនួបដាច់ដោយឡែក មុនបើកជំនួបកំពូល​នេះ​​ លោក​ប្រធានាធិបតី​ចិន ស៊ី ជីនពីង និង​លោក​ពូទីន បានប្រកាសជំហររួមគ្នា ថាអង្គការសហប្រតិបត្តិការសៀងហៃ គឺជា​សសរគ្រិះនៃ​ “ពិភពលោក​ពហុប៉ូលដ៏ត្រឹមត្រូវ”។ “ពហុប៉ូល” ដែលមានន័យថា មិនមែនមានតែប៉ូល​ក្រុមប្រទេសលោកខាងលិចតែមួយទេ ដែលជាអ្នកដឹកនាំពិភពលោក​។

ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈបានប្រកាសក្នុងថ្ងៃទី០៣ កក្កដាពីដំណើរត្រលប់មកកម្ពុជាវិញនូវវត្ថុបុរាណខ្មែរចំនួន១៤ ពីសារមន្ទីរ Metropolitan សហរដ្ឋអាមេរិក។ វត្ថុបុរាណទាំង ១៤ រួមមាន រូបចម្លាក់ទេពស្រី ឬនាងឧមា រូបចម្លាក់បដិមាព្រះលោកកេសូ និងព្រះកេសព្រះលោកេសូធ្វើពីសំរិទ្ធ។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិនាថ្ងៃទី៤ កក្កដា លោកឆាយ វិសុទ្ធ ប្រធាននាយកដ្ឋានសារមន្ទីរបានបញ្ជាក់ថា ការទទួលបានវិញនូវវត្ថុបុរាណខ្មែរពីអាមេរិកពេលនេះជាលទ្ធផលនៃការចរចាដោយផ្ទាល់ និងដោយប្រយោលរវាងកម្ពុជា និងអាមេរិក។ គិតមកទល់ពេលនេះ កម្ពុជាបានទទួលមកវិញនូវវត្ថុបុរាណរបស់ខ្លួនប្រមាណជាង ៨០០។ តាមលោកឆាយ វិសុទ្ធ កម្ពុជានឹងបន្តទាមទារយកវត្ថុបុរាណខ្មែរដែលបាត់បង់ទៅក្រៅប្រទេសដោយមិនព្រងើយកន្តើយឡើយ។

មាន​ស្លាប់​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​១៧​នាក់ ក្នុង​នោះ​១៤នាក់​ជា​ទារក និង​បីនាក់​ជា​មនុស្ស​ចាស់ អាយុ​លើស​៨៥ឆ្នាំ នៅ​ឆ្នាំ​២០២៤​នេះ ដោយ​ជំងឺ​ក្អក​មាន់។ ជំងឺ​ក្អក​មាន់​តែ​គេ​សឹង​ភ្លេច​បាត់​ទៅ​ហើយ​ស្រាប់​តែ​ផ្ទុះ​កំរើក​ឡើង​នៅ​វិញ យ៉ាង​ខ្លាំង​ ​នៅ​ស្រុក​បារាំង​និង​អឺរ៉ុប​។ តើ​ក្អ​ក​មាន់​ជា​ជំងឺ​អ្វី? ហេតុ​មាន​ផ្ទុះ​ករណី​ក្អកមាន់​ច្រើន​នៅអឺរ៉ុប? តើ​ត្រូវ​ការពារ​ខ្លួន​ពី​ជំងឺ​ក្អកមាន់​នេះ​យ៉ាង​ដូចម្តេច?

អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (HWR) ស្នើឲ្យអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ ILO និងក្រុមហ៊ុនម៉ាកល្បីៗដែលវិនិយោគក្នុងវិស័យកាត់ដេរនៅកម្ពុជាជំរុញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឲ្យឈប់គៀបសង្កត់លើអង្គការសង់ត្រាល់បន្តទៀត។ ការអំពាវនាវរបស់ HWR ធ្វើឡើង ក្រោយក្រសួងមហាផ្ទៃចេញលិខិតជូនដំណឹងឱ្យសង់ត្រាល់បញ្ចូនព័ត៌មានដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើប្រតិបត្តិការលុយនៅធនាគារឱ្យក្រសួងក្នុងរយៈពេល ៣០ថ្ងៃ និងបន្ទាប់ពីសហជីពដែលមានទំនោររដ្ឋាភិបាលបានចោទសង់ត្រាល់ក្នុងរឿងទទួលលុយពីបរទេស។ 

គ្មាន​ទេ​សេណារីយ៉ូលោក ចូ បៃដិន បោះបង់​បេក្ខភាព​​ប្រធានាធិបតី​ សម្រាប់អាណត្តិទីពីរ។ ទោះ​បី​ជាមាន​សំឡេង​ព្រួយ​បារម្ភ​ផ្ទុះ​ឡើងខ្លាំង​​នៅក្នុង​រង្វង់បក្ស​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​ ក៏លោក​ប្រធានាធិបតី​មិន​ដើរ​ចេញ​ពី​ការ​ប្រកួត​ដែរ។ នេះ​បើ​តាម​ការ​បញ្ជាក់ជា​ផ្លូវការ​​របស់​អ្នក​នាំពាក្យ​សេតវិមាន​ ក្រោយ​ជំនួប​ប្រជុំ​បក្ស​រួច។

  លោកសំ ចំរើន​ សហមេធាវីការពារសិទ្ធិក្រុម​សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិបានប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ​ RFI នៅថ្ងៃទី៤​ កក្កដានេះថា ក្រុមមេធាវីនឹងពិភាក្សាជាមួយកូនក្តីខ្លួនដើម្បីសម្រេចថា​ តើនឹងត្រូវប្តឹងឧទ្ធរណ៍ដោយរបៀប ណា។ ការលើកឡើងរបស់លោកមេធាវី សំ ចំរើនដូច្នេះ គឺបន្ទាប់ពីក្រុមសកម្មជនមាតាធម្មជាតិចំនួន ១០នាក់ត្រូវបានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារចន្លោះពី៦-៨ឆ្នាំ ក្រោមបទចោទរួមគំនិតក្បត់ និងប្រមាថអង្គព្រះមហាក្សត្រ។

ចិនហាក់ទំនងជាកំពុងតែពង្រីកសកម្មភាពឈ្លបយកការណ៍អាមេរិក ដោយប្រើប្រាស់ទឹកដី​គុយបា។ នេះបើផ្អែកតាមការសន្និដ្ឋាននៅក្នុងរបាយការណ៍​ថ្មីមួយ របស់មជ្ឈមណ្ឌល​សិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រ​ និងអន្តរជាតិ CSIS ដែលមានទីតាំងនៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ចេញផ្សាយថ្ងៃទី​២កក្កដា​។ ផ្អែកតាម​របាយការណ៍នេះ ចិន​កំពុងតែសាងសង់​ទីតាំងឈ្លបយកការណ៍​ បំពាក់ដោយអង់តែន បច្ចេកវិទ្យាទំនើបផ្សេងទៀតនៅលើទឹកដី​គុយបា ដែល​កម្មវត្ថុគឺដើម្បីឈ្លបស្តាប់និងប្រមូលព័ត៌មានពីសហរដ្ឋអាមេរិក។​

រដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្កានីស្ថាន ដឹកនាំដោយ​ពួក​តាលីបង់ ​​អះអាងថា បាន​ជជែក​ពិភាក្សា​ជាមួយ​រដ្ឋបាល​ទីក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន ដើម្បី​ដោះដូរ​អ្នក​ទោស​និង​ចំណាប់​ខ្មាំង​។ ដំណឹង​នេះលេចឮក្រោយ​ពី​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​បាន​រៀបចំ​កិច្ចប្រជុំ​១ ស្តីពី ​ស្ថានភាព​នៅ​អាហ្វហ្កានីស្ថាន។ កិច្ចប្រជុំអន្តរជាតិ​នេះ បាន​​ធ្វើឡើង​នៅ​ប្រទេស​កាតារ ដោយ​មាន​តំណាង​ក្រុម​តាលីបង់ និង​តំណាង​អាជ្ញាធរ​អាមេរិក​ ​ចូលរួម​ផង​។ គេ​ជឿថា​ ជនជាតិ​អាមេរិក​២នាក់​ អាច​នឹង​ឋិត​ចំណោម​មនុស្ស​​ដែល​ត្រូវដោះដូរ​លើកនេះ។​ 

នៅថ្ងៃទី២ កក្កដា តុលាការក្រុងភ្នំពេញបានកាត់ទោសសកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិចំនួន ១០នាក់ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារចន្លោះពី ៦ឆ្នាំទៅ ៨ឆ្នាំក្រោមបទរួមគំនិតក្បត់ និងប្រមាថអង្គព្រះមហាក្សត្រ។ ក្រោយចេញសាលក្រម មានសកម្មជនមួយចំនួនត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនភ្លាមៗ និងបញ្ជូនទៅឃុំនៅទីតាំង ៥ខុសៗគ្នា។ តាមលោកសាន់ ម៉ាឡា ប្រធានកម្មវិធីបណ្ដាញ និងតស៊ូមតិនៃអង្គការភាពជាដៃគូដើម្បីបរិស្ថាន និងការអភិវឌ្ឍ លោកថុន រដ្ឋាត្រូវបានបញ្ជូនទៅឃុំនៅពន្ធធនាគារត្រពាំងថ្លុង កញ្ញាភួន កែវរស្មីបញ្ជូនទៅឃុំនៅពន្ធធនាគារខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក លី ចាន់ដារ៉ាវុធបញ្ជូនទៅឃុំនៅពន្ធធនាគារខេត្តកណ្ដាល។ ចំណែកសកម្មជន២នាក់ផ្សេងទៀត មានកញ្ញា ឡុង គន្ធាត្រូវបានបញ្ជូនទៅឃុំនៅពន្ធធនាគារខេត្តព្រះវិហារ និងលោក យីម លាងហ៊ីនៅពន្ធធនាគារខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ ហេតុអ្វីបានជានៅក្នុងសំណុំរឿងតែមួយ បែរជាយកទៅឃុំនៅទីតាំងខុសៗគ្នាទៅវិញ?

នៅបាំងតែ ៣៣ថ្ងៃទៀតដែលការដ្ឋានសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោនឹងត្រូវបើកសម្ពោធជាផ្លូវការនៅឃុំសំរោងធំ ស្រុកកៀនស្វាយ ខេត្តកណ្តាល។ ចំណែកប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមដងព្រែកជីកកំពុងបន្តបារម្ភជុំវិញការទូទាត់សំណងលើដី និងផ្ទះសម្បែងដែលស្ថិតក្នុងគម្រោងព្រែកជីកនោះ។ អ្វីដែលពួកគេចង់បាន គឺសំណងសមរម្យដើម្បីឲ្យពួកគេអាចទៅរកទីតាំងថ្មីសម្រាប់រស់នៅ។ 

ថ្ងៃទី​០៣ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០២៤​នេះ ជាខួប​៧៣ឆ្នាំ​ ​ដែល​ប្រទេសកម្ពុជា​ចូលជា​សមាជិក​អង្គការ ​UNESCO កាលពីឆ្នាំ​១៩៥១​។ ក្នុងនាម​ជាសមាជិក ​UNESCO ​រយៈពេល ​៧៣ឆ្នាំ​កន្លងទៅ ​ប្រទេសកម្ពុជា​បាន​ចុះបញ្ជី​សម្បតិ្តបេតិកភណ្ឌ​រូបី អរូបី ​និង​បញ្ជីស្មារតី​ចងចាំ​នៃ​ពិភពលោក​សរុបចំនួនជាង​១០។ ​ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយ​វិទ្យុបារាំង​អន្តរជាតិ RFI​ នាថ្ងៃទី​០៣ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០២៤​នេះ លោកស្រី ​ភឿង សកុណា ​រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រសិល្បៈ​បានលើកឡើងថា​ កម្ពុជា​ទទួលបាន​អត្ថប្រយោជន៍​ជាច្រើនពី​សមាជិកភាព​អង្គការ ​UNESCO។ ​តាមលោកស្រី​រដ្ឋមន្ត្រី ​កម្ពុជាទទួល​បាន​ការគាំទ្រ​នូវគម្រោង​នានាក្នុងការ​ថែរក្សា និង​ជួសជុល​ប្រាសាទ ​ការចែករំលែក​បទពិសោធន៍​ ផ្លាស់ប្តូរ​ចំណេះដឹង ​ការ​ស្រាវជ្រាវ ​និង​គាស់​កកាយឡើងវិញ​នូវអ្វី​ដែល​ស្ថិតក្នុង​ភាព​គ្រោះថ្នាក់ ​និង​បាត់បង់​ជាដើម​៕

មហាយក្ស​ចិន​និង​ហ្វីលីពីន ដែលកំពុងតែ​​មាន​ជម្លោះ​ដណ្តើមដែន​ទឹកនៅ​សមុទ្រ​ចិនខាងត្បូង ទីបំផុត​ទៅ បា​នសម្រេច​យល់ព្រមព្រៀង​គ្នា ថា​ប្តេជ្ញា​​​កាត់​បន្ថយភាព​តាន​តឹង​នឹងគ្នា ឲ្យ​បាន​ជា​អតិបរមា។ នេះបើតាម​សេចក្តីប្រកាស​របស់ក្រសួង​ការបរទេស​ហ្វីលីពីន ក្រោយ​ពីមាន​ជំនួប​ថ្នាក់​អនុរដ្ឋមន្ត្រី​នៃប្រទេស​ទាំង២ នៅ​ក្នុងទីក្រុង​ម៉ាលីន។ ការ​សម្រេច​បន្ថយ​កម្តៅ​នៃភាព​តាន​តឹងនេះ ធ្វើឡើង​ក្រោយ​ពី​ឆ្មាំ​សមុទ្រ​ប្រទេស​ទាំង២ បាន​ប្រឈម​មុខ​ដាក់គ្នា និង​បាន​ប៉ះទង្គិចគ្នា​ជាច្រើន​លើក នាប៉ុន្មាន​ខែ​ចុងក្រោយ​។ ​ក្នុងខែមិថុនា​កន្លងទៅ​ថ្មីៗ​នេះ ​ទាហាន​ហ្វីលីពីន​ម្នាក់ បាន​កំបុត​ដាច់​មេដៃ១ ទៀត​ផង។​​ ​​ ​

នៅភាគខាងជើងឥណ្ឌា មិនឆ្ងាយ​ប៉ុន្មានពីរដ្ឋធានីញូដេលី កាលពីថ្ងៃអង្គារទី​២កក្កដា​ មានករណីមនុស្សស្លាប់​យ៉ាងហោច ​១២១នាក់ ដោយការភ័យផ្អើលរត់ជាន់គ្នា។ ហេតុការណ៍នេះ បានកើតឡើងនៅក្នុងពិធីជួបជុំបែបសាសនាហិណ្ឌូមួយ ដែល​មានមនុស្សចូលរួម​ប្រមាណ​២៥ម៉ឺននាក់​។ ករណីភ័យ​ផ្អើលរត់ជាន់គ្នាបណ្តាលឲ្យស្លាប់មនុស្ស​ តែងតែកើតមានជារឿយៗ តែលើកនេះគឺមានចំនួនមនុស្សស្លាប់ច្រើនណាស់ បើគិតចាប់ពីឆ្នាំ​២០០៨មក​។

កុមារកម្ពុជាប្រមាណ ៧០០នាក់កំពុងកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ឆាដោយបញ្ជាក់ថា កុមារដែលមានផ្ទុកជំងឺទឹកនោមផ្អែមទាំងនោះភាគច្រើនមានអាយុពី៤ឆ្នាំទៅ ១៤ឆ្នាំ។ តាមរបាយការណ៍ដដែល អត្រាកុមារកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមនៅកម្ពុជាក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំចុងក្រោយមានការកើនឡើងជាលំដាប់។

បណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច និងអង្គការអន្តរជាតិធំៗបានចេញមុខថ្កោលទោសចំពោះការចាប់ខ្លួន និងការកាត់ទោសសកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិចំនួន ១០នាក់ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារចន្លោះពី ៦ឆ្នាំ ដល់៨ឆ្នាំរបស់តុលាការក្រុងភ្នំពេញ។ តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍ចេញមកជាបន្តបន្ទាប់ ប្រទេសលោកខាងលិច និងស្ថាប័នអន្តរជាតិទាំងនោះបានទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះលែងសកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិវិញជាបន្ទាន់ និងជំរុញឱ្យកម្ពុជាគោរពគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស។

ជា​ប្រទេស​ដ៏​ធំ​ជាង​គេ​នៅ​តំបន់​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហ្វីលីពីន​និង​ឥណ្ឌូណេស៊ី​ អូស​ជើង​ខ្លាំង​ណាស់​ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍ​ថាមពល​កើត​ឡើង​វិញ។ បើ​តាម​របាយការណ៍​ថ្មីទើប​ចេញផ្សាយ​នៅថ្ងៃ​ចន្ទទី ១កក្កដា ភាព​រំពឹង​លើ​ថាមពល​ធ្យូងថ្ម​នៅ​ឥណ្ឌូណេស៊ី​និង​ហ្វីលីពីន​ បាន​កើន​ឡើងខ្លាំង​ខ្ពស់​ដល់​កំរិត​កំពូល​មិន​ធ្លាប់​មាន​ទេ។

​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ហុងគ្រី លោក វិកទ័រ អកបាន ក្នុងនាម​ជាប្រធាន​ផ្លាស់​វេន​ក្រុមប្រឹក្សា​សហភាព​អឺរ៉ុប បាន​អញ្ជើញ​ធ្វើ​ដំណើរ​ ទៅរដ្ឋធានីកៀវ​ ជា​លើកទី១ គិត​ចាប់តាំងពី​ផ្ទុះ​សង្គ្រាម​រុស្ស៊ី​ឈ្លានពាន​​អ៊ុយក្រែន​​។​ ថ្នាក់ដឹកនាំ​ហុងគ្រី ដែល​ស្និទ្ធ​នឹងចៅហ្វាយ​វិមាន​ក្រេមឡាំង ​ជំរុញ​ឲ្យ​ប្រធានាធិបតី​អ៊ុយក្រែន ពិចារណា​ពី​លទ្ធភាព​ធ្វើ​បទ​ឈប់​បាញ់​ឲ្យ​បាន​ឆាប់​ ដើម្បី​ឈាន​ទៅ​បញ្ចប់​សង្គ្រាម។​ ចំណែក​លោក ​វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី សង្កត់ធ្ងន់អំពី​សារៈ​សំខាន់​នៃ​សន្តិភាព​១ប្រកប​ដោយ​ក្តី​យុត្តិធម៌។ ​​

បច្ចុប្បន្ន កញ្ចុះឫស្សីត្រូវបានគេយកទៅដាក់នៅតាមរីសត រមនីយដ្ឋាន និងមុខផ្ទះជំនួសឲ្យគ្រែ ឬតុ។ តែក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ចំនួនអ្នកធ្វើកញ្ចុះពីឫស្សីមានការកើនឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដែលបានធ្វើឱ្យអ្នកប្រកបរបបមួយនេះត្រូវប្រឈមនឹងការប្រកួតប្រជែងទីផ្សារ។ លោកវណ្ណ ស៊ីនួន ម្ចាស់សិប្បកម្មមួយកន្លែងក្នុងខណ្ឌច្បារអំពៅ រាជធានីភ្នំពេញបានទទួលស្គាល់ពីទីផ្សារចង្អៀតជាងមុន និងតម្លៃកញ្ចុះធ្លាក់ចុះ តែលោកប្តេជ្ញារក្សាគុណភាពឲ្យនៅដដែល៕

នាវាចម្បាំងចិនចំនួន ២គ្រឿងដែលក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជាអះអាងថាបានចូលសំចតនៅមូលដ្ឋានទ័ពរាមដើម្បីធ្វើសមយុទ្ធជាមួយកម្ពុជាកាលពីអំឡុងខែឧសភានៅតែមិនទាន់បានចាកចេញនៅឡើយទេ។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែត The Wall Street Journal នៅថ្ងៃទី០១ កក្កដា។ តាមកាសែតអាមេរិកដដែលនេះ មូលដ្ឋានទ័ពជើងរាមកម្ពុជាបានឈានដល់ការបែងចែកតំបន់បម្រុងទុកសម្រាប់កងទ័ពចិន។ 

​យន្តហោះ​ប៊ូអ៊ីង​ជួប​រឿង​អាស្រូវ​មួយ​ហើយ​មួយ​ទៀត យ៉ាង​រដឹក។ ជាង​មួយ​ខែ​ក្រោយ​គ្រោះ​រលាក់​យន្តហោះដល់​ស្លាប់​អ្នក​ដំណើរ​ម្នាក់ នៅ​ថ្ងៃ​ចន្ទម្សិលមិញ​ យន្តហោះ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​Air Europa បាន​ចុះ​ចត​ជា​បន្ទាន់​នៅប្រេស៊ីល ក្រោយ​ជួប​ហេតុ​រលាក់វឹកវរ​លើ​អាកាស ដ៏​ធ្ងន់ធ្ងរ។ ជា​សរុប​ មាន​អ្នក​ដំណើរ​ជាង​៤០​នាក់​រង​របួសស្រាល ខ្លះ​ប៉ើង​ទៅ​ជាប់​កុន​ក្នុង​កន្លៀត​ពិដាន​យន្តហោះ។ នេះ​បើ​តាម​ភ្នាក់ងារ​សុខាភិបាល​មូល​ដ្ឋាន ក្នុង​ប្រទេស​ប្រេស៊ីល។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២ កក្កដា​នេះ ​សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ​ចំនួន​១០​នាក់ ​រួម​ទាំង​លោក​ ​អាឡិច ​ហ្គន់សា​ឡេស ដេវិត​សុន ​ស្ថាបនិក​អង្គការ​ចលនា​មាតា​ធម្មជាតិ​ត្រូវ​បាន​សាលា​ដំបូង​រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ​ប្រកា​ស​សាល​ក្រម​កាត់​ទោស​ចន្លោះ​ពី​៦​ឆ្នាំ​ទៅ​៨​ឆ្នាំ ​ក្នុង​នោះ ​មាន​៤នាក់​ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​ភ្លាម​ៗ​នៅ​ក្រោយ​ប្រកាស​សាល​ក្រម​។​ ក្នុង​កិច្ច​សម្ភាស​ជាមួយ​វិទ្យុ​បារាំង​អន្តរ​ជាតិ ​RFI​ នាថ្ងៃ​ទី​២ ​កក្កដា​នេះ ​លោក​ អំ ​សំអាត​ នាយក​ប្រតិ​បត្តិ​អង្គ​ការ​លីកា​ដូ ​ចាត់​ទុក​ ការ​កាត់​ទោស​សកម្មជន​ចលនា​មាតា​ធម្ម​ជាតិ​ពេល​នេះ​ថា​ ជា​ការ​បំបាក់​ស្មារ​តីអ្នក​ចេញ​មុខ​ការ​ពារ​បរិស្ថាន​៕

ថ្ងៃអង្គារ​ ទី​២កក្កដា​ ប្រធានាធិបតី​ចិន ស៊ី ជីនពីង អញ្ជើញទៅដល់​ប្រទេស​កាហ្សាក់ស្ថាន ដើម្បី​រឹត​ចំណង​មេត្រីភាព​ទ្វេភាគី ហើយ​ក៏​ដើម្បី​ចូលរួម​កិច្ច​ប្រជុំកំពូល លើកទី​២៤ នៃ​ អង្គការ​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​សៀងហៃ។ នៅ​​តំបន់​អាស៊ីកណ្តាល  ជា​ដែន​ដី​ដែល​ ចិន ​កំពុង​បន្ត​ពង្រឹក​ចំណង​ទូត និងពង្រីក​​ដែន​ឥទ្ធិពល។ នេះជា​លើកទី​៥ហើយ ដែល​ប្រមុខរដ្ឋចិន​អញ្ជើញ​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ កាហ្សាក់ស្ថាន។  កាហ្សាក់ស្ថាន ក៏​ជាទី​ដែល​លោក ស៊ី ជីនពីង​ បាន​ប្រកាស​ចេញ​មហាគម្រោង​ផែនការផ្លូវ​សូត្រ​ថ្មី ​​«ផ្លូវ​១ខ្សែ​ក្រវាត់​១» កាលពី​ជាង​១​សវត្សរ៍មុន។  ​ ​