កាលពីថ្ងៃទី២៣ កញ្ញា តុលាការកំពូលបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍សម្រេចក្តីរឿងទំនាស់ដីធ្លីរវាងព្រះចៅអធិការវត្តចង្ក្រានតាព្រហ្មស្ទឹងមានជ័យ និងបុគ្គលឈ្មោះអៀង សៀ។ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ តុលាការបានសម្តែងការសោកស្តាយដែលពុំអាចដោះស្រាយបានតាមការទាមទាររបស់ព្រះចៅអធិការវត្តដោយសារតែភស្តុតាង អង្គហេតុ និងអង្គច្បាប់បានកំណត់ច្បាស់លាស់រួចទៅហើយ។ តាមតុលាការកំពូល ឈ្មោះ ហុក អៀងដែលជាឪពុកឈ្មោះ អៀង សៀបានចូលទៅរស់នៅលើដីទំនាស់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន តាមការប្រគល់ឱ្យរបស់អាជ្ញាធរសង្កាត់ស្ទឹងមានជ័យ។

ក្រុមប្រឹក្សានាយកប្រតិបត្តិរបស់ធនាគារពិភពលោក World Bank បានអនុម័តកញ្ចប់ថវិកាចំនួន ៨០ លានដុល្លារអាមេរិកឲ្យកម្ពុជាក្នុងការជួយលើកកម្ពស់គុណភាពអប់រំ និងការស្រាវជ្រាវនៅកម្រិតឧត្តមសិក្សាផ្នែកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រ ឬហៅថា STEM។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ធនាគារពិភពលោកចេញផ្សាយថ្ងៃទី២៤ កញ្ញា និងថា គម្រោងលើមុខជំនាញ STEM មួយនេះមានរយៈពេល៦ឆ្នាំសម្រាប់បណ្តុះបណ្តាលនិស្សិតឲ្យរៀនចប់ដោយសមត្ថភាព និងផលិតការស្រាវជ្រាវនានាដើម្បីរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា។

​ព្រះមហាក្សត្រថៃ បាន​លាយព្រះហត្ថលេខា ​ប្រទាន​រាជានុញ្ញាត ឲ្យ​ប្រជារាស្ត្រ​ថៃ ដែល​ស្រឡាញ់ភេទ​ដូចគ្នា អាច​មា​នសិទ្ធិ​ស្របច្បាប់​ រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍​ជាមួយ​គ្នា​បាន​។ នេះ​បើតាម​ព្រះរាជក្រឹត្យ​ ដែលត្រូវបណ្តាញ​ឃោសនាថៃ ផ្សព្វផ្សាយ​ព្រោងព្រាត នៅ​ថ្ងៃអង្គារ៍ ទី​២៤កញ្ញា។ តាមរយៈ​ច្បាប់​ថ្មីនេះ ​ ​ថៃបានក្លាយ​ជាប្រទេស​អាស៊ីអាគ្នេយ៍​ទី​១​ដំបូង​គេ ដែល​យល់ព្រម​ទទួលការរៀបមង្គលការរវាង​​​អ្នក​ស្រឡាញ់​ភេទ​ដូចគ្នា​។  ​

កុងស៊ុលវៀតណាម និងសមាគមធុរកិច្ចវៀតណាម-កម្ពុជា (VCBA) គ្រោងបង្កើតកម្មវិធីគាំទ្រវិស័យអប់រំសម្រាប់កុមារវៀតណាមនៅតាមដងទន្លេសាប ក្នុងភូមិសាស្ត្រនៃខេត្តពោធិ៍សាត់។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតវៀតណាម Vietnam News នៅថ្ងៃទី២៣ កញ្ញា និងថា តាមរយៈកម្មវិធីគាំទ្រវិស័យអប់រំមួយនេះ សាលារៀនបណ្តែតទឹកសម្រាប់កុមារវៀតណាមក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់នឹងត្រូវជួសជុល កែលម្អឡើងវិញ។

កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា សារមន្ទីរជាតិបានបង្ហាញការសោកស្តាយចំពោះទង្វើអសីលធម៌របស់យុវជនខ្មែរមួយចំនួនដែលបានសម្រុក និងផ្លោះរបងចូលក្នុងបរិវេណសារមន្ទីរជាតិ អំឡុងពេលមានវត្តមានអ្នកបង្កើតមាតិកាតាមយូធូបបរទេសម្នាក់នៅក្នុងសារមន្ទីរ។ សារមន្ទីរជាតិចាត់ទុកទង្វើរបស់យុវជនខ្មែររបៀបនេះថាខ្វះការគោរព និងមិនផ្តល់តម្លៃដល់បេតិកភណ្ឌជាតិរបស់ខ្លួន។ ចំណែកអ្នកស្រាវជ្រាវសង្គមវាយតម្លៃថា សីលធម៌ និងឥរិយាបថរស់នៅរបស់យុវជនខ្មែរនាពេលសព្វថ្ងៃកំពុងធ្លាក់ចុះខ្លាំង។ ក្នុងន័យនេះ អ្នកវិភាគបានស្តីបន្ទោសលើភាពទន់ខ្សោយនៃវិស័យអប់រំ និន្នាការនយោបាយ សង្គម គ្រួសារ និងយុវជនខ្លួនឯង៕

មេដឹកនាំ​កំពូល​នៃ​រដ្ឋសភា​កម្ពុជា ​និង​ចិន ​បាន​ចុះហត្ថលេខា​កាលពីថ្ងៃ​ទី​២៣ ​ខែ​កញ្ញា ​លើឯកសារ​ចំនួនពីរ​ស្តីពី​ការ​ពង្រឹងកិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ជាមួយគ្នា​នៅគ្រប់​កំរិត ​និង​គ្រប់​វិស័យ​។ ​ពិធីចុះហត្ថលេខា​នេះ​ ធ្វើឡើង​នៅក្នុង​ឱកាស​ដំណើរទស្សនកិច្ច​រយៈពេល ​៥ថ្ងៃ​របស់​គណៈប្រតិភូ​រដ្ឋសភាកម្ពុជា​ដឹកនាំដោយ​លោកស្រី ​ឃួន សុដារី ​ប្រធាន​រដ្ឋសភា​ពីថ្ងៃ​ទី​២២ ​ដល់ថ្ងៃ​ទី​២៦ ​ខែ​កញ្ញា ​ឆ្នាំ​២០២៤​។

នៅសិង្ហបុរី តុលាការកំពូល​បានបើកសវនាការ នៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារទី​២៤កញ្ញា ដើម្បី​កាត់ទោស​​អតីតរដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងដឹកជញ្ជូន ឈ្មោះ ឥសវ៉ារ៉ាន (Iswaran)។ លោកម្នាក់នេះ ត្រូវជាប់ចោទ​អំពីបទពុករលួយជាច្រើនករណី ក្នុងពេលដែល​លោកកាន់មុខតំណែងជា​រដ្ឋមន្ត្រី​។ គួរបញ្ជាក់ថា បទល្មើសអំពើពុករលួយ គឺជារឿងកម្រខ្លាំងណាស់នៅសិង្ហបុរី ព្រោះថាប្រទេសនេះ​ មានច្បាប់ដ៏តឹងតែង ហាមឃាត់​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល ​មិន​ឲ្យទទួលសំណូក ឬក៏វត្ថុមានតម្លៃ​ពី​គេឯង​ឡើយ​។

នៅលីបង់ ​ថ្ងៃអង្គារ៍ ទី​២៤កញ្ញា ​ កងទ័ព​អ៊ីស្រាអែល​ បន្តវាយប្រហារ​ថែមទៀត ក្រោយ​ពីបាន​ធ្វើ​​ប្រតិបត្តិការ​សឹក​ពេញមួយ​ថ្ងៃចន្ទ​ សម្លាប់​មនុស្ស​ប្រមាណ ​៥០០នាក់​។ អង្គការសហប្រជាជាតិ សហភាពអឺរ៉ុប សហរដ្ឋអាមេរិក ចិន រុស្ស៊ី និងប្រទេសសម្ព័ន្ធអារ៉ាប់ សុទ្ធសឹង​តែ​អំពាវនាវឲ្យ ភាគីជម្លោះរវាង អ៊ីស្រាអែល​និង​ក្រុម​ប្រដាប់​អាវុធ​ហេសបូឡាលីបង់​ ត្រូវបន្ធូរ​បន្ថយស្ថានការណ៍តានតឹង។ ទន្ទឹម​នឹងគ្នានេះ​ ប្រទេសមានសន្ទុះ​សេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿនហ្សេ៧ ក៏​ដាស់​តឿនដែរថា ​ក្នុង​ជម្លោះ​នៅតំបន់​​មជ្ឈិមបូព៌ា គ្មាន​នរណា​បា​ន​ចំណេញ​ឈ្នះ​គេ​នោះឡើយ​ ​មានតែ​ខាត​បង់ ហើយ​​​ផលវិបាក​ប៉ះពាល់​ធ្ងន់ធ្ងរ មិន​អាច​ស្មានដល់។ 

កម្មវិធីព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃ ចន្ទទី ២៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៤ ដោយ អោ ស្រីពេជ្រ

លោកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី បានអញ្ជើញទៅដល់អាមេរិក នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី២២កញ្ញា ដើម្បីបំពេញទស្សនកិច្ចជាច្រើនថ្ងៃ នៅអាមេរិក។ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចសារជាថ្មីនេះ លោក ហ្សេឡេនស្គី គ្រោងជួបលោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចូ បៃដិន និង សភាអាមេរិកបង្ហាញពីផែនការសន្តិភាព សម្រាប់បិទបញ្ចប់សង្គ្រាមឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី នៅអ៊ុយក្រែន តាំង​ពី​ខែ​កុម្ភៈ​ឆ្នាំ ២០២២។

កំពុង​ជាប់បណ្តឹង​របស់​ចិន​នៅ  អង្គការ​ពាណិជ្ជកម្ម​ពិភពលោក នៅក្នុង​រឿងសំណុំរឿង​រថយន្តអគ្គិសនី អាមេរិក​បាន​ប្រកាស​គម្រោង​​ចង់​បិទខ្ទប់​ ហាមឃាត់​មិន​ឲ្យ​រថយន្តដែលប្រើ​បច្ចេកវិទ្យា​របស់​ចិន​ និង​រុស្ស៊ី មាន​វត្តមាន​នៅក្នុង​ទឹកដីអាមេរិក។ យោងតាម​សេចក្តីប្រកាស​របស់​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​អាមេរិក រដ្ឋាភិបាល​នឹង​ប្រកាសជាផ្លូវការ​ វិធានការ​ប្រឆាំង​រថយន្តដែល​ផលិត​ជាមួយ​បច្ចេកវិទ្យាចិន និង​រុស្ស៊ី នៅក្នុង​រយៈពេល​៣០ថ្ងៃខាងមុខ។ នៅ​ខែ​ឧសភាឆ្នាំនេះ រដ្ឋបាល​លោក​ចូ បៃដិន​ទើប​បាន​ប្រកាស​តម្លើង​ពន្ធ​១០០​%លើ​រថយន្តអគ្គិសនី​​ចិននាំចូល​ទៅ​អាមេរិក​។

អ៊ីរ៉ង់បានសាងសង់ជញ្ជាំងព្រំដែនជាមួយនឹងអាហ្វហ្កានីស្ថាន ដើម្បីពង្រឹងសន្តិសុខនៅតាមព្រំដែនរបស់ខ្លួន និង ទប់ស្កាត់កំណើនយ៉ាងច្រើនលើសលប់ នៃជនភៀសខ្លួនអាហ្វហ្កានីស្ថានខុសច្បាប់ ចូលមកប្រទេសរបស់ខ្លួន។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតក្នុងស្រុកអ៊ីរ៉ង់ ដែលបានដកស្រង់សំដីរបស់អគ្គមេបញ្ជាការរងកងទ័ពជើងគោកអ៊ីរ៉ង់ នៅថ្ងៃចន្ទ ទី២៣កញ្ញា។

ស្ថានការណ៍​នៅតំបន់​ដើមបូព៌ា​​កាន់តែ​ក្តៅគគុក។ បន្ទាប់ពី​បើកការវាយប្រហារ​ផ្លូវអាកាស​នៅប៉ុន្មាន​ថ្ងៃជាប់គ្នា នៅភាគខាងត្បូង​លីបង់ កងទ័ព​អ៊ីស្រាអែល​នៅ​ថ្ងៃ​ចន្ទនេះ​បាន​ប្រកាស​ប្រាប់​ឲ្យ​ប្រជាជន​លីបង់​ រត់រក​កន្លែងជ្រកលាក់ខ្លួន ឆ្ងាយ​ពីទីតាំង​របស់​ក្រុមហេសបូឡា​។ តាម​ការប្រកាស​របស់​ក្រសួងសុខាភិបាល​លីបង់ ការវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែល​នៅថ្ងៃចន្ទ បានសម្លាប់មនុស្ស​យ៉ាងហោច ១០០នាក់ និង​របួសជាង​៤០០នាក់។ នៅចំពោះមុខ​ការផ្ទុះសង្រ្គាម​វាយប្រហារគ្នាទៅវិញ ទៅមក រវាង​អ៊ីស្រាអែល និង​ក្រុមហេ​សបូឡា អាមេរិក​ដែល​ជា​សម្ព័ន្ធមិត្ត​របស់​អ៊ីស្រាអែល​បាន​ប្រកូកប្រកាស​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​របស់ខ្លួន​ចាកចេញពីទឹកដី​លីបង់ ចំណែក​ប៉េកាំង​ឯណោះ​វិញ​បានប្រាប់ជនជាតិ​ចិន​ឲ្យ​ចាកចេញពីប្រទេស​អ៊ីស្រាអែល ព្រោះថា អ៊ីស្រាអែល​ក៏កំពុង​រកគ្រាប់រ៉ូក្កែត​របស់​ពួកហេសបូឡា​លីបង់ច្រើនណាស់​ដែរ នៅប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​មកនេះ។

លោកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី បានអញ្ជើញទៅដល់អាមេរិក នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី២២កញ្ញា ដើម្បីបំពេញទស្សនកិច្ចជាច្រើនថ្ងៃ នៅអាមេរិក។ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចសារជាថ្មីនេះ លោក ហ្សេឡេនស្គី គ្រោងជួបលោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចូ បៃដិន និង សភាអាមេរិកបង្ហាញពីផែនការសន្តិភាព សម្រាប់បិទបញ្ចប់សង្គ្រាមឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី នៅអ៊ុយក្រែន តាំង​ពី​ខែ​កុម្ភៈ​ឆ្នាំ ២០២២។

អង្គការទស្សនៈពិភពលោក World Vision បានចេញរបាយការណ៍ថ្មីមួយដោយផ្តល់ជាអនុសាសន៍ថា កម្ពុជាត្រូវបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួនចំនួន១០ដងដើម្បីអាចតភ្ជាប់បណ្តាញទឹកស្អាតតាមបំពង់ឱ្យពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅតាមទីជនបទអាចប្រើប្រាស់បានទាំងអស់គ្នានៅឆ្នាំ២០៣០។ World Vision បានមើលឃើញថា តំបន់ជនបទដែលប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនរស់នៅ នៅតែប្រឈមនឹងបញ្ហាសំខាន់ៗក្នុងការទទួលបានទឹកស្អាតប្រើប្រាស់។ 

ប្រធានគណបក្សជំនាន់ថ្មីលោកមាជ សុវណ្ណារ៉ាបានប្រកាសវិលចូលស្រុកវិញនៅថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញានេះដើម្បីបន្តការងារនយោបាយ និងថា លោកត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ដើម្បីចូលទៅបំភ្លឺនៅចំពោះមុខតុលាការខេត្តរតនៈគីរី ប្រសិនបើមានការកោះហៅណាមួយ។ លោកមាជ សុវណ្ណារ៉ាបានប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នៅរសៀលថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញានេះថា លោកនឹងមិនគេចវេសពីការគោរពច្បាប់ឡើយ និងបានតាំងខ្លួនជាអ្នកនយោបាយស្អាតស្អំ។ 

កាលពី​ថ្ងៃទី​២០ ខែ​កញ្ញា ​ឆ្នាំ​២០២៤ ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បាន​សម្រេច​ដកខ្លួន​ជាផ្លូវការ​ពីការ​ចូលរួម​នៅក្នុង​តំបន់​ត្រីកោណ​អភិវឌ្ឍន៍​កម្ពុជា ​ឡាវ ​វៀតណាម​(CLV​-DTA) ​ដែលមាន​អាយុកាល ​២៥ឆ្នាំ​កន្លងទៅ​។ ការ​សម្រេច​ដកខ្លួននេះ ​ត្រូវបាន​រដ្ឋាភិបាល​ពន្យល់ថា ​គឺជាការគិតគូរ​ពី​ក្តីកង្វល់របស់​ប្រជាជន​លើបញ្ហាទឹក​ដី ​និង​ភាពចាំបាច់​ខាង​នយោបាយ​។ គួររម្លឹកថា​ CLV ជាប្រធានបទ​ដ៏ក្តៅគគុក​រវាងអ្នក​នយោបាយ​ប្រឆាំង និង​រដ្ឋាភិបាល ​ហើយក៏ជា​ប្រធានបទ​ដែលពលរដ្ឋខ្មែរ​ជាច្រើន​សម្តែង​ការព្រួយបារម្ភ​ជុំវិញ​អធិបតេយ្យភាព​ និង​បូរណភាព​ទឹកដី​។ ​តើការ​សម្រេចដកខ្លួន​ចេញ​ពី CLV ​របស់​រដ្ឋាភិបាលនេះ​នឹងជួយ​កាត់​បន្ថយភាពតានតឹង​ខាង​នយោបាយរវាង​រដ្ឋាភិបាល និង​ពលរដ្ឋខ្មែរ​ដែលមាន​និន្នាការ​ផ្ទុយពី​រដ្ឋាភិបាល​ដែរ ឬ​ទេ​?

ស្ថានការណ៍​នៅតំបន់​ដើមបូព៌ា​​កាន់តែ​ក្តៅគគុក។ បន្ទាប់ពី​បើកការវាយប្រហារ​ផ្លូវអាកាស​នៅប៉ុន្មាន​ថ្ងៃជាប់គ្នា នៅភាគខាងត្បូង​លីបង់ កងទ័ព​អ៊ីស្រាអែល​នៅ​ថ្ងៃ​ចន្ទនេះ​បាន​ប្រកាស​ប្រាប់​ឲ្យ​ប្រជាជន​លីបង់​ រត់រក​កន្លែងជ្រកលាក់ខ្លួន ឆ្ងាយ​ពីទីតាំង​របស់​ក្រុមហេសបូឡា​។ តាម​ការប្រកាស​របស់​ក្រសួងសុខាភិបាល​លីបង់ ការវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែល​នៅថ្ងៃចន្ទ បានសម្លាប់មនុស្ស​យ៉ាងហោច ១០០នាក់ និង​របួសជាង​៤០០នាក់។ នៅចំពោះមុខ​ការផ្ទុះសង្រ្គាម​វាយប្រហារគ្នាទៅវិញ ទៅមក រវាង​អ៊ីស្រាអែល និង​ក្រុមហេ​សបូឡា អាមេរិក​ដែល​ជា​សម្ព័ន្ធមិត្ត​របស់​អ៊ីស្រាអែល​បាន​ប្រកូកប្រកាស​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​របស់ខ្លួន​ចាកចេញពីទឹកដី​លីបង់ ចំណែក​ប៉េកាំង​ឯណោះ​វិញ​បានប្រាប់ជនជាតិ​ចិន​ឲ្យ​ចាកចេញពីប្រទេស​អ៊ីស្រាអែល ព្រោះថា អ៊ីស្រាអែល​ក៏កំពុង​រកគ្រាប់រ៉ូក្កែត​របស់​ពួកហេសបូឡា​លីបង់ច្រើនណាស់​ដែរ នៅប៉ុន្មាន​ថ្ងៃ​មកនេះ។

បច្ចុប្បន្ន CDC ជាអគារក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ដែលបន្សល់ទុកតាំងពីជំនាន់បារាំង។ អគារដ៏ចំណាស់មួយនេះ ជាអតីតអគារនៃឧត្តមស្នងការបារាំង ដែលហ៊ុំព័ទ្ធទៅដោយរុក្ខជាតិបៃតង ដូចនៅក្នុងស្ថានទូតបារាំងប្រចាំទីក្រុងភ្នំពេញដែរ។ ការបើកអគារ CDC ជាសាធារណៈបានធ្វើឡើងក្នុងថ្ងៃបេតិកភណ្ឌអឺរ៉ុប នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី២១កញ្ញា។ អ្នកដែលចូលរួម សុទ្ធតែបានកោតសរសើរពីរចនាបទអគារបារាំងដ៏ចំណាស់មួយនេះ ដែលបានបើកឲ្យចូលទស្សនាជាលើកទី១។

នៅថ្ងៃទី២៣ កញ្ញានេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន ម៉ាណែតបានប្តេជ្ញាបន្តអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ព្រំដែន បើទោះបីជាកម្ពុជាគ្មានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ CLV ក៏ដោយ។ ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់លោកហ៊ុន ម៉ាណែតនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើនបានចោទសួរជុំវិញការអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ព្រំដែន និងបន្ទាប់ពីកម្ពុជាបានសម្រេចបញ្ចប់កិច្ចព្រមព្រៀងអភិវឌ្ឍន៍រួមតំបន់ត្រីកោណ CLV- DTA។

ស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសបារាំង ទីក្រុងGrasse និមិត្តរូបនៃដែនដីសុគន្ធវារីរបស់បារាំង សំបូរទៅដោយដីចម្ការផ្កា ក្រុមហ៊ុនផលិតទឹកអប់ និងសារមន្ទីរទឹកអប់ ដែលមានតែមួយលើលោក។ សារមន្ទីរអន្តរជាតិទឹកអប់ បើកទ្វារតាំងពីឆ្នាំ ១៩៨៩ដើម្បីទទួលភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិដែលចង់ដឹងពីប្រវត្តិរឿងរ៉ាវទាក់ទងនឹងការផលិតទឹកអប់ នៅក្នុងតំបន់ភាគខាងត្បូងបារាំង។ នៅមុនធ្វើដំណើរផ្ទាល់ទៅទស្សនាសារមន្ទីរអន្តរជាតិទឹកអប់ យើងអាចស្តាប់ការពន្យល់របស់លោក Gilles Burois អ្នកសម្របសម្រួលកម្មវិធីវប្បធម៌ និងជាមគ្គទេសក៍សន្និសីទរបស់សារមន្ទីរដែលឈាង បុប្ផាបានជួបសម្ភាសន៍សម្រាប់បទយកការណ៍នៅថ្ងៃនេះ។

របាយការណ៍ស្ថានភាព​ឥណទាននៅកម្ពុជា​ ដែលក្រុមហ៊ុន​ Credit Bureau Cambodia (CBC) បានចេញផ្សាយកាលពី​ចុងខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ បង្ហាញថា ​ពលរដ្ឋនៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ចំនួនជាង​១សែន៥ម៉ឺននាក់ ( ១៥២ ៤៧៤នាក់) កំពុងប្រើប្រាស់ប្រាក់ឥណទានពីប្រព័ន្ធធនាគារ ដែល​​​មាន​ទំហំ​ទឹកប្រាក់ ប្រមាណ ៣ទ្រីលានរៀល (៣ ២៤៣ ២៦០ លានរៀល) ស្មើនឹង​៨១១ លាន​ដុល្លារអាមេរិក​​។ ប៉ុន្តែ ដោយសារ​ប្រាក់​ចំណូលធ្លាក់ចុះ ពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលជាអ្នកប្រកបរបរនេសាទ កំពុងប្រឈមនឹងបំណុលវ័ណ្ឌក។ ពីខេត្តកំពង់ឆ្នាំង យើងមានបទយកការណ៍របស់ ឈា ប៊ុណ្ណារិទ្ធ៖

ក្នុងសប្តាហ៍​កន្លងទៅនេះ អង្គការ​សន្ធិសញ្ញាសន្តិសុខរួមដែលគេតែងប្រដូច ហៅថាជាអង្គការអូតង់​​ដឹកនាំដោយ​រុស្ស៊ីនោះ បាន​បើក​ការធ្វើសមយុទ្ធយោធារួមគ្នាប្រចាំឆ្នាំ​ នៅ​ប្រទេសកៀហ្ស៊ីស៊ីស្ថាន។ តែពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ គេសង្កេត​ឃើញថា សម្ព័ន្ធភាពយោធាដែលរុស្ស៊ីបង្កើតឡើងដើម្បី​ប្រជែងកម្លាំងនឹង​អូតង់នេះ ហាក់ដូចជា​​បានធ្លាក់ចុះឥទ្ធិ​ពល​ជាបន្តបន្ទាប់។ ជាក់ស្តែង នៅក្នុង​សមយុទ្ធយោធាឆ្នាំនេះ ប្រទេសអាម៉េនី ដែលជាសាមជិក​ម្នាក់​ក្នុងចំណោម​ទាំង​៦នាក់ បានអវត្តមាន​មិនចូលរួម​ជាមួយទេ។​ ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីកណ្តាលផ្សេងទៀត ដែលរុស្ស៊ីខំបញ្ចុះបញ្ចូល​ឲ្យចូលជាសមាជិកសម្ព័ន្ធភាពនេះ​​ ក៏បាន​ងាកមុខចេញដែរ​។​ តើមានមូលហេតុអ្វីខ្លះ បានជាអង្គការ​​សម្ព័ន្ធភាព​យោធារបស់រុស្ស៊ីនេះ ធ្លាក់ចុះឥទ្ធិពល​?

កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី ២២ កញ្ញា​បាន​ប្រាប់​​អ្នកកាសែត​របស់ទូរទស្សន៍​ភាសា​អារ៉ាប់ Al Jazeeraប្រមូលឧបករណ៍ និង​ចាកចេញជាបន្ទាន់ពីការិយាល័យ​របស់​ទូរទស្សន៍នៅទីក្រុង​រ៉ាម៉ាឡា ក្នុងទឹកដី​ស៊ីហ្សកដានីប៉ាឡេស្ទីន។ អ៊ីស្រាអែល​បាន​បញ្ជា​ឲ្យទូរទស្សន៍​Al Jazeeraបិទការិយាល័យ ក្នុង​រយៈពេល ៤៥ថ្ងៃ ក្នុងបទ​ចោទប្រកាន់ថា ទូរទស្សន៍​ដែលទទួលបាន​ប្រាក់ឧបត្ថម្ភពី​ប្រទេស​កាតា​​ ត្រូវ​បាន​ប្រើប្រាស់​ជា​ឧបករណ៍​ញុះញង់​ឲ្យ​ការប្រព្រឹត្តអំពើភេរវកម្ម។ ចំពោះអ្នកទទួលខុសត្រូវ​របស់​ទូរទស្សន៍​Al Jazeera សាជាថ្មីម្តងទៀត អ៊ីស្រាអែល​មិនត្រឹម​ឈប់ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​អ្នកកាសែត​របស់​Al Jazeera ប៉ុន្តែ បិទខ្ទប់​សិទ្ធិសេរីភាពផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ សំឡេងពិត​ចេញរបស់​ប្រជាជន​ប៉ាឡេស្ទីន។ ​

២សប្តាហ៍​បន្ទាប់ពី​បានចូល​កាន់មុខតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីបារាំង នៅទីបំផុតលោក​ មីស្ហែល បាញេ បានប្រកាសសមាសភាពរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់​លោក កាលពី​ល្ងាចថ្ងៃសៅរ៍ទី​២១កញ្ញា​។ សមាសភាពរដ្ឋាភិបាលថ្មី​ ដែល​ភាគច្រើនលើសលុប សុទ្ធតែមនុស្សមានចរន្ត​នយោបាយ​​ស្តាំនិយម។ ទើបតែកកើត រដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់​លោកមីស្ហែល បាញេ កំពុងប្រឈមគ្រោះថ្នាក់រួចទៅហើយ ដោយ​ក្រុម​សមាជិកសភាសម្ព័ន្ធ​បក្ស​ឆ្វេងនិយម បានប្រកាសថាគេនឹងរួមគ្នាបោះឆ្នោត​ដកសេចក្តីទុកចិត្ត ដើម្បីទំលាក់រដ្ឋាភិបាលនេះ​។

មនុស្សជាង១០ម៉ឺនបានចូលរួមគាំទ្រញាត្តិទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះលែងសកម្មជនការពារបរិស្ថាននៃចលនាមាតាធម្មជាតិចំនួន៥រូបដែលត្រូវបានតុលាការសម្រេចផ្តន្ទាទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារកាលពីថ្ងៃទី០២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤។ នេះបើផ្អែកតាមតួលេខពីអង្គការជួយសង្គ្រោះព្រៃឈើ Rainforest Rescue និងដោយបន្ថែមថា ក្នុងចំណោមមនុស្សទាំងជាង ១០ម៉ឺននាក់ដែលចូលរួមគាំទ្រញាត្តិដោះលែងសកម្មជនមាតាធម្មជាតិ មានភាគច្រើនជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលរស់នៅក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស។

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រកាសនៅថ្ងៃសុក្រទី ២០ កញ្ញាពីការដកខ្លួនចេញពីគម្រោងកិច្ចសហប្រតិបត្តិអភិវឌ្ឍន៍រួមគ្នាជាឡាវ និងវៀតណាមហៅកាត់ CLV។ ក្រោយការសម្រេចដូចនេះនាំឲ្យមានការចោទសួរថា តើការរៀបចំកម្មវិធីទស្សនកិច្ចរបស់ពលរដ្ឋទៅតំបន់ព្រំដែន និងការប្រមូលលុយក្នុងមូលនិធិព្រំដែនគួរបន្តធ្វើ ឬគួរលុបចោលវិញ?។ អ្នកវិភាគមួយចំនួនធំយល់ថា រដ្ឋាភិបាលគួរបន្តធ្វើការងារទាំងពីរនេះ ព្រោះវាអនុញ្ញាតឲ្យសាធារណជនយល់ និងស្គាល់ទឹកដីព្រំដែនរបស់ខ្លួន។

នៅ​ស្រីលង្កា បន្ទាប់ពីដំណើរការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីប្រព្រឹត្តទៅ​ដោយរលូន គ្មានភាពតានតឹង​ និងការប្រឈមមុខកាលពីថ្ងៃសៅរ៍​ទី ២១ កញ្ញា ការរាប់សន្លឹកឆ្នោតនៅថ្ងៃអាទិត្យនេះ​បង្ហាញ​ថា  ប្រធានបក្សសម្ព័ន្ធឆ្វេងនិយម​ទទួលបាន​សំឡេងឆ្នោត​ច្រើនជាងគេ ពោលគឺ​ច្រើនជាង​ លោក​Rail Wickremesinghe រ៉ានីល វីក្រេម៉េស៊ីងហ្កេ ប្រធានាធិបតីផុតអាណត្តិ ​ដែលទទួលបាន​សំឡេងឆ្នោតតែ ១៧%តែប៉ុណ្ណោះ។ នៅមុន​ទទួល​បានសំឡេងឆ្នោត​នាំមុខគេ គណបក្ស​រណសិរ្ស​រំដោះប្រជាជន​​របស់​លោក ​Anura Kumara Dissanayaka អានុរ៉ា កុមារ៉ា ឌីស៊ីណាយ៉ាកា​ ធ្លាប់បាន​សន្យាថា នឹង​ប្រយុទ្ធប្រឆាំង​អ្នកនយោបាយ​ពុករលួយ និង​ជួយសម្រាលបន្ទុករបស់​ប្រជាជន​ដែល​រួបរឹត​ដោយ​​ការបង់ពន្ធ វិបត្តិទំនិញឡើងថ្លៃ និង​នយោបាយ​រឹតបន្តឹងថវិកា​របស់​រដ្ឋាភិបាល​មុន។ ឈាង បុប្ផា​រាយការណ៍ព័ត៌មាននេះ​លម្អិត៖​

នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី ២១​កញ្ញា អ៊ីស្រាអែល​ប្រកាស​បាញ់​សម្លាប់​បាន​មេធំម្នាក់ទៀត​របស់​ចលនាហេសបូឡាលីបង់ នៅក្នុង​ការវាយប្រហារផ្លូវអាកាស​ ទៅលើ​ទីក្រុង​បេរូត កាលពីយប់​ថ្ងៃសុក្រ។ អ៊ីស្រាអែល​សម្លាប់​បាន​​សមាជិករបស់ក្រុមហេសបូឡា​១៦នាក់ ដែលនៅក្នុងនោះ មាន​ អ៊ីប្រាហ៊ីម អាគីល មេបញ្ជាការកងពល​ពិសេស​របស់​ចលនា​ហេសបូឡា​ដែលអ៊ីស្រាអែល និង​អាមេរិក​បាន​តាមរកមុខ​ជាយូរមកហើយ។ នេះជា​ដំណឹងដ៏អាក្រក់​ ហើយក៏ជាការដាក់ទោសធ្ងន់មួយជាន់ទៀត​របស់អ៊ីស្រាអែលទៅលើ​ចលនា​ហេសបូឡាលីបង់ ដែល​​ទើបតែ​​រងការវាយប្រហារ​យ៉ាងដំណំ ដោយសារវិទ្យុទាក់ទង និង​ឧបករណ៍ផ្ញើសាររាប់ពាន់គ្រឿង​បាន​ផ្ទុះក្នុងពេល​ពេល​តែមួយ សម្លាប់ម​នុស្ស​យ៉ាងហោច ៣៧នាក់ និង​របួស​ជាង ៣ពាន់នាក់។ អ៊ីស្រាអែលជា​គោលដៅ​ចោទប្រកាន់របស់​ក្រុមហេសបូឡាលីបង់។

អត្រាអត់ការងារ​ធ្វើ ក្នុងចំណោម​យុវជនចិនអាយុក្រោម​២៤ឆ្នាំ​ បាន​កើនឡើងបន្ថែមទៀត នៅក្នុង​ខែសីហាកន្លងទៅនេះ​។ ផ្អែកតាម​តួលេខចុងក្រោយ​ ផ្សាយ​ដោយ​ការិយាល័​ស្ថិតិជាតិ​ចិន យុវជនចិន​អត់ការងារធ្វើ មានចំនួន​១៨,៨% តែ​ដោយ​មិនរាប់និស្សិតចូលក្នុងនេះ​ទេ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ អត្រាយុវជន​អត់ការងារធ្វើ​ កើនឡើងជាលំដាប់នេះ បានបង្ហាញអំពី​ការលំបាកនៃសេដ្ឋកិច្ចចិន​ ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ​។

កម្មវិធីព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃ សៅរ៍ ទី ២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៤

នៅក្នុងការបើកអោយចូលទស្សនាស្ថានទូតបារាំងនៅកម្ពុជា នៅក្នុងទិវាបេតិកភ័ណ្ឌអឺរ៉ុប ថ្ងៃ២១ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤នេះ មហាជនបានចូលទស្សនារាប់ពាន់នាក់ទាំងជនជាតិខ្មែរនិងបរទេស។ ពួកគេមិនត្រឹមតែទាក់ទាញដោយភាពស្រស់ស្អាតនៃឧទ្យានបៃតងនិងអគារ ស្នាដៃស្ថាបត្យកម្ម នៅចំកណ្តាលទីក្រុងភ្នំពេញ ប៉ុន្តែមហាជនក៏ចាប់អារម្មណ៍ណាស់ដែរ របងចាស់មួយរបស់ស្ថានទូតបារាំង ដែលដាស់រំលឹកគេឲ្យនឹកទៅដល់ប្រវត្តិដ៏ជូរចត់នៃការដួលរលំទីក្រុងភ្នំពេញ និងចូលកាន់កាប់ប្រទេសរបស់ពួកទាហានខ្មែរក្រហម។

ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និងធនាគារកណ្ដាលនៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ី បានបើកដំណើរការបណ្ដាញទូទាត់QR Code ឆ្លងដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ ក្នុងដំណាក់កាលដំបូងជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី១៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤។ ធនគារកណ្ដាលម៉ាឡេស៊ីបញ្ជាក់ថា ការទូទាត់តាម QRនេះ នឹងអនុញ្ញាតឱ្យទីតាំងរបស់ពាណិជ្ជករនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ី ជាង៥លានកន្លែង ដែលភាគច្រើនធ្វើអាជីវកម្មខ្នាតតូច អាចទទួលបានអតិថិជនកាន់តែទូលំទូលាយ និងអាចជំរុញពាណិជ្ជកម្ម ទេសចរណ៍ និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសទាំងពីរ។

នៅយប់ថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា លោកហ៊ុន សែន និងនាយករដ្ឋមន្ដ្រីកម្ពុជា លោកហ៊ុន ម៉ាណែត បានប្រកាសដកកម្ពុជាចេញពីតំបន់អភិវឌ្ឍន៍ត្រីកោណCLV-DTA។ ការដកប្រទេសចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការណ៍រួមគ្នានេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមានការតវ៉ាជាច្រើនលើកពីសំណាក់ពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅក្រៅប្រទេស និងការទទូចសុំរបស់ក្រុមប្រឆាំង។ យ៉ាងណាក៏ដោយ បើទោះបីជាដកខ្លួនចេញជាផ្លូវការ លោកហ៊ុន សែន អះអាងថា រដ្ឋាភិបាលនឹងមិនអាចដោះលែងអ្នកកំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍១៨សីហានោះទេ។