សមត្ថកិច្ចម៉ាឡេស៊ីបានបញ្ជូនពលករខ្មែរម្នាក់មកដាក់ទោសនៅកម្ពុជា ក្រោយរូបគេបាននិយាយរិះគន់ឥតសំចៃមាត់នៅតាមបណ្តាញសង្គមអំពីបញ្ហាព្រំដែនជាមួយវៀតណាម ពិសេសអំពីការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ មន្ត្រីនាំពាក្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នៅថ្ងៃទី៤ តុលានេះថា ពលករខ្មែរនៅម៉ាឡេស៊ីរូបនោះមានឈ្មោះ នួន តឿន និងកំពុងឃុំខ្លួននៅក្នុងពន្ធនាគារព្រៃស ក្រោមបទចោទប្រកាន់ក្នុងបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌចំនួន ២ដែលអាចប្រឈមនឹងការដេកក្នុងគុកយ៉ាងតិច ៥ឆ្នាំ។

ពិភពលោក​កាន់​តែ​ប្រេះឆា​ឡើងៗ ! សង្គ្រាម​​អ៊ុយក្រែន​បច្ចុប្បន្ន​អាច​ជា​គំរូ​អាស៊ីខាង​កើត​នា​ពេល​អនាគត។ នេះ​ជា​ប្រសាសន៍​របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ជប៉ុន ក្នុង​ឱកាស​ថ្លែង​សុន្ទរកថា​បង្ហាញ​ផែនការ​នយោបាយ​ទូទៅ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ ជា​លើក​ដំបូង​។

ទឹកអប់ម៉ាក Dior Chanel Yves Saint Laurent Cartier តើអ្នកប្រើ​ទឹកអប់ណា ដែលមិនស្គាល់​​ម៉ាកទឹកអប់បារាំងនោះ? ទឹកអប់​បារាំង​មាន​កេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បី​ល្បាញ នាំចេញទៅគ្រប់ប្រទេស​គ្រប់ទ្វីប នៅក្នុងពិភពលោក។ នៅសារមន្ទីរអន្តរជាតិ​ទឹកអប់ Grasse គេអាច​ស្វែងយល់​ពីដើមកំណើត​ និង​មូលហេតុ​ដែលធ្វើ​ឲ្យ​ទឹកអប់បារាំង​មាន​កេរ្តិ៍ឈ្មោះ​ល្បី​ទាំងនៅក្នុង​ប្រទេស និងនៅឆាកអន្តរជាតិ។ ឈាង បុប្ផា​រៀបរៀងបទយកការណ៍​ពីទីក្រុង Grasse ភាគខាងត្បូងប្រទេស​បារាំង

លោក Issa Amro សកម្មជនការពារសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតរបស់​ប្រជាជន​ប៉ាឡេស្ទីន ត្រូវបាន​គេ​ជ្រើសរើស​ឲ្យទទួល​បានពានរង្វាន់ Right Livelihood ប្រចាំឆ្នាំ​២០២៤។ លោក Issa Amro ត្រូវគេស្គាល់ថា គឺជា​សកម្មជន​ដែល​តែងធ្វើសកម្មភាពប្រយុទ្ធប្រឆាំងដោយ​សន្តិវិធី ទល់នឹង​សកម្មភាព​ដាក់អាណានិគមរបស់អ៊ីស្រាអែល នៅតំបន់ស៊ីសហ្សកដានីរបស់ប៉ាឡេស្ទីន​។

ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ​ បានបើកការប្រជុំបន្ទាន់ កាលពីថ្ងៃពុធ​ទី​២តុលា ដើម្បី​និយាយអំពីវិបត្តិនៅតំបន់ដើមបូព៌ា ដែល​កាន់តែក្តៅគគុក ​អាចឆេះរាលដាល​ក្លាយជាភ្លើងសង្គ្រាមពេញតំបន់​។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ តំណាងអង្គទូត​អ៊ីស្រាអែល និងអ៊ីរ៉ង់ បន្តនិយាយគំរាមនិងចោទប្រកាន់គ្នាទៅវិញទៅមក​ បើទោះបីជា​លោក អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ បានថ្លែងរន្ធាន់ឲ្យ​គូបដិបក្សទាំង២ត្រូវ​តែ​ឈប់តបតសងសឹកគ្នាទៅវិញទៅមកទៀត ដើម្បី​កុំ​ឲ្យស​ង្គ្រាមនេះ​កាន់តែឆាបឆេះ​។

តុលាការ​សិង្ហបុរី​បាន​ចេញ​សាលក្រម នៅ​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍​ទី​៣​តុលា​២០២៤​នេះ កាត់​​ទោស​អតីត​រដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួង​ដឹកជញ្ជូន​ លោក ឥសវ៉ារ៉ាន ឱ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ​ចំនួន​១២​ខែ ពី​បទ​ពុក​រលួយ។ នេះ​ជា​សំណុំ​រឿងពុករលួយ​​ដ៏​កម្រ ដែល​មាន​ពាក់​ព័ន្ធ​ឥស្សរជន​នយោបាយ​របស់​ប្រទេស។

ប្រសិន​បើ​ នៅក្នុង​ផែនការ​កាត់​បន្ថយ​ផ្សែង​ពុល​លើក​ក្រោយ ចិន​មាន​កម្មវត្ថុ​ប្រកប​ដោយ​មហិច្ឆតា​ខ្លាំង នោះចិន​នឹង​អាច​កាត់​បន្ថយ​ការ​បញ្ចេញ​ឧស្ម័នពុល​កាបូនិក បាន​ជិត​មួយភាគ​បី​​ នៅ​ត្រឹម​ឆ្នាំ​២០៣៥។ លទ្ធភាព​នេះអាច​សម្រេចបាន​ដោយ​សារ​តែចិន​មាន​​​ការ​វិវឌ្ឍន៍​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​នៃ​វិស័យ​ថាមពល​កើត​ឡើង​វិញ​។ នេះ​បើ​តាម​របាយការណ៍ចុះថ្ងៃទី​៣​តុលា​របស់​មជ្ឈមណ្ឌល​ស្រាវជ្រាវ​ស្តី​ពី​ថាមពល​និង​ខ្យល់​បរិសុទ្ធ ដែល​មាន​ទីស្នាក់ការ​នៅ​ទីក្រុង​ហែលស៊ីនគី។

មាន​អត្រា​ជាតិ​ខ្លាញ់​ក្នុងឈាម​ខ្ពស់ និង​មិនព្យាបាល​ភ្នែក​ពេល​មើលមិន​ច្បាស់​ ជា​កត្តាហានិភ័យ​ពីរ​ថ្មី ដែលនាំ​ឱ្យ​មានគ្រោះ​កើត​ជំងឺរង្វេងវង្វាន់ អាល់ហ្សៃម៉ែរ។ នេះបើ​តាមការ​សិក្សា​ទើប​ចេញផ្សាយ​ នៅថ្ងៃទី ៣១​កក្កដា ២០២៤។ ប៉ុន្តែ​ជាដំណឹង​ល្អ នៅ​ពេ​ល​អនាគតដ៏​ខ្លី​ខាង​មុខ វេជ្ជសាស្ត្រទំនង​ជាអាចជួយ​វែក​រកជំងឺអាល់ហ្សៃម៉ែរ បាន​ឆាប់​រហ័ស​និ​ង​ដោយ​ភាព​​ប្រាកដប្រជាខ្លាំង ហើយងាយ ដោយ​គ្រាន់​តែ​យកឈាមទៅ​​​​វិភាគ​​ជំងឺ។

អ្នក​នេសាទ​វៀតណាម​១០នាក់​រង​ការ​វាយធ្វើ​បាប​និង​រឹប​អូស​សម្ភារៈ​អស់ នៅ​ក្នុង​តំបន់​ប្រជុំ​កូន​កោះ​ជាប់​ជម្លោះ​នៃ​សមុទ្ទ​ចិន​ខាង​ត្បូង​រវាង​ចិន​និង​វៀតណាម។ នេះ​បើ​តាម​ការ​ចុះ​ផ្សាយ​របស់​កាសែត​ផ្លវុការ​រដ្ឋ​វៀតណាម។ ប៉ុន្តែ​ប៉េកាំង​បាន​ឆ្លើយ​តប​វិញ​ដោយ​ចាត់​ទុក​ការ​ប៉ះទង្គិច​គ្នា​នេះថាជា​ឧប្បត្តិហេតុ​ដ៏​សាមញ្ញ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។

ក្នុង​ឱកាស​ថ្ងៃ​បុណ្យ​ជាតិ ថ្ងៃទី ១​តុលា និង​តាម​រយៈ​ក្រិត្យ​ប្រធានាធិបតី​ អាជ្ញាធរវៀតណាម​បាន​លើក​លែង​ទោស​ទណ្ឌិត​ចំនួន​ជិត​៣៨០០នាក់។ ប៉ុន្តែ​​គ្មាន ​​សកម្មជន​ប្រឆាំង​ ឬជា​អ្នក​ទោស​នយោបាយ​ណា​ម្នាក់បាន​ទទួល​សេរីភាព​ទេ នាពេល​នេះ។

អ៊ីរ៉ង់ ​និង ​អ៊ីស្រាអែល ប្រឈមមុខ​គ្នា​កាន់តែខ្លាំង និង​ជា​ចំហ។​ អ៊ីរ៉ង់ ដើម្បី​សម្តែង​សាមគ្គីភាពជាមួយ​ដៃជើង​សម្ព័ន្ធមិត្ត​ហេសបូឡានិង​ហាម៉ាស បា​នបាញ់​មីស៊ីល​ស្រោច​លើ ទឹកដី​អ៊ីស្រាអែល​។ មេបញ្ជាការ​អ៊ីរ៉ង់ អះអាងថា ៩០%នៃ​​មីស៊ីល​ជាង ២០០ គ្រាប់ សុទ្ធតែបាញ់​​ត្រូវ​ចំ​​គោល​ដៅ​យោធា​សំខាន់​ៗ​របស់​អ៊ីស្រាអែល​។ បញ្ច្រាសទៅវិញ​  ​អ៊ីស្រាអែល​​បញ្ជាក់ថា មីស៊ីលអ៊ីរ៉ង់ ភាគីច្រើន​ ត្រូវ​ប្រព័ន្ធខែល​ការពារ​មីស៊ីល​បាញ់​ស្ទាក់​ជាប់។ ​

នៅលីបង់ ការវាយប្រហារគ្នា​ទៅវិញ ទៅមក រវាង​អ៊ីស្រាអែល​ និង​ក្រុមហេសបូឡាកាន់តែ​ខ្លាំងក្លា​។ នៅថ្ងៃអង្គារ​ទី​១​ អ៊ីស្រាអែលបាន​ប្រកាស​បើក​សមរភូមិប្រយុទ្ធថ្មើរជើង​ចូលប្រទេស​លីបង់ ជាលើកទី១ គិតចាប់តាំង​ពីចប់សង្រ្គាម​លីបង់ អ៊ីស្រាអែល ឆ្នាំ ២០០៦។ នៅភាគខាងត្បូង​លីបង់ ដែលជា​គោលដៅវាយប្រហារ​របស់​កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល​ដើម្បីបោសសម្អាត​ក្រុមហេសបូឡាលីបង់ មាន​កងទ័ពមួកខៀវកម្ពុជា​ចំនួន ១៨៥នាក់កំពុង​បំពេញបេសកកម្ម​មនុស្សធម៌ក្រោម​ឆ័ត្រ​របស់អង្គការ​សហប្រជាជាតិ។ បើតាម​នាយឧត្តមសេនីយ៍​ សែម សុវណ្ណនី អគ្គនាយកមជ្ឈមណ្ឌល​ជាតិ​គ្រប់គ្រង​កងកម្លាំង​រក្សា​សន្តិភាព​ បោសសម្អាតមីក និង​កាកសំណល់សង្រ្គាម កងកម្លាំងមួកខៀវ​កម្ពុជាប្រចាំការ​នៅលីបង់ មាន​សុវត្ថិភាពធម្មតា។ ​

នៅយប់ថ្ងៃអង្គារទិ ១​តុលា អ៊ីរ៉ង់​បាន​បាញ់មីស៊ីល​បាលីស្ទិក​ប្រមាណ ១៨០ដើម​សំដៅ​អ៊ីស្រាអែល។ នេះបើតាម​កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល។ អ៊ីរ៉ង់​បាញ់មីស៊ីល​បាលីស្ទិកច្រើនជាង​ខែ​មេសា នៅពេល​ឆ្មាំបដិវត្តន៍អ៊ីរ៉ង់​បាញ់មីស៊ីលបាលីស្ទិក​ចំនួន​១១០ដើម ហើយនិង​មីស៊ីលបណ្តែត ចំនួន​៣០ដើម​សំដៅអ៊ីស្រាអែល​ដើម្បីសងសឹក​ឲ្យមេដឹកនាំ​ហាម៉ាស​ដែល​អ៊ីស្រាអែល​លួចវាយប្រហារសម្លាប់​ក្នុងទឹកដីអ៊ីរ៉ង់។ លើកនេះ ឆ្មាំបដិវត្ត​ន៍អះអាងថា អ៊ីរ៉ង់បានបាញ់​ជាលើកទី១ មីស៊ីល​អ៊ីពែសូនិក ​សងសឹក​ឲ្យមេបញ្ជាការ អ៊ីរ៉ង់ ហើយនិងមេហេសបូឡាលីបង់ ហាសាន់ ណាស្រាឡា​ដែល​អ៊ីស្រាអែល​បាញ់សម្លាប់កាលពីសប្តាហ៍មុន។ បើតាម​មន្រ្តីយោធាអ៊ីរ៉ង់​ដែលប្រាប់ទីភ្នាក់ងារ​ព័ត៌មាន​ គឺ​មេដឹកនាំសាសនា​អាលី ខាមេនីដែលជាអ្នកបញ្ជាផ្ទាល់​ឲ្យប្រតិបត្តិការ​វាយប្រហារ​មីស៊ីល​លើអ៊ីស្រាអែល។ នាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែលវិញបាន​គំរាមថា អ៊ីរ៉ង់កំពុងប្រព្រឹត្តកំហុសដ៏ធំ ព្រោះអ៊ីស្រាអែល​ប្តេជ្ញាហើយថា នឹង​វាយសងសឹកអ្នកដែលហ៊ានវាយប្រហារ​លើអ៊ីស្រាអែល។

​អ្នក​កាសែត​ដ៏មាន​ថ្វីដៃ លោក ម៉ិច ដារ៉ា ត្រូវ​នគរបាលកម្ពុជា​​ ចាប់​ឃាត់ខ្លួន​ នៅ​ខេត្ត​កោះកុង ​ពីថ្ងៃ​ចន្ទ ទី​៣០កញ្ញា ហើយ​ត្រូវនាំខ្លួន​ទៅ​សួរ​ចម្លើយ​នៅ​តុលាការ​ដំបូង​ក្រុង​ភ្នំពេញ នា​រសៀល ថ្ងៃអង្គារ ទី​១ តុលា​​។  ចៅក្រម​ស៊ើបសួរ បាន​​សម្រេច​ចោទប្រកាន់រូបលោក​​អំពីបទល្មើសញុះញង់​បង្ក​ឲ្យ​មាន​ភាព​វឹកវរ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដល់​សន្តិសុខ​សង្គម​​។ ​ពេលនេះ  ​អាជ្ញាធរ​បាន​យក​ខ្លួន​លោក ម៉ិច ដារ៉ា ទៅ​ឃុំឃាំង​បណ្តោះអាសន្ន នៅ​​មន្ទីរឃុំឃាំង​ខេត្ត​កណ្តាល​។​ 

នៅ​ជាយក្រុង​បាងកក មាន​គ្រោះថ្នាក់ផ្ទុះឆេះរថយន្តក្រុង​ដឹកសិស្ស​សាលាមួយគ្រឿង ​កាលពី​ថ្ងៃអង្គារ​ទី ១​តុលា។ នៅក្នុង​ចំណោម​មនុស្ស​៤៤នាក់​នៅលើ​រថយន្តក្រុង មនុស្ស​ចំនួន ១៩នាក់ត្រូវ​បាន​សង្រ្គោះ ចេញទាន់​ពីអគ្គិភ័យ ចំណែក មនុស្ស​២៥នាក់ ដែលនៅក្នុង​នោះ កូនក្មេង​សិស្សសាលា​ចំនួន ២២នាក់ និង​គ្រូបង្រៀន​ ៣នាក់ ​បាត់ខ្លួន ​នៅក្នុង​អណ្តាតភ្លើង។ នាយករដ្ឋមន្រ្តី​ថៃ លោកស្រី ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត​​បាន​សរសេរ​ក្នុង​បណ្តាញ​សង្គម X ថា មានមនុស្ស​ស្លាប់ច្រើន​នៅក្នុង​គ្រោះថ្នាក់ឆេះរថយន្តក្រុង​ដឹកសិស្ស​សាលា​ថៃ នៅថ្ងៃ​អង្គារ​ នេះ។

វិមានក្រេមឡាំង ​​បញ្ជាក់ថា នឹងបន្តប្រតិបត្តិការវាយលុកនៅអ៊ុយក្រែន ទោះបីសង្គ្រាមនេះទាមទារចំនួន​មនុស្ស និងសេដ្ឋកិច្ច ទំហំប៉ុណ្ណាក៏ដោយ។ ការបញ្ជាក់នេះ រំលេចឲ្យឃើញដោយ គម្រោងច្បាប់ស្តីអំពីថវិកាសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២៥។ ក្នុងនោះ ខ្ទង់ចំណាយវិស័យយោធា ក្នុងឆ្នាំថ្មី​ នឹងកើនឡើងដល់ទៅ ៣០% បើធៀបមកនឹងឆ្នាំនេះ។  សូមចុច​​ស្តាប់​សេចក្តីពន្យល់​របស់ កែវ ឆាយា ពីរដ្ឋធានីម៉ូស្គូ​ ៖

កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបានប្រកាសនៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារទី​១តុលា ចាប់ផ្តើម​ប្រតិបត្តិការជើងគោកចូលក្នុងទឹកដីលីបង់។ ជាប្រតិបត្តិការដែលអ៊ីស្រាអែលអះអាងថា ដើម្បី​កំទេចទីតាំង និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់​ក្រុមហេសបូឡា​ កុំឲ្យ​ក្រុមភេរវកម្ម​​នេះ អាច​​បើកប្រតិបត្តិការវាយ​ប្រហារមកលើ​អ៊ីស្រាអែលបាន​ ដូចករណី​ការវាយប្រហាររបស់​ក្រុមហាម៉ាស ថ្ងៃទី៧ ​តុលា ២០២៣។ យ៉ាងណាងក៏ដោយ មានការព្រួយ​បារម្ភធំណាស់ អំពីសង្គ្រាមដែល​អាច​​ឆេះរោលពេញតំបន់​​ ហើយប្រជាជនស៊ីវីល​​លីបង់ នឹងក្លាយជាជនរងគ្រោះ មិនខុសពី​ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីននៅហ្កាហ្សា​។

កាលពីល្ងាចថ្ងៃចន្ទ ទី​៣០កញ្ញា បងធំទី​២របស់ក្រុមហេសបូឡា ឈ្មោះ ណាអ៊ីម កាសេម (Naïm Kassem) បានចេញមុខថ្លែងសារថា ទោះបី ហាសាន់ ណាស្រាឡា មេធំបំផុតរបស់​ហេសបូឡា ត្រូវបាន​អ៊ីស្រាអែលសម្លាប់ហើយក្តី តែ​ក្រុមហេសបូឡានឹងបន្ត​ការតស៊ូប្រយុទ្ធ​ តទល់នឹងអ៊ីស្រាអែល​។ យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅក្នុងសារនេះ បងធំទី​២របស់ក្រុមហេសបូឡា មិនបាន​បញ្ជាក់ឲ្យដឹងទេ ថាអ្នក​នរណា​នឹងឡើងមកដឹកនាំក្រុមហេសបូឡា​ ជំនួស​​ហាសាន់​ ណាស្រាឡា។

នៅថ្ងៃទី២៩កញ្ញាម្សិលមិញនេះ ក្រសួងមហាផ្ទៃ តាមរយៈក្រុមអ្នកនាំពាក្យបានទទូចឱ្យក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូន ជាពិសេសរថយន្តដឹកទំនិញធំៗ គប្បីអប់រំអ្នកបើកបរឱ្យយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការប្រើប្រាស់ល្បឿន និងប្រុងប្រយ័ត្នបំផុតក្នុងឱកាសបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនេះ។ បើតាមក្រុមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ រថយន្តដឹកទំនិញធំៗក៏គួរតែផ្អាកចរាចរណ៍នៅតាមដងផ្លូវមួយរយៈសិន ដើម្បីបញ្ចៀសការកកស្ទះ និងគ្រោះថ្នាក់ជាយថាហេតុណាមួយ។

ក្រោយបានធ្វើការតវ៉ាអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ ក្រុមសហជីពនៃក្រុមហ៊ុនដឹកអ្នកដំណើរ Giant Ibis នៅទីបំផុត ទទួលបានប្រាក់សំណងពីភាគីក្រុមហ៊ុន។ តំណាងសហជីពក្រុមហ៊ុន Giant Ibis លើកឡើងថា ពួកគេសម្រេចចិត្តទទួលសំណងនេះទាំងបង្ខំ និងថា ភាគីក្រុមហ៊ុនបានប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការគាបសង្កត់មកលើពួកគេ។

អាជ្ញាធរចិននៅតាម​ទីក្រុងធំៗមួយចំនួន បានចេញវិធានការពិសេស ដើម្បី​ជួយដល់​វិស័យអចលនទ្រព្យ ដែលនៅជាប់គាំងក្នុងវិបត្តិ តាំងតែពីឆ្នាំ​២០២០មក​។ វិធានការ​ដែលមានជាអាទិ៍ ដូចជាការដកចេញវិញ នូវការហាមឃាត់ ការទិញផ្ទះចាប់ពី២ឡើងទៅ​ជាដើម​។ ការប្រកាសនូវវិធានការទាំងនេះ បានញ៉ាំងឲ្យទីផ្សារភាគហ៊ុនចិន បានកម្រើក​ស្ទុះឡើង នៅថ្ងៃចន្ទនេះ បើទោះបីជា​សកម្មភាពផលិតកម្ម​រោងចក្រចិន បានធ្លាក់ដៃប្រមាណ​៥ខែជាប់គ្នាមកហើយ​។

ក្រោយ​ពី​វាយ​ប្រហារ​ខ្លាំង ជា​ច្រើន​ថ្ងៃជាប់ៗគ្នា​ ពេញ១សប្តាហ៍​មក​ កងទ័ព​អ៊ីស្រាអែល អះអាងថា​បាញ់​គ្រាប់​ប្លោង​​ ១២០ដង​បន្ថែមទៀត​ ទៅលើ​លីបង់​ នៅ​​ល្ងាច​ថ្ងៃ​អាទិត្យ ដោយ​សម្លាប់​ផ្តាច់​ជីវិត​​​មេខ្លោងធំ​របស់​ក្រុម​ហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន​ប្រចាំ​លីបង់​។ ក្រុមកម្លាំង​​សន្តិសុខ​លីបង់​ ជូនដំណឹង​ថា ពេលនេះ​ ទ័ព​អ៊ីស្រាអែល វាយប្រហារ​ផ្លូវ​អាកាស​ចូល​ដល់​កណ្តាល​រដ្ឋធានី​បេរូត​ ដែល​ពីមុន​មក ប្រតិបត្តិការ​សឹក​ត្រឹមតែ​នៅ​​ភាគខាង​ត្បូង​រដ្ឋធានី​បេរូត តែប៉ុណ្ណោះ​។ នេះជា​សញ្ញា​បញ្ជាក់ថា​អ៊ីស្រាអែល​កំពុងតែ​បើក​មុខ​សមរភូមិ​សង្គ្រាម​ពេញទី​តែម្តង​​។​

សភាសហភាព​អឺរ៉ុប បាន​ប្រគល់​រង្វាន់​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​ប្រចាំឆ្នាំ២០២៤​ ជូនលោកស្រី​មេបក្សប្រឆាំង​​​វ៉េណេស៊ុយអេឡា ដែល​បាន​ប្រយុទ្ធតស៊ូ​ដើម្បី​សិទ្ធិសេរីភាព និង​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ នៅក្នុង​ប្រទេស​របស់ខ្លួន។ ជ័យលាភីលោកស្រី ម៉ារីយ៉ា កូរីណា ម៉ាឆាដូ ថ្លែង​ទទួល​កិត្តិយស ​ដោយ​បញ្ជាក់ថា ពានរង្វាន់​សិទ្ធិមនុស្ស​​អឺរ៉ុបនេះ ពុំមែន​សម្រាប់​តែ​លោកស្រី​ម្នាក់​នោះទេ តែវាសម្រាប់​ជូន​ពលរដ្ឋ​​​​វ៉េណេស៊ុយអេឡាដែល​ប្រឹង​ប្រែង​តស៊ូរួម​គ្នា ​ដើម្បីបុព្វហេតុ​​សេរីភាព​។ ​​​

ពេល​នេះ ប្រទេសជប៉ុន មហាអំណាច​សេដ្ឋកិច្ច​​លំដាប់ទី​៤លើពិភពលោក កំពុងតែ​ខ្វះអង្ករ នៅ​ក្នុង​ជង្រុក និងនៅកន្លែងស្តុក​សម្រាប់​លក់ដូរ​។​ ប្រជាជន​ជប៉ុន ដែល​ទទួល​ទាន​អង្ករ​ជាមូលដ្ឋានចំណីអាហារ​ កំពុងតែ​​ព្រួយបារម្ភ​ពីខ្វះស្បៀង​អង្ករ​​ ព្រោះ​​​លំបាក​រក​ទិញអង្ករ ហើយ​តម្លៃអង្ករ ទៀត​សោត​ ក៏​ហក់​ឡើងខ្ពស់។​ ប្រឈម​មុខ​នឹង​បញ្ហា​ អ្នក​ជំនាញ​និង​ប្រជា​ពលរដ្ឋ បាន​ស្តី​​បន្ទោស​​បន្ទាត់​នយោបាយ​កសិកម្ម​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ក្រុង​តូក្យូ។​

កម្ពុជាតាមរយៈរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស បានបង្ហាញក្តីព្រួយបារម្ភចំពោះការរីករាលដាលសង្គ្រាមនៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា សង្គ្រាមរវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន ពិសេសការអូសបន្លាយវិបត្តិនយោបាយក្នុងប្រទេសភូមា។  ការថ្លែងរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជាដូច្នេះ ធ្វើឡើងអំឡុងពេលមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិលើកទី៧៩ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤នៅទីក្រុងញូយ៉កសហរដ្ឋអាមេរិក។

កម្មករសំណង់ចំនួន៥រូប បានបាត់បង់ជីវិត ក្រោយកើតមានឧបទ្ទវហេតុដាច់ខ្សែកន្ត្រកយោងនៅការដ្ឋានកំពុងសាងសង់មួយក្នុងអគារអូឡាំព្យា កាលពីថ្ងៃទី២៧កញ្ញា​ ឆ្នាំ​២០២៤។ នេះមិនមែនជាករណីទី១ទេ ដែលកម្មករក្នុងវិស័យសំណង់តែងគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត។ ការណ៍នេះ អ្នកតាមដានបញ្ហាសង្គម បានលើកពីក្តីបារម្ភដែលកម្មករក្នុងវិស័យមួយនេះ មិនសូវមានការអើពើពីប្រព័ន្ធគាំពារសុវត្ថិភាព។ តើគួរមានយន្តការបែបណា ដើម្បីធានាដល់សុវត្ថិភាពកម្មករសំណង់ អំឡុងពេលពួកគេបំពេញការងារ?

យោងតាមការចុះផ្សាយពីសារព័ត៌មានអន្ដរជាតិ Mongabay នៅថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ អ្នកកាសែតនៅខេត្តស្ទឹងត្រែងម្នាក់ឈ្មោះ​ អ៊ុក ម៉ៅ ដែលតែងចុះផ្សាយពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងតំបន់ភ្នំជម្រកសត្វ ត្រូវបានតុលាការខេត្តចោទប្រកាន់ពីបទ កាប់រានព្រៃឈើដោយខុសច្បាប់ និងបទញុះញង់។ Mongabay បញ្ជាក់ថាការសម្រេចចោទប្រកាន់បែបនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពេលអ្នកកាសែត អ៊ុក ម៉ៅ មិនរាងចាលក្នុងការចុះផ្សាយពីក្រុមហ៊ុនរុករករ៉ែមួយ ដែលមានទំនាក់ទំនងនឹងឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់ផ្នែកយោធានៅកម្ពុជា។

ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា​ លោក ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ បានស្នើឱ្យស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលទាំងថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ រួមទាំងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ បង្កើតក្រុម CoopApp សម្រាប់ទំនាក់ទំនងគ្នា ជំនួសការប្រើបណ្ដាញសង្គមTelegram។ មូលហេតុដែលលោក​ ហ៊ុន​ សែន​ ស្នើឡើងបែបនេះ​ គឺដោយសារលោកបារម្ភពីសន្ដិសុខជាតិ។

នៅនេប៉ាល់ គ្រោះ​ទឹក​ជំនន់និង​បាក់​ដី ​​បណ្តាល​ឲ្យ​ស្លាប់​មនុស្សប្រមាណជាង​ ១០០ នាក់ ហើយ​រាប់​​សិបនាក់​ទៀត កំពុងតែ​បាត់​ខ្លួន​។ គ្រោះថ្នាក់មហន្តរាយ​នេះ បង្កចេញពី​ភ្លៀង​ធំ ជាច្រើន​ថ្ងៃ​ជាប់ៗគ្នា។ ក្រសួង​អប់រំ​នេប៉ាល់ សម្រេច​ចិត្ត​ប្រកាស​បិទសាលារៀន​និង​មហាវិទ្យាល័យ​ មួយ​រយៈ​សិន។ ​

ថ្ងៃ​ទី​២៨​កញ្ញា ជា​ទិវា​ពិភពលោកនៃ​​ការ​​រំលូត​កូនដោយ​សុវត្ថិភាព​។ តែ​ការ​​រំលូត​កូន​ ជាសិទ្ធិ ​ដ៏​ផុយ​ស្រួយ​នៅ​ឡើយ​ នៅ​លើ​ពិភពលោក ព្រោះ​ការ​រំលូត​ត្រូវ​បាន​​ហាមឃាត់ជា​​ដាច់​ខាត​ក្នុង​ប្រទេស​មួយ​ចំនួន។ ហើយ​​ប្រទេស​ខ្លះ​ទៀត មាន​បម្រាម​តឹង​តែង​ខ្លាំងណាស់​​ជុំ​វិញ​ទង្វើ​នេះ។

នៅថ្ងៃសុក្រទី២៧កញ្ញា អង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន ១៨ស្ថាប័នបានស្នើសុំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពន្លឿនការអនុម័តច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានដែលជាប់គាំងអស់ជាច្រើនឆ្នាំ។ តាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានមានប្រយោជន៍ដល់ការទទួលបានព័ត៌មានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជាចាំបាច់។

តើមេចលនា​ហេសបូឡា ហាសាន់ ណាស្រាឡា ពិត​ជា​ស្លាប់​ក្នុង​ការ​វាយប្រហារ​របស់​អ៊ីស្រាអែល​លើភាគ​ខាងត្បូង​ក្រុង​បេរ៉ូត​ប្រទេស​លីបង់​មែនឬ? ​មែន ! នេះ​បើ​តាមសេចក្តី​ប្រកាស​​របស់​យោធា​អ៊ីស្រាអែល នៅព្រឹក​ថ្ងៃ​សៅរ៍​ទី២៨​កញ្ញា។​ ប្រភពស្និទ្ធ​នឹង​ចលនា​ហេសបូឡា ក៏​បាន​អះអាង​នៅ​ព្រឹក​នេះ​ដែរ​ថា បាត់​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ប្រមុខ​ចលនា​ហេសបូឡា​ ណាស្រាឡា តាំង​ពីល្ងាច​ថ្ងៃ​សុក្រ​មក តែ​មិន​បញ្ជាក់​ព័ត៌មាន​ទាក់​ទង​នឹង​ការ​ស្លាប់​រស់​របស់​មេកើយរូប​នេះទេ។

គម្រោងរាយការណ៍អំពីឧក្រិដ្ឋកម្ម និងអំពើពុករលួយ (OCCRP) បានចេញផ្សាយនូវអត្ថបទស្រាវជ្រាវមួយនៅថ្ងៃសុក្រទី២៧កញ្ញា ដោយបង្ហាញនូវភស្តុតាងមួយចំនួន ដែលលោក លី យ៉ុងផាត់ មានទំនាក់ទំនងរកស៊ីជាមួយឧក្រិដ្ឋជនចិនដ៏ធំ២រូប។ ការលាតត្រដាងនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោក លី យ៉ុងផាត់ ទើបទទួលរងទណ្ឌកម្មបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិពីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកកាលពីពាក់កណ្តាលខែកញ្ញា។

៥ថ្ងៃ​មកហើយ ដែល​ចលនា​ហេសបូឡាលីបង់​បានរងការវាយប្រហារយ៉ាងដំណំពីសំណាក់​កងទ័ពអ៊ីស្រាអែល។ នៅក្នុង​សមរភូមិមួយទៀតរបស់អ៊ីស្រាអែល​ បន្ថែមពីលើហ្កាហ្សា ដោយលើកនេះ​សំដៅ​ទឹកដីភាគខាងត្បូង​លីបង់ ការវាយប្រហារ​ទម្លាក់គ្រាប់របស់យន្តហោះចម្បាំង​អ៊ីស្រាអែល​បាន​សម្លាប់​ទាំង​ប្រជាជនស៊ីវិល​លីបង់ និង​សមាជិក​របស់​ក្រុមហេសបូឡា​។ ឃើញ​ក្រុមហេសបូឡាដែលជា​កូនចៅរបស់ខ្លួន​នៅ​លីបង់​ បាក់ទ្រោម​ដោយសារ​ការវាយប្រហារ​របស់​អ៊ីស្រាអែល អ៊ីរ៉ង់តាមរយៈ​រដ្ឋមន្រ្តី​ការបរទេស ​បាន​ចេញមុខ​ប្រកាស​ជួយគាំទ្រ​ហេសបូឡា​លីបង់​គ្រប់មធ្យោបាយ។ សង្រ្គាមវាយប្រហារគ្នា​ទៅវិញ ទៅមករវាង​អ៊ីស្រាអែល និង​ក្រុមហេសបូឡា​កំពុង​ធ្វើ​ឲ្យគេ​បារម្ភពីការផ្ទុះសង្រ្គាមជាចំហរ​នៅ​ក្នុងតំបន់។ អ្នកជំនាញវិញយល់ថា អ៊ីរ៉ង់​​នឹង​អាច​ជួយគាំទ្រ​ហេសបូឡាមែន ប៉ុន្តែ មិន​បណ្តោយ​ខ្លួន​ឲ្យធ្លាក់​ចូលក្នុង​សង្រ្គាមបង្ហូរឈាម​ជាមួយ​អ៊ីស្រាអែលឡើយ។​