ស្ថានការណ៍​នៅក្នុងសង្រ្គាម​អ៊ុយក្រែន កាន់តែពុះកញ្ជ្រោល​ពីមួយថ្ងៃ ទៅមួយថ្ងៃ។ បន្ទាប់ពី​ប្រកាស​ចាត់វិធានការ​វាយបក​នឹង​ការបើកភ្លើងខៀវ​របស់អាមេរិក​ឲ្យ​អ៊ុយក្រែន​ប្រើមីស៊ីល​ចម្ងាយឆ្ងាយ​បាញ់​ចូល​ដី​រុស្ស៊ី ម៉ូស្គូ​ទំនង​បាញ់​មីស៊ីល​អន្តរទ្វីប នៅក្នុង​ការវាយប្រហារ​មីស៊ីល​ទៅលើ​អ៊ុយក្រែន នៅ​ព្រឹកថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍​ទី ២១ វិច្ឆិកា។ វិមាន​ក្រេមឡាំង​មិនឆ្លើយ​បញ្ជាក់ព័ត៌មាន​ដែល​កងទ័ព​អ៊ុយក្រែន​បាន​ប្រកាស​ឲ្យ​ដឹង​នោះទេ។ ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំ​អឺរ៉ុប បើសិនជា​ការពិតមែន នោះ​រុស្ស៊ី​កំពុង​មាន​ចេតនា​ធ្វើ​ឲ្យ​សង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន​ធ្លាក់ធ្ងន់ធ្ងរ រាលដាល​កាន់តែ​ធំទៅៗ។

តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ បានចេញដីកា​តាមចាប់ខ្លួន លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល បេនចាមីន នេតាន់យ៉ាហ៊ូ និងលោក​អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអ៊ីស្រាអែល ​យ៉ោវ ហ្កាឡន់ត៍​ ដោយ​ចោទ​ពី​បទ​​ឧក្រិដកម្មសង្គ្រាម​និងឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ​។ រដ្ឋាភិបាល​អ៊ីស្រាអែល បានច្រានចោលភ្លាម​នូវដីកានេះ ដោយចាត់ទុកថាតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ លែងមាន​ន័យអ្វីទៀតហើយ​។ នៅក្នុងដីកាមួយដាច់ដោយឡែក​​ តុលាការ​ក្រុងឡាអេ ក៏បានប្រកាសតាមចាប់ខ្លួន​មេក្លោធំម្នាក់ របស់ក្រុមហាម៉ាស ឈ្មោះ ម៉ូហាម៉េដ ឌីហ្វ ពីបទឧក្រិដ្ឋ​ដូចគ្នា​។

នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២១ វិច្ឆិកានេះ វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា និងសង្គមស៊ីវិលបានរៀបចំកិច្ចសន្ទនាមួយស្តីពីប្រជាធិបតេយ្យឌីជីថល និងបញ្ញាសិប្បនិម្មិត។ នៅកិច្ចសន្ទនានេះ ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានជជែកវែកញែកពីបញ្ហាប្រជាធិបតេយ្យឌីជីថល សេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងសុវត្ថិភាពលើប្រព័ន្ធឌីជីថល។ ក្នុងបទសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI លោកបណ្ឌិត ប៉ា ច័ន្ទរឿន ប្រធានវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជាកត់សម្គាល់ថា ដំណើរការប្រព័ន្ធឌីជីថលនៅកម្ពុជានៅមិនទាន់ប្រសើរ និងថា កត្តាលំហនយោបាយមិនល្អគឺជាឧបសគ្គមួយដល់សេរីភាពបញ្ចេញមតិលើប្រព័ន្ធឌីជីថល។

រដ្ឋអាជ្ញាអាមេរិក កាលពីថ្ងៃ​ពុធទី ២០​វិច្ឆិកា​បានចោទប្រកាន់​មហាសេដ្ឋី​ធំទី​២​របស់​ឥណ្ឌា គឺ​លោក​Gautam Adani ថា បាន​ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ និង​បិទបាំង​បោកប្រាស់​អ្នកវិនិយោគអាមេរិក។ បទចោទប្រកាន់​របស់​តុលាការ​អាមេរិក​បានធ្វើ​ឲ្យ​ភាគហ៊ុន​របស់​ក្រុមហ៊ុន​យក្ស​ឥណ្ឌា Adani បានធ្លាក់ចុះ​អស់​១០ភាគរយ និងខាតបង់ប្រមាណ ២០ពាន់លាន​ដុល្លារ នៅម៉ោងបើក​ទីផ្សារភាគហ៊ុន​នៅទីក្រុង​ញូវដេលី នៅ​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ទី ២១​វិច្ឆិកានេះ។ ប្រមុខបក្ស​ប្រឆាំង​ឥណ្ឌា​វិញបាន​អំពាវនាវ​ឲ្យ​ប៉ូលិស​ចាប់ខ្លួន​មហាសេដ្ឋី​ឥណ្ឌា លោក Gautam Adani ដែលមានបាន​ដោយសារ​តែការសូកប៉ាន់ និង​ទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយ​លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ណារិនដ្រា ម៉ូឌី។

មេថ្មី​របស់​ក្រុមហេសបូឡា ណាអ៊ីម កាសេម បាន​ថ្លែងសារប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី​២០​វិច្ឆិកា​ ថាក្រុមខ្លួន មិនទទួលយកបទឈប់បាញ់ ដែលអ៊ីស្រាអែលបានដាក់លក្ខខណ្ឌមកជាដាច់ខាត។ មេក្រុមហេសបូឡា ចាត់ទុកអ៊ីស្រាអែល ជាអ្នក​បំពាន​អធិបតេយ្យភាព​របស់​លីបង់។ សូមបញ្ជាក់ថា ​មន្ត្រីទូត​​សហរដ្ឋអាមេរិកដែលជាអ្នកព្យាយាម​​សម្របសម្រួល​ការចរចា​ ដើម្បីឈានឲ្យ​មានបទឈប់បាញ់ រវាងក្រុមហេសបូឡានិង​អ៊ីស្រាអែល​ កំពុងតែធ្វើដំណើរ​ចេញពីលីបង់ ឆ្ពោះទៅ​កាន់អ៊ីស្រាអែល​ ដើម្បីជួបជាមួយលោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រីនេតាន់យ៉ាហ៊ូ។

លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីបានគូសបញ្ជាក់ព្រមៗគ្នានៅថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឋិកា ឆ្នាំ២០២៤នេះថា កម្ពុជា និងថៃកំពុងបន្តការចរចាគ្នានៅឡើយចំពោះបញ្ហា«កោះគុត»។ ការចេញមុខមកបញ្ជាក់របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី និងអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីពេលនេះត្រូវបានអ្នកតាមដាននយោបាយខ្មែរខ្លះយល់ឃើញថា គឺនៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់រំងាប់ក្តីកង្វល់របស់ពលរដ្ឋខ្មែរ និងអ្នកវិភាគខ្លះទៀតគាំទ្រដល់យន្តការធ្វើការងាររបស់រដ្ឋាភិបាល។ ទន្ទឹមគ្នានេះ អ្នកវិភាគក៏ទទួលស្គាល់ថា ក្តីកង្វល់របស់ពលរដ្ឋគឺជាសិទ្ធិរបស់ពួកគេនៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។

នៅថ្ងៃទី២១ វិច្ឆិកានេះ លោកហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងលោកហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីបានអំពាវនាវឱ្យពលរដ្ឋខ្មែររក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់ក្នុងវិវាទដែនទឹកនៅកោះគុត។ ការអំពាវនាវយ៉ាងដូចនេះត្រូវបានលោកហ៊ុន សែន និងលោកហ៊ុន ម៉ាណែតលើកយកហេតុផលទៅពន្យល់ដោយធានាថា កោះគុតដែលជាដែនទឹករបស់ខ្មែរនៅមិនទាន់បានបាត់បង់ទៅថៃដូចការចោទប្រកាន់របស់ក្រុមប្រឆាំងនោះទេ។

ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា លោកហ៊ុន សែនបានចូលរួមនៅក្នុងពិធីបើកអនុសំវច្ឆរមហាសន្និបាតមន្ត្រីសង្ឃទូទាំងប្រទេសលើកទី៣២ នាព្រឹកថ្ងៃទី២១ វិច្ឆិកានេះ។ ថ្លែងនៅក្នុងឱកាសនោះ លោកហ៊ុន សែនបានបញ្ជាក់ពីមូលហេតុដែលឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាព្រះមហាក្សត្រមិនទាន់ជ្រើសរើសសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ្យថ្មី ក្រោយសម្តេចព្រះមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស បានសុគតកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៤ កន្លងទៅថា គឺដោយសារមិនទាន់មានភាពបន្ទាន់។ លោកហ៊ុន សែនថា លោក និងឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាព្រះមហាក្សត្រដទៃទៀតបាន និងកំពុងពិគ្រោះយោបល់ជាមួយព្រះមហាក្សត្រព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនីចំពោះការជ្រើសរើសសម្តេចព្រះសង្ឃរាជ្យថ្មី។

នំបញ្ចុកទឹកម្ហិចត្រូវបានគេចាត់ទុកជាអត្តសញ្ញាណមួយរបស់ខេត្តកំពត។ នេះក៏ដោយសារតែនំបញ្ចុកទឹកម្ហិចមានរសជាតិឆ្ងាញ់ខុសប្លែកពីនំបញ្ចុកផ្សេងទៀតរបស់ខ្មែរ។ បច្ចុប្បន្ន នំបញ្ចុកទឹកម្ហិចនៅកំពតកំពុងល្បីល្បាញ និងទទួលបានការគំាទ្រយ៉ាងខ្លាំងពីភ្ញៀវទេសចរក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក។ 

អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ ILO ប្រចាំកម្ពុជាតាមរយៈកម្មវិធីភាពជាដៃគូ ILO-Korea (I-KORP) បានចាប់ផ្តើមគម្រោងថ្មីមួយដើម្បីពង្រឹងយន្តការការពារ និងដោះស្រាយវិវាទការងារនៅកម្ពុជា។ គំនិតផ្តួចផ្តើមលើគម្រោងកិច្ចសន្ទនាសង្គម និងការកសាងសមត្ថភាពមួយនេះនឹងចាប់ផ្តើមពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ រហូតដល់ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៦។ កម្មវត្ថុចម្បង គឺស្វែងរកការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមសំខាន់ៗនៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃទំនាក់ទំនងការងាររបស់កម្ពុជា តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយរដ្ឋាភិបាល និយោជក និងកម្មករ។

​ភូមា ​ក្លាយ​ជាប្រទេសជាប់ថ្នាក់លើគេ ​ដែល​មាន​ប្រជាជន​រងគ្រោះ​ព្រោះ​គ្រាប់​មីនច្រើន​ជាង​គេបំផុត​ ហើយ​ចំនួនជន​​រងគ្រោះ​និង​ស្លាប់​ព្រោះ​តែ​គ្រាប់​មីន ក៏​បាន​កើនឡើង​ជាទូទៅ លើនៅពិភពលោក។ នេះបើតាម​​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ប្រយុទ្ធប្រឆាំង​គ្រាប់​មីន​ (ICBL)។ ​

ថវិកាជំនួយ​របស់ចិន ទៅកាន់​បណ្តា​ប្រទេស​កូនកោះ​ក្នុងតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក​ បាន​ស្ទុះកើនឡើងវិញនៅក្នុងឆ្នាំ​២០២២ បន្ទាប់ពីធ្លាក់ចុះក្នុងអំឡុងពេលផ្ទុះកូវីដ១៩​។ នេះ​បើផ្អែកតាមរបាយការណ៍​ថ្មីមួយ របស់វិទ្យាស្ថាន​Lowy អូស្ត្រាលី ចេញផ្សាយ​កាលពី​ពុធ ទី​២០វិច្ឆិកា​។ យោងតាម​របាយការណ៍​នេះ ចិន​បានក្លាយជាប្រទេសធំទី​២ ដែល​ផ្តល់ចំនួយ​ទ្វេភាគី​ច្រើនបំផុត​ទៅ​ឲ្យ​ប្រទេសកូនកោះតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលនេះគឺសបញ្ជាក់អំពី​ការ​ខំប្រឹងពង្រីក​ឥទ្ធិពលរបស់ចិន​ក្នុងតំបន់នេះ​។

បន្ទាប់ពីអ៊ុយក្រែន បាន​បាញ់​មីស៊ីល​ចម្ងាយឆ្ងាយ​ដែលអាមេរិកបាន​ប្រគល់​ឲ្យ ចូលទៅក្នុងទឹកដីរុស្ស៊ី​ លោក​ពូទីន​បាន​ចុះហត្ថលេខាកាលពីថ្ងៃអង្គារ​ លើក្រិត្យ​ច្បាប់ថ្មីមួយកែប្រែ​ទ្រឹស្ត្រី​នុយក្លេអ៊ែររបស់រុស្ស៊ី​។ ពោលគឺ​តាមរយៈទ្រឹស្តីថ្មីនេះ រុស្ស៊ីអាចប្រើអាវុធនុយក្លេអ៊ែរទៅលើអ៊ុយក្រែន​បាន​។​ នេះគឺជាការគំរាមជាថ្មីម្តងទៀត ដែលលោកពូទីនធ្លាប់ធ្វើច្រើនដងមកហើយ។ ទាំងអ៊ុយក្រែន ទាំងក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច បាន​លើកឡើងថា​ការគំរាម​របស់លោកពូទីននេះ គឺជា​ទង្វើ​ដុតភ្លើងសង្គ្រាម​បន្ថែម ​ដោយ​គ្មានការទទួលខុសត្រូវ​។ តែយ៉ាងណា តើគេគួរ​បារម្ភខ្លាចដែរឬទេ ថាសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរអាចនឹងផ្ទុះឡើងពិតមែននោះ?​

នៅថ្ងៃទី១៩ វិច្ឆិកា សាលាដំបូងខេត្តកំពតបានសម្រេចបង្កកគណនីធនាគារ និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុចំនួន ១០៦គណនី រួមទាំងបង្កកអចលនវត្ថុដីធ្លីទំហំជាង ២លាន២៨ម៉ឺនម៉ែត្រការ៉េរបស់បក្សពួកអតីតឧកញ៉ាជា សារ៉នដែលបានបោកប្រាស់ពលរដ្ឋក្រោមរូបភាពវិនិយោគ។ តាមតុលាការខេត្តកំពត ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់បក្សពួកដែលរឹបអូសបាននេះនឹងយកទៅធ្វើជាមូលដ្ឋាននៅក្នុងការរកដំណោះស្រាយជូនពលរដ្ឋរងគ្រោះ។

មន្ទីរ​សុខា​ភិបាល​ខេត្ត​តាកែវ​បាន​អះអាង​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៩ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០២៤ ថា មន្ទីរ​សម្រាក​ព្យាបាល​ និង​សម្ភព សុង​ហាក់ ម៉ារីណា ​បាន​ដំណើរការ​ផ្តល់​សេវា​ដោយ​គ្មាន​ច្បាប់​ ខណៈ​សមត្ថកិច្ច​បាន​រក​ឃើញ​សព​ស្ត្រីម្នាក់​អាយុ​៤១​ឆ្នាំ និង​ក្មេង​អាយុ​៣​ឆ្នាំ​ម្នាក់​(រស់) ត្រូវបាន​ដឹក​ចេញ​ពី​មន្ទីរ​សម្រាក​ព្យាបាល និង​សម្ភព​នោះ​ទៅ​ទម្លាក់​ចោល​ក្នុង​ព្រៃមួយ​កន្លែង​ស្ថិត​ក្នុង​ភូមិ​បឹង​ពញ្ញាគុក ឃុំ​ត្រពាំង​ក្រសាំង ស្រុក​បាទី​។​ តាមសមត្ថ​កិច្ច ស្ត្រីដែល​ស្លាប់​នោះគឺ​ដោយសារ​តែ​មាន​ប្រតិ​កម្ម​ពី​ការ​ចាក់​ថ្នាំ​។ ​ករណី​នេះ​ត្រូវ​បាន​អ្នក​តាម​ដានសង្គម​យល់​ឃើញ​ថា​ គួរ​តែ​មាន​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ដោយ​ស៊ី​ជម្រៅ ​ព្រោះនេះ​ជា​ទង្វើ​អសីលធម៌​៕

​ថ្ងៃអង្គារ ទី​១៩វិច្ឆិកា ​តុលាការ​ហុងកុង​ បានកាត់ទោស​​សកម្មជន​គាំទ្រ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ សរុប​ចំនួន​ ៤៥ នាក់​ ឲ្យ​ជាប់ពន្ធនាគារ​ ចន្លោះពី ៤ឆ្នាំ ទៅ ១០ ឆ្នាំ​ ​​អំពីបទល្មើស​​វិទ្ធង្សនាបង្ក​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​សន្តិសុខ​ជាតិ​ហុងកុង។ មួយថ្ងៃបន្ទាប់​ តុលាការ​បន្ត​បើកសវនាការ​ជម្រះក្តី លោកមហាសេដ្ឋីប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ ជីមី ឡៃ (Jimmy Lai) ដែល​បាន​បំផុស​ការ​ឃោសនាគាំទ្រ​សិទ្ធិសេរីភាព និង​គៀងគរ​សហគម​អន្តរ​ជាតិ​ឲ្យ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​លើ​អាជ្ញាធរ​ហុងកុង​ និង​ក្រុង​ប៉េកាំង។​​

រដ្ឋសភាកម្ពុជាបានអនុម័តជាឯកច្ឆន្ទតែងតាំងលោកប្រាក់ សុខុនឱ្យធ្វើជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឡើងវិញជំនួសលោកសុខ ចិន្តាសោភា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបច្ចុប្បន្ន។ ថ្លែងនៅក្នុងសភានៅថ្ងៃទី២០ វិច្ឆិកានេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីលោកហ៊ុន ម៉ាណែតថា លោកប្រាក់ សុខុនស័ក្តិសមជាប្រមុខការទូតកម្ពុជាជាង ខណៈលោកសុខ ចិន្តាសោភាមានបទពិសោធន៍ក្នុងការវិនិយោគ និងការអភិវឌ្ឍន៍។ ជម្រើសយកលោកប្រាក់ សុខុនជាថ្មីត្រូវបានលោកហ៊ុន ម៉ាណែតពន្យល់ថា នៅក្នុងកាលៈទេសៈបច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវតែពង្រឹងគោលនយោបាយ និងទំនាក់ទំនងការបរទេសដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍រួមរបស់ជាតិ។

អង្គការសហព័ន្ធអន្តរជាតិសម្រាប់សិទ្ធិមនុស្ស (FIDH) និងអង្គការពិភពលោកប្រឆាំងនឹងការធ្វើទារុណកម្ម (OMCT) បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសចំពោះការផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារលោកកើត សារ៉ាយ ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ។ ទន្ទឹមនឹងការថ្កោលទោស អង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិទាំង២ក៏បានស្នើឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាដោះលែងលោក កើត សារ៉ាយជាបន្ទាន់ដោយឥតលក្ខខណ្ឌ រួមទាំងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សផ្សេងទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

ក្រសួង​ទេសចរណ៍កម្ពុជា​បានចេញផ្សាយ​របាយការណ៍ស្តីពី​ព្រះរាជពិធីបុណ្យ​អុំទូករយៈពេល​៣ថ្ងៃ ​ក្នុងឆ្នាំ២០២៤​។ តាម​របាយការណ៍ ​មានពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលចាត់ទុក​ជា​ទេសចរជាតិ​ចំនួនជាង ​៧លាននាក់ ​និងទេសចរ​បរទេសជិត ​១០ម៉ឺននាក់ ​បានចូលរួម​កម្សាន្តនៅក្នុង​ព្រះរាជពិធីបុណ្យ​អុំទូកឆ្នាំនេះ។ ​នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាស​ជាមួយវិទ្យុបារាំង ​RFI នាថ្ងៃទី២០​ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០២៤នេះ លោក​បណ្ឌិត ឌុច ដារិន្ទ ​សេដ្ឋវិទូ​ខ្មែរមួយរូប​បានប៉ាន់ប្រមាណថា ​ពលរដ្ឋខ្មែរ​១នាក់​បានចំណាយ​ជាមធ្យម​ប្រមាណ ៤០ដុល្លារ ​ក្នុងរយៈពេល ​៣ថ្ងៃ​នៃពិធី​បុណ្យអុំទូក​។ ​រីឯជនបរទេស​បានចំណាយ​ជាមធ្យម​ប្រមាណ ៤០ដុល្លារ ​ក្នុងរយៈពេល​តែ ​១ថ្ងៃ​។ តាមលោក​ ឌុច ដារិន្ទ ​មានសាច់ប្រាក់​សរុបប្រមាណ ៣២០​លាន​ដុល្លារ ត្រូវបាន​ចរាចរណ៍​តាមរយៈ​ភ្ញៀវទេសចរជាតិ ​និង​អន្តរជាតិ​ក្នុងពិធី​បុណ្យអុំទូក​រយៈពេល៣​ថ្ងៃ​។

ប្រទេស​អឺរ៉ុប យ៉ាង​ហោច ៤ ត្រូវ​រង​ការវាយប្រហារ​ផ្តាច់​ប្រព័ន្ធខ្សែកាប​បង្កប់​ក្រោម​សមុទ្រ​បាល់ទិក​។ ថ្នាក់ដឹកនាំ​ប្រទេស​ទាំងនោះ​បាន​ដាក់​ក្តីសង្ស័យ​ថា​ជាស្នាដៃ​របស់​រុស្ស៊ី​។ រុស្ស៊ី​ដែល​ប្រភព​គំរាម​សន្តិសុខ​និង​សុវត្ថិភាព​ប្រទេស​អឺរ៉ុប តាំងតែពី​បញ្ឆេះ​សង្គ្រាម​ឈ្លាន​ពាន​អ៊ុយក្រែន ជាង​២ឆ្នាំមកនេះ។

 ម៉ូស្គូចោទអ៊ុយក្រែនថា ក្នុងយប់ថ្ងៃចន្ទ ឆ្លងមកថ្ងៃអង្គារទី ១៩ វិច្ឆិកា អ៊ុយក្រែន​បានបាញ់មីស៊ីល​អាមេរិកាំង រយៈឆ្ងាយ ប្រភេទ ATACMS ចំនួន ៦ ដើម វាយប្រហារមកលើ​ទីតាំង​យោធា​មួយ​នៅក្នុង​ខេត្តរុស្ស៊ី Briansk ជាប់នឹងព្រំដែនអ៊ុយក្រែន។

នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៩ វិច្ឆិកានេះ គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភាកម្ពុជាបានបើកកិច្ចប្រជុំដើម្បីពិនិត្យលើសំណើសុំផ្លាស់ប្ដូររដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិលោក សុខ ចិន្តាសោភា។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាណតិ្តទី៧ទើបមានអាយុចំនួន១៥ខែ ប៉ុន្តែនេះជាលើកទី២ដែលមានការកែសម្រួលសមាសភាពរាជរដ្ឋាភិបាល។ អ្នកតាមដានសង្គម និងអ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិបានលើកឡើងថា ការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសដូចនេះ អាចមកពីរដ្ឋាភិបាលចង់ពង្រឹងនយោបាយការបរទេសកម្ពុជា និងការងារមួយចំនួនរបស់រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសក្នុងអាណត្តិទី៧នេះ។ មូលហេតុអ្វីបានជាមានសំណើសុំឲ្យផ្លាស់ប្តូររដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសលោក សុខ ចិន្តាសោភា?។

ក្រុមហ៊ុនស្រាវជ្រាវទិន្នន័យអន្តរជាតិ 60 Decibels រកឃើញថា កម្ពុជានៅតែស្ថិតក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ជាប្រទេសដែលមានទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុមិនល្អ និងមានពលរដ្ឋជំពាក់បំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុច្រើនជាងគេក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ យោងតាមរបាយការណ៍របស់ 60 Decibels ពលរដ្ឋខ្មែរប្រមាណ៣២%ដែលខ្ចីប្រាក់ពីស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ បាននិយាយថា ការបង់សងបំណុលជាបន្ទុកធ្ងន់ធ្ងរ ខណៈ២៤%ផ្សេងទៀតត្រូវកាត់បន្ថយការចំណាយលើថ្លៃអាហារដើម្បីសន្សំប្រាក់ទុកបង់សងស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ ទោះយ៉ាងណា របាយការណ៍របស់60 Decibels រំលេចពីចំណុចវិជ្ជមានខ្លះដែរ ដោយសង្កេតឃើញស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាបាន និងកំពុងបន្តកែលម្អយន្តការការពារអតិថិជន និងនីតិវិធីសងប្រាក់ត្រឡប់របស់អតិថិជនទៅស្ថាប័នផ្តល់កម្ចី។

មិនទាន់​ចូលកាន់​អំណាច​ដឹកនាំអាមេរិកផង លោកដូណាល់ ត្រាំ កាលពីថ្ងៃ​ចន្ទទី ១៨ វិច្ឆិកា​បាន​បញ្ជាក់​នៅលើ​បណ្តាញសង្គមថា លោក​គ្រោង​នឹង​ប្រកាស​អាសន្នជាតិ ដើម្បី​ប្រើ​កងទ័ពអាមេរិក​ឲ្យ​ចាប់បញ្ជូន​ជនអន្តោប្រវេសន៍​ខុសច្បាប់ នៅក្នុងទ្រង់ទ្រាយ​ធំ។ បើតាម​លោកដូណាល់ ត្រាំ យុទ្ធនាការ​ចាប់បញ្ជូន​ជនអន្តោប្រវេសន៍​ខុសច្បាប់​នៅ​អាមេរិក នឹង​ចាប់ផ្តើម តាំងពីថ្ងៃដំបូង​ដែល​លោកចូលកាន់តំណែងជាផ្លូវការ នៅថ្ងៃទី ២០​មករា ឆ្នាំ ២០២៥។

តុលាការ​ហុងកុង​ បាន​ជម្រះក្តី​ព្រហ្មទណ្ឌ​ប្រឆាំង​អ្នក​​នយោបាយ អ្នក​ច្បាប់ និង​សកម្មជន​គាំទ្រ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ សរុប​ចំនួន​ ៤៥ នាក់​ ឲ្យ​ជាប់ពន្ធនាគារ​ ចន្លោះពី ៤ឆ្នាំ ​២ខែ រហូត​ដល់ ១០ ឆ្នាំ​។ បទ​ចោទ​ប្រកាន់​​ចំពោះ​ពួក​គេ​ទាំងនេះ ទាក់ទង​នឹងការ​ប្រព្រឹត្ត​​អំពើ​វិទ្ធង្សនាបង្ក​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​សន្តិសុខ​ជាតិ​ហុងកុង។ ការ​​ជម្រះក្តីនេះ ឋិត​ក្រោម​ច្បាប់​សន្តិសុខជាតិហុងកុង ដែល​តាក់តែង​ក្រោម​ខ្សែ​ញាក់​​របស់​អាជ្ញាធរ​រដ្ឋ​អំណាច​​ក្រុង​ប៉េកាំង។​ សហគមអន្តរជាតិបាន​រិះគន់​ថ្កោលទោស​សាលក្រម​​របស់​តុលាការ​ហុងកុង និង ក្រើន រំឭក​​ថា «ការ​ទាមទារ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ពុំមែន​ជា​ទោស​​ឧក្រិដ្ឋឡើយ»។​

លោក​​ញឹក សេរីរតនា ជាងចម្លាក់ស្បែកបានបង្កើតសាលាបង្រៀនចម្លាក់ស្បែកមួយកន្លែងក្នុងខេត្តសៀមរាប។ សាលាមួយនេះបានផ្តល់ឱកាសឱ្យយុវជនក្រីក្រ និងកុមារកំព្រាស្នាក់នៅដើម្បីរៀនជំនាញចម្លាក់ស្បែក និងដើម្បីបន្តការសិក្សានៅមហាវិទ្យាល័យ។ តែចាប់តាំងពីវិបត្តិកូវីដ១៩ មក សាលាបានផ្តើមជួបការខ្វះខាតថវិកាសម្រាប់ចំណាយប្រចាំថ្ងៃ។ លោកញឹក សេរីរតនាបានប្រាប់ថា លោកមានលទ្ធភាពចិញ្ចឹមយុវជនក្រីក្រ និងកុមារកំព្រាបានត្រឹមតែ ៣៨នាក់ ខណៈមានមនុស្សដល់ទៅ ៨០នាក់ដែលត្រូវចិញ្ចឹម៕

សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែវិច្ឆិការ ឆ្នាំ២០២៤នេះ បានសម្រេចផ្តន្ទាទោសសមាជិកសហគមន៍សំរោងត្បូង៣នាក់ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារម្នាក់ៗចំនួន៦ខែ នៅក្នុងបទចោទ «ស្ថានទម្ងន់ទោស នៃបទប្រឆាំងនឹងអ្នករាជការសាធារណៈ»។ ការផ្ទន្ទាទោសនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីមានការចោទប្រកាន់ថា ពលរដ្ឋទាំងនេះបានធ្វើការតវ៉ា ដោយហិង្សាប្រឆាំងនឹងអាជ្ញាធរ ដែលចុះទៅរុះរើតូបលក់ដូររបស់ពួកគេ នៅខាងមុខផ្ទះ ជិតបឹងតាមោកកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣។

រដ្ឋសភា​កម្ពុជា​នឹងបើក​កិច្ចប្រជុំពេញអង្គ​របស់​ខ្លួននៅ​ថ្ងៃទី​២០ ​ខែ​វិច្ឆិកា ​ឆ្នាំ​២០២៤ ​ដើម្បីពិភាក្សា​និង​អនុម័ត​របៀបវារៈ​សំខាន់ៗ​ចំនួន​៣​។ ​ក្នុងចំណោម​របៀបវារៈ​សំខាន់ៗ​ទាំង​៣នេះ ​សំណើរ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ស្នើសុំ​កែសម្រួល​សមាជិក​រដ្ឋាភិបាល​គឺ​ជារបៀបវារៈ​ដែលមាន​ការចាប់អារម្មណ៍​ខ្លាំង​ ពោលគឺ​អតីត​រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស​លោក ​ប្រាក់ សុខុន ​ត្រូវបាន​ស្នើ​ឲ្យ​មកធ្វើ​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស​ឡើងវិញ​ជំនួស​លោក ​សុខ ចិន្តាសោភា ​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស​បច្ចុប្បន្ន​។

នៅថ្ងៃ​ទី​១៩ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០២៤​នេះ​ នាវា​ទេសចរណ៍១​គ្រឿង​ ដែល​ដឹក​មនុស្ស​ចំនួន​ ២៦៤១​នាក់​ បាន​ចូល​ចត​នៅ​កំពង់​ផែ​ស្វយ័ត​ក្រុង​ព្រះ​សីហនុ រយៈ​ពេល​១​ថ្ងៃ។​ នាវា​ទេសចរណ៍​ខ្នាត​យក្ស​នេះ ​មាន​ឈ្មោះថា​ NOORDAM មកពី​ប្រទេស​ហូឡង់ ដែល​ដឹក​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ចម្រុះ​ជាតិ​សាសន៍​ ចំនួន ​១៨៦៥​នាក់ និង​មានបុគ្គលិក​ធ្វើ​ការ ចំនួន ៧៧៦នាក់។ ​អភិបាលរង និង​ជា​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​សាលា​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ លោក ឡុង ឌីម៉ង់ ចាត់​ទុក​ការ​ចូល​ចត​របស់​នាវា​ទេសចរណ៍​ខ្នាត​ធំ​នាពេល​នេះ​ថា​ ជា​ជោគ​ជ័យ​នៃការ​ទូត​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​កម្ពុជា​។​

​នៅឥណ្ឌា ថ្ងៃចន្ទ​ដើម​សប្តាហ៍​នេះ ​​រដ្ឋធានី​ញូវដេលីទទួល​រង​ផ្សែង​ពុល​អួរអាប់ជា​ថ្មី​។ កម្រិត​ខ្យល់​បរិយា​កាស​​​​​កខ្វក់ ​កើនឡើង​ខ្ពស់​គួរ​ឲ្យ​ព្រួយ​បារម្ភ​ជាខ្លាំង​។ ដោយក្តីបារម្ភ​ពី​ខ្យល់មាន​ជាតិ​ពុល អាជ្ញាធរ​ឥណ្ឌា បាន​សម្រេច​បញ្ជា​ឲ្យ​បិទសាលា​រៀន​ជាច្រើនកន្លែង​​។​

​នៅបុរីរដ្ឋសិង្ហបុរី មហាសេដ្ឋីម្នាក់​ដែលជាអតីត​ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន​រកស៊ី​ជួញដូរ​ប្រេង​ដ៏ល្បីម្នាក់​ប្រចាំតំបន់​អាស៊ី ត្រូវតុលាការ​ផ្តន្ទាទោស​ឲ្យ​ជាប់ពន្ធនាគារ​ ចំនួន​១៧ឆ្នាំ​កន្លះ ព្រោះតែ​ប្រព្រឹត្តបទល្មើស​បោកប្រាស់​គៃបន្លំ​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ក្លែង​បន្លំ​ឯកសារ​។​ ទោះបីជា ​មេធាវីការពារ​ជន​ត្រូវចោទ បាន​​សុំ​អនុញ្ញាត​ពី​​តុលាការឲ្យ​​បន្ធូរ​បន្ថយ​ទោស ដ្បិត​សំអាង​លើជំងឺ​និង​វ័យ​៨២ឆ្នាំ​របស់​ជន​ត្រូ​វ​​ចោទនោះ​ក្តី ក៏សាលាជម្រះក្តី​សិង្ហបុរី មិន​ព្រម​ផ្តល់​ក្តី​មេត្តា​អធ្យាស្រ័យ​សោះឡើយ។​

នៅតែ​ជាង ២ខែ មុនអស់អំណាច ដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិក លោក​ចូ បៃដិន​បាន​សម្រេចចិត្ត​បើកភ្លើងខៀវ អនុញ្ញាត​ឲ្យ​អ៊ុយក្រែន​ប្រើ​មីស៊ីល​ចម្ងាយឆ្ងាយ​របស់អាមេរិក ដើម្បីបាញ់ចូលទឹកដី​រុស្ស៊ី។ នេះបើតាម​ការចុះផ្សាយ​របស់​កាសែត និងទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន​អន្តរជាតិ ដែលបាន​ដកស្រង់សំដី​របស់​មនុស្ស​ជាន់ខ្ពស់​របស់​រដ្ឋបាល​លោក​ចូ បៃដិន។ ការសម្រេច​ចិត្ត​របស់​លោក​ចូ បៃដិន​បាន​បង្ក​ឲ្យ​មាន​ប្រតិកម្ម​ធ្លាក់​ព្រោងព្រាត មិនថា ពីខាង​រុស្ស៊ី អ៊ុយក្រែន សម្ព័ន្ធមិត្ត​អឺរ៉ុប ព្រមទាំង​ចិន និង​កូរ៉េខាងជើង។ អ៊ុយក្រែន​បាន​ទាមទារ​ចង់​ប្រើ​មីស៊ីល​ចម្ងាយឆ្ងាយ​របស់​អាមេរិក​យូរណាស់​មកហើយ ប៉ុន្តែ អាមេរិក​មិន​ព្រម ដោយសារ​តែ​ខ្លាចថា រុស្ស៊ីផ្ទុះកំហឹង ពង្រីក​សង្រ្គាម​អ៊ុយក្រែន​ឲ្យ​រាលដាល​ទៅជា​សង្រ្គាមលោក។ ប៉ុន្តែ​ហេតុអ្វី​បានជា​មេដឹកនាំ​អាមេរិក​ទើប​តែ​មក​សម្រេចចិត្ត​នៅពេលនេះ​ទៅវិញ?

នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែតបានអះអាងថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានបំណងលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិយមកណ្ដាល រួមជាមួយបណ្តាប្រទេស និងគណបក្សនយោបាយផ្សេងទៀតដែលមានគំនិតដូចគ្នា។ តាមនាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជារូបនេះដដែល គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាគំាទ្រពហុភាគីនិយម និងភាពចម្រុះនៅក្នុងអភិបាលកិច្ចនយោបាយ។