ប្រមាណមួយសប្តាហ៍​មកហើយ ដែលស៊ីរី​បាន​ឈានជើងចូលក្នុងភ្លើងសង្គ្រាមសារជាថ្មី បន្ទាប់ពី​កងកម្លាំង​ឧទ្ទាមប្រឆាំង​រដ្ឋាភិបាល​របស់លោក​​បាស្ហា អាល់អាសាដ បាន​សំរុក​វាយដណ្តើម​បាន​ទីក្រុង​ធំៗមួយចំនួន ​នៅភាគខាងជើង​។ កងទ័ពរដ្ឋាភិបាលស៊ីរី បានប្រឹង​ប្រយុទ្ធទប់​កងកម្លាំងឧទ្ទាម ដើម្បី​ផ្តាច់ផ្លូវ​ឲកុំឲ្យចូលទៅកៀកនឹងរដ្ឋធានីដាម៉ាស​។ រុស្ស៊ី​​ អ៊ីរ៉ង់ ដែលគាំទ្រលោក​បាស្ហា ព្រមទាំងតួកគីដែលគាំទ្រក្រុមឧទ្ទាម​ សុទ្ធ​តែ​អះអាងថា​ គេកំពុង​តាមដានស្ថានការណ៍នេះ​​ ដោយ​ប្រុងប្រយ័ត្នបំផុត​។ យោងតាម​តួលេខបណ្តោះអាសន្ន ការវាយ​ប្រយុទ្ធគ្នា​១សប្តាហ៍​មកនេះ បានផ្តាច់ជីវិតមនុស្ស​យ៉ាងហោច​៧០០នាក់ហើយ​។

កម្រងស្នាដៃរូបភាពឯកសារ​របស់សិល្បករថតរូបគឹមហាក់ ក្រោមចំណងជើងថា មាតុភូមិជាទីស្នេហា ត្រូវបាន​ដាក់តាំង​បង្ហាញទាំងនៅប្រទេសកម្ពុជានិងនៅលើឆាក​អន្តរជាតិ។ នាពេលថ្មីៗនេះ ស្នាដៃមួយនេះ​ក៏ត្រូវបានបោះពុម្ភផ្សាយជាសៀវភៅ​ដែលមានកម្រាស់ដល់ទៅ២៥៦ទំព័រនិងមានរូបភាពចំនួន១៥៩សន្លឹក។ មាតុភូមិជាទីស្នេហា គឺជាចំណងដៃនៃការធ្វើដំណើរ​របស់សិល្បករ​ជាង១០ឆ្នាំ ជុំវិញប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីផ្តិតយករូបភាពដ៏ភាពស្រស់ស្អាតទុកជាការចងចាំ។

ក្នុង​ឆ្នាំថ្មី​ខាង​មុខ ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ ត្រូវការកញ្ចប់​​មូលនិធិ​មនុស្សធម៌ ​ប្រមាណ ​៤៧,៧ ពាន់លា​នដុល្លារ​ ដើម្បី​ជួយសង្គ្រោះ​មនុស្ស ប្រមាណ ១៩០ លាននាក់​។ មនុស្ស​ទាំង​ជាង ១៩០ លាននាក់​នោះ ជាជនរងគ្រោះ​ព្រោះតែវិបត្តិសង្គ្រាម​​ និង​រងគ្រោះពី​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ។​ ​​

លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ថា លោកស៊ី ជីនពីង ប្រធានាធិបតីចិនបានសម្តែងនូវការគាំទ្រគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោរបស់កម្ពុជា។ ការបញ្ជាក់របស់លោក ហ៊ុន សែន ដូច្នេះធ្វើឡើង ក្រោយលោកបានជួបជជែកជាមួយលោក ស៊ី ជីនពីងក្នុងអំឡុងពេលដែលលោកបំពេញទស្សនកិច្ចរយៈពេល ៣ថ្ងៃនៅប្រទេសចិនពីថ្ងៃទី០២ ដល់ថ្ងៃទី០៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤។

នៅ​ក្នុង​ដំណើរ​ទស្សន​កិច្ច​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ចិន​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២ ​ដល់​ថ្ងៃទី​៤ ​ខែ​ធ្នូ​ ប្រធាន​ព្រឹទ្ធ​សភា​កម្ពុជា​ លោក​ ហ៊ុន សែន​បាន​ស្នើឲ្យ​ប្រធា​នា​ធិបតី​ចិន ​លោក ​ស៊ី ជីនពីង ​បន្ត​ផ្តល់​ជំនួយ​ឥត​សំណង កម្ចី​ឥណទាន និង​ជំរុញ​ការ​វិនិយោគ​ចិន​មក​កម្ពុជា​បន្ថែម​ទៀត​។​ តាម​លោក ហ៊ុន សែន ជំនួយ​របស់​ចិន​មិន​ត្រឹម​តែ​ចូល​រួម​ដល់​ការ​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច​ សង្គម​ប៉ុណ្ណោះទេ​ តែ​ថែម​ទាំង​បាន​ជួយ​ពង្រឹង​ឯក​រាជ្យ​ភាព​នយោបាយ​របស់​កម្ពុជា​ផង​ដែរ​។​ ចិន​មិន​បាន​ឆ្លើយ​តប​ចំៗ​រឿង​ការ​ផ្តល់​ជំនួយ​ទេ​ តែ​ចិន​បញ្ជាក់​ពី​ការ​បន្ត​គាំទ្រ​កម្ពុជា​ដើម្បី​កសាង​សហគមន៍​ជោគ​វាសនា​រួម​ចិន និង​កម្ពុជា​។​ តើ​បច្ចុប្បន្ន​នេះ ​ចិន​នៅតែ​ជាតួអង្គ​សំខាន់​របស់​កម្ពុជា​ក្នុង​ការ​ជួយ​អភិវឌ្ឍន៍​សេដ្ឋ​កិច្ច​ទៀត​ដែរ​ ឬ​យ៉ាង​ណា?​

សមត្ថកិច្ចប្រឆាំងគ្រឿងញៀននៃប្រទេសកម្ពុជាបានរឹបអូសគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ចំនួន ១៣,៣តោន តែក្នុងរយៈពេល១១ខែ ឆ្នាំ២០២៤នេះ។ ការរឹបអូសគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ពីឧក្រិដ្ឋជនរយៈពេល១១ខែ ក្នុងឆ្នាំនេះ បានកើនឡើងជិត៥ដង ធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន។

នៅទីក្រុង​សេអ៊ូល ភាពចលាចល​បានកើតមានរយៈពេលប៉ុន្មានម៉ោង នៅ​យប់​ថ្ងៃអង្គារ​ឈាន​ចូល​ដល់​ថ្ងៃពុធទី ៤​ធ្នូ បន្ទាប់ពី​ប្រធានាធិបតី លោក យូន សុកយោល​បាន​ប្រកាស​ប្រើ​ច្បាប់​អាជ្ញាសឹក​នៅកូរ៉េខាងត្បូង។ ភ្លាមៗ ប៉ូលិស និងទាហាន​ត្រូវ​ដាក់​ពង្រាយ​នៅ​មុខ និង​ក្នុង​បរិវេណ​រដ្ឋសភា។ នៅ​៣ម៉ោងក្រោយ​ការប្រកាស​របស់​ប្រធានាធិបតី ប្រើ​ច្បាប់អាជ្ញាសឹក សមាជិកសភា​មកពីគណបក្ស​ប្រឆាំង និង​គណបក្ស​កាន់អំណាច​បាន​បោះឆ្នោត​ប្រឆាំងការសម្រេច​របស់​លោក​ប្រធានាធិបតី​ យូន សុកយោល​ដែល​គេ​ចាត់ទុកថា ជារឿង​ខុសឆ្គង ខុសច្បាប់ ប្រាសចាក​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​កូរ៉េខាងត្បូង​។

​នៅ​ក្រុង​ព្រុចសែល អង្គការ​អូតង់​បើកកិច្ចប្រជុំ​ចំនួន​២ថ្ងៃ​​ ឧទ្ទិស​ចំពោះករណី​រក​មធ្យោបាយ​បន្ត​​ជួយ​អ៊ុយក្រែន។ អ៊ុយក្រែន​ ​រន្ថើន​សុំ​ចូលជា​​សមាជិកអង្គការ​សម្ព័ន្ធយោធា​អូតង់ ដោយ​បញ្ជាក់​ថា មានតែ​ក្លាយជា​រដ្ឋ​សមាជិកអូតង់​​ទេ ដែល​អាច​ជួយ​រក្សា​ទឹកដីអ៊ុយក្រែន។ ​

ពលរដ្ឋវ័យចំណាស់រស់នៅឃុំលាងដៃនៅតែបន្ដរបរត្បាញកន្ទេលផ្អាវបន្សល់ទុកពីដូនតា។ ការងារត្បាញកន្ទេលផ្អាវនេះ ចំណាយកម្លាំង និងពេលវេលាច្រើន ពិសេសត្រូវការភាពអត់ធ្មត់ និងព្យាយាមខ្លាំង។ ប៉ុន្តែចំពោះស្ត្រីវ័យចំណាស់នៅតំបន់អង្គរ ពួកគាត់អាចរកប្រាក់កំរៃបានតិចតួចបំផុត ប្រហែល២០០០រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយថ្ងៃ ដើម្បីរួមចំណែកដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសារ៕

នៅក្នុងពេលដែលព្រះមហាក្សត្រខ្មែរព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី យាងបំពេញព្រះរាជទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសវៀតណាមកាលពីចុងខែវិច្ឆិកាថ្មីៗនេះ នាយករដ្ឋមន្រ្តីវៀតណាមលោក ផាម មិញជិញ បានស្នើសុំដល់អង្គព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា ដើម្បីឲ្យព្រះអង្គគាំទ្រការបង្កើត និងដំណើរការមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាវៀតណាម នៅក្នុងសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ។ អ្នកតាមសង្គម និងអ្នកជំនាញក្នុងកិច្ចការអន្តរជាតិមើលឃើញថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរពិនិត្យពិចារណាពីភាពចាំបាច់ តើការបើកមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាវៀតណាមនៅកម្ពុជានេះ មានសារៈសំខាន់ប៉ុណ្ណា។ អ្នកជំនាញខ្លះលើកឡើងថា ការបើកមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាវៀតណាមនេះ ក៏ស្ថិតនៅក្នុងផ្នែកមួយនៃក្របខណ្ឌរបស់អាស៊ាន សម្រាប់ផ្លាស់ប្តូរការយល់ដឹងផ្នែកវប្បធម៌ ប្រពៃណី និងអក្សរសាស្ត្រនៃបណ្តាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន។

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានឱ្យដឹងថា ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មពុំមានគោលការណ៍អនុញ្ញាត ចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្មឱ្យក្រុមហ៊ុនហ្គេមអនឡាញណាមួយក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទេ។ ការបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមានក្រុមហ៊ុនវេទិកាហ្គេមអនឡាញមួយចំនួនបានផ្សព្វផ្សាយនៅលើបណ្តាញសង្គមដោយបង្ហាញនូវវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ពីការចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីពាណិជ្ជកម្មនៅក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបញ្ជាក់ថា រាល់ការចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្មចំពោះក្រុមហ៊ុនដែលរកស៊ីតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក គឺពុំតម្រូវឱ្យដាក់កម្មវត្ថុចំៗថា រកស៊ីវិស័យហ្គេមអនឡាញឡើយ។

រយៈពេល១១ខែ ឆ្នាំ២០២៤នេះ គ្រឹះស្ថានអង្គររកចំណូលបានសរុបចំនួន ៤២លានដុល្លារ ពីការលក់បណ្ណចូលទស្សនារមណីយដ្ឋានអង្គរ ប្រាសាទកោះកេរ និងកំពង់ផែចុងឃ្នៀស។ ចំនួននេះបានកើនជាង២៨% ធៀបទៅនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ២០២៣។ នៅក្នុងបទសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នាថ្ងៃទី០៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤នេះ លោក លី សែ អគ្គនាយកគ្រឹះស្ថានអង្គរបានថ្លែងឲ្យដឹងថាទេសចរដែលមកពីអាមេរិក អឺរ៉ុប និងអូស្ត្រាលីមានចំនួនសឹងតែប្រហាក់ប្រហែលមុនការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩។ ដោយឡែក ចំពោះទេសចរមកពីតំបន់អាស៊ីវិញ គឺនៅទាបនៅឡើយ ដោយហេតុថាប្រទេសមួយចំនួននៅរងផលប៉ះពាល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរ។ តាមលោក លី សែ ទេសចរ អាមេរិកស្ថិតនៅលំដាប់លេខ១ អង់គ្លេសលេខ២ បារាំងលេខ៣ ខណៈចិន និងកូរ៉េខាងត្បូងបានឈរនៅលំដាប់លេខ៤ និងលេខ៥៕

ថ្ងៃចន្ទ ទី ២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៤ ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន បានប្រកាសនៅក្នុងក្រិត្យ មួយថា រុស្ស៊ីសម្រេចលុបចោលវិញ នូវគម្រោងរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ ” កីឡាមិត្តភាព” ដែលរុស្ស៊ីអះអាងថា នឹងក្លាយជាគូរប្រជែងជាមួយ ព្រឹត្តិការណ៍ កីឡាអូឡាំពិក។ សូមរំឭកថា កាលពីឆ្នាំ ២០២៣ កន្លងទៅ លោក ពូទីន ធ្លាប់បានប្រកាសថា​ រុស្ស៊ីធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះទទួល ចាត់ចែង កីឡាថ្មីនេះ ដែលគ្រោងប្រព្រឹត្តទៅ ក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៤។

តុលាការ​ឧទ្ធរណ៍​ក្រុង​ហូជីមីង បាន​សម្រេចរក្សាតម្កល់​ទោសប្រហារជីវិត ចំពោះ​មហាសេដ្ឋី ជឿង មីឡាន ស្រប​តាម​សាលក្រម​ផ្តាច់ជីវិត​របស់​សាលាដំបូង​។​ តុលាការ​ជាន់​ខ្ពស់​វៀតណាម ក៏​បញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរ​អាច​ទុកជីវិតឲ្យមហាសេដ្ឋីនី​រូបនេះ ​ ប្រសិន​បើសិនលោកស្រីព្រម​បង់សងលុយ​ ៣ភាគ៤ នៃប្រាក់​​ ដែលគាត់បានបោកប្រាស់ពីគេ។​ ប្រសិនបើ​ធ្វើដូច្នេះ នោះទោស​​​ប្រហារជីវិត អាច​នឹង​ធ្លាក់​មកត្រឹមជា ​ទោសជាប់​ពន្ធនាគារ​ អស់​១ជី​វិត​ទៅវិញ។​​

ក្រុមហ៊ុន​ផលិតអាវុធ​នៅអាមេរិក រុស្ស៊ី និង​នៅដើមបូព៌ា​កើបលុយ​រាប់ពាន់លាន​ដុល្លារ ពីការ​លក់អាវុធ ដែល​ចេះតែ​កើនឡើងជាលំដាប់ ដោយសារ​សង្រ្គាមអ៊ុយក្រែន សង្រ្គាមហ្កាហ្សា និង​ភាពតានតឹង​នៅតំបន់​អាស៊ី។ របាយការណ៍​របស់​វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវសន្តិភាពអន្តរជាតិ Sipri ចុះផ្សាយ​នៅថ្ងៃទី ១​ធ្នូ បង្ហាញថា ក្រុមហ៊ុន​ផលិត​អាវុធ​ធំៗ នៅ​ក្នុង​ពិភពលោក​ចំនួន ១០០ រក​បាន​ប្រាក់ចំណូល​៦៣២​ពាន់លាន​ដុល្លារ​នៅ​ឆ្នាំ ២០២៣ ពោលគឺ​កើនឡើងជាង ៤%​បើប្រៀបធៀប​នឹង​ឆ្នាំ​២០២២។

កងទ័ពហ្វីលីពីនបានប្រកាស នៅថ្ងៃចន្ទ ទី០២ ធ្នូនេះថា បានប្រទះឃើញនាវាមុជទឹករុស្ស៊ីមួយគ្រឿង នៅក្នុងដែនសមុទ្រហ្វីលីពីន នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោកម៉ាកូស បាននិយាយប្រាប់អ្នកកាសែតនៅថ្ងៃនេះថា វត្តមានរបស់នាវាមុជទឹករុស្ស៊ីនៅក្នុងដែនទឹកហ្វីលីពីនយ៉ាងដូច្នេះ គឺជារឿងដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភ។

រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក្រសួង​ពាណិជ្ជ​កម្ម​ធ្លាប់​លើក​ឡើង កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៤ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០២៤​ថា កម្ពុជា​នឹង​ចាក​ចេញ​ពី​ក្រុម​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍​តិច​តួច​នៅ​ឆ្នាំ​២០២៩ ហើយ​ថា ការ​ចាក​ចេញ​នេះ​នឹង​ធ្វើ​ឱ្យកម្ពុជា​ប្រឈម​នឹង​ផល​ប៉ះពាល់​អវិជ្ជមាន​ជា​ច្រើន ដូចជា ការ​បាត់​បង់​ភាព​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​គយ និង​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​កាន់​តែ​ខ្លាំង​ជាង​មុន នៃ​ទំនិញ​របស់​កម្ពុជា​នៅ​លើ​ទីផ្សារ​អន្តរ​ជាតិ​។​ ដូច្នេះ​ប្រសិន​បើ សហភាព​អឺរ៉ុប​កាត់​ផ្តាច់​ប្រព័ន្ធ​អនុ​គ្រោះ​ពន្ធ​ EBA ទាំង​ស្រុង នៅ​ពេល​ខាង​មុខ ដូច​អ្វី​ដែល​សភា​អឺរ៉ុប​បាន​ស្នើឡើង​នៅ​ថ្ងៃទី​២៨ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០២៤ តើ​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​កម្ពុជា​នឹង​មាន​ការ​ប្រែប្រួល​យ៉ាង​ណា?​

គិតមកត្រឹមខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤ មានក្រសួង ស្ថាប័នរដ្ឋ និងឯកជនចំនួនជាង៣០០ បានទទួលយកជនមានពិការភាពឲ្យចូលបម្រើការងារ សរុបជិត១ម៉ឺននាក់ ក្នុងនោះស្ត្រីមានពិការភាព ជាង ៤ពាន់នាក់។ ទិន្នន័យស្តីពីឱកាសការងាររបស់ជនមានពិការភាពនេះ ត្រូវបានរំលេចឡើង តាមរយៈសារលិខិតរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅក្នុងឱកាសទិវាជនមានពិការភាពកម្ពុជា លើកទី២៦ និងទិវាអន្តរជាតិលើកទី៤២។

ប្រមាណជា ១សប្តាហ៍មកហើយ ដែល​ប្រទេស​ជាង​១៧០ បាន​ចូលរួម​ចរចា ដើម្បី​សម្រេច​គម្រោង​​​បង្កើត​សន្ធិសញ្ញា​ប្រឆាំង​ប្លាស្ទិក។ ក៏ប៉ុន្តែ កិច្ចប្រជុំអង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ នៅក្នុង​ប្រទេស​កូរ៉េ​ខាងត្បូង​​ រហូត​ដល់​ត្រឹម​យប់​ថ្ងៃអាទិត្យ​ គេនៅតែ​​ពុំទាន់​រកឃើញ​ចំណុច​ឯកភាពគ្នា​ទាំងស្រុង​នោះទេ ហើយ​អ្នក​តំណាង​ចរចា​បាន​សូម​ពន្យារ​ពេល​ ព្រោះមិនចង់​ឲ្យ​ចេញ​​សន្ធិសញ្ញា១​ដែល​មិនល្អ។​​  

អនាគត​ប្រធានាធិបតីអាមេរិក​ លោកដូណាល់ ត្រាំ​នឹង​ចូលកាន់អំណាចជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី ២០​មករា ឆ្នាំក្រោយ។ ប៉ុន្តែ នៅបាំងតែ​២ខែ​មុន​ការចូលកាន់តំណែង ដឹកនាំ​រដ្ឋបាលថ្មី​របស់អាមេរិក លោកមហាសេដ្ឋី ដូណាល់ ត្រាំ​បាន​គំរាម​គេ​ឯង មិន​ថា ប្រទេស​សម្ព័ន្ធមិត្ត ឬ​ប្រទេសគូប្រជែង​ពីរឿង​ដំឡើង​ពន្ធ​លើ​ទំនិញ​នាំចូលអាមេរិក។ លោកដូណាល់ ត្រាំ​គំរាមដំឡើងពន្ធ​លើ​ទំនិញបរទេស​នាំចូលទៅអាមេរិក​ នៅក្នុង​គោលដៅ​ទាក់ទាញ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​បរទេស​ទៅវិនិយោគ បោះទីតាំង​រោងចក្រ​នៅទឹកដីអាមេរិក។ ការគំរាមដំឡើង​ពន្ធ​លើ​ទំនិញ​បរទេស​ក៏ជាមធ្យោបាយ​របស់​លោកដូណាល់ ត្រាំ ដាក់សម្ពាធ​​ទៅលើ​ប្រទេស​ដទៃ​ឲ្យ​ធ្វើតាម​លក្ខខណ្ឌ​ចង់បាន​របស់អាមេរិក។ កាណាដា និងម៉ិកស៊ិកផ្ទាល់​ប្រទេស​ជាប់ភូមិរបងជាមួយ​អាមេរិក ត្រូវ​លោកដូណាល់ ត្រាំដាក់សម្ពាធ​ខ្លាំងជាងគេ​ឲ្យ​រឹតបន្តឹង​ ទប់ស្កាត់​ជនអន្តោប្រវេសន៍​ខុសច្បាប់​ចូលអាមេរិក បើសិន​មិន​ចង់ជាប់​ក្នុង​ដង្កាប់គាបពន្ធ​របស់រដ្ឋបាល​របស់លោក។

នៅរសៀលថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ ភូមិចិនដំដែក ឬភូមិកូលាប១ ក្នុងខណ្ឌដូនពេញ រាជធានីភ្នំពេញ បានរៀបចំកម្មវិធីមួយឈ្មោះថា “ផ្សារចិនដំដែក”។ កម្មវិធីនេះ បានជួយជំរុញឱ្យសហគមន៍កាន់តែសកម្ម និងរស់រើកជាងមុន តាមរយៈការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នា ជាមួយអ្នករស់នៅក្នុងភូមិ និងប្រជាពលរដ្ឋនៅមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅ។ ក្រៅពីជំរុញឱ្យសហគមន៍រស់រវើក “ផ្សារចិនដំដែក” នៅបានបង្ហាញភូមិអាថ៌កំបាំងមួយដែលមានប្រវត្តិសាស្ដ្រយូរលង់ណាស់មកហើយ។

ក្នុង​ថ្ងៃ​ទី១នៃ​ការ​​ចូលកាន់មុខ​តំណែងថ្មី ថ្នាក់ដឹកនាំ​កំពូល​ៗ២នាក់របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប បានអញ្ជើញ​ធ្វើ​ដំណើរ​ជានិមិត្តរូប ទៅ​កាន់​រដ្ឋធានី​កៀវ ដើម្បី​សម្តែង​ការ​គាំទ្រ​ឥត​ងាករេ របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប ​ចំពោះ​អ៊ុយក្រែន។ ក្នុង​ឱកាស​នេះ ការ​ចរចា​រំលត់ភ្លើង​សង្គ្រាម ជាប្រធានរឿង​ក្តៅ។​ ​

រដ្ឋសភាកម្ពុជាបានសម្តែងការខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការវាយតម្លៃរបស់សភាអឺរ៉ុបដែលថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនអើពើដោះស្រាយ និងបង្ការការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ បន្ថែមពីលើនោះសភាអឺរ៉ុបបានទាមទារឲ្យគណៈកម្មការអឺរ៉ុបសើរើការផ្តល់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBAដល់កម្ពុជា។ ចំពោះរដ្ឋសភាកម្ពុជាសភាអឺរ៉ុបកំពុងយល់ច្រឡំ និងមានភាពលម្អៀងដោយផ្អែកលើព័ត៌មានមិនពិត និងការទទួលបានរបាយការណ៍តែម្ខាង។

នៅថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤នេះ នៅខេត្តសៀមរាប មានការរៀបចំកម្មវិធីរត់ពាក់កណ្ដាលម៉ារ៉ាតុងអន្តរជាតិលើកទី២៩ នៅពីមុខប្រាសាទអង្គរវត្ត។ នៅក្នុងចំណោមអ្នកចូលរួមរត់ ជាង១ម៉ឺន៤ពាន់នាក់ មកពី៨៧ប្រទេសលើពិភពលោក មានផងដែរ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ដ្រីកម្ពុជា។ បើតាមប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កម្មវិធីរត់ពាក់កណ្តាលម៉ារ៉ាតុងអន្តរជាតិអង្គរនឹងអនុញ្ញាតឲ្យគេអាចរៃអង្គាសថវិកាជួយដល់កុមារកម្ពុជា និងជនពិការដោយសារគ្រាប់មីន។

នៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសរួម អង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន១៩ បានស្នើ ជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគោរព និងការពារសិទ្ធិមនុស្សឱ្យបានម៉ឺងម៉ាត់ ជាពិសេសសិទ្ធិស្ដ្រី និងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរបស់ស្ដ្រី និងក្មេងស្រីឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។ ការជំរុញរបស់សង្គមស៊ីវិលនេះ ធ្វើឡើងអំឡុងពេលប្រារព្ធយុទ្ធនាការ១៦ថ្ងៃ នៃសកម្មភាពប្រឆាំងអំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយែនឌ័រ។

នៅ​ថ្ងៃសៅរ៍ទី ៣០ វិច្ឆិកា ប៉ូលីសក្រុងម៉ូស្គូបាន​សម្រុកចូលទៅកន្លែងជាច្រើនអ៊ូរអរដោយសារ​ការជួបជុំ ក្នុងនោះប៉ូលិស​បានចាប់ប្រធានទីភ្នាក់ងារខាងទទួលអតិថិជនប្រុសៗដែល ស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា។ បើតាមការចុះផ្សាយ​របស់​កាសែត​ស្រុករុស្ស៊ី ដែល​បាន​ដកស្រង់​ប្រភពពីអាជ្ញាធរម៉ូស្គូ ប្រតិបត្តិការ​ចាប់ខ្លួន​ធ្វើឡើង​ទៅតាមច្បាប់​ប្រឆាំង​នឹង​ការឃោសនា​ការស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា ដែលជា​បទឧក្រិដ្ឋ​នៅប្រទេស​រុស្ស៊ី។

ចាប់ពីថ្ងៃទី០២ដល់ថ្ងៃទី០៤ធ្នូ ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន នឹងត្រូវបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសចិន។ នេះជាដំណើរទេស្សនកិច្ចផ្ទួនៗគ្នារបស់មេដឹកនាំកម្ពុជាទៅកាន់ចិន បន្ទាប់ពីប្រមុខការទូតកម្ពុជា លោក ប្រាក់ សុខុន បានធ្វើដំណើរទៅប្រទេសចិន ពីថ្ងៃទី២៨វិច្ឆិកាដល់ថ្ងៃទី០១ធ្នូ។ អ្នកតាមដានកិច្ចការអន្តរជាតិ មើលឃើញថា ការចាប់យកចិន ជាគោលដៅទស្សនកិច្ចផ្ទួនៗ ពីសំណាក់មេដឹកនាំកម្ពុជា គឺដើម្បីបញ្ជាក់ពីជំហរការទូត និងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមិត្តភាពដែកថែបរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ បន្ថែមពីនេះ គេកត់សម្គាល់ថា ការផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំអាមេរិកក្នុងពេលខាងមុខ ក៏អាចជាប្រធានបទដ៏សំខាន់នៃជំនួបរវាងលោក ហ៊ុន សែន និងប្រធានាធិបតីចិន លោកស៊ី ជីនពីង។

អ្នកស្រី ហុក ស្រីមុំ ទើប​ទទួល​បាន​ពាន​រង្វាន់​ស្ត្រីនៃ​អនាគត​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍ រៀប​ចំ​ឡើង​នៅ​ប្រទេស​សិង្ហ​បុរី កាល​ពី​ខែ​វិច្ឆិកា​ឆ្នាំ​២០២៤​។​ សហគ្រិន​ស្ត្រី​រូប​នេះ ​គឺ​ជា​អ្នក​បង្កើត​មាតិ​កា​សង្គម​មួយ​រូប​ ដែល​ផ្តោត​ទៅ​លើ​ការ​ផ្តល់​អំណាច​ដល់​ស្ត្រីនៅ​ជន​បទ ដើម្បី​ពង្រីក​អាជីវ​កម្ម​តាម​ផ្ទះ​។ ​មាន​ស្ត្រីខ្មែរ​នៅ​តំបន់​ដាច់​ស្រយាល​ប្រមាណ​៣០០​នាក់ បាន​ផ្លាស់​ប្តូរ និង​មាន​ខ្សែ​ជីវិត​ល្អប្រសើរ​ជាង​មុន ដោយ​សារ​ការ​បង្ហាត់​បង្ហាញ​របស់​អ្នកស្រី ហុក ស្រីមុំ​។ ស្រីមុំ ចាត់​ទុក​ការ​ងារ​សង្គម​មួយ​នេះ ​ជា​ចំណង់​ចំណូល​ចិត្ត​របស់​ខ្លួន​ ក្នុង​ការ​រួមចំណែក​ពង្រឹង​អំណាច​របស់​ស្ត្រីនៅ​ក្នុង​សហគមន៍​។

ប្រឈម​មុខ​នឹងការ​ពង្រីក​ឥទ្ធិពល​កាន់តែខ្លាំង​ឡើង​របស់​មហាយក្ស​ចិន សហរដ្ឋអាមេរិកលក់​អាវុធ​បន្ថែម​ទៀតឲ្យ កោះតៃ​វ៉ាន់។​ នៅក្នុង​កិច្ចសន្យា​លក់​អាវុធ​ថ្មីបន្ថែម​ ដែល​អនុម័ត​ពី​ថ្ងៃសុក្រ​​ រដ្ឋបាល​ក្រុង​​វ៉ាស៊ីន​តោន យល់ព្រម​លក់​គ្រឿង​បរិក្ខារ​សង្គ្រាម សម្ភារៈ​គ្រឿង​បង្គំរបស់យន្តហោះ​ចម្បាំង​ល្បឿនលឿន​ដ៏ទំនើប​ F-16 របស់​អាមេរិក​ ហើយ​និង​ប្រព័ន្ធ​ខែល​ការពារ​មីស៊ីល។ 

នៅប្រទេស​ស៊ីរី ពួក​ភេរវជន​ជីហាត និងបក្សពួក​​ឧទ្ទាម​ប្រដាប់​អាវុធ បាន​ប្រយុទ្ធ​ដណ្តើម​យកដែនដី​​ ​និងសង្កាត់​ជាច្រើនកន្លែង​ នៅខេត្ត​​អាឡិប​ ដែលជា​ខេត្ត​ធំនិង​សំខាន់​ទី២ បន្ទាប់ពី​រដ្ឋធានី​ស៊ីរី។ ​​ក្នុង​សប្តាហ៍​នេះ ​ការ​ប្រយុទ្ធគ្នារវាង​កង​កម្លាំង​រដ្ឋាភិបាល​ស៊ីរី​និង​ក្រុម​ឧទ្ទាមប្រដាប់អាវុធ​ ​ បណ្តាល​ឲ្យ​​ស្លាប់​មនុស្ស ប្រមាណជាង ៣០០ នាក់​។​​​

វៀតណាម​នឹង​សាងសង់​ផ្លូវរថភ្លើង​ល្បឿនលឿន ដើម្បីតភ្ជាប់ពីក្រុងរដ្ឋបាល ហាណូយ​ទៅកាន់​ហូជីមិញ ក្រុងសេដ្ឋកិច្ច​នៅភាគខាងត្បូងប្រទេស។ នេះបើតាម​ការសម្រេច​របស់​សភាវៀតណាម នៅថ្ងៃ​សៅរ៍ទី ៣០​វិច្ឆិកា។ វៀតណាមសង្ឃឹមថា គម្រោងផ្លូវដែក​តម្លៃ ៦៧ពាន់លាន​ដុល្លារ ដែល​មាន​ឈ្មោះថា ខ្សែបន្ទាត់​ជើងត្បូង នឹង​ទាក់ទាញ​អ្នកវិនិយោគ ដើម្បី​ជំរុញ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​វៀតណាម​ឲ្យកាន់តែ​បោះពួយលឿនទៅមុខបន្ថែមទៀត។

សាលា​ដំបូង​រាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៩ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០២៤ បាន​ចេញ​ដីកា​ឃុំ​ខ្លួន​ ស្ត្រី​២នាក់​ក្នុង​បទ​ចោទ​ប្រកាន់​ថា ​បាន​យក​លុយ ៣០​ម៉ឺន​ដុល្លារ ទៅ​ឱ្យ ​លោក មួង ឃីម និង លោក លី សាម៉េត ដើម្បី​រត់​ការ​ឱ្យកូន​ប្រុស​ធ្វើ​ជា​មន្ត្រី​គយ នៅ​ខេត្ត​បាត់​ដំបង​។​ នេះ​ជា​ការ​ពង្រីក​ស្រាវ​ជ្រាវ​ ក្នុង​សំណុំ​រឿង​ពុក​រលួយ​ និង​ឆបោក នៅ​ឆ្នាំ​២០២៤​នេះ ដែល​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​មាន​មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​រដ្ឋាភិ​បាល និង​ឧកញ៉ា​ រួម​ទាំង​ពល​រដ្ឋ សរុប​១០​នាក់ ​ជាប់​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​សំណុំ​រឿង​ «ប៉ុន​ប៉ង​ក្នុង​បទ​សូក​ប៉ាន់» ​ដើម្បី​បាន​តំណែង​ធំ​ ឬ​ដើម្បី​ធ្វើការ​នៅ​កន្លែង​«ខ្លាញ់»​ក្នុង​ស្ថាប័ន​រដ្ឋ​។​ អ្នក​តាម​ដាន​សង្គម​ ចង់​ឃើញ​មាន​ចំណាត់​ការ​បែប​នេះ​ទៅលើ​ករណី​ផ្សេង​ទៀត​ដើម្បី​សណ្តាប់​ធ្នាប់​សង្គម​។​

អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch បានអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាគួរតែទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ «ក្បត់ជាតិ»  ដែលមានហេតុផលនយោបាយ ប្រឆាំងនឹងជនភៀសខ្លួន និងអ្នកស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោនទាំង៦នាក់ និងត្រូវតែដោះលែងពួកគេដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ។ បើតាមអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សដែលមានទីស្នាក់ការនៅទីក្រុងញូវយ៉ក ការចាប់បញ្ចូនសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងមកកម្ពុជា ដោយបង្ខំបានធ្វើឱ្យពួកគេប្រឈមនឹងហានិភ័យនៃការកាត់ក្តី ហើយនិងការធ្វើបាបយ៉ាងខ្លាំង នៅប្រទេសកម្ពុជា។

ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ត្រៀមទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅចិន ពីថ្ងៃចន្ទទី០២ដល់ថ្ងៃទី០៤ធ្នូ។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី៣០វិច្ឆិកា។ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ទៅចិន ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីប្រមុខការទូតកម្ពុជា លោក ប្រាក់ សុខុន បានទៅចិនពីថ្ងៃទី២៨វិច្ឆិកាដល់ថ្ងៃទី០១ធ្នូ ដើម្បីពង្រឹងមិត្តភាពដែកថែបរវាងកម្ពុជា-ចិន។