នៅថ្ងៃសៅរិ៍ ទី២១ធ្នូ នេះ ប្រទេសកាតា បានបើកស្ថានទូតរបស់ខ្លួនឡើងវិញ នៅស៊ីរី បន្ទាប់ពីបានបិទទ្វារអស់រយៈពេល ១៣ឆ្នាំ។ មេដឹកនាំនៃប្រទេសជាច្រើនផ្សេងទៀត ក៏កំពុងតែបញ្ជូនតំណាងការទូតរបស់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ ទៅទីក្រុងដាម៉ាស ដើម្បីភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងមេដឹកនាំស៊ីរីថ្មី។ Read more
មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ លើកទី៥៤ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤ បានអនុម័តជាឯកច្ឆ័នឱ្យកម្ពុជាចាប់ផ្តើមចាកចេញជាផ្លូវការពីក្រុមប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច (LDC) ក្នុងអំឡុងពេល៥ឆ្នាំ គិតចាប់ពីថ្ងៃអនុម័តសេចក្តីសម្រេចចិត្តនេះ។ អ្នកជំនាញមើលឃើញថា ការចាកចេញរបស់កម្ពុជាពីក្រុមប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួចនៅពេលនេះ គឺជាឱកាសផង និងជាបញ្ហាប្រឈមផង ពីព្រោះក្រោយការចាកចេញនេះ កម្ពុជានឹងមិនទទួលបានការអនុគ្រោះពន្ធផ្សេងៗទៀតឡើយ។
ប្រឈមនឹងការដាក់សម្ពាធយោធាកាន់តែខ្លាំងឡើងរបស់មហាយក្សចិន លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចូ បៃដិន បានអនុម័តកញ្ចប់ថវិកាជំនួយយោធាបន្ថែមទៀតឲ្យតៃវ៉ាន់ ដែលមានទឹកប្រាក់សរុបចំនួនប្រមាណ ៥៧១លានដុល្លារ។ នេះបើយោងតាមការប្រកាសរបស់សេតវិមានអាមេរិក កាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី២០ធ្នូ ម្សិលមិញ។
លោកប្រធានាធិបតីម៉ាក្រុង បានធ្វើដំណើរទៅដល់មូលដ្ឋានទ័ពបារាំង ប្រចាំនៅប្រទេសជីប៊ូទី កាលពីយប់ថ្ងៃសុក្រទី២០ធ្នូ។ ក្រៅពីបានពិសារអាហារ អបអរបុណ្យណូអែលជាមួយកងទ័ពបារាំង លោកម៉ាក្រុងបានឆ្លៀតជួបជាមួយលោកប្រធានាធិបតីជីប៊ូទីផងដែរ។ លោកម៉ាក្រុងបានលើកឡើងថា វត្តមានរបស់កងទ័ពបារាំងនៅមូលដ្ឋានជីប៊ូទី មិនមែនត្រឹមតែផ្នែកមួយនៃយុទ្ធសាស្ត្របារាំងប្រចាំអាហ្វ្រិកទេ តែវាដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់បារាំង។
នៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ កាលពីល្ងាចថ្ងៃសុក្រទី២០ធ្នូ បុរសម្នាក់បានបើករថយន្តសំរុកចូលទៅក្នុងផ្សារណូអែលមួយកន្លែង នៅកណ្តាលក្រុងម៉ាកដឺបួរ (Magdeburg) បំបុកមនុស្សស្លាប់យ៉ាងហោច៤នាក់ និងរបួសប្រមាណ២០០នាក់។ ជនដៃដល់អ្នកបើករថយន្តនោះ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចអាល្លឺម៉ង់ ចាប់បានភ្លាមៗ និងត្រូវបានកំណត់អត្តសញ្ញាណថា ជាជនជាតិអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត មានអាយុ៥០ឆ្នាំ។ សមត្ថកិច្ច កំពុងតែស្វែងរកមូលហេតុពិតប្រាកដ ដែលជំរុញឲ្យជននេះ ធ្វើអំពើឃោឃៅបែបនេះ។
បន្ទាប់ពីបាន បើកទ្វារស្វាគមន៍សាធារណជន ជាថ្មីឡើងវិញ ចាប់ពីថ្ងៃទី ៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៤ ក្រោយទទួលបានការជួសជុលយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់បំផុត អស់រយៈពេល ៥ ព្រះវិហារកាតូលិក Notre-Dame de Paris បានទទួលរៀបចំពិធី គ្រិស្តសាសនា តាមបែបប្រពៃណីម៉ិកស៊ិក និង អាមេរិកឡាទិន ដ៏មានប្រជាប្រិយភាពមួយ ដែលគេឲ្យឈ្មោះជាភាសាបារាំងថា Notre-Dame de Guadalupe។
កាលពីថ្ងៃសុក្រទី២០ធ្នូ រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលីបានប្រកាសឲ្យដឹងថា គេបានសម្រេចចិត្តចំណាយថវិកា និងជួយបណ្ដុះបណ្តាលមន្ត្រីនគរបាលកោះសាឡូម៉ុង។ គួរបញ្ជាក់ថា កោះសាឡូម៉ុង ជាកោះមួយក្នុងតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិកខាងត្បូង ដែលបានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងកាន់តែស្អិតរមួត ជាមួយចិន។ យ៉ាងណាមិញ នគរបាលកោះសាឡូម៉ុងក៏បានប្រកាសនៅថ្ងៃសុក្រជាមួយគ្នានេះ ថាគេក៏បានទទួលថវិកាជំនួយពីចិនដែរ ដែលនេះគឺជាសញ្ញា បញ្ជាក់អំពីការប្រជែងឥទ្ធិពលគ្នា រវាងចិននិងអូស្ត្រាលី នៅកោះសាឡូម៉ុង។
កោះប៉ែនជារមណីយដ្ឋានបែបធម្មជាតិមួយកន្លែងស្ថិតនៅភូមិកោះមិត្ត ឃុំកោះមិត្ត ស្រុកកំពង់សៀម ខេត្តកំពង់ចាម។ រមណីយដ្ឋានមួយនេះបើកទ្វារទទួលទេសចរតែនៅរដូវទឹកស្រក ព្រោះមានឆ្នេរខ្សាច់ និងទឹកថ្លាដូចកញ្ចក់។ ឈ្វេង។ តែអ្វីដែលរមណីយដ្ឋាននេះមានលើសពីនេះ គឺស្ពានឫស្សីវែងដែលឆ្លងកាត់ទន្លេពីត្រើយម្ខាងទៅត្រើយម្ខាងទៀត។ អ្នកបម្រើការក្នុងវិស័យទេសចរណ៍រំពឹងថា ស្ពានឫស្សីកោះប៉ែននឹងទាក់ទាញទេសចរ ពិសេសអំឡុងពេលបុណ្យណូអែល និងឆ្លងឆ្នាំសកលខាងមុខ។
បន្ទាប់ពីបានអនុញ្ញាតឲ្យនាវាចម្បាំងសហរដ្ឋអាមេរិក USS Savannah ចូលចតនៅកំពង់ផែស្វ័យតក្រុងព្រះសីហនុ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងតំណាងសហរដ្ឋអាមេរិកបានដាក់ក្តីរំពឹងថា មិត្តភាព និងទំនាក់ទំនងកម្ពុជា អាមេរិកនឹងមានល្អប្រសើរឡើងវិញ ពិសេសក្នុងវិស័យការពារជាតិ។ ការបោះដៃរកគ្នាជាថ្មីរវាងកម្ពុជា និងអាមេរិកពេលនេះត្រូវបានអ្នកវិភាគខ្លះយល់ថា គឺជាអ្នកបោះដៃ និងបន្ទន់ឥរិយាបទរកគ្នា ព្រោះតែចិនកំពុងងាកចេញពីការផ្តល់ជំនួយដល់កម្ពុជា។ តែអ្នកវិភាគខ្លះទៀតយល់ថា មិនមែនកម្ពុជាទេដែលជាអ្នកបោះដៃមុន ឬបន្ទន់ឥរិយាបទមុននោះ តែវាជាគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលចង់ស្ដារទំនាក់ទំនងជាមួយអាមេរិកឡើងវិញ៕
២០ធ្នូ១៩៩៩-២០ធ្នូ២០២៤ ថ្ងៃនេះជាគម្រប់ខួប២៥ឆ្នាំគត់ដែលក្រុងម៉ាកាវ បានត្រលប់មកជារបស់ចិនវិញ បន្ទាប់ពីស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមព័រទុយហ្កាល់អស់រយៈពេល៤៤២ឆ្នាំ។ ក្នុងឱកាសអបអរថ្ងៃខួបម៉ាកាវប្រគល់ឱ្យចិនវិញនេះ លោកប្រធានាធិបតីស៊ីជីនពីង បានធ្វើជាអធិបតីក្នុងពិធីចូលកាន់តំណែងរបស់ប្រមុខដឹកនាំក្រុងម៉ាកាវថ្មី និងបានអំពាវនាវឱ្យម៉ាកាវ ល្បីខាងកាស៊ីណូ អភិវឌ្ឍសេវាផ្សេងទៀត ដូចជាសេវាហិរញ្ញវត្ថុ បច្ចេកវិទ្យា និងវេជ្ជសាស្ត្រ ដើម្បីពង្រីកសេដ្ឋកិច្ចក្រុងឱ្យមានលក្ខណៈចម្រុះនិងសម្បូរបែប។
នៅក្នុងមហាសន្និសីទសារព័ត៌មានប្រចាំឆ្នាំ ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី ១៩ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៤ ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន បានទទួលស្គាល់ ជាផ្លូវការថា អតិផរណាក្នុងស្រុក បានស្ទុះឡើងដូចផ្លេកបន្ទោរ រហូតដល់ទៅ ៨,៩% ក្នុងអំឡុងខែ វិច្ឆិកា ដែលលោកចាត់ទុកថា ជាសញ្ញាគួរឲ្យព្រួយបារម្ភមួយ។ តែទន្ទឹមគ្នានេះ លោក ពូទីន ក៏បានអះអាងថា ស្ថានការណ៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិរុស្ស៊ីនាពេលបច្ចុប្បន្ន បន្តមានស្ថិរភាពជាប្រក្រតី ថ្វីបើជាង ៣ ឆ្នាំមកនេះ រុស្ស៊ីកំពុងជាប់ ប្រយុទ្ធយ៉ាងស្វិតស្វែង ក្នុងសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន និង កំពុងរងទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរ ពីសំណាក់ បស្ចិមលោក យ៉ាងណាក្តី។
កម្មវិធីពិព័រណ៍គ្រឿងសព្វាវុធការពារជាតិ ទំនើបៗ បានបើកទ្វារនៅទីក្រុងហាណូយ ចាប់តាំងពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៩ធ្នូ។ ក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិផលិតគ្រឿងសព្វាវុធធំៗ មានទាំងអឺរ៉ុប អាមេរិក និងចិនផង បានមកតាំងស្តង់ដើម្បីបង្អួតផលិតផលរៀងៗខ្លួន។ កម្មវិធីនេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើង ស្របពេលដែលវៀតណាម កំពុងតែរកវិធីងាកចេញ ឈប់ទិញតែគ្រឿងសព្វាវុធរបស់រុស្ស៊ី តទៅទៀត។
បើគ្មានការប្រែប្រួលអ្វីទេ អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញថ្មី ឬហៅអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោនឹងបើកសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើជាផ្លូវការនៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ខាងមុខ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោកស៊ិន ចាន់សេរីវុត្ថា អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលនៅថ្ងៃទី២០ ធ្នូ នេះដោយបន្ថែមថា ជំហានទី១ នៃគម្រោងសាងសង់អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ (TIA) ដែលមានតម្លៃ ១.៣៣៩ លានដុល្លារសម្រេចការសាងសង់បានជាង ៩០% គិតត្រឹមថ្ងៃទី៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤។
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី១៩ធ្នូ លោកម៉ាក្រុង ប្រធានាធិបតីបារាំង បានទៅដល់កោះម៉ាយ៉ុត ដែនដីបារាំងនៅក្នុងមហាសមុទ្រឥណ្ឌា ៥ថ្ងៃបន្ទាប់ពីកោះនេះ បានរងគ្រោះយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរបំផុត ដោយសារខ្យល់ព្យុះសង្ឃរា ឈីដូ។ គិតត្រឹមពេលនេះ មានមនុស្សស្លាប់ចំនួន៣១នាក់ តែអាជ្ញាធរព្រួយបារម្ភថា មនុស្សស្លាប់អាចមានច្រើនរយនាក់ ព្រោះថាមានមនុស្សបាត់ខ្លួនច្រើននាក់ នៅក្នុងគំនរបាក់បែក។ នៅចំពោះមុខលោកម៉ាក្រុង ប្រជាជនកោះម៉ាយ៉ុតបានត្អូញត្អែរអំពី ភាពយឺតយ៉ាងនៃក្រុមសង្គ្រោះ និងការខ្វះខាតគ្រប់មុខ មិនថាស្បៀងអាហារ ទឹកស្អាត បណ្តាញទូរគមនាគមន៍ ប្រេងសាំងជាដើម ខណៈមន្ទីរពេទ្យតែមួយគត់នៃកោះនេះ បានរងនូវការខូចខាតយ៉ាងដំណំ។
នៅក្នុងខែធ្នូ២០២៤នេះ មានទាហានកូរ៉េខាងជើងយ៉ាងហោចណាស់មួយរយនាក់បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតនៅក្នុងសមរភូមិសង្គ្រាមរវាងអ៊ុយក្រែននិងរុស្ស៊ី។ នេះបើតាមការអះអាងរបស់តំណាងសភាកូរ៉េខាងត្បូង។ ព័ត៌មាននេះក៏មានលេចឮចេញពីប្រភពអ៊ុយក្រែននិងអាមេរិកដូចគ្នា។ ប៉ុន្តែនៅលើសមរភូមិ រុស្ស៊ីបន្តមានប្រៀបលើអ៊ុយក្រែនដែលទទូចកាន់តែខ្លាំងរកជំនួយយោធាពីសម្ព័ន្ធមិត្ត អឺរ៉ុប អាមេរិក និងអង់គ្លេស។
នៅក្នុងរបាយការណ៍ចេញផ្សាយនាថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ១៩ ធ្នូ ២០២៤នេះ អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស Human Right Watch យល់ថា “អ៊ីស្រាអែលបានប្រព្រឹត្តទង្វើប្រល័យពូជសាសន៍ ព្រោះបានកំហិតមធ្យោបាយផ្តល់ទឹក សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងតំបន់ហ្សាហ្សា” តាំងពីសង្គ្រាមរវាងហាម៉ាសនិងអ៊ីស្រាអែលបានផ្ទុះឡើង។ ប៉ុន្តែអ៊ីស្រាអែលបានកុហក់ ជារហូតមក។
ការធ្វើទំនើបកម្មក្នុងវិស័យកងទ័ពចិន អាចនឹងត្រូវរំខានដោយសារតែបញ្ហាអំពើពុករលួយ ដែលមាននៅក្នុងជួរថ្នាក់ដឹកនាំកងទ័ពចិន។ នេះបើផ្អែកតាមការសន្និដ្ឋាន ក្នុងរបាយការណ៍ថ្មីមួយ របស់ក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក ស្តីអំពីដំណើរវិវឌ្ឍន៍នៃវិស័យការពារជាតិនិងគ្រឿងសព្វាវុធចិន។ តែទោះជាយ៉ាងនេះក្តី របាយការណ៍អាមេរិក បានអះអាងថា កងទ័ពចិនបានរីកចម្រើនខ្លាំងណាស់ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ជាមួយនឹងគ្រឿងសព្វាវុធកាន់តែទំនើបឈានមុខ។
«ច្នៃឱ្យចេញជាផលិតផលសម្រេច» នេះជាមហិច្ឆតារបស់អ្នកឧកញ៉ា ម៉ុង ឫទ្ធីដែលជាម្ចាស់រោងចក្រចម្រាញ់ដូងប្រេងដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងស្រុកព្រៃនប់ ខេត្តព្រះសីហនុ។ បច្ចុប្បន្ន រោងចក្រនេះមានសមត្ថភាពអាចគៀបយកប្រេងបានចន្លោះពី ២៣០ ទៅ២៤០តោនក្នុងមួយថ្ងៃ។ លោក ហួង លីហាក់ ប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកផលិតកម្មបានឱ្យដឹងថាបច្ចុប្បន្ននេះ រោងចក្រមានសមត្ថភាពអាចផលិតបានតែប្រេងឆៅ ឬហៅផលិតផលពាក់កណ្តាលសម្រេច។ តែទៅថ្ងៃមុខ រោងចក្រអាចនឹងវិវត្តន៍ខ្លួនទៅកែច្នៃដូងប្រេងជាផលិតផលសម្រេចដើម្បីលក់ក្នុងស្រុក និងនាំចេញ។
ឆ្នាំ ២០២៥ ខាងមុខជាខួបលើកទី៧៥ឆ្នាំនៃទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា និងថៃ។ តែកាលពីថ្ងៃទី១៦ ធ្នូថ្មីៗកន្លងទៅនេះ ប្រមុខការទូតនៃប្រទេសទាំងពីរបានជួបពិភាក្សាគ្នាតាមទូរសព្ទដោយភាគីទាំងពីរបានបន្តបេ្តជ្ញាពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងចំណងមិត្តភាពនៃប្រទេសទាំងពីរ។ ក្រៅពីនេះក៏មានដែរការពង្រឹងការជឿទុកចិត្តផ្នែកនយោបាយ និងភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ តែមិនមានឡើយប្រធានបទស្តីពីបញ្ហាខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន។ តែសម្រាប់អ្នកជំនាញ ខួប៧៥ឆ្នាំនៃទំនាក់ទំនងកម្ពុជា និងថៃប្រៀបដូចជាការស្រឡាញ់ និងស្អប់គ្នាព្រោះថា ប្រទេសទាំងពីរតែងមានទំនាស់ជុំវិញវប្បធម៌ប្រពៃណី និងខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន។ ក្នុងន័យនេះត្រូវបានអ្នកជំនាញយល់ថា កម្ពុជាគួរបញ្ជាក់ជំហររបស់ខ្លួនឲ្យបានច្បាស់លាស់ពីបញ្ហាព្រំដែន ដូចយ៉ាងតំបន់ត្រួតស៊ីគ្នាកោះគុត និងបញ្ហាមួយចំនួនទៀត។
នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៩ ធ្នូនេះ លោកនេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មានបានថ្លែងអំពីការប្រឈមរបស់ការផ្សព្វផ្សាយសារព័ត៌មាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ត្រង់ចំណុចនេះត្រូវបានលោកមើលឃើញពីបញ្ហាប្រឈមថ្មី គឺការរើសអើងតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ (Cyber-bullying) ដែលកំពុងកើតឡើងលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។ សម្រាប់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន នេះជាបញ្ហាដែលបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់ជួបប្រទះ ហើយកម្ពុជាដាច់ខាតត្រូវទប់ស្កាត់បញ្ហារើសអើងបុគ្គលក្នុងប្រព័ន្ធប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឲ្យខានតែបាន។
ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែតបានអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលពិតជាត្រូវការអ្នកសារព័ត៌មានដែលហ៊ាននិយាយការពិត និងហ៊ានផ្តល់ការរិះគន់បែបស្ថាបនាដើម្បីបង្ហាញតថភាពពិតក្នុងសង្គម។ ការអះអាងយ៉ាងដូចនេះរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែតធ្វើឡើងនៅក្នុងលិខិតផ្ញើជូនវេទិកានិពន្ធនាយកសាព័ត៌មានកម្ពុជាលើកទី២១នាថ្ងៃទី២១ ធ្នូខាងមុខ។ អ្នកការពារសិទ្ធអ្នកសារព័ត៌មានមើលឃើញថា នេះជាសញ្ញាណល្អនៅពេលដែលព័ត៌មានពិតត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយ និងមានការដឹងឮពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ។
« អវតារ » ជាគ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពផ្សាយសៀវភៅដែលបង្កើតឡើងដោយអ្នកស្រីហួត សុជាតា។ តែមុននឹងបង្កើតគ្រឹះស្ថានមួយនេះដោយខ្លួនឯង អ្នកស្រីក៏ជាអ្នកបកប្រែសៀវភៅអក្សរសិល្ប៍បរទេស ជាអ្នកនិពន្ធ និងជាអ្នកគ្រប់គ្រងការបាះពុម្ភផ្សាយសៀវភៅម្នាក់ដែលធ្លាប់មានបទពិសោធន៍ជាង១០ឆ្នាំនៅអង្គការស៊ីប៉ា។ សម្រាប់សុជាតា គ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពផ្សាយអវតារមានគោលបំណងសំខាន់ពាំនាំមកនូវសៀវភៅប្លែកៗដែលមានគុណភាពជាងបរិមាណ។ គ្រឹះស្ថានអវតារមានទាំងសៀវភៅឈុតឆាករូបភាព និងសៀវភៅប្រលោមលោកដែលរួមមានប្រភេទបែបស៊ើបអង្កត វិទ្យាសាស្ត្រ ចិត្តសាស្ត្រ សង្គម និងសក្ខីកម្មបែបប្រវត្តិសាស្ត្រផងដែរ៕
នៅថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤នេះ ក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមគមន៍បានអះអាងពីការខិតខំដោះស្រាយបញ្ហាខ្សែកាបលើអាកាស និងសេវាអ៊ីនធ័រនែតទូរសព្ទនៅកម្ពុជា។ ការបញ្ជាក់របស់ក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមគមន៍នាពេលនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីមានការផ្សព្វផ្សាយជាច្រើនស្តីពីផលលំបាក និងគ្រោះថ្នាក់បង្កដោយបញ្ហាខ្សែកាបលើអាកាស និងសេវាសេវាអ៊ីនធ័រនែតទូរសព្ទតាមលំនៅឋាន។
ថ្ងៃពុធទី ១៨ ខែធ្នូ អាជ្ញាធររុស្ស៊ី បានប្រកាសថា ជនដែលធ្វើឃាតមេទ័ពរុស្ស៊ី លោក Igor Kirillov នៅថ្ងៃ ទី ១៧ ខែធ្នូ ក្នុងទីក្រុងម៉ូស្គូ ដោយបំផ្ទុះគ្រាប់បែក គឺជាពលរដ្ឋសញ្ជាតិ អ៊ូសបេគីស្ថាន ដែលជាប្រទេសកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម ស្ថិតក្នុងតំបន់ អាស៊ីកណ្តាល និង ជាអតីតសមាជិក នៃសភាពសូរៀត។
បន្ទាប់ពីត្រូវបានសមាជិកសភាបោះឆ្នោតទម្លាក់ពីមុខតំណែង លោកប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង យូន សុកសោល ត្រូវបានទីភ្នាក់ងារប្រឆាំងអំពើពុករលួយ កោះហៅឲ្យចូលខ្លួនទៅឆ្លើយបំភ្លឺ ទាក់ទិននឹងសំណុំរឿងប៉ុនប៉ង់ប្រើច្បាប់អាជ្ញាសិក។ ក៏ប៉ុន្តែ លោកយូន សុកយោល មិនបានមានវត្តមានបង្ហាញខ្លួន ទៅតាមការកោះហៅទេ កាលពីថ្ងៃពុធ ទី១៨ធ្នូ។ ករណីនេះ អាចជាកំហុសធ្ងន់មួយបន្ថែមទៀត របស់លោកយូន សុកយោល។
ថែទាំសុខភាពសាច់ដុំ ជាប្រការចាំបាច់ខ្លាំងណាស់ មិនសម្រាប់តែសុខភាពផ្លូវកាយមួយមុខទេ។ សុខភាពខួរក្បាល បញ្ញាញាណ និងការចងចាំល្អ ក៏ត្រូវការទម្រពីសាច់ដុំដែរ។ បើតាមការសិក្សាចុងក្រោយរបស់អាមេរិក មានសុខភាពសាច់ដុំល្អ ជួយចូលរួមចំណែកលើកកម្ពស់សុខភាពខួរក្បាលនិងជួយកាត់បន្ថយគ្រោះភ្លេចភ្លាំង។
សហភាពអឺរ៉ុបនឹងផ្តល់កញ្ចប់ថវិកាថ្មី ចំនួន១ពាន់លានដុល្លារទៅឲ្យតួកគី ដើម្បីជួយដល់ជនភៀសខ្លួនស៊ីរី ជាច្រើនលាននាក់ដែលកំពុងស្ថិតនៅតួកគី។ គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងបរិបទក្រោយការដួលរលំ នៃរបបដឹកនាំ បាស្ហា អាល់អាសាដ សហភាពអឺរ៉ុបក៏ដូចជាអង្គការសហប្រជាជាតិ មិនទាន់ចង់ឃើញជនភៀសខ្លួនស៊ីរី សំរុកនាំគ្នាត្រឡប់ចូលស្រុកវិញឡើយ នៅពេលនេះ ព្រោះថាស៊ីរីកំពុងតែស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពស្រពិចស្រពិលនៅឡើយ។
នៅប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា លោកហ៊ុន សែនបានបង្ហោះសារនយោបាយហូរហែទាក់ទងនឹងពាក្យ « ផ្ការីក »។ ពាក្យ « ផ្ការីក » ដែលគេយល់ឃើញថាជាយុទ្ធនាការនយោបាយមួយថ្មីរបស់លោកសម រង្ស៊ី ប្រធានអតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាអ្នកនយោបាយប្រឆាំង។ អ្នកតាមដានព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយបានមើលឃើញពីការឌឺដងគ្នារវាងអ្នកនយោបាយចាស់វស្សាទាំង ២នាក់ គឺលោក ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ីជុំវិញយុទ្ធនាការ «ផ្ការីក»។
វិវាទការងាររវាងបុគ្គលិក និងថៅកែក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍រយៈពេល ៣ឆ្នាំកន្លងទៅនេះនៅមិនទាន់អាចដោះស្រាយបានដោយសន្តិវិធីនៅឡើយទេ។ នេះបើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពីខួប៣ឆ្នាំ «ភាពអយុត្តិធម៌នៅតែបន្តនៃការធ្វើកូដកម្មរបស់កម្មករនិយោជិតក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍» ដែលវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI ទទួលបាននៅថ្ងៃទី១៨ ធ្នូនេះ។ តាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ក្រុមកម្មករនិយោជិតក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍បញ្ជាក់ថា គឺមានរយៈពេល ៣ឆ្នាំមកហើយ ពោលតាំងពីថ្ងៃទី១៨ ធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១ ដែលពួកគេបានចេញធ្វើកូដកម្មទាមទាររកយុត្តិធម៌ និងការពារសិទ្ធិការងារ។
ស្ថានទូតចិនប្រចាំកម្ពុជាចេញមុខមកបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលចិនមិនបានផ្អាកការផ្តល់កម្ចីឲ្យកម្ពុជាទេ។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់លោក វ៉ាង វេនប៊ីន ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជានៅថ្ងៃទី១៧ ធ្នូ ដោយអះអាងបន្ថែមថា ភាគីចិននឹងបន្តគាំទ្រយ៉ាងមុតមាំដល់ភាគីកម្ពុជាក្នុងការកសាងគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធពាក់ព័ន្ធនឹងផែនការជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។
លោកហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាបានអះអាងក្នុងថ្ងៃទី១៧ ធ្នូថា ភារធារីស្តីទីនៃស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាលោកស្រី Bridgette L. Walker បានស្នើឱ្យលោកចែករំលែកបទពិសោធន៍ស្វែងរកសន្តិភាពនៅប្រទេសកម្ពុជា។ តាមលោកហ៊ុន សែន ក្រៅពីស្នើសុំបទពិសោធន៍ លោកស្រី Bridgette L. Walker ក៏បានរំលេចក្តីព្រួយបារម្ភរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកអំពីបទល្មើសឆបោកអនឡាញដោយលើកហេតុផលថា វាបានជះឥទ្ធិពលមិនល្អដល់បរិយាកាសវិនិយោគ និងសេដ្ឋកិច្ចនៅកម្ពុជា និងនៅក្នុងតំបន់។
នៅថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៤នេះ អង្គការសង់ត្រាល់បានប្រារព្ធទិវាពលករចំណាកស្រុកអន្តរជាតិលើកទី២៥ ក្រោមប្រធានបទ «ផ្ដល់ភាពស្របច្បាប់ និងកិច្ចគាំពារសង្គមដល់ពលករ»។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះធ្វើឡើងនៅទីតាំងចំនួន៤ ក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យជាប់ព្រំដែនថៃ។ លោក សៀប សីហា អ្នកសម្របសម្រួលមជ្ឈមណ្ឌលធនធានពលករ និងទេសន្តរប្រវេសន៍ បានលើកឡើងថា ពលករខ្មែរនៅតែធ្វើចំណាកស្រុកដោយប្រថុយប្រថាន បើទោះជាពួកគេមួយចំនួនទទួលបានការអប់រំផ្សព្វផ្សាយពីការធ្វើចំណាកស្រុកដោយសុវត្ថិភាពក៏ដោយ។ តាម លោក សៀប សីហា ដែលបានស្រង់សម្តីពលករខ្មែរខ្លះឲ្យដឹងថា មូលហេតុចំបងនៃការធ្វើចំណាកស្រុករបស់ពួកគេគឺស្វែងរកប្រាក់ដើម្បីដោះបំណុល៕
ចាប់តាំងពីក្រុមឧទ្ទាមប្រដាប់អាវុធផ្តួលរំលំរបបបាស្ហាអាល់អាសាដ និងចូលកាន់អំណាចដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលអន្តរកាលនៅស៊ីរី ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសលោកខាងលិច ដែលនៅក្នុងនោះមានសហរដ្ឋអាមេរិកបានបោះដៃ ជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំថ្មីរបស់ស៊ីរី។ នៅថ្ងៃអាទិត្យទី១៥ធ្នូ បេសកជនពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិធ្វើដំណើរទៅដល់រដ្ឋធានីដាម៉ាស ក្នុងខណៈពេលដែលបារាំង និងតួកគី នៅដើមសប្តាហ៍នេះបានត្រលប់ទៅបង្ហូតទង់ជាតិនៅស្ថានទូតរៀងៗខ្លួនបន្ទាប់ពីអវត្តមានជាង១០ឆ្នាំ នៅស៊ីរី។ ក្រោយពីរបបបាស្ហា អាល់អាសាដដួលរលំ សម្ព័ន្ធមិត្តរុស្ស៊ី និងអ៊ីរ៉ង់ដកខ្លួនថយ ចំណែក អាមេរិក និងអង់គ្លេសប្រកាសភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំស៊ីរីថ្មី ដែលគ្មានអ្នកណាក្រៅពីក្រុមប្រដាប់អាវុធអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម Hayat Tahrir Al-Sham ដែលអាមេរិកនៅតែចាត់ទុកជាក្រុមភេរវនិយម និងស្ថិតក្រោមការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។
សកម្មភាពទេសចរណ៍នៅលើតំបន់ទេសចរណ៍កោះរ៉ុងមានភាពមមាញឹកគួរឱ្យកត់សម្គាល់ បន្ទាប់ពីភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិធ្វើដំណើរមកលេងកម្សាន្តជាបន្តបន្ទាប់ឥតដាច់។ អាជីវករលក់ដូរម្ហូបអាហារ និងអ្នកផ្តល់សេវាកម្មកម្សាន្តនៅលើកោះរ៉ុងមួយចំនួន ត្រេកអរ សប្បាយចិត្ត ពីព្រោះភ្ញៀវទេសចរ គឺជាដង្ហើមសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពួកគេ។ ប៉ុន្តែ យ៉ាងណាក៏ដោយ អាជីវករ និងអ្នកផ្តល់សេវាកម្មកម្សាន្តទទូចឱ្យអាជ្ញាធរកំណត់តម្លៃលក់ និងតម្លៃកញ្ចប់សេវាទេសចរណ៍រួមមួយ ដើម្បីបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលដល់ភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ពិសេសបង្កាទប់ស្កាត់ការបំប៉ោងតម្លៃហួសកម្រិតដែលធ្វើឱ្យភ្ញៀវមិនសប្បាយចិត្ត។
