សៀវភៅប្រវត្តិវិទ្យាថ្នាក់ទី ៦របស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ក្រោមចំណងជើងថា «ខ្មែរ និងដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់វិបុលភាព» កំពុងរងប្រតិកម្មយ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់មហាជនក្នុងបណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គម។ អ្វីដែលនាំមហាជនប្រតិកម្មនោះ គឺសៀវភៅនេះបានដាក់រូបស្តូបវិមានឈ្នះ ឈ្នះធ្វើជាគម្របខាងមុខ។ ចំពោះអ្នកស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ដ្រ ការយករូបស្តូបវិមានឈ្នះ ឈ្នះមករចនាធ្វើជាគម្របសៀភៅថ្មីក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំរដ្ឋ គឺជារឿងត្រឹមត្រូវ ព្រោះស្តូបវិមានឈ្នះ ឈ្នះជាកន្លែងប្រមូលផ្តុំប្រវិត្តសាស្ត្រពិតរបស់កម្ពុជា។ តែមហាជនខ្លះចាត់ទុកការធ្វើដូចនេះជាការកែប្រែប្រវត្តិសាស្ដ្រ និងបង្ហាញពីការដឹងគុណវៀតណាម។ តើសៀវភៅប្រវត្តិវិទ្យាថ្មីក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំរដ្ឋនេះនឹងអាចកែប្រែប្រវត្តិសាស្ដ្រខ្មែរ ឬយ៉ាងណា?

ក្រសួងធម្មការ និងសាសនាកំពុងរៀបចំសេចក្តីព្រាងច្បាប់មួយស្តីពីសិទ្ធិសេរីភាព និងជំនឿសាសនានៅកម្ពុជាដែលបានអូសបន្លាយជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។ ក្រសួងធម្មការបានអះអាងថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនឹងត្រូវធ្វើឡើងឲ្យចប់នៅចុងឆ្នាំ២០២៥នេះ។ ការពន្លឿនសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិសេរីភាព និងជំនឿសាសនានេះត្រូវគេមើលឃើញថា ទំនងស្របពេលដែលការគោរពជំនឿសាសនានៅក្នុងសង្គមខ្មែរបច្ចុប្បន្នបានបង្ហាញនូវភាពរញ៉េរញ៉ៃ និងពិបាកគ្រប់គ្រង។

នៅថ្ងៃទី​៣កុម្ភៈ ក្រុមប្រទេសសមាជិក​សហភាពអឺរ៉ុបទាំង​២៧​ រួមទាំងអង់គ្លេស បានបើក​ជំនួបកំពូលពិសេសមួយជាមួយ​អង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តអូតង់ នៅទីក្រុង​ព្រុចស៊ែល​។ កម្មវត្ថុនៃជំនួបកំពូលនេះ គឺនិយាយគ្នា​អំពី​បញ្ហាការពារសន្តិសុខ​ ដែល​ជារឿងដ៏ស្មុគស្មាញ​និង​កាន់តែបន្ទាន់បំផុត ព្រោះថា​​រុស្ស៊ី​កាន់តែគំរាមខ្លាំងឡើង​ ហើយចំណែក​​​សហរដ្ឋអាមេរិក​ ក្រោម​ការដឹកនាំរបស់​លោក​ដូណាល់ ត្រាំវិញ​ កាន់តែរករឿងលែងចង់ជួយការពារអឺរ៉ុប​ ប្រសិន​បើមិនបង់ប្រាក់​ឲ្យ​បានច្រើន​ទេនោះ​។

នៅទីក្រុងដាកា ប្រទេសបង់ក្លាដែស អ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមរាប់ម៉ឺននាក់បានជួបជុំគ្នាប្រារព្ធពិធីបុណ្យ ប៊ីស្សវ៉ា អ៊ីជតេម៉ា Bishwa Ijtema ក្នុងថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣ និង ថ្ងៃអាទិត្យ ទី៤ កុម្ភៈ។ ព្រឹត្តិការណ៍ជួបជុំដ៏ធំសម្បើមនេះបានបង្កឲ្យមានមនុស្សស្លាប់យ៉ាងតិច ៤នាក់។ គួរបញ្ជាក់ថា ប៊ីស្សវ៉ា អ៊ីជតេម៉ា គឺជាធម្មយាត្រាសាសនាអ៊ីស្លាមដែលមានអ្នកចូលរួមដ៏ច្រើនជាងគេលំដាប់ទី២ ក្នុងលោក បន្ទាប់ពីបុណ្យសាសនាអ៊ីស្លាមធំជាងគេ នៅទីក្រុង ឡាម៉ិក ប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ សាសនិកអ៊ីស្លាមរាប់សែននាក់បានធ្វើដំណើរមកទីក្រុងដាកាដើម្បីស្តាប់ធម៌ និង ធ្វើអធិដ្ឋានតាមបែបសាសនាអ៊ីស្លាម។

ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាបានប្រាប់ទៅមន្ទីរអប់រំរាជធានី-ខេត្ត ទាំងអស់នៅថ្ងៃទី០៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ នេះថា ក្រសួងនឹងរៀបចំប្រឡងជ្រើសរើសសិស្សពូកែទូទាំងប្រទេសឡើងវិញសម្រាប់ឆ្នាំសិក្សា ២០២៤-២០២៥នេះ ឲ្យដូចលំនាំនៃការប្រឡងក្នុងឆ្នាំសិក្សា ២០២៣-២០២៤។ សូមបញ្ជាក់ថា កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមករាកន្លងទៅថ្មីៗនេះ ក្រសួងអប់រំបានប្រកាសផ្អាកការប្រឡងជ្រើសរើសសិស្សពូកែទូទាំងប្រទេស ក្រោមហេតុផលផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើការងារអាទិភាពមួយចំនួន ដើម្បីលើកកម្ពស់ និងគាំទ្រសាលារៀនឲ្យក្លាយជាសាលាគំរូ។ តែការដែលក្រសួងបានសម្រេចរៀបចំប្រឡងជ្រើសរើសសិស្សពូកែឡើងវិញពេលនេះ ត្រូវបានលោកស្រី ឃួន វិច្ឆិកា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំបញ្ជាក់ថា គឺដោយសារមានសំណូមពរពីសិស្សានុសិស្ស គ្រូបង្រៀន និងអាណាព្យាបាលសិស្ស។ សូមស្តាប់ការលើកឡើងរបស់លោកស្រី ឃួន វិច្ឆិកា ដែលរៀបចំដោយ ញឹម សុផល៖

នៅថ្ងៃទី៣ ខែមករា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីជូនដំណឹងមួយដោយណែនាំឱ្យសមាជិករបស់ខ្លួនបង្កើតក្រុមការងារទំនាក់ទំនងថ្មីតាមកម្មវិធី Cool App ជំនួសឱ្យបណ្តាញសង្គមតេលេក្រាមរបស់រុស្ស៊ី។ Cool App គឺជាកម្មវិធីដែលត្រូវបានលោក ហ៊ុន សែនតែងលើកសរសើរមិនដាច់ពីមាត់ថា គឺជាកម្មវិធីដែលមានលក្ខណៈស្តង់ដារអន្តរជាតិ និងមានសុវត្ថិភាពខ្ពស់សម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ ពិសេសការពារដល់សន្តិសុខជាតិ។

ប្រមុខ​រដ្ឋា​ភិបាល​កម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​សរសេរ​សារ​មួយ​សំដៅ​ចំៗ​ទៅ​ ​លោក សម រង្ស៊ី ​ដោយចោទ​សួរ​ថា តើ​អ្នក​នយោបាយ​ចាស់​វស្សា​រូបនេះ​ត្រូវ​ធ្វើ​មុខ​ក្រាស់ ឬ​ដាក់​ខ្លួន​ងាក​មក​និយាយ​ល្អអំពី ​លោក​ដូណាល់ ត្រាំ ​ដើម្បី​ទទួល​បាន​ការ​ជួយ ឬ ទេ?។ ​សំណេរ​ឌឺដង​របស់ ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ​ទៅ ​លោក សម រង្ស៊ី ​ពេលនេះ​ធ្វើ​ឡើង ក្រោយ​ពេល​មាន​វីដេ​អូ​បទសម្ភាស​មួយ​ដែល ​លោក សម រង្ស៊ី ​បាន​រិះគន់​មិន​សំចៃ​មាត់​ទៅ​លើ​បុគ្គលិក​លក្ខណៈ​របស់ ​លោក ​ដូណាល់ ត្រាំ ​ថា​ជា​មនុស្ស​និយាយ​មិន​ពិត និង​ចូល​ចិត្ត​ធ្វើ​ប្រជា​ភិថុត​។

អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​ស្ទឹង​ត្រែង​បាន​ឃាត់​ខ្លួន​បុរស​ម្នាក់​បញ្ជូន​ទៅ​សាលា​ដំបូង​ខេត្ត​ក្នុង​បទ​ចោទ​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​ការ​កាប់​រំលំ​ដើម​ឈើទាល​ធំៗ​នៅ​ដែន​ជម្រក​សត្វ​ព្រៃ-ព្រៃឡង់ ស្ថិត​ក្នុង​ភូមិ​ទាល់ ឃុំ​អន្លង់​ភេ​ ស្រុក​ថាឡាបរិវ៉ាត់​។ សកម្មជន​ការ​ពារ​ព្រៃឈើ​ប្រចាំ​ខេត្តស្ទឹង​ត្រែង​បាន​គាំទ្រ​ចំណាត់​ការ​នេះ ​តែ​ពួកគេ​ចង់​ឃើញ​មាន​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ឲ្យ​បាន​ស្មើភាព​គ្នា​។

អាជ្ញាធរខេត្តព្រះសីហនុ ក្រសួងបរិស្ថាន ក្រសួងរ៉ែ និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតបាន និងកំពុងបើកប្រតិបត្តិការសម្អាតឆ្នេរព្រែកត្រែង បន្ទាប់ពីមានការលេចធ្លាយប្រេងប្រមាណ ២ពាន់លីត្រចូលទឹកសមុទ្រ។ ក្នុងបទសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នៅថ្ងៃទី៣កុម្ភៈនេះ លោក ឡុង ឌីម៉ង់ អ្នកនាំពាក្យ និងជាអភិបាលរងខេត្តព្រះសីហនុប្រាប់ឱ្យដឹងថា មានប្រេងប្រមាណ ២ពាន់លីត្របានលេចធ្លាយចេញពីឃ្លាំងស្តុកប្រេងមួយកន្លែងកាលពីថ្ងៃទី២៩មករា។ អាជ្ញាធរបានប្រទះឃើញប្រេងនោះអណ្តែត​ពេញផ្ទៃសមុទ្រនៅឆ្នេរព្រែកត្រែង និងតាមទីតាំងមួយចំនួនទៀតនៅថ្ងៃទី១​ កុម្ភៈ។ តាមលោក ឡុង ឌីម៉ង់ ប្រតិបត្តិការសម្អាតឆ្នេរសម្រេចបានស្ទើរតែទាំងស្រុង​ និងថា​ ពលរដ្ឋត្រូវរងចាំយ៉ាងតិច​១សប្តាហ៍ទើបអាចចុះមុជទឹកនៅឆ្នេរព្រែកត្រែងជាថ្មី៕

​​ច្បាប់​ស្តី​ពី​បច្ចេកវិទ្យា​បញ្ញាសិប្បនិម្មិត​ប្រកបដោយ​មហិច្ឆតា​បំផុត​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប បាន​ចូល​ជា​ធរមាន​នៅថ្ងៃ​អាទិត្យ​ទី​២​កុម្ភៈ​២០២៥​នេះ។ ប៉ុន្តែ​គេ​ទំនង​ជា​អាច​បន្ត​ជជែក​វែក​ញែក ឬ​តវ៉ា​ប្រឆាំង​នឹង​ច្បាប់​នេះ​បាន​ទៀត ជា​ពិសេស​នា​ឱកាស​ជំនួប​កំពូល​ក្រុង​ប៉ារីស​ស្តីពី​បញ្ញាសិប្បនិម្មិត​ ដែល​នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៅ​ថ្ងៃទី​១០-១១​កុម្ភៈ​២០២៥ខាង​មុខ។

នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី០២ កុម្ភៈ ប្រធានាធិបតីស្តីទីស៊ីរី​បានអញ្ជើញទៅដល់ប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។ ជាទស្សនកិច្ចលើកដំបូងរបស់ប្រមុខដឹកនាំស៊ីរីថ្មី នៅក្រៅប្រទស ចាប់តាំង​ពី​បាន​ផ្តួល​រំលំ​របបដឹកនាំ​ស៊ីរីចាស់ របស់អតីតប្រធានាធិបតី​ផ្តាច់ការ ​លោក បាស្ហា អាល់អាសាដ នៅថ្ងៃទី៨ធ្នូ កន្លងទៅ។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសអារ៉ាប់មួយនេះ ដើម្បីស្វែងរកជំនួយហិរញ្ញវត្ថុ កសាងប្រទេសស៊ីរីឡើងវិញ។

កងទ័ពជើងទឹកនៃកងឆ្មាំបដិវត្តន៍អ៊ីរ៉ង់ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទី១១ មករា​ ឆ្នាំ២០២៥ បានបង្ហាញទីតំាងមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹកក្រោមដីទីពីរ ដែលស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់។ កាលពីពីរសប្តាហ៍មុន អ៊ីរ៉ង់ក៏ធ្លាប់បានបង្អួតមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹកក្រោមដីទី១ ដែលមានជំរៅប្រមាណ ៥០០ ម៉ែត្រ និងជាកន្លែងស្តុកអាវុធទំនើបៗ រួមមានមីស៊ីលបាញ់រយៈចម្ងាយឆ្ងាយ។ ការបង្អួតសម្ញែងនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលលោក ដូណាល់ ត្រាំ ទើបចូលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក នៅថ្ងៃទី ២០ មករា កន្លងទៅ។

លោក ​រិន​ វីរៈ​ ហៅ TJ ​គឺ​ជា​សហ​គ្រិន​វ័យ​ក្មេង​ដែល​ទទួល​បាន​ភាព​ជោគ​ជ័យ​លើ​អាជី​វកម្ម​ផ្តល់​សេវា​កម្ម​បិទ​Film ​ការ​ពារ​រថ​យន្ត​ល្បី​ឈ្មោះ​មួយ​នៅ​កម្ពុជា​។​ មុន​នឹង​ទទួល​បាន​ជោគ​ជ័យ​បែប​នេះ ​យុវ​ជន​វ័យ​ជាង​៣០​ឆ្នាំ​រូប​នេះ ​ក៏​ធ្លាប់​ជួប​រឿង​បរាជ័យ ចង់​បោះ​បង់​អាជីវ​កម្ម​មួយ​នេះ​ជា​ច្រើន​ដង​។​ តែ​ដោយ​មាន ​មហិច្ឆតា​ចង់​ជួយ​យុវ​ជន​ដែល​មិន​ទទួល​បាន​ការ​សិក្សា​ខ្ពស់​ អតីត​កូន​អ្នក​ឡើង​ត្នោត​រូប​នេះ ​មិន​ខក​បំណង​ក្នុង​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​របស់​ខ្លួន​ដោយ​បោះ​បង់​ប្រាក់​ខែ​សម​រម្យ​ ងាក​មក​បង្កើត​អាជី​វកម្ម​ផ្ទាល់​ខ្លួន​នោះ​ឡើយ​។​

ត្រឹមរយៈពេល១ខែដើមឆ្នាំ២០២៥ មនុស្សចំនួន១ ៣១១នាក់ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន ពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរ និងប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់មន្ទីរប្រឆាំងបទល្មើសគ្រឿងញៀនចេញផ្សាយនាថ្ងៃទី០១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥។ តាមសមត្ថកិច្ច គ្រឿងញៀនចំនួន៤២៣.៣គីឡូក្រាមត្រូវបានរឹបអូសពីជនសង្ស័យដែលបានចុះប្រតិបត្តិការបង្ក្រាបរយៈពេលពេញមួយខែមករា។

ចក្រភពអង់គ្លេសអះអាងពីការបន្តជួយគាំទ្រដល់កម្ពុជា តាមរយៈការបន្តផ្ដល់ភាពអនុគ្រោះផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម រយៈពេល ៣ឆ្នាំបន្ថែមទៀត និងបន្តរហូតដល់ឆ្នាំ២០៣២ ក្រោម​គម្រោងDCTS បន្ទាប់ពីកម្ពុជាចាកចេញពីឋានៈប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច នៅឆ្នាំ២០២៩។ ការបញ្ជាក់របស់ភាគីអង់គ្លេសយ៉ាងដូច្នេះ គឺនៅជំនួបរវាងលោក ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសកម្ពុជា និងលោក Dominic Williams ឯកអគ្គរាជទូតចក្រភពអង់គ្លេសប្រចាំកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥នេះ។

កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ការិយាល័យអន្តោប្រវេសន៍និងគយអាមេរិក បានបញ្ចេញតួលេខជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ក្នុងទឹកដីអាមេរិកដែលត្រៀមបញ្ជូនឲ្យប្រទេសសាមីវិញ ក្នុងរង្វង់ជាង១លាននាក់។ ក្នុងនោះពលរដ្ឋខ្មែរចំនួន ១៧៤៧នាក់ ក៏ប្រឈមនឹងការចាប់បញ្ជូនត្រលប់មកប្រទេសកម្ពុជា នាពេលខាងមុខនេះ។ អ្នកជំនាញផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ កត់សម្គាល់ថា នេះជាយន្តការរឹតបន្តឹងច្បាប់អន្តោប្រវេសន៍របស់រដ្ឋអំណាចអាមេរិក តែវាមិនបណ្តាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជានិងអាមេរិកឡើយ។

មហាសេដ្ឋីមានលុយច្រើនបំផុត​របស់បារាំង​គំរាមរើទីតាំង​រោងចក្រ​ចេញពីប្រទេស​កំណើត ដោយសារតែ​នយោបាយ​ដំឡើង​ពន្ធថ្មី​របស់​រដ្ឋាភិបាល។ ពាក្យគំរាម​របស់​មហាសេដ្ឋី ដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ដល់ទៅ ១៩០ពាន់លាន​ដុល្លារ បានបណ្តាល​ឲ្យ​ប្រតិកម្ម​រិះគន់​ និងគាំទ្រ​នៅក្នុងពិភពអ្នកជំនួញបារាំង។ ខណៈពេល​ដែល​សភា​កំពុង​ត្រៀម​បោះឆ្នោត​លើ​គម្រោងច្បាប់​ថវិកា​ឆ្នាំ ២០២៥ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច​បារាំង​បានអំពាវនាវ​ឲ្យ​មហាសេដ្ឋី​ ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន ​ចូលរួម​វិភាគទានទាំងអស់គ្នា​ជួយ​ប្រទេសជាតិ​ដែលកំពុងមានសេដ្ឋកិច្ច​ទន់ខ្សោយ​ ជួប​ឱនភាពថវិកាជាបន្តបន្ទាប់នៅប៉ុន្មាន​ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។

ក្រុមហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន បានដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងចំនួន​៣នាក់ទៀត នៅព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ ទី​១កុម្ភៈ។ ក្នុងចំណោមនេះ គឺមានចំណាប់ខ្មាំងម្នាក់ ជាជនជាតិបារាំងដើមកំណើតអ៊ីស្រាអែល និងម្នាក់ទៀតមានសញ្ជាតិអាមេរិក​។ នេះគឺជា​ការ​ដោះលែងចំណាប់ខ្មាំងលើកទី​៤ហើយ នៅក្នុងដំណាក់កាលទី​១នៃ​បទឈប់បាញ់ រវាងអ៊ីស្រាអែល និង​ក្រុមហាម៉ាសនៅហ្កាហ្សា។ ក្នុងដំណាក់កាលទី១នេះ មាន​​ចំណាប់ខ្មាំងយ៉ាងហោច​៣៣នាក់ ដែលក្រុមហាម៉ាសសន្យាថានឹងដោះលែង​មកវិញ​។

ពលរដ្ឋប្រមាណជាង២០០គ្រួសាររស់ក្នុងភូមិថ្មី ឃុំពាមមានជ័យ ស្រុកពាមរក៍ ខេត្តព្រៃវែងបានអះអាងថា ចាប់តាំងពីមានវត្តមានក្រុមហ៊ុនសាឡង់បូមខ្សាច់មក ពួកគេបានរងគ្រោះពីការបាក់ដីច្រាំងទន្លេខាងក្រោយផ្ទះជាបន្តបន្ទាប់។ ក្នុងន័យនេះ ពលរដ្ឋរងគ្រោះ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានសំណូមពរយ៉ាងទទូចឲ្យក្រុមហ៊ុនបូមខ្សាច់អនុវត្តឲ្យបានត្រឹមត្រូវនូវបទដ្ឋានបច្ចេកទេស ឬដែនអាជ្ញាប័ណ្ណដែលទទួលបានពីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល។

អាជ្ញាធរខេត្តត្រាតរបស់ថៃបានទាញសញ្ញាអាសន្នពីករណីភ្លើងឆេះព្រៃនៅតំបន់ព្រំដែនជាមួយកម្ពុជា ក្នុងភូមិសាស្ត្រខេត្តពោធិ៍សាត់។ តាមកាសែតក្នុងស្រុកថៃ ករណីភ្លើងឆេះព្រៃនៅតំបន់ព្រំដែនជាមួយកម្ពុជាបានកើតឡើងជាង ២សប្តាហ៍មកនេះ និងមិនទាន់អាចពន្លត់បានទាំងស្រុងនៅឡើយ។

រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញបានប្រកាសនៅថ្ងៃទី៣០ មករាពីដំណើរការសាកល្បងផ្លូវថ្មើរជើងនៅតាមបណ្តោយតីរវិថីព្រះស៊ីសុវត្ថិដោយគិតចាប់ពីផ្លូវលេខ ៩៤ រហូតដល់មុខព្រះបរមរាជវាំងផ្លូវ២៤០។ ផ្លូវថ្មើរជើងនេះចាប់អនុវត្តន៍ពីថ្ងៃទី១ កុម្ភៈនៅរៀងរាល់ថ្ងៃសោរ៍ និងអាទិត្យពីម៉ោង៦ល្ងាចដល់ម៉ោង ១១យប់។ នៅក្នុងបទសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិនាថ្ងៃសុក្រទី៣១ មករា លោក ឃួង ស្រេង អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញបានឲ្យដឹងថា ផ្លូវថ្មើរជើងនេះនឹងមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានយានជំនិះឆ្លងកាត់នៅរៀងរាល់ថ្ងៃសៅរ៍ និងអាទិត្យចាប់ពីម៉ោង៦ ដល់ម៉ោង ១១យប់ និងទាមទារឲ្យមានការចូលរួមសហការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជាចាំបាច់។

អាជ្ញាធរមីន និងមជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជា​(CMAC) បានប្រកាសផ្អាកបណ្តោះអាសន្ននូវសកម្មភាពបោសសម្អាតយុទ្ធភណ្ឌសល់ពីសង្គ្រាមនៅតាមភូមិសាស្ត្រខេត្តភាគខាងកើតចំនួន៨ ក្រោយពីសហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្អាកជំនួយចំនួន៨៥ថ្ងៃ។ អាជ្ញាធរមីន និងអគ្គនាយក CMAC ទទួលស្គាល់ថា ការផ្អាកជំនួយអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិមួយនេះ គឺជាការរាំងស្ទះដល់សកម្មភាពបោសសម្អាតមីននៅកម្ពុជា។ ចំណែកអ្នកជំនាញកិច្ចការអភិវឌ្ឍន៍សង្គមក៏យល់ស្របដូចគ្នាដែរ តែអ្វីដែលអ្នកជំនាញបារម្ភបន្ថែមនោះ គឺវាអាចប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ចក្ខុវិស័យរបស់កម្ពុជាក្នុងការបោសសម្អាតមីនឱ្យអស់ត្រឹមឆ្នាំ២០៣០។ ទោះយ៉ាងណា អ្នកជំនាញរងចាំមើលបន្តថា​ តើអាមេរិកនឹងសម្រេចយ៉ាងណាទៀត ក្រោយពីបានព្យួរជំនួយរយៈពេល៣ខែ។

អគ្គនាយកអង្គភាពស៊ីម៉ាក លោក ហេង រតនាបានប្រកាសនៅថ្ងៃទី៣១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥ ពីការផ្អាកជាបណ្តោះអាសន្ននូវសកម្មភាពបោសសម្អាតយុទ្ធភណ្ឌសង្គ្រាមនៅតាមភូមិសាស្ត្រខេត្តចំនួន៨ ក្រោយសហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្អាកការផ្តល់ជំនួយដល់អង្គការដែលធ្លាប់តែសហការជាមួយអង្គភាពស៊ីម៉ាក។ ការផ្អាកប្រតិបត្តិការជាបណ្តោះអាសន្ននេះនឹងមានរយៈពេលចំនួន៨៥ថ្ងៃ។ តែអង្គភាពស៊ីម៉ាកនៅមិនទាន់ចាត់ទុកការផ្អាកជំនួយរបស់អាមេរិកពេលនេះជាការផ្តាច់ជំនួយទាំងស្រុងដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់សកម្មភាពបោសសម្អាតសំណល់សង្គ្រាមដែលបន្សល់ទុកដោយអាមេរិកនោះឡើយ។

ក្រុម​អ្នក​ច្បាប់របស់អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ​បាន​អំពាវនាវ​​ប្រទេស​ថៃ ឲ្យ​​កែប្រែ ឬ​រំលាយ​ច្បាប់​ ជេរ​ប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ។ សេចក្តី​អំពាវនាវ​នេះ ធ្វើ​ឡើង​ចួន​ចំ​ពេល​ដែល អតីត​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត់ ដែល​ជាប់ចោទក្នុង​បទល្មើស​​ប្រមាថ​ព្រះមហាក្សត្រ ទើបតែ​បាន​ទទួល​ការ​អនុញ្ញាតពិសេស​ពីតុលាការ​ ​ឲ្យ​មាន​សិទ្ធិ​​ចេញ​ទៅក្រៅប្រទេស​​។

អ្នកអង្កេតឯករាជ្យរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅភូមាបានអះអាងថា ៤ឆ្នាំក្រោយរដ្ឋប្រហារ ឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិជាច្រើនបាន និងកំពុងកើតមាននៅក្នុងប្រទេសភូមា។ តាមការត្រួតពិនិត្យ និងវាយតម្លៃ អ្នកអង្កេតឯករាជ្យរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបានរកឃើញថា ក្រុមយោធាបានប្រព្រឹត្តិអំពើហិង្សាទៅលើក្រុមប្រឆាំងយ៉ាងឃោរឃៅព្រៃផ្សៃ រួមមានការធ្វើទារុណកម្ម និងការរំលោភបំពាន។

ថ្ងៃ​សុក្រ​ ទី​៣១មករា​​ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​ការពារជាតិបារាំង អញ្ជើញ​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​ឥណ្ឌូណេស៊ី ហើយ​ប្រទេស​ទាំង​ ២​​ បាន​​​ប្តេជ្ញាចិត្ត​​រឹត​បន្តឹង​កិច្ច​សហការវិស័យការពារជាតិឲ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ។​ ដំណើរទស្សនកិច្ច​របស់​ប្រមុខ​ការពារជាតិ​បារាំង​នៅ​ក្រុង​ហ្សាការតា​ ពេលនេះ ធ្វើឡើង​ក្រោយពី ​​ឥណ្ឌូណេស៊ី បាន​​យល់​​ព្រមផ្ទេរ​​ទណ្ឌិតបារាំងម្នាក់ដែល​​​​ជាប់ទោស​ប្រហារជីវិត​ ឲ្យ​មក​បារាំង​​ កាលពី​សប្តាហ៍​មុន​។ ​

មន្ដ្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងសង្គមស៊ីវិលបានត្អូញត្អែរពីផលប៉ះពាល់ដែលកើតឡើងពីការកាត់បន្ថយ ឬព្យួរជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ពីបរទេស។ លោក លី ធុជ អនុប្រធានទី១ អាជ្ញាធរមីនបានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៣០ មករាថា បុគ្គលិកដោះមីនជាង ១ពាន់នាក់ប្រឈមនឹងភាពអត់ការងារធ្វើ។ ចំណែកមន្ដ្រីសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនបានលើកឡើងពីការផ្អាកគម្រោងមួយចំនួនដោយសារការព្យួរជំនួយពីបរទេសដែរ។ ផ្ទុយទៅវិញ រដ្ឋាភិបាល តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យលោក ប៉ែន បូណា បានអះអាងថា ការព្យួរជំនួយបរទេសមិនប៉ះពាល់ដល់កិច្ចការអភិវឌ្ឍន៍របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទេ។ តើកម្ពុជាគួរធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ពីការកាត់ ឬព្យួរជំនួយបរទេស?

​សពលោក លិម គិមយ៉ា អតីតអ្នកតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំងមណ្ឌលកំពង់ធំ បានបញ្ជូនមកដល់ប្រទេសបារាំងក្នុងថ្ងៃចន្ទ ទី២៧ មករា ហើយក្រុមគ្រួសារគ្រោងរៀបចំពិធីបុណ្យសព នៅថ្ងៃចន្ទ ទី៣ កុម្ភៈខាងមុខ។ ឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ វិទ្យុបារាំង RFI បានជួបសម្ភាសលោក លិម តូម៉ាស៍ កូនប្រុសពៅរបស់លោក លិម គិមយ៉ា ដែល​ខ្មាន់កាំភ្លើងជនជាតិថៃបាញ់សម្លាប់ ក្នុងទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ កាលពីថ្ងៃទី៧ មករា។ ឆ្លើយនឹងសំណួររបស់RFI លោក លិម តូម៉ាស៍ បានចាត់ទុកឃាតកម្មលោក លិម គិមយ៉ា ថាជារឿងនយោបាយច្រើនជាងរឿងគំនុំផ្ទាល់ខ្លួន។ បើតាមលោក លិម តូម៉ាស៍ គឺទាល់មានតែការចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យ ជាជនជាតិ​ខ្មែរទាំង ២នាក់ គឺលោក លី រតនៈរស្មី និងលោក ពេជ្រ គឹមស្រ៊ិន ទៅឲ្យតុលាការថៃ ទើបអាចបំភ្លឺការពិត ជុំវិញឃាតកម្មលោក លិម គិមយ៉ាបាន។ សូមអញ្ជើញស្តាប់បទសម្ភាសន៍របស់RFI ជាមួយលោក លិម តូម៉ាស៍ នៅក្នុងស្ទូឌីយោក្រុងប៉ារីស។

ទីភ្នាក់ងារជាតិសុវត្ថិភាពដឹកជញ្ជូនរបស់អាមេរិកបានអះអាងនៅល្ងាចថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៣០ មករាថា គេរកឃើញប្រអប់ខ្មៅទាំងពីររបស់យន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរ ដែលបានបុកផ្ទុះជាមួយឧទ្ធម្ភាគចក្រនៅអាកាសយានដ្ឋានRonald Reaganកាលពីយប់ថ្ងៃពុធ ទី២៩ មករា។ នៅក្នុងពេលរង់ចាំការវិភាគសំឡេង និងទិន្នន័យក្នុងប្រអប់ខ្មៅដើម្បីស្វែងរកមូលហេតុដែលធ្វើឲ្យកើតមានគ្រោះថ្នាក់ ក្រុមជួយសង្រ្គោះបាននិយាយថា គេស្រង់បានសាកសពមនុស្ស៤០នាក់ គិតត្រឹមយប់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៣០ មករា និងជឿថា មនុស្សទាំងអស់ក្នុងយន្តហោះដែលមានអ្នកដំណើរ៦០នាក់ និងបុគ្គលិក៤នាក់ស្លាប់ទាំងអស់នៅក្នុងសោកនាដកម្ម បូករួមទាំងទាហាន៣នាក់ដែលមានវត្តមាននៅក្នុងឧទ្ធម្ភាគចក្រយោធា។

ស្ថានទូតចិនប្រចាំនៅកម្ពុជាបានចេញមុខបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលចិនគ្មានគំនិតគិតចង់ដកខ្លួនចេញពីគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនរបស់កម្ពុជាទេ។ នេះបើតាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់កាសែតហុងកុង South China Morning Post ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី២៩ មករា និងថា រដ្ឋាភិបាលចិនបានចាត់ទុកការចុះផ្សាយព័ត៌មានស្តីពីការរារែករបស់ចិនក្នុងគម្រោងព្រែកជីកហ្វូនថាជារឿងអត់ប្រយោជន៍។

ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែតបានបញ្ជាក់ក្នុងសារពិសេសមួយកាលពីថ្ងៃទី២៨ មករាថា រដ្ឋាភិបាលត្រៀមអនុវត្តកម្មវិធី «ផ្តល់ដី ការពារព្រៃ» ជូនពលរដ្ឋក្រីក្រដែលគ្មានដីធ្វើផ្ទះចាប់ពីខែកុម្ភៈទៅ។ តាមអ្នកតាមដានសង្គម យន្តការរបស់រដ្ឋពេលនេះជាយន្តការល្អប្រសើរដើម្បីជួយទប់ស្កាត់ការទន្រ្ទានដីព្រៃដោយខុសច្បាប់ និងជួយដោះស្រាយជីវភាពពលរដ្ឋក្រីក្រដែលគ្មានដីពិតប្រាកដ។ តែតាមអ្នកតាមដានសង្គមមិនភ្លេចបញ្ជាក់ថា ដើម្បីឲ្យការអនុវត្តយន្តការមួយនេះសម្រេចបានជោគជ័យ និងមានតម្លាភាព រដ្ឋាភិបាលត្រូវមានគោលការណ៍ និងការធានាច្បាស់លាស់។

នៅថ្ងៃទី៣០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥នេះ នាយកដ្ឋាននគរបាលព្រហ្មទណ្ឌនៃស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃបានឱ្យដឹងថា សមត្ថកិច្ចបានចាប់ខ្លួនជនជាតិចិន ២នាក់ ក្រោមបទចោទ បង្ខាំងមនុស្សដើម្បីជំរិតទារប្រាក់។ បើតាមការស៊ើបអង្កេតរបស់សមត្ថកិច្ច ជនសង្ស័យដែលជាជនជាតិចិនទាំង ២នាក់នេះបានញាត់មនុស្សស្រីចូលក្នុងវ៉ាលី និងយកទៅបង្ខាំងទុកក្នុងផ្ទះសំណាក់ដើម្បីជំរិតទារប្រាក់។

លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន បានថ្លែងថា រុស្ស៊ីកំពុងត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេច ដើម្បីជួបចរចាបិទបញ្ចប់ សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន។ តែទន្ទឹមគ្នានេះ លោក ពូទីន បានបដិសេធ មិនជួបចរចាដោយផ្ទាល់ ជាមួយប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោក វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេរឡេនស្គី។ មេដឹកនាំរុស្ស៊ី បន្ថែមទៀតថា ភាគីអ៊ុយក្រែន ពុំបង្ហាញឆន្ទៈ ជួបភិភាក្សាដើម្បីខណ្ឌចប់សង្គ្រាមដ៏រ៉ាំរ៉ៃនេះឡើយ។