នៅ​មួយថ្ងៃ​ក្រោយ​ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ប្រកាស​ចង់​ត្រួតត្រា​តំបន់​ហ្កាហ្សា ដោយ​ស្នើ​ផ្ទេរ​ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ជិតខាង រដ្ឋមន្រ្តី​ការពារជាតិ​អ៊ីស្រាអែល នៅ​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍​ទី ៦កុម្ភៈ បាន​បញ្ជា​ឲ្យ​កងទ័ព​ត្រៀម​រៀបចំ​ផែនការ​ជម្លៀស​ប្រជាជន​ប៉ាឡេស្ទីន​ដែលស្ម័គ្រចិត្ត​ចាកចេញពី​ទឹកដីហ្កាហ្សា។ អគ្គលេខាធិការអង្គការ​សហប្រជាជាតិ​វិញបាន​ព្រមាន​ប្រាប់​ឲ្យគេជៀសវាង​គម្រោងការ​បោសសម្អាត​ជនជាតិ​ប៉ាឡេស្ទីន​ដែលជា​ម្ចាស់ទឹកដី​ហ្កាហ្សា។

ថ្ងៃពុធទី ៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៥ វិមានក្រេមឡាំង បានថ្លែងថា រុស្ស៊ីមិនអាចយកជាការ សំដីរបស់ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន ដែលអះអាងថា អ៊ុយក្រែន ត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេច ដើម្បីជួបចរចាជាមួយ សមភាគីរុស្ស៊ី លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន និង មេដឹកនាំប្រទេសផ្សេងទៀត ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ បិទបញ្ចប់សង្គ្រាម។ រុស្ស៊ី ចាត់ទុកថា ការលើកឡើង របស់លោក វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី ថាសំដីប្រហោងក្នុង និង មិនអាចយកជាការបាន។

គណៈរដ្ឋមន្ត្រីថៃបានអនុញ្ញាតឱ្យក្រសួងការងារថៃពន្យារបណ្ណការងាររយៈពេល៦ខែបន្ថែមទៀតរហូតដល់ថ្ងៃទី ១៣ ខែសីហា ឆ្នាំ ២០២៥ សម្រាប់ពលករខ្មែរ និងពលករបរទេសមួយចំនួនទៀត។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតថៃ The Nation នៅថ្ងៃទី៥កុម្ភៈនេះ ដោយបញ្ជាក់បន្ថែមថា ការសម្រេចរបស់គណៈរដ្ឋមន្ត្រីថៃ គឺដោយផ្អែកតាមអនុស្សរណៈយោគយល់រវាងប្រទេស និងប្រទេស។

អ្នកសារព័ត៌មាន ម៉ុងហ្គាបេ លោក ជឺរល ហ្វីលីន ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដាក់ក្នុងបញ្ជីខ្មៅកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ និងត្រូវហាមឃាត់មិនឱ្យជាន់ទឹកដីកម្ពុជា។ ការដាក់លោក ជឺរល ហ្វីលីន ក្នុងបញ្ជីខ្មៅ ដោយសារតែអ្នកសារព័ត៌មានជនជាតិអង់គ្លេសរូបនេះកាន់ទិដ្ឋាការក្លែងក្លាយ។ គួរបញ្ជាក់ថា លោក ជឺរល ហ្វីលីន ជាអ្នកកាសែតបែបស៊ើបអង្កេតដែលតែងរាយការណ៍អំពីឧក្រិដ្ឋកម្មបំផ្លាញព្រៃឈើ និងបរិស្ថាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ការដាក់អ្នកសារព័ត៌មានម៉ុងហ្គាបេរូបនេះក្នុងបញ្ជីខ្មៅត្រូវបានសង្គមស៊ីវិលខាងផ្នែកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមើលឃើញថា ដោយសាររដ្ឋាភិបាលសម្លឹងឃើញលោកជឺរល ហ្វីលីនរាយការណ៍ពីបញ្ហាបរិស្ថាន។ តែខាងភាគីរដ្ឋាភិបាល តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃលើកឡើងថា ការដាក់អ្នកសារព័ត៌មានម៉ុងហ្គាបេក្នុងបញ្ជីខ្មៅដោយសារតែអ្នកកាសែតបរទេសរូបនេះបានប្រព្រឹត្តិល្មើសនឹងច្បាប់ស្តីពីអន្តោប្រវេសន៍។

យ៉ាងហោចណាស់ មានក្រសួងកូរ៉េខាងត្បូងចំនួន​២ គឺក្រសួង​ការពារជាតិ​និង​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ដែល​បានសម្រេច​ហាមឃាត់ជាបណ្ដោះអាសន្ន ​មិន​ឲ្យ​ប្រើបច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត DeepSeek របស់ចិន​។ មូលហេតុនៃការហាមឃាត់នេះ គឺបណ្តាល​មកពី​ក្រុមហ៊ុន​DeepSeek មិនទាន់ពន្យល់លម្អិត ស្តីអំពី​របៀប​នៃការ​​ប្រមូល​ និង​ការ​គ្រប់គ្រងទិន្នន័យ​ព័ត៌មានរបស់អ្នកប្រើ​ប្រាស់​។ គួរកត់សំគាល់ថា ក្រៅពីកូរ៉េខាងត្បូង រដ្ឋាភិបាល​អ៊ីតាលីនិង​អូស្ត្រាលី​ ក៏បានប្រកាសបន្តបន្ទាប់គ្នាដែរ ថាគេបានហាមឃាត់​ការប្រើបច្ចេកវិទ្យាDeepSeek របស់ចិន ដោយសារតែមានការព្រួយ​បារម្ភ អំ​ពីសន្តិសុខទិន្នន័យ​។​

សភាជាន់ទាបហ្វីលីពីន​ បានបោះឆ្នោត​កាលពីថ្ងៃពុធទី​៥កុម្ភៈ យល់ព្រមទម្លាក់លោក​ស្រី​អនុប្រធានាធិបតី​ សារ៉ា ឌុយទែរតេ ចេញពីមុខងារ​។ ជំហាន​បន្ទាប់ទៅទៀត គឺដល់​វេនព្រឹទ្ធសភាដែលត្រូវបោះឆ្នោត​។ គួរបញ្ជាក់ថា ហ្វីលីពីន​កំពុងស្ថិតនៅក្នុង​ការប្រជែងនយោបាយ​យ៉ាងហិង្សា រវាងក្រុមគ្រួសារលោក​ប្រធានាធិបតី​ម៉ាកូស និង​ក្រុមគ្រួសារលោក​អតីតប្រធានាធិបតី​ឌុយទែរតេ។ នៅបាំងតែប៉ុន្មានថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ ការឃោសនាបោះឆ្នោត​ពាក់​កណ្តាល​អាណត្តិ​នឹងចាប់​ផ្តើម​ហើយនៅហ្វីលីពីន​។

នៅថ្ងៃទី៤ កុម្ភៈ គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃលេខាធិការដ្ឋានអនុសញ្ញាស្តីពីណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិលើប្រភេទសត្វព្រៃជិតផុតពូជ និងរុក្ខជាតិ ឬ CITES បានសម្រេចមិនទទួលយកសំណើផ្អាកការនាំចូលស្វាកន្ទុយវែងពីប្រទេសកម្ពុជា។ ការអនុម័តនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីរដ្ឋបាលអាមេរិករបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានស្នើមិនឱ្យ CITES ធ្វើសេចក្តីសម្រេចថ្មីណាមួយដែលនាំឱ្យរំខានដល់ការពង្រឹងគោលនយោបាយអន្តរជាតិរបស់អាមេរិក។

មនុស្ស២នាក់បានបាត់បង់ជីវិត និង៥នាក់ផ្សេងទៀតត្រូវបញ្ជូនទៅសង្គ្រោះនៅមន្ទីរពេទ្យនៅក្នុងហេតុការណ៍ឆេះក្លឹបកម្សាន្តឈ្មោះ «មីតណាយក្លឹប» ក្នុងសង្កាត់ព្រៃស ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញនាវេលាម៉ោង១០ និង៣០នាទី ព្រឹកថ្ងៃពុធទី០៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់ចុងក្រោយរបស់លោក សំ វិច្ឆិកា អ្នកនាំពាក្យស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញថ្លែងប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិនៅថ្ងៃពុធ​ ទី៥ កុម្ភៈនេះ។ តាមលោក សំ វិច្ឆិកា មូលហេតុនៃការកើតមានភ្លើងឆេះ គឺដោយសារតែមានជាងចូលទៅផ្សារដែកក្នុងបរិវេណក្លឹប ដោយមិនបានប្រុងប្រយ័ត្ន។

នៅថ្ងៃទី៤ កុម្ភៈ គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃលេខាធិការដ្ឋានអនុសញ្ញាស្តីពីណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិលើប្រភេទសត្វព្រៃជិតផុតពូជ និងរុក្ខជាតិ ឬ CITES បានសម្រេចមិនទទួលយកសំណើផ្អាកការនាំចូលស្វាកន្ទុយវែងពីប្រទេសកម្ពុជា។ ការអនុម័តនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីរដ្ឋបាលអាមេរិករបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានស្នើមិនឱ្យ CITES ធ្វើសេចក្តីសម្រេចថ្មីណាមួយដែលនាំឱ្យរំខានដល់ការពង្រឹងគោលនយោបាយអន្តរជាតិរបស់អាមេរិក។

ក្រសួងកសិកម្មបានឱ្យដឹងកាលពីថ្ងៃទី២០ មករាថា មានអង្ករខ្មែរមួយចំនួនដែលនាំចេញទៅអឺរ៉ុបត្រូវបានបញ្ជូនត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញដោយសារតែមានសំណល់ថ្នាំកសិកម្មលើសកម្រិតបញ្ញត្តិថ្មីរបស់សហភាពអឺរ៉ុបដែលកម្រិតត្រឹម ០,០១មីលីក្រាមក្នុងអង្ករ១គីឡូក្រាម។ បញ្ញត្តិថ្មីនេះមានន័យថា អឺរ៉ុបបានទម្លាក់រហូតដល់ ១០០ដងពីកម្រិតចាស់ដែលមាន ១មីលីក្រាមក្នុងអង្ករ១គីឡូក្រាម។ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នាថ្ងៃទី០៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ នេះ លោកឧកញ៉ា ចាន់ សុឃាំង នាយកប្រតិបត្តិសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ថា ការទម្លាក់កម្រិតប្រើថ្នាំកសិកម្មលើអង្ករកម្ពុជាពីអឺរ៉ុបនេះមិនមែនជាសម្ពាធទេ ព្រោះអង្ករកម្ពុជាដែលលើសកម្រិតថ្នាំកសិកម្មកំណត់ដោយអឺរ៉ុបមានតិចតួច ពោលជាប្រភេទអង្ករស។ ចំណែកប្រភេទអង្ករប្រណិត ដូចជាអង្ករក្រអូប អង្ករផ្ការំដួល គឺស្ទើរតែដូចអង្ករសរីរាង្គទៅហើយ៕

ក្នុង​សន្និសីទ​កាសែត​ជាមួយ​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​អ៊ីស្រាអែល នៅ​ទីក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន លោកប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​ ដូណាល់ ត្រាំ បាន​ធ្វើ​សេចក្តីប្រកាស​ដ៏​គួរ​ឱ្យ​ភ្ញាក់ផ្អើល​បំផុត ថា អាមេរិក​ចង់​ក្លាយ​ជា​អ្នក​ត្រួត​ត្រា​​តំបន់​ហ្កាហ្សា ដែល​រង​ការ​បំផ្លិចបំផ្លាញ​ស្ទើរ​គ្មាន​សល់​ដោយ​សង្គ្រាម​។ សំណើ​របស់​លោក​ដូណាល់ត្រាំនេះ អាច​នឹង​ប្តូរ​ផ្លាស់​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​។ នេះ​បើ​តាម​ទស្សនៈ​របស់​លោក​នេតាន់យ៉ាហ៊ូ នាយករដ្ឋមន្ត្រី​អ៊ីស្រាអែល។ អង្គការ​រំដោះ​ប៉ាឡេស្ទីន និងចលនា​ហាម៉ាសប៉ាឡេស្ទីន​​ បានបញ្ចេញ​ប្រតិកម្ម​ភ្លាម​​ច្រាន​ចោល​​​​​​គំនិត​របស់​លោក​ត្រាំ​ដោយ​បរិហារថា​ជា​គំនិត​រើស​អើង​ពូជសាសន៍។

អ៊ុយក្រែន​សុខចិត្ត​ចូលតុចរចាជាមួយរុស្ស៊ី​ ប្រសិនបើវាជាជម្រើសតែមួយគត់ ដែល​អាចបញ្ចប់សង្គ្រាម​ និងនាំសន្តិភាព​មកវិញ។ នេះគឺជាសម្តីលើកឡើង របស់​លោកប្រធានាធិបតី​អ៊ុយក្រែន វ្លូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី ​ដែលបាន​ផ្តល់​បទសម្ភាសន៍​មួយ​ ឲ្យ​អ្នក​សារព័ត៌មានអង់គ្លេស Piers Morgan ចាក់ផ្សាយ​កាលពីល្ងាចថ្ងៃអង្គារទី​៤កុម្ភៈ។ តែលោក​ហ្សេឡេនស្គី បានបញ្ជាក់ថា ការចរចានោះគឺត្រូវតែមាន​៤ភាគី ពោលគឺមានសហរដ្ឋ​​អាមេរិក​និង​សហភាព​អឺរ៉ុបចូលរួមដែរ​។

ក្រសួង​បរិស្ថាន​កំពុង​រៀប​ចំ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ប្រធាន​មន្ទីរ​បរិស្ថាន​នៅតាម​ខេត្ត​មួយ​ចំនួន​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស ​រួម​ទាំង​ខេត្ត៤ នៅ​ជុំវិញ​តំបន់​ព្រៃឡង់​ផង​។​ អ្នក​នាំពាក្យ​ក្រសួង​បរិស្ថាន​បញ្ជាក់​ថា ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​នេះធ្វើ​ឡើង​ដើម្បី​ពង្រឹង​អភិបាល​កិច្ច​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​ ពិសេស​ការ​ពង្រឹង​វិធាន​ការ​គ្រប់​គ្រង​ធន​ធាន​ធម្មជាតិ​។​ ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា សកម្មជន​ការ​ពារ​ព្រៃ​ឈើ​ហាក់​មិន​រំពឹង​ថា​ ការ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ប្រធាន​មន្ទីរ​បរិស្ថាន​ថ្មី​នេះ​នឹង​អាច​ធានា​មិន​ឲ្យមាន​បទ​ល្មើសព្រៃ​ឈើនៅ​តំបន់​ព្រៃឡង់​នោះ​បាន​ឡើយ​។

អង្គការសហប្រជាជាតិបានបញ្ជាក់នៅថ្ងៃអង្គារ ទី៤ កុម្ភៈថា ការផ្អាកជំនួយរបស់អាមេរិកអាចបណ្តាលឲ្យស្លាប់ស្រ្តីអាហ្វហ្កានីស្ថានកំពុងមានផ្ទៃពោះ ឬពេលសម្រាលកូនចំនួន ១ ២០០នាក់បន្ថែមទៀត ចាប់ពីពេលនេះទៅឆ្នាំ ២០២៨។

នៅថ្ងៃទី៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥នេះ នគរបាលច្រកព្រំដែនអន្ដរជាតិប៉ោយបែតបានចាប់បញ្ជូនជនជាតិថៃចំនួន ២៥នាក់ទៅកាន់ប្រទេសកំណើតវិញ។ តាមការបញ្ជាក់របស់នគរបាលច្រកព្រំដែនអន្ដរជាតិប៉ោយបែត ជនជាតិថៃទាំងនេះគ្មានលិខិតឆ្លងដែន និងរស់នៅធ្វើការដោយខុសច្បាប់នៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។

ទីបំផុតនៅថ្ងៃចន្ទ ទី៣ កុម្ភៈ និងបន្ទាប់ពីបានជួបជជែកតាមទូរស័ព្ទជាមួយប្រធានាធិបតីម៉ិកស៊ិក និងនាយករដ្ឋមន្រ្តីកាណាដាមក ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំបានយល់ព្រមពន្យាររយៈពេល ១ខែ ចំពោះការដំឡើងពន្ធលើទំនិញនាំចូលពីប្រទេសម៉ិកស៊ិក និងកាណាដា។ ការសម្រេចរបស់លោកត្រាំធ្វើឡើង ១ថ្ងៃមុនក្រិត្យដំឡើងពន្ធលើទំនិញនាំចូលពីកាណាដា ម៉ិកស៊ិក និងចិនចូលជាធរមាននាថ្ងៃអង្គារ ទី៤ កុម្ភៈនេះ។ ដោយឡែក ការដំឡើងពន្ធលើទំនិញចិនត្រូវបានលោកត្រាំរក្សាទុកដដែល និងត្រូវបានចិនវាយបកសងសឹកវិញដោយដំឡើងពន្ធលើទំនិញមួយចំនួននាំចូលពីអាមេរិក។

លោក​នេតាន់យ៉ាហ៊ូ ជា​ប្រមុខ​ដឹកនាំ​បរទេស​ទីមួយ ដែល​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​ជ្រើសរើស​ទទួល​ជួប​ស្វាគមន៍​​នៅ​សេតវិមាន​​ គិត​ចាប់​តាំង​ពី​លោក​ត្រាំ​ចូល​កាន់​តំណែង​មក។ នេះជា​និម្មិត្តរូប​នៃ​សម្ព័ន្ធ​ភាព​ដ៏​ស្អិត​ល្មួត​រវាង​អាមេរិក​និង​អ៊ីស្រាអែល។ ក្នុង​ជំនួប​ ដែល​​នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៅ​ថ្ងៃ​អង្គារ​ទី ៤​កុម្ភៈ​២០២៥​ ​បុរស​រដ្ឋទាំងពីរនឹង​ជជែក​គ្នា​អំពី​ប្រធានបទ​ជា​ច្រើន មាន​ជាអាទិ៍​ ​សង្គ្រាម​​នៅ​​ហ្កាហ្សា​ និង​ការ​ផ្សារ​ភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​ការ​ទូត ​​រវាង​អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត​និង​អ៊ីស្រាអែល។

អ្នកកាសែតជនជាតិអង់គ្លេសម្នាក់ឈ្មោះ ជឺរល ហ្វីលីន (Gerald Flynn) ត្រូវបានអាជ្ញាធរអន្ដោប្រវេសន៍កម្ពុជាហាមមិនឱ្យចូលកម្ពុជាវិញ បន្ទាប់ពីទៅសម្រាកវិស្សមកាលនៅប្រទេសថៃ។ តាមសារព័ត៌មានអន្ដរជាតិម៉ុងហ្គាបេ ការបិទផ្លូវលោកជឺរល ហ្វីលីនមិនឱ្យចូលមកកម្ពុជាវិញពេលនេះដោយសារតែលោក ជឺរល ហ្វីលីន កាន់ទិដ្ឋាការក្លែងក្លាយ និងកំពុងជាប់ឈ្មោះក្នុងបញ្ជីខ្មៅរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។

ថ្ងៃទី ៣ ខែកុម្ភៈ ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន បានចុះហត្ថលេខាលើបទបញ្ជាថ្មីមួយ ដែលតម្រូវឲ្យប្រទេសរុស្ស៊ី បង្កើតកម្មវិធីប្រឡងចម្រៀងលំដាប់អន្តរជាតិ ឈ្មោះថា Intervision។ គួរបញ្ជាក់ថា ព្រឹត្តិការណ៍តន្ត្រីថ្មីនេះ គឺធ្វើឡើង ក្រោមកម្មវត្ថុប្រកួតប្រជែង ជាមួយកម្មវិធី Eurovision ដែលជាការប្រឡងចម្រៀងដ៏ល្បីល្បាញប្រចាំប្រទេសអឺរ៉ុប។ អឺរ៉ុប ដែលបានដកឈ្មោះរុស្សី ចេញពីការប្រកួត Eurovision បន្ទាប់ពីរុស្ស៊ី បានចូលវាយលុកឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន ក្នុងឆ្នាំ ២០២២។

ប្រទេសសមាជិកនៃអង្គការសុខភាពពិភពលោកហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេស WHO ពិភាក្សាគ្នាអំពីលទ្ធភាពនៃការកាត់បន្ថយថវិកាប្រមាណ ៤០០លានដុល្លារ។ នេះយោងតាមឯកសារមួយដែលបានចេញផ្សាយនៅថ្ងៃចន្ទ ទី០៣ កុម្ភៈ។ ការពិភាក្សាអំពីលទ្ធភាពនៃការកាត់បន្ថយថវិកានេះធ្វើឡើង ក្រោយពីសហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រកាសដកខ្លួនចេញអង្គការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិមួយនេះ។ ទន្ទឹមនឹងពិភាក្សាពីការកាត់បន្ថយថវិកា WHO ក៏បានអំពាវនាវឲ្យអាមេរិកពិចារណាឡើងវិញលើការសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួន។

ដូចអ្វីដែលគេបានព្រួយបារម្ភ សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម​ដែល​លោក​ដូណាល់ ត្រាំបានគម្រាម នឹង​ចាប់​ផ្ដើម​ជាផ្លូវការហើយ នៅថ្ងៃអង្គារទី​៤កុម្ភៈនេះ។ សហរដ្ឋអាមេរិក​នឹងដំឡើងពន្ធចំនួន​ ២៥% លើទំនិញនាំចូល​ពីកាណាដា និងពីម៉ិកស៊ិក សម្រាប់ទំនិញចិន​ អត្រាពន្ធនាំចូលនឹងឡើងបន្ថែម​១០% ពីលើអត្រាពន្ធដែលមានស្រាប់។ លោកត្រាំអះអាងទៀតថា ទំនិញ​អឺរ៉ុប​ក៏នឹងមិន​រួចខ្លួនដែរ។ តើសង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្មរបស់​លោកដូណាល់ ត្រាំ នឹងបង្កឲ្យ​មានផលវិបាកអ្វីខ្លះ ដល់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក​ដែលកំពុងតែយ៉ាប់យ៉ឺនខ្លាំង​ទៅហើយ​នោះ?

សៀវភៅប្រវត្តិវិទ្យាថ្នាក់ទី ៦របស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ក្រោមចំណងជើងថា «ខ្មែរ និងដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់វិបុលភាព» កំពុងរងប្រតិកម្មយ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់មហាជនក្នុងបណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គម។ អ្វីដែលនាំមហាជនប្រតិកម្មនោះ គឺសៀវភៅនេះបានដាក់រូបស្តូបវិមានឈ្នះ ឈ្នះធ្វើជាគម្របខាងមុខ។ ចំពោះអ្នកស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ដ្រ ការយករូបស្តូបវិមានឈ្នះ ឈ្នះមករចនាធ្វើជាគម្របសៀភៅថ្មីក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំរដ្ឋ គឺជារឿងត្រឹមត្រូវ ព្រោះស្តូបវិមានឈ្នះ ឈ្នះជាកន្លែងប្រមូលផ្តុំប្រវិត្តសាស្ត្រពិតរបស់កម្ពុជា។ តែមហាជនខ្លះចាត់ទុកការធ្វើដូចនេះជាការកែប្រែប្រវត្តិសាស្ដ្រ និងបង្ហាញពីការដឹងគុណវៀតណាម។ តើសៀវភៅប្រវត្តិវិទ្យាថ្មីក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំរដ្ឋនេះនឹងអាចកែប្រែប្រវត្តិសាស្ដ្រខ្មែរ ឬយ៉ាងណា?

ក្រសួងធម្មការ និងសាសនាកំពុងរៀបចំសេចក្តីព្រាងច្បាប់មួយស្តីពីសិទ្ធិសេរីភាព និងជំនឿសាសនានៅកម្ពុជាដែលបានអូសបន្លាយជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។ ក្រសួងធម្មការបានអះអាងថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនឹងត្រូវធ្វើឡើងឲ្យចប់នៅចុងឆ្នាំ២០២៥នេះ។ ការពន្លឿនសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិសេរីភាព និងជំនឿសាសនានេះត្រូវគេមើលឃើញថា ទំនងស្របពេលដែលការគោរពជំនឿសាសនានៅក្នុងសង្គមខ្មែរបច្ចុប្បន្នបានបង្ហាញនូវភាពរញ៉េរញ៉ៃ និងពិបាកគ្រប់គ្រង។

នៅថ្ងៃទី​៣កុម្ភៈ ក្រុមប្រទេសសមាជិក​សហភាពអឺរ៉ុបទាំង​២៧​ រួមទាំងអង់គ្លេស បានបើក​ជំនួបកំពូលពិសេសមួយជាមួយ​អង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តអូតង់ នៅទីក្រុង​ព្រុចស៊ែល​។ កម្មវត្ថុនៃជំនួបកំពូលនេះ គឺនិយាយគ្នា​អំពី​បញ្ហាការពារសន្តិសុខ​ ដែល​ជារឿងដ៏ស្មុគស្មាញ​និង​កាន់តែបន្ទាន់បំផុត ព្រោះថា​​រុស្ស៊ី​កាន់តែគំរាមខ្លាំងឡើង​ ហើយចំណែក​​​សហរដ្ឋអាមេរិក​ ក្រោម​ការដឹកនាំរបស់​លោក​ដូណាល់ ត្រាំវិញ​ កាន់តែរករឿងលែងចង់ជួយការពារអឺរ៉ុប​ ប្រសិន​បើមិនបង់ប្រាក់​ឲ្យ​បានច្រើន​ទេនោះ​។

នៅទីក្រុងដាកា ប្រទេសបង់ក្លាដែស អ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមរាប់ម៉ឺននាក់បានជួបជុំគ្នាប្រារព្ធពិធីបុណ្យ ប៊ីស្សវ៉ា អ៊ីជតេម៉ា Bishwa Ijtema ក្នុងថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣ និង ថ្ងៃអាទិត្យ ទី៤ កុម្ភៈ។ ព្រឹត្តិការណ៍ជួបជុំដ៏ធំសម្បើមនេះបានបង្កឲ្យមានមនុស្សស្លាប់យ៉ាងតិច ៤នាក់។ គួរបញ្ជាក់ថា ប៊ីស្សវ៉ា អ៊ីជតេម៉ា គឺជាធម្មយាត្រាសាសនាអ៊ីស្លាមដែលមានអ្នកចូលរួមដ៏ច្រើនជាងគេលំដាប់ទី២ ក្នុងលោក បន្ទាប់ពីបុណ្យសាសនាអ៊ីស្លាមធំជាងគេ នៅទីក្រុង ឡាម៉ិក ប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ សាសនិកអ៊ីស្លាមរាប់សែននាក់បានធ្វើដំណើរមកទីក្រុងដាកាដើម្បីស្តាប់ធម៌ និង ធ្វើអធិដ្ឋានតាមបែបសាសនាអ៊ីស្លាម។

ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាបានប្រាប់ទៅមន្ទីរអប់រំរាជធានី-ខេត្ត ទាំងអស់នៅថ្ងៃទី០៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ នេះថា ក្រសួងនឹងរៀបចំប្រឡងជ្រើសរើសសិស្សពូកែទូទាំងប្រទេសឡើងវិញសម្រាប់ឆ្នាំសិក្សា ២០២៤-២០២៥នេះ ឲ្យដូចលំនាំនៃការប្រឡងក្នុងឆ្នាំសិក្សា ២០២៣-២០២៤។ សូមបញ្ជាក់ថា កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមករាកន្លងទៅថ្មីៗនេះ ក្រសួងអប់រំបានប្រកាសផ្អាកការប្រឡងជ្រើសរើសសិស្សពូកែទូទាំងប្រទេស ក្រោមហេតុផលផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់លើការងារអាទិភាពមួយចំនួន ដើម្បីលើកកម្ពស់ និងគាំទ្រសាលារៀនឲ្យក្លាយជាសាលាគំរូ។ តែការដែលក្រសួងបានសម្រេចរៀបចំប្រឡងជ្រើសរើសសិស្សពូកែឡើងវិញពេលនេះ ត្រូវបានលោកស្រី ឃួន វិច្ឆិកា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំបញ្ជាក់ថា គឺដោយសារមានសំណូមពរពីសិស្សានុសិស្ស គ្រូបង្រៀន និងអាណាព្យាបាលសិស្ស។ សូមស្តាប់ការលើកឡើងរបស់លោកស្រី ឃួន វិច្ឆិកា ដែលរៀបចំដោយ ញឹម សុផល៖

នៅថ្ងៃទី៣ ខែមករា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីជូនដំណឹងមួយដោយណែនាំឱ្យសមាជិករបស់ខ្លួនបង្កើតក្រុមការងារទំនាក់ទំនងថ្មីតាមកម្មវិធី Cool App ជំនួសឱ្យបណ្តាញសង្គមតេលេក្រាមរបស់រុស្ស៊ី។ Cool App គឺជាកម្មវិធីដែលត្រូវបានលោក ហ៊ុន សែនតែងលើកសរសើរមិនដាច់ពីមាត់ថា គឺជាកម្មវិធីដែលមានលក្ខណៈស្តង់ដារអន្តរជាតិ និងមានសុវត្ថិភាពខ្ពស់សម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ ពិសេសការពារដល់សន្តិសុខជាតិ។

ប្រមុខ​រដ្ឋា​ភិបាល​កម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​សរសេរ​សារ​មួយ​សំដៅ​ចំៗ​ទៅ​ ​លោក សម រង្ស៊ី ​ដោយចោទ​សួរ​ថា តើ​អ្នក​នយោបាយ​ចាស់​វស្សា​រូបនេះ​ត្រូវ​ធ្វើ​មុខ​ក្រាស់ ឬ​ដាក់​ខ្លួន​ងាក​មក​និយាយ​ល្អអំពី ​លោក​ដូណាល់ ត្រាំ ​ដើម្បី​ទទួល​បាន​ការ​ជួយ ឬ ទេ?។ ​សំណេរ​ឌឺដង​របស់ ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ​ទៅ ​លោក សម រង្ស៊ី ​ពេលនេះ​ធ្វើ​ឡើង ក្រោយ​ពេល​មាន​វីដេ​អូ​បទសម្ភាស​មួយ​ដែល ​លោក សម រង្ស៊ី ​បាន​រិះគន់​មិន​សំចៃ​មាត់​ទៅ​លើ​បុគ្គលិក​លក្ខណៈ​របស់ ​លោក ​ដូណាល់ ត្រាំ ​ថា​ជា​មនុស្ស​និយាយ​មិន​ពិត និង​ចូល​ចិត្ត​ធ្វើ​ប្រជា​ភិថុត​។

អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​ស្ទឹង​ត្រែង​បាន​ឃាត់​ខ្លួន​បុរស​ម្នាក់​បញ្ជូន​ទៅ​សាលា​ដំបូង​ខេត្ត​ក្នុង​បទ​ចោទ​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​ការ​កាប់​រំលំ​ដើម​ឈើទាល​ធំៗ​នៅ​ដែន​ជម្រក​សត្វ​ព្រៃ-ព្រៃឡង់ ស្ថិត​ក្នុង​ភូមិ​ទាល់ ឃុំ​អន្លង់​ភេ​ ស្រុក​ថាឡាបរិវ៉ាត់​។ សកម្មជន​ការ​ពារ​ព្រៃឈើ​ប្រចាំ​ខេត្តស្ទឹង​ត្រែង​បាន​គាំទ្រ​ចំណាត់​ការ​នេះ ​តែ​ពួកគេ​ចង់​ឃើញ​មាន​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ឲ្យ​បាន​ស្មើភាព​គ្នា​។

អាជ្ញាធរខេត្តព្រះសីហនុ ក្រសួងបរិស្ថាន ក្រសួងរ៉ែ និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតបាន និងកំពុងបើកប្រតិបត្តិការសម្អាតឆ្នេរព្រែកត្រែង បន្ទាប់ពីមានការលេចធ្លាយប្រេងប្រមាណ ២ពាន់លីត្រចូលទឹកសមុទ្រ។ ក្នុងបទសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នៅថ្ងៃទី៣កុម្ភៈនេះ លោក ឡុង ឌីម៉ង់ អ្នកនាំពាក្យ និងជាអភិបាលរងខេត្តព្រះសីហនុប្រាប់ឱ្យដឹងថា មានប្រេងប្រមាណ ២ពាន់លីត្របានលេចធ្លាយចេញពីឃ្លាំងស្តុកប្រេងមួយកន្លែងកាលពីថ្ងៃទី២៩មករា។ អាជ្ញាធរបានប្រទះឃើញប្រេងនោះអណ្តែត​ពេញផ្ទៃសមុទ្រនៅឆ្នេរព្រែកត្រែង និងតាមទីតាំងមួយចំនួនទៀតនៅថ្ងៃទី១​ កុម្ភៈ។ តាមលោក ឡុង ឌីម៉ង់ ប្រតិបត្តិការសម្អាតឆ្នេរសម្រេចបានស្ទើរតែទាំងស្រុង​ និងថា​ ពលរដ្ឋត្រូវរងចាំយ៉ាងតិច​១សប្តាហ៍ទើបអាចចុះមុជទឹកនៅឆ្នេរព្រែកត្រែងជាថ្មី៕

​​ច្បាប់​ស្តី​ពី​បច្ចេកវិទ្យា​បញ្ញាសិប្បនិម្មិត​ប្រកបដោយ​មហិច្ឆតា​បំផុត​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប បាន​ចូល​ជា​ធរមាន​នៅថ្ងៃ​អាទិត្យ​ទី​២​កុម្ភៈ​២០២៥​នេះ។ ប៉ុន្តែ​គេ​ទំនង​ជា​អាច​បន្ត​ជជែក​វែក​ញែក ឬ​តវ៉ា​ប្រឆាំង​នឹង​ច្បាប់​នេះ​បាន​ទៀត ជា​ពិសេស​នា​ឱកាស​ជំនួប​កំពូល​ក្រុង​ប៉ារីស​ស្តីពី​បញ្ញាសិប្បនិម្មិត​ ដែល​នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៅ​ថ្ងៃទី​១០-១១​កុម្ភៈ​២០២៥ខាង​មុខ។

នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី០២ កុម្ភៈ ប្រធានាធិបតីស្តីទីស៊ីរី​បានអញ្ជើញទៅដល់ប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។ ជាទស្សនកិច្ចលើកដំបូងរបស់ប្រមុខដឹកនាំស៊ីរីថ្មី នៅក្រៅប្រទស ចាប់តាំង​ពី​បាន​ផ្តួល​រំលំ​របបដឹកនាំ​ស៊ីរីចាស់ របស់អតីតប្រធានាធិបតី​ផ្តាច់ការ ​លោក បាស្ហា អាល់អាសាដ នៅថ្ងៃទី៨ធ្នូ កន្លងទៅ។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសអារ៉ាប់មួយនេះ ដើម្បីស្វែងរកជំនួយហិរញ្ញវត្ថុ កសាងប្រទេសស៊ីរីឡើងវិញ។

កងទ័ពជើងទឹកនៃកងឆ្មាំបដិវត្តន៍អ៊ីរ៉ង់ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទី១១ មករា​ ឆ្នាំ២០២៥ បានបង្ហាញទីតំាងមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹកក្រោមដីទីពីរ ដែលស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់។ កាលពីពីរសប្តាហ៍មុន អ៊ីរ៉ង់ក៏ធ្លាប់បានបង្អួតមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹកក្រោមដីទី១ ដែលមានជំរៅប្រមាណ ៥០០ ម៉ែត្រ និងជាកន្លែងស្តុកអាវុធទំនើបៗ រួមមានមីស៊ីលបាញ់រយៈចម្ងាយឆ្ងាយ។ ការបង្អួតសម្ញែងនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលលោក ដូណាល់ ត្រាំ ទើបចូលកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក នៅថ្ងៃទី ២០ មករា កន្លងទៅ។