ក្នុង​ខណៈ​ដែល​អឺរ៉ុប​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​សន្តិសុខ​កាន់​តែ​ខ្លាំងឡើងៗ ​ក្រិកបានលើក​ផែនការ​​ធ្វើ​ទំនើប​កម្ម​វិស័យ​យោធាដ៏​ធំ​មហាសាល​មិន​ធ្លាប់​មាន​​។ នៅ​ចំពោះ​មុខ​សភា​នា​​ថ្ងៃ​ពុធ​ទី២មេសា​២០២៥ ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​ក្រិក​បាន​ប្រកាស​ត្រៀម​ទម្លាយ​កញ្ចប់​ថវិកា​ចំនួន ២៥ពាន់​លាន​អឺរ៉ូ សម្រាប់រចនា​កែច្នៃ​និង​​វិនិយោគវិស័យការពារ​ជាតិ។

គ្រោះមហន្តរាយរញ្ជួយដី​នៅភូមា បាន​ផ្តាច់ជីវិតមនុស្សយ៉ាងហោច​២៧០០នាក់។ នេះបើ​យោងតាមតួលេខចុងក្រោយ គិតត្រឹមព្រឹកថ្ងៃពុធទី​២មេសានេះ។ អង្គការមនុស្ស​ធម៌នានា កំពុងតែសស្រាក់សស្រាំ បញ្ជូន​ជំនួយ​ស្បៀងអាហារទៅកាន់ភូមា ខណៈក្រុមសង្គ្រោះកំពុងតែព្យាយាម​រើកកាយ​គំនរបាក់​បែក ដើម្បីស្វែងរកអ្នកបាត់ខ្លួន។ ក្រុមឧទ្ទាម​ប្រឆាំងរបបសិកភូមាជាច្រើនក្រុម បានប្រកាសផ្អាកការប្រយុទ្ធ។ តែដោយឡែក លោក មីន អ៊ុងឡាំង មេដឹកនាំរបបសឹកភូមា បានប្រកាស​កាលពីថ្ងៃអង្គារថា កងទ័ពជាតិភូមា នឹងបន្តបើកប្រតិបត្តិការ​​​វាយប្រហារទៅលើក្រុមឧទ្ទាម មិនផ្អាកឡើយ!

កងទ័ព​អ៊ីស្រាអែល​​ បាន​​លាតសន្ធឹង​ប្រតិបត្តិការ​សឹកទ្រង់ទ្រាយ​ធំ​ ​នៅ​​​​ហ្កាហ្សា។​ រដ្ឋមន្ត្រី​ការពារជាតិ​អ៊ីស្រាអែល បញ្ជាក់​​ថា​នឹង​យកទីតាំង​​ដែល​បោសសម្អាត​ហើយ​​ ដាក់​ក្នុង​«តំបន់​សុវត្ថិភាព»​ត្រួត​ត្រា​ដោយ​អ៊ីស្រាអែល។ ភ្លាមៗ​ រដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ង់​និង​អង់គ្លេស​ បានសម្តែងក្តីបារម្ភជាខ្លាំង​ចំពោះការពង្រីក​ប្រតិបត្តិការសឹកនេះ។ 

កងទ័ពចិនបាន​ធ្វើសមយុទ្ធ​យោធាទ្រង់ទ្រាយធំ រយៈពេល​២ថ្ងៃ ដើម្បីហាត់​សម​ឡោម​ព័ទ្ធកោះតៃវ៉ាន់។ នៅថ្ងៃពុធ ក្រសួងការពារជាតិបានប្រកាស​ថា គេបានសម្រេចគ្រប់កម្មវត្ថុទាំងអស់ នៅក្នុងសមយុទ្ធនេះ​​។ ផ្អែកតាម​អ្នកជំនាញ សមយុទ្ធយោធារបស់ចិន​នៅជុំវិញតៃវ៉ាន់ គឺជា​ផ្ញើសារយ៉ាងច្បាស់ៗ ថា​ក្នុងករណី​ដែល​ចិន​បើកប្រតិបត្តិការ​​មែនទែន គឺតៃវ៉ាន់នឹងត្រូវចិនឡោមព័ទ្ធជិត​ឈឹង រហូតទាល់តែថប់ដង្ហើម ព្រមចុះចាញ់​ ដោយ​គ្មាននរណាអាចចូលទៅជួយបានជាដាច់ខាត​។

ប្រសិនមិនមានអ្វីប្រែប្រួលទេ លោក ស៊ី ជីនពីង ប្រធានាធិបតីចិននឹងធ្វើទស្សនកិច្ចក្នុងតំបន់អាស៊ាននាខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥នេះ នៅក្នុងប្រទេសចំនួន៣ គឺម៉ាឡេស៊ី វៀតណាម និងកម្ពុជា។ អ្នកតាមដានភូមិសាស្ត្រនយោបាយនានាមើលឃើញថា ទស្សនកិច្ចរបស់លោក ស៊ី ជីនពីង នៅតាមប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំង៣ មានអត្ថប្រយោជន៍នៃទំនាក់ទំនងដាច់ដោយឡែកៗរវាងចិន និងបណ្តាប្រទេសទាំងនោះ និងចាំបាច់ជាងបណ្តាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានផ្សេងទៀត។

នៅថ្ងៃទី១ មេសា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិបានសម្រេចបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាវិន័យដើម្បីពិនិត្យមើលការដាក់ទណ្ឌកម្មចំពោះទង្វើរបស់មន្ត្រីយោធាមួយរូបឈ្មោះ ឈាវ មុន្និន ដែលល្មើសនឹងវិន័យរដ្ឋបាល។ ការសម្រេចនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីបុគ្គល ឈាវ មុន្និន បានបង្ហោះវីដេអូដោយយកអង្គភាពរបស់រដ្ឋដើម្បីអួតបង្ហាញពីចំនួនទឹកប្រាក់ដ៏សន្ធឹកសន្ធាប់ និងបានរាំបង្អួតមហាជន។

ប្រធានាធិបតីចិនលោក ស៊ី ជីនពីងគ្រោងមកបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅកម្ពុជានាពាក់កណ្តាលខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានចិន South China Morning Post នៅថ្ងៃទី២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ ដែលបានដកស្រង់សម្តីពីប្រភពការទូតម្នាក់។ តាមសារព័ត៌មានចិនដដែល លោក ស៊ី ជីនពីងទំនងជាចង់ពង្រឹងទំនាក់ទំនងឲ្យកាន់តែជិតស្និទ្ធបន្ថែមជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ាន ខណៈដែលទំនាក់ទំនងរវាងចិន និងអាមេរិកកំពុងតែឡើងកម្តៅកាន់តែខ្លាំង។ 

នៅថ្ងៃទី២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ សមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយដោយព្រមានចាត់វិធានការច្បាប់ចំពោះគោរមវន្តណាដែលបានរកឃើញប្រព្រឹត្តិសកម្មភាព ឬប្រើពាក្យសម្តីដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់គុណតម្លៃ និងឧត្តមភាពនៃគោរមងារឧកញ៉ាស្របតាមព្រះរាជក្រឹត្យ និងអនុក្រឹត្យ។ អ្នកឧកញ៉ា ហ៊ុន ឡាក់ អ្នកនាំពាក្យសមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជាបានអះអាងថា ការព្រមានរបស់សមាគមធ្វើឡើង ក្រោយមានបុគ្គលដែលមានគោរមងារឧកញ៉ាមួយចំនួនបន្តប្រព្រឹត្តិសកម្មភាពមិនសមរម្យដែលប្រាសចាកពីបទប្បញ្ញត្តិរបស់សមាគម។

សហគមន៍ក្បាលខ្លាបានព្រួយបារម្ភពីកំណើនសកម្មភាពទន្រ្ទានដីព្រៃ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងការបរបាញ់សត្វព្រៃ ក្រោយពីការផ្ដាច់ជំនួយរបស់ទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក USAID ។ ជំនួយរបស់ USAID បានជួយជ្រោមជ្រែងអ្នកការពារព្រៃឈើជួរមុខ ដោយប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា SMART Connect ដែលជាប្រព័ន្ធទិន្នន័យផ្កាយរណបសម្រាប់ត្រួតពិនិត្យតាមដានព្រៃឈើទាន់ហេតុការណ៍។ តែលោក សេង ផល្លី អនុប្រធានសហគមន៍ក្បាលខ្លាសង្ឃឹមថា អង្គការដៃគូពាក់ព័ន្ធនានាដែលធ្វើការផ្នែកការពារធនធានធម្មជាតិនឹងមិនបោះបង់សហគមន៍ក្បាលខ្លាទេ។

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាម​រយៈ​ក្រុម​ការងារ​កសាង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​តាម​ព្រំដែន​បាន​ឲ្យ​ដឹង​នៅ​ថ្ងៃទី១ មេសា​ថា ដំណើរការ​កសាង​ផ្លូវក្រវាត់​ព្រំដែន​កម្ពុជា​ក្នុង​ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី និង​ខេត្ត​រតនគិរី​សម្រេច​បាន​ជិត ៤០ភាគរយ ខណៈកិច្ចការងារ​បោសសម្អាត​មីន​នៅ​មិន​ទាន់​បញ្ចប់​នៅ​ឡើយ។ តែ​យ៉ាង​ណា ក្រុម​ការងារ​កសាង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន​បាន​ប្តេជ្ញា​សម្រេច​ការ​កសាង​ផ្លូវក្រវាត់ព្រំដែន​ឲ្យ​ចប់​ជា​ស្ថាពរ​នៅ​មុន​ពេល​ភ្លៀងធ្លាក់​ជោគជាំ​នា​រដូវវស្សា​ខាង​មុខ។

ក្នុង​បរិបទ​នៃ​ភាព​តាន​តឹង​ជាមួយសហរដ្ឋ​អាមេរិកដោយ​សំណុំ​រឿង​ហ្កូអិន​ឡង់ ព្រះមហាក្សត្រ​ដាណឺម៉ាក យាង​មក​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​ប្រទេស​បារាំង។ ទស្សនកិច្ច​ផ្លូវ​រដ្ឋ​បី​ថ្ងៃប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ក្រោម​ផ្លាក​នៃ​ការ​ពង្រឹង​ពង្រីក​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ក្នុង​វិស័យ​ការពារ​ជាតិ។ បើតាម​​វិមាន​ប្រធានាធិបតី​បារាំង ដាណឺម៉ាក​បាន​ចុះ​កិច្ចព្រមព្រៀង​នៅ​ទីក្រុង​ទីប៉ារីស ទិញ​មីស៊ីលប្រភេទ​ “​មីស្ត្រាល់​៣” ​ជា​ច្រើន​រយ​​គ្រឿង និង​រថពាស​ដែក​ហ្វាំងឡង់​​​​ចំនួន​១៣០​គ្រឿង។

ចិន​បានត្រៀមខ្លួនជាស្រេច ក្នុងការ​​ដើរតួនាទីស្ថាបនា ដើម្បីបិទបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន​។ នេះ​គឺជាសម្តីអះអាងរបស់លោក វ៉ាង យី ប្រមុខការទូតចិន ដែល​កំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុងម៉ូស្គូ។ ក្នុងពេលជួបគ្នា​ ​ប្រមុខកាតទូតចិននិង​រុស្ស៊ី បាន​លើកអួតសរសើរ អំពីទំនាក់សហប្រតិបត្តិការ​យ៉ាងស្អិតរមួត រវាងមហាមិត្តទាំង​២។​ លោកពូទីនវិញ បានប្រាប់​លោកវ៉ាង យី ថា លោកសង្ឃឹមជួប​លោកស៊ី ជីនពីង នៅខែ​ឧសភា​។

នៅថ្ងៃ​អង្គារ​ទី ១​មេសា​​នេះ ភូមា​បាន​ផ្តើម​កាន់​ទុក្ខ​ជាតិ រយៈ​ពេល​មួយ​សប្តាហ៍ ដោយ​ពិធី​ស្មឹងស្មាត​មួយ​នាទី​ ដើម្បី​គោរព​ដល់​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​​ជន​រងគ្រោះ​បាត់​បង់​ជីវិត​ក្នុង​គ្រោះរញ្ជួយ​ដី ដែល​បាន​ឡើង​ដល់​ជាង​ពីរពាន់​៧រយនាក់។ បួន​ថ្ងៃ​ក្រោយ​មហន្តរាយ​រញ្ជួយ​ដី ដែល​ត្របាក់​​បំផ្លាញ​អគារ​និង​ហេដ្ឋារចនា​សម្ព័ន្ធ​ផ្លូវថ្នល់​ស្ទើរ​គ្មាន​សល់​ ក្តី​សង្ឃឹម​ស្វែង​រក​ជន​នៅ​មាន​ជីវិត​ក្នុង​គំនរ​បាក់បែក កាន់​តែ​ស្តួច​ទៅៗ។ 

លោក ថេ ឈុនហាក់ អគ្គនាយក​នៃ​អគ្គនាយក​ដ្ឋាន​សមភាព​យេនឌ័រ និង​អភិវឌ្ឍន៍​សេដ្ឋកិច្ច​នៃ​ក្រសួង​កិច្ចការ​នារី​ បាន​ថ្លែង​ថា កម្ពុជា​មាន​ភាព​ប្រសើរ​ឡើង​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​វិសមភាពយែ​នឌ័រ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ទទួល​ស្គាល់​ដោយភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​នៅក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​មួយ​នៅអង្គការ​សហ​ប្រជាតិ​កាល​ពី​ពាក់​កណ្តាល​ខែ​មីនា ឆ្នាំ​២០២៥​។​ ក្នុង​បទ​សម្ភាស​ជាមួយ​វិទ្យុ​បារាំង​អន្តរ​ជាតិ​ RFI នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១ ខែ​មេសា លោក ថេ ឈុនហាក់ បាន​អះអាង​ថា ភាព​ប្រសើរ​នៃ​ស្ថាន​ភាព​យែន​ឌ័រ​នៅ​កម្ពុជា គឺ​ដោយសារ​តែ​កម្ពុជា​មាន​គោល​នយោបាយ​គាំពារ​ស្ត្រី ​និង​សមភាព​យែន​ឌ័រ​។​ តែ​លោក​ក៏​ទទួល​ស្គាល់​ថា កម្ពុជា​នៅ​មាន​បញ្ហា​ជា​ច្រើន​ទៀត​ដែល​ត្រូវ​ឆ្លើយ​តប​នឹង​បញ្ហា​យែន​ឌ័រ​។

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ លោក ហេង សួរបានថ្លែងថា ប្រទេសកម្ពុជានឹងក្លាយជាគោលដៅទាក់ទាញបន្ថែមទៀតទាំងអាជីវកម្ម និងវិនិយោគទុន។ ការថ្លែងរបស់លោក ហេង សួរដូចនេះធ្វើឡើង អំឡុងពេលនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលវាយនភណ្ឌសកលនៅកម្ពុជានាថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥។ កិច្ចប្រជុំក្រោមប្រធានបទ «កសាងអនាគត៖ បង្កើនភាពប្រកួតប្រជែង និងចីរភាព» បានចូលរួមដោយសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរ អង្គការ ILO សភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា តំណាងម៉ាកយីហោអន្តរជាតិធំៗ និងអង្គការអន្តរជាតិមួយចំនួនទៀត។

នៅថ្ងៃអង្គារទី១មេសា ក្រសួងការពារជាតិចិន បាន​ប្រកាសឲ្យដឹងថា គេបានធ្វើ​សមយុទ្ធយោធាទ្រង់ទ្រាយធំ ក្នុងលក្ខខណ្ឌពិតជាក់ស្តែង ដើម្បីហាត់​សម​ឡោម​ព័ទ្ធ​កោះតៃវ៉ាន់​។ ​ប្រឈមនឹង​សមយុទ្ធបែបគំរាមសំឡុតនេះ កងទ័ពតៃវ៉ាន់ បានជូនដំណឹងថា គេ​បាន​ប្រុងប្រៀបលក្ខណៈឆ្លើយតប ដើម្បីការពារបូរណៈភាពដែនដីតៃវ៉ាន់។ គួរកត់សំគាល់ថា ក្រោយ​ការត្រឡប់ចូលកាន់អំណាចរបស់​​លោកដូណាល់ ត្រាំ គឺ​ចិនកាន់តែមានសង្ឃឹមថា អាមេរិកនឹងបោះបង់ចោល​​តៃវ៉ាន់ ក្នុងការករណី​ដែល​ចិន បើកការ​ឡោម​ព័ទ្ធ​ដើម្បីយកតៃវ៉ាន់​មកគ្រប់គ្រង​។

លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាបានសម្តែងក្តីសង្វេក ក្រោយទទួលដំណឹងថា ក្មួយស្រីបង្កើតរបស់លោកបានជួលផ្ទះគេនៅ និងថា កូនៗមិនបានរៀនពេញលេញ។ ការបង្ហាញនូវមនោសញ្ចេតនាដូចនេះធ្វើឡើងតាមរយៈសំណេរនៅលើហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោកនាថ្ងៃទី០១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ នេះ ពោលមួយថ្ងៃមុនសពបងប្រុសច្បងរបស់លោក គឺលោក ហ៊ុន សានត្រូវបញ្ចុះនៅថ្ងៃទី០២ ខែមេសា។

យុវជនខ្មែរដែលមានអាយុពី ១៥ ដល់ ១៩ ឆ្នាំប្រមាណជាង ២៥ភាគរយត្រូវបានរកឃើញថា គឺមានទម្លាប់ផឹកគ្រឿងស្រវឹងជោគជាំ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍គោលនយោបាយថ្មីមួយរបស់វិទ្យាស្ថាននយោបាយសាធារណៈអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (SEAPPI) និងវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI) ដែលទើបចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី៣១ មីនា។ តាមរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវដដែល សព្វថ្ងៃនេះ យុវជនខ្មែរផឹកគ្រឿងស្រវឹងខ្លាំងជាងយុវជនថៃទៅទៀត តែនៅចាញ់យុវជនវៀតណាម។

នៅថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥នេះ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយច្រានចោលការដាក់ចំណាត់ថ្នាក់អប់រំរបស់កម្ពុជានៃគេហទំព័រ World Population Review 2025 នៅលេខរៀងទី១២០ ក្នុងចំណោម ២០៣ប្រទេសកាលពីពេលថ្មីៗនេះ ពោលទាបជាងប្រទេសឡាវ និងទីម័រខាងកើត។ ក្រសួងអប់រំបានអះអាងថា វិស័យអប់រំកម្ពុជាមានវឌ្ឍនភាពទាំងបរិមាណ និងគុណភាព ហើយមិនអន់ជាងឡាវ និងទីម័រខាងកើតឡើយ។

ក្រុមហ៊ុន​ប្រេង​CNOOC របស់​ចិន បាន​ប្រកាស​ នៅថ្ងៃ​ចន្ទទី​៣១​មីនា២០២៥ រក​ឃើញ​កំណប់​អណ្តូង​ប្រេង​ដ៏​ធំ​មួយ នៅ​តំបន់​ប៉ែក​​ខាង​កើត​នៃ​សមុទ្ទ​ចិន​ខាង​ត្បូង។ បើ​តាម​ទី​ភ្នាក់ងារ​សារព័ត៌មាន​ផ្លូវការ​ចិន ​អណ្តូងរក​ឃើញ​ថ្មី​មានកប់​ប្រេង​ក្នុង​បរិមាណ​ដល់​ទៅ​ជាង​១០០លាន​តោន។

ពលករខ្មែរ១រូប ឈ្មោះ មាស សាវ៉ាង អាយុ២៣ឆ្នាំ រស់នៅក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ត្រូវបានរកឃើញនៅថ្ងៃទី៣១ ខែមីនានេះថាបានស្លាប់នៅក្នុងគ្រោះរញ្ជួយដីក្នុងប្រទេសថៃ ដែលបានកើតឡើងកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥។ ឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំនៅប្រទេសថៃ ក្រសួងការបរទេស និងតំណាងក្រសួងការងារកំពុងរៀបចំសម្របសម្រួលបែបបទដើម្បីដឹកសពជនរងគ្រោះត្រលប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញ។ ភ្លាមបន្ទាប់ពីទទួលដំណឹងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន​ ម៉ាណែត ក៏បានចេញសាររំលែកទុកនៅថ្ងៃនេះ ដល់ក្រុមគ្រួសារសពផងដែរ។ លោក កត្តា អ៊ន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារកម្ពុជាបានឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥នេះថាក្រុមការងារក្រសួងការងារ និងអាជ្ញាធរដែនដីកំពុងរៀបចំឲ្យបានសមរម្យក្នុងការធ្វើបុណ្យសពតាមប្រពៃណី និងជួយសម្របសម្រួលជាមួយនិយោជកថៃឲ្យមានការទទួលខុសត្រូវនិងផ្តល់នូវប្រាក់សំណងអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗ។ សូមស្តាប់ការលើកឡើងរបស់លោក កត្តា អ៊ន ដែលរៀបចំដោយ ញឹម សុផល៖

មន្ទីរ​ប្រឆាំង​គ្រឿង​ញៀន​បាន​បង្ក្រាប​ករណី​ជួញ​ដូរ​គ្រឿង​ញៀន​ដែល​ប្រព្រឹត្ត​ដោយ​ជន​ជាតិ​ចិន​៣​នាក់ និង​ជន​ជាតិ​ភូមា​២នាក់​ដោយ​រឹប​អូស​បាន​គ្រឿង​ញៀន​ជាង​១០០​គីឡូ​ក្រាម​កាល​ពី​ថ្ងៃទី​២៦ ខែ​មីនា​ ឆ្នាំ២០២៥​។ ប្រតិបត្តិការ​បង្ក្រាប​គ្រឿង​ញៀន​នេះ គឺ​ជា​ការ​រួម​សហការ​រវាង​កម្លាំង​ជំនាញ​នៃ​ស្នងការ​ដ្ឋាននគរបាល​រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ និង​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​។​ ចំណែក​គ្រឿង​ញៀន​ទម្ងន់ ១០១​គីឡូក្រាម​ដែល​រឹប​អូស​បាន​មាន​ប្រភព​មក​ពី​តំបន់​ត្រីកោណមាស​ដែល​គ្រោង​ដឹក​បន្ត​ទៅប្រទេស​ទី​៣ តាម​លម្ហសមុទ្រ​កម្ពុជា​។

ដើម្បី​ផ្តល់​ភាព​កក់​ក្តៅដល់​សម្ព័ន្ធមិត្ត​នៅ​អាស៊ី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារ​ជាតិ​​អាមេរិក​បាន​ប្រកាស​នៅ​ថ្ងៃ​អាទិត្យ​ទី ៣០មីនា ពី​ទី​ក្រុង​តូក្យូ​ថា នឹង​ដំឡើង​កម្មវិធី​រារាំង​ដ៏​គួរ​ឱ្យ​ទុក​ចិត្តនិង​ខ្លាំងក្លា​បំផុត នៅ​តំបន់​អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក និង​នៅ​​ច្រក​សមុទ្ទ​តៃវ៉ាន់។ តំបន់​ដែល​ចិន​បង្កើន​សកម្មភាព​យោធា​កាន់​តែ​ខ្លាំង​ឡើងៗ គំរាម​ប្រទេស​ខាង។

នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី៣០ មីនា អ៊ីស្រាអែលបានបន្តវាយប្រហារតំបន់ហ្កាហ្សា និង បានសម្លាប់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន យ៉ាងហោចណាស់ ១៩នាក់បន្ថែមទៀត។ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែល ក៏បានប្រាប់ក្រុមហាម៉ាសឲ្យទម្លាក់អាវុធចុះចាញ់។ បើសិនយល់ព្រមតាមសំណើនេះ អ៊ីស្រាអែលនឹងយល់ព្រមឲ្យមេដឹកនាំក្រុមហាម៉ាសចាកចេញពីតំបន់ហ្កាហ្សា។

សមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជាបានឱ្យដឹងថា មានក្រុមហ៊ុនតៃវ៉ាន់មួយឈ្មោះ Ju Hu Chang International Co., LTD បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងបញ្ជាទិញគ្រាប់ស្វាយចន្ទីកែច្នៃរួចពីកម្ពុជាចំនួន ៣ពាន់តោនក្នុង ១ឆ្នាំក្នុងរយៈពេល ៣ឆ្នាំ។ តែសមាគមព្រួយបារម្ភថា ការផ្គត់ផ្គង់ឱ្យក្រុមហ៊ុនអាចនឹងមិនគ្រប់គ្រាន់ ដោយសារតែទិន្នផលគ្រាប់ស្វាយចន្ទីឆ្នាំនេះធ្លាក់ចុះបណ្តាលមកពីវិបត្តិអាកាសធាតុ។ សមាគមយល់ថា ការណ៍នេះជាហេតុធ្វើឱ្យគ្រាប់ស្វាយចន្ទីឡើងថ្លៃ ខណៈក្រុមហ៊ុនកែច្នៃពិបាកក្នុងការប្រមូលទិញ។

ក្រោយគ្រោះ​​រញ្ជួយ​ដី​ដ៏​កំណាចដែលសម្លាប់​មនុស្ស​អស់​យ៉ាង​ហោច​​១៧០០នាក់​និង​របួស​ជិត​បួន​ពាន់​​នាក់ ក្រុម​ឧទ្ទាម​ប្រដាប់​អាវុធ​ជនជាតិ​ភាគ​តិច​នៅ​ភូមា បាន​ប្រកាស​ផ្អាកប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​នឹង​​យោធា​រដ្ឋាភិបាល​ ដើម្បី​សម្រួល​ប្រតិបត្តិការ​សង្គ្រោះ។ ការ​ផ្អាក​បាញ់មាន​​រយៈ​ពេល​ពីរ​សប្តាហ៍ ​ដោយ​គិតចាប់​ពី​ថ្ងៃ​អាទិត្យ​ទី​៣០​មីនា​ទៅតែម្តង។

ថ្មីៗនេះ មានករណីហៅទៅសួរនាំ និងឃាត់ខ្លួនអ្នករិះគន់បញ្ហាសង្គមជាហូរហែ។ ជាក់ស្ដែងនៅថ្ងៃទី២៧ មីនា មានការឃាត់ខ្លួនម្ចាស់គេហទំព័រ Business Advisor ដោយមិនទាន់ដឹងពីមូលហេតុច្បាស់លាស់។ ចំណែកស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញបានកោះហៅលោក ប៊ុន ផាក ដែលជាអ្នកមានឥទ្ធិពលលើបណ្ដាញសង្គមម្នាក់ទៅសួរនាំ ក្រោយពីលោកបានរិះគន់បញ្ហាអសន្ដិសុខសង្គម។ អ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យចាត់ទុកទង្វើនេះថាជាការរំលោភលើសិទ្ធិបញ្ចេញមតិ។ តែគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាលើកឡើងថា ការឃាត់ខ្លួន និងហៅបុគ្គលមួយចំនួនទៅសួរនាំ គឺជាការអនុវត្តច្បាប់ ពោលមិនមែនជាការរំលោភសិទ្ធិសេរីភាពនោះទេ។

ថ្ងៃទី៣០ មីនា ឆ្នាំ ២០២៥ នេះជាខួប ២៨ឆ្នាំនៃព្រឹត្តិការណ៍គប់គ្រាប់បែកដៃចំនួន ៤គ្រាប់នៅខាងមុខអគាររដ្ឋសភាកាលពីថ្ងៃទី៣០ មីនា ឆ្នាំ ១៩៩៧។ ព្រឹត្តិការណ៍កាលណោះបានបណ្តាលឲ្យស្លាប់មនុស្ស ១៦នាក់ និងរបួសជាង ១០០នាក់។ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៣០ មីនា ឆ្នាំ២០២៥ដែលជាខួបគម្រប់ ២៨ឆ្នាំ មានការជួបជុំគ្នាតាមបែបព្រះពុទ្ធសាសនាដូចរៀងរាល់ឆ្នាំនៅមុខចេតិយមួយកន្លែងក្បែរវត្តបទុមវតីដែលជាទីតម្កល់អដិ្ឋធាតុជនរងគ្រោះ។ គណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនដែលមានវត្តមាននៅក្នុងពិធីរំលឹកវិញ្ញាណក្ខន្ធលើកឡើងថា ពួកគេមិនអាចភ្លេចព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃទី៣០ មីនា ឆ្នាំ ១៩៩៧ និងបន្តអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលស្វែងរកឃាតករទៅកាត់ទោស។ 

គិតមកត្រឹមថ្ងៃអាទិត្យ ទី៣០ មីនា ភ្លើងឆេះព្រៃនៅភាគអាគ្នេយ៍ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ដែលបានចាប់ ឆាបឆេះកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទី២២ មីនា បានសម្លាប់មនុស្សអស់ប្រមាណ ៣០នាក់ និង ដុតបំផ្លាញផ្ទះសម្បែងជាច្រើនសិបខ្នង រួមទាំងសំណង់បុរាណមួយចំនួន។ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានបើកការស៊ើបអង្កេតជាបឋម និងសង្ស័យលើបុរសជនជាតិកូរ៉េមានវ័យចំណាស់ម្នាក់ ថាជាអ្នកបង្កគ្រោះមហន្តរាយនេះ។

អ្នក​ឧក​ញ៉ា សំ សុខនឿន​ គឺ​ជា​ប្រធាន​សម្ព័ន្ធ​ក្រុម​ហ៊ុន​ SAM SN Group ​ដែល​វិនិយោគ​លើ​អចន​ទ្រព្យ​នៅកម្ពុជា​។​ លោក​ចាប់​ផ្តើម​ចូល​ប្រឡូក​ក្នុង​វិស័យ​នេះ ​តាំង​ពី​អំឡុង​ឆ្នាំ​២០០៨​ ពោល​តាំង​ពី​នៅ​សិក្សា​ថ្នាក់​បរិញ្ញា​បត្រ​នៅ​ឡើយ​។ ​មាន​អាយុ​៣៨​ឆ្នាំ ​លោក សំ សុខនឿន បាន​បញ្ចប់​ថ្នាក់​បណ្ឌិត​ពី​ប្រទេស​អង់​គ្លេស ​និង​ទទួល​បាន​ជោគ​ជ័យ​ផ្នែក​អចលន​ទ្រព្យ​ ដោយ​ចាប់​ផ្តើម​តាំង​ពី​ជិះ​ទូក​ដើរ​ទិញ​ដី​។

នៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី២៩ មីនា ប្រជាជនតួកគីរាប់សែននាក់ បានប្រមូលផ្តុំគ្នាបន្តធ្វើបាតុកម្មនៅទីក្រុងអ៊ីស្តង់ប៊ូល ដើម្បីទាមទារឲ្យដោះលែងលោក អ៊ីក្រេម អ៊ីម៉ាម៉ូគ្លូ ក្រោយពីមានការអំពាវនាវរបស់មេបក្សប្រឆាំង។ ការចាប់ខ្លួនអភិបាលក្រុងមកពីគណបក្សប្រឆាំងរូបនេះ បង្កឲ្យមានចលនាបាតុកម្មប្រជាជនទូទាំងប្រទេស ដ៏ធំបំផុតនៅតួកគី ដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក បើគិតចាប់តាំងពីឆ្នាំ​២០១៣។​

អាជ្ញាធរ​ភូមា បាន​ផ្តល់​តុល្យការ​ថ្មី​ ថា​ការ​រញ្ជួយដី​បាន​សម្លាប់​មនុស្ស​ជាង​១៦០០នាក់ គិត​ត្រឹម​​​រសៀល​ថ្ងៃ​សៅរ៍​ទី​២៩​មីនា​២០២៥។ ហើយ​ការ​សង្គ្រោះ​និង​រុក​រក​ជន​បាត់​ខ្លួន​ក្នុង​គំនរ​បែកបាក់ នៅ​តែ​បន្ត។ ប៉ុន្តែ​សម្រាប់​​អ្នក​ជំនាញ​អាមេរិក និង​អង់គ្លេស ដោយ​យោង​តាម​រូបមន្ត​​វិភាគមហន្តរាយវិញ ជន​រងគ្រោះស្លាប់​ ក្នុង​ហេតុ​​​ការណ៍​​រញ្ជួយ​ដី​ដ៏​កំណាច​ខ្លាំងនៅ​ភូមា​កាលពី​ថ្ងៃ​សុក្រទី​២៨​មីនា​ អាច​មាន​ចំនួន​​ដល់​​​រាប់​ម៉ឺន​នាក់។ ហេតុអ្វី​​អ្នក​ជំនាញ​​គិត​ឃើញ​ច្រើន​ម្ល៉េះ? តើអ្នក​ជំនាញ​​ពន្យល់​យ៉ាងដូច​ម្តេច​ខ្លះ? 

នៅជប៉ុន នាថ្ងៃសៅរ៍ ទី២៩ មីនា ក្នុងឱកាសពិធីរំលឹកខួប ៨០ឆ្នាំ នៃសមរភូមិប្រយុទ្ធបង្ហូរឈាមគ្នារវាងជប៉ុន និង សហរដ្ឋអាមេរិក នៅលើកោះ Iwo Jima អំឡុងសង្រ្គាមលោកលើកទី២ រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរបានប្រកាសបន្តពង្រឹង​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​យោធា។