នៅថ្ងៃទី៩ ខែមេសាខាងមុខ វិធានការដំឡើងពន្ធលើសពី ១០% របស់រដ្ឋបាលអាមេរិកទៅលើប្រទេសមួយចំនួននឹងត្រូវចូលជាធរមាន។ មានប្រទេសជាច្រើនបានផ្តើមការចរចាជាមួយរដ្ឋបាលលោក ដូ ណាល់ត្រាំដើម្បីសម្រួលរឿងតម្លៃពន្ធលើទំនិញរបស់ពួកគេនាំចូលអាមេរិក។ ចំណែកកម្ពុជាត្រូវបានមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបញ្ជាក់ថា ក្រុមការងារជំនាញកំពុងពិនិត្យ និងកំណត់យកវិធីសាស្ត្រជាក់លាក់ដែលមានប្រសិទ្ធភាពដើម្បីជជែកជាមួយភាគីអាមេរិក។ អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចខ្លះចង់ឃើញកម្ពុជារួសរាន់ចរចាជាមួយអាមេរិកដោយប្រើវិធីលួងលោម និងស្តាប់តាមការចង់បានរបស់អាមេរិក ដើម្បីទទួលបាននូវការបន្ធូរបន្ថយពន្ធ។ ចំណែកអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចខ្លះទៀតស្នើឲ្យកម្ពុជាបើកការចរចាក្រោមក្របខណ្ឌអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក ឬប្រមូលផ្តុំសំឡេងជាមួយប្រទេសដែលត្រូវបានអាមេរិកដំឡើងពន្ធដូចជាសមាជិកអាស៊ានខ្លះ។

នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលចេញផ្សាយថ្ងៃទី៣ មេសា ឆ្នាំ២០២៥ សមាគមវាយនភណ្ឌ សម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងផលិតផលធ្វើដំណើរនៅកម្ពុជា ឬ TAFTAC បានអំពាវនាវដល់កម្មករនិយោជិត និងសាធារណៈជនទាំងអស់ឱ្យរក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់ បន្ទាប់ពីអាមេរិកប្រកាសដំឡើងពន្ធដ៏ច្រើនលើទំនិញកម្ពុជា។ ទន្ទឹមនេះ សមាគម TAFTAC បានអះអាងថា ខ្លួនគ្រោងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាដំឡើងពន្ធរបស់អាមេរិកនាពេលនេះ។

អត្រាពន្ធថ្មី​របស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិក​នៅបន្ត​បោកបក់​ពិភពលោក។ បន្ទាប់ពី ទីផ្សារភាគហ៊ុន​នៅអាមេរិកជ្រួលច្របល់​នៅថ្ងៃ​ប្រកាស​ដំឡើង​ពន្ធ​របស់​លោកដូណាល់ ត្រាំ កាលពីថ្ងៃ​ពុធ និង​ទីផ្សារភាគហ៊ុន​នៅអឺរ៉ុប ដល់វេន​ទីផ្សារភាគហ៊ុននៅអាស៊ី​ដែល​ធ្លាក់ដាំក្បាលចុះបន្តបន្ទាប់គ្នាដោយសារតែដំណឹង​អាក្រក់​ពី​សេតវិមាន។ នៅជប៉ុន តម្លៃភាគហ៊ុននៅផ្សារមូលប័ត្រ​ជប៉ុន​Nikkei បានធ្លាក់ចុះ​យ៉ាងគំហុកអស់ ៣,២៣%។ នៅសភាជប៉ុននៅថ្ងៃសុក្រនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី Shigeru Ishiba ចាត់ទុក​របាំងពន្ធគយថ្មី​របស់​លោកដូណាល់ ត្រាំ​មកលើ​ប្រទេស​ជប៉ុន​ថា ជា​វិបត្តិជាតិ។ 

កាលពីថ្ងៃទី០៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ មជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជា(CMAC) បានជួបសំណេះសំណាល និងបើកប្រាក់បំណាច់ដល់បុគ្គលិកចូលនិវត្តន៍ និងគ្រួសារបុគ្គលិកនៃមជ្ឈមណ្ឌលCMAC ដែលបានពលីជីវិតចំនួន ១៥៤នាក់។ ពិធីសំណេះសំណាល និងបើកប្រាក់បំណាច់នេះធ្វើឡើង១ថ្ងៃ មុនទិវាអន្តរជាតិយល់ដឹងអំពីមីនដែលត្រូវនឹងថ្ងៃទី០៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥នេះ។ លោក ហេង រតនា ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបន្ទុកជាអគ្គនាយកនៃមជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជាបានថ្លែងថា ទិវាអន្តរជាតិស្តីពីការយល់ដឹងអំពីមីននេះមានសារៈសំខាន់សម្រាប់កម្ពុជា និងបណ្តារដ្ឋនៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា។ ជាមួយគ្នានេះ លោក ហេង រតនា ក៏បានអំពាវនាវឲ្យមហាជនបន្តប្រុងប្រយ័ត្ន ដោយហេតុថា គ្រាប់មីន និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះនៅតែបន្តគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិតមនុស្ស។ សូមស្តាប់ការលើកឡើងរបស់លោក ហេង រតនា ដែលរៀបចំដោយ ញឹម សុផល៖

នៅក្នុង​ឱកាស​ខួប​៥០ឆ្នាំ​នៃ​ការធ្លាក់ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​ទៅក្នុង​ដៃ​របស់ទាហាន​ខ្មែរ​ក្រហម ១៧ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ វិទ្យុបារាំង​អន្តរជាតិ​មាន​សេចក្តីរាយការណ៍ បទសម្ភាសន៍​និង​បទយកការណ៍​នានា​ផ្តោតទៅលើ​ព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏សំខាន់មួយនេះ។ នៅក្នុងបទយកការណ៍​ខ្មែរ​នៅប្រទេស​បារាំង​នៅថ្ងៃនេះ ឈាង បុប្ផា​ណែនាំ​លោកអ្នកនាង​ឲ្យបាន​ស្គាល់​លោក ហ៊ុន ដារិន អតីត​ទាហាន​លន់ នល់ ដែលបានរត់គេចខ្លួន​ចេញពីប្រទេស​កម្ពុជា ​នៅថ្ងៃ​ដែល​ទាហាន​ខ្មែរ​ក្រហម​ចាប់ផ្តើម​ជម្លៀសប្រជាជន​ចេញពីទីក្រុង​ភ្នំពេញ។ លោក ហ៊ុនដារិន​បានធ្វើដំណើរ​ទៅដល់​ប្រទេស​បារាំង នៅខែ តុលា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ប៉ុន្មានខែ​ក្រោយ​ ខ្មែរក្រហម​ចូលកាន់អំណាច​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា។ នៅ​ឆ្នាំ​ដដែល លោក​បាន​ចុះឈ្មោះ​បម្រើក្នុងជួរកងទ័ពបារាំង ក្នុង​អង្គភាព légion étrangère ក្នុងនាមជា​ជនបរទេស​ដែលប្រយុទ្ធបូជាជីវិត​ដើម្បី​ជាតិ​បារាំង។

រដ្ឋអំណាចឥណ្ឌូណេស៊ី បាន​ចេញ​ច្បាប់​ថ្មី តម្រូវ​​ឲ្យ​អ្នក​សារព័ត៌មានបរទេស​ ​ដាក់​លិខិត​សុំការអនុញ្ញាតពី​ប៉ូលិស​ជាមុន​សិន មុននឹង​ចុះ​យកព័ត៌មាន។​ អង្គការ​សង្គមស៊ីវិល​នៅ​ឥណ្ឌូណេស៊ី បាន​រិះគន់ថា ចំណាត់​ការ​ថ្មី​នេះ រឹតបន្តឹងសិទ្ធិបញ្ចេញមតិ និង បិទខ្ទប់​សេរីភាព​សារព័ត៌មាន​។​

ប្រតិកម្ម​ធ្លាក់ព្រោងព្រាត ទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុអាស៊ី អឺរ៉ុប អាមេរិក​ចាប់ជ្រួលច្របល់ នៅបន្ទាប់ពី​ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោកដូណាល់ ត្រាំ កាលពីថ្ងៃពុធទី ២មេសា ប្រកាស​ដំឡើងពន្ធ​លើទំនិញនាំចូលទឹកដីអាមេរិក។ ពីទ្វីបអាស៊ី ទៅអឺរ៉ុប អាមេរិកខាងត្បូង និងអូស្រ្តាលី ប្រទេស​ជាង​១០០​ក្នុងពិភពលោក​ ជាប់ក្នុងបញ្ជីបង់ពន្ធ​របស់​លោកដូណាល់ ត្រាំ យ៉ាងតិច​១០% និង​ខ្ពស់បំផុត ។ ដោយ​ប្រកាស​សង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្ម​ជាមួយគ្រប់គ្នា​ក្នុងពិភពលោក ប្រធានាធិបតីអាមេរិក​បានថ្លែងចាត់ទុកថ្ងៃដំឡើងពន្ធ​វាយបកវិញថា ជា​ថ្ងៃរំដោះ របស់សហរដ្ឋអាមេរិក​ដែលត្រូវប្រទេស​ដទៃ មិនថា សម្ព័ន្ធមិត្ត ឬ​ប្រទេសគូប្រជែង តែងយកប្រៀប កេងចំណេញរហូតមក។

បន្ទាប់ពីបាន​ដំឡើងពន្ធចំនួន​២៥% លើ​ដែកថែបនិងអាលុយមីញ៉ូមអឺរ៉ុប លោកដូណាល់ ត្រាំ បាន​ដាក់សំពង​អត្រាពន្ធថ្មីមួយទៀត ចំនួន​២០%​ ទៅលើទំនិញគ្រប់មុខ​របស់​អឺរ៉ុប​។ វិធានការដំឡើងពន្ធអាមេរិក អាចនឹងធ្វើបាបសេដ្ឋកិច្ចរបស់អឺរ៉ុបជាខ្លាំង ព្រោះ​សហរដ្ឋអាមេរិកគឺជាទីផ្សារធំបំផុត​នៃទំនិញអឺរ៉ុប។ ប្រតិកម្ម​ទៅនឹង​អត្រាពន្ធដ៏ខ្ពស់របស់អាមេរិក​នេះ គណកម្មការអឺរ៉ុបអះអាងថា គេកំពុងពិចារណា កំណត់គោលដៅ​ ថាតើអឺរ៉ុបអាច​វាយ​តបវិញ​ ទៅលើ​ផ្នែក​ណាខ្លះ​នៃទំនិញរបស់អាមេរិក​ ដែលនាំចូលមកអឺរ៉ុប​។​

រដ្ឋាភិបាលកូរ៉េខាងត្បូងតាមរយៈទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកូរ៉េ KOICA បានសម្រេចផ្តល់ថវិកាចំនួន ១១,៧ លានដុល្លារឲ្យក្រសួងមុខងារសាធារណៈកម្ពុជាសម្រាប់ធ្វើកំណែទម្រង់អភិបាលកិច្ចនៅកម្ពុជា។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់ KOICA នៅថ្ងៃទី៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ ដោយបន្ថែមថា ថវិកានេះប្រើក្នុងគោលដៅលើកកម្ពស់ប្រសិទ្ធភាព និងប្រសិទ្ធផលរដ្ឋបាលសាធារណៈរបស់កម្ពុជា។

នៅព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែមេសា រដ្ឋបាលអាមេរិករបស់លោក ដូ ណាល់ត្រាំបានប្រកាសដំឡើងពន្ធកម្រិត ៤៩% លើទំនិញកម្ពុជានាំទៅទីផ្សារអាមេរិក។ ពន្ធនេះនឹងចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ តែរដ្ឋបាលអាមេរិកទុកពេលឲ្យកម្ពុជារកផ្លូវចរចាត្រឹមថ្ងៃទី៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥។ ខណៈនេះ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅមិនទាន់អាចវាយតម្លៃពីកម្រិតផលប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ច ការវិនិយោគ និងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយអាមេរិកបាននៅឡើយទេ។ តែអ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចមើលឃើញពីកម្រិតហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ពិសេសបាត់បង់ការប្រកួតប្រជែង ការបាត់បង់ឱកាសវិនិយោគពីបរទេស និងការប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ។

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចេញអនុក្រឹត្យនៅថ្ងៃទី៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ ស្តីពីការកែប្រែដំឡើងប្រាក់បៀវត្សរ៍ប្រចាំ និងការឧបត្ថម្ភផ្សេងៗសម្រាប់មន្ត្រីរាជការ និងបុគ្គលិកបំពេញភារកិច្ចនៅតាមស្ថានតំណាងកម្ពុជានៅបរទេស។ តាមអនុក្រឹត្យ ឯកអគ្គរាជទូតខ្មែរ មន្រ្តីរាជការ រួមទាំងបុគ្គលិកបំពេញការងារនៅបណ្តាប្រទេសជឿនលឿនក្នុងតំបន់អឺរ៉ុប រួមនិងអាស៊ីមួយចំនួនផងទទួលបានប្រាក់បៀវត្សរ៍ច្រើនជាងគេ។

នៅថ្ងៃទី៣ មេសា រដ្ឋបាលអាមេរិករបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំបានប្រកាសដំឡើងពន្ធលើទំនិញនាំចូលពីប្រទេសកម្ពុជាដល់ទៅ ៤៩ភាគរយដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងពន្ធទំនិញដែលកម្ពុជានាំចូលពីអាមេរិកចំនួន ៩៧ភាគរយ។ ជាមួយនឹងការដំឡើងពន្ធរបស់រដ្ឋបាលអាមេរិកពេលនេះ កម្ពុជាជាប្រទេសដែលរងការដំឡើងពន្ធខ្ពស់ពីសហរដ្ឋអាមេរិកច្រើនជាងគេបំផុតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន។ តាមការប្រកាសរបស់រដ្ឋបាលលោកត្រាំ ការដំឡើងពន្ធ ៤៩% សម្រាប់ទំនិញកម្ពុជានាំចូលសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងចាប់ចូលជាធរមាននៅក្នុងសប្តាហ៍ក្រោយ។

​ទោះបីជាកំពុងតែ​ជាប់ដីកាតាមចាប់ខ្លួនរបស់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិក្តី ក៏​នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល លោក បេនចាមិន នេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានធ្វើ​ដំណើរទៅដល់​ប្រទេស​ហុងគ្រី​​ នៅយប់​ថ្ងៃ​ពុធ ទី​២មេសា។ លោក​គ្រោងនឹង​​​បំពេញទស្សនកិច្ច​ផ្លូវ​ការ​រយៈ​​ពេល​ ៣ ថ្ងៃ​ តប​តាម​ការ​អញ្ជើញ​របស់​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ហុងគ្រី ដែល​ជា​ជន​ស្តាំ​និយមជ្រុល​ដូចគ្នា​​។ ទស្សនកិច្ចរបស់​​មេដឹកនាំអ៊ីស្រាអែល​នៅទឹកដី​អឺរ៉ុប​ខាងកើត ពេល​នេះ ជាការចំអកនឹង​តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ​។ មិនត្រឹមតែ​ចំអក រដ្ឋាភិបាល​ហុងគ្រី​បាន​សម្រេច​ដកខ្លួន​ចេញពីតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ថែមទៀត។​​ ​

មេដឹកនាំរបបសឹកភូមា មីន អ៊ុងឡាំង បានធ្វើដំណើរទៅដល់​​ទីក្រុង​បាងកក ​នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី​៣មេសា ដើម្បី​​ចូលរួមជំនួបកំពូល ក្រុមប្រទេស​ឈូងសមុទ្របង់ហ្កាល់ ហៅកាត់ថា Bimstec។ ​ផ្អែកតាម​បណ្តាញព័ត៌មាន​ភូមា លោក​ មីន អ៊ុងឡាំង នឹង​ឆ្លៀតឱកាសនេះ និយាយជាមួយ​ក្រុមប្រទេសជិតខាង ឈានទៅ​​ទទួលបាន​ជំនួយ​ឲ្យ​បានលឿនរហ័ស ដើម្បីជួយប្រជាជនភូមាដែលរងគ្រោះដោយ​គ្រោះរញ្ជួយដី​។​ យោងតាមតួលេខចុងក្រោយ ចំនួន​មនុស្សស្លាប់នៅភូមា​បានឡើងដល់ជាង​៣០០០នាក់​ហើយ​។

នៅថ្ងៃទី២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ ត្រូវជាព្រឹកថ្ងៃទី៣ មេសានៅកម្ពុជា ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានសម្រេចដំឡើងពន្ធលើទំនិញនាំចូលពីកម្ពុជាចំនួន៤៩% ដែលជាអត្រាពន្ធដ៏ខ្ពស់ជាងគេក្នុងចំណោមប្រទេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ វិធានការដំឡើងពន្ធនេះនឹងចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥។ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសនជាមួយវិទ្យុបារាំង RFI នាថ្ងៃទី០៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥នេះ លោក ម៉ី កល្យាណ ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់នៃឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃសមាគមពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគកម្ពុជា-ជប៉ុន មើលឃើញថា បើសហរដ្ឋអាមេរិកដំឡើងពន្ធលើទំនិញកម្ពុជាដូចបានលើកឡើងមែន នោះវានឹងមានផលប៉ះពាល់ធំធេងគួរឲ្យព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង។

ក្នុង​ខណៈ​ដែល​អឺរ៉ុប​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​សន្តិសុខ​កាន់​តែ​ខ្លាំងឡើងៗ ​ក្រិកបានលើក​ផែនការ​​ធ្វើ​ទំនើប​កម្ម​វិស័យ​យោធាដ៏​ធំ​មហាសាល​មិន​ធ្លាប់​មាន​​។ នៅ​ចំពោះ​មុខ​សភា​នា​​ថ្ងៃ​ពុធ​ទី២មេសា​២០២៥ ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​ក្រិក​បាន​ប្រកាស​ត្រៀម​ទម្លាយ​កញ្ចប់​ថវិកា​ចំនួន ២៥ពាន់​លាន​អឺរ៉ូ សម្រាប់រចនា​កែច្នៃ​និង​​វិនិយោគវិស័យការពារ​ជាតិ។

គ្រោះមហន្តរាយរញ្ជួយដី​នៅភូមា បាន​ផ្តាច់ជីវិតមនុស្សយ៉ាងហោច​២៧០០នាក់។ នេះបើ​យោងតាមតួលេខចុងក្រោយ គិតត្រឹមព្រឹកថ្ងៃពុធទី​២មេសានេះ។ អង្គការមនុស្ស​ធម៌នានា កំពុងតែសស្រាក់សស្រាំ បញ្ជូន​ជំនួយ​ស្បៀងអាហារទៅកាន់ភូមា ខណៈក្រុមសង្គ្រោះកំពុងតែព្យាយាម​រើកកាយ​គំនរបាក់​បែក ដើម្បីស្វែងរកអ្នកបាត់ខ្លួន។ ក្រុមឧទ្ទាម​ប្រឆាំងរបបសិកភូមាជាច្រើនក្រុម បានប្រកាសផ្អាកការប្រយុទ្ធ។ តែដោយឡែក លោក មីន អ៊ុងឡាំង មេដឹកនាំរបបសឹកភូមា បានប្រកាស​កាលពីថ្ងៃអង្គារថា កងទ័ពជាតិភូមា នឹងបន្តបើកប្រតិបត្តិការ​​​វាយប្រហារទៅលើក្រុមឧទ្ទាម មិនផ្អាកឡើយ!

កងទ័ព​អ៊ីស្រាអែល​​ បាន​​លាតសន្ធឹង​ប្រតិបត្តិការ​សឹកទ្រង់ទ្រាយ​ធំ​ ​នៅ​​​​ហ្កាហ្សា។​ រដ្ឋមន្ត្រី​ការពារជាតិ​អ៊ីស្រាអែល បញ្ជាក់​​ថា​នឹង​យកទីតាំង​​ដែល​បោសសម្អាត​ហើយ​​ ដាក់​ក្នុង​«តំបន់​សុវត្ថិភាព»​ត្រួត​ត្រា​ដោយ​អ៊ីស្រាអែល។ ភ្លាមៗ​ រដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ង់​និង​អង់គ្លេស​ បានសម្តែងក្តីបារម្ភជាខ្លាំង​ចំពោះការពង្រីក​ប្រតិបត្តិការសឹកនេះ។ 

កងទ័ពចិនបាន​ធ្វើសមយុទ្ធ​យោធាទ្រង់ទ្រាយធំ រយៈពេល​២ថ្ងៃ ដើម្បីហាត់​សម​ឡោម​ព័ទ្ធកោះតៃវ៉ាន់។ នៅថ្ងៃពុធ ក្រសួងការពារជាតិបានប្រកាស​ថា គេបានសម្រេចគ្រប់កម្មវត្ថុទាំងអស់ នៅក្នុងសមយុទ្ធនេះ​​។ ផ្អែកតាម​អ្នកជំនាញ សមយុទ្ធយោធារបស់ចិន​នៅជុំវិញតៃវ៉ាន់ គឺជា​ផ្ញើសារយ៉ាងច្បាស់ៗ ថា​ក្នុងករណី​ដែល​ចិន​បើកប្រតិបត្តិការ​​មែនទែន គឺតៃវ៉ាន់នឹងត្រូវចិនឡោមព័ទ្ធជិត​ឈឹង រហូតទាល់តែថប់ដង្ហើម ព្រមចុះចាញ់​ ដោយ​គ្មាននរណាអាចចូលទៅជួយបានជាដាច់ខាត​។

ប្រសិនមិនមានអ្វីប្រែប្រួលទេ លោក ស៊ី ជីនពីង ប្រធានាធិបតីចិននឹងធ្វើទស្សនកិច្ចក្នុងតំបន់អាស៊ាននាខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥នេះ នៅក្នុងប្រទេសចំនួន៣ គឺម៉ាឡេស៊ី វៀតណាម និងកម្ពុជា។ អ្នកតាមដានភូមិសាស្ត្រនយោបាយនានាមើលឃើញថា ទស្សនកិច្ចរបស់លោក ស៊ី ជីនពីង នៅតាមប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំង៣ មានអត្ថប្រយោជន៍នៃទំនាក់ទំនងដាច់ដោយឡែកៗរវាងចិន និងបណ្តាប្រទេសទាំងនោះ និងចាំបាច់ជាងបណ្តាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានផ្សេងទៀត។

នៅថ្ងៃទី១ មេសា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិបានសម្រេចបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាវិន័យដើម្បីពិនិត្យមើលការដាក់ទណ្ឌកម្មចំពោះទង្វើរបស់មន្ត្រីយោធាមួយរូបឈ្មោះ ឈាវ មុន្និន ដែលល្មើសនឹងវិន័យរដ្ឋបាល។ ការសម្រេចនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីបុគ្គល ឈាវ មុន្និន បានបង្ហោះវីដេអូដោយយកអង្គភាពរបស់រដ្ឋដើម្បីអួតបង្ហាញពីចំនួនទឹកប្រាក់ដ៏សន្ធឹកសន្ធាប់ និងបានរាំបង្អួតមហាជន។

ប្រធានាធិបតីចិនលោក ស៊ី ជីនពីងគ្រោងមកបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅកម្ពុជានាពាក់កណ្តាលខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានចិន South China Morning Post នៅថ្ងៃទី២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ ដែលបានដកស្រង់សម្តីពីប្រភពការទូតម្នាក់។ តាមសារព័ត៌មានចិនដដែល លោក ស៊ី ជីនពីងទំនងជាចង់ពង្រឹងទំនាក់ទំនងឲ្យកាន់តែជិតស្និទ្ធបន្ថែមជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ាន ខណៈដែលទំនាក់ទំនងរវាងចិន និងអាមេរិកកំពុងតែឡើងកម្តៅកាន់តែខ្លាំង។ 

នៅថ្ងៃទី២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ សមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយដោយព្រមានចាត់វិធានការច្បាប់ចំពោះគោរមវន្តណាដែលបានរកឃើញប្រព្រឹត្តិសកម្មភាព ឬប្រើពាក្យសម្តីដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់គុណតម្លៃ និងឧត្តមភាពនៃគោរមងារឧកញ៉ាស្របតាមព្រះរាជក្រឹត្យ និងអនុក្រឹត្យ។ អ្នកឧកញ៉ា ហ៊ុន ឡាក់ អ្នកនាំពាក្យសមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជាបានអះអាងថា ការព្រមានរបស់សមាគមធ្វើឡើង ក្រោយមានបុគ្គលដែលមានគោរមងារឧកញ៉ាមួយចំនួនបន្តប្រព្រឹត្តិសកម្មភាពមិនសមរម្យដែលប្រាសចាកពីបទប្បញ្ញត្តិរបស់សមាគម។

សហគមន៍ក្បាលខ្លាបានព្រួយបារម្ភពីកំណើនសកម្មភាពទន្រ្ទានដីព្រៃ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងការបរបាញ់សត្វព្រៃ ក្រោយពីការផ្ដាច់ជំនួយរបស់ទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក USAID ។ ជំនួយរបស់ USAID បានជួយជ្រោមជ្រែងអ្នកការពារព្រៃឈើជួរមុខ ដោយប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា SMART Connect ដែលជាប្រព័ន្ធទិន្នន័យផ្កាយរណបសម្រាប់ត្រួតពិនិត្យតាមដានព្រៃឈើទាន់ហេតុការណ៍។ តែលោក សេង ផល្លី អនុប្រធានសហគមន៍ក្បាលខ្លាសង្ឃឹមថា អង្គការដៃគូពាក់ព័ន្ធនានាដែលធ្វើការផ្នែកការពារធនធានធម្មជាតិនឹងមិនបោះបង់សហគមន៍ក្បាលខ្លាទេ។

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាម​រយៈ​ក្រុម​ការងារ​កសាង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​តាម​ព្រំដែន​បាន​ឲ្យ​ដឹង​នៅ​ថ្ងៃទី១ មេសា​ថា ដំណើរការ​កសាង​ផ្លូវក្រវាត់​ព្រំដែន​កម្ពុជា​ក្នុង​ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី និង​ខេត្ត​រតនគិរី​សម្រេច​បាន​ជិត ៤០ភាគរយ ខណៈកិច្ចការងារ​បោសសម្អាត​មីន​នៅ​មិន​ទាន់​បញ្ចប់​នៅ​ឡើយ។ តែ​យ៉ាង​ណា ក្រុម​ការងារ​កសាង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន​បាន​ប្តេជ្ញា​សម្រេច​ការ​កសាង​ផ្លូវក្រវាត់ព្រំដែន​ឲ្យ​ចប់​ជា​ស្ថាពរ​នៅ​មុន​ពេល​ភ្លៀងធ្លាក់​ជោគជាំ​នា​រដូវវស្សា​ខាង​មុខ។

ក្នុង​បរិបទ​នៃ​ភាព​តាន​តឹង​ជាមួយសហរដ្ឋ​អាមេរិកដោយ​សំណុំ​រឿង​ហ្កូអិន​ឡង់ ព្រះមហាក្សត្រ​ដាណឺម៉ាក យាង​មក​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​ប្រទេស​បារាំង។ ទស្សនកិច្ច​ផ្លូវ​រដ្ឋ​បី​ថ្ងៃប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ក្រោម​ផ្លាក​នៃ​ការ​ពង្រឹង​ពង្រីក​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ក្នុង​វិស័យ​ការពារ​ជាតិ។ បើតាម​​វិមាន​ប្រធានាធិបតី​បារាំង ដាណឺម៉ាក​បាន​ចុះ​កិច្ចព្រមព្រៀង​នៅ​ទីក្រុង​ទីប៉ារីស ទិញ​មីស៊ីលប្រភេទ​ “​មីស្ត្រាល់​៣” ​ជា​ច្រើន​រយ​​គ្រឿង និង​រថពាស​ដែក​ហ្វាំងឡង់​​​​ចំនួន​១៣០​គ្រឿង។

ចិន​បានត្រៀមខ្លួនជាស្រេច ក្នុងការ​​ដើរតួនាទីស្ថាបនា ដើម្បីបិទបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន​។ នេះ​គឺជាសម្តីអះអាងរបស់លោក វ៉ាង យី ប្រមុខការទូតចិន ដែល​កំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុងម៉ូស្គូ។ ក្នុងពេលជួបគ្នា​ ​ប្រមុខកាតទូតចិននិង​រុស្ស៊ី បាន​លើកអួតសរសើរ អំពីទំនាក់សហប្រតិបត្តិការ​យ៉ាងស្អិតរមួត រវាងមហាមិត្តទាំង​២។​ លោកពូទីនវិញ បានប្រាប់​លោកវ៉ាង យី ថា លោកសង្ឃឹមជួប​លោកស៊ី ជីនពីង នៅខែ​ឧសភា​។

នៅថ្ងៃ​អង្គារ​ទី ១​មេសា​​នេះ ភូមា​បាន​ផ្តើម​កាន់​ទុក្ខ​ជាតិ រយៈ​ពេល​មួយ​សប្តាហ៍ ដោយ​ពិធី​ស្មឹងស្មាត​មួយ​នាទី​ ដើម្បី​គោរព​ដល់​វិញ្ញាណក្ខន្ធ​​ជន​រងគ្រោះ​បាត់​បង់​ជីវិត​ក្នុង​គ្រោះរញ្ជួយ​ដី ដែល​បាន​ឡើង​ដល់​ជាង​ពីរពាន់​៧រយនាក់។ បួន​ថ្ងៃ​ក្រោយ​មហន្តរាយ​រញ្ជួយ​ដី ដែល​ត្របាក់​​បំផ្លាញ​អគារ​និង​ហេដ្ឋារចនា​សម្ព័ន្ធ​ផ្លូវថ្នល់​ស្ទើរ​គ្មាន​សល់​ ក្តី​សង្ឃឹម​ស្វែង​រក​ជន​នៅ​មាន​ជីវិត​ក្នុង​គំនរ​បាក់បែក កាន់​តែ​ស្តួច​ទៅៗ។ 

លោក ថេ ឈុនហាក់ អគ្គនាយក​នៃ​អគ្គនាយក​ដ្ឋាន​សមភាព​យេនឌ័រ និង​អភិវឌ្ឍន៍​សេដ្ឋកិច្ច​នៃ​ក្រសួង​កិច្ចការ​នារី​ បាន​ថ្លែង​ថា កម្ពុជា​មាន​ភាព​ប្រសើរ​ឡើង​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​វិសមភាពយែ​នឌ័រ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ទទួល​ស្គាល់​ដោយភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​នៅក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​មួយ​នៅអង្គការ​សហ​ប្រជាតិ​កាល​ពី​ពាក់​កណ្តាល​ខែ​មីនា ឆ្នាំ​២០២៥​។​ ក្នុង​បទ​សម្ភាស​ជាមួយ​វិទ្យុ​បារាំង​អន្តរ​ជាតិ​ RFI នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១ ខែ​មេសា លោក ថេ ឈុនហាក់ បាន​អះអាង​ថា ភាព​ប្រសើរ​នៃ​ស្ថាន​ភាព​យែន​ឌ័រ​នៅ​កម្ពុជា គឺ​ដោយសារ​តែ​កម្ពុជា​មាន​គោល​នយោបាយ​គាំពារ​ស្ត្រី ​និង​សមភាព​យែន​ឌ័រ​។​ តែ​លោក​ក៏​ទទួល​ស្គាល់​ថា កម្ពុជា​នៅ​មាន​បញ្ហា​ជា​ច្រើន​ទៀត​ដែល​ត្រូវ​ឆ្លើយ​តប​នឹង​បញ្ហា​យែន​ឌ័រ​។

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ លោក ហេង សួរបានថ្លែងថា ប្រទេសកម្ពុជានឹងក្លាយជាគោលដៅទាក់ទាញបន្ថែមទៀតទាំងអាជីវកម្ម និងវិនិយោគទុន។ ការថ្លែងរបស់លោក ហេង សួរដូចនេះធ្វើឡើង អំឡុងពេលនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលវាយនភណ្ឌសកលនៅកម្ពុជានាថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥។ កិច្ចប្រជុំក្រោមប្រធានបទ «កសាងអនាគត៖ បង្កើនភាពប្រកួតប្រជែង និងចីរភាព» បានចូលរួមដោយសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរ អង្គការ ILO សភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា តំណាងម៉ាកយីហោអន្តរជាតិធំៗ និងអង្គការអន្តរជាតិមួយចំនួនទៀត។

នៅថ្ងៃអង្គារទី១មេសា ក្រសួងការពារជាតិចិន បាន​ប្រកាសឲ្យដឹងថា គេបានធ្វើ​សមយុទ្ធយោធាទ្រង់ទ្រាយធំ ក្នុងលក្ខខណ្ឌពិតជាក់ស្តែង ដើម្បីហាត់​សម​ឡោម​ព័ទ្ធ​កោះតៃវ៉ាន់​។ ​ប្រឈមនឹង​សមយុទ្ធបែបគំរាមសំឡុតនេះ កងទ័ពតៃវ៉ាន់ បានជូនដំណឹងថា គេ​បាន​ប្រុងប្រៀបលក្ខណៈឆ្លើយតប ដើម្បីការពារបូរណៈភាពដែនដីតៃវ៉ាន់។ គួរកត់សំគាល់ថា ក្រោយ​ការត្រឡប់ចូលកាន់អំណាចរបស់​​លោកដូណាល់ ត្រាំ គឺ​ចិនកាន់តែមានសង្ឃឹមថា អាមេរិកនឹងបោះបង់ចោល​​តៃវ៉ាន់ ក្នុងការករណី​ដែល​ចិន បើកការ​ឡោម​ព័ទ្ធ​ដើម្បីយកតៃវ៉ាន់​មកគ្រប់គ្រង​។

លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាបានសម្តែងក្តីសង្វេក ក្រោយទទួលដំណឹងថា ក្មួយស្រីបង្កើតរបស់លោកបានជួលផ្ទះគេនៅ និងថា កូនៗមិនបានរៀនពេញលេញ។ ការបង្ហាញនូវមនោសញ្ចេតនាដូចនេះធ្វើឡើងតាមរយៈសំណេរនៅលើហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោកនាថ្ងៃទី០១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ នេះ ពោលមួយថ្ងៃមុនសពបងប្រុសច្បងរបស់លោក គឺលោក ហ៊ុន សានត្រូវបញ្ចុះនៅថ្ងៃទី០២ ខែមេសា។

យុវជនខ្មែរដែលមានអាយុពី ១៥ ដល់ ១៩ ឆ្នាំប្រមាណជាង ២៥ភាគរយត្រូវបានរកឃើញថា គឺមានទម្លាប់ផឹកគ្រឿងស្រវឹងជោគជាំ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍គោលនយោបាយថ្មីមួយរបស់វិទ្យាស្ថាននយោបាយសាធារណៈអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (SEAPPI) និងវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI) ដែលទើបចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី៣១ មីនា។ តាមរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវដដែល សព្វថ្ងៃនេះ យុវជនខ្មែរផឹកគ្រឿងស្រវឹងខ្លាំងជាងយុវជនថៃទៅទៀត តែនៅចាញ់យុវជនវៀតណាម។

លោក ញ៉ឹម ឆាយឡុង និស្សិតកំពុងសិក្សាជំនាញមេកានិកបានឆ្លៀតពេលទំនេរពីការសិក្សាដើម្បីគូរគំនូររូបត្លុកនៅខាងមុខព្រះបរមរាជវាំងនៅរៀងរាល់ចុងសប្តាហ៍។ លោកចូលចិត្តគូរគំនូរបែបនេះតាំងពីក្មេងដោយសិក្សាស្វែងយល់ខ្លួនឯងបន្ថែមតាមរយៈការមើលវីដេអូក្នុងយូធូប។ សម្រាប់លោក ញ៉ឹម ឆាយឡុង ការគូរគំនូរត្លុកនេះបង្ហាញពីសេរីភាពដែលកើតចេញពីគំនិតច្នៃប្រឌិត។ តែលោករំពឹងនឹងទទួលបានការគាំទ្រច្រើនពីសាធារណជន។