លើឆាកអន្តរជាតិ រដ្ឋាភិបាល​ចិនតែងតែ​ប្រកាស​ជំហរ​អព្យាក្រឹត្យ​​ចំពោះ​រឿង​សង្គ្រាម​អ៊ុយក្រែន។ ពេល​នេះ​ រដ្ឋាភិបាលទីក្រុង​កៀវ ​ដាក់​ក្រុមហ៊ុនចិន ៣ ក្នុង​បញ្ជី​ទណ្ឌកម្ម និង​បង្កកទ្រព្យ​សម្បត្តិ​។ ការ​ដាក់ទណ្ឌកម្ម​លើក្រុមហ៊ុនចិន ​ធ្វើឡើង​ក្រោយ​ពី​ថ្នាក់ដឹកនាំ​អ៊ុយក្រែន​ ​ចោទប្រកាន់ថា​ ចិន​ផលិត​អាវុធលើដីរុស្ស៊ី ហើយ​ទាហាន​ចិន​ក៏​ជួយ​ច្បាំងរុស្ស៊ីថែមទៀត​​។

ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជិនពីង បានបំពេញទស្សនកិច្ចរយៈពេលពីរថ្ងៃនៅកម្ពុជាពីថ្ងៃទី១៧ និង១៨ មេសា ឆ្នាំ២០២៥។ ទស្សនកិច្ចរបស់មេដឹកនាំកំពូលចិននៅកម្ពុជាធ្វើឡើងស្របពេលដែលកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិកបានត្រៀមបើកកិច្ចចរចាស្តីពីការដាក់ពន្ធគ្នាទៅវិញទៅមក។ អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមនានាបានសម្តែងការសាទរ និងកង្វល់ដំណាលគ្នាចំពោះវត្តមានរបស់លោក ស៊ី ជីនពីង នៅកម្ពុជា ខណៈដែលចិន និងអាមេរិកកំពុងតឹងសរសៃក ដាក់គ្នារឿងដំឡើងពន្ធរវាងគ្នា ហើយកម្ពុជានិងចិនបានដំឡើងមិត្តភាពស្និទ្ធស្នាលដល់កម្រិតត្បូងពេជ្រ។

ក្រសួងទេសចរណ៍បានឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសានេះថា ក្នុងរយៈពេល ៣ថ្ងៃនៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ មានភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិដើរលេងកម្សាន្តសរុបជិត ២៤លាននាក់ ពោលកើនចំនួនជិត៣លាននាក់ ធៀបនឹងចូលឆ្នាំ ២០២៣ ដែលមានភ្ញៀវទេសចរដើរលេងកម្សាន្តជាង ២១លាននាក់។ ក្នុងនោះ ភ្ញៀវទេសចរជាតិមានចំនួនជាង ២៣លាននាក់ និងភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិមានប្រមាណ១១ម៉ឺននាក់។

លោក​ ម៉ារកូ រ៉ូប៊ីយ៉ូ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស​អាមេរិក បាន​​​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​ទីក្រុងប៉ារីស​ ថ្ងៃ​ទី​១៧មេសា ដើម្បីពិភាក្សា​​​ជាមួយ​ប្រទេស​ដឹកនាំ​អឺរ៉ុប ជុំវិញ​ការស្វែងរក​ដំណោះស្រាយបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅ​អ៊ុយក្រែន។ ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​នេះ មហាអំណាច​ចិន​បានបដិសេធ​ជាថ្មីម្តងទៀត​ចំពោះ​ការ​ចោទប្រកាន់​របស់​អ៊ុយក្រែន ដែល​ថា ចិន​បាន​ជួយ​ផ្គត់ផ្គង់​​អា​វុធ​ឲ្យ​រុស្ស៊ី។​​

ខណៈដែលចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងបន្តវាយប្រហារផ្លូវពាណិជ្ជកម្មតាមរយៈការដាក់ពន្ធទៅវិញ ទៅមកក្នុងកម្រិតមួយដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក កម្ពុជា និងអាមេរិកបានផ្តើមចរចារឿងអាត្រាពន្ធរវាងគ្នា។ អ្នកពាក់ព័ន្ធក្នុងវិស័យកាត់ដេរនៅកម្ពុជាមានការប្រយ័ត្នប្រយែងដោយ យល់ឃើញថា កម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវធ្វើកំណែទម្រង់មួយចំនួនដើម្បីបានជាទុនចរចាជាមួយអាមេរិកដែលជាទីផ្សារដ៏ធំមួយសម្រាប់ទំនិញកម្ពុជា។

ប្រជាសហគមន៍បានចាត់ទុកការដាំកូនឈើឡើងវិញនៅទីតាំងដី ដែលដកហូតពីជនល្មើសថា ជារឿងដ៏សំខាន់ ដើម្បីរក្សាគំរបព្រៃឈើឲ្យបានដូចដើម និងផ្តល់ប្រយោជន៍សម្រាប់អ្នកជំនាន់ក្រោយឲ្យស្គាល់ឈើប្រណិតៗដូចជា ធ្នង់ ផ្ចឹក សុក្រំ កកោះ គ្រញូង និងបេងជាដើម។ តែលោក មីង នី សមាជិកគណៈកម្មាការព្រៃសហគមន៍ក្បាលខ្លាបានអះអាងថា កូនឈើដែលដាំថ្មីៗបានងាប់ច្រើនជាងរស់។ នេះក៏ព្រោះតែបញ្ហាអាកាសធាតុក្ដៅហួតហែង ភ្លើងឆេះព្រៃ និងកង្វះការថែទាំ។

ថ្ងៃ ព្រហស្បតិ៍ ទី ១៧ មេសា ឆ្នាំ ២០២៥ ។ ៥០ ឆ្នាំគត់ ក្រោយពីខ្មែរក្រហមបានវាយលុកចូលទីក្រុង ភ្នំពេញ និង ជម្លៀសប្រជាជនខ្មែរទាំងអស់ ទៅកាន់ទីជនបទ។ ដើម្បីរំឭកដល់ថ្ងៃ ១៧ ខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ដ៏ខ្មៅងងឹត ដែលការចាប់ផ្តើមនៃរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម ប្រជាជនខ្មែរដែលរស់ នៅលើទឹកដីបារាំង ព្រមទាំងប្រជាជនបារាំងផ្ទាល់ បានជួបជុំគ្នាធ្វើពិធីសម្ពោធ ស្តូបរំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ធ ជួនរងគ្រោះ ក្នុងសម័យអន្ធកាលខាងលើ។

ថ្ងៃទី១៧ មេសា ឆ្នាំ២០២៥ គឺជាខួប៥០ឆ្នាំនៃការឡើងកាន់អំណាចរបស់ពួកខ្មែរក្រហមនៅកម្ពុជា។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលមានវ័យចំណាស់បានរំលឹកហេតុការណ៍កាលពីថ្ងៃ១៧ មេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ដោយអ្នកខ្លះបានបាត់បង់ក្រុមគ្រួសារ និងបងប្អូនដែលមិនអាចវិលត្រឡប់វិញបាន។ តែសម្រាប់យុវជនជំនាន់ក្រោយ ពួកគេចង់ឃើញប្រទេសកម្ពុជាមានការរួបរួមសាមគ្គី និងសិក្សាពីប្រវត្តិសាស្ត្រដើម្បីជៀសវាងការកើតឡើងវិញនូវរបបដ៏ខ្មៅងងឹតដូចកាលពី ៥០ឆ្នាំមុន។

ថ្ងៃទី១៧ មេសា ឆ្នាំ ២០២៥ ជាខួប ៥០ឆ្នាំនៃការឡើងកាន់អំណាចរបស់ពួកខ្មែរក្រហមនៅកម្ពុជា។ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៥ ពោលក្រោយការដួលរលំរបបខ្មែរក្រហមបាន ១៦ឆ្នាំ មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាហៅកាត់ថា (DC-Cam)បានប្រមូលទុកនូវឯកសារនានាពាក់ព័ន្ធនឹងរបបខោអាវខ្មៅនេះក្នុងបុព្វហេតុស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះ ការផ្សះផ្សាជាតិ និងការគាំទ្រដល់ការកាត់ក្តីមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់បំផុតនៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបនេះបានមើលឃើញពីសារសំខាន់នៃកិច្ចការរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។

អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញនៅក្នុងតុលាការកម្ពុជា ឬសាលាក្តីខ្មែរក្រហមបានបញ្ចប់បេសកកម្មយុត្តាធិការរបស់ខ្លួនកាលពីឆ្នាំ២០២២ ក្នុងការស្វែងយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម។ តែក្រុមការងារនៃសាលាក្តីនេះនៅមិនទាន់ចប់ការងារថែរក្សា គ្រប់គ្រងឯកសារ និងការពន្យល់ផ្សព្វផ្សាយដល់មហាជនពីអ្វីដែលបានកើតឡើងក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យនៅឡើយទេ។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នៅថ្ងៃទី១៧ មេសា ឆ្នាំ២០២៥ នេះ លោក ក្រាញ់ តូនី រដ្ឋលេខាធិការ និងជាប្រធានរដ្ឋបាលស្តីទីនៃសាលាក្តីខ្មែរក្រហមបានគូសបញ្ជាក់ថា សាលាក្តីខ្មែរក្រហមត្រូវការគម្រោងនានាដែលមានការចូលរួមពីដៃគូជាតិ និងអន្តរជាតិបន្ថែមទៀតដើម្បីអនុវត្តការងារដែលនៅសេសសល់ ដូចជាការងារថែរក្សាកេរដំណែលសាលាក្តី និងការងារផ្សព្វផ្សាយជាដើម។

ថ្ងៃទី១៧ មេសា ឆ្នាំ ២០២៥ ជាខួប៥០ឆ្នាំនៃការឡើងកាន់អំណាចរបស់ពួកខ្មែរក្រហម។ សាឡុត ស ឬ ប៉ុល ពត គឺជាបងធំទី១ ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដែលបានដឹកនាំកម្ពុជាឲ្យធ្លាក់ចូលជ្រោះដ៏ងងឹត និងបានធ្វើឲ្យប្រជាជនខ្មែរស្លាប់ជិត ២លាននាក់តែក្នុងរយៈពេល៣ឆ្នាំ ៨ខែ និង២០ថ្ងៃ។ ៥០ឆ្នាំក្រោយមក ផ្ទះ និងផ្នូររបស់ប៉ុលពតនៅលើខ្នងភ្នំដងរែក គឺជាកេរដំណែលមួយដែលបានបន្សល់ទុកមកដល់សព្វថ្ងៃ។ បច្ចុប្បន្ន ផ្ទះ និងផ្នូររបស់ប៉ុល ពតបានក្លាយជាទីតាំងទេសចរណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្ត និងជាភស្តុតាងនៃជីវិតចុងក្រោយរបស់មេដឹកនាំខ្មែរក្រហម។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី ១៧ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ កាលពី៥០​ឆ្នាំ​មុន ទីក្រុង ភ្នំពេញ បាន​ធ្លាក់​ទៅ​ក្នុង​កណ្តាប់​ដៃ​ពួក​ខ្មែរក្រហម​ បន្ទាប់ពី ពួក​នេះ បាន​ឃោសនាថា ពួក​គេ នាំ សន្តិភាព មក​ឲ្យ​ប្រទេស​កម្ពុជា​វិញ។ ប៉ុន្តែ​តាម​ការពិត គឺ​ជា​ការ​ចាប់​ផ្តើម​​បោស​សំអាត​មួយ​បែប​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រទេស​ទាំងមូល​ ក្រឡាប់ចក្រ​ស្លាប់​មនុស្សអស់​ជិត២លាននាក់​ត្រឹម​តែ​រយៈពេល​៣​ឆ្នាំ​៨​ខែ និង​២០ថ្ងៃ។

ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីងពីនបានផ្តើមទស្សនកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជារយៈពេល២ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី១៧ ដល់១៨ មេសា ឆ្នាំ២០២៥។ ទស្សនកិច្ចរបស់លោកស៊ីនៅកម្ពុជាពេលនេះធ្វើឡើងក្នុងក្របខណ្ឌនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនេះនៅក្នុងប្រទេសអាស៊ានចំនួន ៣ គឺវៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី និងកម្ពុជាដែលជាប្រទេសចុងក្រោយ។ អ្វីជាការកត់សម្គាល់ វត្តមានរបស់លោកស៊ីនៅវៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី និងកម្ពុជាធ្វើឡើងចំពេលដែលប្រទេសអាស៊ីទាំង ៣ កំពុងប្រឈមនឹងការដំឡើងពន្ធពីសហរដ្ឋអាមេរិក។ មួយវិញទៀត កម្ពុជាកំពុងស្វះស្វែងរកការចរចាជាមួយអាមេរិកដើម្បីសម្រួលការដំឡើងពន្ធនេះ។

ពេលវេលាបានកន្លងផុតទៅ ៥០ឆ្នាំ ថ្ងៃ១៧ មេសា ១៩៧៥ នៅតែដក់ ចារជាប់ជានិច្ចក្នុងការចងចាំរបស់លោកអ៊ីង ភូសេរ៉ា កូនកាត់ខ្មែរបារាំង។ ចំពោះវិចិត្រករ និងជាម្ចាស់និពន្ធសៀវភៅរូបភាពបារាំង លោកអ៊ីង ភូសេរ៉ា ខ្មែរក្រហមចូលកាន់អំណាចនៅទីក្រុងភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី ១៧ មេសា កាលពី៥០ឆ្នាំមុន មិនត្រឹមតែធ្វើឲ្យប្រទេសកម្ពុជាក្រឡាប់ចាក់ ប៉ុន្តែ ក្រុមគ្រួសាររបស់លោកត្រូវបែកបាក់ ព្រាត់ប្រាសឪពុក និងបន្សល់ស្នាមឈឺចាប់ កំហឹងគ្មានទីបញ្ចប់។ យើងស្តាប់សក្ខីកម្មរបស់ម្ចាស់សៀវភៅ l’Ame au bord des cheveux ប្រែជាភាសាខ្មែរថា ព្រលឹងចុងសក់ ដែលចេញផ្សាយដោយគ្រឹះស្ថានបោះពុម្ព Delcourt។

សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្ម​ រវាង សហរដ្ឋ​អាមេរិក ​និងមហាយក្ស​ចិន ​កំពុងតែបន្ត​​ពុះ​កញ្ជ្រោល​។ ទន្ទឹម​នឹង​ការ​​ដំឡើង​ពន្ធសង្កត់កចិន សហរដ្ឋអាមេរិក​ក៏​បើកផ្លូវ​ច្រកផ្លូវ​សម្រាប់​ចរចា​បញ្ចប់​ជម្លោះ។ ក៏ប៉ុន្តែ ចិន​ប្រតិកម្មវាយ​បកថា មិនអាច​ចរចា​ក្រោម​សម្ពាធ​​នោះទេ។ បន្ថែមពីនេះ រដ្ឋាភិបាល​ក្រុង​ប៉េកាំង​បាន​ដាក់​​សម្ពាធលើ​ក្រុមហ៊ុនផលិតយន្តហោះអាមេរិក។​ ​

ថ្ងៃអង្គារទី ១៥ ខែមេសា តុលាការនៅទីក្រុងម៉ូស្គូ បានកាត់ទោសអ្នកសារព័ត៌មាន ៤ រូប ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ៥ ឆ្នាំ ពីបទបានរួមសហការជាមួយ អង្គការដែលបង្កើតឡើង ដោយលោក អាឡិកសី ណាវ៉ាល់នី អតីតមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង ដែលបានស្លាប់ក្នុងគុក កាលដើមឆ្នាំ ២០២៤ កន្លងទៅ។ នេះ ជាឧទាហរណ៍ថ្មីមួយទៀត ដែលសឲ្យឃើញច្បាស់ អំពីនយោបាយរបស់វិមានក្រេមឡាំង ដែលបន្តរឹតបន្តឹង និង បង្ក្រាបរាល់សំឡេងប្រឆាំងក្នុងស្រុក។

តារាចម្រៀងអាមេរិកដ៏ល្បីឈ្មោះ​ Katy Perry និង​ស្រ្តី​ជនជាតិអាមេរិក​៥នាក់ផ្សេងទៀតដែលជា​អ្នកកាសែត អ្នកផលិតភាពយន្ត និង​សកម្មជនដើម្បីសិទ្ធិស្រ្តី​បានធ្វើដំណើរកម្សាន្ត​បែបទេសចរណ៍​ទៅកាន់ទីអវកាស​ជាមួយ​យាន​របស់​ក្រុមហ៊ុន​Blue Origin ដែលជាកម្មសិទ្ធិ​របស់លោក Jeff Bezos ​ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនAmazon។ ទោះដំណើរទៅកាន់ទីអវកាស​មានរយៈពេល​សរុប មិនដល់​១១នាទី ប៉ុន្តែ នេះជា​លើកទី១ គិត​ចាប់តាំង​ពី​ឆ្នាំ ១៩៦៣ ដែល​អ្នកដំណើរ​ទាំងអស់ នៅក្នុង​យាន​ទៅកាន់ទីអវកាស​សុទ្ធសឹង​ជា​មនុស្សស្រី។ ​

អរិភាពការទូត​​រវាង ​បារាំង ​និង ​អាល់ហ្សេរី​ ឈាន​ដល់​ចំណុច​កំពូល។ ប្រធានាធិបតីបារាំង លោក អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង បាន​សម្រេចចិត្ត​បណ្តេញ​មន្ត្រី​ទូត​និងកុងស៊ុល អាល់ហ្សេរី ចំនួន ១២ នាក់ ឲ្យ​ចេញពី​ប្រទេស​បារាំង។ រដ្ឋាភិបាល​ក្រុង​ប៉ារីស​ក៏​ថែមទាំង​បាន​កោះហៅឯកអគ្គរដ្ឋទូត​របស់ខ្លួន​ ឲ្យ​ត្រឡប់​ចូលស្រុក​វិញ។ នេះជា​វិធានការ​ឆ្លើយ​តប​ចំពោះ​អាល់ហ្សេរី​ ដែល​បានបណ្តេញ​មន្ត្រីទូត​បារាំង​ ក្នុង​ចំនួន​ស្មើគ្នា។

នៅប៉ុន្មានថ្ងៃ​មុន​ទទួល​ស្វាគមន៍​​ប្រធានាធិបតីចិន លោក​ស៊ី ជីនពីង​ដែល​ផ្តើម​ទស្សនកិច្ច​នៅកម្ពុជា​នៅថ្ងៃទី ១៧ មេសា ឆ្នាំ ២០២៥ អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា​បាន​ចាប់បញ្ជូន​ជនជាតិតៃវ៉ាន់​ជាច្រើន​នាក់​ទៅ​ឲ្យ​ប្រទេស​ចិន។ យោងតាម​សេចក្តីប្រកាស​របស់​ក្រសួងការបរទេស​តៃវ៉ាន់ ជនជាតិ​តៃវ៉ាន់​ដែល​កម្ពុជា​ចាប់បញ្ជូន ប្រគល់​ទៅ​ឲ្យ​ចិន ស្ថិតក្នុងចំណោម​ជនបរទេស​ដែល​អាជ្ញាធរ​កម្ពុជា​បាន​ចុះ​បង្រ្កាបកាលពីថ្ងៃទី​៣១​មីនា​ទៅលើមជ្ឈមណ្ឌល​ឆបោក​អនឡាញ​មួយ​កន្លែង​នៅទីក្រុង​ភ្នំពេញ។

ថ្ងៃចន្ទទី ១៤ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៥ វិមានក្រេមឡាំងបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថា ជំនួបរវាងលោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន និង លោក Steve Witkoff ប្រេសិតពិសេស របស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ នៅក្រុង Saint-Petersbourg ប្រទេសរុស្ស៊ី កាលពីថ្ងៃសុក្រ សប្តាហ៍មុន បានហុចផលប្រយោជន៍ច្រើន គួរឲ្យកត់សម្គាល់។  

គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យហុងកុង​​ «The Democratic Party» ដែលជាចលនាបក្សនយោបាយដើម្បី​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ​មានចំណាស់ជាងគេនៅហុងកុង បានបោះឆ្នោត​សម្រេចឈានទៅរំលាយ​ខ្លួនចោល កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ​ទី​១៣មេសា។ ដោយ​មិន​បញ្ជាក់ថា បាន​ទទួលសំពាធពីប៉េកាំង ប្រធានគណបក្សនេះធ្លាប់បានត្រឹមលើកឡើងថា ធ្វើនយោបាយ​ដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅហុងកុង គឺត្រូវជួប​ឧបសគ្គ​លំបាក​ខ្លាំងណាស់​។

ក្នុង​ពេល​ដែល​កំពុង​មាន​ភាព​តាន​តឹង​បង្ក​ឡើង​ដោយ​សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្មរបស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ​លោកប្រធានាធិបតី​ចិន ស៊ី​ ជីនពីង បាន​ផ្តើម​ទស្សនកិច្ចមួយ​ជុំ​នៅ​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដើម្បី​ពង្រឹងទំនាក់ទំនង​ពាណិជ្ជកម្ម​ក្នុង​តំបន់។ ​អញ្ជើញ​ទៅ​ដល់​ក្រុង​ហាណូយ​ប្រទេស​វៀតណាម នា​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ចន្ទទី ១៤​មេសា​នេះ ​លោក​ស៊ី ជីនពីង បានបរិហារ​នយោបាយ​ បែប​ការពារជាតិនិយម​​ គិត​តែ​ប្រយោជន៍​ឯង ដោយ​បញ្ជាក់​ថា ជម្លោះ​ពាណិជ្ជកម្ម​គ្មាន​អ្នក​ឈ្នះ​ទេ។

ថ្នាក់ដឹកនាំ​ប្រទេស​ធំៗក្នុងពិភពលោក​ ដោយរួមទាំងប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោកដូណាល់ ត្រាំ​ផង បាន​ថ្កោលទោស​យ៉ាងដាច់​អហង្ការ​សកម្មភាពវាយប្រហារ​របស់​រុស្ស៊ី​ទៅលើ​ទីក្រុង​Soumy របស់​អ៊ុយក្រែន​​កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី ១៣​មេសា ដែលបាន​សម្លាប់​មនុស្ស​យ៉ាងហោច ៣៤នាក់ និង​របួស​ជាង ១១៧នាក់។ នាយករដ្ឋមន្រ្តីអាល្លឺម៉ង់​ចាត់ទុកការវាយប្រហារ​របស់​រុស្ស៊ីថា ឧក្រិដ្ឋសង្រ្គាម ប្រធានាធិបតី​អ៊ុយក្រែនរិះគន់​រុស្ស៊ី​ ជាមួយ​នឹង​កំហឹង​ និងថា ដោយ​វាយប្រហារ​ទៅលើ​ទីប្រជុំជន​នៅចំ​ថ្ងៃ​បុណ្យ​សាសនា​កាលពីថ្ងៃ​អាទិត្យ រុស្ស៊ី​មាន​ចេតនាសម្លាប់មនុស្ស​​ក្នុង​ចំនួន​ដ៏ច្រើន។

គិតត្រឹមត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៥ នេះ កម្ពុជារកចំណូលបានពីការនាំចេញផលិតផលកៅស៊ូចំនួនជាង ១១៦លានដុល្លារ។ ចំនួននេះបានកើនឡើងជាង ១៥ ភាគរយ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ២០២៤។ ទន្ទឹមគ្នានេះ តម្រូវការជ័រកៅស៊ូពីសំណាក់រោងចក្រផលិតសំបកកង់រថយន្តក្នុងស្រុកក៏កំពុងកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ដែរ។ សមាគមអភិវឌ្ឍន៍កៅស៊ូកម្ពុជាអះអាងថា លទ្ធភាពនៃការផលិត និងការផ្គត់ផ្គង់កៅស៊ូរបស់កម្ពុជា គឺអាចគ្រប់គ្រងបានដោយគ្មានបញ្ហាអ្វីទាំងអស់។

នៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ ប្រឈម​មុខ​នឹង​នយោបាយ​របស់​លោកប្រធានាធិបតី​ ដូណាល់ ត្រាំ ដែលបង្កភាព​វឹកវរ​ច្រើន​ទៅៗ ក្រុម​សមាជិកសភារបស់​បក្សប្រជាធិបតេយ្យ មិន​អាច​​ទ្រាំ​សម្ងំ​នៅស្ងៀម​បា​នតទៅទៀតទេ​។ សមាជិកសភា​ និង​ព្រឹទ្ធសមាជិកអាមេរិក​ មក​ពីគណបក្ស​ប្រឆាំង ​បាន​​នាំគ្នា​ងើបឈរ​ ហើយធ្វើ​ពិធី​ជួប​ជុំសម្តែងមតិ ព្រ​មទាំង​ ជំរុញ​​អ្នក​គាំទ្រឲ្យ​ចូលរួម​​បង្ហាញ​វត្តមាន ហើយ​​បញ្ចេញយោបល់​​រិះគន់​ប្រឆាំងនឹងនយោបា​យ​ដឹកនាំ​របស់​ចៅហ្វាយ​សេតវិមាន ​និងបក្សពួក​មហាសេដ្ឋី។ ថ្ងៃសៅរ៍ ជួបជុំគ្នា​នៅ​ Los Angeles ហើយ​អាទិត្យ​ បន្ត​ទៅ ​ Salt Lake City ។​ ​

បន្ទាប់ពីបាន​យល់ព្រម​ ផ្អាក​មិនអនុវត្ត​អត្រាពន្ធថ្មីរយៈពេល​៩០ថ្ងៃសម្រាប់ប្រទេសជាង​៦០ ពេលនេះ រដ្ឋបាល​របស់​លោកដូណាល់ ត្រាំ​ បានដកថយ​មួយជំហានទៀតហើយ។ ផ្អែកតាម​លិខិត​ជូនដំណឹងមួយ របស់ការិយាល័យពន្ធគយសហរដ្ឋអាមេរិក​ ចុះថ្ងៃទី​១១មេសា គឺអាមេរិក​នឹងលើកលែង ​មិនអនុវត្ត​អត្រាពន្ធថ្មីនេះ​ ទៅលើទំនិញ​បច្ចេកវិទ្យាទំនើបមួយចំនួន ដូចជាទូរស័ព្ទ​ កុំព្យូទ័រ និងឧបករណ៍អេឡិកត្រូនិក​ច្រើនប្រភេទ​​ទៀត​ ដែលភាគច្រើនលើសលប់​ គឺសុទ្ធតែផលិតនៅចិន​។​ នេះអាចចាត់ទុកបានថា ជាការបន្ទន់ជំហរ​របស់​វ៉ាស៊ីនតោន ​ប្រឈមនឹង​ការប្តេជ្ញា​ចិត្តមិនចុះចាញ់របស់​ចិន។

គណៈកម្មាធិការជាតិប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្សបានឲ្យដឹងថា អាជ្ញាធរកម្ពុជាកំពុងបើកការស៊ើបអង្កេតលើករណីបុរសជនជាតិឥណ្ឌូណេស៊ីម្នាក់ដែលស្លាប់ក្នុងក្រុងប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ ករណីនេះត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីសង្ស័យជាករណីជួញដូរមនុស្ស និងជួញដូរសេរីរាង្គ។ ការស៊ើបអង្កេតនេះធ្វើឡើងភ្លាមៗ ក្រោយស្ថានទូតឥណ្ឌូណេស៊ីជូនដំណឹងមកអាជ្ញាធរកម្ពុជាអំពីករណីស្លាប់ពលរដ្ឋខ្លួន។ ចំណែកក្រសួងការពារពលករចំណាកស្រុកឥណ្ឌូណេស៊ីក៏កំពុងបើកការស៊ើបអង្កេតករណីនេះដូចគ្នា។

ឆ្នាំនេះ ភូមា​បើក​ទំព័រ​ចូលឆ្នាំថ្មី​ ដោយ​ក្តី​ទុក្ខសោកសង្រេង​ព្រោះតែ​ប្រទេសជាតិ​ទើបតែ​រងគ្រោះ​ថ្នាក់​រញ្ជួយដី​ ដែល​បាន​រំលងទៅ​ ​២ សប្តាហ៍​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​។ ដើម្បីបន្ត​គោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធជនរងគ្រោះ​រាប់​ពាន់នាក់​ ភូមាត្រូវ​បន្ត​រក្សាភាព​ស្ងៀមស្ងាត់។ ​របបសឹកភូមា​ ​បាន​ដាក់​បំរាម​មិនឲ្យ​ចាក់​ភ្លេង និង​ហាម​រាំច្រៀង​ ក្នុង​ឱកាស​បុណ្យ​ចូលឆ្នាំ។​ ​

អាជ្ញាធរបានរៀបចំកម្មវិធីសង្ក្រាន្តវត្តភ្នំរយៈពេល៥ថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃទី១២ ដល់ថ្ងៃទី១៦ មេសា ឆ្នាំ២០២៥។ នៅតាមបណ្តោយផ្លូវក្បែររមណីយដ្ឋានវត្តភ្នំ គេសង្កេតមានសកម្មភាពលេងជះទឹក និងប៉ាតម្សៅយ៉ាងទ្រហឹងអឺងកង។ អាជីវករមួយចំនួនសង្ឃឹមថា ការលក់កាំភ្លើងជ័របាញ់ទឹក និងម្សៅក្នុងរដូវចូលឆ្នាំខ្មែរ ២០២៥ នេះអាចលក់ដាច់ច្រើនជាងឆ្នាំមុនៗដោយសារតែមានការបន្ថែមថ្ងៃកម្សាន្ត និងកំណើនចំនួនភ្ញៀវទេសចរជាតិ-អន្តរជាតិ។

ចាប់តាំងពីថ្ងៃសុក្រ ទី១១ មេសា គ្រប់បណ្តារាជធានី-ខេត្តបានរៀបចំទីកន្លែងដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋអាចជួបជុំសប្បាយក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីខ្មែរ។ រាជធានី-ខេត្ត ខ្លះមានរៀបចំការលេងល្បែងប្រជាប្រិយ និងខ្លះទៀតមានលេងបាញ់ទឹក ប៉ាតម្សៅជាដើម។ អ្នកតាមដានសង្គម យល់ថា ការរៀបចំរបៀបនេះជាការបង្ហាញនូវស្ថិរភាពនយោបាយ។ តែទន្ទឹមគ្នានេះ ពួកគេក៏ផ្តល់យោបល់ថា ពលរដ្ឋត្រូវចេះសប្បាយដោយមានការទទួលខុសត្រូវ និងកុំខ្ជះខ្ជាយថវិកា។

​ក្នុង​ជម្លោះ​សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្ម រដ្ឋអំណាច​ចិន​ហាក់​កំពុងតែ​តាំងខ្លួន​ជា​វីរបុរស​ការពារប្រទេស​ក្រីក្រ​ និងងាយ​រងគ្រោះ​ព្រោះ​ការ​ដំឡើង​ពន្ធគយ​របស់​មហាអំណាច​អាមេរិក​។ ថ្លែង​ប្រាប់​ថ្នាក់ដឹកនាំ​អង្គការ​ពាណិជ្ជកម្ម​ពិភពលោក មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់ចិនបានចោទប្រកាន់​ថា ការ​ដំឡើង​ពន្ធគយរបស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក បង្កគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ប្រទេសក្រីក្រនិង​ទន់​ខ្សោយ។ ​

គោមផ្ការំដួលជាប្រភេទចង្កៀងគោមដែលទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ពីពលរដ្ឋខ្មែរសម្រាប់ការតែងលម្អផ្ទះសម្បែងក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីខ្មែរ។ អ្នកផលិតចង្កៀងគោមផ្ការំដួលបានឲ្យដឹងថា ប្រភេទចង្កៀងផ្ការំដួលបានរំលេចនូវសម្រស់ផ្ការំដួលខ្មែរដែលជាផ្កាតំណាងអត្តសញ្ញាណជាតិ។

នៅព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ទី១២ មេសា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែតបានចេញមុខអរគុណចិនចំពោះការរួមចំណែកអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវ ស្ពានរបស់កម្ពុជាក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ជាង៣ពាន់លានដុល្លារ។ សម្រាប់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ចិនជាមិត្តដែលកម្ពុជាមិនអាចខ្វះបានក្នុងការផ្តល់កម្ចី និងជំនួយឥតសំណងដល់ការកសាងផ្លូវ ថ្នល់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

​​ប្រេសិតពិសេសអាមេរិកប្រចាំតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា និង​​ប្រមុខការទូតអ៊ីរ៉ង់ ត្រូវ​ផ្តើម​កិច្ចចរចា ក្នុងថ្ងៃសៅរ៍​ ទី​១២មេសា​ នៅ​ប្រទេស​អូម៉ង់។  កិច្ច​ចរចា​នៅ​អូម៉ង់ អាច​ចាត់ទុកថា ជា​ជំនួបកម្រិត​កំពូល​មួយ​រវាង​ប្រទេស​ទាំង ២ ដ្បិត​ថា អាមេរិក​និងអ៊ីរ៉ង់ ផ្តាច់ទំនាក់ទំនងផ្លូវ​​ទូតនឹងគ្នា​ ​ប្រមាណជា ៤៥ ឆ្នាំមកហើយ។​ ។​ ក៏ប៉ុន្តែ បរិបទ​នៃការចរចា​នេះ ហាក់​ឋិត​ក្រោមសម្ពាធនិងការគំរាមដ៏ខ្លាំង​ពីសំណាក់​ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ។ ​