នៅថ្ងៃ​ទី​១៨ ខែ​ធ្នូ ​ឆ្នាំ​២០២៥ ​ឧត្តម​ស្នង​ការ​អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​សិទ្ធិ​មនុស្ស​បាន​សម្តែង​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ ​ចំពោះ​ការ​ប្រយុទ្ធ​គ្នា​ឡើង​វិញ​រវាង​ប្រទេស​ថៃ​ និង​កម្ពុជា ​ដែល​បាន​បង្ក​គ្រោះ​ថ្នាក់​ដល់​ជន​ស៊ីវិល​។​ ឧត្តម​ស្នង​ការ​អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​សិទ្ធិ​មនុស្ស ​លោក Volker Türk  ​បាន​ជំរុញ​ឲ្យ​ប្រទេស​ជាគូរ​ជម្លោះ​ទាំង​ពីរ​បញ្ចប់​អរិភាព​ជា​បន្ទាន់ និង​បន្ត​ការ​ចរចា​ដោយ​សន្តិភាព​។

ប្រធានមន្ទីរសុខាភិបាលខេត្តព្រះវិហារបានឱ្យដឹងថា កងទ័ពកម្ពុជាម្នាក់ដែលរងរបួសដោយសារសត្វសុនខរបស់ភាគីថៃខាំ ត្រូវបានបញ្ចូនមកព្យាបាលនៅវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ថ័រកម្ពុជា បន្ទាប់ពីពិនិត្យព្យាបាលបឋមនៅមន្ទីរពេទ្យខេត្តព្រះវិហារ។ លោក គួង ឡូ ប្រធានមន្ទីរសុខាភិបាលខេត្តព្រះវិហារបានបញ្ជាក់ប្រាប់តាម​រយៈ​វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិនៅព្រឹកថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ នេះ​ថា កងទ័ពកម្ពុជាដែលរងរបួសនោះ បច្ចុប្បន្នមានសុខភាពធម្មតា ​និងកំពុងទទួលបានព្យាបាលយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់។ ចំណែក​​ហ្វូងសុខនដែលចេញ​ខាំកងទ័ពកម្ពុជា គឺបានរត់ត្រឡប់ចូលទឹកដីថៃវិញ ក្រោយកងទ័ពកម្ពុជាបាញ់សម្លាប់បានមួយក្បាល។ តាមលោក​ គួង ឡូ​​​ ​​គិតត្រឹមពេលនេះ អាជ្ញាធរពុំទាន់អាចចូលទៅយកសុនខដែលស្លាប់នោះមកធ្វើកោសល្យវិច្ឆ័យនៅឡើយទេ។ 

សម្ព័ន្ធ​ប្រជា​ជន​កម្ពុជា-ថៃ ​ដើម្បី​សន្តិភាព បាន​ចេញ​សេច​ក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​រួម​មួយ​ដោយ​ទទូ​ច​ឲ្យ​រដ្ឋា​ភិបាល​ថៃ និង​កម្ពុជា ​ត្រូវ​បញ្ឈប់​ការ​ប្រយុទ្ធ​គ្នា​នៅ​តាម​ព្រំដែន​ជា​បន្ទាន់ ​ហើយ​ស្ដារ​សន្តិភាព និង​​ប្រក្រ​តី​ភាព​ឡើង​វិញ​ជូន​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​ឲ្យ​បាន​ឆាប់​។​ នេះ​បើ​តាម​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​ដែល​ចេញ​ដោយ​អង្គការ​ និង​សមាគម​កម្ពុជា-ថៃ​សរុប​ចំនួន ៣៩​ស្ថាប័ន​។

រដ្ឋាភិបាលថៃចង់សម្រេចឲ្យបានបទឈប់បាញ់​ នៅ​មុនពិធីបុណ្យណូអែល​នៅថ្ងៃទី២៥ ខែធ្នូខាងមុខ។ នេះបើតាមមជ្ឈមណ្ឌលព័ត៌មានរួមសម្រាប់ស្ថានការណ៍ព្រំដែនថៃ-កម្ពុជា នៅថ្ងៃទី១៨ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥។ ​ដើម្បីសម្រេចបាន​បទឈប់បាញ់នេះ ថៃបានដាក់លក្ខខណ្ឌចំនួន៣ ដដែល​មកកម្ពុជាដូចជា ការទាមទារឲ្យកម្ពុជាប្រកាសបទឈប់បាញ់មុន និងការដោះមីនមនុស្សធម៌ជាដើម។

គិតមកត្រឹមថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ប្រទេសកម្ពុជាបានឃាត់ខ្លួនជនបរទេសជិត ៥ ០០០នាក់​ដែលសង្ស័យពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសឆបោកតាមអនឡាញ។ ក្នុងចំណោមជនសង្ស័យទាំងនោះ មានជាង១៦០នាក់ ដែលកំពុងស្ថិតក្នុងសំណុំរឿងធំៗចំនួន ៣៥​គឺជាមុខសញ្ញាមេខ្លោង និងបក្ខពួកសមគំនិត និងដែលត្រូវបានបញ្ជូនទៅតុលាការ។

ប្រមុខការទូតចិន លោក វ៉ាង យី នៅថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ បានជួបសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទដាច់ដោយឡែកជាមួយរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសកម្ពុជា និងថៃ។ ក្នុងជំនួបនោះ លោក វ៉ាង យី បានបញ្ជាក់ថា ក្នុងនាមជាមិត្តជិតស្និទ្ធនៃប្រទេសទាំងពីរ ទីក្រុងប៉េកាំងមិនចង់ឃើញការប្រឈមអាវុធដាក់គ្នានោះឡើយ។ អ្វីជាលទ្ធផលនៃជំនួបនេះគឺ ភាគីជម្លោះកម្ពុជា-ថៃ បានបញ្ជាក់ទៅមហាយក្សចិនថា ពួកគេមាន​ឆន្ទៈក្នុងការបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹង និងអនុវត្តបទឈប់បាញ់។ 

នៅថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ប្រេសិតពិសេសទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ីនៃក្រសួងការបរទេសចិន លោក Deng Xijun ត្រូវ​មកធ្វើទសុ្សនកិច្ច​នៅប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសថៃ។ គោលដៅ គឺដើម្បីអន្តរាគមន៍នៅក្នុងជម្លោះព្រំដែនរវាងកម្ពុជា-ថៃ ពិសេសជំរុញឱ្យភាគីទាំងពីរត្រឡប់ទៅគោរពបទឈប់បាញ់ និងដោះស្រាយជម្លោះដោយប្រើយន្តការ ការទូត។ អ្នកវិភាគមើលឃើញ ២ចំណុច ដែលធ្វើឲ្យមហាអំណាច​ចិន​ចូលខ្លួន​អន្តរាគមន៍។ ទី១ ចិនចង់បង្ហាញថា ខ្លួននៅតែដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងការរក្សាស្ថិរភាពក្នុង​តំបន់ និងពិភពលោក ហើយទី២ ចិនចាំអ៊ុតមើលលទ្ធផលនៃអន្តរាគមន៍របស់សហរដ្ឋអាមេរិកជាមុនសិនដែរ។ 

ក្នុង​រយៈ​ពេល ៣ខែ មនុស្សស្លាប់​យ៉ាងហោច​​ ៩៩នាក់​ ក្នុង​ប្រតិបត្តិការ​វាយប្រហារបាញ់ប្លោង​របស់ទាហាន​​អាមេរិក​ដើម្បី​ទប់ទល់​លំហូរគ្រឿង​ញៀន​នៅដែនសមុទ្រការ៉ាអ៊ីបនិងប៉ាស៊ីហ្វិក។ រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក​របស់លោក​ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ ក៏​ថែមទាំង​បាន​គំរា​ម​បិទ​ផ្លូវ​ដឹកប្រេង​របស់​​វ៉េណេស៊ុយអេឡា​។ រុស្ស៊ី និង ​​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ បាន​សម្តែង​ក្តីបារម្ភ​ចំពោះ​សភាព​ការ​ណ៍ ​ដែល​ចេះតែតានតឹង​ខ្លាំងទៅៗ​​ នៅ​តំបន់​អាមេរិក​ឡាទីន។​​  

កសិករអឺរ៉ុបច្រើនពាន់នាក់ បានធ្វើបាតុកម្ម​នៅទីក្រុងព្រុចសែល ខាង​មុខ​ទីស្នាក់ការស្ថាប័នសហភាពអឺរ៉ុប កាលពីរសៀលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី​១៨ធ្នូ ដើម្បី​តវ៉ាប្រឆាំងនឹង​គោលនយោបាយ​កសិកម្មសម្រេចដោយសហភាពអឺរ៉ុប​។ គោលបំណងដ៏ធំមួយ​ទៀតនៃបាតុកម្ម​នេះ គឺ​ប្រឆាំង​ជាដាច់ខាត ចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីមួយ ដែលអឺរ៉ុប​បានចុះ​ហត្ថលេខាជាមួយ​ក្រុមប្រទេសអាមេរិកឡាទីន ហើយ​ដែល​ប្រជា​កសិករអឺរ៉ុប ព្រួយបារម្ភ​ខ្លាំងថាពួក​គេនឹងរងគ្រោះ​ខាតបង់។

ស្ថានឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំប្រទេសបារាំង កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ បានជូនដំណឹងដល់អ្នកដំណើរ ដែលត្រូវធ្វើដំណើរពីអឺរ៉ុបមកកាន់​កម្ពុជា ឲ្យជៀសវាងការឆ្លងកាត់ (transit) នៅ​ទីក្រុងបាងកកប្រទេសថៃ។ ការណែនាំដល់អ្នកដំណើររបស់ស្ថានតំណាងកម្ពុជាប្រចាំប្រទេសបារាំងដូច្នេះ ដោយសារនៅព្រលានយន្តហោះថៃបានបង្ហាញសកម្មភាពអវិជ្ជមាន ក្រោមលេសរឹតបន្តឹងសន្តិសុខ ដែលរំខានដល់អ្នកដំណើរយ៉ាងខ្លាំង។

លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ីដែលជាប្រធានប្តូរវេនអាស៊ានបានអះអាងថា ភាគីកម្ពុជា និងភាគីថៃបានយល់ព្រមចូលរួមកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានដែលនឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃចន្ទ ទី២២ខែធ្នូ។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតម៉ាឡេស៊ី Bernama នៅថ្ងៃទី១៧ ធ្នូដែលបានស្រង់សម្តីលោក អាន់វ៉ា។ បើតាមនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី កម្មវត្ថុនៃកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាននៅថ្ងៃទី២២ ធ្នូ គឺដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលកម្ពុជា និងថៃឲ្យបញ្ឈប់ជម្លោះ។

ហេតុការណ៍​វា​យប្រហារភេរវកម្ម​នៅទីក្រុងស៊ីដនី ដែល​បាន​ផ្តាច់ជីវិត​អ្នកកាន់សាសនាជ្វីហ្វ​ ចំនួន​១៥នាក់ កាលពី​ចុងសប្តាហ៍​កន្លងទៅ បាន​នាំឲ្យ​គេក្រឡេកទៅមើល ​ដល់​កោះមួយនៅភាគខាងត្បូង​​​ហ្វីលីពីន។ គឺកោះមីនដាណាវ ដែលស្ថិតក្រោម​ការ​​​គ្រប់គ្រង​ ​មួយ​ផ្នែក​របស់​ពួកអន្ធពាល​និងក្រុមឧទ្ទាមប្រដាប់អាវុធ។ សមត្ថកិច្ច​អូស្ត្រាលី​បាន​សង្ស័យថា ជនដៃដល់២នាក់ឪពុកកូន ទំនងជា​បានទៅហ្វឹកហាត់នៅក្នុងជំរំ​ជីហាត​ភេរវកម្មនៅលើកោះនោះ មុននឹងចេញធ្វើសកម្មភាពសម្លាប់មនុស្ស​។ តែយ៉ាងណា អាជ្ញាធរហ្វីលីពីនបានអះអាងថា គ្មាន​មណ្ឌលហ្វឹកហាត់​ក្រុមជីហាតនៅលើទឹកដីខ្លួនឡើយ​។

រដ្ឋាភិបាល​ក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន បាន​​អនុម័ត​ជាថ្មីទៀត បន្ត​លក់​គ្រឿង​សព្វាវុធ​ឲ្យ តៃវ៉ាន់​ ក្នុង​ទំហំ​ទឹកប្រាក់ចំនួន ១១,១ ពាន់​លាន​ដុល្លារ​។ នេះគឺ ​ជាការ​លក់​អាវុធអាមេរិកឲ្យ​តៃវ៉ាន់ ក្នុង​ទំហំទឹកប្រាក់ដ៏​​​ច្រើន​ ​ហើយ​ជា​​លើកទី២ ​ ក្នុងអាណត្តិ​ដឹកនាំ​របស់​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​ លោក​ ដូណាល់ ត្រាំ​។​ 

ជំនួប​កំពូល​​អង្គការ​សុខភាពពិភពលោកស្តីពី​វេជ្ជសាស្ត្រ​បូរាណ បាន​បើក​ធ្វើ​នៅ​ថ្ងៃពុធទី​១៧​ធ្នូ​២០២៥ នៅ​ក្រុង​ញូវដេលី​ប្រទេស​ឥណ្ឌាដែល​មាន​មជ្ឈមណ្ឌល​ឱសថបូរាណ​ពិភពលោក តាំង​នៅ។ ជំនួប​កំពូលមាន​​មហិច្ឆតា​ជំរុញ​ការ​ស្រាវជ្រាវ ដើម្បី​​បញ្ជាក់​​អំពី​​ប្រសិទ្ធភាពតាម​បែប​វិទ្យាសាស្ត្រ នៃវិធី​ព្យាបាល​បែប​​​បូរាណខ្លះ​ តាម​រយៈ​​បច្ចេកវិទ្យាទំនើប​​ថ្មី​ មាន​ជាអាទិ៍​បញ្ញាសិប្បនិម្មិត។

វេលាទាបភ្លឺព្រឹកថ្ងៃពុធ ទី​១៧ធ្នូ យានអវកាសអារីយ៉ានទី​៦របស់​អឺរ៉ុប បានហោះនាំផ្កាយរណបចំនួន​​២គ្រឿង ទៅកាន់អវកាស ចេញពីមណ្ឌលអវកាសគូរូ តំបន់ហ្គូយ៉ាន របស់បារាំង។ ផ្កាយរណបទំនើប​ទាំង​២គ្រឿងនេះ ស្ថិតនៅក្នុងកម្មវិធី Galileo ហើយដែលវា​គឺជា​ផ្នែកមួយ ​នៃបេសកកម្ម​​​កសាងប្រព័ន្ធផ្កាយរណប​ឯករាជ្យ​ របស់ទីភ្នាក់ងារអវកាសអឺរ៉ុប​។

នៅថ្ងៃទី១៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥នេះ រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញបាន​ប្រកាស​ហាមឃាត់ការបង្ហោះដ្រូន ក្រោមហេតុផលសន្តិសុខក្នុងពេលកម្ពុជា និងថៃកំពុងមានភាពតានតឹងនៅតាមព្រំដែន។ តាមរយៈវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នៅថ្ងៃទី១៧ ធ្នូនេះ លោក ឃួង ស្រេង អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញបានព្រមានចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ចំពោះបុគ្គលណាដែលបង្ហោះដ្រូនក្នុងក្រុងភ្នំពេញចាប់ពីថ្ងៃចេញសេចក្តីប្រកាសរបស់រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ។ 

កាសែតជប៉ុន Nikkei Asia បានឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៦ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ថា កម្ពុជាកំពុងដាក់ពាក្យសុំចូលជាសមាជិកក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងជឿនលឿនសម្រាប់ភាពជាដៃគូអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកហៅកាត់ CPTPP។ សំណើសុំនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់​ពីកម្ពុជាបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពន្ធបដិការក្នុងអត្រា១៩% ជាមួយអាមេរិក។ អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចមើលឃើញថា កម្ពុជានឹងទទួលបានឱកាសថ្មីៗក្នុងការពង្រឹងពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួននៅពេលក្លាយជាសមាជិក CPTPP។

ក្រេមឡាំងបាន​ព្រមាន​ជា​ស្រេច​ថា​​ គ្មានទេ​​ការ​ផ្អាក​ ឬ​បន្ធូរបន្ថយ​សកម្មភាព​បាញ់​ប្រហារ​​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​បុណ្យ​ណូអែល និង​បុណ្យ​ឆ្លង​ឆ្នាំ។ នេះ​ជា​ដំណឹង​ដ៏​អាក្រក់​មួយទៀត ព្រោះ​បើ​តាម​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ ជន​ស៊ីវិល​បាន​ក្លាយ​ជា​ផ្ទាំង​ស៊ីប​នៃ​ការ​វាយប្រហារ​ដោយ​ដ្រូន​រុស្ស៊ី​កាន់​តែ​ខ្លាំង​ឡើងៗ។ ​ឧត្តម​ស្នង​ការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ បានបង្ហាញ​ក្តៅ​​ព្រួយ​បារម្ភខ្លាំង​ចំពោះ​សេរីភាព​របស់​ពលរដ្ឋ​ក្នុង​ដែន​ដី​អ៊ុយក្រែន​ក្រោម​ការ​ត្រួត​ត្រា​របស់​រុស្ស៊ី។

នៅថ្ងៃទី១៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥នេះ រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញបាន​ប្រកាស​ហាមឃាត់ការបង្ហោះដ្រូន ក្រោមហេតុផលសន្តិសុខក្នុងពេលកម្ពុជា និងថៃកំពុងមានភាពតានតឹងនៅតាមព្រំដែន។ តាមរយៈវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នៅថ្ងៃទី១៧ ធ្នូនេះ លោក ឃួង ស្រេង អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញបានព្រមានចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ចំពោះបុគ្គលណាដែលបង្ហោះដ្រូនក្នុងក្រុងភ្នំពេញចាប់ពីថ្ងៃចេញសេចក្តីប្រកាសរបស់រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ។ 

ជាលើកទីមួយ សារមន្ទីរសិល្បៈអាស៊ីនៃវិទ្យាស្ថាន Smithsonian ក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក បានសម្រេចជាផ្លូវការ​​ក្នុងការ​​​ប្រគល់​​វត្ថុបុរាណខ្មែរចំនួន ៣រូប​ជូនមកកម្ពុជាវិញ បន្ទាប់ពីមានកិច្ចចរចា​​​អស់រយៈ​ពេល​​​ជាច្រើនឆ្នាំ​​​​​។ នេះបើតាមសេចក្តីជូនដំណឹងរបស់ក្រសួងវប្បធម៌​នៅថ្ងៃទី១៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥។ តាម​ក្រសួងវប្បធម៌ ​​​រតនវត្ថុសិល្បៈបុរាណខ្មែរទាំង ៣នេះ ជាវត្ថុ​បុរាណ​​ដែលត្រូវបានលួចនាំចេញ ​អំឡុងពេលមានសង្គ្រាមស៊ីវិលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ 

នៅ​ក្នុង​សន្និ​សីទ​កាសែត​នា​ថ្ងៃ​ទី​១៦​ ខែ​ធ្នូ​ ឆ្នាំ​២០២៥​ លោក​ អ៊ិន​ ចាន់នី ​ប្រធាន​នាយក​ប្រតិបត្តិ​ធនាគារ ​អេស៊ីលីដា បាន​ប្រកាស​ពី​ផែន​ការ​លុប​បំណុល​សរុប​ ៣០​លាន​ដុល្លារ ​សម្រាប់​យោធិន​ពិកា ​និង​យោធិន​ពលី​នៅសម​ភូមិ​ជួរ​មុខ​។​ ទន្ទឹម​គ្នា​នោះ ​អេស៊ីលីដា​ក៏ប្រកាស​ពី​ការ​ពន្យារ​ពេល​សង​បំណុល​របស់​អតិថិ​ជន​ដែល​ជាយោធិន​នៅ​ជួរ​មុខ​សរុប​ប្រមាណ ​៧០​លាន​ដុល្លារ​ដែរ​។​ ចំណែក​សមាគម​មីក្រូហិរញ្ញ​វត្ថុ​កម្ពុជា​បាន​ប្រកាស​ពីការ​អនុវត្ត​វិធាន​ការ​ដែល​ដាក់​ចេញ​ដោយ​ធនាគារ​ជាតិ​។​ ធនាគារ​ជាតិ​ដែល​ប្រាប់​ឲ្យ​គ្រឹះស្ថាន​ធនាគារ​ និង​មីក្រូហិរញ្ញា​វត្ថុ​លុប​ចោល​ឥណទាន ​១០​លាន​រៀល​សម្រាប់​យោធិន​របួស ​និង​លុប​ចោល​ឥណទាន​ដល់​ទៅ ៨០​លាន​រៀល​ក្នុង​ករណី​យោធិន​ពលី ​រួមទាំង​ផ្តល់​ការ​អនុគ្រោះ​ពិសេស​ដល់​ពលរដ្ឋ​ដែល​ជា​ជន​ភៀស​សឹក​៕

ប្រទេសអឺរ៉ុបចំនួន​៣៥ប្រទេស បានមូលមតិគ្នា នៅថ្ងៃទី​១៦ធ្នូ សម្រេច​បង្កើតគណៈកម្មការពិសេសមួយ ដើម្បីទទួលបន្ទុកចាត់ចែងកិច្ចការ ទាមទារ​​សំណងខូចខាតជូន​​អ៊ុយក្រែន ដែល​បានរងគ្រោះដោយ​​​សង្គ្រាម​ឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី ​ជិត​៤ឆ្នាំមកនេះ​។ ជាសំណងជួលជុល​ ទាំងទៅលើបញ្ហា​ជំងឺផ្លូវចិត្តជនរងគ្រោះ និងការខូចខាតសម្ភារៈទ្រព្យសម្បត្តិឯកជន​​ និង​​​បេតិកភណ្ឌជាតិ​​អ៊ុយក្រែនជាដើម​។ តែទន្ទឹមនឹងនេះ ការ​ប្រឹងប្រែងរបស់អឺរ៉ុបនេះ អាចនឹង​ជួប​ឧបសគ្គ​ ប្រសិន​បើអាមេរិក​ចង់កំណត់​ការ​មិនយកទោសពៃទាំងស្រុង ដើម្បី​បិទបញ្ចប់សង្គ្រាម​​នឹង​​កសាង​សន្តិភាព​។

នៅសិង្ហបុរី តុលាការ​បាន​សម្រេច​ច្រានចោល​បណ្តឹងរបស់​ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល ​ដែល​ស្នើសុំ​ឲ្យ​លុប​ចោលទោសប្រហារ​ជីវិត ចំពោះជនជាប់ចោទ​ពាក់ព័ន្ធករណីជួញដូរគ្រឿងញៀន​។ ដោយបន្ត​រក្សាការ​ផ្តន្ទាទោស​ប្រហារជីវិត អាជ្ញាធរ​សិង្ហបុរី យល់ឃើញថា ការអនុវត្តទោស​ប្រហារ​ជីវិត​ ធ្វើឲ្យ​ប្រទេស​អាស៊ី​មួយ​នេះ មា​នសន្តិសុខសុវត្ថិភាពជាងគេ​លើពិភពលោក​​។​  

អង្គការទស្សនៈពិភពលោក (World Vision) ដែលធ្វើការលើកិច្ចគាំពារកុមារបានអំពាវនាវឱ្យមានជំនួយមូលនិធិបន្ទាន់ដល់កុមារក្នុងជំរំភៀសសឹក ក្រោយមានពលរដ្ឋខ្មែររាប់ពាន់គ្រួសារបានផ្លាស់ទីក្នុងពេលនៃការប៉ះទង្គិចគ្នាតាមព្រំដែនជាថ្មីរវាងយោធាកម្ពុជា និងថៃ។ តាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននៅថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ អង្គការទស្សនៈពិភពលោកក៏បានទទូចឱ្យម្ចាស់ជំនួយបង្កើនជំនួយដូចជា ស្បៀង និងជម្រក ព្រមទាំងផ្តល់ជំនួយផ្នែកអប់រំដល់កុមារក្នុងរយៈពេលវែង។

លោក រស់ សុដ្ឋា ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ហៅកាត់ CHRAC ប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI ថា ក្រុមការងារជំនាញរបស់អង្គការ CHRAC នឹងបន្តចុះទៅអង្កេតពីផលប៉ះពាល់ដែលបង្កចេញពីការបាញ់ផ្សែងពុលដោយយោធាថៃក្នុងពេលប៉ះទង្គិចគ្នាលើកទី២ ជាមួយកម្ពុជា។ តាមលោក រស់ សុដ្ឋា ពលរដ្ឋត្រូវចេះការពារខ្លួនដោយពាក់ម៉ាស និងកុំទទួលទានទឹកអូរ ឬស្រះក្នុងតំបន់ដែលរងការបាញ់ផ្សែងពុលរបស់យោធាថៃ។

​ភេរវកម្មនៅមាត់ឆ្នេរក្រុង​ស៊ីដនី នាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលី លោក អង់តូនី អាល់បានីស៊ី បញ្ជាក់ថា ខ្មាន់កាំភ្លើង ២នាក់ ឪពុកនិង​កូន ​ប្រាកដជាមាន​ការ​ជំរុញ​ចិត្ត ​ពី​ទំនោរមនោគមវិជ្ជាជ្រុលនិយម នៃ អង្គការ​រដ្ឋអ៊ីស្លាមជីហាត ជាក់ជាពុំខាន។ ​​ភេរវកម្ម​បាញ់ប្រហារ​ដ៏សោកនាដកម្ម​ ​បានកើតឡើងកាលពី​ថ្ងៃ​អាទិត្យ​ ទី ១៤ធ្នូ​ និងបណ្តាល​ធ្វើឲ្យ​មនុស្ស ​ស្លាប់ ១៥ នាក់ និង ​របួស​ធ្ងន់​ ៤២ នាក់។​  

​ថ្ងៃអាទិត្យ​និង​ថ្ងៃចន្ទកន្លងមកនេះ លោក​ប្រធានាធិបតី​​អ៊ុយក្រែន​ បានចរចានៅទីក្រុងប៊ែរឡាំង ជាមួយ​ថ្នាក់ដឹកនាំ​ប្រទេសអឺរ៉ុប និង​តំណាងសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បី​និយាយអំពីលក្ខខណ្ឌនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពជាមួយរុស្ស៊ី​។ ឆ្លងកាត់ការពិភាក្សាគ្នា ភាគីសហរដ្ឋអាមេរិក​​ ​បានសុខចិត្ត​ទៅតាមការទាមទាររបស់អ៊ុយក្រែននិងអឺរ៉ុប ដោយបានសន្យាធានា​ចងលក្ខខណ្ឌការពារសន្តិសុខឲ្យ​​​អ៊ុយក្រែន ឲ្យ​បានរឹងមាំបំផុត​ ដើម្បីកុំឲ្យរុស្ស៊ីអាចត្រឡប់​មក​​​​ធ្វើសង្គ្រាមឈ្លានពាន​អ៊ុយក្រែន​ជាថ្មីទៀត។

នៅរសៀលថ្ងៃអង្គារ ទី១៦ ធ្នូនេះ ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែនបានប្រតិកម្មតបទៅនឹងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយថៃមួយចំនួនដែលថា មានទាហានរុស្ស៊ីចូលរួមប្រយុទ្ធក្នុងជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ចំៗថា កម្ពុជាពុំដែលមានយោធាបរទេសណាម្នាក់នៅក្នុងប្រទេសឡើយ ចាប់តាំងពីអ៊ុនតាក់ត្រូវបានដកចេញពីកម្ពុជានៅឆ្នាំ ១៩៩៣។

បន្ទាប់ពីការផ្ទុះសង្គ្រាមតាមបន្ទាត់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃជាលើកទី២ យោធាថៃបានប្រើប្រាស់អាវុធធន់ធ្ងន់ ដូចជាការទម្លាក់គ្រាប់ផ្លោងតាមយន្តហោះ F-16 ជាដើម​ចូលមូលដ្ឋានស៊ីវិលរបស់កម្ពុជា។ ការណ៍នេះ​បានបង្ខំឱ្យជនភៀសសឹកកម្ពុជាប្រមាណជាង ៤២ម៉ឺននាក់ត្រូវចាកចេញពីលំនៅឋានរបស់ពួកគេ ទៅរកតំបន់មានសុវត្ថិភាព។ ក្នុងកាលៈទេសៈនេះដែរ ជនភៀសសឹកកម្ពុជាមួយចំនួន​កំពុងជួបប្រទះនឹងកង្វះខាតតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃរួមមាន កន្លែងស្នាក់នៅ អាហារ ទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ ព្រមទាំងការខកខានការសិក្សារបស់ក្មេងៗ​ជាដើម។ ប្រឈមនឹងផលវិបាកទាំងនេះ ជនភៀសសឹកកម្ពុជាអំពាវនាវដល់សហគមន៍អន្តរជាតិ ក៏ដូចជាប្រទេសមហាអំណាចជួយបញ្ចប់សង្គ្រាមឈ្លានពានថៃមកលើកម្ពុជា ដើម្បីឱ្យពួកគេបានវិលត្រលប់ទៅលំនៅឋាន ជួបជុំគ្រួសារ និងប្រកបមុខរបរស្រែចម្ការឡើងវិញ។ 

រដ្ឋាភិបាលថៃ តាមរយៈការិយាល័យអន្តោប្រវេសន៍បានប្រកាសក្នុងថ្ងៃទី១៥ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ពីការរឹតបន្តឹងការចេញ-ចូលតាមផ្លូវអាកាស។ វិធានការនេះធ្វើឡើងក្រោមហេតុផលបារម្ភពីបញ្ហាសន្តិសុខជាតិក្នុងពេលដែលស្ថានភាពនៅតាមព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃកំពុងបន្តកើនកម្តៅ។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតថៃដោយបញ្ជាក់ថា វិធានការរឹតបន្តឹងនេះសំដៅលើជនបរទេស ពិសេសគឺពលរដ្ឋខ្មែរ។ ដោយឡែក កម្ពុជា តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យអាកាសចរស៊ីវិលលោក ស៊ិន ចាន់សេរីវុត្ថា ហាក់មិនបានភ្ញាក់ផ្អើលនឹងវិធានការរបស់ថៃនេះទេ។

នៅថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសថៃបានថ្លែងទៅកាន់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរបស់ខ្លួនដោយបង្ហាញលក្ខខណ្ឌចំនួន ៣ចំណុចសម្រាប់បទឈប់បាញ់ក្នុងជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ លក្ខខណ្ឌទី១ កម្ពុជាត្រូវប្រកាសបទឈប់បាញ់មុន ទី២ បទឈប់បាញ់ត្រូវធ្វើឡើងដោយអនុវត្តជាក់ស្ដែង និងទី៣ កម្ពុជាត្រូវធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយ៉ាងពិតប្រាកដ និងដោយស្មោះត្រង់លើការបោសសម្អាតគ្រាប់មីន។ អ្នកវិភាគនានានៅកម្ពុជាយល់ឃើញថា លក្ខខណ្ឌទាំង ៣ របស់ថៃគឺជាចំណុចងាយៗ និងថា កម្ពុជាធ្លាប់បានគោរពយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនលើចំណុចទាំងនោះរួចហើយនាពេលកន្លងមក។ តើកម្ពុជាគួរគិតយ៉ាងណាចំពោះលក្ខខណ្ឌទាំង ៣ចំណុចរបស់ថៃពេលនេះ?

នៅថ្ងៃទី១៥ធ្នូម្សិលមិញនេះ ក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស​ (​APHR)​ បានស្នើឲ្យ​បញ្ឈប់ការវាយប្រហារគ្នា​រវាងកងទ័ពកម្ពុជា និងថៃជាបន្ទាន់ និងគ្មានលក្ខខណ្ឌ។ ក្រៅពីនេះ​ APHR ក៏សុំឲ្យមានការការពារប្រជាជនស៊ីវិលឲ្យបានពេញលេញ និងលទ្ធភាពចូលទៅជួយខាងផ្នែកមនុស្សធម៌សម្រាប់សហគមន៍ដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយជម្លោះព្រំដែននេះ។

ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ចុះថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ស្ថានទូតរុស្ស៊ីប្រចាំទីក្រុងបាងកកបានច្រានចោលការចុះផ្សាយ​ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយថៃដែលចុះផ្សាយថា ​ពលរដ្ឋរុស្ស៊ីអាចធ្វើជាទាហានស៊ីឈ្នួលនៅក្នុងជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ ចំពោះរុស្ស៊ី ការចោទប្រកាន់ដោយគ្មានមូលដ្ឋាននេះ​​បានរំលោភបំពានដល់ពលរដ្ឋខ្លួន និងប៉ះពាល់ទំនាក់ទំនងជាប្រពៃណីជាមួយកម្ពុជា និងថៃ។