បារាំងនិងសហភាពអឺរ៉ុប បានរួម​គ្នា​សន្យា​​ចំណាយ​ប្រាក់វិនិយោគ សរុបប្រមាណ​៦០០លានអឺរ៉ូ ដើម្បី​ទាក់ទាញ​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រពីបរទេស ឲ្យ​មកស្រាវជ្រាវនៅបារាំង និង​តាមបណ្តាប្រទេស​អឺរ៉ុប​។ គោលនយោបាយ​ទាក់ទាញអ្នកស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រឲ្យ​មកអឺរ៉ុបនេះ គឺបន្ទាប់ពី​អ្នកស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រ​ជាច្រើននាក់ នៅតាមបណ្តាសកលវិទ្យាល័យធំៗនៅសហរដ្ឋអាមេរិក​​ បានចាប់ផ្តើមត្អូញត្អែរ និង​ខកចិត្តជាខ្លាំង ជាមួយ​នឹងរដ្ឋបាលថ្មីរបស់​លោកដូណាល់ ត្រាំ ដែលបានដាក់សំពាធនិងបំបិទសិទ្ធិសេរីភាព​ក្នុងការស្រាវជ្រាវ​។

នៅថ្ងៃទី៥ ឧសភានេះ ប្រហុកសៀមរាបរបស់កម្ពុជាត្រូវបានចុះបញ្ជីជាម៉ាកសម្គាល់ភូមិសាស្ត្រទំនិញ ឬ GI ដើម្បីលើកកម្ពស់ការកែច្នៃតាមបែបប្រពៃណី គាំទ្រដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងការប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតនៅតាមជនបទ។ តាមរយៈការចុះបញ្ជីនេះ កម្ពុជារំពឹងថានឹងអាចជួយលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ផលិតករក្នុងស្រុក លើកស្ទួយកេរ្ត៍ឈ្មោះកម្ពុជាទៅកាន់ឆាកអន្តរជាតិ និងលើកតម្កើងឱ្យមានការទទួលស្គាល់មរតកម្ហូបខ្មែរជាដើម។

នៅ​ថ្ងៃ​ចន្ទ​ទី​៥ ខែ​ឧសភា​នេះ សា​លា​ដំបូង​រាជ​ធានី​ភ្នំ​ពេញ​បាន​សម្រេច​ដាក់​ទោស​ លោក​ រ៉ុង ឈុន ទី​ប្រឹក្សា​គណ​បក្ស​កម្លាំង​ជាតិ​ឲ្យជាប់​ក្នុង​ពន្ធនា​គារ​ចំនួន ០៤ ឆ្នាំ និង​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់ ៤ លាន​រៀល ​ព្រម​ទាំង​មិន​ឲ្យលោក​ឈរ​ឈ្មោះ​បោះ​ឆ្នោត និង​ដក​សិទ្ធិ​មិន​ឲ្យ​បោះ​ឆ្នោត​មួយ​ជីវិត​។ ​អ្នក​នយោបាយ​ប្រឆាំង​ និង​អ្នក​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស ចាត់​ទុក​ថា ការ​កាត់​ទោស​នេះ មាន​លក្ខណៈ​នយោ​បាយ និង​ជាការ​បញ្ចប់​ជីវិត​នយោ​បាយ​របស់ លោក រ៉ុង ឈុន កុំ​ឲ្យ​ចូល​រួម​ប្រកួត​ការ​បោះ​ឆ្នោត​នៅ​ឆ្នាំ​២០២៨​៕

នៅថ្ងៃចន្ទ ទី៥ ឧសភា ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យលោកស្រី ម៉ាលី សុជាតាបានអះអាងថា ក្រសួងការពារជាតិត្រៀមឆ្លើយតបនឹងភាគីថៃដែលថាប្រាសាទតាមាន់នៅតែស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ថៃ។ ប្រតិកម្មរបស់លោកស្រី ម៉ាលី សុជាតាធ្វើឡើង ក្រោយកាសែត The Nation របស់ថៃបានរាយការណ៍ថា រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិថៃ លោក ភុំថាម វីឆាយ៉ាឆៃបានអះអាងជាថ្មីថា ការដកទាហានថៃចេញពីតំបន់ប្រាសាទតាមាន់នឹងមិនបង្កការខាតបង់ទឹកដីរបស់ថៃទេ និងថា ប្រាសាទតាមាន់ដែលជាប្រាសាទបុរាណខ្មែរ និងស្ថិតក្នុងខេត្តឧត្តរមានជ័យរបស់កម្ពុជានៅតែស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ថៃ។

កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ខេត្តមុដាហាន ប្រទេសថៃ បានរកឃើញវិជ្ជមានជំងឺអង់ត្រាក់(ពិសធ្យូង) ចំនួនពីរករណីលើមនុស្ស ក្នុងនោះមួយករណីបានធ្វើឲ្យបុរសអាយុ ៥៣ឆ្នាំម្នាក់ស្លាប់ និងម្នាក់ទៀតកំពុងព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ។ ព័ត៌មាននេះធ្វើឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរមានការចាប់អារម្មណ៍ និងសម្តែងការព្រួយបារម្ភផងដែរ ដោយខ្លះបានចៀសវាង ឬកាត់បន្ថយការបរិភោគសាច់គោមួយរយៈ។ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំង RFI នៅថ្ងៃទី០៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥នេះ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត លី សូវ៉ាន់ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាលបានថ្លែងបញ្ជាក់ថាកម្ពុជាមិនទាន់មានឆ្លងជំងឺនេះនៅឡើយទេ។ ជាមួយគ្នានេះ លោក លី សូវ៉ាន់ ស្នើឲ្យអ្នកសម្លាប់សត្វមិនត្រូវយកសាច់សត្វដែលឈឺមកលក់លើទីផ្សារ និងអ្នកទិញក៏មិនត្រូវទិញសាច់សត្វដែលមិនមានប្រភពត្រួតពិនិត្យច្បាស់លាស់ដែរ៕

នៅ​ក្នុង​​ការបោះឆ្នោត​ប្រធានាធិបតី​ជុំទី១ នៅប្រទេសរូម៉ានី កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ​ទី​៤ឧសភា​ ​​​ គឺបេក្ខជន​អាយុ​៣៨ឆ្នាំ មកពីបក្សស្តាំនិយមជ្រុល ដែល​​គាំទ្រលោកដូណាល់ ត្រាំ និងស្អប់អឺរ៉ុប​ បានឈ្នះ​នាំមុខខ្លាំង ដាច់ឆ្ងាយ​ពីបក្ស​ផ្សេងៗទៀត។ គួរកត់សំគាល់ថា ការបោះឆ្នោត​នៅរូម៉ានីនេះ បានទទួលការចាប់អារម្មណ៍​ជាខ្លាំង ដោយសារតែចលនាគាំទ្រ​បក្សស្តាំនិយមជ្រុល ជាតិនិយមជ្រុល​​ បាន​ស្ទុះឡើងខ្លាំង​ ហើយវាបាន​បង្ហាញ​ពី​ទំនោរទូទៅនៅអឺរ៉ុប។

ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារ នៅសហគមន៍នេសាទត្រពាំងសង្កែ ស្រុកទឹកឈូ ខេត្តកំពត បានងាកទៅចិញ្ចឹមត្រីឆ្ពង់សមុទ្រវិញ ស្របពេលផលនេសាទពីសមុទ្រកាន់តែធ្លាក់ចុះ។ មូលហេតុមួយទៀត ដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋនៅទីនោះងាកទៅចិញ្ចឹមត្រីឆ្ពង់ គឺពួកគេលែងចង់ប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់បាត់បង់ជីវិត ដោយសារខ្យល់ព្យុះនៅពេលចេញទៅនេសាទលើលំហសមុទ្រ។ ប្រជានេសាទរំពឹងថា ការចិញ្ចឹមត្រីឆ្ពង់នឹងអាចជួយបង្កើនប្រាក់ចំណូលឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀត៕

ក្នុងគោលបំណងលើកកំពស់រួមគ្នាដើម្បីការអប់រំទាំងអស់គ្នា ជាពិសេសផ្តោតសំខាន់លើការអប់រំរបស់ស្ត្រីនិងក្មេងស្រីជនជាតិដើមភាគតិច ក្រុមសកម្មភាពយុវជនអាស៊ី ហៅកាត់ថា(AYA) បានសហការជាមួយអង្គការសីលការកម្ពុជានិងអង្គការAFSC បង្កើតវេទិកានៃការប្រកួតប្រជែងសិល្បៈគំនូរ កាលពីថ្ងៃ៣ឧសភា ក្រោមប្រធានបទ « រួមគ្នាដើម្បីការអប់រំ »។

នៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣ ឧសភា រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង និង រដ្ឋាភិបាលក្រុងតូក្យូ បានចោទដាក់គ្នាទៅវិញទៅមក អំពីការរំលោភចូលដែនទឹកនិងដែនអាកាស នៅសមុទ្រចិនខាងកើត ក្បែរប្រជុំកោះជម្លោះ ដែល​ជប៉ុន​ហៅថា សេនកាគូ ហើយ​ដែល​ចិន​ហៅថា ទៀវយូ។ ចិននិងជប៉ុនតែងតែឈ្លោះគ្នាជាញឹកញយ ដោយសារការទាមទារជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិលើប្រជុំកោះនេះ ហើយទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរបានធ្លាក់ចុះដុនដាប។

ប៉ាគីស្ថាន និង​ឥណ្ឌា​កំពុងប្រុងប្រៀបខ្លួនធ្វើសង្រ្គាមនឹងគ្នាសាជាថ្មី ដោយសារតែការវាយប្រហារ​ភេរវកម្មក្នុង​តំបន់​កាស្មៀរឥណ្ឌា កាលពីថ្ងៃទី ២២​ខែ​មេសា ដែលបាន​សម្លាប់​អ្នកទេសចរឥណ្ឌាចំនួន​២៦នាក់។ ​ឥណ្ឌាបាន​ចោទប៉ាគីស្ថានថា ជាអ្នកនៅពីក្រោយ​ក្រុមភេរវនិយម ប៉ុន្តែ ប៉ាគីស្ថានបដិសេធ និងថា ឥណ្ឌា​កំពុងរកលេស​ដើម្បីធ្វើសង្រ្គាមវាយប្រហារ​ប៉ាគីស្ថាន។ ​ក្រៅតែពី​ចោទប្រកាន់ ទម្លាក់កំហុស​ដាក់គ្នា​ទៅវិញ ទៅមក និង​ចាត់វិធានការសងសឹក​ផ្នែកការទូត ការដាក់ទណ្ឌកម្ម​សេដ្ឋកិច្ច ទាហាន​ឥណ្ឌា និង​ទាហាន​ប៉ាគីស្ថាន​នៅតាម​បណ្តោយព្រំដែនក្នុង​តំបន់​កាស្មៀរ​ចាប់ផ្តើម​បាញ់បោះដាក់គ្នា​ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ តើ​ឥណ្ឌា និង​ប៉ាគីស្ថាន​នឹង​ផ្ទុះសង្រ្គាមនឹងគ្នា​សាជាថ្មី? តើអ្នក​ណា​នឹង​អាច​អន្តរាគម ជួយ​​បន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងរវាងបងប្អូនសត្រូវទាំងពីរ?

គណបក្សកាន់អំណាចសិង្ហបុរីបានទទួលជ័យជំនះភ្លូកទឹកភ្លូកដី ក្នុងការបោះឆ្នោតសកល ដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣ ឧសភា ដោយទទួលបានអាសនៈច្រើនបំផុតក្នុងសភា ពោលគឺ ៨៧ អាសនៈ ក្នុងចំណោមអាសនៈសរុបចំនួន ៩៧។ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ឡរ៉ែនស៍ វ័ង Lawrence Wong នៅបន្តដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរី មួយអាណត្តិទៀត ដើម្បីប្រឈមមុខនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសកល ដោយសារការដំឡើងពន្ធគយរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ។

ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅថ្ងៃទី៣ឧសភា បានអះអាងថា ផ្ទៃដីកម្ពុជាកើនឡើងដល់ ១៨១ ៤៣៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េ បើធៀបនឹងផ្ទៃក្រឡាចាស់ ១៨១ ០៣៥ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ដែលបារាំងបានវាស់វែង។ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកនយោបាយប្រឆាំង រស់នៅក្រៅប្រទេសបានប្រតិកម្ម វាយតម្លៃថា ការបញ្ចេញតួលេខផ្ទៃក្រឡាថ្មីរបស់កម្ពុជា ពីសំណាក់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល គឺជាសារបន្លប់ចិត្តពលរដ្ឋឲ្យឈប់គិតពីបញ្ហាព្រំដែន។

អង្គការសង្គមស៊ីវិល នៅថ្ងៃអាទិត្យទី៤ឧសភានេះ ចាប់ផ្តើមធ្វើយុទ្ធនាការតាមបណ្តាញសង្គមដើម្បីសង្រ្គោះព្រៃឡង់។ យុទ្ធនាការនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កាលពីដើមឆ្នាំ២០២៥ បានសម្រេចកាត់ផ្ទៃដីព្រៃឡង់ចំនួន៩៩ហិកតា ឲ្យទៅក្រុមហ៊ុនឯកជនវិនិយោគលើការសាងសង់រោងចក្រផលិតស៊ីម៉ងត៍។

រយៈពេលមួយសប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះ ខេត្តកោះកុងកំពុងប្រឈមនឹងកង្វះខាតទឹកស្អាតសម្រាប់ប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ។ នៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ប្រជាពលដ្ឋមួយចំនួនបានទាមទារឲ្យអាជ្ញាធរខេត្តឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាខ្វះទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ និងបានទាមទារឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរក្រុមហ៊ុន ដែលផ្តល់សេវាទឹកស្អាតក្នុងខេត្តដែលនៅជាប់មាត់សមុទ្រមួយនេះ។ លោកស្រីមិថុនា ភូថង អភិបាលខេត្តកោះកុង បានថ្លែងប្រាប់វិទ្យុបារាំង RFI នៅថ្ងៃទី៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥នេះថា បញ្ហាកង្វះខាតទឹកនៅក្នុងខេត្តកោះកុង គឺបណ្តាលមកពីការកើនឡើងច្រើននៃការសាងសង់សំណង់ផ្សេងៗ និងការធ្លាក់ភ្លៀងតិចតួច។ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន នៅតំបន់មួយចំនួននៃខេត្តកោះកុង ជាពិសេសនៅសង្កាត់ដងទង់ បានចេញអន្តរាគមន៍ ដោយដឹកទឹកតាមរថយន្ត ចែកជូនប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋាន ដែលកំពុងប្រឈមនឹងការខ្វះទឹកស្អាតប្រើប្រាស់។ នេះគ្រាន់តែជាវិធានការឆ្លើយតបជាបណ្តោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ។ បើតាម លោកស្រី អភិបាលខេត្តកោះកុង អាជ្ញាធរបានជំរុញឲ្យក្រុមហ៊ុនពង្រឹងសមត្ថភាពក្នុងការចែកចាយ និងស្វែងរកប្រភពទឹកបន្ថែមទៀត។

ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកទឹកដល់អ្នកសារព័ត៌មានក្នុងប្រទេសឲ្យផ្សព្វផ្សាយពីកង្វះខាត និងតួនាទីផ្សេងៗរបស់រដ្ឋាភិបាល ក៏ប៉ុន្តែត្រូវឈរលើគោលការណ៍ក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈ និងសុក្រឹតភាព ដោយធានានូវព័ត៌មានពិតនិងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។ ការថ្លែងយ៉ាងដូចនេះរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្វើឡើងនៅក្នុងពិធីអបអរសាទរទិវាសេរីភាពសារព័ត៌មានពិភពលោក និងជួបជាមួយអ្នកសារព័ត៌មានលើកទី៧កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥។

នៅក្នុងជំនួបជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាអំឡុងពេលលោកចូលរួមខួប៥០ឆ្នាំនៃថ្ងៃបង្រួបបង្រួមវៀតណាមនៅសប្តាហ៍នេះ លោក តូ ឡឹម អគ្គលេខាធិការបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាមបានថ្លែងថាទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-វៀតណាម គឺជាទំនាក់ទំនងដ៏ល្អ ដែលស្ទើរតែគ្មានទំនាក់ទំនងណាល្អដូចទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរឡើយ នៅលើពិភពលោក។ ដោយឡែក ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង ក៏ធ្លាប់បានបញ្ជាក់ជាមួយមេដឹកនាំកម្ពុជា អំឡុងពេលលោកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៧ មេសាកន្លងទៅថា ក្នុងនាមជាមិត្តដែកថែបរបស់កម្ពុជា ចិននឹងបន្តពង្រឹង និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់វិស័យជាមួយកម្ពុជា និងបានគូសបញ្ជាក់ពីការប្តេជ្ញាចិត្តគាំទ្រកម្ពុជាយ៉ាងមុតមាំនៅគ្រប់កាលៈទេសៈ។ តើការអះអាងពីទំនាក់ទំនងស្និទ្ធស្នាលរបស់មេដឹកនាំចិន និងវៀតណាមជាមួយកម្ពុជាជារឿងគួរឲ្យសាទរ ឬជារឿងគួរឲ្យបារម្ភ?

លោក សាវិន ហ្វីលីព គឺ​ជា​តារា​ភាព​យន្ត​ល្បី​មួយ​រូប​នៅ​កម្ពុជា និង​ធ្លាប់​បាន​ថត​កុន​លំដាប់​ពិភព​លោក​ជាច្រើន​ផង​ដែរ​។ ​ជា​អតីត​អ្នក​គ្រប់​គ្រង​សណ្ឋាគារ​ផ្កាយ​៥ ជា​តារា​ភាព​យន្ត និង​ជា​អ្នក​បង្កើត​មាតិកា​សង្គម ​លោក សាវិន ហ្វីលីព ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ដើម​ តូ យោធិន ត្រូវ​បាន​គេ​ទទួល​ស្គាល់​ថា ​កំពុង​ទទួល​ជោគ​ជ័យ​ទាំង​ការ​ងារ និង​គ្រួសារ​។​ ក្នុង​ពេល​ចែក​រំលែក​បទពិ​សោធន៍​ជីវិត​ជា​មួយ​វិទ្យុ​បារាំង​អន្តរ​ជាតិ​RFI ​លោក​ សាវិន​ ហ្វីលីព ថ្លែង​ថា ​ភាព​ជោគ​ជ័យ​របស់​លោក​គឺ​ដោយ​សារ​តែ​ការ​ធ្វើ​ផែន​ការ​ជីវិត​បាន​ច្បាស់​លាស់​។

ក្រោយពីអ៊ីស្រាអែលបានវាយប្រហារទម្លាក់គ្រាប់ទៅលើតាំងយោធាស៊ីរីជាច្រើនកន្លែង នៅយប់ថ្ងៃសុក្រ ឈានចូលថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣ ឧសភា ប្រេសិតពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅស៊ីរី បានអំពាវនាវឲ្យកងទ័ពអ៊ីស្រាអែលបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់រាល់ការវាយប្រហារទៅលើប្រទេសស៊ីរី។ ចំណែកឯ កងទ័ពអ៊ីស្រាអែលវិញបានអះអាងអំពីការដាក់ពង្រាយកងទ័ពរបស់ខ្លួននៅតំបន់ប៉ែកខាងត្បូងប្រទេសស៊ីរី ហើយបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេច ដើម្បីការពារភូមិរបស់ជនជាតិភាគតិចស៊ីរី Druzes។

ឥណ្ឌា និងប៉ាគីស្ថាន​ កាន់តែមើលមុខគ្នា​លែង​ចំ។ ភាពតានតឹងដំឡើង​សំឡេង​ដាក់គ្នាកើតមានជារៀងរាល់ថ្ងៃ ចាប់តាំងពី​ឥណ្ឌា​ចោទប៉ាគីស្ថាន​ថា ជាអ្នកនៅពីក្រោយ​ខ្នង​នៃ​ការវាយប្រហារ​ភេរវកម្ម​ដែលបាន​សម្លាប់​មនុស្ស​២៦នាក់​នៅ​តំបន់​កាស្មៀរ​ឥណ្ឌា។ នៅប៉ាគីស្ថាន​ កងទ័ព​ប្រកាស​ត្រៀមខ្លួន បន្ទាប់ពីប្រភពចារកិច្ច​ប៉ាគីស្ថាន​អះអាងថា ឥណ្ឌា​នឹង​បើកការវាយប្រហារ​ទៅលើ​ប៉ាគីស្ថាន​នៅក្នុងពេល​ដ៏ខ្លីខាងមុខ។ ដើម្បីបង្ហាញថា ខ្លួន​បាន​ត្រៀម​ទប់ទល់​នឹង​ការវាយប្រហារ​ណាមួយ​ពីឥណ្ឌា ប៉ាគីស្ថាន​កាលពី​ថ្ងៃសៅរ៍ ទី ៣​ឧសភា​បាន​ប្រកាស​បាញ់​សាកល្បង​ដោយ​ជោគជ័យគ្រាប់មីស៊ីល​សម្រាប់ប្រើ​លើ​សមរភូមិ​ដីគោក

កងទ័ពថៃ និងកម្ពុជាដែលមានវត្តមាននៅក្នុងប្រាសាទតាមាន់នឹងដកថយចេញពីប្រាសាទ ទៅតាមការឯកភាពគ្នារវាងមន្ត្រីយោធាកម្ពុជា និងថៃ។ យោងតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតថៃ Bangkok Post នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី៣ឧសភានេះ មន្រ្តីយោធាថៃ និងកម្ពុជាបានជួបចរចាគ្នា កាលពីថ្ងៃសុក្រទី២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃការយល់ព្រមព្រៀងរវាងរដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រទេសទាំងពីរដើម្បីកាត់បន្ថយភាពតានតឹងនៅតំបន់ប្រាសាទដែលស្ថិតនៅក្នុងខេត្តសុរិន្ទប្រទសថៃ និងខេត្តឧត្តរមានជ័យប្រទេសកម្ពុជា។ ភាពតានតឹងរវាងភាគីកងទ័ពថៃនិងកម្ពុជាបានឡើងកម្តៅសាជាថ្មី នៅប្រាសាទបុរាណដ៏ចំណាស់មួយនេះ បន្ទាប់ពីមានស្ត្រីកម្ពុជាមួយក្រុមនាំគ្នាទៅច្រៀងចម្រៀងជាតិនៅទីនោះ កាលពីខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០២៥។

ក្នុងបរិបទសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្មជាមួយនឹងអាមេរិក និង អតិផរណា ប្រជាជនអូស្ត្រាលីទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេសរាប់លាននាក់ បាននាំគ្នាទៅបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣ ឧសភា ដើម្បីជ្រើសរើសរដ្ឋាភិបាលថ្មី។ បើតាមការស្ទង់មតិ គណបក្សពលកររបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអូស្ត្រាលីបច្ចុប្បន្ន គឺលោក Anthony Albanese អាចមានសង្ឃឹមឈ្នះ លោក Peter Dutton ដែលជាគូប្រជែងមកពីសម្ព័នគណបក្សអភិរក្សនិយម។

ថ្ងៃ​ទី​៣​ឧសភា គឺ​ជា​ទិវា​សេរី​ភាព​សារព័ត៌​មាន​ពិភព​លោក​លើក​ទី​៣២​។​ នៅ​ក្នុង​របាយការណ៍​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​របស់អង្គការ​អ្នក​កាសែត​គ្មាន​ព្រំដែន  ដែល​ចេញ​ផ្សាយ​ក្នុង​ឱកាស ទិវា​សេរីភាព​សារព័ត៌​មាន​ពិភព​លោក ​កម្ពុជា​ត្រូវ​បាន​អង្គការ​មួយ​នេះ​ទម្លាក់​ចំណាត់​ថ្នាក់​ចំនួន​១០​លេខ​។​ លោក ណុប វី នាយក​ប្រតិ​បត្តិ​សមាគម​សម្ព័ន្ធ​អ្នក​សារ​ព័ត៌​មាន​កម្ពុជា​(ខាមបូចារ) កត់​សំគាល់​ថា សេរីភាព​សារព័ត៌​មាន​នៅ​កម្ពុជា ធ្លាក់​ចុះ​ក៏ដោយ​សារ​តែ​ករណី​បាញ់​សម្លាប់​អ្នក​កាសែត​ម្នាក់​នៅ​ខេត្ត​សៀមរាប និង​បណ្តឹង​ប្រឆាំង​អ្នក​សារ​ព័ត៌​មាន​កើន​ឡើង​ជាង​១០០%​។​ នៅ​ក្នុង​បទ​សម្ភាស​ជា​មួយ​វិទ្យុ​បារាំង​អន្តរ​ជាតិ RFI លោក ណុប វី ​យល់​ថា ​នៅ​កម្ពុជា​អ្នកសារ​ព័ត៌​មាន​មិន​ទាន់​ត្រូវ​បាន​ធានា​ពី​សុវត្ថិភាព និង​សេរីភាព​ក្នុង​ការ​បំពេញ​វិជ្ជា​ជីវៈ​នៅ​ឡើយ​ ទោះ​ជា​ស្ថាប័ន​សារព័ត៌​មាន​មាន​ចំនួន​រហូត​ដល់​ជាង​១ពាន់​អង្គភាព និង​អ្នក​សារ​ព័ត៌​មាន​មាន​ប្រមាណ​១​ម៉ឺន​នាក់​ក្តី​។

លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាបានប្តេជ្ញាចិត្តការពារសេរីភាពសារព័ត៌មាន តាមរយៈការធានាសុវត្ថិភាពដល់អ្នកសារព័ត៌មាន ដើម្បីធ្វើឱ្យវិស័យសារព័ត៌មានកម្ពុជាកាន់តែរីកចម្រើនពោរពេញដោយគុណភាព។ ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ធ្វើឡើងចំថ្ងៃប្រារព្ធទិវាសេរីភាពសារព័ត៌មានពិភពលោកលើកទី៣២ ថ្ងៃទី៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥។ បើតាម លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត សារព័ត៌មានបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការចូលរួមអភិវឌ្ឍជាតិ ពង្រឹងចំណេះដឹងដល់ពលរដ្ឋ និងរួមចំណែកពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស និងតម្លាភាពសង្គម។

សាលាឧទ្ធរណ៍នៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន កាលពីយប់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១ ឧសភា បានសម្រេចឲ្យរដ្ឋបាលដូណាល់ ត្រាំ បន្តអនុវត្តការបិទខ្ទប់ កុំទាន់ផ្តល់មូលនិធិទៅវិទ្យុអាស៊ីសេរី(RFA) វិទ្យុអឺរ៉ុបសេរី (RFE/RL) និងវិទ្យុមជ្ឈិមបូព៌ា។ ចំណែក ករណីវិទ្យុសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក VOAវិញ ត្រូវបានចៅក្រមរបស់សាលាឧទ្ធរណ៍សម្រេច ឲ្យវិលត្រឡប់ទៅធ្វើការបានធម្មតាឡើងវិញ ព្រោះជាស្ថាប័នរបស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក។

កម្ពុជាជាប្រទេសប្រកបដោយសក្តានុពលជាពិសេស ផលិតផលកសិកម្មដែលអាចកែច្នៃសម្រាប់បម្រើដល់ការនាំចេញ និងកម្លាំងពលកម្មជំនាញ នៅក្នុងដំណើរការផលិត ប្រកបដោយគុណភាព។ សក្តានុពលទាំងអស់នេះអាចប្រែក្លាយកម្ពុជា ទៅជា«មជ្ឈមណ្ឌលកណ្តាលមួយរបស់អាស៊ាន»។ នេះជាការវាយតម្លៃរបស់ សមាជិករដ្ឋសភា និងជាអតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចជប៉ុនលោក Nishimura Yasutoshi ក្នុងពេលលោកបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅកម្ពុជា និងបន្ទាប់ពីបានជួបពិភាក្សាជាមួយប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងលោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា ។

តំបន់សហគមន៍នេសាទ”កំពង់សាមគ្គី” ដែលជាកន្លែងការពារព្រៃកោងកាងបានប្រែខ្លួនទៅជាសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍មួយក្នុងខេត្តកំពតតាំងពីឆ្នាំ ២០១៩។ បច្ចុប្បន្ន សហគមន៍មួយនេះ អាចរកបានចំណូលបន្ថែមសម្រាប់សហគមន៍។តាមរយៈចំណូលនេះ សហគមន៍អាចបង្កើនប្រសិទ្ធិភាពក្នុងការងារអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ៕

រងការចោទប្រកាន់ពីបទ​ផ្ទេរទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួន​របស់​ប្រជាជន​អឺរ៉ុបទៅ​ឲ្យទីក្រុង​ប៉េកាំង ក្រុមហ៊ុន​TikTok របស់​ប្រទេស​ចិន​ត្រូវ​គណៈកម្មការការពារទិន្នន័យ​របស់​ប្រទេស​អៀរឡង់ចាប់ ​ឲ្យបង់ប្រាក់ពិន័យ​ជិត​៦០០លាន​ដុល្លារ។ ទៅតាម​ការដាក់ពិន័យ​របស់​អាជ្ញាធរ​អឺរ៉ុប​កាលពីថ្ងៃ​សុក្រទី ២​ឧសភា​ ក្រុមហ៊ុន Tiktok ដែលជា​បណ្តាញសង្គម​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ចិនByteDance ត្រូវ​បញ្ជា​ឲ្យ​គោរពអនុវត្ត​ច្បាប់អឺរ៉ុបឲ្យបាន​នៅក្នុងរយៈពេល ៦ខែ។

ការ​បោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី​មុន​អាណត្តិ​​កាន់​តែ​ខិត​មក​ដល់ កូរ៉េខាង​ត្បូង​ផុងកាន់​តែ​ជ្រៅ​​ក្នុង​វិបត្តិ​នយោបាយ​។ បេក្ខជន​ប្រធានាធិបតីនៃ​​បក្ស​ប្រឆាំង ដ៏មាន​ប្រជាប្រិយភាព​បំផុត កំពុង​ប្រឈម​​ក្តី​នៅ​តុលាការ​ដែល​អាច​សម្រេច​បិទ​សិទ្ធិ​មិន​ឱ្យ​ឈរ​ឈ្មោះបោះឆ្នោត​រយៈ​ពេល​៥​ឆ្នាំ។ ទន្ទឹម​ពេល​ជាមួយ​គ្នា​នេះ ប្រមុខ​ដឹកនាំគន្លឹះ​ពីរ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ បាន​ប្រកាស​លាលែង​ចេញ​ពី​តំណែង។

​​ជាលើកទី១ ស្ថានភាព​សេរីភាពសារព័ត៌មាននៅក្នុងពិភពលោក​ធ្លាក់ចុះអាក្រក់​សឹង​គ្រប់ទីកន្លែង​នៅក្នុងពិភពលោក។ នៅក្នុង​របាយការណ៍​ដែលចេញផ្សាយនៅមួយថ្ងៃមុន​ទិវាសេរីភាពសារព័ត៌មានពិភពលោកលើកទី​៣២ (ថ្ងៃទី ៣​ឧសភា ឆ្នាំ ២០២៥) អង្គការ​អ្នកកាសែត​គ្មានព្រំដែន ដែលមានទីស្នាក់ការ​នៅទីក្រុង​ប៉ារីស​ ប្រទេស​បារាំង​បានបង្ហាញថា ក្រៅពីប្រឈម​នឹង​​បញ្ហា​អសន្តិសុខ និងការដាក់សម្ពាធផ្នែកនយោបាយ ​អ្នកកាសែត និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ​កំពុង​រង​ការដាក់សម្ពាធខ្លាំងមិនធ្លាប់មានផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច។ អង្គការ​អ្នកកាសែត​គ្មានព្រំដែន​បាន​លើកយក​ករណីជាពិសេស​របស់​សហរដ្ឋអាមេរិក ជាទី​ដែល​រដ្ឋបាលលោកដូណាល់ ត្រាំ ទើបបាន​ចុះហត្ថលេខា​លើក្រឹត្យ​បញ្ជាឲ្យគេកាត់ផ្តាច់ជំនួយ​ដល់​វិទ្យុ និង​ទូរទស្សន៍រដ្ឋ​ចំនួន​ពីរ កាលពីថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍​ទី ១​ឧសភាម្សិលមិញ។

អ្នក​ពុលឡានខ្លាចណាស់​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​​។ ការ​ដើរ​សម្រាក​កំសាន្តវិស្សមកាល​​អាច​ក្លាយ​ជា​ទណ្ឌកម្ម​ ព្រោះ​នៅ​ពេល​ជិះ​ឡាន អ្នក​ពុល អាច​មានអាការៈ​មិនស្រួល​ខ្លួន វិលមុខ ចង់​ក្អួត ចង្អោរ ឬ​បែកញើស​ស្អិត ។ល។ និង។ល។ ហេតុអ្វី​បាន​ជា​គ្រាន់​តែ​ជិះក្នុង​ឡានសោះ​ ក៏​ពុល​ដែរ? តើមានវិធីបង្ការ និង​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំងការ​​ពុលឡាន​ដែរ​ឬទេ?

បណ្តាញអនុវត្តឧក្រិដ្ឋកម្មហិរញ្ញវត្ថុនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិក (FinCEN) បានចេញសេចក្តីប្រកាសបន្ទាន់មួយក្នុងថ្ងៃទី១ ឧសភាដោយបង្ហាញក្តីបារម្ភថា ក្រុមហ៊ុន Huione របស់លោក ហ៊ុន តូ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកំពុងលុកលុយចូលប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុអាមេរិក។ តាមសេចក្តីប្រកាសដដែល ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកបានរកឃើញថា ក្រុមហ៊ុន Huione លាងលុយកខ្វក់ឲ្យក្រុមចោរព័ត៌មានវិទ្យា ឬ Hacker កូរ៉េខាងជើង និងជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មអនឡាញខ្មៅងងឹតនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ជាច្រើនផ្សេងទៀត។

គិតចាប់ពីឆ្នាំ២០២៤ ដល់ឆ្នាំ២០២៥ ក្រសួងបរិស្ថានបានរកឃើញរោងចក្រ និងក្រុមហ៊ុនចំនួន ២៨ទីតាំងបានបង្ហូរទឹកកខ្វក់មានសារធាតុបំពុលចូលក្នុងតំបន់ទឹកសាធារណៈ។ ក្រុមហ៊ុន រោងចក្រទាំង ២៨ នោះ មានភាគច្រើនជាក្រុមហ៊ុនកែច្នៃស្បែកគោ ស្បែកជ្រូក និងកែច្នៃផ្លែស្វាយ។ តាមក្រសួងបរិស្ថាន ក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុន រោងចក្រទាំង ២៨ មានចំនួន៧ ហើយដែលក្រសួងបានអនុវត្តវិធានការច្បាប់ និងវិធានការបច្ចេកទេស។

នៅថ្ងៃទី១ ឧសភា ច្រកទ្វារព្រំដែនអន្តរជាតិអានសេះ ខេត្តព្រះវិហារត្រូវបានភាគីថៃបិទជាឯកតោភាគី។ នៅក្នុងបទសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នាថ្ងៃសុក្រទី២ ឧសភា លោក គឹម ចាន់បញ្ញា អភិបាលរងខេត្តព្រះវិហារបានឲ្យដឹងថា ការបិទច្រកព្រំដែនអានសេះភ្លាមៗពីភាគីថៃអាចមកពីការភាន់ច្រឡំលើបញ្ហាអ្វីមួយ និងថា អាជ្ញាធរខ្មែរក្នុងខេត្តព្រះវិហារកំពុងចរចាជាមួយភាគីថៃដើម្បីបើកច្រកព្រំដែននេះឡើងវិញ។ តាមលោក គឹម ចាន់បញ្ញា ថៃជាអ្នកខាតបង់សេដ្ឋកិច្ចច្រើនជាងកម្ពុជាចំពោះការបិទច្រកព្រំដែនអន្តរជាតិអានសេះពេលនេះ។ 

នៅបារាំង មិនខុសពីប្រទេសមួយចំនួនទៀតនៅអឺរ៉ុប បានប្រារព្ធទិវាពលកម្មអន្តរជាតិ ១ឧសភា ដោយការដើរដង្ហែក្បួន ដើម្បីទាមទារ​រក​សមភាពនិងយុត្តិធម៌សង្គម​។ ទិវាពលកម្មឆ្នាំនេះ ស្ថិតនៅក្នុងបរិបទមួយ ដ៏សែនតានតឹង ស្របពេល​ដែលរដ្ឋាភិបាលបារាំង ​កំពុងរៀបចំ​សេចក្តីព្រាងច្បាប់ថវិកាជាតិឆ្នាំ​២០២៦ ហើយដែលត្រូវតែកាត់បន្ថយ​ការចំណាយ​ឲ្យ​បាន​យ៉ាង​ហោច​៤០ពាន់លានអឺរ៉ុប​។ ក្រុមសហជីព​បានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភថា គឺប្រជាជនក្រីក្រ​ដែលជាអ្នក​ទទួលការលំបាកកាន់តែខ្លាំង ដោយសារតែរដ្ឋកាត់បន្ថយ​ការចំណាយ​។​