រដ្ឋមន្ត្រីស្តីទីក្រសួងការពារជាតិថៃនៅថ្ងៃទី៥ ខែសីហា បានលើកសំណើចំនួន ៨ចំណុចក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅ (GBC)ជាមួយកម្ពុជា និងរំពឹងថា បើកម្ពុជាទទួលយកសំណើទាំងនោះ កិច្ចប្រជុំថ្ងៃទី៧ ខែសីហានឹងសម្រេចបានលទ្ធផលល្អ។ នេះជាសម្រង់សម្តីរបស់លោក ណាត់ថាផុន ណាក់ផានិត រដ្ឋមន្ត្រីស្តីទីក្រសួងការពារជាតិថៃ ចុះផ្សាយដោយសារព័ត៌មាន Thai Enquirer នាថ្ងៃទី ៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥។ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិថា ថៃមានចេតនាបំប៉ោងព័ត៌មាន ដើម្បីបង្កការភាន់ច្រឡំដល់សាធារណមតិ។

មានអត្តពលិក និងពលរដ្ឋខ្មែរជាង១ពាន់នាក់ បានចូលរួមព្រឹត្តិការណ៍រត់ដើម្បីសន្តិភាព នៅទីក្រុងភ្នំពេញ កាលពីល្ងាចថ្ងៃអង្គារទី៥សីហា។​ ទឹកចិត្តរបស់អត្តពលិកនិងពលរដ្ឋខ្មែរ ចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍កីឡាមួយនេះ គឺដើម្បីបញ្ជាក់ពីការគាំទ្រដល់វីរភាពនៃកងទ័ពកម្ពុជា ដែលកំពុងស្ថិតក្នុងសមរភូមិជួរមុខ នៃសង្រ្គាមព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ បើទោះជាគ្មានអ្វីអាចរួមចំណែកបានក៏ដោយ តែពលរដ្ឋខ្មែរជឿថា ការផ្តល់កម្លាំងចិត្តពីចម្ងាយ ជាឱសថមិនអាចខ្វះបាន ដល់ស្មារតីកងទ័ពកម្ពុជាដែលកំពុងតតាំងនឹងខ្មាំងសត្រូវ។

នៅរសៀលថ្ងៃទី ៦​ ខែសីហានេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក ជុំ សុន្ទរី  ប្រាប់សន្និសីទព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយអំពាវនាវឲ្យភាគីថៃ បញ្ឈប់សកម្មភាពយោធាជាឯកតោភាគីនៅតាមព្រំដែនប្រទេសទាំង២ ដែលបង្កហានិភ័យដល់ការកើតឡើងជាថ្មីនូវការវាយប្រយុទ្ធគ្នា និងធ្វើឲ្យមានអស្ថិរភាពនៅតាមបណ្តោយព្រំដែន។ ការអំពាវនាវរបស់ភាគីកម្ពុជា កើតឡើង ក្រោយយោធាថៃនៅបន្តធ្វើសកម្មភាពបំពានលើដែនអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា ដោយការរាយបន្លាលួសនៅត្រង់ច្រកអានសេះ​ ក្នុងខេត្តព្រះវិហារ របស់កម្ពុជា។ ចំណែកអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជាឧត្តមសេនីយ៍ឯក ម៉ាលី សុជាតា នៅរសៀលថ្ងៃទី ៦​ ខែសីហានេះ ក៏បានប្រកាសច្រានចោលព័ត៌មានរបស់កាសែតថៃ ដែលថា ទាហានកម្ពុជាម្នាក់នៃបញ្ជាការដ្ឋានអង្គរក្សរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ក្រោមការសង្ស័យថា បានធ្វើសកម្មភាពចារកម្មយកព័ត៌មានពីយោធាថៃបញ្ជូនមកកម្ពុជា។

អ៊ីស្រាអែលត្រូវយកឈ្នះពួកប្រដាប់អាវុធហាម៉ាស និងរំដោះចំណាប់ខ្មាំង។ នេះបើតាមនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល លោក បេនចាមិន នេតាន់យ៉ាហ៊ូ ដែលថ្លែងក្នុងសម្តីម៉ឺងម៉ាត់។ ដើម្បីសម្រេចវត្ថុបំណងនេះ លោក នេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានចេញបញ្ជាឲ្យកងទ័ពសម្រុកវាយលុក និងឈានទៅកាន់កាប់តំបន់ហ្កាហ្សាទាំងស្រុង ហើយត្រួតត្រាជំរំភៀសខ្លួនប៉ាឡេស្ទីនថែមទៀត។

កាលពី៨០ឆ្នាំមុន ពោលនៅថ្ងៃទី៦ សីហាឆ្នាំ១៩៤៥ និងជាប្រវត្តិសាស្ត្រ គ្រាប់បែកបរមាណូ ១គ្រាប់ដំបូងត្រូវបានអាមេរិកទម្លាក់លើក្រុងហ៊ីរ៉ូស្ហ៊ីម៉ា និងលើក្រុងណាហ្កាសាគីនៅ ៣ថ្ងៃបន្ទាប់។ ក្នុងពេលតែមួយប៉ប្រិចភ្នែក គ្រាប់បរមាណូបានផ្តាច់ជីវិតមនុស្សអស់ ជាង២១ម៉ឺននាក់ និងជាង១៥ម៉ឺននាក់រងរបួស។ ថ្វីបើសង្គ្រាមលោកបានបិទបញ្ចប់ ហើយហ៊ីរ៉ូស្ហ៊ីម៉ា និងណាហ្កាសាគីបានក្លាយជានិម្មិតរូបនៃសន្តិភាពក្តី តែការចងចាំនៃការទម្លាក់គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរហាក់កំពុងតែចាប់រលុបជាមួយពេលវេលា។

សមត្ថកិច្ចកម្ពុជាចាប់បានសាច់បង្កកទម្ងន់ជិត ៧តោនដែលគ្មានប្រភពច្បាស់លាស់ និងនាំចូលមកកម្ពុជាដោយខុសលក្ខណៈបច្ចេកទេសត្រឹមត្រូវ។ នេះបើតាមការឱ្យដឹងពីលោក ហ៊ុន សារ៉ាត់ អនុប្រធានអគ្គនាយកដ្ឋានសុខភាពសត្វ និងផលិតកម្មសត្វ នៅថ្ងៃទី៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥។ យ៉ាងណាមិញ រូបភាពនៃការនាំចូលសាច់បង្កកតែងមានជាហូរហែ ក្នុងនោះសាច់ដែលចាប់បានភាគច្រើនគឺត្រូវបានដឹកចេញពីប្រទេសវៀតណាម។

នគរបាលថៃនៅខេត្តបុរីរម្យ បានចាប់ខ្លួនបុរសម្នាក់ដែលសង្ស័យថា ជាទាហានក្នុងកងអង្គរក្សរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ​លោក ហ៊ុន​ សែន។ នគរបាលថៃដាក់ការសង្ស័យថា​ បុរសម្នាក់នោះ បានចូលទៅសម្ងំក្នុងស្រុកក្រសាំង នៃខេត្តរបស់ថៃដែលនៅជាប់ខេត្តឧត្តរមានជ័យរបស់កម្ពុជា ដើម្បីយកការណ៍ពីទាហានថៃ។ តែអ្នកវិភាគយល់ថា ថៃកំពុងបង្កើតរឿងដើម្បីទម្លាក់ការទទួលខុសត្រូវលើភាគីកម្ពុជា។

តុលាការ​អាល្លឺម៉ង់ បើកសវនាការកាត់ក្តី​​ចារបុរស​ម្នាក់​ ជា​ពលរដ្ឋ​អាល្លឺម៉ង់​ដើម​កំណើត​ចិន​ ដែល​បាន​លួច​ស៊ើប​យការណ៍​សម្ងាត់​ពី​យោធា​ សេដ្ឋកិច្ច និង​នយោបាយ​របស់សហភាព​អឺរ៉ុប​និង​​អាល្លឺម៉ង់​ ឲ្យប្រទេស​​ចិន។​​ រដ្ឋាភិបាល​ទីក្រុង​ប៉េកាំងបាន​បដិសេធ​ច្រានចោល​ថា រឿង​នេះ​គ្មាន​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ចិន​ទេ​។​ 

ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា សម្រេចពន្យារពេលប្រឡងសញ្ញបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ(បាក់ឌុប)ចំនួន ១០ថ្ងៃ ទៅមុខទៀត ពោលលើកពីថ្ងៃទី ១៨ និងថ្ងៃទី១៩ សីហា ទៅធ្វើនៅថ្ងៃទី ២៨ និងថ្ងៃទី២៩ សីហា ឆ្នាំ២០២៥វិញ។ ការពន្យារពេលនេះ ដើម្បីសម្រួលឲ្យមានការគាំទ្រពិសេសដល់បេក្ខជនក្នុងខេត្តឧត្តរមានជ័យ និងព្រះវិហារ ជាទីដែលរងគ្រោះដោយសារសង្គ្រាមរវាងកម្ពុជា និងថៃ និងដែលនៅមិនទាន់ធូរស្រាល។

ប្រធានអាស៊ានប្តូរវេន និងជានាយករដ្ឋមន្រ្តីម៉ាឡេស៊ី លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ឹម បានឲ្យដឹងថា ម៉ាឡេស៊ីបានកំពុងប្រើប្រាស់ផ្កាយរណប ដើម្បីតាមដានមើលការអនុវត្តបទឈប់បាញ់រវាងកម្ពុជា និងថៃ។ លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ឹម បានបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះនៅចំពោះមុខសមាជិកសភាម៉ាឡេស៊ីនាព្រឹកថ្ងៃទី៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ និងចំពេលដែលគណៈប្រតិភូកម្ពុជា-ថៃ កំពុងមានកិច្ចប្រជុំ GBC នៅម៉ាឡេស៊ីផងដែរ។

កម្ពុជា និងថៃ បានសម្រេចនូវបទឈប់បាញ់មួយដែលជាគំនិតផ្តួមផ្តើមរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដូណាល់​ ត្រាំ ដោយមានការសម្របសម្រួលពីប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងមានចិនជាសាក្សី កាលពីថ្ងៃទី ២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២៥នៅទីក្រុង ពូត្រាចាយ៉ា។ តែមិនបានមួយសប្តាហ៍ផង យោធាថៃ​បានបង្ហាញកាយវិការមើលស្រាលបទឈប់បាញ់នេះ ដោយបញ្ជូនកងទ័ព និងគ្រឿងចក្ររុលចូល និងរាយបន្លាលួសលើទឹកដីកម្ពុជានៅច្រកអានសេះក្នុងខេត្តព្រះវិហាររបស់កម្ពុជា។ អ្នកតាមដានសង្គមកម្ពុជា ស្នើឲ្យកម្ពុជាត្រិះរិះរកគ្រប់មធ្យោបាយ​ ជាពិសេសយន្តការការទូត ដើម្បីបង្អាក់សន្ទុះនៃការឈ្លានពានរបស់យោធាថៃ។

ក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃការធ្វើទំនើបកម្មគ្រឿងសព្វាវុធការពារជាតិ អូស្ត្រាលីបានប្រកាសនៅថ្ងៃអង្គារ ទី៥ សីហាពីការទិញនាវាចម្បាំងចំនួន ១១គ្រឿងពីជប៉ុនក្នុងតម្លៃទឹកប្រាក់ ៦ ០០០លានដុល្លារអាមេរិក។ នេះជាកិច្ចព្រមព្រៀងសព្វាវុធដ៏ធំមិនធ្លាប់មានសម្រាប់ជប៉ុន និងអូស្ត្រាលី។

ក្នុងបរិបទតានតឹងនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ប្រទេសហ្វីលីពីនត្រៀមធ្វើសមុទ្ធយោធាយោធាជើងទឹកជាមួយឥណ្ឌា។ ឥណ្ឌា ដែលជាគូប្រជែងដ៏ចាស់វស្សា ទល់នឹងមហាយក្សចិន។ ការធ្វើសមុទ្ធទ្វេភាគីរវាងកងទ័ពឥណ្ឌានិងហ្វីលីពីន ត្រូវឯកភាពគ្នានៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីននៅក្រុងញូវដេលី។ ប្រទេសទាំង២ក៏មានគម្រោងសហការគ្នាជាច្រើនទៀតនៅក្នុងវិស័យយោធា។

ក្នុងសន្និសីទកាសែតនៅថ្ងៃទី​៥សីហានេះ លោក ជុំ សន្ទរី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាច្រានចោលជាថ្មីម្តងទៀត ចំពោះ​ការចោទប្រកាន់​របស់ថៃ ដែលថាកម្ពុជាមិនគោរពបទឈប់បាញ់។ តាមលោក ជុំ សន្ទរី ទំនាស់បច្ចុប្ប​ន្ននេះផ្តើមឡើងដោយថៃ ហើយថៃខ្លួនឯងនៅ​​​ផ្គើនទន្ទ្រានចូលដែនអធិបតេយ្យ​កម្ពុជា បើ​ទោះមានបទឈប់បាញ់ហើយក្តី។ ​លោក ជុំ សន្ទរី បានច្រានចោល​ផងដែរចំពោះ​ការចោទប្រកាន់របស់ថៃ ដែលថា កម្ពុជាយកជនស៊ីវិលជាគោលដៅ​វាយប្រហារ។

សារ​ព័ត៌​មាន​ Fresh News ​ដែល​ស្និទ្ធ​នឹង​រដ្ឋា​ភិបាល​កម្ពុជា​បាន​រាយការណ៍​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៥ ខែ​សីហា​នេះ​ថា ​ប្រទេស​ថៃ​គ្រោង​​ប្រើ​ប្រាស់​យន្ត​ហោះ​វាយ​ប្រហារ​ធុន​ស្រាល ​AT-6TH​ បំពាក់​ដោយ​គ្រាប់​បែក​ណែ​នាំ GPS ​របស់​កូរ៉េ ​ដើម្បី​ប៉ុន​ប៉ង​ធ្វើ​ឃាត​ទៅ​លើ​ លោក ហ៊ុន សែន ប្រធាន​ព្រឹទ្ធ​សភា​កម្ពុជា និង​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី​កម្ពុជា។ តែមិនទាន់មានប្រតិកម្មយ៉ាងណាពីអ្នកនាំពាក្យ លោក ហ៊ុន សែន នៅឡើយ​។

អណ្តូងរ៉ែទង់ដែងដ៏ធំជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោក ដែលស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសស៊ីលី បានបាក់រលំ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ៣១ កក្កដា២០២៥។ កម្មករ ៥នាក់ដែលជាប់កុនក្នុងអណ្តូង តាំងពីថ្ងៃកើតឧប្បតិហេតុមក បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិតទាំងអស់។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសរបស់អាជ្ញាធរស៊ីលី ក្រោយពីរកឃើញសាកសពជនបាត់ខ្លួនចុងក្រោយ នៅថ្ងៃអាទិត្យទី ៣ សីហា។ ប្រធានាធិបតីស៊ីលីបានចេញក្រិត្យកាន់ទុក្ខជាតិចំនួន ៣ថ្ងៃ។

សំរាមប្លាស្ទិកជាគ្រោះថ្នាក់ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ និងកាន់តែធំឡើងៗ សម្រាប់សុខភាពដែលធ្វើឱ្យពិភពលោកខាតបង់។ បើគិតជាថវិកា គឺអស់យ៉ាងហោច ១៥០០ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ តែគ្រប់គ្នាមើលស្រាលទំហំគ្រោះថ្នាក់របស់ប្លាស្ទិកណាស់។ នេះបើតាមរបាយការណ៍ព្រមានរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវល្បីៗ ដែលមានចុះផ្សាយនៅក្នុងទស្សនាវដ្តីវេជ្ជសាស្ត្រ The Lancet នៅថ្ងៃចន្ទ ទី៤ សីហា ២០២៥។

រដ្ឋាភិបាលអ៊ីស្រាអែលបានបំផុសឲ្យសាធារណៈមតិអន្តរជាតិ យកចិត្តទុកដាក់ចំពោះជោគវាសនារបស់ចំណាប់ខ្មាំងអ៊ីស្រាអែល ដែលត្រូវពួកប្រដាប់អាវុធហាម៉ាសចាប់ខ្លួន ជាង ២២ ខែមកហើយ។ ការប្រកាសនេះ ធ្វើឡើង ក្រោយពីពួកហាម៉ាសបានផ្សាយវីដេអូដែលបង្ហាញពីសភាពដ៏វេទនារបស់ចំណាប់ខ្មាំង២នាក់ ដែលមានតែស្បែកដណ្តប់ឆ្អឹង។ ជាថ្មីម្តងទៀត នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែលប្តេជ្ញាចិត្តតាមកម្ទេចពួកហាម៉ាស និងរំដោះចំណាប់ខ្មាំង។ ក៏ប៉ុន្តែ អតីតមេបញ្ជាការកំពូល និងក្រុមគ្រួសារចំណាប់ខ្មាំង បានអំពាវនាវឲ្យបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅហ្កាហ្សា និងថា ការបន្តធ្វើសង្គ្រាមទៀត គឺមានតែនាំឲ្យគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតចំណាប់ខ្មាំង ទៅវិញទេ។

លោក ហ៊ុន សែន ប្រធាន​ព្រឹទ្ធ​សភា​កម្ពុជា បាន​ប្រកាស​នៅ​យប់​ថ្ងៃ​ទី៤ ​ខែ​សីហា ​ថា ​កម្ពុជា​នឹង​ឈាន​ទៅ​រក​ការ​ពឹង​ពាក់​លើ​កាក​បាទ​ក្រហម​អន្តរ​ជាតិ​ដើម្បី​ជួយ​ដល់​ទាហាន​កម្ពុជា​១៨​រូប​ដែល​ថៃ​ចាប់​យក​ទៅ​ នៅក្រោយ​បទ​ឈប់​បាញ់​តែ​មិន​ទាន់​បាន​បញ្ជូន​មក​វិញ​។​ គិត​ត្រឹម​ថ្ងៃ​ទី​៤​ខែ​សីហា​នេះ​ មាន​ទាហាន​ខ្មែរ​តែ​២​រូប ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ប្រគល់​មក​វិញ​ ដោយ​ស្ថិត​ក្នុង​ស្ថាន​ភាព​របួស​។

ក្រោយកម្ពុជា-ថៃ សម្រេចបាននូវបទឈប់បាញ់មួយកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ភាគីថៃតែងចោទប្រកាន់កម្ពុជាថាបានរំលោភបទឈប់បាញ់ម្តងជាពីរដង។ ប៉ុន្តែកម្ពុជាបានច្រានចោល និងបញ្ជាក់ថាខ្លួនតែងប្រកាន់យ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវបទឈប់បាញ់ដែលសម្រេចបានតាមអនុលោមច្បាប់អន្តរជាតិ។ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិនានា បានលើកឡើងពីភាពផុយស្រួយនៃបទឈប់បាញ់រវាងកម្ពុជា និងថៃនាពេលនេះ ដែលតម្រូវឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិចាត់តាំងក្រុមសង្កេតការណ៍ឯករាជ្យជាបន្ទាន់ក្នុងការតាមដាន។ តាមក្រុមអ្នកជំនាញ សហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវមានវិធានការច្បាស់លាស់មួយ ក្នុងការដាក់សម្ពាធ ឬទណ្ឌកម្មចំពោះភាគីថៃប្រសិនបើនៅតែបន្តរំលោភបទឈប់បាញ់។ ស្ថិតក្នុងអំឡុងពេលនេះ តើសហគមន៍អន្តរជាតិមានតួនាទីយ៉ាងណា ដើម្បីឲ្យភាគីថៃគោរពបទបាញ់ជាមួយកម្ពុជា?

ថ្ងៃទី៤ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥នេះ ជាខួប៥ឆ្នាំគត់នៃហេតុការណ៍ផ្ទុះដ៏មហន្តរាយនៅកំពង់ផែបេរូតប្រទេសលីបង់។ ការផ្ទុះដ៏ធំសម្បើមនេះ បណ្តាលឲ្យស្លាប់មនុស្សជាង ២៣០នាក់ និងរបួសច្រើនពាន់នាក់។ តែរហូតមកទល់ពេលនេះការស៊ើបអង្កេតស្វែងរកមូលហេតុពិតនៃសោកនាដកម្មនោះបន្តគ្មានពន្លឺនៅឡើយ ហើយយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះក៏នៅឆ្ងាយពីក្តីសង្ឃឹម។

ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលរស់នៅតាមបណ្តាប្រទេសនានា តួយ៉ាងអង់គ្លេស ​បារាំង និង​កាណាដា នាំគ្នា​ធ្វើបាតុកម្មទាមទារឲ្យមានសន្តិភាព និងដោះលែងទាហានកម្ពុជា ដែលត្រូវកងយោធាថៃចាប់ខ្លួនជាឈ្លើយសឹក។  អ្នកវិភាគយល់ថា ការធ្វើបាតុកម្មនេះមិនអាចគាបថៃឲ្យគោរពបទបាញ់នោះទេ លើក​លែងតែភាគីកម្ពុជា និងថៃ ធានាឲ្យបាននូវ​​យន្តការតាមដានរឹងមំាមួយពីអ្នកសង្កេតការណ៍ឯករាជ្យ ក្នុងការ​ឃ្លាំមើលស្ថានភាពទូទៅនៅតាមព្រំដែន ខ្មែរ និងថៃ។

សភាពការណ៍ជួរមុខទិសខេត្តឧត្តរមានជ័យ និងព្រះវិហារ ដែលនៅជាប់ប្រទេសថៃ  បានបន្តស្ថិតនៅក្នុងភាពប្រក្រតី ពោលគឺមិនមានការផ្ទុះអាវុធ រវាងកងទ័ពកម្ពុជា និងថៃ ខណៈទាហានកម្ពុជារក្សាការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ ហើយកម្ពុជាក៏បន្តគោរពយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់បទឈប់បាញ់ដែលភាគីកម្ពុជា និងថៃទទួលបាននៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥។ នេះបើតាមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ ឧត្តមសេនីយ៍ឯក ម៉ាលី សុជាតា។ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះដដែលបានបញ្ជាក់ថា គិតត្រឹមម៉ោង១១ ព្រឹកថ្ងៃទី ៤ ខែសីហា កងយោធាថៃ ក៏នៅមិនទាន់បញ្ជូនទាហានខ្មែរ ១៨នាក់ដែលយោធាថៃបានចាប់ជាឈ្លើយសឹក ក្រោយបទឈប់បាញ់ចូលធរមានកាលពីម៉ោង១២ រំលង អធ្រាត្រ ថ្ងៃទី ២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២៥។

នៅថ្ងៃអង្គារ ទី២៩​ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥នេះ ថៃបានប្រកាសចោទកម្ពុជាចំៗ ថាបានបំពានបទឈប់បាញ់ ដែលភាគីកម្ពុជា និងថៃ ទើបឯកភាពគ្នាកាលពីថ្ងៃចន្ទ នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងបាងកកបានលើកឡើងថា កងទ័ពកម្ពុជា បានបើកការវាយប្រហារដោយគ្មានគោលដៅពិតប្រាកដលើតំបន់នានាក្នុងទឹកដីថៃ នៅតាមព្រំដែន។ តែកម្ពុជា​បានបដិសេធចោលយ៉ាងដាច់អហង្ការនូវរាល់ព័ត៌មានដែលថា កម្ពុជារំលោភបទឈប់បាញ់ និងថាជាការចោទប្រកាន់មិនមានការពិត ប្រឌិត និងគ្មានមូលដ្ឋាន។

ក្រសួងមហាផ្ទៃកម្ពុជាបានហាមឃាត់ជាដាច់ខាតក្នុងការបង្ហោះដ្រូនក្នុងខេត្តទាំងអស់ដែលនៅជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ និងខេត្តខ្លះទៀត ដែលមិននៅជាប់ព្រំដែន។ បំរាមនេះគឺក្រោមហេតុផលការពារសន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពជាតិ អំឡុងពេលថៃកំពុងមានមហិច្ឆតាឈ្លានពានទឹកដីកម្ពុជា។ តាមក្រសួងមហាផ្ទៃ ត្រូវផ្អាកការបង្ហោះដ្រូនរយៈពេល ១៥ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី៣ខែសីហាតទៅ បើពុំដូច្នោះអ្នកល្មើសនឹងត្រូវប្រឈមតាមច្បាប់។

នៅថ្ងៃទី៤ ខែសីហានេះ​ ថៃបានបញ្ជូនគ្រឿងចក្រ និង​កម្លាំងប្រដាប់អាវុធគ្រប់ដៃចូលតំបន់អានសេះក្នុងខេត្តព្រះវិហារ និងតំបន់ផ្សេងទៀតដែលស្ថិតក្នុងដែនអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា។ ​នេះជាការគូសបញ្ជាក់របស់លោកស្រី ម៉ាលី សុជាតា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា​ក្នុងសន្និសីទកាសែតនៅរសៀលថ្ងៃទី​៤ សីហា​នេះ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹងទេ និង​បើ​តាមលោកស្រី ម៉ាលី សុជាតា យោធា​ថៃថែមទាំងហ៊ានរាយបន្លាលួស ទោះបីកងកម្លាំងកម្ពុជាបានហាមយ៉ាងណាក៏ដោយ​។

ពី​ក្រុង​ឡុងដ៍ ដល់​ប៉ារីស និង​ក្រុង​នីស​ភាគ​ខាង​ត្បូង បារាំង ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​រស់​នៅ​បារាំង និង​អឺរ៉ុប បាន​នាំ​គ្នា​ធ្វើ​បាតុកម្ម​ ប្រឆាំង​នឹង​ទង្វើ​របស់​ទាហាន​ថៃ ដែល​បាន​វាយប្រហារ​មក​លើ​ទឹក​ដី និង​ប្រាសាទ​បូរាណ​ខ្មែរ ប្រាប់​ពិភពលោក។ នៅ​ថ្ងៃអាទិត្យ ជាគម្រប់​ពីរ​ថ្ងៃ​ជាប់​គ្នា​ដែល​ប្រជាជន​ខ្មែរ បាន​មក​ជួប​ជុំ​គ្នា​នៅ​ទីលាន​ក្បែរ​តួអេហ្វែល ជា​ថ្មី ក្នុង​បំណង​តែ​មួយ គឺ​ទាមទារ​ឱ្យ​ថៃ​ដោះលែង​យុទ្ធជន​ខ្មែរ​ទាំង​១៨​នាក់។

នៅទីក្រុងបាងកក ក្រុមប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលថៃរាប់ពាន់នាក់បានប្រមូលផ្តុំគ្នាធ្វើបាតុកម្ម នៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី២ សីហា ដើម្បីទាមទារឲ្យនាយករដ្ឋមន្រ្តីព្យួរតំណែង លោកស្រី ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត់ ចុះចេញពីតំណែង។ ក្រុមបាតុករគាំទ្ររាជានិយមថៃ ខឹងនឹងរបៀបដឹកនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តីព្យួរតំណែងរូបនេះ ក្រោយពីមានការបែកធ្លាយសំឡេងសន្ទនារវាងលោកស្រី និងលោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា និងបានចោទលោកស្រី ថាជាអ្នកបង្កឲ្យមានសង្រ្គាមរវាងខ្មែរនិងថៃ។

កម្ពុជា និងថៃបានឈានដល់បទឈប់បាញ់បន្ទាន់មួយនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២៥ ក្រោយមានបទអន្តរាគមន៍ពីប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ និងការសម្របសម្រួលរបស់ប្រធានអាស៊ានប្តូរវេនគឺ នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម។ ស្របពេលកម្ពុជាកំពុងប្រកាន់ខ្ជាប់នឹងបទឈប់បាញ់នេះ មានការចែករំលែកលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក អំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរឈប់ប្រើប្រាស់ផលិតផលថៃ និង​ខ្លះមានបង្កប់​ពាក្យពេចន៍អុជអាលឱ្យ​​ស្អប់ខ្ពើមជាតិសាសន៍ថៃ។ អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមកម្ពុជាយល់ថា ការបង្កើនស្មារតីជាតិនិយម ​ដែលចំណេញដល់ប្រទេសជាតិ​ជារឿងត្រឹមត្រូវ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើជា​ទង្វើនោះជ្រុលហួសហេតុ បែបអុជអាល បង្កជម្លោះ បង្កើតការស្អប់ខ្ពើមជាតិសាសន៍ដទៃ នោះវា​​នឹងបើកផ្លូវឱ្យថៃ​យកលេស​បង្កអរិភាពលើកម្ពុជាបាន​​។ 

ជា​មោទនភាព​ផ្នែក​បច្ចេកវិទ្យាខ្លាំង​បំផុត​សម្រាប់​ចិន។ ពីមុន​យឺតយ៉ាវខ្លាំង ​ដើរក្រោយ​អាមេរិក​និង​ជប៉ុនមែន​ តែ​ពេល​នេះ​ចិនបាន​រត់តាម​​ទាន់ និង​​កំពុង​ចាប់​ផ្តើម​វ៉ារគេ​វ៉ារឯង តាម​រយៈ​ការ​ចំណាយ​វិនិយោគដ៏​ធំ​មហិមារ និង​អានុភាព​នៃ​ឧស្សាហកម្ម​អេឡិចត្រូនិក។ ចិន​បាន​បំបែក​ឯតទគ្គកម្ម​ពិភពលោក​ ផ្នែក​បង្កើត​ឧបករណ៍​បញ្ជា​​សត្វ​ល្អិត​​ ដ៏​ស្រាលបំផុត បំពាក់លើ​សត្វឃ្មុំ​​។

នៅថ្ងៃទី​១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ ​គណៈកម្មកាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា​បានដាក់ញត្តិ​ទៅឧត្តមស្នងការទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ OHCHR ដើម្បីសុំ​អន្តរាគមន៍ជាបន្ទាន់លើករណីរំលោភបំពាន ​ធ្វើទារុណកម្ម និង​ឃុំខ្លួនទាហានកម្ពុជា ២០នាក់​ ​​​ដែលថៃចាប់ជាចំណាប់ខ្មាំង ​​ក្រោយបទឈប់បាញ់ចូលជាធរមាន​​​កាលពីម៉ោង១២ អធ្រាត្រថ្ងៃទី ២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២៥។ តាមគណៈ​កម្មា​ធិការ​​មនុស្សកម្ពុជា ​ទាហានខ្មែរ​ ២នាក់ ដែលថៃទើប​បញ្ជូនមកកម្ពុជាវិញក្នុងថ្ងៃទី​១ ខែ​សីហា ឆ្នាំ២០២៥នោះ​​ ត្រូវបានរកឃើញថា​ស្ថិតក្នុង​ស្ថានភាពមាន​វិបត្តិផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តធ្ងន់ធ្ងរ។

រដ្ឋមន្ត្រីស្តីទីក្រសួងការពារជាតិថៃយល់ព្រមសំណើរបស់ភាគីកម្ពុជា ដែលចង់ឱ្យមានក្រុមប្រទេសសង្កេតការណ៍ចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការកិច្ចការព្រំដែនទូទៅ (GBC)។ នេះបើយោងតាមលិខិតផ្លូវការរបស់ក្រសួងការពារជាតិថៃ ដែល​​ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥។ ការយល់ព្រមរបស់ភាគីថៃនាពេលនេះធ្វើឡើង​​តែប៉ុន្មានម៉ោងប៉ុណ្ណោះក្រោយ​កាសែតបាងកកប៉ុស្តិ៍ ផ្សាយថា រដ្ឋមន្ត្រីស្តីទីក្រសួងការពារជាតិថៃបដិសេធមិនទទួលយកសំណើរបស់ភាគីកម្ពុជា ក្រោមហេតុផលថា ជាកិច្ចប្រជុំទ្វេភាគី និងបន្ទាប់ពីម៉ាឡេស៊ីអះអាងថា កងទ័ពរបស់ខ្លួននឹងចូលខ្លួនសម្របសម្រួលបន្តទៀត។ 

សហគមន៍ខ្មែរនៅប្រទេសបារាំង ធ្វើបាតុកម្ម នៅរសៀលថ្ងៃសៅរ៍ ទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ នៅក្រុងប៉ារីស។ បាតុកម្មនេះបានធ្វើឡើងក្នុងបរិបទសង្គ្រាមខ្មែរ-ថៃនៅព្រំដែន ដែលស្ងៀមស្ងាត់ក្នុងអំលុងពេលរក្សាបទឈប់បាញ់ ហើយមេៗទាហានទាំង២ភាគី ក៏បន្តចរចាគ្នានៅឡើយ។ បាតុករខ្មែរនៅ​ស្រុកបារាំង បានទាមទារសន្តិភាពពិតប្រាកដ និងទាមទារឲ្យទ័ព​ថៃប្រគល់ទាហានខ្មែរ ឲ្យកម្ពុជា វិញ។

អាមេរិក​ដំឡើង​សំឡេង​ដាក់​រុស្ស៊ី​កាន់​តែ​ខ្លាំង​ឡើងៗ​។ ជា​ប្រតិកម្ម​តប​នឹង​សេចក្តីថ្លែងការណ៍​បែប​បង្ក​ហេតុ​របស់​អតីត​ប្រធានាធិបតី​រុស្ស៊ី​លោក ឌីមីទ្រី​ មេដវេដេវ - នៅ​រសៀល​ថ្ងៃ​សុក្រ​ទី​១​សីហា​២០២៥​នេះ លោកប្រធានាធិបតី​អាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ បាន​ចេញ​​បញ្ជា​ឱ្យ​ពង្រាយ​​នាវា​មុជទឹក​នុយក្លេអ៊ែរ ពីរ​គ្រឿង ​នៅទីតាំង​ដ៏​សក្តិសម​។