អតីតប្រធានសភាអ៊ុយក្រែន លោក អង់ដ្រី វ៉្លាឌីមៀរ៉ូវិច ប៉ារូប៊ី ​និងជា​សមាជិក​សភា​សព្វថ្ងៃ​ បានត្រូវ​ខ្មាន់កាំភ្លើងម្នាក់​​ បាញ់​សម្លាប់ នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​ភាគ​លិច​ប្រទេ​សអ៊ុយ​ក្រែន។ បុរសជន​ដៃដល់​ដែល​គេ​នៅ​មិនទាន់​ស្គាល់​អត្តសញ្ញាណ​ បាន​រត់គេចខ្លួន​បាត់ ក្រោយ​ធ្វើ​សកម្មភាពបាញ់​ប្រហារ​រួច​។​ មជ្ឈដ្ឋាន​សាធារណៈមតិ​អ៊ុយក្រែន សង្ស័យ​ថា​ ឃាតកម្ម​នេះអាច​​មា​នជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងរុស្ស៊ី​។​ ​

បន្ទាប់ពី​អាក់ខាន​ មិនបានទៅធ្វើទស្សនកិច្ច​អស់​៧ឆ្នាំ​នៅប្រទេសចិន នាយករដ្ឋមន្រ្តី​ឥណ្ឌា លោក​ណារិនដ្រា ម៉ូឌីបានធ្វើដំណើរ​ទៅដល់​ទីក្រុង​ធៀនជីន កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ទី ៣០​សីហា ដើម្បីចូលរួម​ នៅក្នុង​ជំនួបកំពូល របស់​អង្គការ​សហប្រតិបត្តិការ​សៀងហៃ។ វត្តមាន​ដ៏កម្រ​របស់​នាយករដ្ឋមន្រ្តីឥណ្ឌា​នៅចិន​ដែលជា​គូប្រជែងឥទ្ធិពលនៅក្នុងតំបន់​ និងគូជម្លោះនៅព្រំដែន​ឥណ្ឌា កើតមានឡើង ​នៅខណៈពេល​ដែល​ឥណ្ឌា​កំពុង​តានតឹង​ជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្ត​អាមេរិក។ អាមេរិក​របស់​លោកដូណាល់ ត្រាំ​ទើប​ដំឡើង​ពន្ធធ្ងន់ ដល់ទៅ​៥០%​លើ​ទំនិញនាំចូលមកពី​ឥណ្ឌា កាលពីថ្ងៃពុធទី ២៧។ នៅថ្ងៃសៅរ៍ដដែល រដ្ឋមន្រ្តី​ពាណិជ្ជកម្ម​ឥណ្ឌា​បានបញ្ជាក់អះអាងជំហររបស់ឥណ្ឌា មិន​ចុះញ៉ម ​នៅចំពោះ​មុខ​ការដំឡើងពន្ធ៥០%​​របស់អាមេរិក។

មេបញ្ជាការកងទ័ពបូព៌ាថៃ បានប្រកាសឱ្យប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹកក្នុងខេត្តស្រះកែវ ដោយកំណត់យកតំបន់ភូមិណងចាន់ ជាតំបន់ត្រួតពិនិត្យសន្តិសុខ និងត្រៀមបណ្តេញពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅក្នុងភូមិជោគជ័យ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យដែលថៃអះអាងថា ជាទឹកដីរបស់ខ្លួន។  នេះបើយោងតាមការចុះផ្សាយដោយសារព័ត៌មានថៃ The Nation នៅថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា។ តែយ៉ាងណា ពុំទាន់មានសេចក្តីបំភ្លឺណាមួយពីក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជានៅឡើយ។

ករណីចាប់ខ្លួនក្មេងប្រុសអាយុ១៣ឆ្នាំម្នាក់ដែលមានដើមកំណើតខ្មែរនៅប្រទេសថៃ​ បាននាំឲ្យមានការពិភាក្សាផុរផុស​ក្នុងបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកអំពីទំនោរនៃការរើសអើងជាតិសាសន៍ពីសំណាក់ប្រជាជនថៃមកលើពលរដ្ឋខ្មែរ។​ អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមកម្ពុជា យល់ថា រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំង២គួរមានវិធានការបន្ទាន់ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងនិន្នាការនៃការរើសអើងជាតិសាសន៍នេះ ដែលអាចរាលដាលខ្លាំង បើប្រទេសទាំង២ចេះតែមិនត្រូវគ្នារឿងព្រំដែនដែលពេលនេះនៅបន្តសិ្ថតក្នុងភាពតានតឹងនៅឡើយ។

យ៉ាង​ហោច​មនុស្ស​ស្លាប់​ ៣ នាក់ និងរបួស​ច្រើន​នាក់ នៅក្នុង​បាតុកម្ម​ហិង្សា​ប្រឆាំង​នគរបាល​ឥណ្ឌូណេស៊ី​។ ដើមហេតុ​ដំបូង​ ពី​ព្រោះតែប៉ូលិស​បើក​ឡាន​បុក​​អ្នករត់​​ម៉ូតូឌុប​ម្នាក់​ស្លាប់​។ វីដេអូ​បង្ហាញ​ពី​ហេតុការណ៍​គ្រោះថ្នាក់​ស្លាប់​​អ្នក​រត់​ម៉ូតូឌុបនេះ  បានបែកធ្លាយ​ក្នុង​បណ្តាញសង្គម និង​បាន​​​បំផុស​កំហឹង​​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​​។​ បាតុកម្មហិង្សា​​ក៏​​រីករាលដាល​នៅតាម​​បណ្តា​ទីក្រុង​ធំៗ​ជាច្រើន ហើយ​ឈាន​ទៅ​ដុត​បំផ្លាញ​ស្ថាប័ន​សាធារណៈ​ថែមទៀត។​ ​

រដ្ឋបាលអាមេរិកប្រកាស​ដកហូត និង​បដិសេធមិនផ្តល់​ទិដ្ឋាការដល់​មន្រ្តីអាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីនដែលត្រូវ​ធ្វើដំណើរទៅចូលរួម​មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ​នៅទីក្រុង​ញូវយ៉ក។ នៅក្នុង​សេចក្តីប្រកាស​ព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃសុក្រទី ២៩ សីហា​ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស​អាមេរិក​បានលើកឡើង​ពី​ហេតុផល​សន្តិសុខជាតិ។ អាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីន សោកស្តាយ​ចំពោះ​ការសម្រេចចិត្ត​របស់អាមេរិកដែលដើរផ្ទុយស្រឡះនឹង​ច្បាប់អន្តរជាតិ។ ការសម្រេចចិត្ត​របស់វ៉ាស៊ីនតោន​ធ្វើឡើង​នៅប៉ុន្មានថ្ងៃ​មុន​ការបើកមហាសន្និបាតអង្គការ​សហប្រជាជាតិ ជាទី ដែល​បារាំង និង​ប្រទេស​នៅអឺរ៉ុប​មួយចំនួន​មានគម្រោង​ប្រកាស​ទទួលស្គាល់​រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន។

នៅ​ថ្ងៃ​សៅរ៍​ទី​៣០ ខែ​សីហា​នេះ​ គណៈ​ប្រ​តិ​ភូ ​សភា​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ (CODEL) ​ដឹក​នាំដោយ​លោក​ស្រី ​Beth Van Duyne និង​ជា​សមាជិក​សភា​ប្រចាំ​រដ្ឋ​ Texas ​បាន​ចុះទៅ​ពិនិត្យ​ស្ថាន​ភាព​របស់​ជន​ភៀស​សឹក​ ខ្មែរ​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​ព្រះ​វិហារ​ និង​ខេត្ត​ឧត្តរ​មាន​ជ័យ​។​ នេះ​ជា​បេស​កកម្ម​មួយ​ចំណែក​នៃ​ដំណើរ​ទស្សន​កិច្ច​របស់​គណៈ​ប្រតិ​ភូ សភា​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ មក​កម្ពុជា​ ក្នុង​សប្តាហ៍​នេះ​ បន្ទាប់​ពី​បាន​ជួប​ជា​មួយ​ប្រមុខ​រដ្ឋា​ភិ​បាល​កម្ពុជា ​និង​មន្ត្រីជាន់​ខ្ពស់​កម្ពុជា​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ ក្រោយ​ពី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​បាន​ជួយ​សម្រប​សម្រួល​ឲ្យ​មាន​បទ​ឈប់​បាញ់​រវាង​កម្ពុជា ​និង​ថៃ​។

លោក ម៉ន ជា គឺជាវិចិត្រករគំនូរប្លុកព្រីន មានពិការភាពដៃទាំងសងខាង ដោយសារជួបឧប្បទ្ទវហេតុ ខ្សែភ្លើងឆក់កាលពី ១៥ឆ្នាំមុន។ ទោះបីជួបរឿងរ៉ាវដ៏អាក្រក់ប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្តក្នុងជីវិតយ៉ាងណាក្ដី ក៏វិចិត្រកររូបនេះ មិនអស់សង្ឃឹមនឹងជីវិតឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ លោក ម៉ន ជា បានប្រើជំនាញគូរគំនូរសហសម័យ ដើម្បីអាចរកចំណូលផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារ។

ក្រសួងសុខាភិបាល តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត កុយ វ៉ាន់នី បានទាត់ចោលការចោទប្រកាន់ថា គ្រូពេទ្យក្នុងមន្ទីរពេទ្យជាតិ តេជោសន្តិភាព បានធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ស្លាប់។ ការបដិសេធនេះ ធ្វើឡើងភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីមានម្ចាស់គណនីហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ មុត ចន្ថា បានសរសេររៀបរាប់នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី៣០សីហានេះថា មន្ទីរពេទ្យជាតិ តេជោសន្តិភាព បានចាក់ថ្នាំសម្លាប់ប្អូនប្រុសធម៌របស់លោក ទាំងដែលប្អូនរបស់ខ្លួនមានអាការឈឺជើងប៉ុណ្ណោះ។ តែតាមការបកស្រាយរបស់លោកវេជ្ជបណ្ឌិត កុយ វ៉ាន់នី ពលរដ្ឋដែលស្លាប់នោះគឺមិនមែនដោយសារតែគ្រូពេទ្យចាក់ថ្នាំនោះទេ តែដោយសារសភាពអ្នកជំងឺបានឆ្លងមេរោគពេញរាងកាយយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។

វិទ្យាស្ថានបណ្តុះបណ្តាល និងស្រាវជ្រាវដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី២៧សីហា បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍មួយស្តីអំពី ទម្រង់ប្រជាសាស្ត្រ និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពលករចំណាកស្រុកដែលវិលត្រលប់ពីប្រទេសថៃ។ របាយការណ៍បានបង្ហាញពីក្តីកង្វល់ដែល ពលករប្រមាណជាង៧០ម៉ឺននាក់ ក្នុងចំណោមពលករជាង៩០ម៉ឺននាក់ ដែលត្រលប់ចូលកម្ពុជាវិញនោះ អាចប្រឈមនឹងភាពគ្មានការងារធ្វើ។

នៅថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥នេះ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី(ADB) បានអនុម័តកម្ចីចំនួន ៥០លានដុល្លារ ដល់កម្ពុជា ដើម្បីពង្រឹងសេវាសាធារណៈ ដោយគាំទ្រការលើកកម្ពស់អភិបាលកិច្ច និងប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈនៅកម្ពុជា។ ADB ឱ្យដឹងថាប្រាក់កម្ចីនេះនឹងជួយបង្កើនសក្តានុពលរបស់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា រួមមានប្រសិទ្ធភាពចំណូលចំណាយ បង្កើនការវិនិយោគសាធារណៈ និងកែលំអរប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងសាធារណៈឱ្យកាន់តែប្រសើរ។ អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចយល់ថា កម្ចីADB នឹងជួយដល់ភាពវិជ្ជមាននៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។

ឯកអគ្គរាជទូត និង​ជាតំណាងអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជាប្រចាំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិលោក កែវ ឈា នៅថ្ងៃទី២៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ បាន​មានជំនួបជាមួយលោក António Guterres អគ្គលេខាធិការ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ(អ.ស.ប.) ដើម្បីជម្រាបជូនពីបច្ចុប្បន្នភាពនៃជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ ក្នុងជំនួបនោះ តំណាងកម្ពុជាបានរាយការណ៍ពីសកម្មភាពរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងបំពានបទឈប់បាញ់របស់កងទ័ពថៃមកលើកម្ពុជា។

តាំងពីយូរយារមកហើយ​ រដ្ឋាភិបាល​ក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន បាន​លើកលែង​ពន្ធគយ​ចំពោះ​កញ្ចប់​បញ្ញើ​តម្លៃ​ក្រោម​៨០០ដុល្លារ តែពេលនេះ អាមេរិក​ក្រោម​រដ្ឋបាល​លោក ដូណាល់ ត្រាំ គឺគ្មាន​ការ​លើកលែង​ពន្ធពិសេស​ដូច្នេះទៀតទេ។ ​វ៉ាស៊ីនតោន​ ពន្យល់ថា វិធានការ​យក​ពន្ធគយ​ដូច្នេះ ដើម្បី​លុបបំបាត់​គ្រឿង​ញៀន និងបង្កើន​ចំណូល​ជាតិ​បន្ថែម​។​​​

នៅរសៀលថ្ងៃសុក្រទី២៩ខែសីហាឆ្នាំ២០២៥ តុលាការធម្មនុញ្ញថៃ បានសម្រេចបញ្ចប់តួនាទីជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោកស្រី ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត់។ ការបញ្ចប់នេះ ដោយតុលាការថៃរកឃើញថា លោកស្រីមានកំហុសក្រមសីលធម៌ ក្នុងឃ្លីបសន្ទនាជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ជុំវិញបញ្ហាជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ អ្នកតាមដានកិច្ចការអន្តរជាតិ យល់ថា ស្ថានការណ៍ទំនាក់ទំនងការទូតកម្ពុជា-ថៃ អាចវិវត្តកាន់តែអាក្រក់ជាងមុន ជាពិសេសភាពតានតឹងនៃបញ្ហាព្រំដែន។ តើស្ថានភាពកម្ពុជា-ថៃ នឹងប្រែជាបែបណា បន្ទាប់ពីលោកស្រី ផែថងថាន ខ្ទាតចេញពីតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រី?

នៅរសៀលថ្ងៃសុក្រទី​២៩សីហា តុលាការ​ធម្មនុញ្ញថៃបានប្រកាសសាលក្រម សម្រេច​ដកហូតតំណែង​នាយករដ្ឋ​មន្ត្រី របស់​លោកស្រី​ភែថងថាន។ នៅក្នុងសំណុំរឿងសារសំឡេងឆ្លងឆ្លើយជាមួយ​លោកហ៊ុន សែន ជុំវិញ​បញ្ហាជម្លោះព្រំដែន ចៅក្រម​ទាំង​៩រូបនៃតុលាការធម្មនុញ្ញថៃ បានទទួលស្គាល់ថា លោកស្រីភែថងថាន បានធ្វើខុសពីក្រិត្យ​ក្រម​សីលធម៌​ក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្ត្រី​ថៃ​។

នៅថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥នេះ អង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងស្រុកចំនួន ៧៣ស្ថាប័ន បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នាដោយបង្ហាញពីជំហរទាមទារឱ្យទាហានថៃដោះលែងទាហានខ្មែរចំនួន ១៨នាក់ជាបន្ទាន់ និងឥតលក្ខខណ្ឌ បន្ទាប់ពីទាហានថៃបានចាប់ខ្លួន និងឃុំខ្លួនទាហានខ្មែរអស់រយៈពេល១ខែគត់។ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានចាត់ទុកថា ការបន្តឃុំខ្លួនទាហានខ្មែរដោយមិនព្រមដោះលែងឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ គឺជាចេតនារបស់ថៃ ក្នុងការបន្តបញ្ឆេះភាពតានតឹង និងរារាំងដល់ដំណើការផ្សះផ្សាជម្លោះរវាងប្រទេសជិតខាងទាំងពីរ។ 

ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា គណៈប្រតិភូសភាអាមេរិកបានបង្ហាញពីជំហររបស់ខ្លួន ក្នុង​ការបន្ត​តាម​ដាន​នូវ​ការអនុវត្តបទ​ឈប់​បាញ់រវាង​កម្ពុជា​ និងថៃ ដោយធានាថាប្រទេសទាំងពីរអាចវិលត្រឡប់ទៅរកសន្តិភាពឡើងវិញ។ ការបញ្ជាក់ជំហរជាថ្មីម្តងទៀតរបស់ប្រតិភូសភាអាមេរិកយ៉ាងដូចនេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងជំនួបទ្វេភាគីរវាងលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងលោកស្រី Beth Van Duyne សមាជិកសភាអាមេរិកប្រចាំរដ្ឋ Texas នាថ្ងៃទី២៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥។

ចូល​កាន់តួនាទី​មិន​បាន​១ខែស្រួល​បួលផង នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលត្រួតពិនិត្យនិងបង្ការជំងឺឆ្លងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក (CDC) លោកស្រី ស៊ុយសាន មូណារ៉េស្ស (Susan Monarez) បានត្រូវ​រដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក​ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ បា​នបណ្តេញចេញពី​​តំណែង​។ ការ​បញ្ចប់​មុខ​តំណែង​នេះ ក៏ព្រោះតែ​លោកស្រី​ប្រឆាំងនឹង​បន្ទាត់​នយោបាយ​របស់​រដ្ឋាភិបាលវ៉ាស៊ីនតោន ជាពិសេស​ខ្វែង​គំនិត​ផ្ទុយពី​​រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​សុខាភិបាល​អាមេរិក។​​ ​

កម្ពុជាសុំបដិសេធយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ ចំពោះការចោទប្រកាន់ថា កម្ពុជាបានប្រើប្រាស់ប្រជាពលរដ្ឋជាខែល។ នេះជាការឆ្លើយតបរបស់លោក ជុំ សុន្ទរី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា នៅរសៀលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២៨សីហា។ ការបញ្ជាក់នេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីភាគីថៃ បានចោទប្រកាន់ថា កម្ពុជាបានប្រើប្រាស់ពលរដ្ឋជាខែលនៅក្នុងបញ្ហាជម្លោះព្រំដែន នៅភូមិណងចាន់ និងភូមិជោគជ័យ ក្នុងច្រកអូរបីជាន់ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ជាទីដែលផ្ទះរបស់ពលរដ្ឋមួយចំនួន១២ខ្នងត្រូវថៃរឹបអូស។ បើតាមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ពលរដ្ឋខ្មែរបានរស់នៅទីតាំងដែលភាគីថៃហ៊ុំព័ទ្ធជាយូរមកហើយ ហើយការហ៊ុំព័ទ្ធនេះ គឺជាសកម្មភាពយោធាថៃជាឯកតោភាគី។

រយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃមកនេះ ទាំងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរបស់កម្ពុជា និងថៃ បានលើកឡើងពីសកម្មភាពរាយបន្លាលួសរបស់យោធាថៃក្នុងដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា ដែលធ្វើឲ្យប្រធានបទនេះកាន់តែក្តៅគគុក។ អ្នកនាំពាក្យកងទ័ពថៃនាពេលថ្មីៗនេះ បានព្រមានដាក់ឱសានវាទរយៈពេល២ខែ ឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជារុះរើផ្ទះសម្បែងរបស់ប្រជាជនចេញពីភូមិ Nong Chan ស្រុក Khok Sung ខេត្តស្រះកែវ ដែលជាប់នឹងភូមិជោគជ័យ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យរបស់កម្ពុជា។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅមិនទាន់មានប្រតិកម្មយ៉ាងណានៅឡើយ។ ចំពោះអ្នកតាមដានសង្គម សកម្មភាពទន្រ្ទានចូលដីខ្មែររបស់យោធាថៃ គឺជាអំពើឈ្លានពានដ៏កំរោល និងមិនស្គាល់អ្វីជាច្បាប់ទម្លាប់ឡើយ ហើយថែមទាំងប៉ះពាល់ដល់បទឈប់បាញ់ដែលសម្រេចបានកន្លងមក។ ក្នុងន័យនេះ អ្នកជំនាញជំរុញឲ្យកម្ពុជាបន្តសកម្មភាពការទូតរបស់ខ្លួន ដើម្បីបង្ហាញឥទ្ធិពលទៅលើប្រទេសថៃ។

នៅថ្ងៃទី២៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥នេះ គណៈកម្មាធិការសទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CHRC) ​បានផ្ញើលិខិតមួយទៅកាន់វិទ្យាស្ថានសិទ្ធិមនុស្សស៊ុយអែត ដើម្បីសុំឲ្យវិទ្យាស្ថាននេះ ពិនិត្យមើលឡើងវិញអំពីកិច្ចព្រមព្រៀងលក់យន្ដហោះចម្បាំង Gripen ដល់ប្រទេសថៃ។ លោក ស្រ៊ាង ចិន្តា អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាបានថ្លែងប្រាប់វិទ្យុបារាំង RFI ថា សំណើរបស់ CHRC ទៅកាន់វិទ្យាស្ថានសិទ្ធិមនុស្សស៊ុយអែត គឺចងឲ្យវិទ្យាស្ថាននេះ ជំទាស់ដាច់ខាតនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងរបស់ស៊ុយអែតលក់យន្ដហោះ​ចម្បាំងទៅឱ្យថៃក្នុងកាលៈទេសៈនេះ។ គោលបំណងរបស់ CHRC ក៏ជំរុញដល់រាជរដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែត ពិនិត្យមើលកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយថៃឡើងវិញ ដោយផ្អែកលើការវាយតម្លៃពីហានិភ័យផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស និងស្នើឲ្យគាំទ្ររាល់យន្ដការដោះស្រាយវិវាទដោយសន្ដិវិធី ជាជាងបង្កើនភាពតានតឹងផ្នែកយោធា។ សូមរំលឹកថា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ប្រទេសថៃ បានចុះកិច្ចសន្យាទិញយន្តហោះចម្បាំងប្រភេទ JAS 39 Gripen E/F របស់ស៊ុយអែត ចំនួន៤គ្រឿង ដែលមានតម្លៃទឹកប្រាក់សរុប ៤៨០លានអឺរ៉ូ​ ឬប្រមាណ៥៥៨លានដុល្លារ។ ការបង្កើនការទិញយន្តហោះចម្បាំងរបស់ថៃ ត្រូវគេមើលឃើញថា គឺជាទង្វើគំរាមកំហែងដល់សន្តិសុខកម្ពុជា ខណៈកម្ពុជា និងថៃ កំពុងប្រឈមមុខដាក់គ្នារឿងជម្លោះព្រំដែន៕

សភាកូរ៉េខាងត្បូង បានបោះឆ្នោតអនុម័តនៅថ្ងៃទី​២៧​សីហានេះ នូវ​ច្បាប់ថ្មីមួយ ដើម្បី​ហាមឃាត់​ការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទទំនើប ស្មាតហ្វូន នៅក្នុងថ្នាក់រៀន​។ កូរ៉េខាង​ត្បូង គឺជាប្រទេស​ទី​៣ហើយ បន្ទាប់ពី អូស្ត្រាលី និង​ហូឡង់ ដែល​មានច្បាប់​ហាមឃាត់​ការប្រើទូរស័ព្ទ ក្នុងថ្នាក់រៀន ដើម្បី​​រារាំង​កុំ​ឲ្យសិស្សានុសិស្ស ​ត្រូវបំពុលដោយ​បណ្តាញសង្គម​។

ការប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ ឬបាក់ឌុប បានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី២៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ ដែលជាថ្ងៃទី១ ដោយមានបេក្ខជនចូលរួមប្រឡងប្រមាណជិត ១៥ម៉ឺននាក់នៅទូទាំងប្រទេស។ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាបានឱ្យដឹងថា ដំណើរការនៃការប្រឡងនៅព្រឹកថ្ងៃទីមួយប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន និងមានរបៀបរៀបរយ។ ប៉ុន្តែបេក្ខជនប្រមាណជិត ២ពាន់នាក់បានអវត្តមាន ខណៈបេក្ខជនមួយចំនួនផ្សេងទៀត បានប្រឈមនឹងបញ្ហាសុខភាពអំឡុងពេលដំណើរការសំណេរ។

ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ​​ កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ បានផ្ញើលិខិតឆ្លើយតបមកនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទាក់ទងទៅនឹងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានស្នើបេក្ខភាពលោក ដូណាល់ ត្រាំ ជាអ្នកទទួលពានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព។ ក្នុងលិខិតឆ្លើយតប លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានចាត់ទុកថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាមេដឹកនាំដែលគិតគូពីតម្លៃនៃមនុស្សជាតិ និងសន្តិភាព។ ការឆ្លើយតបនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីដើមខែសីហា បានដាក់លិខិតគាំទ្របេក្ខភាពលោក ដូណាល់ ត្រាំ ជាអ្នកទទួលពានណូបែលសន្តិភាព បន្ទាប់ពីលោកបានជួយសម្របសម្រួលដល់ការឈានទៅរកបទឈប់បាញ់រវាងកម្ពុជា និងថៃ។

នៅសហរដ្ឋអាមេរិក នយោបាយប្រឆាំង​ជនអន្តោប្រវេសន៍​របស់លោកដូណាល់ ត្រាំ​បានបង្ហាញលទ្ធផល​យ៉ាងច្បាស់ក្រឡែត។ យោងតាមវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវឈ្មោះPew Centerចំនួន​ជនអន្តោប្រវេសន៍​បានធ្លាក់ចុះអស់ជាង​១លាន៥សែននាក់។ ជាការធ្លាក់ចុះ​យ៉ាង​ខ្លាំង មិនធ្លាប់មាននៅក្នុងរយៈពេល​៦០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ និង​ជាលើកទី១ក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តអាមេរិក​ ចំនួនជនអន្តោប្រវេសន៍ចាកចេញពីទឹកដីអាមេរិក មានចំនួនច្រើនជាង​ជនអន្តោប្រវេសន៍​ដែល​សម្រេច​ចិត្ត​កសាងជីវិតថ្មីនៅទីនោះ។

ប្រទេសថៃនាពេលថ្មីៗនេះ បានចុះកិច្ចសន្យាទិញយន្តហោះចម្បាំងប្រភេទ JAS 39 Gripen E/F របស់ស៊ុយអែត ចំនួន៤គ្រឿង ដែលមានតម្លៃទឹកប្រាក់សរុប ៤៨០លានអឺរ៉ូ​ ឬប្រមាណ៥៥៨លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។ ការទិញយន្តហោះចម្បាំងនេះ កើតឡើងក្រោយទាហានថៃបានប្រយុទ្ធគ្នាយ៉ាងខ្លាំងក្លារយៈពេល៥​ថ្ងៃ ជាមួយកម្ពុជា ដែលបណ្តាលឲ្យទាហានរាប់សិបនាក់ស្លាប់ ហើយពលរដ្ឋរាប់ម៉ឺនគ្រួសារ​នៅភាគីសងខាងចាកចេញពីផ្ទះសម្បែង កាលពីខែចុងកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥។ នៅពេលដែលថៃ​បង្កើនសមត្ថភាពទ័ពអាកាសថែមទៀតនេះ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិយល់ថា វាគួរដល់ពេលកម្ពុជាអាចបង្កើនសមត្ថភាពការពារខ្លួនទៅតាមស្ថានភាពភូមិសាស្ត្រជាក់ស្តែង និងមធ្យោបាយផ្សេងៗដែលទាមទារការចំណាយតិច ខណៈកម្លាំងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក៏នៅខ្សោយជាងប្រទេសជិតខាងខ្លួនមួយនេះ។

រដ្ឋាភិបាល​ដាណឺម៉ាក បាន​កោះហៅ ភារធារីអាមេរិក ទៅសួរដេញដោល ក្រោយ​ពី​ជនជាតិ​​អាមេរិកមួយចំនួន ធ្វើសកម្មភាព​ជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងតំបន់​ ហ្ក្រូអិនឡង់ដ៍ (Groenland ឬ Greenland )។ នេះជាទំព័រ​ថ្មីមួយទៀតនៃ​ភាព​តាន​តឹង​ផ្លូវ​ទូត ​រវាង​រដ្ឋាភិបាល​ក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន​ និងរដ្ឋាភិបាល​កូប៉ិនហាក បន្ទាប់ពី​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​ ដូណាល់ ត្រាំ ប្រាថ្នា​ចង់​ក្រសោប​យក​តំបន់ហ្ក្រូអិនឡង់ដ៍ ជា​សម្បត្តិ​អាមេរិក​។​ ​

គណៈកម្មាធិការព្រំដែនថ្នាក់យោធភូមិភាគកម្ពុជា-ថៃ(RBC) នៅថ្ងៃទី២៧ ខែសីហា បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរួមគ្នាស្តីពីលទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំវិសាមញ្ញរវាងបញ្ជាការដ្ឋានកងទ័ពភូមិភាគ៤កម្ពុជា និងបញ្ជាការដ្ឋានកងទ័ពភូមិភាគ២ថៃ ។ ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរួមគ្នានោះ ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាចំនួន១១ចំណុច ដែលសុទ្ធសឹងតែបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរួមគ្នាក្នុងស្មារតីរក្សាភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ និងបង្កើនជំនឿទុកចិត្តរវាងគ្នាសំដៅកាត់បន្ថយភាពតានតឹងតាមបណ្តោយព្រំដែន។ រីឯលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែតស្វាគមន៍ចំពោះលទ្ធផលជាវិជ្ជមាននេះ។

នៅថ្ងៃទី២៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ អ្នកកាសែតអនឡាញ ២នាក់ បានរងការព្រមាន និងឃាត់ខ្លួន ក្រោយបានបង្ហោះវីដេអូផ្សាយផ្ទាល់នៅទីតាំង ដែលពលរដ្ឋខ្មែរតតាំងជាមួយទ័ពថៃនៅក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់ក្រសួងព័ត៌មានឲ្យដឹងថា ការផ្សាយផ្ទាល់វីដេអូនៅទីតាំងជម្លោះព្រំដែនជាសកម្មភាពរំលោភដល់សន្តិសុខជាតិ និងការសំងាត់របស់ប្រទេសជាតិ។ ប៉ុន្តែអ្នកជំនាញផ្នែកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយយល់ថា អាជ្ញាធរគួរកំណត់ច្បាប់ចំពោះសកម្មភាពដែលហាមឃាត់។

គណៈកម្មការអនុសញ្ញាអូតាវ៉ាបានកត់ត្រារាល់សេចក្តីបំភ្លឺរបស់កម្ពុជា ជុំវិញការចោទប្រកាន់របស់ថៃ ដែលថាកម្ពុជាបានដាក់ពង្រាយមីនថ្មីតាមបន្ទាត់ព្រំដែន និងថែមទាំងបានទទួលស្គាល់ពីការរួមចំណែករបស់កម្ពុជាក្នុងសកម្មភាពកម្ចាត់មីនផងដែរ។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក ជុំ សុន្ទរី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាធ្វើឡើងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននាល្ងាចថ្ងៃទី២៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥។ តាមមន្ត្រីនាំពាក្យរូបនេះ គណៈកម្មការអនុសញ្ញាអូតាវ៉ាក៏បានលើកទឹកចិត្តឱ្យភាគីកម្ពុជា-ថៃ បន្តកិច្ចសន្ទនាធ្វើយ៉ាងណាកាត់បន្ថយភាពតានតឹងរវាងគ្នា  និងត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់នូវបទឈប់បាញ់ ពិសេសបន្តជំរុញសកម្មភាពមីនមនុស្សធម៌។ 

បារាំង​និង​អ៊ីស្រាអែល​ជួប​ភាព​រកាំរកូស​នឹងគ្នា​ច្រើន​ខែ​មកហើយ ចាប់តាំងពី​មេដឹកនាំប្រទេស​បារាំង បានប្រកូស​ប្រកាស​ថា​នឹង​ទទួល​ស្គាល់​រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន។ ពេល​នេះ មេដឹកនាំ​ប្រទេស​ទាំង​២ បានប្លោងសម្តីដាក់គ្នាទៅវិញទៅមក កាន់តែខ្លាំង។​ ​​ក្រៅពីស្តីបន្តោស នាយករដ្ឋមន្ត្រី​អ៊ីស្រាអែលបានចោទរដ្ឋាភិបាលបារាំង​ថា ពុំ​ព្រម​មើលថែការពារ​ពលរដ្ឋ​ជ្វីហ្វ​ឲ្យ​បានដិតដល់ និងថែមទាំង​​​បំផុស​ចលនា​ប្រឆាំង​ជ្វីហ្វ​​។​ ការលើកឡើង​នេះ ត្រូវ​ប្រធានាធិបតី​បារាំង​ចាត់ទុក​ថា​ជា​ការប្រមាថមាក់ងាយ​ចំពោះប្រទេស​បារាំង​ទាំងមូល ដែល​មិន​អាច​ទទួល​យក​បាន​សោះឡើយ។​  

កូរ៉េខាងជើង​គ្មានថ្ងៃនឹង​ដើរថយក្រោយ លះបង់ចោល​អាវុធនុយក្លេអ៊ែរដែលជា​កិត្តិយស និងវត្ថុដ៏សក្តិសិទ្ធរបស់​ជាតិឡើយ។ នេះជា​សំណេររបស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានKCNA ឧបករណ៍ឃោសនារបស់រដ្ឋកូរ៉េខាងជើង ដើម្បីប្រតិកម្ម​ទៅនឹង​ការលើកឡើង​របស់មេដឹកនាំ​កូរ៉េខាងត្បូងទាក់ទង​នឹង​ការលុបបំបាត់ចោល​អាវុធនុយក្លេអ៊ែរ​នៅឧបទ្វីបកូរ៉េ។ នៅក្នុង​​ការចុះផ្សាយ​របស់ខ្លួននៅថ្ងៃពុធទី​២៧សីហា ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ​កូរ៉េខាងជើង​នៅបាន​សរសេរសើចចំអក ចាត់ទុក​ប្រធានាធិបតី​ថ្មី​របស់​កូរ៉េខាងត្បូង ថាជាមនុស្សពុតត្បុត និង​ឆោតល្ងង់។

កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានដាក់លិខិតតវ៉ាជាផ្លូវការមួយទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលថៃ ដើម្បីប្រឆាំងនឹងការទន្ទ្រានជាបន្តបន្ទាប់របស់យោធាថៃ ចូលទៅក្នុងតំបន់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ជាពិសេសតំបន់ដែលមានប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាបានរស់នៅ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក ជុំ សន្ទរី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជានៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននាព្រឹកថ្ងៃទី២៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥នេះ។ ក្នុងលិខិតតវ៉ាជាផ្លូវការនោះ កម្ពុជាបានបង្ហាញក្តីកង្វល់យ៉ាងខ្លាំង និងបានចាត់ទុកសកម្មភាពទន្រ្ទាន ដោយរាយបន្លាលួស ដាក់សំណាញ់របាំង និងដាក់កង់ឡានចូលទឹកដីខ្មែរនៅតំបន់ភូមិជោគជ័យ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃមកនេះ គឺជាទង្វើដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់កិច្ចព្រមព្រៀងបទឈប់បាញ់នៃប្រទេសទាំងពីរ ដែលបានឯកភាពគ្នាកាលពីកន្លងទៅ។

រដ្ឋបាលខេត្តក្វាងស៊ីរបស់ចិន បានអះអាងកាលពីចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅថា ចិននឹងគាំទ្របណ្ឌិត្យសភាបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលកម្ពុជា (CADT) ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញបច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI) ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ដោយឡែក អ្នកជំនាញក្នុងវិស័យបច្ចេកវិទ្យាមើលឃើញថា ការបណ្តុះបណ្តាលលើចំណេះដឹងបញ្ញាសិប្បនិម្មិត AI នឹងផ្តល់នូវភាពវិជ្ជមានសម្រាប់ធនធានមនុស្ស និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។