វិបត្តិនយោបាយ​ថៃ នៅតែបន្តជាប់គាំង។ កាលពីថ្ងៃពុធទី​៣កញ្ញា​ គណបក្សភឿថៃ បានប្រកាសនីតិវិធីរំលាយសភា បន្ទាប់ពីលោក អនុធិន ឆានវីរៈគូន ប្រធានគណបក្ស​ភូមិចៃថៃ ត្រូវបាន​គណបក្សប្រាឆាឈុន​សម្រេចគាំទ្រឲ្យធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី​។ ក៏ប៉ុន្តែ​ នៅព្រឹកថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ទី៤កញ្ញា ក្រុមប្រឹក្សា​ព្រះមហាក្សត្រថៃ បានបដិសេធ មិនទទួល​យក​​សំណើសុំ​រំលាយ​សភា​របស់ភឿថៃទេ ដោយលើកឡើងថាមាន​បញ្ហាគតិយុត្តិ​។

នៅថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ រដ្ឋបាលខេត្តតាកែវបានដាក់បម្រាមមិនឱ្យមានការបង្ហោះដ្រូន ឬប៉េងប៉ោងនៅក្បែរអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោចាប់ពីថ្ងៃទី៣ ដល់ថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ដោយពន្យល់ហេតុផលថា អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោនឹងធ្វើតេស្តសាកល្បងការហោះហើរពេញលេញ មុននឹងព្រលានយន្តហោះខ្នាតធំលំដាប់ 4F របស់កម្ពុជាមួយនេះនឹងបើកប្រតិបត្តិការហោះហើរជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី៩ កញ្ញា។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នៅថ្ងៃទី៤ ខែកញ្ញានេះ លោក ស៊ិន ចាន់សេរីវត្ថា អ្នកនាំពាក្យអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលបញ្ជាក់ថា ការធ្វើតេស្តសាកល្បងការហោះហើរពេញលេញ ការត្រួតពិនិត្យឧបករណ៍ឃ្លាំមើលដែនអាកាស និង ផ្លូវចុះចត គឺទទួលបានជោគជ័យជាបន្តបន្ទាប់។ តាមលោក ស៊ិន ចាន់សេរីវត្ថា អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោនឹងក្លាយជាសមិទ្ធិផលដ៏សំខាន់នៃភាពរីកចម្រើនក្នុងវិស័យអាកាសចរណ៍កម្ពុជា។

បារាំង​និង​អង់គ្លេស ធ្វើ​ជា​សហប្រធាន​នៃកិច្ចប្រជុំកំពូល​មេដឹកនាំលោកខាងលិច ប្រមាណ​ ៣០ប្រទេស​ ដើម្បី​​រកដំណោះស្រាយ​ជួយ​អ៊ុយក្រែន ដោយបាន​ស្នើឲ្យ​បង្កើត​«សម្ព័ន្ធស្ម័គ្រចិត្ត​ជួយការពារសន្តិសុខ​អ៊ុយក្រែន​» ​។ ក្នុងន័យនេះ បារាំង​ អង់គ្លេស និងបែលហ្ស៊ិក ក៏​បាន​លើកសំណើ​ឲ្យ​បញ្ចូន​កងទ័ពរបស់​បស្ចិមលោក​ ឲ្យ​ទៅ​យាម​កាម«ឃ្លាំមើល​សន្តិភាព»នៅលើទឹកដីអ៊ុយក្រែន នៅពេល​ដែល​​រុស្ស៊ី​និង​អ៊ុយក្រែន​សម្រេច​ធ្វើបទ​ឈប់បាញ់​។​ ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក លោក​ ដូណាល់​ ត្រាំ នឹងចូលរួម​កិច្ចប្រជុំ​នេះ ពីចម្ងាយ។  មុន​កិច្ចប្រជុំ​មួយ​ថ្ងៃ​ លោក ត្រាំ​ បានប្រកាស​ពីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន​ថា នឹង​បង្កើន​កងទ័ព​អាមេរិក​នៅ​ប៉ូឡូញ។ ប៉ូឡូញជាទី​ដែល​នៅកៀក​នឹងសមរភូមិ​អ៊ុយក្រែន-រុស្ស៊ី។​ ​

ហេតុការណ៍នៃការប៉ះទង្គិចគ្នារវាងយោធាថៃ និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅភូមិជោគជ័យ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យបានកើតឡើងជាថ្មីនៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី៤ ខែកញ្ញានេះ។ មូលហេតុនៃការប៉ះទង្គិច គឺដោយសារតែទាហានថៃបានព្យាយាមយកបន្លាលួសមកព័ទ្ធដីចម្ការអំពៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលអាស្រ័យផលនៅទីនោះ។ ការណ៍នេះនាំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរស្រាក់ដៃគ្នាបណ្តេញទាហានថៃឲ្យត្រលប់ទៅទីតាំងរបស់ខ្លួនវិញ។ អ្នកឃ្លាំមើលយល់ថា ថៃកំពុងបញ្ឆេះភ្លើងកំហឹងជាមួយភាគីកម្ពុជាដើម្បីឲ្យទាហានកម្ពុជាធ្វើសកម្មភាពតបត រួចចោទប្រកាន់កម្ពុជាថាបានរំលោភបំពានបទឈប់បាញ់។ តើភាពចម្រូងចម្រាសនៅភូមិជោគជ័យអាចឈានទៅផ្ទុះអាវុធជាថ្មីរវាងយោធាខ្មែរ-ថៃដែរ ឬយ៉ាងណា?

រដ្ឋា​ភិបាល​កម្ពុជា​បាន​ទូទាត់​សង​បំណុល​ឱ្យ​ចិន​ចំនួន​ ១១១.៧៥​លាន​ដុល្លារ ​និង​ការ​ប្រាក់​ជិត​ ២៩​លាន​ដុល្លារ ​នៅ​ឆមាស​ទី​១​ ឆ្នាំ​២០២៥​នេះ​។​ នេះ​បើ​តាម​ព្រឹត្តិ​បត្រ​ស្ថិតិ​បំណុល​សាធារណៈ​របស់​កម្ពុជា​ ដែល​ចេញ​ផ្សាយ​ថ្មីៗ​នេះ​។​ ក្នុង​ចំណោម​បំណុល​សាធារណៈ​សរុប​ ១២.៦៧​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ បំណុល​ដែល​កម្ពុជា​ជាប់​ជំពាក់​ចិន​មាន​សរុប​ប្រមាណ​ ៤.០៧ ​ពាន់​លាន​ដុល្លារ ​ខណៈ​ប្រទេស​ចិន​ជា​ម្ចាស់​បំណុល​ទ្វេ​ភាគី​ធំ​បំផុត​មួយ​របស់​កម្ពុជា​។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​២០២៥​ អភិបាល​ខេត្ត​បន្ទាយ​មាន​ជ័យ​របស់​កម្ពុជា​ បាន​ចេញ​លិខិត​ផ្លូវ​ការ​មួយ​បញ្ជាក់​ប្រាប់​ទៅ​ភាគី​ថៃ​ថា ​ការ​ធ្វើ​សកម្ម​ភាព​ណា​មួយ​ដោយ​ឯក​តោ​ភាគី​គឺ​ជា​ការ​រំ​លោភ​លើ​បទ​ឈប់​បាញ់ ​និង​ជា​ការ​រំលោភ​លើ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​នានា​ដែល​កម្ពុជា ​និង​ថៃ​បាន​ឯក​ភាព​គ្នា​កន្លង​មក​។​ នេះ​ជា​ការ​ឆ្លើយ​តប​របស់​ភាគី​កម្ពុជា ​បន្ទាប់​ពី​អភិ​បាល​ខេត្ត​ស្រះកែវ​របស់​ថៃ​បាន​ជូន​ដំណឹង​មក​អភិបាល​ខេត្ត​បន្ទាយ​មាន​ជ័យ​ពីកិច្ច​សហ​ការ​ជម្លៀស​ពល​រដ្ឋ​ខ្មែរ​ចំនួន​ ១៧០​គ្រួសារ​ចេញ​ពី​ភូមិ​សាស្ត្រ ​ក្នុង​ឃុំ​អូរ​បី​ជាន់​ ស្រុក​អូរ​ជ្រៅ ​ខេត្តបន្ទាយ​មាន​ជ័យ​។

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាមរយៈសារាចរចុះថ្ងៃទី២៧ សីហាបានសម្រេចផ្អាកការរៀបចំព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូកក្នុងឆ្នាំ២០២៥ ដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី៤ ទី៥ និងទី៦ ខែវិច្ឆិកាខាងមុខ។ ការសម្រេចនេះធ្វើឡើងក្រោមហេតុផលសំខាន់ ២ ទី១ គឺកម្ពុជាកំពុងប្រឈមនឹងស្ថានភាពមិនទាន់នឹងនរផ្នែកព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃ និងទី២ គឺលំហូរពលករខ្មែរដែលត្រលប់ពីប្រទេសថៃមករកការងារធ្វើក្នុងស្រុក។

នៅប្រទេសថៃ លោក ភូមិថាំ វិឆៈយៈឆៃ ​​នាយករដ្ឋមន្ត្រីបណ្តោះអាសន្ន មកពីគណបក្សភឿថៃ ប្រកាស​ផ្តើមនីតិវិធីរំលាយសភា។ ការ​ប្រកាសបោះឆ្នោត​រំលាយ​រដ្ឋសភាយ៉ាងដូច្នេះ ធ្វើឡើង​ក្រោយ​ពី​ ​បក្សប្រឆាំង គឺគណបក្សប្រាឆាឈុន បាន​ងាកទៅគាំទ្រ​បេក្ខជន​​របស់បក្សភូមិចៃថៃ ​សម្រាប់កៅអី​ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល​ថ្មី​​​។ បក្សភូមិចៃថៃ ជាអតីតសម្ព័ន្ធមិត្ត​របស់បក្សភឿថៃ តែបានសម្រេច​ដកខ្លួន​ពីរដ្ឋាភិបាល​ចម្រុះ។

កម្ពុជាបានសម្រេចផ្អាកការប្រារព្ធពិធីបុណ្យអុំទូកដែលគ្រោងធ្វើនៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥ ខាងមុខ។ តាមសារាចររបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ការសម្រេចផ្អាកប្រារព្ធពិធីបុណ្យអុំទូកឆ្នាំនេះ គឺដោយសារកម្ពុជាជាប់ដៃដោះស្រាយបញ្ហាជូនជនភៀសសឹក និងពលករខ្មែរធ្វើការនៅប្រទេសថៃដែលវិលត្រឡប់ចូលមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជាវិញ។ ការសម្រេចដូចនេះត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចាត់ទុកជាផ្នែកមួយនៃការបន្តអនុវត្តបទឈប់បាញ់រវាងកងទ័ពកម្ពុជា និងថៃដែលសម្រេចបាននៅម៉ាឡេស៊ី កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥។ អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គមយល់ថា ការផ្អាកពិធីបុណ្យអុំទូកក្នុងបរិបទនៃជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃជាការគិតគូរត្រឹមត្រូវ។ ទោះជាយ៉ាងណា ការរៀបចំពិធីបុណ្យអុំទូកឆ្នាំ ២០២៥ អាចធ្វើនៅតាមបណ្តាខេត្តនានាដោយផ្អែកតាមលទ្ធភាពជាក់ស្តែងរបស់អាជ្ញាធរ និងប្រជាពលរដ្ឋ។

នៅទីក្រុងប៉េកាំង ថ្ងៃពុធទី​៣កញ្ញា លោក​ប្រធានាធិបតីចិន បាន​ប្រារព្ធពិធី​ដង្ហែក្បួនកងទ័ពដ៏ធំសម្បើម ដើម្បីបង្ហាញគ្រឿងសព្វាវុធទំនើបៗ ក៏ដូចជាបញ្ជាក់​ឥទ្ធិពល​របស់ចិន​ក្នុងពិភពលោក។ ក្នុងចំណោម​ភ្ញៀវកិត្តិយស ប្រមុខរដ្ឋនៃបណ្តាប្រទេសដែលចិនអញ្ជើញចូលរួម គឺមាន​លោកពូទីន ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី និង​លោកគីម ជុងអ៊ុង​ មេដឹកនាំផ្តាច់ការកូរ៉េខាងជើង ដែលជាសុទ្ធតែជាមហាមិត្តដ៏ធំទាំង​២របស់ចិន​។ ថ្លែងក្នុងពិធីដ៏មហាអស្ចារ្យ​នេះ លោកស៊ី ជីនពីងបាន​ប្រកាសថា “គ្មាននរណា អាចមកបង្អាក់ដំណើរឈ្ពោះទៅមុខ របស់ចិនបានឡើយ”។

អំពើកាប់សម្លាប់មនុស្ស​ បង្កឡើងដោយ​របបសឹក​ភូមានិងក្រុមឧទ្ទាម បាននិងកំពុងតែកើតមានឡើង​ នៅ​រដ្ឋ​រ៉ាឃីន ​ភាគ​ខាងលិចភូមា។ ឧត្តមស្នងការដ្ឋាន​​សិទ្ធិមនុស្ស​នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ បានចេញរបាយការណ៍​ថ្មីមួយ នៅថ្ងៃអង្គារទី​២កញ្ញា អះអាងថា សកម្មភាពកាប់សម្លាប់ធ្វើបាបប្រជាជនស៊ីវីលនេះ គឺមានទម្រង់ដូចគ្នាទៅនឹងអំពើកាប់សម្លាប់ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ដែល​កងទ័ពភូមាបានធ្វើទៅ​លើជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា​ កាលពីអំឡុងឆ្នាំ​២០១៧​។

រត់គេចខ្លួន​ ចាកចេញពីប្រទេស បន្ទាប់ពី​ត្រូវ​ក្រុមប្រឆាំង​ផ្តួលរំលំអំណាចកាលពី​ខែធ្នូចុងឆ្នាំមុន អតីតប្រធានាធិបតី​ស៊ីរី លោក​បាស្ហា អាល់អាសាដ​ត្រូវ​មកជាប់សំណាញ់​ច្បាប់​បារាំង នៅក្នុង​សំណុំរឿង​សម្លាប់អ្នកកាសែត​បរទេស​ពីរនាក់ កាលពីឆ្នាំ ២០១២។ នៅថ្ងៃ​អង្គារទី ២​កញ្ញា ​​សហព័ន្ធអន្តរជាតិ​ផ្នែក​​សិទ្ធិមនុស្ស​ នៅទីក្រុង​ប៉ារីសបាន​ចេញសេចក្តីប្រកាស​ព័ត៌មាន​មួយដែល​បញ្ជាក់ថា តុលាការ​បារាំងបាន​ចេញដីកាតាមចាប់ខ្លួន អតីតប្រធានាធិបតី​ស៊ីរី និង​បក្សពួកចំនួន​៦នាក់។​

រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងបានប្រកាសផ្តល់ជំនួយប្រមាណជាង២០លានយ័ន ឬជិត៣លានដុល្លារអាមេរិក ដល់ជនភៀសសឹកនៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលរងគ្រោះពីការឈ្លានពានរបស់កងទ័ពថៃ។ ការផ្តល់ជំនួយនេះធ្វើឡើងក្នុងជំនួបរវាង នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងប្រធានាធិបតីចិនលោក ស៊ី ជីងពីង នៅក្រៅកិច្ចប្រជុំកំពូលអង្គការសហប្រតិបត្តិការសៀងហៃបូក (SCO) ក្នុងទីក្រុងធានជីង ប្រទេសចិនកាលពីថ្ងៃទី៣០ សីហា ដល់ថ្ងៃទី១ កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥។

នៅក្នុង​ឱកាសប្រារព្ធពិធីបុណ្យឯករាជ្យ​ពីបារាំង លើកទី​៨០ នៅថ្ងៃអង្គារ​ទី ២​កញ្ញា​នេះ វៀតណាម​​បាន​រៀបចំ​ក្បួនព្យុហយាត្រា​យោធាយ៉ាងធំសម្បើម​មិនធ្លាប់មាន​ពីមុនមក។ កងទ័ព​មន្រ្តីរដ្ឋការ ពលករ និង​​ជនជាតិភាគតិច ​សរុប៤ម៉ឺននាក់ចូលរួម​ក្នុង​ព្យុហយាត្រា​ ក្រោម​ក្រសែភ្នែក​តាមដាន​របស់​មេដឹកនាំវៀតណាម លោក​តូ ឡឹម ដែល​អម​ដោយ​ថ្នាក់ដឹកនាំ​មកពីប្រទេស​កម្ពុជា ចិន ​និង​គុយបា។

អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch បានចោទអាជ្ញាធរកម្ពុជាថាបាន និងកំពុងយាយីពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងប្រទេសជប៉ុន។ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិមួយនេះបានលើកឡើងថា ការយាយីនេះជាឧទាហរណ៍នៃការគាបសង្កត់សិទ្ធិមនុស្សឆ្លងដែន។ ប៉ុន្តែមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចាត់ទុកការចោទប្រកាន់របស់ Human Rights Watch ថាមិនត្រឹមត្រូវ គ្មានតុល្យភាព និងដើរតួជាអ្នកនាំពាក្យឲ្យក្រុមប្រឆាំងជ្រុលនិយមមួយក្តាប់តូចនៅក្រៅប្រទេស។

មនុស្សជាច្រើនពាន់នាក់​នៅបន្ត​ធ្វើ​បាតុកម្ម​តវ៉ា​នៅ​ទូទាំងប្រទេស​ឥណ្ឌូណេស៊ី នៅថ្ងៃចន្ទទី​១កញ្ញា នោះបើទោះបី​ជា​នាយករដ្ឋមន្រ្តីព្រមាន​ប្រើ​កម្លាំងដើម្បី​រក្សា​សណ្តាប់ធ្នាប់។ នៅពេល​បាតុកម្ម​បន្តផ្ទុះ​នៅតាម​ទីក្រុង​ជាច្រើននៅ​​ក្នុងប្រទេស នៅរដ្ឋធានី​ហ្សាការតាជាទីដែល​រដ្ឋាភិបាល​ដាក់​ពង្រាយទាហាន​និង​ប៉ូលិស នៅ​តាមផ្លូវធំៗ និងនៅមុខ​រដ្ឋសភា បាតុករ​បាន​រំសាយនៅពេល​ថ្ងៃលិច ចំណែក ក្រុមស្រ្តី និង​និស្សិត​មួយចំនួន​បាន​សម្រេច​លើកថ្ងៃ​ធ្វើបាតុកម្ម ដើម្បីជៀសវាងការប៉ះទង្គិច និងការបង្រ្កាប​ពីសំណាក់យោធា​ឥណ្ឌូណេស៊ី។ ពួកគេ​​លើកពេលធ្វើ​​បាតុកម្ម ប៉ុន្តែ កំហឹង​តវ៉ា​របស់ពួកគេ​នៅតែ​ខ្លាំង បើទោះបីជា​រដ្ឋាភិបាល និង​សភា​បាន​ធ្វើ​សម្បទាន​មួយចំនួនក្តី។ ហេតុអ្វីបានជាដូច្នេះ?

៣ថ្ងៃបន្ទាប់ពីលោកស្រី ភែថងថាន ត្រូវបាន​តុលាការធម្មនុញ្ញថៃដកហូតតំណែងជាស្ថាពរ គណបក្ស​នយោបាយធំៗថៃ បានចាប់ផ្តើម​ប្រជុំចរចាគ្នា ដើម្បី​ស្នើបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីម្នាក់ទៀត ទៅកាន់សភា​។ បន្ទាប់ពីបាន​ប្រជុំ​២ដាច់ដោយឡែកពីគ្នា ជាមួយគណបក្សភឿថៃ និង​គណបក្ស​ភូមិចៃថៃ គណបក្ស​ប្រាឆាឈុនដែលជាបក្សប្រឆាំងធំជាងគេបង្អស់ បានបើកការប្រជុំ​បក្ស​​កាលពីថ្ងៃចន្ទទី​១កញ្ញា​ ដើម្បីសម្រេចចិត្ត​ជ្រើសរើសគាំទ្របក្សណាមួយ​។ តែការប្រជុំនេះ​​ មិនបានលទ្ធផល​អ្វីទាំងអស់ ដោយ​សមាជិក​បក្ស​បានបង្ហាញ​ការមិនទុកចិត្ត ទាំងទៅលើបក្ស​ភូមិចៃថៃ និងទៅលើបក្សភឿថៃ។

នៅក្នុង​ជំនួបកំពូល​របស់​អង្គការសហប្រតិបត្តិការ​សៀងហៃនៅថ្ងៃចន្ទទី ១កញ្ញា ដែលមានការចូលរួមពី​ប្រមុខដឹកនាំ និង​ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាលប្រទេស​ជាង​២០ ប្រធានាធិបតី​ចិន និង​ប្រធានាធិបតី​រុស្ស៊ី​បាននិយាយ​ម្តងម្នាក់ បរិហារិះគន់ និង​ទម្លាក់កំហុស​លើ​ប្រទេស​លោកខាងលិច។ នៅក្នុង​បរិបទ​ដែលពិភពលោក​កំពុងជ្រួលច្របល់ និង​ផ្លាស់ប្តូរលឿន ប្រធានធិបតី​ចិន លោកស៊ី ជីនពីងបានអំពាវនាវ​ឲ្យ​គេ​ដើរតាម​ស្មារតី​សៀងហៃ ដោយប្រឆាំងដាច់ខាតនឹង​គំនិត​សង្រ្គាមត្រជាក់ និងសកម្មភាពដើរ​សម្លុតអ្នកដទៃ។

កាសែតក្នុងស្រុកថៃកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ បានចុះផ្សាយអំពីករណីចាប់ឃុំខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរចំនួន៣៨នាក់ ដែលលួចឆ្លងដែនខុសច្បាប់ចូលប្រទេសថៃដើម្បីស្វែងរកការងារ។ ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងនោះបានប្រាប់សមត្ថកិច្ចថៃថា ពួកគេជួបប្រទះវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុធ្ងន់ធ្ងរ ទើបត្រូវបង្ខំចិត្តលួចឆ្លងដែនចូលទឹកដីថៃ។ អ្នកធ្វើការលើបញ្ហាពលករចំណាកស្រុកអះអាងថា ពលករខ្មែរត្រឡប់ពីប្រទេសថៃកំពុងប្រទះបញ្ហាប្រឈមសំខាន់ៗដូចជា កង្វះជំនួយមនុស្សធម៌ វិបត្តិបំណុលធនាគារ និងកង្វះការងារធ្វើជាដើម។ ក្នុងន័យនេះអ្នកពាក់ព័ន្ធក្នុងវិស័យការងារទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលចាត់វិធានការជាបន្ទាន់មួយ ដូចជាការ​បញ្ចេញកញ្ចប់ថវិកាជាតិនៅកម្រិតណាមួយ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាប្រឈមរបស់ពលករខ្មែរទាំងនោះ។

គ្រោះរញ្ជួយដី​កម្រិត ៦នៃមាត្រដ្ឋានរិចទែរ​ បានកើតឡើង​នៅភាគខាងកើតប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន​ កាលពីយប់ថ្ងៃអាទិត្យ​ឈានចូលថ្ងៃចន្ទ ទី១​កញ្ញានេះ​។ យោងតាម​ព័ត៌មានបឋម ពីអាជ្ញាធរតាលីបង់ មានមនុស្សស្លាប់យ៉ាងហោច ៨០០នាក់ និង​របួសយ៉ាងហោចជិត​៣០០០​នាក់​។

អង្គ​កា​រ​ឃ្លាំ​មើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស ​​Human Rights Watch នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១​ ខែ​សីហា​ ឆ្នាំ២០២៥​នេះ​ បាន​ចេញ​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​ស្នើ​ឱ្យ​កម្ពុជា​កែ​សម្រួលការ​អនុម័ត​​ច្បាប់ដក​សញ្ជាតិ​ ដោយយល់ថា ច្បាប់ថ្មីនេះអាច​ជា​ឧបករណ៍នយោបាយ​រាំង​ខ្ទប់សំឡេង​​​​ពល​រដ្ឋ​។​ តាម​សេចក្តី​ប្រកាស​របស់​ខ្លួន​ អង្គ​កា​រ​ឃ្លាំ​មើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ចាត់ទុក​ច្បាប់ដក​សញ្ជាតិ​ប្រាសចាក​ពី​​​ច្បាប់ ​ដែល​មាន​ចែង​ជា​សកល​ស្តីពីសិទ្ធិ​មនុស្ស។​

នៅថ្ងៃចន្ទ ទី ១ ខែកញ្ញានេះ ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សកាន់អំណាចនៅកម្ពុជាបានទៅដល់រដ្ឋធានីហាណូយ ដើម្បីចូលរួមពិធីរម្លឹកខួបអនុស្សាវរីយ៍លើកទី៨០ នៃបដិវត្តន៍ខែសីហា និងខួប៨០ឆ្នាំ នៃទិវាបុណ្យឯករាជ្យជាតិវៀតណាម ដែលមានរយៈពេល២ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ដល់ ទី២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥។ ប្រធានកិត្តិយសគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា​​លោក ហេង​ សំរិន បានបញ្ជាក់ក្នុងបទសម្ភាសន៍មួយជាមួយកាសែតវៀតណាមថា ទស្សនកិច្ចរបស់ប្រតិភូជាន់ខ្ពស់កម្ពុជានៅវៀតណាម ជាឱកាសដើម្បីពង្រឹង​ និងពង្រីកទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាជន​​ និងប្រជាជន ជំរុញការផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌ និងបង្កើនការយល់ដឹងអំពីគ្នាទៅវិញទៅមករវាងប្រទេសទាំង២។ 

នៅក្រោយពេលដែលជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃកាន់តែមានភាពតានតឹងរហូតឈានទៅដល់ការផ្ទុះអាវុធ កាលពីចុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកាន់តែមានសន្ទុះច្រើនឡើង ក្នុងការធ្វើពហិកាទៅលើទំនិញនិងផលិតផលផ្សេងៗដែលនាំចូលមកពីប្រទេសថៃ។ ជាក់ស្តែងនៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបង អាជីវករលក់ដូរនៅតាមបណ្តាផ្សារនានាបានអះអាងថានៅក្រោយជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ពួកគេតែងតែឲ្យតម្លៃទៅលើទំនិញនិងផលិតផលខ្មែរក្នុងស្រុកជាចម្បង មុននឹងសម្រេចចិត្តទិញនិងលក់ផលិតផលដែលខ្វះខាតផ្សេងទៀតដែលនាំចូលមកពីក្រៅប្រទេស ដូចជាមកពីប្រទេសចិន ប្រទេសវៀតណាម ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី និងប្រទេសម៉ាឡេស៊ីជាដើម។ 

វិញ្ញាសា​​គណិត​វិទ្យា​ អំឡុង​សម័យ​ប្រឡង​បាក់​ឌុប​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៩​ ខែ​សីហា ​ឆ្នាំ​២០២៥​ មានលទ្ធភាពបែកធ្លាយក្រោយដំណាក់កាល​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងអប់រំ លោក ហង់ជួន ណារ៉ុន បានពិនិត្យរួច និងសម្រេចជាមួយនឹងហត្ថលេខា​សង្ខេប​។ នេះបើតាមការវាយតម្លៃបឋមរបស់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ (ACU)។ ​​តាម​​​​ ACU វិញ្ញាសាគណិត​នេះក៏​អាច​ត្រូវបានលួចថតនៅបន្ទប់ប្រឡង​ ដែល​បេក្ខជន​មានវត្តមានមិនគ្រប់២៥នាក់ដែរ។

ធនា​គារ​ពិ​ភព​លោក​ (World Bank) បានអនុម័តគម្រោងកែលំអ​ការអប់រំកម្រិតមូលដ្ឋាន ក្នុងទំហំ​ទឹក​ប្រាក់​​ប្រមាណ​ជាង​ ១០០​លាន​ដុល្លារអាមេរិក​​ដើម្បី​ជួយ​ដល់​​កុមារ ដែលខ្សោយ​​​​ជំនាញ​អក្ខរកម្ម និង​គណិត​វិទ្យា​​។​ តាម​សេចក្តី​ប្រកាស​​​ព័ត៌មាន​នៅ​ថ្ងៃទី​១​ ខែ​កញ្ញា​ ឆ្នាំ២០២៥​  គម្រោង​នេះនឹង​ជួយ​ដល់​កុមារ​ជិត​ ២លាន​នាក់​ ​ខណៈ​កុមារ​តូច​អាយុក្រោម​ ៥​ឆ្នាំ​ប្រមាណជាង​​​ ៥ម៉ឺន​នាក់ផ្សេង​​​នឹង​ទទួល​បានការ​ថែ​ទាំពី​​មជ្ឍមណ្ឌល​ថែទាំ​កុមារ​នៅ​​កម្ពុជាផង​ដែរ​​។​

នៅឥណ្ឌូណេស៊ី ​​បាតុកម្ម​ហិង្សា​ប្រឆាំង​នគរបាលនិងអាជ្ញាធរ​រដ្ឋ​ កាន់តែ​រីករាយដាលខ្លាំងឡើងៗ​។  ក្រៅពី​ដុត​បំផ្លាញ​ស្ថាប័ន​សាធារណៈពីសំណាក់​បាតុករហិង្សា ក៏មាន​ក្រុម​ជន​ខិលខូច​បាន​ឆ្លៀត​ឱកាស​ចូល​លួច​របស់របរ​នៅ​ក្នុងគេហដ្ឋាន​របស់​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ផ្ទះ​សមាជិកសភា ជាច្រើន​នាក់។​ ភ្លាមៗ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​ការពារជាតិ បាន​ចេញវិធានការ​ក្តៅ​ប្រឆាំង​នឹង​ក្រុមចោរ។ ចំណែក​​ ប្រធានាធិបតី​ឥណ្ឌូណេស៊ី បា​នចាត់ទុក​ក្រុម​ចោរ​ឆ្លៀត​ឱកាស​នោះ ថា ភេរវជន ក្បត់ជាតិ ​។ ​

សាធារណជននៅប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ បានបន្តជជែកវែកញែកជំរុញឲ្យដាក់ទោសទណ្ឌលើអធិការរងនគរបាលខណ្ឌចំការមនមួយរូប ដែលបានប្រើពាក្យសម្តីមិនសមរម្យដាក់ក្មេងស្រី២រូប ដែលនាងគ្រាន់ជាសាក្សីជួយបំភ្លឺសំណុំរឿងឃាតកម្ម។ បន្ទាប់ពីចេញវីដេអូលើបណ្តាញសង្គម សាធារណជនបានចាត់ទុកពាក្យសម្តីរបស់អធិការរងរូបនោះ គឺជាការប្រព្រឹត្តខុសផ្នែកក្រមសីលធម៌ ក្នុងនាមខ្លួនជាមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់។ យ៉ាងណាក្រោយមានប្រតិកម្មពីមហាជន ក្រសួងមហាផ្ទៃនៅរសៀលថ្ងៃអាទិត្យនេះ បានសម្រេចដកហូតដំណែង និងបណ្តេញអធិការរងខណ្ឌចំការមន ឈ្មោះ ហួត គង់ ចេញពីក្របខណ្ឌមន្ត្រីនគរបាល។

មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់មួយរូបរបស់គណបក្សកម្លាំងជាតិលោក រ៉ុង ឈុន បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃអាទិត្យទី ៣១ ខែ សីហា ឆ្នាំ ២០២៥ថា​ ប្រធានគណបក្សកម្លាំងជាតិ​ស្រុកភ្នំព្រឹក​ ខេត្តបាត់ដំបងលោក សឹង​ ហៀង​ ​ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនដោយគ្មានដីកា និងគ្មានមូលហេតុច្បាស់លាស់។ លោក រ៉ុង ឈុន បានដាក់ការសង្ស័យថាការចាប់ខ្លួននេះ​ កើតឡើងដោយសារសកម្មភាពរបស់លោក សឹង​ ហៀង​ ក្នុងបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក។ លោកផ្តល់ការកត់សម្គាល់ទៀតថា ការចាប់ខ្លួននេះមិនគួរកើតមានក្នុងពេលកម្ពុជាកំពុងរងការឈ្លានពានពីភាគីថៃ។

យប់ថ្ងៃសៅរ៍ ឈាន​ចូលថ្ងៃអាទិត្យ ទី៣១សីហា កងទ័ព​អ៊ីស្រាអែល​បាន​សម្រុក​វាយប្រហារ​លើ​ក្រុង​ហ្កាហ្សា ដើម្បី​កម្ទេច​លំនៅដ្ឋាន ហើយ​ជំរុញ​ប្រជាជន​ប៉ាឡេស្ទីន​ឲ្យ​ចាកចេញ។ ​កងទ័ព​​អ៊ីស្រាអែល​ ព្រមាន​ថា ការ​ជម្លៀស​ប្រជាជន​ចេញ ជារឿង​​ជៀស​ពុំ​រួច។ ផ្ទុយទៅវិញ អង្គការកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិ បាន​ចេញមុខ​បរិហារ​អ៊ីស្រាអែល​អំពីការ​«បោសសម្អាត​»​ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន និង​ព្រមាន​ថា ផែនការ​ជម្លៀស​ប្រជាជន​យ៉ាងសន្ធឹក ជាង ​១លាននាក់ ចេញពីក្រុង​ហ្កាហ្សា ជា​មហន្តរាយធ្ងន់ធ្ងរ និងជា​គម្រោង​ធ្វើ​ទៅមិនរួចទេ ប្រសិន​បើ​អ៊ីស្រាអែល​គោរព​​​ច្បាប់​អន្តរជាតិ​។​​

នៅថ្ងៃអាទិត្យទី​៣១​សីហា និងថ្ងៃចន្ទស្អែក ប្រទេស​ចិន​ធ្វើជា​ម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំជំនួបកំពូល​លើកទី​២៥​របស់​អង្គការសហប្រតិបត្តិការសៀងហៃ នៅទីក្រុង​កំពង់ផែធានជីន។ តាំងពីថ្ងៃសៅរ៍ និង​នៅព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យនេះ ប្រធានាធិបតីចិន លោកស៊ី ជីនពីង​បានទទួលស្វាគម មេដឹកនាំ​របស់​ប្រទេស​ធំៗជាច្រើន ដូចជាប្រធានាធិបតី​រុស្ស៊ី លោកពូទីន នាយករដ្ឋមន្រ្តីឥណ្ឌា ម៉ូឌី និង​ថ្នាក់ដឹកនាំ​របស់​ប្រទេស​អាស៊ីជាង១០ ក្នុងនោះមានផងដែរនាយករដ្ឋមន្រ្តី កម្ពុជា លោកហ៊ុនម៉ាណែត។

នៅឥណ្ឌូណេស៊ី ​​បាតុកម្ម​ហិង្សា​ប្រឆាំង​នគរបាលនិងអាជ្ញាធរ​រដ្ឋ​ កាន់តែ​រីករាយដាលខ្លាំងឡើងៗ​។  ក្រៅពី​ដុត​បំផ្លាញ​ស្ថាប័ន​សាធារណៈពីសំណាក់​បាតុករហិង្សា ក៏មាន​ក្រុម​ជន​ខិលខូច​បាន​ឆ្លៀត​ឱកាស​ចូល​លួច​របស់របរ​នៅ​ក្នុងគេហដ្ឋាន​របស់​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ផ្ទះ​សមាជិកសភា ជាច្រើន​នាក់។​ ភ្លាមៗ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​ការពារជាតិ បាន​ចេញវិធានការ​ក្តៅ​ប្រឆាំង​នឹង​ក្រុមចោរ។ ចំណែក​​ ប្រធានាធិបតី​ឥណ្ឌូណេស៊ី បា​នចាត់ទុក​ក្រុម​ចោរ​ឆ្លៀត​ឱកាស​នោះ ថា ភេរវជន ក្បត់ជាតិ ​។ ​

នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣១​ ខែ​សីហា​នេះ អង្គ​ភាព​ប្រឆាំង​អំពើ​ពុក​រលួយ ​(ACU)​ ​បាន​ប្រកាស​ថា​ ក្រុម​ការ​ងារ​ ACU​ បានស្រាវ​ជ្រាវ​ករណី​ដែល​គេ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​តាម​បណ្តាញ​សង្គម​ថា​ មាន​ការ​បែក​ធ្លាយ​វិញ្ញាសា​គណិត​វិទ្យា​ អំឡុង​សម័យ​ប្រឡង​បាក់​ឌុប​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៩​ ខែ​សីហា ​ឆ្នាំ​២០២៥​។​ តែ ​ACU ​បាន​អះអាង​ថា​មក​ដល់​ម៉ោង​៥:៣០​នាទី​ថ្ងៃ​ទី​៣០ ខែ​សីហា ​ក្រុម​ការ​ងារ​នៅ​តែ​រក​មិន​ឃើញ​រូប​ពិត​នៃ​វិញ្ញាសា​គណិត​វិទ្យា​នេះ​នៅ​តាម​ការ​បង្ហោះ​លើ​បណ្តាញ​សង្គម​នៅ​ឡើយ​។