លទ្ធផល​នៃ​កិច្ច​ប្រជុំ​ពិសេស​រវាង​ភាគី​កម្ពុជា​ និង​ថៃ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១០ ​ខែ​កញ្ញា ​ឆ្នាំ​២០២៥ ​នៅ​ខេត្ត​កោះ​កុងបាន​បង្ហាញ​ថា​ ភាគី​ទាំង​២ ​បាន​សង្កត់​ធ្ងន់​ពី​ភាព​ចាំ​បាច់​ក្នុង​ការ​ស្វែង​រក​វិធាន​ការ​ជាក់​ស្តែង​ដើម្បីឲ្យ​ស្ថានការណ៍​វិល​ទៅ​រក​ភាព​ប្រក្រតី​ឡើង​វិញ​។​ ក្នុង​នោះ ​ភាគី​ទាំង​២​ ក៏​បាន​ពិនិត្យ​សំណូមពរ​របស់​ជប៉ុន​ដែល​ចង់​ឲ្យ​កម្ពុជា និង​ថៃ​បើក​ព្រំ​ដែន​នៅ​ច្រក​ខ្លះ​ឡើង​វិញ​សម្រាប់​ដឹក​ជញ្ជូន​ទំនិញ​ចាំ​បាច់​។​ ស្ថាន​ទូត​ជប៉ុន​ប្រ​ចាំ​កម្ពុជា​បាន​ត្អូញ​ត្អែរ​ថា​ ការ​ពន្យារ​ពេល​បើក​ព្រំ​ដែន​កម្ពុជា​ និង​ថៃ​ក្នុង​រយៈ​ពេល​ប៉ុន្មាន​ខែ​កន្លង​ទៅ​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ក្រុម​ហ៊ុន​ជប៉ុន​ដែល​បាន​ និង​កំពុង​វិនិយោគ​នៅ​កម្ពុជា​ តាម​គោល​នយោបាយ​ «ថៃ​បូក១»​ ជួប​ការ​លំបាក​យ៉ាង​ខ្លាំង​។​ តើ​កម្ពុជា​គួរ​យល់​ព្រម​បើក​ព្រំដែន​ជាមួយ​ថៃ​ឡើង​វិញ​ដែរ​ឬ​ទេ​នៅ​ពេល​នេះ​?

បុរសវ័យ ៣៩ឆ្នាំម្នាក់ត្រូវបានតុលាការរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ាសម្រេចឱ្យជាប់ក្នុងពន្ធនាគាររយៈពេល ៤ឆ្នាំ ៣ខែ ក្នុងបទល្មើសឆបោកប្រាក់ប្រមាណ ៣៦.៩លានដុល្លារអាមេរិក ក្រោមរូបភាពវិនិយោគហិរញ្ញវត្ថុឌីជីថលដែលយកប្រទេសកម្ពុជាធ្វើជាមូលដ្ឋានសម្រាប់បោកប្រាស់។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានចេញផ្សាយដោយក្រសួងយុត្តិធម៌អាមេរិក នៅថ្ងៃទី៨ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥។ បន្ថែមពីលើការជាប់ពន្ធនាគារ តុលាការរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ាក៏តម្រូវឱ្យឧក្រិដ្ឋជនបង់សំណងជម្ងឺចិត្តជាង ២៦លានដុល្លារអាមេរិកទៅឲ្យជនរងគ្រោះទាំងអស់។

នៅ​នេប៉ាល់ ​មនុស្ស​ស្លាប់ យ៉ាងហោច ជាង ៥០ នាក់​​ ក្នុង​បាតុកម្ម​ហិង្សា។ ​ស្ថានភាព​ស្រុក​ទេស នៅ​មិន​ទាន់​ស្ងប់ស្ងាត់​នោះទេ។  អ្នក​ជាប់​ទោស ជាង ​១២ ៥០០ នាក់​ នាំគ្នា​ហែក​គុករត់។​ ដើម្បី​ទប់ទល់​សភាពការណ៍​ចលាចល ​​ប្រធានាធិបតី​នេប៉ាល់ អាច​នឹង​តែងតាំង​លោកស្រីអតីតប្រធាន​​ចៅក្រម​តុលាការ​កំពូល ឲ្យ​ដឹកនាំ​រដ្ឋាភិបាល​អន្តរកាល ក៏ប៉ុន្តែ បេក្ខភាព​លោកស្រី​ចៅក្រមរូបនេះ ​ពុំ​ទាន់​បាន​ទទួល​ការ​គាំទ្រ​ជា​ឯកច្ឆ័ន្ទ នៅឡើយ​។​​ 

ថ្ងៃសុក្រ ទី ១២ ខែកញ្ញា នេះ ប្រទេស រុស្ស៊ី និង បេឡារុស បានចាប់ផ្តើមបើក សមយុទ្ធយោធារួមគ្នា ក្នុងទ្រង់ទ្រាយដ៏ធំសម្បើមមួយ។ ប្រតិបត្តិការយោធាទ្វេភាគីនេះ នឹងប្រពឹត្តទៅ នៅក្នុងដែនដីនៃប្រទេសទាំងពីរ ព្រមទាំងនៅក្នុងផ្ទៃសមុទ្រ បាល់ទិក និង បារែន។ នេះ បើតាមសេចក្តីប្រកាសឲ្យដឹង ពីសំណាក់ក្រសួងការពារជាតិរុស្ស៊ី។

២ថ្ងៃបន្ទាប់ពី​ដ្រូនរុស្ស៊ី១៩គ្រឿង បានហោះបំពានចូលដល់​បូឡូញ ក្រុមប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តអូតង់​​​ បានប្រមូលកម្លាំងគ្នា ដើម្បីបញ្ជាក់ថាគេមិន​ចាញ់ការសម្លុតរបស់រុស្ស៊ីជាដាច់ខាត។ អាល្លឺម៉ង់ បារាំង បាន​ប្រកាសបញ្ជូនយន្តហោះចម្បាំង រីឯ​ហូឡង់វិញ បានសន្យាប្រញេបប្រញាប់បញ្ជូន​ប្រព័ន្ធខែលមីស៊ីល២គ្រឿង ដើម្បីការពារដែនអាកាសប៉ូឡូញ​។ ឆ្លើយតបទៅនឹងសំដីរបស់​លោកដូណាល់ ត្រាំ ដែលថា​ដ្រូនរុស្ស៊ីហោះចូលប៉ូឡូញ ប្រហែលអាចមកពីកំហុសបច្ចេកទេសដោយអចេតនានោះ​ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីប៉ូឡូញ បានបញ្ជាក់​ច្បាស់​ៗ បើដ្រូន​១ឬ២ វាអាចមែន តែនេះ១៩គ្រឿង។ ប៉ូឡូញហ៊ានអះអាង ថានេះគឺជា​ការគំរាម​សម្លុត​យ៉ាងច្បាស់របស់រុស្ស៊ី។

ពិធីបុណ្យកាន់បិណ្ឌដែលមានរយៈពេល ១៥ថ្ងៃ គឺជាទំនៀមទម្លាប់បែបសាសនាដ៏ធំមួយរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរដែលគោរព និងជឿជាក់លើការឧទ្ទិសបុណ្យកុសលជូនសាច់ញាតិដែលបានចាកឋានទៅ។ ប៉ុន្តែពិធីកាន់បិណ្ឌឆ្នាំនេះហាក់ខុសពីរាល់ដង ក៏ព្រោះតែកម្ពុជាកំពុង​​​ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពមាន​​ជម្លោះព្រំដែនជាមួយថៃ។ ក្នុងស្ថានភាពនេះ ​ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនឆ្លៀតធ្វើ​​​​ចង្ហាន់ ​រាប់បាត្រ​​ប្រគេន​ព្រះសង្ឃ ដើម្បីឧទ្ទិស និងនឹករឭកដល់វីរៈកងទ័ពខ្មែរ ដែលបានពលីជីវិតអំឡុងការផ្ទុះអាវុធជាមួយកងទ័ពថៃ។

មេដឹកនាំបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនក្នុងទ្វីបអាស៊ី និងលោកខាងលិចបានចេញសារស្វាគមន៍ចំពោះលទ្ធផលកិច្ចព្រមព្រៀងកម្ពុជា-ថៃ តាមរយៈកិច្ចប្រជុំពិសេសលើកទី១ របស់គណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅ (GBC) កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥។ បណ្តាប្រទេសទាំងនោះបានលើកទឹកចិត្តឲ្យភាគីកម្ពុជា-ថៃបន្តអនុវត្តផែនការដែលបានព្រមព្រៀងគ្នា ដើម្បីលើកកម្ពស់ការកសាងសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍក្នុងតំបន់ឡើងវិញ។

ពិព័រណ៍ផលិតផលខ្មែរឆ្នាំ ២០២៥ នឹងរៀបចំចំនួន ៣ថ្ងៃពីថ្ងៃទី ១១ដល់ថ្ងៃទី ១៣ ខែកញ្ញា នៅ​បរិវេណមជ្ឈមណ្ឌលកោះពេជ្រ។ នៅក្នុងបទសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ Rfi ឧកញ៉ា តែ តាំងប៉ ប្រធានសម្ព័ន្ធសមាគមសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមកម្ពុជាបានឲ្យដឹងថា​ មានផលិតផលខ្មែរជាង ១០០មុខបានដាក់តាំងបង្ហាញនៅក្នុងពិព័រណ៍ឆ្នាំនេះ។ ​​តាមរយៈ​ពិព័រណ៍លើកនេះ ​ឧកញ៉ា តែ តាំងប៉ កត់សម្គាល់ថា ​សន្ទុះគាំទ្ររបស់ពលរដ្ឋខ្មែរចំពោះផលិតផលក្នុងស្រុកមានការកើនឡើងដោយសារតែការពហិការមិនប្រើប្រាស់ផលិតផលប្រទេសជិតខាង។

ក្នុងជំនួបតាមប្រព័ន្ធវីដេអូ នា​​ថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ ភាគីកម្ពុជា-វៀតណាមបានពិភាក្សាគ្នាលើការផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងបញ្ហាសន្តិសុខក្នុងតំបន់។ ក្នុងពេលមានជម្លោះព្រំដែន​​ជាមួយថៃ កម្ពុជាក៏បានអរគុណវៀតណាមចំពោះការគាំទ្រដល់កិច្ចព្រមព្រៀងមួយចំនួន​រវាងកម្ពុជា-ថៃ និងការរួមចំណែករបស់វៀតណាមក្នុងក្រុមសង្កេតការណ៍អន្តរកាលផងដែរ។ 

ក្នុងរយៈពេល​១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ មាន​យុវជន​នៅតាមបណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុបអាយុ​១៦ឆ្នាំ កាន់តែតិចទៅៗ ដែល​សេពសុរានិង​សេពសារធាតុញៀន​ផ្សេងៗ ដូចជា​បារីនិង​កញ្ឆា​ជាដើម​។ នេះបើផ្អែកតាម​លទ្ធផល​នៃការអង្កេតស្រាវជ្រាវ ដែលអង្គភាពបារាំងឃ្លាំមើល​ការប្រើប្រាស់​សារធាតុញៀន បានធ្វើកាលពីឆ្នាំ​២០២៤ ហើយដែលទើបតែចេញផ្សាយ​កាលពីថ្ងៃទី​១១កញ្ញា​។ ក្នុងចំណោមយុវជនតាម​បណ្តាប្រទេសអឺរ៉ុប គឺយុវជនបារាំងដែល​​គេសង្កេតឃើញ ថា​សេពគ្រឿងស្រវឹង ជក់បារីជក់កញ្ឆា មានចំនួន​កាន់តែតិចទៅៗ។

អ្ន​កសារព័ត៌មាន​អន្តរជាតិ មកពីប្រទេស​ជាច្រើន រួម​ទាំង​អង្គការ​អ្នក​កាសែត​គ្មាន​ព្រំដែន បាន​ស្នើ​សុំ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​អាមេរិករបស់​លោក ដូណាល់ ត្រាំ យោគយល់ និង​បន្ធូរ​បន្ថយ​លក្ខខណ្ឌ​រឹតត្បិត​ទិដ្ឋាការ​សម្រាប់អ្នក​សារព័ត៌មាន​បរទេស​។ ក្រុម​អ្នកកាសែត​អន្តរជាតិ ពន្យល់ថា ការ​រឹត​ត្បិត​ ទិដ្ឋាការនេះ​​ នាំឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​គុណភាព​ព័ត៌មាន និង​បរិមាណ​សេចក្តីរាយការណ៍​ព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃ ​ពី​សហរដ្ឋអាមេរិក​។​ ​

នៅប្រទេស​បារាំង គណៈកម្មការសភាទទួល​បន្ទុក​ស៊ើបអង្កេត​ករណី​បណ្តាញ​សង្គម​TikTok បាន​ណែនាំឲ្យបិទខ្ទប់បណ្តាញសង្គមចំពោះក្មេងអាយុ​ក្រោម ១៥ឆ្នាំ និងបាន​​ស្នើឲ្យ​ដាក់​បំរាម​ហាមឃាត់ក្មេងជំទង់ អាយុពី​១៥ ទៅ​១៨ឆ្នាំ​​ មិន​ឲ្យ​ប្រើប្រាស់​បណ្តាញ​សង្គម​ នៅ​ពេល​យប់។​ សេចក្តីណែនាំ​របស់​គណៈកម្មការសភាបារាំង​នេះ បាន​ធ្វើឡើង ​ដោយ​ឈរទៅលើ​​ស្ថានភាព​រងគ្រោះ​ជាក់ស្តែង​ នៃឥទ្ធិពល​អវិជ្ជមាន​ពី​បណ្តាញ​សង្គម​ ចំពោះ​សុខភាព​ស្មារតី​របស់​កុមារ​និង​ក្មេង​ជំទង់។ ​ក្មេងៗបារាំង​មួយ​ចំនួន​ ​​ឈាន​ដល់​ធ្វើ​អត្តឃាត​ ទៀត​ផង​ ក្រោយ​ពី​ងប់ងុល​ជ្រុល​ហួស​នឹង​បណ្តាញ​សង្គម​។​ 

នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១១​ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​២០២៥​ ក្រុម​ប្រឹក្សា​ជាតិ​តស៊ូ​របស់​ លោក សម រង្ស៊ី បាន​សម្រេច​បង្កើត​រដ្ឋា​ភិបាល​ក្រៅ​ប្រ​ទេស​មួយ ​ដោយ​មាន​ស្ថាប័ន ​ឬ​ក្រសួង​ចំនួន​៧​ ដើម្បី​ដំណើរ​ការ​រដ្ឋា​ភិបាល​និរទ្ទេស​ខ្លួន​មួយនេះ​។​ តែ​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ជាតិ​តស៊ូនៅ​មិន​ទាន់​បង្ហាញ​ពី​សមាស​ភាព​ក្បាល​ម៉ា​ស៊ីន​ដឹក​នាំ​រដ្ឋា​ភិបាល​ក្រៅ​ប្រទេស​នេះ​នៅ​ឡើយ​ទេ​ តែ​គេ​គ្រោង​បង្ហាញ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៥​ ខែ​តុលា ​បន្ទាប់​ពី​ដាក់​ឲ្យ​ដំណើរ​ការ​ជា​ផ្លូវ​ការ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី២៣​ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០២៥​។

កម្ពុជា-ថៃបានឯកភាពគ្នាសាកល្បងកំណត់តំបន់សម្រាប់ការដោះមីនក្នុងរយៈពេល ១ខែខាងមុខ។ នេះបើតាមសេចក្តីសម្រេចនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំពិសេសរបស់គណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅ (GBC) នាថ្ងៃពុធទី១០ កញ្ញា។ អ្នកជំនាញផ្នែកកិច្ចការអន្តរជាតិ លើកឡើងពីភាពវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមាន របស់កម្ពុជា ក្នុងការសម្រេចចិត្តកំណត់តំបន់ដោះមីនរួមជាមួយភាគីថៃ។ ភាពវិជ្ជមានគឺ ការដោះមីនរួមគ្នានឹងធ្វើឲ្យថៃលែងមានលេសចោទប្រកាន់ថា កម្ពុជាជាអ្នកដាក់មីនតាមបន្ទាត់ព្រំដែន។ តែភាពអវិជ្ជមានគឺ ពួកគេបារម្ភថា ថៃនឹងងាយស្រួលចូលទន្ទ្រានទឹកដីកម្ពុជា ក្រោយការដោះមីនបានជោគជ័យ។

ប្រទេស​ចិន​បាន​អះ​អាង​ជា​ថ្មី​ម្តង​ទៀត​ពី​ការ​រីក​ចម្រើន​នៃ​ទំនាក់​ទំនង​រវាង​ចិន ​និង​កម្ពុជា​ដែល​បាន​ប្រែ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​សហគមន៍​វាសនា​រួម​រវាង​ចិន-កម្ពុជា ​នៅគ្រប់​រដូវ​កាល​ក្នុង​យុគ​សម័យ​ថ្មី​។ ​ការ​វិវត្តន៍​នេះ​ត្រូវ​បាន​ចិន​ចាត់​ទុក​ថា​ជានិមិត្ត​រូប​នៃ​ទំនុក​ចិត្ត ​និង​សាមគ្គី​ភាព​រវាង​ប្រទេស​ទាំង​២​ និង​បាន​បើក​ចក្ខុ​វិស័យ​នៃ​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​កាន់​តែ​ទូ​លំ​ទូ​លាយ​សម្រាប់​កិច្ច​សហ​ប្រតិ​បត្តិ​ការ​ជា​យុទ្ធសាស្ត្រ​គ្រប់​ជ្រុង​ជ្រោយ​។​ ការ​លើក​ឡើង​របស់​ប្រទេស​មហា​អំណាច​ចិន​នាពេល​នេះ​ គឺ​នៅ​ពេល​ចិន​រំលឹក​ខួប​អនុស្សាវ​រីយ៍​លើក​ទី​៨០​ នៃ​ជ័យ​ជម្នះ​សង្គ្រាម​របស់​ចិន​ប្រឆាំង​នឹង​ជប៉ុន​ និងសង្រ្គាម​ប្រឆាំង​ហ្វាស៊ីស​ពិភព​លោក​។

នៅថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន ៧បានចេញរបាយការណ៍បឋមស្តីពីផលប៉ះពាល់ផ្នែកបរិស្ថានក្នុងខេត្តព្រះវិហារ ឧត្តរមានជ័យ និងបន្ទាយមានជ័យ ដែលបណ្តាលមកពីការប្រើសារធាតុគីមី និងផ្សែងពុលពីសំណាក់ទាហានថៃ។ ក្នុងបទសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិRfi នៅថ្ងៃទី១១កញ្ញានេះ លោក រស់ សុដ្ឋា ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាហៅកាត់ថា CHRAC បានរកឃើញពីផលប៉ះពាល់ក្នុងកម្រិតទ្រង់ទ្រាយធំពុំធ្លាប់មាន ជាពិសេសផលប៉ះពាល់ដល់សុខុមាលភាពពលរដ្ឋខ្មែរ។ តាម លោក រស់ សុដ្ឋា ផ្សែងពុលដែលទាហានថៃបាញ់ស្រោចពីលើមេឃអំឡុងពេលមានសង្គ្រាមបានបណ្តាលឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើននាក់មានបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរ សត្វចិញ្ចឹមរបស់អ្នកភូមិស្លាប់ស្ទើរទាំងអស់ និងដំណាំក៏ត្រូវខូចខាត។ ទន្ទឹមនេះ ប្រភពទឹក ខ្យល់ និងដីក៏ត្រូវបានរបាយការណ៍នេះរកឃើញថាបានរងនូវការបំពុលផងដែរ។ តាមប្រធានអង្គការ CHRAC អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងក្រុមអ្នកជំនាញនឹងបន្តចុះវាយតម្លៃពីកម្រិតផលប៉ះពាល់ម្តងទៀត ដើម្បីធ្វើជារបាយការណ៍ពេញលេញដាក់ជូនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អង្គការសហប្រជាតិ និងអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន៕  

នៅប្រទេស​ស្រីលង្កា រដ្ឋសភា​បា​នអនុម័ត​ច្បាប់​ដកហូត​សិទ្ធិស្នាក់នៅ​និវេសនដ្ឋានសាធារណៈរបស់រដ្ឋ​ សម្រាប់​​​អតីតប្រធានាធិបតី ហើយ​ថែមទាំង​ដកហូត​ឯកសិទ្ធិពិសេស​ផ្សេងៗទៀត។ ជាប្រតិកម្មភ្លាមៗ អ្នក​នយោបាយ​បក្សប្រឆាំងរិះគន់ថា​ ច្បាប់ថ្មីនេះជា​​វិធានការ​សងសឹករបស់​រដ្ឋាភិបាល​ឆ្វេងនិយម​ និងថា ប្រធានាធិបតីបច្ចុប្បន្ន​កំពុងតែ​​បោសសម្អាត​អ្នក​ប្រឆាំង​នឹងខ្លួន។​ ​

ក្រ​សួង​ទេស​ចរណ៍​នា​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ ​បាន​ចេញ​សេច​ក្តី​ណែនាំ​មួយ​ឲ្យ​ប្រតិ​បត្តិករ​ទាំង​អស់​ពង្រឹង​គុណ​ភាព​សេវា​កម្ម​របស់​ខ្លួន​ ពិសេស​ក្នុង​រដូវ​បុណ្យ​កាន់​បិណ្ឌ ​និង​បុណ្យ​ភ្ជុំ​បិណ្ឌ​ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៨​ ដល់​ថ្ងៃ​ទី​២២​ ខែ​កញ្ញា ​ឆ្នាំ​២០២៥​។​ សេច​ក្តី​ណែនាំ​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​គោល​បំណង​លើក​កម្ពស់​កិត្យា​នុ​ភាព ​និង​ភាព​ធន់​របស់​កម្ពុជា ហើយ​ប្រែ​ក្លាយ​កម្ពុជា​ជា​គោល​ដៅ​ទេសចរណ៍​ប្រកប​ដោយ​សុវត្ថិ​ភាព និង​ភាព​ទាក់​ទាញ​ជា​ដើម​។​ អ្នកជំនាញ​លើក​ឡើង​ថា ​រដូវ​ភ្ជុំ​បិណ្ឌ​គឺ​ជា​ពេល​ដែល​មាន​កំណើន​ទេសចរណ៍​ក្នុង​ស្រុក​។​ តែ​ទន្ទឹម​គ្នា​នោះ ​អ្នកជំ​នាញ​ លើក​ឡើង​ថា​ ប្រតិ​បត្តិករ​ទេស​ចរណ៍​គួរ​តែ​ពង្រឹង​បន្ថែម​ទៀត​លើ​សេវា​កម្ម​របស់​ខ្លួន​ ខណៈ​នៅ​មាន​ចំណុច​ខ្វះ​ខាត​ខ្លះ​នា​ពេល​កន្លង​មក​៕

នៅថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥នេះ កម្ពុជា និងថៃបានបើកកិច្ចប្រជុំពិសេសលើកទី១ នៃគណៈកម្មការព្រំដែនទូទៅ (GBC) ដែលដឹកនាំដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជាលោក ទៀ សីហា និងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិថៃស្តីទី លោក Nattaphon Narphanit។ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំង RFI នាថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥នេះ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជាបានស្វាគមន៍ចំពោះលទ្ធផលជាវិជ្ជមាននៃកិច្ចប្រជុំ GBC នេះ។ តែសំណើរបស់ជប៉ុនដែលស្នើឲ្យភាគីកម្ពុជា-ថៃបើកច្រកទំនិញតាមព្រំដែនត្រូវបានលោក បណ្ឌិត យង់ ពៅយល់ថា កម្ពុជាគួរតែមានការសិក្សាលម្អិតមួយ និងត្រូវមានលក្ខខណ្ឌជាមួយថៃឲ្យបានច្បាស់លាស់ដើម្បីកុំឲ្យថៃបើក-បិទច្រកព្រំដែនជាឯកតោភាគីតាមទំនើងចិត្ត៕

ប្រធានាធិបតីបារាំង​ លោក អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង តែងតាំងរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ​ លោកសេបាស្យៀង ឡឺក័រនុយ (Sébastien Lecornu) ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ខណៈបាតុកម្មផ្ទុះឡើងសឹងពេញផ្ទៃប្រទេសបារាំង។ គណបក្សប្រឆាំងឆ្វេងនិយម​ជ្រុល ​បានប្រកាស​ថា នឹង​ដាក់​ញត្តិ ជាថ្មី ទៅកាន់​​រដ្ឋសភា ដើម្បីរៀបចំ​បោះឆ្នោត​មិនផ្តល់ទំនុកចិត្ត​ និង​ទម្លាក់​នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី​ នេះទៀត។​​​ ​

នៅទីបំផុត អាកាសយានដា្ឋនអន្តរជាតិតេជោថ្មីដែលមានទីតាំងនៅភាគខាងត្បូងខេត្តកណ្តាលនិងខេត្តតាកែវ ហើយមានចម្ងាយប្រមាណ២០គីឡូម៉ែត្រពីរាជធានីភ្នំពេញត្រូវបានបើកដាក់ឱ្យដំណើរការជាផ្លូវការកាលពីថ្ងៃទី៩ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥។ នៅថ្ងៃដំបូងនៃការបើកឲ្យដំណើរការ អ្នកធ្វើដំណើរជាតិនិងអន្តរជាតិ រួមទាំងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅមកពីសឹងគ្រប់ទិសទីបានចូលទស្សនា និងបានកើតសរសើរស្នាដៃដ៏ល្អឯកនៃសំណង់អាកាសយានដ្ឋានថ្មីរបស់កម្ពុជាលំដាប់ពិភពលោកដែលមានលក្ខណៈធំទូលាយថ្មីប្លែក និងគួរឲ្យទាក់ទាញ៕

សកម្មជននយោបាយនៃគណបក្សភ្លើងទៀន ១រូប និងគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ១រូបត្រូវបានអាជ្ញាធរខេត្តកំពង់ស្ពឺចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី៥ កញ្ញា ដោយមិនទាន់ដឹងមូលហេតុ។ នេះបើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន និងគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរនៅថ្ងៃអង្គារទី៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ ដោយចាត់ទុកថា ការចាប់ខ្លួនសកម្មជននយោបាយទាំង ២រូបជាការបំភិតបំភ័យដល់សកម្មជននយោបាយផ្សេងទៀតរបស់គណបក្សនៅទូទាំងប្រទេស។

ក្នុងជំនួបជាមួយមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជានាថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ គណៈប្រតិភូថ្នាក់តំបន់នៃគណៈកម្មាធិការកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិ ICRC បានឲ្យដឹងថា ទាហានខ្មែរទាំង ១៨នាក់ ដែលយោធាថៃចាប់ខ្លួននោះគឺមានសុវត្ថិភាព និងសុខភាពល្អទាំងអស់។ ក្រោយយោធាថៃចាប់ខ្លួនចំនួន ៤៣ថ្ងៃ និងបើតាមគណៈកម្មាធិការកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិ ICRC ទាហានខ្មែរទាំង ១៨នាក់បានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយក្រុមគ្រួសារជាលើកទី១ តាមរយៈសារដែលផ្ញើតាមអង្គការមនុស្សធម៌ ICRC។

កម្ពុជា-ថៃបានឯកភាពគ្នាសាកល្បងកំណត់តំបន់សម្រាប់ការដោះមីនក្នុងរយៈពេល ១ខែខាងមុខ។ ការសម្រេចនេះធ្វើឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំពិសេសលើកទី១ របស់គណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅ (GBC) នាថ្ងៃពុធទី១០ កញ្ញានេះ។

ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន ៥៤ស្ថាប័នបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលលុបចោលវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីសញ្ជាតិ ដែលអាចឈានដល់ការដកហូតសញ្ជាតិខ្មែរពីពលរដ្ឋខ្មែរ។ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចាត់ទុកការដកហូតសញ្ជាតិខ្មែរពីពលរដ្ឋខ្មែរថាជាការរំលោភលើបទដ្ឋានអន្តរជាតិ និងថា ច្បាប់នេះពុំមានភាពចាំបាច់ទេ។

កាលពីរសៀលថ្ងៃ​អង្គារទី​៩កញ្ញា​ សំឡេងផ្ទុះបាន​លាន់ឮ នៅ​ទីក្រុងដូហារបស់កាតា។ អាជ្ញារធរកាតា បានអះអាងថា គឺកងទ័ពអ៊ីស្រាអែល បានបើក​ការវាយ​ប្រហារ បាញ់ប្លោង​គ្រាប់​ សំដៅចង់សម្លាប់​មេក្រុម​ហាម៉ាស ដែ​ល​ស្នាក់នៅទីក្រុង​ដូហា​។ កាតាបានបរិហារ ចាត់ទុក​ការវាយ​ប្រហារនេះ ថាជាអំពើដ៏កំសាកនិង​ថោកទាបបំផុតរបស់អ៊ីស្រាអែល​។

នៅនេប៉ាល់ នាយករដ្ឋមន្ត្រី​បាន​ប្រកាស​លាលែង​ចេញ​​ពីតំណែង ក្រោយ​ពី​ព្រឹត្តិការណ៍​ប៉ះទង្គិច​ហិង្សា រវាង​កង​កម្លាំងសមត្ថកិច្ច និង​ក្រុម​បាតុករ បណ្តាល​ឲ្យ​ស្លាប់​មនុស្ស​យ៉ាង​តិច ១៩ នាក់ និង​រង​របួស​ច្រើន​រយនាក់។ ដើម្បីសម្រាលភាព​តាន​តឹងនិង​ភាព​ចលាចល​​ក្នុងស្រុក​ ប្រធានាធិបតីនេប៉ាល់ បាន​ចេញមុខ​ធ្វើ​អន្តរាគមន៍ និង​អំពាវនាវឲ្យសាមគ្គីរួបរួមជាតិ​។​ ​

លោក អ៊ីលីយ៉ា យ៉ាហ្ស៊ីន (Ilya Yashin) សកម្មជនប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ី ដែលមានឈ្មោះ បោះសំឡេងមួយរូប បានថ្លែងនៅថ្ងៃ ចន្ទ ទី ៨ កញ្ញា ថ្មីៗនេះថា អាជ្ញាធររុស្ស៊ី បានប្រកាស ដកសញ្ជាតិរុស្ស៊ី ពីរូបគាត់។ នេះបើយោងតាមប្រភពព័ត៌មានចុងក្រោយ ដែលអាជ្ញាធររុស្ស៊ី បានចុះផ្សាយ ជុំវិញសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌថ្មីមួយទៀត ពាក់ព័ន្ធនឹងរូប លោក អ៊ីលីយ៉ា យ៉ាហ្ស៊ីន។ 

​​សភា​បារាំង ដែល​បណ្តា​គណបក្ស​ប្រឆាំង​មាន​សំឡេងច្រើ​នជាង បាន​សម្រេច​បោះឆ្នោត​ដក​សេចក្តីទុក​ចិត្ត​ពី​នាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ្វ្រង់ស័រ បៃរូ។ ​​ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល​អស់​តំណែង​រូបនេះ ត្រូវ​ប្រគល់​លិខិត​លាលែងចុះចេញពីកៅអី​ជាផ្លូវ​ការ​ ជូន​ចំពោះ​ប្រធានាធិបតី​ អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង នៅវិមាន​អេលីហ្សេ​​។ ទោះ​ចង់មិនចង់​ ប្រទេស​បារាំងត្រូវ​ធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិ​នយោបាយជាថ្មី ដ្បិត​ថា ក្រុម​សហជីព​ជាច្រើន​​ រួម​និង​បក្សប្រឆាំង​ បាន​ប្រកាស​ផ្តើម​ធ្វើ​បាតុកម្ម​​ចាប់ពីថ្ងៃទី​១០កញ្ញា​​ត​ទៅ​ ដើម្បី​បិទ​ខ្ទប់​ដំណើរការ​ការងារ​​​ជាច្រើន​​វិស័យ​​ ក្នុង​បំណងចង់​​ទម្លាក់​ប្រមុខរដ្ឋ​តែម្តង។​​

កាលពីថ្ងៃចន្ទទី​៨កញ្ញា​ លោក​ថាក់ស៊ីន​ ស្ថាបនិក​គណបក្សភឿថៃ បានត្រលប់ចូលស្រុក​វិញ​ ដើម្បីចូលខ្លួន​ក្នុង​​សវនាការ​របស់តុលាការកំពូលថៃ ​ក្នុងសំណុំរឿងពាក់ព័ន្ធនឹងភាពត្រឹមត្រូវ នៃការអនុវត្តទោសរបស់​លោក​​។ ព្រឹកថ្ងៃអង្គារទី​៩កញ្ញានេះ តុលាការកំពូលថៃ បានសម្រេចសេចក្តី បញ្ជូន​លោក​ថាក់ស៊ីន យកទៅអនុវត្តទោស​ចំនួន១ឆ្នាំ នៅក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំងក្រុងបាងកក​។

នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅរសៀលថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ នេះបានបញ្ជាក់ថា គ្មានការបញ្ជាឱ្យកងទ័ពជួរមុខនៅសមរភូមិដកថយ ក្រោយបទឈប់បាញ់ និងគ្មានការចរចាដោយភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌដោះដូរដីជាមួយថៃទេ។ ការបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែតធ្វើឡើង ក្រោយមានការវែកញែកលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកជុំវិញភាពអសកម្ម និងកម្សោយនៃការដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះព្រំដែនជាមួយថៃកន្លងមករបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។

ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ ឬព្រលានយន្តហោះពោធិ៍ចិនតុង ត្រូវបានដាក់ឲ្យចូលនិវត្តន៍ចាប់ពីថ្ងៃទី០៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ទៅ បន្ទាប់ពីបានដំណើរការអស់រយៈពេលជិត ៧០ឆ្នាំ។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបញ្ជាក់កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ថា នឹងរក្សាទុកព្រលានយន្តហោះទំហំជាង ៤០០ហិចតានេះ ជាទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ ដែលមានតម្លៃជាប្រវត្តិសាស្ត្រ។ អ្នកតាមដានសង្គមនានាយល់ឃើញថា ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ គួរតែត្រូវបានរៀបចំឲ្យក្លាយទៅជាកន្លែងកម្សាន្ត ទេសចរណ៍ វប្បធម៌ កីឡា ដែលអាចទាក់ទាញថវិកាបានយ៉ាងច្រើនសម្រាប់ហិបរដ្ឋ។

មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងហ្វីលីពីនបានចុះហត្ថលេខាលើឯកសារសំខាន់ៗចំនួន៣ ស្តីពីការប្រឆាំងអំពើឆ្លងដែន ការងារក្នុងវិស័យអប់រំ និងសេវាកម្មដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវអាកាស។ ពិធីចុះហត្ថលេខានេះបានប្រព្រឹត្តទៅក្រោមអធិបតីភាពរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក ហ្វ៊ែរឌីណង់ ម៉ាកូស ជូញ៉រនៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរយៈពេល ៣ថ្ងៃនៅកម្ពុជាដែលចាប់ផ្តើមក្នុងថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥។

ការឃោសនា​ផ្សព្វផ្សាយ​ដើម្បី​សង្រ្គាម​កកើតមាន​នៅគ្រប់ទីកន្លែងក្នុងពិភពលោក។ ប្រធាន​ឧត្តម​ស្នងការសិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិ​បាន​ទាញសញ្ញាអាសន្ន​យ៉ាងដូច្នេះ នៅ​ថ្ងៃចន្ទទី ៨​កញ្ញា ដែលជា​ថ្ងៃបើក​កិច្ចប្រជុំលើកទី​៦០​របស់​ក្រុមប្រឹក្សា​សិទ្ធិមនុស្ស​នៅទីក្រុង​ហ្សឺណែវ។ ដោយ​លើកឡើង​ពី​សង្រ្គាម​នៅហ្កាហ្សា សង្រ្គាម​អ៊ុយក្រែន និង​ជម្លោះ​ប្រដាប់អាវុធ​​នៅស៊ូដង់ ប្រធាន​ឧត្តម​ស្នងការសិទ្ធិមនុស្ស​អន្តរជាតិថ្លែងព្រួយបារម្ភ​ពីនិន្នាការ​លើកស្ទួយ​ការប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សា និង​ការធ្លាក់ចុះខ្សោយ​នៃ​ច្បាប់អន្តរជាតិ។