ថៃ​បាន​សម្រេច​បិទ​ព្រំ​ដែន​ជា​ឯក​តោ​ភាគី​ជាមួយ​កម្ពុជា​ ចាប់​តាំង​ពី​ចុង​ខែ​មិថុនា ​ឆ្នាំ​២០២៥ ​បន្ទាប់​ពី​មាន​ភាពតាន​តឹង​នៅ​ព្រំដែន​រវាង​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​។​ ទាក់​ទង​នឹង​ផល​វិបាក​នៃ​ការ​បិទ​ព្រំ​ដែន​ជាមួយ​កម្ពុជា​នេះ​ ថៃ​បាន​អះ​អាង​ថា ​ខ្លួន​បាន​ខាត​បង់​ទឹក​ប្រាក់​ប្រមាណ​ ១០​ពាន់​លាន​បាត​ ឬ​ស្មើ​ជាង​៣០០​លាន​ដុល្លារ​ក្នុង​ ១​ខែ​។ ​ចំណែក​ពី​ខាង​ភាគី​កម្ពុជា ​គេ​នៅ​មិន​ទាន់​ដឹង​ពី​ទំហំ​នៃការ​ខាត​បង់​សេដ្ឋ​កិច្ច​ ដោយ​សារ​ការ​បិទ​ព្រំ​ដែន​ជា​មួយ​ភាគី​ថៃ​នៅ​ឡើយ​ទេ​។ ​ប៉ុន្តែ​អ្នក​សេដ្ឋ​កិច្ច​កម្ពុជា​វាយ​តម្លៃ​ថា​ ជា​ឱកាស​ល្អ​របស់​កម្ពុជា​ ប្រសិន​បើ​ព្រំដែន​កម្ពុជា ​និង​ថៃ​នៅ​បន្ត​បិទ​កាន់​តែ​យូរ​ទៅ​មុខ​ទៀត​៕

ថ្មីៗនេះមានការបង្ហោះចែកចាយនៅតាមបណ្តាញសង្គមយ៉ាងព្រោងព្រាតអំពីការបន្លំយកមីកញ្ចប់របស់ថៃដាក់ចូលកេសមីរបស់ខ្មែរ ឈ្មោះថា «មីជាតិ»។ ភ្លាមៗនោះ ក្រុមហ៊ុនមីជាតិបានចេញមកបកស្រាយថា ការក្លែងបន្លំដូច្នេះមិនមែនជាទង្វើរបស់ក្រុមហ៊ុនទេ តែជាទង្វើរបស់ម្ចាស់ដេប៉ូចែកចាយមីថៃ។ អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានការពារអ្នកប្រើប្រាស់ កិច្ចការប្រកួតប្រជែង និងបង្ក្រាបការក្លែងបន្លំ ហៅកាត់ថា (ក.ប.ប) លោក គឹម មាសសុខសីហា បានបញ្ជាក់ប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នៅថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ថា មន្ត្រីនៃអគ្គនាយកដ្ឋានបានចុះត្រួតពិនិត្យនៅដេប៉ូយ៉ាងហោច ៣កន្លែង ដែលមានការក្លែងបន្លំផលិតផលថៃ ក្រោយពលរដ្ឋខ្មែរភាគច្រើនពហិការមិនប្រើប្រាស់ផលិតផលថៃ។ បើតាមលោក គឹម មាសសុខសីហា ម្ចាស់ដេប៉ូទាំងនោះក៏បានចុះកិច្ចសន្យាបញ្ឈប់ទង្វើនេះ ជាមួយសមត្ថកិច្ចរួចហើយដែរ។ 

អាជ្ញាធរជាតិអប្សរានៅថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥នេះបានរំឭកឱ្យទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះហានិភ័យក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ដោយសារតែការប្រែប្រួលអាកាសធាតុអំឡុងរដូវវស្សា។ អគ្គនាយករង និងជាអ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា លោក ឡុង កុសល បានប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI ថា បន្ថែមពីការអំពាវនាវ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានដាក់ពង្រាយក្រុមការងារតាមតំបន់អង្គរ ដើម្បីតាមដានស្ថានភាពអាកាសធាតុ និងសុវត្ថិភាពភ្ញៀវទេសចរ។ តែទោះយ៉ាងណា លោក ឡុង កុសល នៅតែអំពាវនាវឲ្យភ្ញៀវទេសចរប្រុងប្រយ័ត្នខ្លួនឯង ចំពោះគ្រោះថ្នាក់ជាយថាហេតុ ដែលបង្កឡើងដោយបាតុភូតធម្មជាតិក្នុងរដូវវស្សានេះ។

ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ បា​នផ្លាស់ប្តូរ​ជំហរ​ក្នុង​សំណុំ​រឿង​សង្គ្រាម​អ៊ុយក្រែន​ ។ ពីមុន លោកត្រាំធ្លាប់ស្តី​​បន្ទោស​មេដឹកនាំអ៊ុយក្រែន​ថារឹង​ទទឹងមិន​ព្រម​ទទួល​យក​លក្ខខណ្ឌរុស្ស៊ី​និង​​មិន​ចង់​បញ្ចប់​សង្គ្រាម​ តែពេលនេះ លោកថា នឹង​ជួយ​អ៊ុយក្រែន​ដើម្បី​ដណ្តើម​យក​ទឹកដី​មកវិញ​។​​ ការ​ថ្លែងដូច្នេះ ធ្វើឡើង​នៅ​កិច្ចប្រជុំកំពូល​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ  ជាទីដែល​ចៅហ្វាយ​សេតវិមាន​បញ្ចេញ​យោបល់​ក្នុង​សំណុំ​រឿង​អន្តរជាតិ​ជាច្រើន​ផ្សេងទៀត។​

ប្រមុខរដ្ឋស្តីទី លោក ហ៊ុន សែន បានប្រាប់ទៅភាគីថៃថា កម្ពុជាមិនដាច់ពោះស្លាប់ឡើយ ទោះបីថៃបន្តបិទច្រកព្រំដែនជាមួយកម្ពុជារហូតដល់ ១០០ឆ្នាំទៀត និងថា កម្ពុជាក៏នឹងមិនបន្ទាបខ្លួនសុំឱ្យថៃបើកច្រកព្រំដែន ដែលថៃបានបិទដោយឯកតោភាគីឡើយ។ ប្រតិកម្មរបស់ លោក ហ៊ុន សែន ដូច្នេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីមានការជជែកវែកញែកក្នុងចំណោមពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន និងគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានថៃ អំពីការចង់ឱ្យបិទព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃបន្តទៀត។

ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា តាមរយៈអ្នកនាំពាក្យបានបញ្ជាក់នៅថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ ថា កងកម្លាំងរបស់កម្ពុជាមិនបានប្រើប្រាស់អាវុធបាញ់ចូលក្នុងទឹកដីថៃនោះទេ។ ការបញ្ជាក់ដូចនេះរបស់ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា គឺក្រោយកងយោធពលភូមិន្ទថៃចោទថា «កម្ពុជាបានបាញ់អាវុធធុនតូចចំនួន ៣ទៅ៥គ្រាប់ចូលទឹកដីថៃ ក្នុងគោលបំណងញុះញង់ នៅតំបន់តាមបណ្តោយព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរ»។ តាមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា កងកម្លាំងកម្ពុជា​បានប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងពេញលេញ ចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងនៃបទឈប់បាញ់រវាងប្រទេសទាំងពីរ។

ទីបំផុតទៅ ឥណ្ឌូណេស៊ីនិងសហភាពអឺរ៉ុប ចុះកិច្ចព្រមព្រៀងដោះដូរពាណិជ្ជកម្មសេរី។ កិច្ចព្រមព្រៀងលើកលែង​ពន្ធគយ​នេះ បាន​ស៊ី​ពេល​ចរចា​ជិត​ ១ ទសវត្សរ៍។ ស៊ីពេល​យូរ​ ដ្បិត​ថា មា​នភាព​​ប្រទាំង​ប្រទើស​ក្នុង​សំណុំ​រឿង​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើនៅ​ឥណ្ឌូណេស៊ី ដើម្បីយកដីធ្វើកសិឧស្សាហ​កម្ម​​។ ក្រោម​សម្ពាធ​រនាំង​ពន្ធគយ​របស់​អាមេរិក ភាគីទាំង២បាន​ប្រញាប់​រួសរាន់​សម្រុះសម្រួល​គ្នា​ចុះកិច្ចព្រមព្រៀង។​​

នៅមហាសន្និបាតនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ថ្ងៃទី​២២កញ្ញា​ លោក​ម៉ាក្រុង ប្រធានាធិបតី​បារាំង​បានឡើងថ្លែងសុន្ទរកថា ប្រកាសទទួលស្គាល់រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនជាផ្លូវការ និង​ដើម្បី​បើក​ផ្លូវ​ឲ្យ​មានការចរចាបិទបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅហ្កាហ្សា ស្ថាបនាសន្តិភាពមួយជារៀងដរាប សម្រាប់ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលនិង​ប៉ាឡេស្ទីន​។ ក្រៅពីបារាំង លុចហ្សំបួរ ប៊ែលហ្សិក អង់គ្លេស កាណាដា អូស្ត្រាលី ព័រទុយហ្កាល់ ម៉ូណាកូ និងប្រទេសតូចៗមួយចំនួនទៀត សុទ្ធតែបាន​ប្រកាសទទួលស្គាល់រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនជាផ្លូវការ​ នៅក្នុងឱកាសមហាសន្និបាតប្រចាំឆ្នាំ​ទី​៨០ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ​។

ជម្លោះអ៊ីស្រាអែល-ប៉ាឡេស្ទីន គឺជាជម្លោះដ៏រ៉ាំរ៉ៃអូសបន្លាយ​សឹងមួយ​សតវត្សរ៍​មកហើយ​។ នៅក្នុង​រយៈពេលមួយ​​នៃប្រវត្តិសាស្ត្រ​ គិតចាប់ពី​ការប្រកាសផែនការពុះចែកដែន​ដីប៉ាឡេស្ទីន​ជា​២នៅ​​​ឆ្នាំ​១៩៤៧ អ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនបាន​ខិតចូលចាប់ដៃគ្នាឈានទៅដោះស្រាយ​បញ្ហា តែពេលខ្លះ ក៏ឃ្លាតឆ្ងាយពីគ្នាវិញ ព្រោះតែ​​​ប្រការផ្សេងៗ ដែលមក​រារាំង មិន​ឲ្យ​ប្រជាជាតិទាំង២កសាងសន្តិភាពនឹងគ្នាបាន។ ហេតុការណ៍​វាយប្រហារ​​យ៉ាងសាហាវព្រៃផ្សៃរបស់ក្រុមហាម៉ាស​ប៉ាឡេស្ទីន កាលពីថ្ងៃទី​៧តុលាឆ្នាំ​២០២៣ នៅក្នុងទឹកដីអ៊ីស្រាអែល គឺជាចំណុចចាប់ផ្តើមនៃទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏សែនខ្លោចផ្សារបំផុត​ សម្រាប់ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន​ ហើយដែលបានធ្វើ​ឲ្យក្តីសង្ឃឹម​នៃសន្តិភាព កាន់តែរសាត់ឆ្ងាយ​។

នៅ​ប្រទេស​ដាណឺម៉ាក ដ្រូន​ធំៗ យ៉ាងតិច ​៣ គ្រឿង​​ ដែលគេ​​សង្ស័យ​ថា​ជារបស់រុស្ស៊ី បាន​ហោះ​ហើរ​នៅ​អាកាសយានដ្ឋាន​ទីក្រុងកូប៉ិនហាក ​ហើយ​បណ្តាល​ឲ្យ​​ផ្អាក​ជើងហោះហើរ​យន្តហោះស៊ីវិល ​ជាច្រើន​ម៉ោង នៅយប់​ថ្ងៃ​ចន្ទ ឈានចូល​​ថ្ងៃ​អង្គារ ទី​២៣ កញ្ញា។ ​នៅយប់​​ដំណាល​គ្នា​នោះ មាន​ដ្រូន​មួយ​ចំនួន​ទៀត ក៏បាន​ហោះ​នៅ​ព្រលាន​យន្តហោះ​ក្រុង​អូស្លូ ប្រទេស​ន័រវែស។ ហេតុការណ៍​បង្ហោះដ្រូន​នៅ​ដាណឺម៉ាកនិង​ន័រវែស បាន​កើតឡើង​ផ្ទួនៗ​ បន្ទាប់ពី​ដ្រូន​រុស្ស៊ី​ហោះ​ហើរ​«ដោយ​ភាន់ច្រឡំ»និង​«វង្វេងផ្លូវ​» នៅ​ផ្ទៃអាកាស​ប្រទេស​ប៉ូឡូញ រូម៉ានី និង​អេស្តូនី។​​ 

លោក គីម ជុងអ៊ុន ប្រធានាធិបតី​​កូរ៉េខាងជើង បាន​ប្រកាស​ថា​ ត្រៀម​ខ្លួន​ជាស្រេច ​ដើម្បី​ប្រាស្រ័យ​ទាក់ទង​គ្នាឡើងវិញ​ជាមួយប្រធានាធិបតីអាមេរិក ​​លោក ដូណាល់ ត្រាំ​។ ​មេ​​ដឹកនាំរបបផ្តាច់ការទី​ក្រុង​ព្យុងយ៉ាង​ ​ក៏បាន​រម្លឹក​អំពី​អនុស្សារីយ៍​ផ្អែម​ល្ហែម ក្នុងអាណត្តិ​ដឹកនាំ​លើកទី​១ របស់​លោក ដូណាល់ ត្រាំ​។​ ក្រៅពី​បោះដៃ​រក​អាមេរិក លោក គីម ជុងអ៊ុន ​បើកផ្លូវ​ចង់ជជែក​ជាមួយ​កូរ៉េ​ខាងត្បូង​ ដែរ។​ ​

ថ្ងៃចន្ទទី​២២កញ្ញា នៅទីស្នាក់ការ​​អង្គការសហប្រជាជាតិ​​ទីក្រុងញូយ៉ក បារាំងនិងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ដឹកនាំជំនួបកំពូលពិសេសមួយជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំ​នៃបណ្តាប្រទេសជាច្រើន ដើម្បីជជែកគ្នាអំពី​ដំណោះស្រា​យសន្តិភាព​រវាងអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន​។ បារាំងនិងប្រទេសជាច្រើនទៀត ​គ្រោងនឹងប្រកាសទទួលស្គាល់ រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនជាផ្លូវការ​ នៅក្នុងឱកាសអង្គមហាសន្និបាតលើកទី​៨០​ នៃអង្កការសហប្រជាជាតិ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តិធ្វើទៅនៅថ្ងៃអង្គារទី​២៣កញ្ញា​។ អង្គមហាសន្និបាតដែលនឹងគ្មានតំណាងប៉ាឡេស្ទីនចូលរួមទេ ព្រោះសហរដ្ឋអាមេរិក​បានបដិសេធមិនផ្តល់ទិដ្ឋាការ​ឲ្យ​។​

ថ្មីៗនេះ ប៉ាគីស្ថាន និងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បាន​សម្រេច​ចុះកិច្ចព្រមព្រៀងការពារជាតិរួម។ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ​ប៉ាគីស្ថាន​ អះអាងថា អាច​នឹង​ប្រើប្រព័ន្ធ​ខែល​​ឆ័ត្រ​នុយក្លេអ៊ែរ ដើម្បី​ការពារ​អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ប្រសិន​បើ​ចាំបាច់។ ការ​ចុះកិច្ចព្រមព្រៀង​ការពារ​ជាតិ​រវាង​សម្ព័ន្ធ​ចាស់​វស្សា​ទាំង២នេះ ធ្វើឡើង​ក្រោយ​ពី​ អ៊ីស្រាអែល វាយ​ប្រហារ​សម្លាប់​មេដឹកនាំនិងអ្នក​តំណាង​​ហាម៉ាស​ក្នុង​ប្រទេស​កាតា​ ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​​ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ព្រួយ​បារម្ភ​ពីសុវត្ថិភាព​របស់ខ្លួនដែរ​។ ​

នៅទីក្រុងម៉ានីល ថ្ងៃអាទិត្យ ទី២១ កញ្ញា ប្រជាជនហ្វីលីពីនច្រើនម៉ឺននាក់បានប្រមូលផ្តុំគ្នាធ្វើបាតុកម្ម ដើម្បីតវ៉ាប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ ពាក់ព័ន្ធនឹងគម្រោងគ្រប់គ្រងទឹកជំនន់ក្លែងក្លាយ ដែល ធ្វើឲ្យខាតបង់លុយរដ្ឋរាប់ពាន់លានដុល្លារ។ បាតុករមួយក្រុមផ្សេងទៀតដែលមានគ្នារាប់ពាន់នាក់ បានបង្កហិង្សា ចោលដុំថ្មទៅលើកងកម្លាំងនរគបាល។ ភ្លាមៗនោះ នរគបាលបានឃាត់ខ្លួនបាតុករជាច្រើននាក់ ក្នុងនោះមានអនីតិជនផង។

រដ្ឋបាលអាមេរិក​បាន​បង្ហាញ​ចេតនា​ចង់បានមកវិញនូវ​​មូលដ្ឋានទ័ព​អាកាស​ក្នុងទឹកដីអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ នៅក្នុងឱកាស​ធ្វើទស្សនកិច្ច​នៅ​ទីក្រុង​ឡុងដ៍​កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោកដូណាល់ ត្រាំ​បាន​ធ្វើឲ្យគេ​ភ្ញាក់ផ្អើល​គ្រប់គ្នា នៅពេល​លោក​និយាយជា​សាធារណៈថា អាមេរិកកំពុងធ្វើការយ៉ាងសកម្ម ដើម្បី​ចូលទៅយក​មូលដ្ឋានទ័ព​អាកាស Bagramមកគ្រប់គ្រងវិញ។ មូលដ្ឋាននេះ​ស្ថិតនៅ​ប្រមាណ ៥០គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទីក្រុង​កាប៊ូល។ បន្ទាប់ពី​លោកដូណាល់ ត្រាំគំរាមសម្លុត ទាមទារ​ចង់​បាន​មូលដ្ឋានទ័ពក្នុងទឹកដីអាហ្វហ្កានីស្ថាន រដ្ឋាភិបាល​តាលីបង់​បាន​ចេញមក​បដិសេធ​ជា​ថ្មីថា គ្មានទេ កិច្ចព្រមព្រៀង​ប្រគល់​មូលដ្ឋានទ័ព​អាហ្វហ្កានីស្ថានទៅ​ឲ្យអាមេរិក និង​ថា វា​ជារឿង​មិនអាច​ទៅរួចដាច់ខាត។

នៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី២០ កញ្ញា ក្រសួងការពារជាតិវេណេស៊ុយអេឡាបានបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការហ្វឹកហាត់ទាហានសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ រយៈពេល១ថ្ងៃ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការដាក់ពង្រាយកងទ័ពអាមេរិក នៅសមុទ្រការ៉ាអ៊ីប និងការសម្លុតគំរាមពីសំណាក់លោក ដូណាល់ ត្រាំ នាពេលថ្មីៗនេះ។ រដ្ឋាភិបាលវេណេស៊ុយអេឡាក៏បានចោទរដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនថា កំពុងព្យាយាមចង់ផ្លាស់ប្តូររបបដឹកនាំនៅវេណេស៊ុយអេឡា ព្រមទាំងមានបំណងលួចប្រេង និងធនធានធម្មជាតិ នៅក្នុងទឹកដីរបស់ខ្លួនទៀត។

យ៉ាងហោចណាស់មានរថយន្តក្រុងចំនួន៥៩៧គ្រឿងត្រូវបានរៀបចំរួចជាស្រេចសម្រាប់ដឹកជញ្ជូនប្រជាពលរដ្ឋ ដោយឥតគិតថ្លៃ ទាំងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងទាំងការដឹកជញ្ជូនទៅតាមបណ្តាខេត្ត នៅក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ចាប់ពីថ្ងៃទី២០ដល់ថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥។ ជាមួយគ្នានោះ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយ៉ាងច្រើនកុះករ នៅក្នុងឆ្នាំនេះ បានជ្រើសរើសយកការធ្វើដំណើរដោយរថយន្តក្រុងរដ្ឋ ដើម្បីកាត់បន្ថយលើការចំណាយផ្សេងៗ និងដើម្បីធ្វើដំណើរទៅលេងកម្សាន្តនៅស្រុកកំណើត និងក្រុមគ្រួសារនៅក្នុងពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌប្រពៃណីជាតិខ្មែរ។ 

កម្មវិធីព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃ សៅរ៍ ទី២០ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ ដោយ​ សាំ ឧត្តម

នៅអឺរ៉ុប ប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ​ចុះឈ្មោះអ្នកដំណើរឡើងយន្តហោះ ត្រូវគាំងលែងដំណើរការ នៅថ្ងៃ សៅរ៍ ទី២០ កញ្ញា ដោយសារការវាយប្រហារតាមប្រព័ន្ធអ៊ិនធ័រនែត។ ជើងហោះហើរមួយភាគធំ នៅតាមអាកាសយានដ្ឋាននៃទីក្រុងធំៗមួយចំនួននៅអឺរ៉ុប ត្រូវពន្យារពេល ឬលុបចោលទាំងស្រុង ហើយអ្នកដំណើរជាច្រើននាក់នៅរង់ចាំកកកុញពេញព្រលានយន្តហោះ។

ចាប់ពីថ្ងៃអាទិត្យទី​២១ កញ្ញា ទិដ្ឋាការអាមេរិក​ប្រភេទH-1Bមានតម្លៃ​១០ម៉ឺនដុល្លារ។ កាលពីថ្ងៃសុក្រទី​១៩ កញ្ញា ប្រធានាធិបតីអាមេរិក​លោកដូណាល់ ត្រាំ​បានចុះហត្ថលេខា​លើ​បទបញ្ជាឲ្យតម្លើងតម្លៃទិដ្ឋាការការងារ H-1B ដែលជា​ទិដ្ឋាការពិសេស​ចំពោះជនបរទេសដែលមានជំនាញការងារខ្ពស់ និងមានបំណងចង់ទៅធ្វើការងារដោយស្របច្បាប់នៅទឹកដីអាមេរិក។

លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានអះអាងនៅថ្ងៃសុក្រទី១៩ កញ្ញា ម្សិលមិញ ថា បន្ទាប់ពីជជែកគ្នាតាមទូរស័ព្ទជាមួយប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ីជីនពីង លោកទទួលបានភ្លើងខៀវពីមេដឹកនាំចិននៅក្នុងសំណុំរឿងក្រុមហ៊ុន TikTok។ លោក ត្រាំ ក៏បានប្រកាសថានឹងធ្វើដំណើរទៅប្រទេសចិននាពេលឆាប់ៗខាងមុខ។ ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានរដ្ឋចិនបានដកស្រង់សំដីរបស់ លោក ស៊ី ដែលបានបញ្ជាក់ប្រាប់លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិកថា មិនត្រូវដាក់គំនាបលើក្រុមហ៊ុនចិន ហើយត្រូវផ្តល់ភាពយុត្តិធម៌ ស្មើភាពគ្នា និងគ្មានការរើសអើង ចំពោះក្រុមហ៊ុនចិនឡើយ។

អភិ​បាល​ខេត្ត​ស្រះ​កែវ​របស់​ប្រទេស​ថៃ​បាន​ដាក់​លិខិត​តវ៉ា​ជា​ផ្លូវ​ការ​មួយ​ទៅ​កាន់​អភិ​បាល​ខេត្ត​បន្ទាយ​មាន​ជ័យ​ របស់​កម្ពុជា​ ដោយ​ស្នើ​ឲ្យ​មាន​ការ​ចំណាត់​ការ​ជា​បន្ទាន់​ ចំពោះ​អ្វី​ដែល​ថៃ​បានចោទ​ថា​ ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា ​បាន​បំផ្លិច​បំផ្លាញ​ និង​វាយ​ប្រហារ​ទៅ​លើ​កង​កម្លាំង​ថៃ​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៧ ខែ​កញ្ញា​ឆ្នាំ​២០២៥​ នៅ​ចំណុ​ភូមិ​ព្រៃចាន់​។​ តែ​អភិបាល​ខេត្ត​បន្ទាយ​មាន​ជ័យ ​បាន​ឆ្លើយ​តប​ថា ​អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​ជាប់​ព្រំដែន​នេះ​ មិន​អាច​ធ្វើ​អ្វី​ទៅ​តាម​ការ​ចង់បាន​របស់​ភាគី​ថៃ​ឡើយ​។

នៅ​ថ្ងៃទី​១៩​ ខែ​កញ្ញា ​ឆ្នាំ​២០២៥ ​កម្លាំង​សមត្ថ​កិច្ច​ថៃ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​ពល​ករ​ខ្មែរ​​១៣​នាក់​ទៀត ​ក្នុង​នោះ ​​ប្រុស​៨​នាក់​ និង​ស្រី​៥​នាក់​ ខណៈ​ពួកគេ​កំពុង​លាក់ខ្លួន​ក្នុង​ចម្ការ​អំពៅ​ក្នុង​ភូមិមួយក្នុងស្រុក​អារញ្ញ​ ខេត្ត​ស្រះកែវ​ ដែល​មាន​ព្រំប្រទល់​ជាប់​ខេត្ត​បន្ទាយ​មាន​ជ័យ​ប្រទេស​កម្ពុជា​។​ នេះ​បើ​តាម​សារ​ព័ត៌​មាន​ថៃ Khaosod English​។​

នៅថ្ងៃទី១៩ ខែកញ្ញា ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ហ៊ុន​ ម៉ាណែត បានជួបជុំជាមួយក្រុមគ្រួសារទាហានខ្មែរទាំង១៨រូបដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនដោយយោធាថៃ។ នៅចំពោះមុខក្រុមគ្រួសារទាហានខ្មែរទាំង១៨រូបនោះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែតបានផ្តល់ការធានាថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិននៅស្ងៀម ឬមិនអើពើ ហើយទុកវីរកងទ័ពខ្មែរឱ្យនៅឯកោនោះឡើយ ពោលគឺកំពុងបន្តធ្វើការសម្របសម្រួលជាមួយគ្រប់ភាគីទាំងអស់មិនថា ភាគីថៃ ឬអង្គការអន្តរជាតិផ្សេងៗទៀត។

បន្ទាប់ពីប៉ូឡូញ ដល់វេនអេស្តូនី​ សមាជិក​មួយទៀត​របស់​អូតង់ ដែលរងការរំលោភបំពានពីសំណាក់យន្តហោះចម្បាំងរុស្ស៊ី។ នៅថ្ងៃ​សុក្រ​ទី​១៩កញ្ញា រដ្ឋាភិបាល​អេស្តូនី​បាន​អះអាងថា យន្តហោះចម្បាំង​របស់​រុស្ស៊ី​៣គ្រឿង​បាន​ហោះរំលោភចូល​ដែនអាកាស​របស់​អេស្តូនី ក្នុងរយៈពេល​ដ៏យូរ​ដល់​ទៅ​១២នាទី មុននឹង​ត្រូវ​យន្តហោះចម្បាំង​របស់​បក្សសម្ព័ន្ធអូតង់​ ហោះទៅបណ្តេញចេញទៅវិញ។ ក្រៅពី​កោះហៅ​អ្នកតំណាងទូត​រុស្ស៊ីដើម្បីតវ៉ាជាផ្លូវការ រដ្ឋាភិបាលអេស្តូនីកាលពីថ្ងៃសុក្រ​បាន​ទាមទារ​ឲ្យ​អនុវត្ត​មាត្រា​៤​នៃ​សន្ធិសញ្ញាបក្សសម្ព័ន្ធអូតង់។

រដ្ឋបាលលោកដូណាល់ ត្រាំ​ទំនង​ប្រើយុទ្ធសាស្រ្ត​ជំនួញ​ដើម្បី​សម្រេច​គោលដៅ​របស់ខ្លួន​នៅពេល​ចរចា។ យោងតាម​ការចុះផ្សាយ​របស់​កាសែត The Washington Post នៅថ្ងៃសុក្រទី ១៩​កញ្ញានេះ លោកដូណាល់ ត្រាំ​បាន​បដិសេធ​មិន​ផ្តល់​ភ្លើងខៀវ​នៅក្នុង​រឿងផ្តល់ជំនួយយោធា​ តម្លៃ៤០០លាន​ដុល្លារ​ទៅ​ឲ្យតៃវ៉ាន់។ បើតាម​កាសែត​អាមេរិក លោកដូណាល់ ត្រាំ បដិសេធ​មិន​ផ្តល់ជំនួយយោធា​ដល់​តៃវ៉ាន់ ក៏ព្រោះតែ​លោក​ចង់បន្ធូរភាពតានតឹង​ជាមួយ​លោក​ប្រធានាធិបតី​ចិន ស៊ី ជីនពីង ដែលលោកត្រូវជួប​​បញ្ចុះបញ្ចូល​តាមទូរស័ព្ទនៅថ្ងៃសុក្រនេះ​ នៅក្នុងរឿង​លក់​ក្រុមហ៊ុន​TikTokឲ្យអាមេរិក។

បន្ទាប់ពី​អាមេរិក និងអ៊ីស្រាអែលបើកការវាយប្រហារ​ទៅលើ​ទីតាំង​នុយក្លេអ៊ែរ​របស់អ៊ីរ៉ង់ ​កាលពីខែមិថុនា រដ្ឋាភិបាល​អ៊ីរ៉ង់​បាន​តាក់តែង​សេចក្តីព្រាង​សេចក្តីសម្រេច​មួយដែលមាន​ន័យ​ថ្កោលទោស​ទង្វើ​រំលោភដែនអធិបតេយ្យភាពអ៊ីរ៉ង់។ ប៉ុន្តែ នៅ​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ សប្តាហ៍នេះ អ្នកតំណាង​អ៊ីរ៉ង់​នៅ​ទីភ្នាក់ងារថាមពល​នុយក្លេអ៊ែរ​អន្តរជាតិ​បាន​ប្រកាស​ថា អ៊ីរ៉ង់​នឹង​មិន​ដាក់​សេចក្តីសម្រេច ព្រាង​ឲ្យ​ប្រទេស​សមាជិក​របស់​ទីភ្នាក់ងារAIEA បោះឆ្នោត​អនុម័ត​តាម​គម្រោងនោះទេ។ មិនដាក់ព្រោះថា អាមេរិក​ដែលជាផ្ទាំងស៊ីបនៃ​សេចក្តីព្រាងរបស់អ៊ីរ៉ង់​បាន​ដើរ​ដាក់​សម្ពាធខ្លាំងៗ​លើ​ប្រទេស​សមាជិក​របស់ទីភ្នាក់ងារ​ AIEA។

សហភាពអឺរ៉ុប បានអនុម័តកញ្ចប់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចបន្ថែមទៀត ដាក់លើរុស្ស៊ី ដើម្បីបង្ខំឲ្យរបបក្រុងម៉ូស្គូ ពន្លត់ភ្លើងសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន។ កញ្ចប់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់សហភាពអឺរ៉ុបលើកនេះ ផ្តោតខ្លាំងទៅលើ ឧស្ម័ន​ធម្មជាតិ​ និង​ប្រព័ន្ធ​លុយឌីជីល Crypto។ ទណ្ឌកម្មនេះ ជាគម្រប់លើកទី១៩ហើយ បើគិតតាំងពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២មក។ ថ្នាក់ដឹកនាំសហភាពអឺរ៉ុប ក៏រំពឹងថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងចូលរួមក្នុងការដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមប្រឆាំងរុស្ស៊ី។​

រដ្ឋបាលលោកដូណាល់ ត្រាំ​ទំនង​ប្រើយុទ្ធសាស្រ្ត​ជំនួញ​ដើម្បី​សម្រេច​គោលដៅ​របស់ខ្លួន​នៅពេល​ចរចា។ យោងតាម​ការចុះផ្សាយ​របស់​កាសែត The Washington Post នៅថ្ងៃសុក្រទី ១៩​កញ្ញានេះ លោកដូណាល់ ត្រាំ​បាន​បដិសេធ​មិន​ផ្តល់​ភ្លើងខៀវ​នៅក្នុង​រឿងផ្តល់ជំនួយយោធា​ តម្លៃ៤០០លាន​ដុល្លារ​ទៅ​ឲ្យតៃវ៉ាន់។ បើតាម​កាសែត​អាមេរិក លោកដូណាល់ ត្រាំ បដិសេធ​មិន​ផ្តល់ជំនួយយោធា​ដល់​តៃវ៉ាន់ ក៏ព្រោះតែ​លោក​ចង់បន្ធូរភាពតានតឹង​ជាមួយ​លោក​ប្រធានាធិបតី​ចិន ស៊ី ជីនពីង ដែលលោកត្រូវជួប​​បញ្ចុះបញ្ចូល​តាមទូរស័ព្ទនៅថ្ងៃសុក្រនេះ​ នៅក្នុងរឿង​លក់​ក្រុមហ៊ុន​TikTokឲ្យអាមេរិក។

កម្មកររោងចក្រ និងជាប្រធានសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករនៃក្រុមហ៊ុន មេន អ៊ូ ហ្គាមេន លោក ពេជ ពិសិទ្ធ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចខេត្តព្រះសីហនុចាប់ខ្លួន កាលពីថ្ងៃអង្គារទី១៦ខែកញ្ញា ពីបទញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍។ ការចាប់ខ្លួននេះ ធ្វើឡើងតាមរយៈបណ្តឹងរបស់លោក សុខ គីន ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករវិស័យសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា ក្រោយពេលដែលលោក ពេជ ពិសិទ្ធ បានបញ្ចេញមតិរបស់បណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួន។

កម្ពុជា និង​ចិន បានចុះអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា(MOU)ចំនួន៥ចំណុច ដោយផ្តោតសំខាន់លើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទិញ-លក់ទំនិញកសិផលរបស់កម្ពុជាដូចជា ដំឡូងមី ស្វាយចន្ទី និងផ្លែមៀនទៅកាន់ខេត្តក្វាងស៊ី ប្រទេសចិន។ ការចុះMOUរវាងកម្ពុជា-ចិននេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងវេទិកាជំរុញពាណិជ្ជកម្ម​ វិនិយោគ​ និងទេសចរណ៍កម្ពុជាលើកទី២២​ នៅទីក្រុងណាននីង​ ខេត្តក្វាងស៊ី ប្រទេសចិននាថ្ងៃទី១៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥។ តាមរយៈការព្រមព្រៀងនេះ ប្រធានសមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជារំពឹងថា គ្រាប់ស្វាយចន្ទីឆៅរបស់កម្ពុជានឹងមានទីផ្សារនាំចេញចម្រុះជាងមុន ដោយមិនពឹងផ្អែកតែទៅលើប្រទេសវៀតណាម។

នៅ​ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​អន្តរ​សភា​ AIPA​ លើក​ទី​៤៦​ នា​ថ្ងៃ​ទី​១៨​ ខែ​កញ្ញា ​នៅ​ប្រទេស​ម៉ាឡេ​ស៊ី ​ប្រធាន​សភា​កម្ពុជា ​បាន​ប៉ះ​សំដី​គ្នា​ជាមួយ​តំណាង​សភា​ថៃ ​ខណៈ​កម្ពុជា​រាយការណ៍​ពី​ករណី​ថៃ​បំពាន​អធិប​តេយ្យ​ភាព​កម្ពុជា ​នៅ​ក្រោយ​បទ​ឈប់​បាញ់​។ ​បន្ទាប់​ពី​ហេតុការណ៍ប៉ះ​សំដី​គ្នា​នោះ​ ប្រតិ​ភូស​ភា​ថៃ​បាន​ចេញ​មុខ​ប្រ​ឆាំង​ដាច់​ខាត​មិន​ឲ្យ​ ប្រធាន​សភា​ AIPA​ ដែល​ម៉ាឡេ​ស៊ី​ធ្វើ​ជា​ម្ចាស់​ផ្ទះ  ​ចេញ​សេច​ក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍​រួម​ លើ​រឿង​ជម្លោះ​ព្រំ​ដែន​កម្ពុជា​ និង​ថៃ ​បាន​ឡើយ​។​ ហេតុ​អ្វី​ថៃ​ប្រឆាំង​កម្ពុជា ​មិន​ឲ្យលើក​ករណី​ជម្លោះ​ព្រំ​ដែន​ដាក់​ក្នុង​កិច្ច​ប្រជុំ​អន្តរ​សភា​AIPA​?

ក្រោយហេតុការណ៍ប៉ះទង្គិចគ្នារវាងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធថៃ និងប្រជាជនកម្ពុជា ប្រធានអាស៊ានប្តូរវេន និងជានាយករដ្ឋមន្រ្តីម៉ាឡេស៊ី លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម បានជួបពិភាក្សាតាមទូរស័ព្ទជាមួយនាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា និងថៃ នៅល្ងាចថ្ងៃទី១៨  ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥។ ក្នុងជំនួបតាមទូរស័ព្ទ នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានស្នើសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍បន្ទាន់ពីម៉ាឡេស៊ី ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹង។ រីឯប្រធានអាស៊ានប្តូរវេនម៉ាឡេស៊ី បានស្នើឲ្យភាគីថៃលើកយកបញ្ហាព្រំដែនមកចរចានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំទ្វេភាគី។ 

សភាជាតិស៊ុយអែតបានប្រាប់ក្រុមបញ្ញវន្តខ្មែរថា ខ្លួនបានទទួលញតិ្តដែលស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងស្ដុកខុល បញ្ឈប់ការលក់យន្តហោះចម្បាំងប្រភេទGripenឱ្យទៅប្រទេសថៃ និងផ្អាកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធាជាមួយប្រទេសជិតខាងកម្ពុជាមួយនេះ។ សភាជាតិស៊ុយអែតបានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងទៀតថា លិខិតរបស់​ក្រុមបញ្ញវន្តខ្មែរត្រូវបានបញ្ជូន​ទៅកាន់សមាជិកនីមួយៗរបស់គណៈកម្មាធិការទទួលបន្ទុកកិច្ចការពារជាតិស៊ុយអែត តែគណៈកម្មាធិការនេះនឹងមិនចាត់វិធានការណាមួយនោះឡើយ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ សភាជាតិស៊ុយអែតបាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលស៊ុយអែតបានរៀបចំឲ្យមានអធិការកិច្ចទទួលខុសត្រូវ ក្នុងការត្រួតពិនិត្យ​ការប្រើប្រាស់សព្វាវុធរបស់ស៊ុយអែតដែលត្រូវបាននាំចេញឲ្យស្របទៅតាមច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិពាក់​ព័ន្ធផ្សេងៗ។