មនុស្សយ៉ាងហោច ៥នាក់ ទៀត ស្លាប់ ក្រោមស្នាដៃវាយប្រហារបាញ់ប្លោងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក នៅក្នុងយុទ្ធនាការកម្ចាត់គ្រឿងញៀនតាមផ្លូវសមុទ្រ នៅការ៉ាអ៊ីប និងនៅប៉ាស៊ីហ្វិក។ ទន្ទឹមនឹងការវាយប្រហារ ២ថ្ងៃជាប់គ្នាមកនេះ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានចាត់ទុកប្រធានាធិបតីកូឡុំប៊ី ថាជា «ស្តេចត្រាញ់គ្រឿងញៀន» និងបានគំរាមឲ្យ«ប្រុងប្រយ័ត្នខ្លួន»។ សម្តីនេះ ស្រដៀងគ្នានឹងការគំរាមរបស់លោក ត្រាំ ចំពោះប្រធានាធិបតីវ៉េណេស៊ុយអេឡា ដូច្នោះដែរ។

កិច្ចប្រជុំពិសេសគណៈកម្មាការចម្រុះខណ្ឌសីមាព្រំដែនគោក(JBC)កម្ពុជា-ថៃ ចំនួន២ថ្ងៃ បានបញ្ចប់ទៅនៅយប់ថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ ដោយភាគីកម្ពុជា-ថៃ បានឯកភាពគ្នាចំនួន៧ចំណុច ទាក់ទងទៅនឹងជម្លោះព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ក្នុងចំណោមចំណុចទាំងអស់នោះ ភូមិជោគជ័យ និងភូមិព្រៃចាន់ ត្រូវបានលើកយកមកជជែកយ៉ាងលម្អិត។ បន្ថែមពីនេះ ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាពិនិត្យកែសម្រួលបញ្ចប់បែបបទបច្ចេកទេសសម្រាប់វាស់វែងរួមគ្នា និងបោះបង្គោលបណ្តោះអាសន្នពីចន្លោះបង្គោលលេខ៤២-៤៧។ អ្នកតាមដានបញ្ហាព្រំដែនមួយចំនួន បង្ហាញក្តីកង្វល់ថា ការឯកភាពគ្នាអាចធ្វើឲ្យភូមិជោគជ័យ និងភូមិព្រៃចាន់របស់កម្ពុជា ធ្លាក់ទៅក្រោមការកាន់កាប់របស់ថៃ។ តើលទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំJBCនឹងអាចទៅកែប្រែស្ថានភាពព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ?

សមត្ថកិច្ចចម្រុះកម្ពុជានៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ បានឃាត់ខ្លួនជនបរទេសសរុបចំនួន៨៦នាក់​ ក្នុងនោះមានជនជាតិកូរ៉េខាងត្បូងចំនួន ៥៧នាក់ ក្រោយពួកគេបានធ្វើសកម្មភាពឆបោកអនឡាញខុសច្បាប់នៅក្នុងអគារមួយ ស្ថិតក្នុងសង្កាត់សំរោងក្រោម ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ។ ប្រតិបត្តិការចុះពិនិត្យ និងបង្ក្រាបទីតាំងខាងលើនេះ គឺមានការចូលរួមពិនិត្យដោយផ្ទាល់ពីគណៈប្រតិភូកូរ៉េខាងត្បូងដឹកនាំដោយតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង និងតំណាងរាស្ត្របក្សកាន់អំណាចកូរ៉េ។

សិប្បកម្មចម្លាក់ថ្មរបស់អ្នកភូមិភ្នំជញ្ជាំងនៅស្រុកព្រះនេត្រព្រះ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ នៅតែទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ពីសំណាក់ប្រជាជនខ្មែរ សម្រាប់ជាវរូបចម្លាក់ព្រះពុទ្ធបដិមាធំៗដាក់តាមវត្តអារាម។ ជាជាងចម្លាក់ថ្ម តាំងពីអាយុ ១៤ឆ្នាំ លោក សាន សារ៉ូ លើកឡើងថា សិប្បកម្មចម្លាក់ថ្មភ្នំនេះមិនមែនត្រឹមតែអាចផ្តល់ប្រាក់ចំណូលឱ្យលោកនោះទេ តែវាជារបរពិសេស ដែលបន្សល់ទុកពីដូនតារាប់រយឆ្នាំ និងធ្វើឲ្យលោកក្លាយជាអ្នកបន្តវេនស្នាដៃចម្លាក់ថ្មទាំងនោះ។

កិច្ចប្រជុំពិសេសលើកទី២របស់គណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅកម្ពុជា-ថៃ (GBC) នៅទីក្រុងគួឡាឡាំពួ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី បានបិទបញ្ចប់ហើយ ក្រោយពីមានការពិភាក្សាគ្នាអស់ពេល១ព្រឹកបន្ថែមទៀត នៅថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥នេះ។ កិច្ចប្រជុំពិសេសនេះ ដឹកនាំដោយលោក ទៀ សីហា រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិកម្ពុជា និងលោក ណាតតាផុន ណាក់ផានិត រដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិថៃ។ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំពិសេស GBC លើកទី២នេះ ភាគីកម្ពុជា-ថៃ បានឯកភាពគ្នាលើចំណុចសំខាន់ៗមួយចំនួនរួមមានការបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងផ្នែកយោធា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសឆ្លងដែន និងឆបោកតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ និងការដោះមីនមនុស្សធម៌។ បើតាមរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិកម្ពុជា លោក ទៀ សីហា លទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំពិសេស GBC លើកទី២នេះក៏ជាចំណុចវិជ្ជមានមួយ ក្នុងការឈានទៅរកកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពរវាងកម្ពុជា-ថៃ ដែលគ្រោងធ្វើ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ អំឡុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន៕

នៅទីបំផុតកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាការចម្រុះព្រំដែនគោកកម្ពុជា-ថៃ (JBC) ចំនួន២ថ្ងៃ បានបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ ដោយមានលទ្ធផលចំនួន ៧ចំណុច។ សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរួមកម្ពុជា-ថៃ បានបញ្ជាក់ថា ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាលើចំណុចមួយចំនួនរួមមាន ការបោះបង្គោលតាមគំរូដើមពីជំនាន់បារាំង និងការចុះវាស់វែងពិនិត្យខណ្ឌសីមាជាក់ស្តែងក្នុងតំបន់ភូមិជោគជ័យ និងភូមិព្រៃចាន់។ ជាមួយគ្នានេះ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចេញមកសាទរចំពោះលទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំ JBCនេះ។

ប្រធានាធិបតី​អ៊ុយក្រែន លោក ហ្សេឡេនស្គី កំពុង​ធ្វើ​ដំណើរ​​មួយ​ជុំ​នៅ​អឺរ៉ុបខាង​ជើង​ នា​​ថ្ងៃ​ពុធ​ទី​២២​តុលា ដើម្បី​ស្វែង​រក​ជំនួយ​បន្ថែម​សម្រាប់​មក​ទប់​ទល់​នឹង​រុស្ស៊ី។ នៅ​ប្រទេស​ស៊ុយអែត លោក​ហ្សេឡេនស្គី​ចុះ​កិច្ចព្រមព្រៀង​នាំ​ចេញ​អាវុធ​​ទៅ​អ៊ុយក្រែន។ នៅ​ន័រវេស លោកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន​បាន​ព្រលយ​ឆន្ទៈ​គាំទ្រ​គំនិត​ផ្តួចផ្តើម​របស់​លោក​ដូណាល់ត្រាំដែល​ស្នើ​ឱ្យយក​ខ្សែ​សមរភូមិ​បច្ចុប្បន្ន​ជា​គោល នៃ​ការ​ចរចា​ជាមួយ​រុស្ស៊ី​។

នៅប្រទេស​ថៃ អនុរដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ហិរញ្ញវត្ថុ លោក វរភ័គ ធ័ន្យាវង្ស បាន​ប្រកាស​លាចុះ​ពី​តំណែង នៅ​ថ្ងៃពុធ ទី​២២ ខែតុលា ក្រោយ​ពី​ចូល​កាន់​តួនាទី ជាង​ ១ ខែ​ប៉ុណ្ណោះ​។​ ការសម្រេច​ចុះពី​មុខនាទី​នេះ ធ្វើឡើង​ក្រោយ​ពី ​នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ បាន​ទាមទារ​ឲ្យ​លោក​អនុរដ្ឋមន្ត្រី ​ស្រាយ​បំភ្លឺសំណុំរឿង​​សង្ស័យ​ពាក់ព័ន្ធ​ក្នុង​អំពើ​ឆបោក​អនឡាញនៅកម្ពុជា​។​ ​

ទាហានថៃពិតជាបានប្រើគ្រឿងចក្រ វាយកម្ទេចផ្ទះពលរដ្ឋខ្មែរមួយខ្នង នៅភូមិជោគជ័យ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យពិតមែន កាលពីថ្ងៃទី២១តុលាម្សិលមិញ។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក ទូច សុឃៈ អ្នកនាំពាក្យរងក្រសួងមហាផ្ទៃនៅរសៀលថ្ងៃទី២២តុលានេះ និងថា អាជ្ញាធរខ្មែរបានអត់ធ្មត់ណាស់នៅក្នុងហេតុការណ៍នេះ។ បើតាមលោក ទូច សុឃៈ អាជ្ញាធរខេត្តបន្ទាយមានជ័យបានកត់ត្រាសកម្មភាពបំពានរបស់ទាហានថៃ សម្រាប់ធ្វើរបាយការណ៍តវ៉ាតាមបែបបទរដ្ឋាភិបាល។ តឹកតាងទាំងអស់នេះ នឹងក្លាយជាភស្តុតាងសំខាន់សម្រាប់ការងារការទូត និងការតវ៉ារបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទៅកាន់សហគមន៍អន្តរជាតិ។

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ លោក មាស សុខសេនសាន បានឲ្យដឹងនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នៅថ្ងៃពុធ ទី២២ខែតុលា ថា គម្រោងស្ថាបនាព្រែកជីកហ្វូណនតេជោដែលមានគម្រោងចំណាយជាង ១៧០០លានដុល្លារ បាននិងកំពុងដំណើរការទៅជាធម្មតា ហើយការទូទាត់សំណងផលប៉ះពាល់លើប្រជាពលរដ្ឋក៏បានប្រព្រឹត្តទៅតាមផែនការដែលបានគ្រោងទុក។ ការលើកឡើងយ៉ាងដូចនេះ ធ្វើឡើងនៅក្រោយពេលប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្បែរគម្រោងបានលើកឡើងថា ការដ្ឋានរបស់គម្រោងដ៏ធំនេះនៅមិនទាន់មានសកម្មភាពអ្វីគួរឲ្យកត់សម្គាល់នៅឡើយ។ លោក មាស សុខសេនសាន បានបញ្ជាក់ទៀតថា ប្រទេសចិននៅគាំទ្រគម្រោងមួយនេះ និងថា អនុប្រធានទី១នៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) បានបញ្ជាក់កន្លងមកថា ការគម្រោងការជីកព្រែកដ៏មានមហិច្ឆតារបស់កម្ពុជានេះនឹងបញ្ចប់ទៅ នៅឆ្នាំ ២០២៨ ដោយគ្មានការប្រែប្រួលអ្វីទាំងអស់។

នៅ​ថ្ងៃពុធ​ទី ២២​តុលា​នេះ កូរ៉េខាង​ជើង​បាន​បាញ់​បង្ហោះ​មីស៊ីល​ជា​ច្រើន ជា​លើក​ទី​មួយ គិត​ចាប់តាំង​ពី​កូរ៉េខាង​ត្បូង​មាន​ប្រធានាធិបតី​ថ្មី​ដែល​ចង់កម្តៅ​ទំនាក់ទំនង ​រវាង​កូរ៉េ​ទាំងពីរ ឱ្យ​បាន​​ល្អប្រសើរ​ឡើង។ ការ​បាញ់សាកល្បង​នេះ​ក៏​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​​តែ​ប្រមាណ​មួយ​សប្តាហ៍​​មុន​ដំណើរ​ទៅ​ដល់​តំបន់​របស់លោក​ដូណាល់ត្រាំ។

តុលាការ​យុត្តិធម៌​អន្តរជាតិ (ICJ/CIJ) ជំរុញ​ឲ្យ​ អ៊ីស្រាអែល គោរព​កាតព្វកិច្ច​សម្របសម្រួល​ដល់​បណ្តាអង្គការមនុស្សធម៌ទាំងឡាយ​ ដែល​កំពុងតែ​ញាប់​ដៃញាប់ជើង​បំពេញ​បេសកកម្ម​ជួយសង្គ្រោះ​ប្រជា​​ពល​រដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន នៅ​តំបន់​ហ្កាហ្សា។ ​អនុប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក JD Vance ក៏​កំពុងតែ​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​នៅអ៊ីស្រាអែល ដើម្បី​ជួយ​ពង្រឹង​«កិច្ចព្រមព្រៀង​បទឈប់បាញ់» ដ៏​ផុយស្រួយ។ រីឯ កងទ័ព​បស្ចិមលោក តួយ៉ាង ទាហាន​អង់គ្លេស បានប្រកាស​ស្ម័​គ្រចិត្ត​ចូលរួម​ឃ្លាំមើល​បទឈប់បាញ់​នៅហ្កាហ្សា។​​ ​

កិច្ចប្រជុំលើកទី២ នៃគណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅ(GBC) រវាងកម្ពុជា និងថៃ នឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ក្នុងថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥។ កិច្ចប្រជុំនេះត្រូវគេរំពឹងថានឹងមានការជជែកគ្នាលើរបៀបវារៈសំខាន់ៗមួយចំនួនដូចជា ការដកអាវុធធុនធ្ងន់ ការបោសសម្អាតមីនមនុស្សធម៌ ការដោះស្រាយឧក្រិដ្ឋកម្មឆបោកតាមអនឡាញ និងអាចជជែកគ្នាផងដែរនូវការគ្រប់គ្រងរួមនៃតំបន់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិកម្ពុជាលោក ទៀ សីហា បានបង្ហាញនូវសុទិដ្ឋិនិយមជាមុនចំពោះកិច្ចប្រជុំនេះ។ តែអ្នកតាមដាននយោបាយកម្ពុជាបានបង្ហាញពីក្តីបារម្ភចំពោះកិច្ចពិភាក្សាណាមួយ ដែលអាចចាញ់ប្រៀបថៃ។ ចាញ់ប្រៀប ក៏ព្រោះតែកម្ពុជា​ចង់បាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពមួយនៅចំពោះមុខ លោក ដូណាល់ ត្រាំ អំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅម៉ាឡេស៊ីនាសប្តាហ៍ក្រោយ៕

ថៃនឹងមិនចុះកិច្ចព្រមព្រៀងក្នុងកិច្ចប្រជុំ GBC ជាមួយកម្ពុជានោះទេ ប្រសិនបើកម្ពុជាមិនអើពើនឹងចំណុចចំនួន៤ ដែលភាគីថៃបានស្នើឡើង។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍នៃកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីថៃ នៅថ្ងៃទី២១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ ដែលកាសែតថៃ The Nationបានយកមកចុះផ្សាយនៅថ្ងៃពុធទី២២តុលានេះ។ ដោយឡែក ភាគីកម្ពុជាវិញបានបញ្ជាក់ថា កម្ពុជា-ថៃបន្តពិភាក្សាបន្ថែមលើខ្លឹមសារឯកសារ ដែលជំរុញប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់។

វិបត្តិថវិកាជាប់គាំង​ជាង​៣សប្តាហ៍បានរាលដាល​ប៉ះពាល់​ដល់​ទីភ្នាក់ងារ​ទទួលបន្ទុក​ថែរក្សា​គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ។ បើតាម​ការចុះផ្សាយ​របស់​កាសែត​អាមេរិក មន្រ្តីរបស់រដ្ឋបាល​សន្តិសុខ​នុយក្លេអ៊ែរជាតិ​ប្រមាណ​១៤០០នាក់​បានទទួល​សំបុត្រ​ ​ នៅថ្ងៃចន្ទទី​២០​តុលា ឲ្យ​ឈប់សម្រាកដោយ​គ្មាន​ទទួលបាន​ប្រាក់​កម្រៃ។ នេះជាលើកទី​១​ដែល​វិបត្តិជាប់គាំងថវិកា​អាមេរិក​បាន​អូសបន្លាយ​ក្នុង​រយៈពេល​ដ៏វែង បន្ទាប់ពី​គណបក្ស​ប្រឆាំង បក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​បដិសេធ​មិន​បោះឆ្នោត​ច្បាប់ថវិកា​មហាសាល​របស់​រដ្ឋបាល​លោក​ត្រាំ។

អាជ្ញាធរជប៉ុនបានរាយការណ៍ថា មានជនបរទេសផ្សេងទៀតប្រមាណជាង ១០០០នាក់ ដែលជាពលរដ្ឋនៅតំបន់អាស៊ី បានស្ថិតនៅទីតាំងប្រព្រឹត្តិសកម្មភាពឧក្រិដ្ឋកម្មឆបោកតាមប្រព័ន្ធអនឡាញនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ នេះបើតាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់ទូរទស្សន៍ជប៉ុន NHK ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥។ តាមទូរទស្សន៍ជប៉ុន NHK ជនបរទេសទាំងនោះត្រូវបានគេប្រើឲ្យប្រព្រឹត្តបទល្មើសឆបោកតាមអនឡាញនៅក្នុងក្រុងប៉ោយប៉ែត ភាគ​ពាយ័ព្យ ​ប្រទេស​កម្ពុជា។

អាជ្ញាធរជប៉ុនបានរាយការណ៍ថា មានជនបរទេសផ្សេងទៀតប្រមាណជាង ១០០០នាក់ ដែលជាពលរដ្ឋនៅតំបន់អាស៊ី បានស្ថិតនៅទីតាំងប្រព្រឹត្តិសកម្មភាពឧក្រិដ្ឋកម្មឆបោកតាមប្រព័ន្ធអនឡាញនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ នេះបើតាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់កាសែតជប៉ុន NHK ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី២២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥។ តាមកាសែត NHK ជនបរទេសទាំងនោះត្រូវបានគេប្រើឲ្យប្រព្រឹត្តបទល្មើសឆបោកតាមអនឡាញនៅក្នុងក្រុងប៉ោយប៉ែត ភាគ​ពាយ័ព្យ ​ប្រទេស​កម្ពុជា។

វិបត្តិថវិកាជាប់គាំង​ជាង​៣សប្តាហ៍បានរាលដាល​ប៉ះពាល់​ដល់​ទីភ្នាក់ងារ​ទទួលបន្ទុក​ថែរក្សា​គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ។ បើតាម​ការចុះផ្សាយ​របស់​កាសែត​អាមេរិក មន្រ្តីរបស់រដ្ឋបាល​សន្តិសុខ​នុយក្លេអ៊ែរជាតិ​ប្រមាណ​១៤០០នាក់​បានទទួល​សំបុត្រ​ ​ នៅថ្ងៃចន្ទទី​២០​តុលា ឲ្យ​ឈប់សម្រាកដោយ​គ្មាន​ទទួលបាន​ប្រាក់​កម្រៃ។ នេះជាលើកទី​១​ដែល​វិបត្តិជាប់គាំងថវិកា​អាមេរិក​បាន​អូសបន្លាយ​ក្នុង​រយៈពេល​ដ៏វែង បន្ទាប់ពី​គណបក្ស​ប្រឆាំង បក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​បដិសេធ​មិន​បោះឆ្នោត​ច្បាប់ថវិកា​មហាសាល​របស់​រដ្ឋបាល​លោក​ត្រាំ។

វិបត្តិថវិកាជាប់គាំង​ជាង​៣សប្តាហ៍បានរាលដាល​ប៉ះពាល់​ដល់​ទីភ្នាក់ងារ​ទទួលបន្ទុក​ថែរក្សា​គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ។ បើតាម​ការចុះផ្សាយ​របស់​កាសែត​អាមេរិក មន្រ្តីរបស់រដ្ឋបាល​សន្តិសុខ​នុយក្លេអ៊ែរជាតិ​ប្រមាណ​១៤០០នាក់​បានទទួល​សំបុត្រ​ ​ នៅថ្ងៃចន្ទទី​២០​តុលា ឲ្យ​ឈប់សម្រាកដោយ​គ្មាន​ទទួលបាន​ប្រាក់​កម្រៃ។ នេះជាលើកទី​១​ដែល​វិបត្តិជាប់គាំងថវិកា​អាមេរិក​បាន​អូសបន្លាយ​ក្នុង​រយៈពេល​ដ៏វែង បន្ទាប់ពី​គណបក្ស​ប្រឆាំង បក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​បដិសេធ​មិន​បោះឆ្នោត​ច្បាប់ថវិកា​មហាសាល​របស់​រដ្ឋបាល​លោក​ត្រាំ។

ស្នងការនគរបាលរាជធានីបានចេញមកបដិសេធច្រានចោលការលើកឡើងរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនដែលថា ការចាប់ខ្លួនលោក ពិន ប៉ូច មគ្គុទ្ទេសក៍ទេសចរណ៍ក្នុងខេត្តសៀមរាបថា ជាការរំលោភសិទ្ធសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងបំភិតបំភ័យផ្នែកនយោបាយ។ តាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី២១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥នេះ ស្នងការនគរបាលក្រុងភ្នំពេញបានអះអាងថា ការចាប់ខ្លួនលោក ពិន ប៉ូច ធ្វើឡើងត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់។

អ្នកនយោបាយ​អភិរក្ស​ជាតិនិយម លោកស្រី​តាកាអ៊ីជី សាណាអេ ត្រូវ​សភា​ជប៉ុនបោះឆ្នោត​ជ្រើសតាំង​ជាផ្លូវការឲ្យធ្វើជានាយករដ្ឋមន្រ្តីជប៉ុន នៅថ្ងៃអង្គារទី ២១​តុលា។ ការសម្រេច​របស់សភាជប៉ុន​ធ្វើឡើង​នៅ​មួយថ្ងៃមុន​ការចុះកិច្ចព្រមព្រៀង​យ៉ាងប្រផិតប្រផើយ​រវាង​គណបក្ស​កាន់អំណាចរបស់​លោកស្រី សាណាអេ ជាមួយគណបក្ស​ប្រឆាំង​ដើម្បី​បង្កើត​រដ្ឋាភិបាលចម្រុះ។

ជាករណី​ដំបូង​គេ​បង្អស់​នៅ​បារាំង និង​នៅ​អឺរ៉ុប​ ! នៅ​ថ្ងៃអង្គារ​ទី២១ តុលា​២០២៥​នេះ អតីត​ប្រធានាធិបតី​បារាំង លោក​ នីកូឡា សាកូហ្ស៊ី បាន​​ចូល​ខ្លួនទៅ​​ក្នុង​បន្ទប់​ឃុំ​​ឃាំង​ដោយ​ជាក់ស្តែង នៃ​​ពន្ធនាគារ​ សង់តេ ក្នុង​ទីក្រុង​ប៉ារីស។ នេះ​ជា​ការ​អនុវត្ត​ទោស​ ​ស្រប​តាមសាលក្រម​​របស់​តុលាការព្រហ្មទណ្ឌ​ ដែល​សម្រេច​ដាក់​ទោស​លោក នីកូឡា​សាកូហ្ស៊ី ឱ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ​៥​ឆ្នាំ​ពី​បទ​ ពី​បទ​ឃុប​ឃិតយក​ហិរញ្ញវត្ថុ​បរទេស​មក​ឃោសនា​បោះឆ្នោត​ប្រធានាធិបតី​បារាំង​កាលពី​ឆ្នាំ​២០០៧។

ប្រធាន​ព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា ​លោក​ ហ៊ុន​ សែន​ នៅ​យប់​ថ្ងៃ​ទី២០​ ខែ​តុលា​ ឆ្នាំ២០២៥ ​បាន​ចេញ​មុខ​ប្រតិកម្ម អតីត​អ្នកកាសែតអនឡាញ លោក​ K01 ក្រោយលោក K01 ​បាន​បង្ហោះ​វីដេអូ​តាមបណ្តាញសង្គម​ ទាក់​ទង​នឹង​ការ​ដុតបំផ្លាញ​​​ទំនិញ​​ថៃ​។​ ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា​រូប​នេះ​បាន​បង្ហាញ​ការ​ខក​ចិត្ត​ និង​ចាត់​ទុក​ទង្វើរបស់លោក​ K01 ជា​អំពើ​មិន​គប្បី​ ត្បិ​​ត​ការ​ដុត​ ឬ​ដាក់​បណ្តាសាដល់​​អ្នក​លក់​ទំនិញ​ថៃ​ ដែល​នៅ​សេស​សល់ជា​ការ​បង្ហាញភាព​​​​ជ្រុល​និយម​ហួស​ហេតុ​​។​

ក្រុមការងារផ្នែកស្រូវ-អង្ករ(ក្រុម ឈ) នៃវេទិការាជរដ្ឋាភិបាល-ផ្នែកឯកជន ដែលដឹកនាំដោយក្រសួងកសិកម្ម និងសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាបានបើកកិច្ចប្រជុំមួយកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ ដើម្បីធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព និងការប៉ាន់ប្រមាណទុកជាមុន ចំពោះទិន្នផលស្រូវដែលកសិករទទួលបាននៅឆ្នាំ២០២៥។ លោកឧកញ៉ា ចាន់ សុឃាំង សហប្រធានក្រុមការងារវិស័យឯកជនផ្នែកស្រូវ-អង្ករ បានប្រាប់វិទ្យុបារាំង RFI នៅថ្ងៃទី២១ ខែតុលានេះថា កិច្ចប្រជុំបានផ្តោតសំខាន់ទៅលើការរៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បីជួយដោះស្រាយទីផ្សារជូនកសិករ និងត្រៀមបម្រុងនូវដំណោះស្រាយផ្សេងៗ ប្រសិនបើមានបញ្ហាជាយថាហេតុណាមួយអាចនឹងកើតឡើងនៅរដូវប្រមូលផលស្រូវនាពេលខាងមុខ។

នៅថ្ងៃ​ចន្ទទី​២០​តុលា​នេះ ក្នុង​ជំនួប​ប្រជុំ​ថ្នាក់​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ថាមពល​ សមាជិក​សហភាពអឺរ៉ុប​​ទាំង​២៧​បានព្រមព្រៀង​ទទួល​យក​​វិធានការ​​​របស់​គណៈកម្មការ​អឺរ៉ុប​ដែល​ចង់​បិទ​បញ្ចប់​ជា​ស្ថាពរ​​ការនាំ​ចូល​ឧស្ម័នពី​​រុស្ស៊ី​។ គម្រោង​​​ហាមឃាត់​ការនាំ​ចូល​ឧស្ម័ន​រុស្ស៊ីបាន​ទទួល​អនុម័តហើយ​ ប៉ុន្តែអឺរ៉ុប​មិនទាន់​​​​កំណត់​ថ្ងៃ​ចាប់​អនុវត្ត​បម្រាមភ្លាម​ទេ និង​​​ត្រូវ​រង់​ចាំ​ភ្លើង​ខៀវ​ពី​សភា​អឺរ៉ុបទៀតសិន។

នៅប្រទេស​យេម៉ែន ពួកឧទ្ទាមហ៊ូទី បាន​ចាប់ខ្លួន បុគ្គលិកអង្គការសហប្រជាជាតិ យ៉ាងហោច ២០នាក់ ក្នុងនោះ មាន​ប្រធានអង្គការ​ Unicefប្រចាំ​យេម៉ែន ទៀត​ផង។​ ក្រុមប្រដាប់​អាវុធ​ហ៊ូទី ធ្លាប់បាន​​​ចោទប្រកាន់​ មន្ត្រី​​អង្គការ​មនុស្សធម៌​ នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ថា​ជា​ បណ្តាញ​ចារកម្មឈ្លបយក​ការ​ណ៍​សម្ងាត់ ​បម្រើប្រយោជន៍​ឲ្យ​សហរដ្ឋអាមេរិក និង​អ៊ីស្រាអែល​។​ ​

កម្ពុជា ​តាម​រយៈព្រឹទ្ធ​សភា បាន​ទាត់​ចោល​សេចក្តី​​​រាយ​ការណ៍​របស់​កាសែត​ថៃ​ The Nation ដែល​ថា​ កម្ពុជា​បានប្រើ​ប្រាស់​វេទិ​កា​អន្តរជាតិ​ ដើម្បី​បំផ្លាញ​កេរ្តិ៍ឈ្មោះ​របស់​ប្រទេស​ថៃ​​។​ ក្នុង​​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​ចេញ​ផ្សាយ​ថ្ងៃ​ទី​២០​ ខែ​តុលា​ ឆ្នាំ២០២៥​ ព្រឹទ្ធ​សភាកម្ពុជាបាន​ចាត់​ទុក​ការ​ចុះ​ផ្សាយរបស់ថៃ​​នេះជា​ការ​បំផ្លើស ដើម្បី​បង្កហេតុអរិភាព​ និង​បង្កើ​ត​ឱ្យ​មាន​ការ​ភាន់​ច្រឡំមតិសាធារណៈ​។​

អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ ឬព្រលានយន្តហោះពោធិ៍ចិនតុងជារបស់«ទ្រព្យសម្បតិ្តរដ្ឋ» ដែលនឹងមិនលក់ទៅឱ្យវិស័យឯកជនឡើយ។ នេះគឺជាការបញ្ជាក់ជាថ្មីរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាពិធីសម្ពោធព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិតេជោជាផ្លូវការ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២០ ខែតុលានេះ។ តាមលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្រោយបិទទ្វារជាស្ថាពរ ព្រលានយន្តហោះចាស់ធ្លាប់ត្រូវបានស្នើយកទៅអភិវឌ្ឍក្រោមរូបភាពផ្សេងៗ ប៉ុន្តែសំណើនោះត្រូវបានបដិសេធជាបន្តបន្ទាប់។ ដំណាលគ្នានេះ និងបើតាមលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អាជ្ញាធរក៏បានចាប់ដាក់ពន្ធនាគារជនខិលខូចម្នាក់ ដែលបានបន្លំឯកសារ និងហត្ថលេខារបស់លោក ដើម្បីទិញ-លក់ព្រលានយន្តហោះចាស់នេះ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាដដែលរូបនេះបានប្រកាសថា ព្រលានលានយន្តហោះចាស់របស់កម្ពុជាត្រូវចំណាយលុយថែទាំ ៣លានដុល្លារក្នុង១ឆ្នាំៗ។ លោកថា ព្រលានយន្តហោះចាស់នេះនឹងត្រូវប្រែក្លាយជាសួនសាធារណៈ ហើយក៏ត្រូវរក្សាទុកបម្រុងសម្រាប់ការចុះចតយន្តហោះគ្រាមានអាសន្ន៕

​បក្ស​កុម្មុយនិស្ត​ចិន បានផ្តើម​​បើកសមាជ​ពេញ​អង្គ ដោយ​បិទទ្វារ​ នៅ​​ថ្ងៃ​ចន្ទទី​២០​តុលា ២០២៥​ ដើម្បី​កំណត់​ទិសដៅ​នយោបាយ​សេដ្ឋកិច្ច សម្រាប់​៥​ឆ្នាំខាង​មុខ។ សមាជ​លើក​នេះ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ក្នុង​បរិបទ​អាប់​អួរ និង​​ស្ថាន​ភាព​សេដ្ឋកិច្ច​មិន​ជាក់លាក់ ​ដែល​បណ្តាល​មក​ពី ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ក្នុង​ស្រុក​​ដើរ​យឺត​ខ្លាំង​ផង ហើយ​មាន​​សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មជាមួយ​​អាមេរិក​ទៀត។

នៅប្រទេសជប៉ុន ២សប្តាហ៍ក្រោយជាប់ឈ្មោះជាប្រធានគណបក្សកាន់អំណាច លោកស្រី តាកាអ៊ីជី សាណាអេ បានបោះដៃចរចាជាមួយក្រុមគណបក្សប្រឆាំង។ នៅថ្ងៃចន្ទ ទី២០តុលានេះ គណបក្សកាន់អំណាចនិងបក្សប្រឆាំង បានសម្រេចស្រុះស្រួលគ្នា ចុះកិច្ចព្រមព្រៀងបញ្ចប់វិបត្តិនយោបាយផ្ទៃក្នុងប្រទេស និងបើកផ្លូវឲ្យលោកស្រី តាកាអ៊ីជី សាណាអេ ចូលអង្គុយកៅអីនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ​

នៅក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ផ្លូវការនូវព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិ នាថ្ងៃទី២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥នេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើងថា នៅក្នុងជម្លោះជាមួយថៃ «រដ្ឋាភិបាលស្ងាត់តែមិនស្ងៀមឡើយ»។ ក្នុងន័យនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបកស្រាយ ដោយលើកយកអភិក្រមចំនួន ៣ចំណុចមកពន្យល់គឺ ទី១. ទប់ស្កាត់កុំឲ្យរីករាលដាល ទី២. ដោះស្រាយបញ្ហា និងទី៣. ស្ដារសភាពការណ៍ឡើងវិញ។ អ្នកតាមដាននយោបាយកម្ពុជាមួយចំនួនបានយល់ស្របនឹងការលើកឡើងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងខ្លះទៀតក៏ឆ្លៀត ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលទទួលយកយោបល់ពីគ្រប់និន្នាការ ចៀសវាងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញអ្នកដែលបញ្ចេញមតិនៅក្នុងរឿងជាតិ៕

បន្ទាប់ពី​​ដោះដូរ​ចំណាប់ខ្មាំង​និង​ចុះហត្ថលេខា​ធ្វើបទឈប់បាញ់​រួច​ មិនបាន​១០ថ្ងៃស្រួល​បួល​ផង​ កងទ័ព​អ៊ីស្រាអែល​ បាន​បើកការវាយប្រហារ​ជាថ្មី ​ទៅលើ​តំបន់​ហ្កាហ្សា។ ការណ៍​នេះក៏ព្រោះតែ អ៊ីស្រាអែល ​​ចោទប្រកាន់ថា ពួក​ហាម៉ាស​រំលោភបំពាន​បទ​ឈប់បាញ់ និង​វាយប្រហារ​ប្រដាប់អាវុធ​លើទីតាំងទ័ពអ៊ីស្រាអែល​។ តែ​ពួក​ប្រដាប់​អាវុធ​ហាម៉ាស​បដិសេធ និងថា អ៊ីស្រាអែល ទៅវិញទេ ដែលមិន​គោរព​បទឈប់បាញ់។​ ​

កម្ពុជា​ និង​ថៃ​បាន​ឯក​ភាព​គ្នា​លើ​សេច​ក្តី​ព្រាង​ឯក​សារ​ ឈ្មោះ​«កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​សន្តិភាព»​ ដែល​ នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​កម្ពុជា ​និង​នាយក​រដ្ឋ​មន្រ្តី​ថៃ​គ្រោង​នឹង​ចុះ​ហត្ថ​លេខា​ នៅ​ចុង​ខែ​តុលានេះ​ នៅ​ប្រ​ទេស​ ម៉ា​ឡេ​ស៊ី​។​ កិច្ចព្រម​ព្រៀង​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​មាន​ការ​សម្រប​សម្រួលពី​ខាង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ​និង​ម៉ាឡេស៊ី។​ បើ​តាម​ប្រ​មុខការ​ទូត​កម្ពុជា​លោក ​ប្រាក់ ​សុខុន ​សេច​ក្តី​ព្រាង​នៃ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​សន្តិភាព​ មាន​និយាយ​ពី​ ការ​ដោះ​មីនមនុស្ស​ធម៌​ ការ​ដក​អាវុធ​ធុន​ធ្ងន់​ចេញ​ពី​ព្រំ​ដែន ​ការ​បង្ក្រាប​ឧក្រិដ្ឋ​កម្ម​ឆបោក​អន​ឡាញ ​និង​ការ​ដោះ​លែង​ចំណាប់​ខ្មាំង​កម្ពុជា​។​ ប៉ុន្តែ​ ចំពោះ​អ្នក​តាម​ដាន​បញ្ហា​ព្រំ​ដែន​ កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​នេះ​គួរ​តែ​ដក​ចេញ​ចំណុច​ខ្លះ ​និង​បន្ថែម​ចំណុច​ថ្មី​ជំ​នួស​វិញ​ ដូច​ជា​ករណី​ទាហាន​ថៃ​ចូល​រាយ​លួស​បន្លា​ព័ទ្ធ​យក​ដី​ខ្មែរ​ជា​ដើម​៕

គម្រោងរាយការណ៍អំពីឧក្រិដ្ឋកម្មនិងអំពើពុករលួយ (OCCRP) នៅថ្ងៃទី១៧តុលា បានចេញរបាយការណ៍មួយស្តីពី លោកជូ ចុងពាវ (Zhu Zhongbiao) ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូ ជីន ប៉ី នៅខេត្តព្រះសីហនុ ដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិរាប់លានដុល្លារ នៅទីក្រុងឌូបៃ ប្រទេសអេមីរាត់អារ៉ាប់រួម។ គេជឿជាក់ថា ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូ ជីន ប៉ី បានមកពីការប្រព្រឹត្តបទល្មើសឆបោកអនឡាញ និងលាងលុយកខ្វក់ ជាមួយអ្នកឧកញ៉ា ចេន ហ្ស៊ី ប្រធានក្រុមហ៊ុនព្រីនស៍គ្រុប។ លោកចេន ហ្ស៊ី ទើបបានរងទណ្ឌកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងចក្រភពអង់គ្លេស នាពេលថ្មីៗនេះចំពោះតួនាទីរបស់លោកនៅក្នុងបណ្តាញឧក្រិដ្ឋកម្មតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា។