ការប្រកាស​របស់​​លោកដូណាល់ ត្រាំ ដែលថាលោក​នឹងអនុញ្ញាត​ឲ្យកងទ័ពអាមេរិក បើកការសាកល្បងសព្វាវុធនុយក្លេអ៊ែរឡើងវិញនោះ បានបង្ក​ជាមន្ទិលសង្ស័យ ព្រមទាំងការព្រួយបារម្ភជាខ្លាំង​ ស្តីពីការបើកទ្វារចំហ ឲ្យមាន​ការប្រណាំងប្រជែងអាវុធមហាប្រល័យនេះ​។ អង្គការសមាគម​តំណាងជនរងគ្រោះ​ដោយ​គ្រាប់បែកបរមាណូ បានរួមគ្នា​ផ្ញើលិខិតជាបន្តបន្ទាប់​ទៅកាន់​សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បី​ជំទាស់តវ៉ាយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់​បំផុត ទៅនឹង​គម្រោង​សាកល្បង​អាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។

នៅរសៀលថ្ងៃសុក្រ ទី៣១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ មេយោធភូមិភាគ៤របស់កម្ពុជា និងមេយោធភូមិភាគទី២របស់ថៃបានជួបជជែកគ្នាស្តីពីការកែសម្រួលទីតាំងអាវុធធុនធ្ងន់ចេញពីតំបន់ជម្លោះព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំង ២។ កិច្ចប្រជុំនេះធ្វើឡើងនៅច្រកព្រំដែនអូរស្មាច់ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បន្ទាប់ពីមានកិច្ចប្រជុំមួយរវាងលេខាធិការដ្ឋានគណៈកម្មាធិការកិច្ចការព្រំដែនថ្នាក់យោធភូមិភាគ (RBC) នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រដដែលនេះ។

ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី ៣០ តុលា វិមានក្រេមឡាំង បានបន្ធូរបន្ថយពាក្យសំដីរបស់ខ្លួន ដោយអះអាងថា ការ បាញ់ពិសោធ យានដ្រូនមុជទឹក និង មីស៊ីលបណ្តែត កាលពីថ្ងៃ អាទិត្យ និង ថ្ងៃពុធ កន្លងទៅ មិនមែនជាការធ្វើតេស្ត អាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ដោយផ្ទាល់នោះឡើយ ។ ការផ្លាស់ប្តូរគោលជំហរភ្លាមៗដូច្នេះ ប្រព្រឹត្តទៅ ក្រោយពីប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានបញ្ជាឲ្យ ក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក ចាប់សាកល្បងឡើងវិញជាបន្ទាន់ នូវអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី ៣០ តុលា។

កាលពីថ្ងៃសៅរ៍កន្លងទៅ លោកសមរង្ស៊ី​បាន​ប្រកាស​បង្កើត​ជាផ្លូវការ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ឯករាជ្យ​២៣​តុលា។ ក្នុង​ចំណោម​មនុស្ស​ប្រមាណ​៥០០នាក់​ដែលមានវត្តមាន​នៅក្នុង​សាលប្រជុំ​រៀបចំ​ក្នុងទីក្រុង​ប៉ារីស​ មាន​អ្នកចូលរួម​ជិត​១០០នាក់​ដែលបានធ្វើដំណើរ​មកពីបរទេស ដូចជា ស៊ុយអែត ស្វ៊ីស អាល្លឺម៉ង់ សហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា នូវែលសេឡង់ ជប៉ុន និង​កូរ៉េខាងត្បូង។ នៅមុនធ្វើដំណើរ​ត្រលប់ទៅប្រទេស​ដែលខ្លួនរស់នៅ ក្រុមប្រតិភូខ្មែរ​ដែលមួយចំនួន​ជា​សមាជិក​របស់​រដ្ឋាភិបាល​ក្រៅប្រទេស​បាន​ធ្វើដំណើរ​ទៅ​ធ្វើទស្សនកិច្ច​នៅ​វត្ត​ពោធិ៍វង្ស ជាយក្រុង​ប៉ារីស។ តើអ្នកចូលរួម​ក្នុង​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជាឯករាជ្យ​២៣​តុលា​ជាអ្នកណា ហើយហេតុអ្វីបាន​ជាពួកគេ​ទាំងនោះ​សម្រេចចិត្ត​ចូលរួម​ក្នុង​រដ្ឋាភិបាលក្រៅប្រទេស? យើងស្តាប់​បទយកការណ៍​របស់​ឈាង បុប្ផាដែល​​បានទៅជួបសម្ភាសន៍នៅ​វត្ត​ពោធិវង្ស។

បន្ទាប់ពីខកខានមិនបានជួបគ្នាតាំងពីឆ្នាំ២០១៧ មក មេដឹកនាំចិន និងកាណាដាបានជួបប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាឡើងវិញជាលើកទី១ នៅថ្ងៃសុក្រ ទី៣១ តុលា។ នាឱកាសប្រជុំកំពូលកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក (APEC) ក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ប្រធានាធិបតីចិនបានប្រកាសអញ្ជើញ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកាណាដា ឲ្យទៅធ្វើទស្សនកិច្ចផ្លូវការ នៅប្រទេសចិនទៀតផង។ ភ្លាមៗ មេដឹកនាំកាណាដា បានទទួលការអញ្ជើញដោយរីករាយ និងប្តេជ្ញាពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នាឡើងវិញ។

ពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងតំបន់អង្គរជាច្រើនគ្រួសារនៅពុំទាន់ទទួលយកការដោះដូរដីដោយស្ម័គ្រចិត្ត ដែលអាជ្ញាធរបានរៀបចំឲ្យនៅឡើយទេ។ ការមិនដាច់ចិត្តរើទៅទីតាំងថ្មីដោយពួកគេយល់ថា ទីតាំងបច្ចុប្បន្នអាចឱ្យពួកគេប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតបានល្អប្រសើរ បើធៀបនឹងតំបន់រុនតាឯកដែលអាជ្ញាធរផ្តល់ជូន។ ពលរដ្ឋមិនព្រមចាកចេញមើលឃើញថា តំបន់រុនតាឯកគ្មានដង្ហើមសេដ្ឋកិច្ចទេ។ តែទន្ទឹមគ្នានេះ ពួកគេក៏មិនហ៊ានជំទាស់នឹងសំណើរបស់អាជ្ញាធរក្នុងការរុះរើផ្ទះ ដោយត្រឹមហ៊ានលើកពីកង្វល់ផ្លូវច្បាប់។

តំណាងស្ថានទូតអាល្លឺម៉ងប្រចាំកម្ពុជា លោក Gidon Windecker បានលើកឡើងថា លុះត្រាណាតែកម្ពុជាមានក្របខណ្ឌច្បាប់រឹងមាំទើបការបារម្ភពីឯកជនភាពអនឡាញ និងការការពារទិន្នន័យរបស់អ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធ័រនែតនៅកម្ពុជាអាចដោះស្រាយបាន។ លោក Gidon Windecker បានថ្លែងយ៉ាងដូចនេះនៅក្នុងវេទិកាអ៊ីនធ័រនែតភ្នំពេញឆ្នាំ ២០២៥ ក្រោមប្រធានបទ «រួមគ្នាលើកកម្ពស់អនាគតឌីជីថលនៅកម្ពុជាប្រកបដោយបរិយាបន្ន និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋាន»។ សម្រាប់លោក Gidon Windecker កម្ពុជាកំពុងបោះជំហានទៅរកការផ្លាស់ប្តូរឌីជីថលយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ តែពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន ពិសេសអ្នករស់នៅតាមទីជនបទនៅមានការខ្វះខាតផ្នែកអក្ខរកម្មឌីជីថលនៅឡើយ។

ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជំរុញឲ្យក្រសួងអប់រំសហការជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធ ចុះស្រង់ស្ថិតិកុមារ និងសិស្សានុសិស្ស ដែលវិលត្រឡប់ពីប្រទេសថៃវិញឲ្យបានច្បាស់លាស់ និងជំរុញឲ្យពួកគេ​ចុះឈ្មោះចូលរៀនថ្មី ឬចូលរៀនបន្តនៅតាមសាលារៀន។ តាមលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្រសួងអប់រំ និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធត្រូវតែសម្របសម្រួល និងរៀបចំសម្រួលការចុះឈ្មោះ​​សិស្សានុសិស្ស​​ដែលមកពីប្រទេសថៃ ដោយពុំចាំបាច់ទាមទារឯកសារដូចជា​ សំបុត្រកំណើត សៀវភៅស្នាក់នៅ សៀវភៅគ្រួសារ ឬសំបុត្រពេទ្យនោះទេ។​

ពីមួយឆ្នាំទៅ​មួយឆ្នាំ​ វៀតណាម​បានរងគ្រោះ ​ដោយ​គ្រោះធម្មជាតិ​ ខ្យល់ព្យុះ ទឹកជំនន់ កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ​។ មហន្តរាយធម្ម ​​ជាតិទាំងនេះ បានបណ្តាលឲ្យ​មនុស្ស​រាប់លាននាក់ត្រូវភៀសខ្លួន បាត់បង់ផ្ទះសំបែង ខូចខាតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងបាន​ធ្វើ​ឲ្យខាតបង់ប្រាក់​អស់រាប់សិបលានដុល្លារ​។ ផ្អែកតាមអ្នកជំនាញ  ភូមិសាស្ត្រវៀតណាម បូកបន្ថែមនឹង​បម្រែ​បម្រួល​​អាកាសធាតុ ព្រមទាំង​ការសាងសង់​​ចាក់បេតុងគ្រប់ទីកន្លែងផងនោះ គឺជាកត្តាគួបផ្សំ​ដែលធ្វើ​ឲ្យ​ប្រទេសនេះ រងគ្រោះកាន់តែខ្លាំង កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅថ្ងៃអនាគត​។

​ជំនួបរវាងប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោកដូណាល់ត្រាំ និងសមភាគីចិនលោក ស៊ី ជីនពីងនៅកូរ៉េខាងត្បូងដែលពិភពលោករង់ចាំតាមដានបំផុតទទួលបានជោគជ័យយ៉ាងធំធេង។ នេះបើតាមប្រសាសន៍របស់លោកដូណាល់ត្រាំ ដោយប្រកាសគ្រោងធ្វើដំណើរទៅប្រទេសចិននៅខែមេសា ឆ្នាំ២០២៦ ខាងមុខ។ តែអ្វីជាការកត់សម្គាល់ ប្រមុខដឹកនាំទាំងពីរមិនធ្វើបានសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនៅក្រោយជំនួបទេ។

ប៉ុន្មាននាទី​មុននឹងជួបប្រជុំ​ជាមួយ​លោក​ស៊ី ជីនពីង នៅប៊ូសាន់ លោកដូណាល់ ត្រាំ បានប្រកាសថា លោក​បាន​ចេញបញ្ជា​ឲ្យ​កងទ័ពអាមេរិក ចាប់ផ្តើមបើកការសាកល្បងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរថ្មីៗ ដែល​អាមេរិក​បានខានធ្វើ ប្រមាណជាង​៣០ឆ្នាំមកហើយ​។ ការប្រកាសរបស់លោក​ដូណាល់ ត្រាំ នេះ គឺជាសារឆ្លើយតបទៅនឹងការប្រកាសអួតរបស់​លោកពូទីន ប៉ុន្មាន​ថ្ងៃជាប់ៗគ្នាមកនេះ ដែលថារុស្ស៊ីបាន​សាកល្បងមីស៊ីលនុយក្លេអ៊ែរ​ និងដ្រូនមុជទឹក​ដើរដោយ​ប្រព័ន្ធ​​នុយក្លេអ៊ែរ ដ៏ទំនើបបំផុ​ត។

នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៦​ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០២៥​ កម្ពុជា ​និង​អាមេរិក​បាន​ចុះហត្ថ​លេខា​លើ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ពាណិជ្ជ​កម្មបដិការ​ដើម្បី​លុប​បំបាត់​រនាំង​ពន្ធ​លើមុខ​ទំនិញ​សំខាន់ៗ​មួយ​ចំនួន​ និង​ពង្រីក​ពាណិជ្ជ​កម្ម​ទ្វេភាគី​។​ បើ​តាមសេច​ក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​រួម​ កម្ពុជា​នឹង​លុប​ចោល​ពន្ធ​នាំចូល​ទាំង​អស់​លើ​ផលិត​ផល​ឧស្សាហ​កម្ម​ អាហារ​ និង​កសិកម្ម​របស់​អាមេរិក​ដែល​នាំ​ចូល​កម្ពុជា​។​ ចំណែក​ អា​មេរិក​នៅតែ​រក្សា​ពន្ធ​ ១៩% ​លើទំ​និញ​របស់​កម្ពុជា​ដដែល ​តែនឹង​បន្ថយ​មក​នៅ​ពន្ធ​សូន្យ​ចំពោះ​ផលិត​ផល​មួយ​ចំនួន​ដែល​បាន​ចុះបញ្ជី​ក្នុង​បទ​បញ្ជា​ប្រតិ​បត្តិថ្មីៗ​នេះ​។​ សម្រាប់​អ្នក​ជំនាញ​សេដ្ឋ​កិច្ច ​កម្ពុជា​នឹង​ទទួល​បាន​អត្ថ​ប្រយោជន៍​បន្ថែម​ទៀត​ពី​លើ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​នេះ​។

សមត្ថកិច្ចសិង្ហបុរី កំពុងតាមចាប់ខ្លួនបណ្តាញក្រុមឧក្រិដ្ឋជនឆបោកអនឡាញក្នុងប្រទេសកម្ពុជាសរុបចំនួន ៣៤នាក់ ដែលមានជនជាតិសិង្ហបុរីចំនួន២៧នាក់ និងជនជាតិម៉ាឡេស៊ីចំនួន ៧នាក់។ នេះបើយោងតាមការចុះផ្សាយដោយទូរទស្សន៍សិង្ហបុរី CNA នាថ្ងៃទី ២៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥។ ក្រុមជនសង្ស័យទាំង ៣៤នាក់ ខាងលើ បានឆបោកប្រាក់ពីជនរងគ្រោះជាជនជាតិសិង្ហបុរី គិតជាទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៣១លានដុល្លារអាមេរិក តាមរយៈការក្លែងបន្លំធ្វើជាមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលរបស់សិង្ហបុរី។

នៅ​ថ្ងៃទី​២៩ ខែ​តុលា ​ឆ្នាំ​២០២៥ ព្រឹទ្ធសភា​កម្ពុជា​បាន​ចេញ​សេច​ក្តី​ប្រកាស​មួយ​ដោយ​សំដែង​ការ​ខក​ចិត្តយ៉ាង​ខ្លាំង​នឹង​ការ​ផ្សាយ​របស់​សារព័ត៌​មាន​ថៃ​The Nation ដែលថា​ប្រធាន​រដ្ឋសភា​កម្ពុជា​នាំ​មុខ​ប្រធាន​រដ្ឋសភា​ថៃ​ នៅ​ប្រទេស​ហុងគ្រី ​សម្រាប់​កិច្ច​ពិភាក្សា​លើ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​សន្តិភាព​។​ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ព្រឹទ្ធសភា​កម្ពុជា ​ចាត់​ទុក​ការ​ចុះ​ផ្សាយ​របស់​កាសែត​ថៃ​នេះ​ ថា​មិន​ត្រឹម​តែ​បំភ្លៃ​ការ​ពិត​ប៉ុណ្ណោះទេ​ តែ​បង្ហាញ​ពី​កង្វះ​ការយល់​ដឹង​ និង​បក​ស្រាយ​ខុស​ដោយ​ចេតនា ​ពី​នីតិ​វិធី​ផ្លូវ​ការ​ និង​ឯកសារ​នានា​របស់​សន្និ​បាត​ IPU​។

នៅថ្ងៃទី៣០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥នេះ ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង បានពិភាក្សាអំពីជម្លោះកម្ពុជា-ថៃជាមួយប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ។ នៅកិច្ចសន្ទនាទល់មុខគ្នាដែលធ្វើឡើងនៅកូរ៉េខាងត្បូងនាថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៣០ តុលានេះ ភាគីទាំងពីរបានលើកឡើងពីតួនាទីរបស់ប្រទេសចិនក្នុងការលើកកម្ពស់សន្តិភាពក្នុងតំបន់ដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះព្រំដែននៃប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានទាំងពីរនេះ។

នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៣០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ ចិនបានចេញមុខអះអាងថា ទីក្រុង​ប៉េកាំងបានប្រើវិធីផ្ទាល់របស់ខ្លួនក្នុងការជួយឲ្យកម្ពុជា និងថៃទទួលបានសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីសន្តិភាពកាលពីថ្ងៃទី២៦ តុលានៅក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ នេះជាសម្តីចេញពីមាត់របស់ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីងប្រាប់ទៅប្រធានាធិបតី​អាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំនៅក្នុងជំនួបទ្វេភាគីនៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង។ តាំងពីកម្ពុជា និងថៃបានចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីសន្តិភាពគូឡាឡាំពួកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៦ តុលាមក នេះជាលើកទី១ ដែលចិនបានបញ្ចេញប្រតិកម្មដូចនេះ។ អ្នកជំនាញផ្នែកកិច្ចការអន្តរជាតិ​កត់​សម្គាល់​ថា ការដែលចិនបញ្ចេញប្រតិកម្មយឺតយ៉ាវក៏ព្រោះតែចង់រក្សាអព្យាក្រឹតរបស់ខ្លួននៅក្នុងជម្លោះព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ។

នៅទីក្រុងរីយ៉ូ ប្រទេសប្រេស៊ីល កាលពីថ្ងៃទី​​២៨​តុលា សមត្ថកិច្ច​បានចុះទៅបង្រ្កាប​ក្រុម​ជួញដូរគ្រឿងញៀន នៅតំបន់​អនាធិបតេយ្យ ហើយ​បានបណ្តាល​ឲ្យ​ស្លាប់​មនុស្ស យ៉ាងហោច​៦៤នាក់។ នេះគឺជាប្រតិបត្តិការដ៏កំណាចមិនធ្លាប់ទេ​។ សូម្បីតែ​​ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស​ ក៏បានថ្លែង​ការ​តក់ស្លុត និង​បានទាមទារ​ឲ្យ​មានការស៊ើបអង្កេតស៊ីជម្រៅ ឲ្យ​បានឆាប់បំផុត​។

ជំនួប​កំពូល​នៃ​អង្គការ​សហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច​អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ហៅ​កាត់​ថា​APEC បាន​ចាប់​បើក​ធ្វើ​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េខាង​ត្បូង​ចាប់​ពីថ្ងៃទី​២៩​តុលា​ដល់​ថ្ងៃ​សៅរ៍​ទី​១​វិច្ឆិកា ដោយ​មាន​ ប្រមុខ​រដ្ឋរដ្ឋាភិបាល នៃ​ប្រទេស​ជា​សមាជិក​ទាំង​២១មក​ជួប​ជុំ​គ្នា។ ​សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្មបង្ក​ឡើង​អាមេរិក​ដោយ​ការ​ដំឡើង​ពន្ធគយ​ខ្ពស់​កប់​ពពក ជាពិសេស​ជាមួយ​ចិន ​បានមក​​គ្រប​ដណ្តប់​​ជំនួប​កំពូលទាំង​មូល។ ប៉ុន្តែជា​កិច្ច​ចាប់​ផ្តើម អាមេរិក​និង​កូរ៉េខាង​ត្បូង​បាន​ប្រកាស​សម្រេច​បាន​កិច្ចព្រម​ព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​រវាង​គ្នា។

នៅក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីសន្តិភាពរវាងកម្ពុជា និងថៃនៅម៉ាឡេស៊ីកាលពីថ្ងៃទី ២៦តុលា ភាគីចិនត្រូវបានអាមេរិកហាមមិនឲ្យមានមុខ។ ក្រោយព្រឹត្តិការណ៍មួយនេះ អ្នកប្រឆាំងនៅក្រៅប្រទេសបាននិយាយដោយឥតលាក់លៀមថា កម្ពុជាត្រូវជ្រើសយកអាមេរិក ព្រោះមានតែអាមេរិកដែលមានទឹកមាត់ប្រៃនិយាយទៅ ថៃស្តាប់ និងធ្វើតាម។ តែអ្នកឃ្លាំមើលស្ថានការណ៍ក្នុងស្រុកមានការប្រយ័ត្នប្រយែងដោយបញ្ជាក់ថា ការពឹងពាក់មហាអំណាចណាមួយអាចធ្វើឡើងតែនៅក្នុងគ្រាបណ្តោះអាសន្ន និងថា អ្វីដែលកម្ពុជាគួរធ្វើ គឺពង្រឹងសមត្ថភាពខ្លួនឯង និងធ្វើពិពិធកម្មការទូតស្វែង​រក​ការ​គំាទ្រ​លើ​ឆាកអន្តរជាតិ។

នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក អនុធីន ឆានវីរៈគូន បានប្រាប់អ្នកកាសែតនៅមូលដ្ឋានទ័ពអាកាសដនមឿងថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនឹងបញ្ជូនទាហានខ្មែរទាំង​១៨នាក់ឲ្យកម្ពុជាវិញភ្លាមៗ នៅពេលយោធាថៃបញ្ជាក់ពីការចាត់ចែងកិច្ចការនេះរួចរាល់។ តែលោក អនុធីនមិនភ្លេចបញ្ជាក់ដដែលៗដោយស្នើឲ្យកម្ពុជាត្រូវគោរពតាមគោលការណ៍ព្រមព្រៀងចំនួន ៤ចំណុចដែលថៃចង់បាននោះទេ។

ថ្ងៃពុធ ទី២៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥នេះជាខួប២១ព្រះវស្សានៃការឡើងសោយរាជសម្បត្តិរបស់ព្រះបាទសម្តេចនរោត្តម សីហមុនី។ បណ្តាឥស្សរជននយោបាយនៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល និងក្រៅរដ្ឋាភិបាលបានចេញសារអបអររៀងៗខ្លួន និងផ្តល់ការកត់សម្គាល់ខុសៗគ្នាពីស្នាព្រះហស្ថរបស់ព្រះបាទសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហមុនី។

បុរសមានពិការភាព លោក ភុន យុទ្ធ ត្រូវបាននគរបាលស្រុកទ្រាំង ខេត្តតាកែវចាប់ខ្លួននៅព្រឹកថ្ងៃពុធ ទី២៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥។ នេះបើតាមសមាគមសិទ្ធិមនុស្ស​អាដហុកដែលទទួលបានដំណឹងពីភរិយារបស់លោក ភុន យុទ្ធ។ បើតាមអាដហុក ការចាប់ខ្លួនលោក ភុន យុទ្ធធ្វើឡើង ក្រោយពីអតីតសកម្មជននយោបាយបក្សប្រឆាំងរូបនេះបានធ្វើសកម្មភាពបញ្ចេញមតិយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងបណ្តាញសង្គមស្តីពីបញ្ហាសង្គមផ្សេងៗ។ គួរជម្រាបជូនថា លោក ភុន យុទ្ធទើបត្រូវបានដោះលែងពីពន្ធនាគារកាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥។

បារាំងនិងសហគមន៍អន្តរជាតិមួយចំនួន បានចេញមកបញ្ចេញប្រតិកម្មសាទរជាបន្តបន្ទាប់ចំពោះការឈានទៅសម្រេចបានសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីសន្តិភាពរវាងកម្ពុជា​ និងថៃ ដែលធ្វើឡើងនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី២៦តុលា។ បារាំងនិងសហគមន៍អន្តរជាតិបានផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមថា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងគូឡាឡាំពួនឹងអាចធ្វើឲ្យព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ មានសន្តិភាពឡើងវិញ។

អាជ្ញាធរ និងកម្លាំងសមត្ថកិច្ចចម្រុះនៅថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ ចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យចំនួន៦៥នាក់ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសឆបោកតាមប្រព័ន្ធអនឡាញក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តកំពត។ តាមរបាយការណ៍របស់សមត្ថកិច្ចជំនាញ ក្រុមជនសង្ស័យទាំងនោះបានប្រើប្រាស់វិធីសាស្ដ្រឆបោកក្រោមរូបភាពជាការលួងលោមស្នេហា (Romance scam) និងមានគោលដៅឆបោកទៅកាន់ប្រទេសផ្សេងៗទៀត។

វេទិកាអន្តរជាតិស្តីពីគំនិតផ្តួចផ្តើមវិនិយោគនាថ្ងៃអនាគត “Future Investment Initiative” បានចាប់បើកពីថ្ងៃទី ២៧ ដល់ថ្ងៃទី៣០ តុលា ២០២៥ នៅប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។ មានការចូលរួមពីសំណាក់ប្រមុខរដ្ឋ-ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកជំនួញធំៗជាច្រើនរយនាក់ អារ៉ាប៊ីសាអូឌីតចង់លើកតម្កើងគម្រោងគ្រាក់របស់ប្រទេសផង និងមហិច្ឆតាក្នុងវិស័យបញ្ញាសិប្បនិម្មិតផង។

រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង បានកត់សម្គាល់ឃើញពីសញ្ញាវិជ្ជមានក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់ជប៉ុន។ ចំណែកជប៉ុនក៏រំពឹងចង់បានស្ថិរភាពជាមួយចិនដែរ។ ក្នុងនាមជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចលេខ២និងលេខ៤ក្នុងលោក ចិននិងជប៉ុនគឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំចម្បងជាមួយគ្នា តែប្រទេសជិតខាងទាំង២ ត្រូវរួមរឹតដោយបញ្ហា«ស្នាមដំបៅ»ពីអតីតកាល និងជម្លោះភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ព្រមទាំងការទាមទារដែនកោះសេនកាគូ ឬទាវយូជាភាសាចិន។

ថ្ងៃ ចន្ទ ទី ២៧ តុលា ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន បានចុះហត្ថលេខាលើច្បាប់ថ្មី បិទបញ្ចប់  កិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ស្តីអំពីការកែច្នៃឡើងវិញនូវសារធាតុ Plutonium ដែលសេសសល់ពីសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់។ ចុះហត្ថលេខា កាលពីឆ្នាំ ២០០០ កិច្ចព្រមព្រៀងខាងលើនេះ មានកម្មវត្ថុ រារាំងប្រទេសទាំងពីរ កុំឲ្យប្រើប្រាស់សាធាតុ Plutonium ដើម្បីបង្កើនការផលិតអាវុធ នុយក្លេអ៊ែរ។ 

នៅថ្ងៃអង្គារ ទី២៨ តុលានេះ ចិន និងអាស៊ានបានចុះហត្ថលេខាជាផ្លូវការលើកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីការដំឡើងកម្រិតទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគី។ គឺជាការដំឡើងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មកម្រិតទី៣ របស់ចិនជាមួយអាស៊ានដែលមានផលិតផលសរុបក្នុងស្រុកចំនួន ៣ ៩០០ ពាន់លានដុល្លារ។ តាមរយៈការដំឡើងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មជាមួយអាស៊ានពេលនេះ ចិនរំពឹងអាចទប់ទល់នឹងការយកពន្ធដ៏ច្រើនសន្ធឹកពីរដ្ឋបាលអាមេរិករបស់លោក ដូ ណាល់ត្រាំ។

នៅក្នុងជំនួបលើកទីមួយនាទីក្រុងតូក្យូ លោកស្រីនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន តាកាអ៊ីជី សាណាអេ បានរៀបចំទទួលស្វាគមន៍លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិកដូណាល់ត្រាំដោយយកចិត្តទុកដាក់ជាទីបំផុត និងបានប្រកាសបើកទំព័រយុគមាសជាមួយអាមេរិក។ ចំណែកលោកត្រាំក៏បានអបអរលោកស្រី តាកាអ៊ីជី សាណាអេដែលទើបក្លាយជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលភេទស្រីទីមួយរបស់ជប៉ុន។

អាស៊ាននឹងមិនមានសំឡេងរួមមួយសម្រាប់បញ្ជូនក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍របស់ខ្លួនទៅតាមដានឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតនៅភូមា ដែលគ្រោងនឹងរៀបចំដោយរបបសឹកនៅចុងខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៥។ ជាការបោះឆ្នោតសកល ដែលរបបសឹកភូមាប្រកាសរៀបចំ ជាលើកទី១ ក្នុងរយៈពេលជិត៥ឆ្នាំ ពោលគិតចាប់តាំងពីពេលធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធាទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលរបស់លោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១។

មន្រ្តី​ជាន់​ខ្ពស់​នៃ​ក្រសួងការ​បរទេសអាមេរិក​ដាក់ក្តី​រំពឹង​ថា​ ប្រទេសថៃ​នឹង​សហការ​ជាមួយប្រទេស​​កម្ពុជា​ក្នុ​ង​ការ​ដោះ​លែង​ទាហានខ្មែរ​ទាំង​ ១៨នាក់​ភ្លាមៗបន្ទាប់​ពី​ការ​ចុះ​ហត្ថ​លេខា​លើសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយស្តីពី​​សន្តិ​ភាពរវាងប្រទេសទាំងពីរ​នៅទី​ក្រុង​គូឡា​ឡាំ​ពួ​ ​ប្រទេស​ម៉ាឡេ​ស៊ី​កាល​ពីចុងសប្តាហ៍មុន​។​ នេះ​បើតាម​សេចក្តីរាយការណ៍របស់​ទី​ភ្នាក់​ងារ​សារ​ព័ត៌​មាន​ Reuters ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៨​ ខែ​តុលា​ ឆ្នាំ២០២៥​។

អ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ និងនយោបាយកម្ពុជា លោក វ៉ន ចាន់ឡូត បានលើកឡើងថា គោលបំណងនៃការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា មានគោលដៅកម្ទេចសំឡេងបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងព្រឹទ្ធសភា។ ការលើកឡើងរបស់អ្នកជំនាញច្បាប់ និងនយោបាយដូចនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ បានសម្រេចបញ្ជូនសេចក្តីស្នើច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាទៅកាន់រដ្ឋសភា ដើម្បីពិនិត្យ និងអនុម័ត។

ថ្ងៃអង្គារ ទី២៨ តុលា សហភាពអាហ្វ្រិកបានបរិហារអំពើដ៏សាហាវឃោរឃៅនៅស៊ូដង់ និងបានចាត់ទុកជម្លោះប្រដាប់អាវុធនៅស៊ូដង់ថាជា «ឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម»។ ការបរិហារយ៉ាងដូច្នេះ បាន​ធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីកងកម្លាំងយោធារបស់រដ្ឋាភិបាលស៊ូដង់ ប្រកាសដកទ័ពចេញពីភូមិអែល-ហ្វាស់ស្សែរ (El-Facher) ក្នុងតំបន់ដារហ្វួរ។