យោងតាមព័ត៌មាន​ដែលក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា​​​ទទួលបានពីយោធភូមិភាគទី៤ ​​ក្រោយ​ហេតុការណ៍​​ជាន់មីន​របួសទាហានថៃ ទាហានជួរមុខនៃភាគីជម្លោះ​កម្ពុជា-ថៃ​បន្តទាក់ទងគ្នា​ធម្មតា ខណៈ​សភាពការណ៍​ទូទៅ​​មិនមានភាពតានតឹងជាថ្មីនោះទេ គិតត្រឹមពេលនេះ​។ ការបញ្ជាក់របស់ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជាយ៉ាងដូចនេះ ធ្វើឡើង​ ក្រោមបរិបទនៃភាពតានតឹងហាក់​ចាប់កក្រើកជាថ្មី ដោយភាគី​ថៃ​យកលេស​ជាន់គ្រាប់មីនថ្មី​លើក​​​នេះ មក​​​បង្អាក់ការអនុវត្ត​សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីសន្តិភាព ដែលទើប​សម្រេចបាន។

នៅថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆិកា រដ្ឋាភិបាល និងយោធាថៃបានចេញមុខប្រកាសផ្អាកការអនុវត្តសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីសន្តិភាពកម្ពុជា-ថៃ ព្រមទាំងផ្អាកការដោះលែងទាហានខ្មែរទាំង ១៨នាក់ ដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា។ ការសម្រេចជាឯកតោភាគីនេះត្រូវបានថៃពន្យល់ថា  គឺដោយសារសន្តិសុខជាតិរបស់ថៃកំពុងរងការគំរាមកំហែងជាថ្មី ក្រោយទាហានថៃ ៤នាក់ដើរជាន់មីនត្រង់ចំណុចភូមិសាស្ត្រក្បែរប្រាសាទព្រះវិហារកម្ពុជា។ អ្នកវិភាគនយោបាយខ្លះយល់ថា នេះជាលេសរបស់ថៃដើម្បីពន្យារពេលដោះលែងទាហានខ្មែរទាំង១៨នាក់ និងថា ថៃនៅមានមហិច្ឆតាចង់វាទីដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា។ តែអ្នកខ្លះទៀតកត់ សម្គាល់ឃើញថា នេះជាល្បែងនយោបាយក្នុងស្រុកថៃដើម្បីទាក់ចិត្ត និងទទួលបានការគាំទ្រពីពលរដ្ឋថៃ។

ការដំឡើងពន្ធគយអាមេរិកមកលើទំនិញនាំចូលពីកម្ពុជា នឹងប៉ះពាល់តិចតួចដល់ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០២៦​ និងឆ្នាំបន្តបន្ទាប់ខាងមុខ។ នេះបើតាមឯកសារស្រាវជ្រាវគោលនយោបាយរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ADB ចេញផ្សាយថ្ងៃទី១១វិច្ឆិកានេះ។ ទោះកម្រិតប៉ះពាល់មានតិចក្តី ក៏ ADB មិនភ្លេចបញ្ជាក់ថា ស្ថានភាពនៃ​​ការនាំចេញរបស់កម្ពុជា នៅតែមិនច្បាស់លាស់ និងនៅ​​ផុយស្រួយនៅឡើយ។

តុលាការក្រុងបាងកក កាលពីថ្ងៃចន្ទទី ១០​វិច្ឆិកា​បានសម្រេចបញ្ជា​ឲ្យធ្វើបត្យាប័នបញ្ជូន​មហាសេដ្ឋីចិន ដែលមានសញ្ជាតិកម្ពុជា ទៅប្រទេស​ចិន តាម​ការទាមទារ​របស់​ប៉េកាំង។ បើតាម​សេចក្តីប្រកាស​ព័ត៌មាន​របស់​តុលាការឧទ្ធរណ៍​ថៃ អ្នកជំនួញចិន ឈ្មោះ ស៊្ហី ជីជាំង She Zhijiang ដែល​​ជាប់ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ឆបោកអនឡាញ​នឹង​ត្រូវ​បញ្ជូន​ទៅ​ប្រទេស​ចិន ក្នុង​រយៈពេល​៩០ថ្ងៃ គិតចាប់តាំងពីការសម្រច​របស់​តុលាការ នៅ​ថ្ងៃទី​១០​វិច្ឆិកា។

ប៉ូលិសអាំងទែរប៉ូល ដែលមានទីតាំង នៅទីក្រុងលីយ៉ុង ប្រទេសបារាំង បានចេញនិវេទន៍ក្រហម ដើម្បីឲ្យគេជួយតាមចាប់ខ្លួនVorayuth Yoovidhya ចៅប្រុសរបស់ថៅកែក្រុមហ៊ុនRed Bull ដែលបានរត់គេចខ្លួន នៅក្រោយ បើកឡាន បុកសម្លាប់ប៉ូលិស។ និវេទន៍ក្រហមរបស់ប៉ូលិសអាំងទែរប៉ូល ធ្វើឡើងទៅតាមការស្នើសុំរបស់ភាគីថៃដែលរដ្ឋសមាជិក។ អ្នកនាំពាក្យរបស់ប៉ូលិសថៃ បានបញ្ជាក់ដំណឹងនេះ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី​៤ តុលា និងបានអំពាវនាវឲ្យប្រទេសសមាជិកដទៃទៀត ជួយផ្តល់ព័ត៌មានដើម្បីឈានទៅចាប់ខ្លួន អ្នកស្នងត្រកូលរបស់មហាសេដ្ឋី ក្រុមហ៊ុនRed Bull។

សន្និសីទអន្តរជាតិស្តីពីអាកាសធាតុ COP30 បានចាប់ផ្តើម​បើក​ទ្វារជាផ្លូវ​ការ​ចាប់ពីថ្ងៃចន្ទ ទី​១០​វិច្ឆិកា នៅ​ទីក្រុងបេឡេម ប្រទេសប្រេស៊ីល។ ​តំណាងប្រទេសទាំងអស់ រួមនឹង​វិស័យឯកជន អង្គការសង្គមស៊ីវីល ត្រូវជួបប្រជុំចរចា ដោះដូរយោបល់គ្នារយៈពេល​២សប្តាហ៍ ដើម្បីឈានទៅ​រកការសម្រេចចិត្តរួមមួយ សំដៅ​ដោះស្រាយវិបត្តិអាកាសធាតុ ទប់ស្កាត់​ការឡើងកម្តៅផែនដី។ តែ១០ឆ្នាំ ក្រោយ​កិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីស គេសង្កេតឃើញថា ការចូលរួម​សន្យា​របស់​ប្រទេសធំៗ ហាក់ដូចជាកាន់តែខ្សោយ​ទៅ​ៗ នៅក្នុងផែនការនយោបាយ​អាកាសធាតុ​។

នៅចំពោះមុខអនុព័ន្ធយោធាបរទេសប្រចាំកម្ពុជាចំនួន ១២ប្រទេសនៅថ្ងៃទី១០ វិច្ឆិកានេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជាបានអះអាងពីជំហរម៉ឺងម៉ាត់ចំពោះការអនុវត្តសេចក្តីថ្លៃងការណ៍រួមស្តីពីសន្តិភាពកម្ពុជា-ថៃ ព្រមទាំងការត្រៀម​ធ្វើការជិតស្និទ្ធជាមួយថៃដើម្បីផលប្រយោជន៍រួមនៃប្រទេសទាំងពីរ។ តែក្នុងថ្ងៃទី១០ វិច្ឆិកានេះដដែល ថៃ តាមរយៈនាយករដ្ឋមន្ត្រីបែរជាបានប្រកាសផ្អាកការចរចាជាមួយកម្ពុជា និងពន្យារពេលបញ្ចូនទាហានខ្មែរទាំង ១៨នាក់ឲ្យកម្ពុជាវិញនៅថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកាខាងមុខ ក្រោមហេតុផលថា ទាហានថៃរងរបួសដោយសារផ្ទុះមីននៅជិតព្រំដែនកម្ពុជា។

នៅទីបំផុត នៅក្រោយការចុះហត្ថលេខាសន្តិភាព ដែលធ្វើឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន លើកទី៤៧ នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥ ប្រជាពលរដ្ឋភៀសសឹកទាំងអស់ត្រូវចាកចេញពីមណ្ឌលសុវត្ថិភាព និងវិលត្រឡប់ទៅកាន់ទីលំនៅដ្ឋានវិញរៀងៗខ្លួន។ ការចុះហត្ថលេខាសន្តិភាពនេះធ្វើអោយពលរដ្ឋភៀសសឹកមួយចំនួនធំសប្បាយចិត្ត ប៉ុន្តែក៏មានពលរដ្ឋភៀសសឹកមួយចំនួនតូចផ្សេងទៀត នៅបន្ត ព្រួយបារម្ភចំពោះសុវត្ថិភាព ការបាត់បង់ផ្ទះសម្បែង និងការប្រឈមទៅនឹងបញ្ហាជីវភាពខ្វះខាតជាក់ស្តែង។ 

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងកូរ៉េខាងត្បូងបានចុះហត្ថលេខានៅថ្ងៃទី១០ វិច្ឆិកានេះ​លើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាស្តីពីការបង្កើតក្រុមការងាររួមកម្ពុជា-កូរ៉េ ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មអនឡាញ។ ពិធីចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណៈនេះបានធ្វើឡើងរវាងអគ្គស្នងការស្តីទីនៃទីភ្នាក់ងារនគរបាលជាតិកូរ៉េ លោក យូ ចេហ្សឹង (Yoo Jae-Seong) និងលោក ឆៃ ស៊ីណារិទ្ធ ប្រធានលេខាធិការដ្ឋានគណៈកម្មការចំពោះកិច្ចប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការឆបោកតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា (គ.ប.ឆ.ប.)។

នៅថ្ងៃទី៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥ តុលាការថៃបានចេញដីកាចាប់ខ្លួនអ្នកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ សមាជិកព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា និងបុគ្គលជាប់ពាក់ព័ន្ធ ៤នាក់ផ្សេងទៀត ក្រោមការចោទប្រកាន់ពីបទលាងលុយកខ្វក់ ដែលបានមកពីទង្វើបោកប្រាស់តាមប្រព័ន្ធអនឡាញ។ ទន្ទឹមនឹងដីកាចាប់ខ្លួន តុលាការថៃថែមទាំងបានប្រកាស​រឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិរបស់អ្នកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ និងបក្ខពួកនៅទីតាំង ៣៦កន្លែង​ក្នុងទីក្រុងបាងកក និងខេត្តត្រាតដែលគិតជាទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៤០០លានបាត ឬជាង ១២លានដុល្លារអាមេរិក។

ទោះមានការទាមទារ និង​រលករិះគន់ពីសំណាក់ក្រុមគ្រួសារ​ជនរងគ្រោះ ហើយនិងក្រុមសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស ប្រធានាធិបតី​ឥណ្ឌូណេស៊ី​នៅតែ​ជំនះ​ដាក់​បញ្ចូល​ឈ្មោះ​អតីត​ឪពុកក្មេក ដែលធ្លាប់ជា​មេដឹកនាំ​ផ្តាច់ការ​នៅឥណ្ឌូណេស៊ី​ ទៅក្នុងបញ្ជី​អ្នកដែលទទួល​បានងារជា​ វីរបុរស​​របស់​ជាតិ។ នៅក្នុង​ពិធី​ប្រកាស​ជាផ្លូវការ​នៅថ្ងៃចន្ទទី​១០​វិច្ឆិកានេះ អតីត​ប្រធានាធិបតី លោក​ស៊ូហារតូ​ដែលធ្លាប់ដឹកនាំរបប​ផ្តាច់ការ​នៅ​ឥណ្ឌូណេស៊ី​ជាង​៣០ឆ្នាំ ត្រូវ​ដំឡើង​ជា​វីរបុរសរបស់​ឥណ្ឌូណេស៊ី។​​

ព្យុះសង្ឃរាកំណាចមួយទើបទៅផុត ហ្វីលីពីនត្រូវប្រឈមនឹងមហាព្យុះទីហ្វុងថ្មីមួយទៀតនៅយប់នេះ ដោយបានជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជិតមួយលានរួចហើយ ដើម្បីសុវត្ថិភាព។ មិនទាន់មកដល់ផង ចំហាយព្យុះបានសម្លាប់ជីវិតមនុស្សពីរនាក់រួចទៅហើយនៅថ្ងៃអាទិត្យទី៩ វិច្ឆិកានេះ។ នេះបើតាមក្រុមអ្នកសង្គ្រោះហ្វីលីពីន។

ប្រឈម​នឹង​សង្គ្រាម​​ដ្រូន​របស់​រុស្ស៊ី​ដែល​បង្ហោះ​យ៉ាង​ប្រសាច​និង​កាន់​តែ​ច្រើន​ឡើង​នៅលើ​សមរភូមិ យោធា​អ៊ុយក្រែន​បាន​ងាក​​ទៅ​ប្រើ​កាំភ្លើង​វែង​ពាក់កណ្តាល​ស្វ័យប្រវត្តិ​ធម្មតា​ដើម្បី​កម្ចាត់​ដ្រូនសត្រូវ។ សេនាធិការដ្ឋាន​អ៊ុយក្រែន សង្ឃឹម​អាច​សង្គ្រោះ​ជីវិត​ទាហាន​បាន​ច្រើន​ពាន់​នាក់​ផង​និង​អាចកាត់​បន្ថយ​ហានិភ័យ​នៃការ​ដឹកជញ្ជូន​របស់​យោធា​ផង។

គ្រាន់​តែ​បាន​ស្បថ​ចូល​កាន់​តំណែង​ជា​ប្រធានាធិបតី​បូលីវី​ភ្លាម លោក រ៉ូឌ្រីហ្កូ ប៉ាស បាន​ប្រកាស​​ភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង​ការទូតជាមួយ​​ សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ ឡើង​វិញ។ លែង​ជា​ប្រទេស​ឯកា​ដូច​មុន​ទៀតបូលីវី ក៏​ងាក​ភ្ជាប់​ចំណង​ជាមួយ​ប្រទេស​ជិត​ខាងដូច​ជា​ស៊ីលី និង​អាហ្សង់ទីន​ទៀត។

ព្យុះសង្ឃរាកំណាចមួយទើបទៅផុត ហ្វីលីពីនត្រូវប្រឈមនឹងមហាព្យុះទីហ្វុងថ្មីមួយទៀតនៅយប់នេះ ដោយបានជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជិតមួយលានរួចហើយ ដើម្បីសុវត្ថិភាព។ មិនទាន់មកដល់ផង ចំហាយព្យុះបានសម្លាប់ជីវិតមនុស្សម្នាក់រួចទៅហើយនៅថ្ងៃអាទិត្យទី៩ វិច្ឆិកានេះ។ នេះបើតាមក្រុមអ្នកសង្គ្រោះហ្វីលីពីន។

កូរ៉េខាងជើងបានប្រកាសនៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី៨ វិច្ឆិកា ថានឹងវាយបកវិញយ៉ាងចាស់ដៃ ប្រសិនបើមានការគំរាមកំហែងណាមួយពីសំណាក់អាមេរិកនិងកូរ៉េខាងត្បូង។ សេចក្តីប្រកាសនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនិងក្រុងសេអ៊ូលបានថ្កោលទោសកូរ៉េខាងជើង ជុំវិញការបាញ់សាកល្បងមីស៊ីលបាលីស្ទិក និងការដាក់ទណ្ឌកម្មមកលើជនជាតិកូរ៉េខាងជើង និងក្រុមហ៊ុនកូរ៉េខាងជើង ជុំវិញបញ្ហាលាងលុយកខ្វក់តាមប្រព័ន្ធអ៊ិនធ័រនែត។

ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោកដូណាល់ត្រាំ បានព្រមព្រៀង នៅថ្ងៃ​សុក្រ​ទី ៧វិច្ងិកា ២០២៥ ដកហុងគ្រីចេញពីបញ្ជីប្រទេសជាប់ទណ្ឌកម្មអាមេរិកពីបទទិញប្រេងរុស្ស៊ី។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីហុងគ្រី ក្រោយជំនួបជាមួយលោកត្រាំ ដែលទំនងពេញចិត្តនឹងនយោបាយប្រឆាំងអន្តោប្រវេសន៍ របស់រដ្ឋាភិបាលហុងគ្រី។

សិប្បកម្ម​​កែច្នៃថ្មធ្វើជាគ្រឿងតុបតែងលម្អផ្ទះ គឺ​ជារបរប្រពៃណីដ៏ពេញនិយម​មួយ​របស់ពលរដ្ឋនៅភូមិភ្នំជញ្ជាំង ឃុំជប់វ៉ារី ស្រុកព្រះនេត្រព្រះ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ សិប្បករអាច​កែច្នៃថ្មភ្នំ​​ទៅជាការ៉ូ ឬគ្រឿងតុបតែងលម្អយ៉ាងល្អប្រណិត​ ព្រោះតែសាច់ថ្មនោះ​អំណោយផលពីធម្មជាតិ ដែល​មើលទៅដូចជាគំនូរ​​ និង​មានសណ្ឋានដូចឈើបេងដ៏មានតម្លៃ​។ បច្ចុប្បន្ននេះ ថ្មភ្នំស្រុកព្រះនេត្រព្រះ ត្រូវបានគេកែច្នៃធ្វើជាការ៉ូក្រាល ឬការ៉ូបិទជញ្ជាំង ដែលមានតម្លៃខ្ពស់។

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិថៃ លោកណាត់ថាផុល ណាក់ផានីត (Nattapol Nakphanit) នៅថ្ងៃទី៧វិច្ឆិកា បានចេញមកអះអាងពីលក្ខខណ្ឌនៃការដោះលែងទាហានខ្មែរទាំង១៨រូប ដោយភាគីកម្ពុជាត្រូវដោះមីនតាមបណ្តោយព្រំដែនប្រទេសទាំងពីរឲ្យអស់។ ភាគីថៃបានអះអាងថា ខ្លួននឹងប្រគល់ទាហានខ្មែរទាំង១៨រូបឲ្យមកកម្ពុជាវិញ នៅថ្ងៃទី១២វិច្ឆិកាខាងមុខនេះ បើសិនកម្ពុជាធ្វើតាមសំណើនេះ។ តើកម្ពុជាគួរដោះមីនតាមលក្ខខណ្ឌរបស់ថៃ ជាថ្នូរនឹងមាតុភូមិនិវ​ត្តន៍នៃទាហានខ្មែរទាំង១៨រូប?

កម្ពុជា​តាម​រយៈ​ស្ថាន​ទូត​អូ​ស្រ្តា​លី​ និងក្រុម​ហ៊ុន​ គិរីរម្យ​ ហ៊្វូដ ប្រដាក់​សិន បាន​ស​ហ​ការ​នាំ​ចេញ​ដំណាប់​ស្វាយ​ស្ងួតចំនួន​ ២០​តោន​ ​​ទៅ​កាន់​ទីផ្សារប្រទេស​អូ​ស្ត្រាលី​ជា​លើកដំបូង​ក្រោម​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​រយៈ​ពេល​វែង​។​ កិច្ច​ព្រម​ព្រម​ព្រៀងដែលមាន ​រយៈ​ពេល​ ៦​ឆ្នាំ រវាង​ក្រុម​ហ៊ុនខ្មែរ និ​ង​តំណាង​​ចែក​ចាយបោះ​ដុំ​ដ៏ធំមួយរបស់អូស្តា្រលី​នឹងបើកផ្លូវឲ្យពាណិជ្ជករ​​ផ្គត់​ផ្គង់ផលិត​​ផល​កសិកម្មកម្ពុជាមួយ​នេះ​ទៅកាន់​​ហាង​ទំនិញ​ល្បី​ៗនៅលើទឹកដីអូស្ត្រាលី។ ​ នេះ​បើ​តាម​សេចក្តី​ប្រកាស​រួម​ចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៧​ ខែ​វិច្ឆិកា​ ឆ្នាំ២០២៥​។​​

ប្រធានសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍សេវាកម្មកម្ពុជាលោក ម៉ម រិទ្ធី ត្រូវបានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញសម្រេចដោះលែងឲ្យមានសេរីភាពវិញកាលពីល្ងាចថ្ងៃទី៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥។ នេះបើយោងតាមការជូនដំណឹងពីលោក អាត ធន់ អនុប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា ហៅកាត់ (ស៊ីខៅឌូ) ។  គួររម្លឹកថា លោក ម៉ម រិទ្ធីត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនកាលពីដើមខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២៤ បន្ទាប់ពីលោកបាននិយាយរិះគន់ចំពោះការរឹតត្បិតសិទ្ធិសហជីព និងការអនុវត្តច្បាប់ការងារមិនត្រឹមត្រូវនៅក្រុមហ៊ុនកាស៊ីណូចិន ជីនប៉ី ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ។

អ្នកនាំពាក្យរងក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ទូច សុឃៈ បានឲ្យដឹងនាថ្ងៃសុក្រទី​៧ ខែវិច្ឆិកានេះថា  មានជ​នសង្ស័យយ៉ាងហោចណាស់ចំនួន​ ៦៥៨ នាក់ ដែលភាគច្រើនជាជនបរទេសត្រូវបានឃាត់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ ក្នុងការ​ប្រតិបត្តិការបង្ក្រាបទីតាំង២កន្លែង ដែលសង្ស័យថា មានប្រព្រឹត្តបទល្មើសឆបោកតាមប្រព័ន្ធ​បច្ចេកវិទ្យា (Online Scams) ​ក្នុងក្រុងបាវិត ខេត្តស្វាយរៀង។ អ្នកឃ្លាំមើលសង្គ​មវាយតម្លៃថា ការបង្រ្កាបនេះគ្រាន់តែជាចំណែកតូចមួយនៃការលុបបំបាត់បទឧក្រិដ្ឋអនឡាញ ខណៈក្រុមមេខ្លោងធំៗហាក់ដូចជាមិនទាន់ត្រូវបានរងវិធានការដោយផ្ទាល់ពីអាជ្ញាធរកម្ពុជានៅឡើយ។ 

ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក​ដូណាល់ ត្រាំ​បាន​និយាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ៣០​តុលា​ថា លោកបាន​បើកភ្លើងខៀវ​ឲ្យ​កូរ៉េខាងត្បូង​មាន​នាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពល​នុយក្លេអ៊ែរ។ ប៉ុន្តែ លោកដូណាល់ ត្រាំ​បាន​បញ្ជាក់ថា កូរ៉េខាងត្បូង​ត្រូវ​សាងសង់​នាវាមុជទឹកដើរដោយ​ថាមពល​នុយក្លេអ៊ែរនៅ​ការដ្ឋានសាងសង់កប៉ាល់​ទឹក​នៅ​Philadelphie ក្នុងទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិក។ បន្ទាប់ពីអាមេរិក​បើកភ្លើងខៀវ​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​កូរ៉េខាងត្បូង​មាន​នាវាមុជទឹកដើរដោយ​ថាមពល​នុយក្លេអ៊ែរ ជប៉ុន​ដែលជា​សម្ព័ន្ថមិត្ត​របស់អាមេរិក​ចាប់ផ្តើម​ជ្រួលច្រាល់ចង់​មាន​នឹង​គេ​ដែរ។ អាមេរិក​បំពាក់​នាវាមុជទឹកទំនើបឲ្យ​សម្ព័ន្ធមិត្ត​កូរ៉េខាងត្បូង។ តើការសម្រេចចិត្ត​របស់​លោកដូណាល់ ត្រាំ​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​​យុទ្ធសាស្រ្ត​យោធា នៅតំបន់អាស៊ី​ប្រែប្រួល​យ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ?

ប្រទេសជាង ១៩០ មកពីជុំវិញសកលលោក នឹងពិភាក្សាគ្នា រកដំណោះស្រាយ ក្នុងជំនួបកំពូលស្តីពីអាកាសធាតុ COP លើកទី ៣០ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅក្នុងប្រទេស ប្រេស៊ីល ចាប់ពីថ្ងៃទី ១០ រហូតដល់ថ្ងៃទី ២១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥ ខាងមុខ។ ផ្អែកតាមរបាយការណ៍វិទ្យាសាស្ត្រផ្លូវការ ២០២៣ និង ២០២៤ គឺជាឆ្នាំ ក្តៅខ្លាំងបំផុត ជាប្រវត្តិសាស្ត្រ រាប់តាំងពីពេល ដែលមនុស្សលោក បានចាប់ផ្តើមកត់ត្រាសីតុណ្ហភាព នៅលើភពផែនដី។ ប្រការនេះ កំពុងបង្កនូវក្តីព្រួយបារម្ភកាន់តែខ្លាំងឡើង នៅក្នុងស្រទាប់មហាជនទូទៅ ដែលចោទជាសំណួរថា៖ តើមនុស្សជាតិយើងបច្ចុប្បន្ន នៅអាចមានឱកាសស្រោចស្រង់ជីវិតនៅលើផែនដី ពីក្តីវិនាសអន្តរាយ បណ្តាលមកពីបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ ឬ ក៏គ្រប់យ៉ាងបានហួសពេលរួចទៅហើយ ?

សន្និសីទ​អន្តរជាតិស្តីពីអាកាសធាតុ COP30 នៅទីក្រុង​បេឡេម ប្រទេសប្រេស៊ីល បានចាប់ផ្តើមហើយ ជាមួយ​នឹងជំនួបកំពូល​នៃថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំងអស់ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី​៦វិច្ឆិកា។ នៅក្នុងឱកាសនេះ លោក​លូឡា ប្រធានាធិបតីប្រេស៊ីល ដែលជាប្រទេសម្ចាស់ផ្ទះ បានប្រកាស​បង្កើត មូលនិធិពិសេសមួយដើម្បី​អភិរក្សព្រៃត្រូពិក​ នៅទូទាំង​ពិភពលោក​។

ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក​ដូណាល់ ត្រាំ​បាន​និយាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី ៣០​តុលា​ថា លោកបាន​បើកភ្លើងខៀវ​ឲ្យ​កូរ៉េខាងត្បូង​មាន​នាវាមុជទឹកដើរដោយថាមពល​នុយក្លេអ៊ែរ។ ប៉ុន្តែ លោកដូណាល់ ត្រាំ​បាន​បញ្ជាក់ថា កូរ៉េខាងត្បូង​ត្រូវ​សាងសង់​នាវាមុជទឹកដើរដោយ​ថាមពល​នុយក្លេអ៊ែរនៅ​ការដ្ឋានសាងសង់កប៉ាល់​ទឹក​នៅ​Philadelphie ក្នុងទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិក។ បន្ទាប់ពីអាមេរិក​បើកភ្លើងខៀវ​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​កូរ៉េខាងត្បូង​មាន​នាវាមុជទឹកដើរដោយ​ថាមពល​នុយក្លេអ៊ែរ ជប៉ុន​ដែលជា​សម្ព័ន្ថមិត្ត​របស់អាមេរិក​ចាប់ផ្តើម​ជ្រួលច្រាល់ចង់​មាន​នឹង​គេ​ដែរ។ អាមេរិក​បំពាក់​នាវាមុជទឹកទំនើបឲ្យ​សម្ព័ន្ធមិត្ត​កូរ៉េខាងត្បូង។ តើការសម្រេចចិត្ត​របស់​លោកដូណាល់ ត្រាំ​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​​យុទ្ធសាស្រ្ត​យោធា នៅតំបន់អាស៊ី​ប្រែប្រួល​យ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ?

នៅក្នុង​អាណត្តិដឹកនាំ​អាមេរិកជាលើកទី២ លោក​ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំបានបើកជំនួបកំពូលជាលើកទី១ ទទួលមេដឹកនាំបណ្តាប្រទេសអាស៊ីកណ្តាល។ នៅមុនជំនួបទល់មុខគ្នា​ជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំមកពីអាស៊ីកណ្តាល នៅសេតវិមាន​កាលពីថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ទី ៦​វិច្ឆិកា លោកដូណាល់ ត្រាំបានបញ្ជាក់ថា ជំនួបនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ផ្តោតទៅលើរ៉ែកម្រដែលជាធនធានរ៉ែសំបូរនៅអាស៊ីកណ្តាល ហើយដែលប្រទេសលោកខាងលិច ដូចជាអាមេរិកត្រូវការចាំបាច់ដើម្បីផលិតឧបករណ៍​បច្ចេកវិទ្យាស៊ីវិល និងយោធា។

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកូរ៉េខាងត្បូង លោក Cho Hyun នឹងមកបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅកម្ពុជារយៈពេល៣ថ្ងៃ ពីថ្ងៃទី៩ ដល់ថ្ងៃទី១១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥។ នេះបើយោងតាមការជូនដំណឹងរបស់ការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកូរ៉េខាងត្បូងនៅថ្ងៃទី៦ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥។ តាមការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យដដែល គម្រោងទស្សនកិច្ចរបស់លោក Cho Hyun នៅកម្ពុជានាពេលខាងមុខ គឺដើម្បីពិភាក្សា និងបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបង្ក្រាបឧក្រិដ្ឋកម្មអនឡាញ។

កងយោធពលភូមិន្ទថៃបានអះអាងថា ទាហានខ្មែរទាំង ១៨នាក់ ដែលកំពុងជាប់ឃុំក្នុងប្រទេសថៃនឹងត្រូវដោះលែងបញ្ជូនមកកម្ពុជាវិញនៅថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥ខាងមុខ។ នេះបើយោងតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែត The Nation នៅថ្ងៃទី៦ ខែវិច្ឆិកា។ តាមកាសែត The Nation ការត្រៀមដោះលែងទាហានខ្មែរទាំង ១៨នាក់នេះនឹងធ្វើឡើងនៅប៉ុស្តិ៍ត្រួតពិនិត្យអចិន្ត្រៃយ៍ «បានផាកកាដ» ក្នុងស្រុកផុងណាំរ៉ុន ខេត្តច័ន្ទបុរី ជាប់ព្រំព្រទល់ខេត្តបៃលិនរបស់កម្ពុជា។

នៅទីបំផុត រដ្ឋបាលអាមេរិករបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានសម្រេចជាផ្លូវការលុបចោលទណ្ឌកម្ម និងបម្រាមលក់សព្វាអាវុធឲ្យកម្ពុជាក្នុងថ្ងៃទី៦ វិច្ឆិកា។ ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបានបញ្ជាក់ថា ការសម្រេចចិត្តដកបម្រាមលក់សព្វាវុធឲ្យកម្ពុជាធ្វើឡើងដោយផ្អែកលើការប្រឹងប្រែងស្វែងរកសន្តិភាព និងសន្តិសុខរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រួមទាំងការផ្សារភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយអាមេរិកឡើងវិញ។ តែការសម្រេចចិត្តរបស់លោក ដូ ណាល់ត្រាំបានទទួលរងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងពីសមាជិកសភាអាមេរិក។

កងទ័ពជើងទឹក​ចិន​​ បាន​សម្ពោ​ធដាក់​ឲ្យ​ប្រើប្រាស់​ជា​ផ្លូវការ នូ​វ​នាវា​​ផ្ទុក​យន្តហោះ​ចម្បាំង​ទី​៣របស់ខ្លួន ដែលមានឈ្មោះថា ហ្វ៊ូជាន (Fujian) ក្រោមវត្តមានរបស់​លោក​ប្រធានាធិបតី​ ស៊ី ជីនពីង។ ផ្អែកតាមការផ្សាយ​របស់​បណ្តាញ​ព័ត៌មានចិន នាវាផ្ទុកយន្តហោះចម្បាំងថ្មីនេះ​ បំពាក់ដោយ​ប្រព័ន្ធរុញ​បង្ហោះយន្តហោះ ដែល​ដើរដោយ​​ចរន្តអេឡិកត្រូម៉ាញ៉េទិក។ ពោលគឺជា​ប្រព័ន្ធដ៏ទំនើបបំផុត ដែលគិតត្រឹមពេលនេះ គឺមានតែអាមេរិក​ទេដែលអាច​ផលិត​​បាន​។

សំណុំរឿងលោក ចេន ហ្ស៊ី កំពុងបន្តក្លាយជាផ្ទាំងស៊ីបនៃការវាយប្រហារមកលើកម្ពុជាតាមរយៈការរឹបអូស និងការបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិរបស់មហាសេដ្ឋីខ្មែរដើមកំណើត​ចិនពីសំណាក់ប្រទេសមួយចំនួន។ លោក ចេន ហ្ស៊ី ដែលជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សា​ភិបាល​នៃក្រុមហ៊ុន ព្រីនស៍ ហូលឌីងគ្រុប (Prince Holding Group) និងជាទីប្រឹក្សារបស់មេដឹកនាំខ្មែរមួយចំនួន ត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស សិង្ហបុរី ហុងកុង និងតៃវ៉ាន់ បង្កក និងរឹបអូសទ្រព្យសម្បត្តិរាប់ពាន់លានដុល្លារ ក្រោម​បទចោទពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើឆបោក និងលាងលុយកខ្វក់។ តែរហូតមកដល់ពេលនេះ កម្ពុជានៅមិនទាន់បានបញ្ចេញប្រតិកម្មអ្វីទាំងអស់លើសំណុំរឿងលោក ចេន ហ្ស៊ី។ តើកម្ពុជាគួរចេញមុខបំភ្លឺ ឬបន្តនៅស្ងៀមស្ងាត់?

អង្គការការពារសត្វព្រៃរបស់អាមេរិក PETA បានអំពាវនាវដល់សេវាជលផល និងសត្វព្រៃ (FWS) និងមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រង និងបង្ការជំងឺ (CDC)របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ឱ្យបញ្ឈប់ការនាំចូលសត្វស្វាកន្ទុយវែងពីប្រទេសកម្ពុជា។ ការអំពាវយ៉ាងដូចនេះរបស់ PETA ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីបានរកឃើញថា មន្ទីរពិសោធន៍ Charles River របស់អាមេរិកមានគម្រោងបន្តនាំចូលសត្វស្វាកន្ទុយវែងពីកម្ពុជាមកធ្វើការ​ពិសោធន៍ ខណៈសត្វស្វាប្រភេទនេះ​​ប្រឈមនឹងការផុតពូជ។