ជប៉ុន និងចិន កំពុងតែសង្គ្រឺតធ្មេញដាក់គ្នា។ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន បានកោះហៅឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំទីក្រុងតូក្យូ ទៅសួរដេញដោល និងបង្ហាញក្តីខឹងសម្បារជាខ្លាំង ក្រោយពីយន្តហោះចម្បាំងរបស់ចិន បានបើកសញ្ញាប្រុងបាញ់តម្រង់យន្តហោះចម្បាំងជប៉ុន នៅក្បែរកោះអូគីណាវ៉ា។
ថ្ងៃទី៨ធ្នូនេះ គឺជាថ្ងៃគម្រប់ខួប១ឆ្នាំ នៃការដួលរលំទៅនៃរបបផ្តាច់ការស៊ីរី បាស្ហា អាល់អាសាដ ដែលបានធ្វើសង្រ្គាមស៊ីវីល សម្លាប់ប្រជាជនខ្លួនឯងអស់ជាង១០ឆ្នាំ។ ១ឆ្នាំមកនេះ ស៊ីរីបានស្ងប់សង្គ្រាមបន្តិចពិតមែន តែក៏ស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពមួយផុតស្រួយនៅឡើយ ទាំងនយោបាយ សន្តិសុខ និងសេដ្ឋកិច្ច។ នៅក្នុងឱកាសខួប១ឆ្នាំនេះ លោក អាម៉េដ អាល់ឆារ៉ា មេដឹកនាំថ្មីរបស់ស៊ីរី បានអំពាវនាវសុំឲ្យមានការបង្រួបបង្រួមជាតិ ដើម្បីកសាងប្រទេសស៊ីរីឡើងវិញ។
នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី៦ខែធ្នូ ព្រឹត្តិការណ៍សិល្បៈដើម្បីសមភាពយេនឌ័រ ត្រូវរៀបចំឡើងដោយគណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីលុបបំបាត់រាល់ការរើសអើងលើស្ត្រី។ ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ឆ្នាំនេះ បណ្តាសិល្បករវ័យក្មេងចំនួន ៧ក្រុម មានឱកាសបង្ហាញស្នាដៃរៀងៗខ្លួន ដើម្បីឆ្លុះបញ្ចាំងពីបញ្ហាអំពើហិង្សាលើស្ត្រី និងការលុបបំបាត់អំពើហិង្សាលើស្ត្រី។ សូមទស្សនាបទយកការណ៍របស់ ជួប នរក្សា៖នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី៦ខែធ្នូ ព្រឹត្តិការណ៍សិល្បៈដើម្បីសមភាពយេនឌ័រ ត្រូវរៀបចំឡើងដោយគណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីលុបបំបាត់រាល់ការរើសអើងលើស្ត្រី។ ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ឆ្នាំនេះ បណ្តាសិល្បករវ័យក្មេងចំនួន ៧ក្រុម មានឱកាសបង្ហាញស្នាដៃរៀងៗខ្លួន ដើម្បីឆ្លុះបញ្ចាំងពីបញ្ហាអំពើហិង្សាលើស្ត្រី និងការលុបបំបាត់អំពើហិង្សាលើស្ត្រី។ សូមទស្សនាបទយកការណ៍របស់ ជួប នរក្សា៖
ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥នេះ បានបញ្ចេញរូបថត និងឃ្លីបវីដេអូខ្លីៗ ដែលបង្ហាញពីវត្តមានរបស់ លោក អនុទិន ឆានវីរៈគុល នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃនៅលើទឹកដីកម្ពុជា ដោយមានការអមដំណើរដោយលោកស្រី បាន ស្រីមុំ អភិបាលខេត្តប៉ៃលិន។ តាមរយៈការបញ្ចេញរូបភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ និងភរិយាដូច្នេះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានសរសេរនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា ការប្រកាសធ្វើសង្គ្រាមជាមួយកម្ពុជារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃរូបនេះ គឺដើម្បីសន្លឹកឆ្នោត និងភ្លេចមិត្តភាព។
កងទ័ពថៃ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូនេះ បានបើកការបាញ់ប្រហារមកលើកងទ័ពកម្ពុជា នៅក្នុងតំបន់អានសេះ ខេត្តព្រះវិហារ និងបន្តបាញ់នៅប្រាសាទតាមាន់ធំ ក្នុងខេត្តឧត្តរមានជ័យ។ នេះជាការផ្ទុះអាវុធក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំមួយ បន្ទាប់ពីភាគីកម្ពុជា-ថៃ បានចុះហត្ថលេខាលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីសន្តិភាព នៅទីក្រុងគួឡាឡាំពួ។ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិមើលឃើញថា ការផ្ទុះអាវុធដាក់គ្នាម្តងទៀតនៅតាមបន្ទាត់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ជាការបង្ហាញពីបរាជ័យក្នុងការអនុវត្ត សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ស្តីពីសន្តិភាពរវាងប្រទេសទាំង២ ជាពិសេសសកម្មភាពរបស់ភាគីថៃចំពោះការមិនបានគោរពតាមអ្វីដែលបានព្រមព្រៀងគ្នា។ តើការវាយប្រហារជាថ្មីមកលើកម្ពុជានាពេលនេះ បង្ហាញឲ្យឃើញពីការជាន់ឈ្លីលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីសន្តិភាព? តើកម្ពុជាត្រូវឆ្លើយតបបែបណាចំពោះការផ្ទុះអាវុធជាថ្មី ការរំលោភកិច្ចព្រមព្រៀងគួឡាឡាំពួ ពីសំណាក់ប្រទេសថៃ?
ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ដោយខ្លី នៅក្នុងសំណេរលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកនៅថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥នេះ ដោយស្នើឲ្យកីឡាករ កីឡាការិនីកម្ពុជា ដែលទៅចូលរួមការប្រកួតស៊ីហ្គេមលើកទី៣៣ នៅប្រទេសថៃ បន្តចូលរួមការប្រកួតជាធម្មតា។ ការបញ្ជាក់របស់ប្រធានព្រឹទ្ធសភាដូច្នេះ ធ្វើឡើងក្រោយមានការផ្ទុះអាវុធជាថ្មីនៅតាមតំបន់ព្រំដែនមួយចំនួន ចាប់តាំងពីថ្ងៃអាទិត្យទី៧ធ្នូម្សិលមិញ។ នៅឯប្រទេសថៃឯណោះវិញ កីឡាករ កីឡាការិនីកម្ពុជា ដែលទៅចូលរួមកីឡាស៊ីហ្គេមនៅទីនោះ កំពុងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពប្រក្រតីនៅឡើយមកទល់ម៉ោងនេះ។ លោក វ៉ាត់ ចំរើន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងអប់រំ និងជាប្រធានប្រតិភូកម្ពុជាក្នុងការចូលរួមប្រកួតកីឡាស៊ីហ្គេមលើកទី៣៣ នៅប្រទេសថៃ បានថ្លែងប្រាប់វិទ្យុបារាំង RFI នៅថ្ងៃទី៨ធ្នូពីទីក្រុងបាងកកមកថា ការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន សែន គឺជាកម្លាំងចិត្តមួយដល់អត្តពលិក និងថាប្រតិភូកីឡាកម្ពុជាត្រៀមខ្លួនជានិច្ច ក្នុងការសម្រេចចិត្តភា្លមៗ ប្រសិនមានហេតុការណ៍មិនប្រក្រតីកើតឡើងចំពោះអត្តពលិករបស់ខ្លួន។ សូមរម្លឹកថា ដោយហេតុផលសុវត្ថិភាព ប្រទេសកម្ពុជាបានសម្រេចកាលពីពេលថ្មីៗនេះ កាត់បន្ថយការចូលរួមប្រកួតកីឡាចំនួន ៨ប្រភេទ ក្នុងចំណោមប្រភេទកីឡាចំនួន ២១ ដែលបានគ្រោងទុក និងកាត់បន្ថយចំនួនប្រតិភូពី ៣៣២នាក់ មកនៅត្រឹម ១៥០នាក់។ កីឡាទាំង ៨ប្រភេទ ដែលត្រូវបានកាត់បន្ថយនោះ រួមមាន កីឡាបាល់ទាត់ យូដូ ការ៉ាតេដូ បញ្ចសីឡា ប៉េតង់ ចំបាប់ វូស៊ូ និងសីដក់។ ដោយឡែក ប្រភេទកីឡាសក្តានុពលចំនួន ១៣ ដែលត្រូវចូលរួមប្រកួតស៊ីហ្គេម លើកទី៣៣នេះវិញ រួមមាន កីឡាហែលទឹក អត្តពលកម្ម គុនដាវ កាយសម្ព័ន្ធ ជឺជីតស៊ូ កីឡាអេឡិចត្រូនិក ឃីកបុកស៊ីង តេក្វាន់ដូ ជិះសេះ ម៉ូតូទឹក ទ្រីយ៉ាត្លុង ទាត់បាល់លើតុ និងបាល់ទះ៕
ការផ្ទុះអាវុធនៅតាមព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ បានកម្រើកជាថ្មីម្តងទៀត កាលពីរសៀលថ្ងៃទី៧ធ្នូម្សិលមិញ និងបន្តដល់ព្រឹកថ្ងៃទី៨ធ្នូនេះ។ ភាគីជម្លោះទាំង ២ បានចេញមកប្រកាសភាពស្អាតស្អំរបស់ខ្លួន និងបានចង្អុលមុខដាក់គ្នាពីការមិនគោរពបទឈប់បាញ់ ឬកិច្ចព្រមព្រៀងព្រៀងសន្តិភាពកម្ពុជា-ថៃ។ តែយ៉ាងណា កម្ពុជា តាមរយៈលោក ហ៊ុន សែន ប្រធានបក្សកាន់អំណាច និងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា បានប្រកាសចូលរួមបញ្ជាទ័ពជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីទប់ទល់ជាមួយថៃ។
បន្ទាប់ពីមានហេតុការណ៍ផ្ទុះអាវុធសាជាថ្មីតាមតំបន់ជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ សាលារៀនជាប់ព្រំដែនថៃសរុបចំនួន ៣៧៧សាលា ត្រូវបានបិទទ្វារ គិតត្រឹមវេលាម៉ោង ១២ថ្ងៃត្រង់ ថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥នេះ។ សាលារៀនទាំងនោះគឺស្ថិតនៅក្នុងខេត្តចំនួន៤ គឺ ព្រះវិហារ ឧត្តរមានជ័យ បន្ទាយមានជ័យ និងពោធិ៍សាត់។ នេះបើតាមក្រសួងអប់រំ និងដោយបន្ថែមថា ការផ្ទុះអាវុធជាថ្មីនេះបានប៉ះពាល់ដល់សិស្សសរុបជាង ៧ម៉ឺន៨ពាន់នាក់ និងគ្រូជាង ៣ពាន់នាក់។ ក្រៅតែពីបិទសាលារៀន អាជ្ញាធរនៅក្នុងខេត្តជាប់ព្រំដែនថៃក៏បានប្រកាសពីការជម្លៀសពលរដ្ឋទៅកាន់ទីមានសុវត្ថិភាពផងដែរ។
ទីភ្នាក់ងារត្រួតពិនិត្យពិសេសដើម្បីស្ថាបនាអាហ្វហ្កានីស្ថានឡើងវិញ (¨Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction SIGAR) បានចេញផ្សាយ នៅសប្តាហ៍នេះ របាយការណ៍សរុបចុងក្រោយ គួរឱ្យកត់ស្លុត ជុំវិញប្រតិបត្តិការអាមេរិកអាហ្វហ្កានីស្ថាន ពីឆ្នាំ២០០២-២០២១។ បើតាមសេចក្តីសន្និដ្ឋានបញ្ចប់ ប្រតិបត្តិការអាមេរិកនៅ អាហ្វហ្កានីស្ថាន ជាបរាជ័យជាស្វ័យប្រវត្តិ និងជាការចំណាយលុយខ្ជះខ្ជាយ ដ៏ច្រើនលើសលុប អត់ប្រយោជន៍ អស់រាប់សិបពាន់លាន ដោយគ្មានសម្រេចកម្មវត្ថុនាំអាហ្វហ្កានីស្ថានឱ្យមានស្ថិរភាពនិងប្រជាធិបតេយ្យសោះ។
លោកប្រធានាធិបតីបារាំង អេម៉ានុលអែល ម៉ាក្រុងបានប្រកាសនៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី៧ ធ្នូ គំរាមដំឡើងពន្ធលើទំនិញចិន នាំចូលទឹកដីអឺរ៉ុប នៅប៉ុន្មានខែខាងមុខ ប្រសិនបានរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង មិនព្រមកែលម្អវិសមភាពជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្ម រវាងចិននិងអឺរ៉ុប។ លោកម៉ាក្រុងក៏បានអំពាវនាវឲ្យក្រុមហ៊ុនចិន មកបណ្តាក់ទុន បង្កើតរោងចក្រនៅលើទឹកដីអឺរ៉ុប តែមិនត្រូវកេងចំណេញយកផលប្រយោជន៍តែម្នាក់ឯង។
យ៉ាងហោចណាស់មានមនុស្ស ២៥នាក់ បានស្លាប់ក្នុងគ្រោះអគ្គិភ័យឆេះក្លឹបកំសាន្តរាត្រីដ៏ល្បីមួយកន្លែង នៅរដ្ឋហ្គូអា ដែលស្ថិតនៅភាគនិរតីនៃប្រទេសឥណ្ឌា។ បើផ្អែកតាមអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ហេតុការណ៍ដ៏រន្ធត់បានកើតឡើងនៅយប់ថ្ងៃសៅរ៍ ឆ្លងចូលថ្ងៃអាទិត្យ ទី៧ ធ្នូ ដោយសារផ្ទុះធុងហ្គាស។ អភិបាលរដ្ឋហ្គូអាបានចេញបញ្ជាឲ្យបើកការស៊ើបអង្កេតស៊ីជម្រៅ និងស្វែងរកអ្នកទទួលខុសត្រូវដែលបង្កឲ្យមានអគ្គិភ័យនេះ ទៅផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់។
នៅថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ អ្នករាយការណ៍ពិសេសស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាដែលមានសញ្ជាតិថៃ លោក វីទីត មុនតាប៊ន បានលាលែងពីមុខតំណែងក្រោយបំពេញការងារបានជាង៥ឆ្នាំ។ លោក វីទីតបានបញ្ជាក់ក្នុងលិខិតមួយកាលពីថ្ងៃទី២៤ វិច្ឆិកាថា ការលាឈប់របស់លោកគឺបណ្តាលមកពីបញ្ហាសុខភាព។ ប៉ុន្តែគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាយល់ថា លោក វីទីត មុនតាប៊ន ទំនងជាមានភាពលំបាកក្នុងការបំពេញការងារ ក្រោយកម្ពុជា-ថៃ បានធ្លាក់ក្នុងជម្លោះនៅតាមព្រំដែនប្រទេសទាំងពីរ ទើបលោកសម្រេចចិត្តលាឈប់ពីតួនាទីជាអ្នករាយការណ៍។ អ្នកធ្វើការក្នុងវិស័យសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាលើកឡើងថា ក្នុងអាណតិ្តរបស់លោក វិទីត ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាពុំមានអ្វីប្រែប្រួលជាដុំកំភួនឡើយ តែលោកមានភាពសកម្មនឹងការជំរុញឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សពេញលេញ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកជំនាញផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា កត់សម្គាល់ឃើញថា ការលាលែងពីតំណែងជាអ្នករាយការណ៍ពិសេសស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជានាពេលនេះ អាចជាជម្រើស ត្រឹមត្រូវរបស់លោក វីទីត ដើម្បីចៀសវាងការចោទប្រកាន់ណាមួយពីភាគីកម្ពុជា និងថៃ។ តើក្នុង នាមជាអ្នករាយការណ៍ពិសេសស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា លោកវីទីត បានជួយអ្វីខ្លះដល់ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា?
អតីតតំណាងរាស្ត្រនៃអតីតបក្សសង្គ្រោះជាតិមួយចំនួន បានប្រកាសពីការចូលរួមជីវភាពនយោបាយឡើងវិញ ជាមួយនឹងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យជឿនលឿន។ គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យជឿនលឿន ដែលមានឈ្មោះដើមជាបក្សកម្ពុជានិយម ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយលោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ អតីតតំណាងរាស្ត្រនៃបក្សសង្រ្គោះជាតិ និងជាមនុស្សសិ្នទ្ធស្នាលនឹងលោក កឹម សុខា។
កម្ពុជា បានទទួលការអនុម័តជាផ្លូវការពីរដ្ឋភាគីអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា លើសំណើសុំពន្យារពេលលើកទី៣ ក្នុងផែនការបញ្ចប់ការបោសសម្អាត និងកម្ទេចចោលគ្រាប់មីនប្រឆាំងមនុស្សពីឆ្នាំ២០២៦ ដល់ឆ្នាំ២០៣០។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អាជ្ញាធរកម្ពុជា គ្រប់គ្រងសកម្មភាពកំចាត់មីន និងសង្គ្រោះជនពិការដោយសារមីន ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥។ សំណើសុំពន្យារពេលដែលទើបអនុម័តយល់ព្រមនេះ កម្ពុជាត្រូវបញ្ចប់ការបោស និងកម្ទេចចោលគ្រាប់មីនប្រឆាំងមនុស្សក្រោមមាត្រា៥ នៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា នៅថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០៣០។
ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានប្រាប់ភាគីម៉ាឡេស៊ីជាថ្មីម្តងទៀតថា ជំហររបស់កម្ពុជាគឺចង់ដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនជាមួយភាគីថៃ ដោយសន្តិវិធី ឈរលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមដែលកម្ពុជា-ថៃមានស្រាប់។ ការអះអាងរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា យ៉ាងដូច្នេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងជំនួបជាមួយនឹងនាយឧត្តមសេនីយ៍ Tan Sri Hj Mohd Nizam bin Hj Jaffar អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពម៉ាឡេស៊ី នៅថ្ងៃអាទិត្យទី៧ខែធ្នូនេះ។
នេះជាលើកទីមួយ ដែលមានការសិក្សាអំពីផលប៉ះពាល់នៃសកម្មភាពរុករករ៉ែក្រោមសមុទ្ទទៅលើជីវៈចម្រុះ។ បើតាមការសិក្សារបស់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រផ្នែកសិក្សាធម្មជាតិ និងសមុទ្ទ ជាតិអង់គ្លេសនិងស៊ុយអែត ចំនួនសត្វរស់នៅបាតសមុទ្ទបានធ្លាក់ចុះអស់៣៧% នៅតាមតំបន់មានការរុករករ៉ែ។
ក្រុមវេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញរបស់រដ្ឋបាលលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានបោះឆ្នោតសម្រេចនៅថ្ងៃសុក្រ ទី៥ ធ្នូ បញ្ចប់ការចាក់ថ្នាំបង្ការជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទបេ សម្រាប់ទារកទើបនឹងកើត នៅទូទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក។ សេចក្តីណែនាំថ្មីនេះរងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់សមាគមក្រុមគ្រូពេទ្យអាមេរិក ដែលបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភអំពីការបញ្ចប់ការចាក់ថ្នាំបង្ការជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទបេ ព្រមទាំងយល់ថានេះជារឿងមិនសមហេតុសមផល និងប្រថុយប្រថានពេក។ ជំងឺរលាកថ្លើមអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត ឬ បង្កជាជំងឺមហារីកថ្លើមបាន ព្រមទាំងអាចឆ្លងពីម្តាយទៅទារក អំឡុងពេលសម្រាលកូន និងតាមរយៈមនុស្សនៅជុំវិញខ្លួន។
ក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃការពង្រឹងនិងបង្កើនកម្លាំងយោធា សភាអាល្លឺម៉ង់បានអនុម័តនៅល្ងាចថ្ងៃសុក្រទី៥ធ្នូ ច្បាប់ស្តីពី កាតព្វកិច្ចយោធា ដោយឈរលើគោលការណ៍ស្ម័គ្រចិត្ត។ ប៉ុន្តែយុវជនអាល្លឺម៉ង់មិនទុកចិត្ត និងបានប្រមូលផ្តុំគ្នាធ្វើបាតុកម្ម នៅទូទាំងប្រទេស ប្រឆាំងនឹងគម្រោងច្បាប់នេះ ព្រោះយល់ថាអាល្លឺម៉ង់កំពុងចង់កេណ្ឌពលរដ្ឋពេញអាយុឱ្យចូលធ្វើទាហាន។
គណៈកម្មាការរៀបចំការបោះឆ្នោតរបស់របបសឹកភូមាបានប្រកាសនៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី៦ ធ្នូ មិនអនុញ្ញាតិឲ្យភូមិដាច់ស្រយាលចំនួនប្រមាណ ១៦០០ ចូលរួមការបោះឆ្នោតសកល ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅ នៅចុងខែធ្នូ។ រីឯ ក្រុមប្រដាប់អាវុធ និងក្រុមជនជាតិភាគតិចភូមា ព្រមាទាំងអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សបានចាត់ទុកការបោះឆ្នោតខាងមុខ ជាការក្លែងបន្លំ និងជាមធ្យោបាយរបស់មេដឹកនាំយោធាភូមា ដើម្បីធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលសឹករបស់ខ្លួនស្របច្បាប់តែប៉ុណ្ណោះ។ ក្រុមប្រដាប់អាវុធភូមាក៏ធ្លាប់បានសន្យារារាំងមិនឲ្យមានការរៀបចំការបោះឆ្នោត នៅក្នុងតំបន់គ្រប់គ្រងរបស់ខ្លួន ពោលគឺដែនដីជាងពាក់កណ្តាលប្រទេស។
លោក ម៉ៅ ធនិន អភិបាលខេត្តកំពត លោក ញ៉ែម សំអឿន អភិបាលខេត្តរតនគីរី និងលោក សុខ លូ អភិបាលខេត្តបាត់ដំបង ត្រូវព្រះមហាក្សត្រត្រាស់បង្គាប់ឲ្យបន្តតួនាទី និងភារកិច្ចជាអភិបាលខេត្តទាំងបីទៅ១អាណត្តិទៀត។ ការបន្តអាណត្តិដល់អភិបាលខេត្តទាំង៣នេះ បានទទួលទាំងការសាទរ និងរិះគន់ពីប្រជាពលរដ្ឋ។ ជាពិសេសសម្រាប់ខេត្តបាត់ដំបង សាធារណជនមួយចំនួនបានបញ្ចេញមតិរិះគន់អភិបាលខេត្តថា មានភាពយឺតយ៉ាវក្នុងការបង្ហើយការដ្ឋាននៃការជួសជុលផ្លូវក្នុងទីប្រជុំជនក្រុង។ តើការបន្តអាណត្តិដល់បណ្តាអភិបាលខេត្តមួយចំនួន អាចនាំប្រសិទ្ធភាពការងារ និងពង្រឹងសេវាសាធារណៈជូនប្រជាពលរដ្ឋបានកម្រិតណា?
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតកាណាដាប្រចាំកម្ពុជា អះអាងថា កាណាដាបានត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ការកសាងសមត្ថភាពកម្ពុជាក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងការឆបោកតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ។ ការអះអាងយ៉ាងដូច្នេះ គឺធ្វើឡើងក្នុងជំនួបរវាងលោក Christian Desroches ឯកអគ្គរដ្ឋទូតកាណាដាប្រចាំកម្ពុជា និងលោក ឆៃ ស៊ីណារិទ្ធ ប្រធានលេខាធិការដ្ឋានគណៈកម្មការចំពោះកិច្ចប្រយុទ្ធប្រឆាំងការឆបោកតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យានៅថ្ងៃទី៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥។ ក្នុងជំនួបដដែលនោះ ទូតកាណាដាក៏ទទួលស្គាល់ថា កម្ពុជាជាប្រទេសរងគ្រោះព្រោះតែអំពើឆបោកអនឡាញ។
បន្ទាប់ពីយាងចូលរួមក្នុងព្រះរាជពិធីថា្វយព្រះរាជកិត្តិយសព្រះអង្គចូលជាសមាជិកសមាគតនៃបណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្រ្តឯនាយសមុទ្រ នៅទីក្រុងប៉ារីស ព្រះករុណាព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃសុក្រទី ៥ធ្នូ បានយាងទៅទតសមុច្ច័យកាសែត និងទស្សនាវដ្តីអំពីខ្មែរដែលស្តុកទុកនៅបណ្ណាល័យ បារាំង Bulac នៅទីក្រុងប៉ារីស។
ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន នៅរសៀលថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ បានប្រតិកម្មនឹងការរិះគន់របស់ជនជាតិថៃ ពាក់ព័ន្ធនឹងការចំណាយរបស់កម្ពុជាលើការរៀបចំការប្រកួតកីឡាស៊ីហេ្គមកាលពីឆ្នាំ២០២៣។ លោក ហ៊ុន សែន ថា កម្ពុជាគ្មានបំណងប្រៀបធៀប ឬឌឺដងទៅកាន់ប្រទេសណាមួយនោះទេ តែកម្ពុជាមិនអាចទទួលយកការប្រមាថរបស់ជនជាតិថៃខ្លះ ដែលថាកម្ពុជាយកលុយចិនមករៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ស៊ីហ្គេមកាលពីរឆ្នាំមុន។ លោកអះអាងថា កម្ពុជាមិនបានប្រើប្រាក់កាក់ចិនសូម្បីតែមួយសេន។
របាយការណ៍ថ្មីមួយបង្ហាញថា មានការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងនៃការប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍ស្អប់ខ្ពើម ឬ Hate speech ក្នុងអំឡុងពេលមានការផ្ទុះសង្គ្រាមនៅតាមព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃជាពិសេសលើការទិញលក់យន្តហោះចម្បាំង Gripen របស់ប្រទេសស៊ុយអែត។ របាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥បញ្ជាក់ថា ពាក្យសម្អប់ទាំងនោះភាគច្រើនគឺកើតចេញពីគណនីដែលគ្មានអ្នកគ្រប់គ្រងពិតប្រាកដ ហើយមានគោលដៅវាយប្រហារមកលើប្រទេសកម្ពុជា។
នៅថ្ងៃសុក្រ ទី៥ធ្នូ រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន បានផ្សាយ ឯកសារចក្ខុវិស័យយុទ្ធសាស្ត្រការពារជាតិ ដោយរក្សាជំហរជាតិនិយមអាមេរិកជាចម្បង។ អាមេរិករបស់លោកប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ លែងមើលឃើញ អឺរ៉ុប ថាជាដៃគូសម្ព័ន្ធមិត្តដូចពីមុនទៀតហើយ។ វ៉ាស៊ីនតោន នឹងបន្ថយយុទ្ធសាស្ត្រពីមជ្ឈិមបូព៌ា ហើយងាកទៅបង្កើនអានុភាពនៅតំបន់អាមេរិកឡាទីន ព្រមទាំងជំរុញឲ្យ អាស៊ី បើកចំហ។ ដោយមិនតទល់ផ្ទាល់ជាមួយមហាយក្សចិន តែសហរដ្ឋអាមេរិក ជំរុញឲ្យប្រទេសសត្រូវរបស់ចិន បង្កើនកម្លាំងការពារខ្លួន។
ប៉ូលិសជាតិកូរ៉េខាងត្បូងបានប្រកាសនៅថ្ងៃទី៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ថា ខ្លួនបានបំបែកសំបុកទីតាំងឆបោកអនឡាញចំនួន ២ដែលមានទីតាំងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសថៃ ដោយបានចាប់ខ្លួនមេឃ្លោង និងបក្ខពួកសរុបចំនួន ២៨នាក់។ នេះបើតាមយោងតាមការចុះផ្សាយដោយសារព័ត៌មានកូរ៉េខាត្បូង The Chosun Daily។ ក្នុងប្រតិបត្តិការបោសសម្អាតសំបុកឧក្រិដ្ឋកម្មឆបោកអនឡាញទាំងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងថៃនាពេលនេះ គឺធ្វើក្រោមកិច្ចសហការជាមួយប៉ូលិសនៃសាម៉ីប្រទេសទាំងពីរ។
ក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះព្រំដែនជាមួយថៃ កម្ពុជាមានភាពសកម្មជាខ្លាំងក្នុងការតស៊ូផ្លូវការទូតនៅលើឆាកអន្តរជាតិ នារយៈពេលចុងក្រោយនេះ។ នេះជាអ្វីដែលក្រុមអ្នកតាមដានកិច្ចការអន្តរជាតិ កត់សម្គាល់ឃើញជុំវិញយុទ្ធសាស្ត្រការទូតរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាមរយៈក្រសួងការបរទេស និងបណ្តាតំណាងរបស់ខ្លួននៅវេទិកាអន្តរជាតិធំៗ តែងតែឆ្លៀតច្បិចយកបញ្ហាជម្លោះព្រំដែនជាមួយថៃ រួមទាំងការបកស្រាយ ឆ្លើយតបទៅនឹងអ្វី ដែលថៃតែងចោទកម្ពុជា។ ក្រុមអ្នកជំនាញមើលឃើញថា យន្តការការទូតរបស់កម្ពុជា កំពុងហុចផ្លែផ្កាមួយចំនួន តួយ៉ាងការស្តារទំនាក់ទំនងឡើងវិញជាមួយប្រទេសមហាអំណាច ព្រមទាំងអាចបញ្ចុះបញ្ចូលឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិជឿទុកចិត្តនូវអ្វីដែលខ្លួនបានពន្យល់បកស្រាយ។
ប្រតិភូ និងអត្តពលិកម្ពុជា នឹងត្រូវធ្វើដំណើរតាមយន្តហោះទៅកាន់ទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ដើម្បីចូលរួមពិធីបើក និងប្រកួតកីឡាស៊ីហ្គេម លើកទី៣៣ ដែលប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីថ្ងៃទី៩ ដល់ទី២០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥។ លោក វ៉ាត់ ចំរើន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងអប់រំ និងជាអគ្គលេខាធិការគណៈកម្មាធិការជាតិអូឡាំពិកកម្ពុជា បានប្រាប់វិទ្យុបារាំង RFI នៅថ្ងទី៥ ខែធ្នូនេះថា កម្ពុជាពុំទាន់ឃើញមានសញ្ញាណាមួយ ជាឧបសគ្គ ដែលរំខានអត្តពលិករបស់ខ្លួនក្នុងការចូលរួមកីឡាស៊ីហ្គេមនៅឡើយ។ តាមលោក វ៉ាត់ ចំរើន ប្រតិភូ និងកីឡាករកម្ពុជា ក៏ដូចជាកីឡាករប្រទេសអាស៊ានឯទៀត នឹងត្រូវទទួលបដិសណ្ឋារកិច្ចដោយម្ចាស់ផ្ទះ ពិសេសជាងអ្នកដំណើរធម្មតា។ សូមរម្លឹកថា ដោយហេតុផលសុវត្ថិភាព ប្រទេសកម្ពុជាបានសម្រេចកាលពីពេលថ្មីៗនេះ កាត់បន្ថយការចូលរួមប្រកួតកីឡាចំនួន ៨ប្រភេទ ក្នុងចំណោមប្រភេទកីឡាចំនួន ២១ ដែលបានគ្រោងទុក និងកាត់បន្ថយចំនួនប្រតិភូពី ៣៣២នាក់ មកនៅត្រឹម ១៥០នាក់។ កីឡាទាំង ៨ប្រភេទ ដែលត្រូវបានកាត់បន្ថយនោះ រួមមាន កីឡាបាល់ទាត់ យូដូ ការ៉ាតេដូ បញ្ចសីឡា ប៉េតង់ ចំបាប់ វូស៊ូ និងសីដក់។ ដោយឡែក ប្រភេទកីឡាសក្តានុពលចំនួន ១៣ ដែលត្រូវចូលរួមប្រកួតស៊ីហ្គេម លើកទី៣៣នេះវិញ រួមមាន កីឡាហែលទឹក អត្តពលកម្ម គុនដាវ កាយសម្ព័ន្ធ ជឺជីតស៊ូ កីឡាអេឡិចត្រូនិក ឃីកបុកស៊ីង តេក្វាន់ដូ ជិះសេះ ម៉ូតូទឹក ទ្រីយ៉ាត្លុង ទាត់បាល់លើតុ និងបាល់ទះ៕
នៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន សហរដ្ឋអាមេរិក បានសម្របសម្រួលគូសត្រូវ សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យកុងហ្កោ និង រវ៉ាន់ដា ឲ្យចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព។ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ដែលធ្វើឡើងនៅចំពោះមុខបណ្តាមេដឹកនាំប្រទេសអាហ្វ្រិកជាច្រើនផ្សេងទៀត។ តើ អាមេរិករបស់លោកប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ កំពុងតែបង្កើនយុទ្ធសាស្ត្រងាកទៅអាហ្វ្រិក?
តាំងពីដើមសប្តាហ៍នេះមក ក្រុមហ៊ុនបណ្តាញសង្គម ដែលធ្វើប្រតិបត្តិការរកស៊ីនៅប្រទេសអូស្ត្រាលី បានចាប់ផ្តើមនាំគ្នាលុប គណនីបណ្តាញសង្គមរបស់កុមារអាយុក្រោម ១៦ ឆ្នាំ។ ការលុបនេះ អនុលោមតាមច្បាប់ថ្មីស្តីពីការហាមឃាត់ក្មេងៗកុំឲ្យប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គម ដែលត្រូវចូលជាធរមាន នៅថ្ងៃទី ១០ ធ្នូ។
ប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែង និងវត្តមានរំខានរបស់រុស្ស៊ីនៅ សមុទ្រខាងជើង អង់គ្លេស និងន័រវែសសម្រេចចាប់ដៃដើម្បីពង្រឹងវិស័យកងទ័ពឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។ នៅក្នុងអំឡុងទស្សនកិច្ចរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តីន័រវែស នៅទីក្រុងឡុងដ៍ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី ៤ធ្នូ រដ្ឋាភិបាលក្រុងអូស្លូ និងក្រុងឡុងដ៍បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងដើម្បីបើកប្រតិបត្តិរួមគ្នា តាមចាប់សញ្ញានាវាមុជទឹករុស្ស៊ី នៅអាត្លង់ទិចខាងជើង។
គណបក្សកម្លាំងជាតិ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី៤ធ្នូនេះ បានទទូចជាថ្មីម្តងទៀត ឲ្យក្រសួងមហាផ្ទៃទទួលស្គាល់សមាជរបស់ខ្លួនដែលបានធ្វើឡើង កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥។ ការទទូចជាថ្មីនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីគណបក្សកម្លាំងជាតិ ទើបតែទទួលលិខិត ពីក្រសួងមហាផ្ទៃ ដែលបដិសេធ មិនព្រមទទួលស្គាល់សមាជរបស់គណបក្សជំទាស់ ក្នុងហេតុផលថា សមាជិកគណៈកម្មាធិការនាយកមួយចំនួន បានប្រព្រឹត្តប្រាស់ចាក មាត្រា១៨ថ្មី នៃច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ។
