នៅ​រសៀល​ថ្ងៃ​ទី​១៣ ខែ​ធ្នូ​នេះ ​លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ម៉ាឡេស៊ី និង​ជា​ប្រធាន​អាស៊ាន​ជិត​ផុត​អាណត្តិ​ បាន​គូស​បញ្ជាក់​លើ​ហ្វេស​ប៊ុក​របស់​លោក​ថា ​ក្នុង​ពេល​ពិភាក្សា​ជា​មួយ​លោក​ ដូណាល់ ​ត្រាំ​លោក​បាន​បង្ហាញ​ក្តី​ព្រួយ​បារម្ភ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ចំពោះ​ស្ថានការណ៍​កម្ពុជា ​និង​ថៃ​ពេលនេះ។​ ខណៈ​ដែល​កង​ទ័ពថៃ​រឹត​តែ​បង្កើន​ការ​វាយ​ប្រយុទ្ធ​ជា​មួយ​កម្ពុជា​ លោក ​អាន់វ៉ា បាន​អះអាង​ថា ​លោក​ជំរុញ​ឲ្យ​ភាគី​ទាំង​ពីរ​អនុវត្ត​ការ​អត់​ធ្មត់​ជា​អតិបរមា ​បញ្ឈប់​រាល់​ទម្រង់​នៃ​អរិភាព ​និង​ចៀស​វាង​សកម្មភាព​យោធា​បន្ថែម​ទៀត ​រួមទាំង​ការ​ប្រើប្រាស់​កម្លាំង ​ឬ​ការ​ចល័ត​ទ័ព​ឆ្ពោះទៅ​មុខ។ លោក អាន់វ៉ា បញ្ជាក់ថាបទបញ្ជាថ្មីនេះ​ មានប្រសិទ្ធិភាពអនុវត្តចាប់ពីម៉ោង១០យប់ថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៥។

ប្រទេស​សមាជិក​សហភាព​អឺរ៉ុបទាំង​២៧ បាន​បោះឆ្នោត​សម្រេច​ បង្កកប្រាក់របស់រុស្ស៊ី​ចំនួន​ប្រមាណ ២១០ពាន់លានអឺរ៉ូ យូរអង្វែងជានិច្ច​ រហូតទាល់តែលែងមានភាពចាំបាច់ ពោល​គឺល្គឹកណារុស្ស៊ីនៅតែមិនឈប់ធ្វើសង្គ្រាមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន​។ ការបង្កកប្រាក់រុស្ស៊ីនេះ នឹងអនុញ្ញាតបើក​ផ្លូវ​ឲ្យ​អឺរ៉ុប​អាច​សម្រេច​យក​ប្រាក់នេះ ទៅប្រើប្រាស់​នៅក្នុងការ​ជួយ​អ៊ុយក្រែន​ ដើម្បីការពារខ្លួន​និង​កសាងប្រទេសឡើងវិញ​។

នៅយប់ថ្ងៃទី១២ធ្នូនេះ មេដឹកនាំទីក្រុងភ្នំពេញ និងបាងកក ជួបនិយាយទូរស័ព្ទជាមួយប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ ដើម្បីពិភាក្សាអំពីដំណោះស្រាយបញ្ចប់សង្គ្រាម។ លោកត្រាំបានសរសេរសារខ្លីនៅលើបណ្តាញសង្គមTruth Social ថា មេដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងពីរយល់ព្រមបញ្ឈប់ការវាយប្រហារគ្នាទៅវិញទៅមក ហើយនឹងត្រឡប់ទៅអនុវត្តសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមស្តីពីសន្តិភាពកម្ពុជា-ថៃ។​ ក៏ប៉ុន្តែនៅព្រឹកព្រលឹមស្រាងៗថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ទាហានថៃបានបើកប្រតិបត្តិទម្លាក់គ្រាប់បែកតាមផ្លូវអាកាសមកលើដែនអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជាជាបន្តបន្ទាប់ ខណៈនាយករដ្ឋមន្ត្រីចាំផ្ទះរបស់ថៃថា ថៃនឹងបន្តសកម្មភាពយោធា រហូតដល់ខ្លួនមានអារម្មណ៍ថា ថៃគ្មានការគំរាមកំហែងពីភាគីកម្ពុជា។ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិមើលឃើញថា សម្តីរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីហួសសុពលភាពថៃ ពុំអាចយកជាការបានឡើយ។ ក៏ប៉ុន្តែ ការអះអាងបែបនេះ សបញ្ជាក់ថា ថៃមិនញញើតនឹងអាមេរិក ហើយមិនខ្វល់ពីច្បាប់អន្តរជាតិ។

នៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី ១៣ធ្នូ ចិនបានប្រារព្ធបុណ្យខួបរំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ធជនរងគ្រោះដល់ជនរងគ្រោះ ដែលបានស្លាប់ នៅក្នុងអំពើសម្លាប់រង្គាលរបស់ទាហានជប៉ុន នៅខេត្តណានជីង ឆ្នាំ១៩៣៧។ ចំពោះប្រជាជនចិន ថ្ងៃ១៣ធ្នូជាមិនត្រឹមតែជាពិធីរំលឹកខួបផ្លូវការនោះទេ តែជាការចងចាំប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏ជូរចត់ដែលមិនអាចបំភ្លេចបាន និងដក់ជាប់ក្នុងចិត្តរបស់ពួកគេ។ ពិធីរំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ធថ្នាក់ជាតិលើកនេះប្រព្រឹត្តទៅ នៅអំឡុងពេលដែលប៉េកាំង និងតូក្យូកំពុងមានភាពតានតឹងជាមួយគ្នា។

អំឡុងពេលនៃការផ្ទុះសង្គ្រាមតាមព្រំដែនជាមួយថៃលើកទី២ ដែលចាប់ផ្តើម កាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ អ្នកនយោបាយខ្មែរ ដែលមាននិន្នាការផ្សេងៗគ្នានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បាននិងកំពុងផ្តោតទៅលើសកម្មភាពរួម នោះគឺការគាំទ្រដល់យុទ្ធជនសមរភូមិមុខ។ ជាការកត់សម្គាល់ទាំងអ្នកនយោបាយនៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល និងអ្នកនយោបាយនៅក្នុងគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាល បានបង្ហាញសាររំលែកទុក្ខដល់គ្រួសារយុទ្ធជនពលី ចូលរួមថវិកា និងធ្វើសកម្មភាពដោយផ្ទាល់ផ្តល់ជំនួយដល់យុទ្ធជននៅសមរភូមិ និងជនភៀសសឹកកម្ពុជា។

ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ទីផ្សារអឺរ៉ុប ត្រូវ​​ជន់ជោរដោយទំនិញតម្លៃថោក​ៗ​ នាំចូលពីចិន កាន់តែច្រើនឡើងៗ ព្រោះកញ្ចប់បញ្ញើទាំងនោះ ដែល​មាន​តម្លៃក្រោម​១៥០អឺរ៉ូ មិនជាប់ពន្ធនាំចូលឡើយ​។ ដើម្បីការពារ​ការប្រកួតប្រជែង​ដោយ​ស្មោះត្រង់ សហភាពអឺរ៉ុបបានសម្រេច​ កាលពីថ្ងៃទី​១២ធ្នូម្សិលមិញ យក​​ពន្ធលើ​កញ្ចប់បញ្ញើទំនិញនីមួយៗ ចំនួន​៣អឺរ៉ូក្នុងមួយកញ្ចប់ ​ទំនិញ​មួយ​មុខ​។

នៅខេត្ត​ភាគខាងត្បូងបារាំង ជាប់នឹង​ព្រំដែនប្រទេស​អេស្ប៉ាញ កសិករ​បារាំងរាប់រយនាក់​បាន​ក្រាញននៀល​ធ្វើបាតុកម្ម​ ដាក់ពង្រាយ​ត្រាក់ទ័រ ដើម្បីរារាំង​កុំឱ្យ​អាជ្ញាធរចូលទៅ​ចាក់ថ្នាំ​សម្លាប់​សត្វគោរាប់រយក្បាល​។ បើតាមអាជ្ញាធរ​បារាំង គេចាំបាច់​ត្រូវតែ​សម្លាប់​សត្វគោ​ដទៃទៀត បន្ទាប់​ពី​សត្វគោ​មួយក្បាល​​នៅក្នុង​កសិដ្ឋាន​មួយកន្លែងនោះ​ ស្លាប់​ក៏ព្រោះតែ​ជំងឺឆ្លងម្យ៉ាង​ដែលគេ​ហៅថា Dermatose។ រដ្ឋមន្រ្តីកសិកម្ម​បារាំង​ កាលពីថ្ងៃសុក្រទី ១២​ធ្នូ​បានប្តេជ្ញាថា ដើម្បី​ទប់ស្កាត់​ការឆ្លងរាលដាលជំងឺ​ដែល​បង្កគ្រោះថ្នាក់​ដល់អាយុជីវិតសត្វគោរ រដ្ឋាភិបាលគ្មានជម្រើសអ្វីផ្សេង ក្រៅតែពី​សម្លាប់ចោល​ដែលស្ថិតនៅក្នុង​កសិដ្ឋានដែលមានផ្ទុះករណីជំងឺឆ្លង។ 

នៅថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ព្រះមហាក្សត្រថៃព្រះបាទ វិជ្ជរ៉ាឡុងកនបានប្រោសប្រទានយល់ព្រមចំពោះការស្នើសុំរំលាយសភាថៃ ពីសំណាក់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី អានុធីន ឆានវីរៈគូន។ ព្រះរាជក្រឹត្យ ដែលឡាយព្រះហស្ថលេខាដោយព្រះមហាក្សត្រថៃ ក៏បានរៀបរាប់ពីការព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមខាងនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេសថៃរ បស់រដ្ឋាភិបាលថៃ រួមទាំងបញ្ហាជម្លោះព្រំដែនជាមួយកម្ពុជាផងដែរ។

នៅថ្ងៃទី១១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ សហគមន៍ខ្មែររស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងតំណាងក្រុមបញ្ញវន្តខ្មែរ លោក ម៉ូន ពេជ្រ បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក ដើម្បីប្តឹងករណីទាហានថៃប្រើប្រាស់សព្វាវុធអាមេរិកដោយខុសច្បាប់ ក្នុងប្រតិបត្តិការឈ្លានពានទឹកដីកម្ពុជា។ ក្នុងពាក្យបណ្តឹងនោះ ពលរដ្ឋខ្មែរទទូចឱ្យសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក លោក Mike Johnson ពិនិត្យមើលជាបន្ទាន់ ទង្វើបំពានច្បាប់របស់កងទ័ពថៃដែលប្រើសព្វាវុធអាមេរិក ពិសេសគឺយន្តហោះចម្បាំងប្រភេទF-16 និងការរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងររបស់ថៃទៅលើច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិ។

ប្រឈមនឹងការបាញ់គ្រាប់ផ្លោងពីសំណាក់ភាគីថៃចូលទឹកដីកម្ពុជា ការជីកលេណដ្ឋានតាមផ្ទះសម្បែង ជាជម្រើសតែមួយគត់ សម្រាប់ពលរដ្ឋរស់នៅតាមបន្ទាត់ព្រំដែន ដែលបន្តស៊ូទ្រាំក្រាញននៀលមិនចាកចេញទៅរកកន្លែងសុវត្ថិភាព។ ពលរដ្ឋមួយចំនួនតាមបន្ទាត់ព្រំដែនបានប្រើប្រាស់លេណដ្ឋាន ដែលធ្លាប់ជីកកាលពីផ្ទុះសង្គ្រាមលើកមុន ក្នុងអំឡុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥។ រីឯពលរដ្ឋខ្លះទៀត ក៏ចាប់ផ្តើមជីកលេណដ្ឋាន ដើម្បីធ្វើជាជម្រកការពារសមាជិកគ្រួសារ ក្នុងពេលមានអាសន្នជាថ្មី។

នៅថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ព្រះមហាក្សត្រថៃបានយល់ព្រមឲ្យរំលាយសភាទៅតាមការស្នើសុំរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក អនុធិន ឆានវីរៈគូន ដើម្បីបើកផ្លូវឲ្យរៀបចំការបោះឆ្នោតឡើងវិញ។ របត់នយោបាយនៅថៃពេលនេះ កើតឡើងនៅគ្រាដែលកងទ័ពថៃកំពុងតែបន្តវាយប្រហារមកលើកម្ពុជា តាំងពីថ្ងៃអាទិត្យទី៧ធ្នូ។ តើវិបត្តិនយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់ថៃ នឹងធ្វើឲ្យស្ថានការណ៍សង្គ្រាមជាមួយកម្ពុជាប្រែប្រួលដែរឬទេ?

នៅថ្ងៃទី១២​ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ព្រះមហាក្សត្រថៃព្រះបាទ វេជ្ជារ៉ាឡុងកន បានយល់ព្រមចំពោះការស្នើសុំរំលាយសភាថៃរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី អានុធីន ឆានវីរៈគូន។ ព្រះរាជក្រឹត្យ ដែលឡាយព្រះហស្ថលេខាដោយព្រះមហាក្សត្រថៃ ក៏បានរៀបរាប់ពីការព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមខាង​នយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេសថៃរបស់រដ្ឋាភិបាលថៃ​ រួមទាំងបញ្ហាជម្លោះព្រំដែនជាមួយកម្ពុជាផងដែរ។

រឿងអាស្រូវពុករលួយ​នៅកូរ៉េខាងត្បូង ដែល​​ពាក់ព័ន្ធនឹង​និកាយ​សាសនាមូន កំពុងតែរីកកាន់តែ​ធំ។ កាលពីដើមខែធ្នូនេះ​ ​លោកស្រី គីម កិនហេ ភរិយារបស់លោក​​អតីតប្រធានាធិបតី​ យូន ស៊ុកយោល ត្រូវបានរដ្ឋអាជ្ញាចោទប្រកាន់ និង​ទាមទារ​ទោស​​​ជាប់ពន្ធនាគារ​ចំនួន​១៥ឆ្នាំ ខណៈស្ត្រី​មេនិកាយ​មូន​ ក៏កំពុងប្រឈមមុខ​នឹង​តុលាការ​ដែរ។ ហើយ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍​ ទី​១១ធ្នូ ម្សិល​មិញ រដ្ឋមន្ត្រីម្នាក់នៃរដ្ឋាភិបាល​កូរ៉េខាងត្បូង​ បានបង្ខំចិត្តលាចុះពីតំណែង បន្ទាប់ពីមានការសង្ស័យថា​បានទទួលប្រាក់សំណូក​ពីនិកាយសាសនាមូន​។

នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ នៅវេលាម៉ោង ១០យប់ នាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ លោកអានុធិន ឆានវីរៈគូន​បាន​បង្ហោះសារ​មួយឃ្លាយ៉ាងខ្លី​នៅលើ​បណ្តាញសង្គម​របស់ខ្លួនថា លោក​កំពុង​​ប្រគល់អំណាច​ទៅឲ្យប្រជាជន។ នាយករដ្ឋមន្រ្តី​ថៃ​ទំនង​ចង់​សំដៅ​ដល់​ផែនការរំលាយសភា​របស់​លោក ដើម្បីបើកផ្លូវ​ឲ្យមានការបោះឆ្នោតកាន់តែលឿន ​មុនកាលកំណត់។ វិបត្តិ​នយោបាយ​ថៃ​កើតឡើង​នៅខណៈពេល​ដែល​ជម្លោះប្រដាប់អាវុធ​រវាង​ថៃ និងកម្ពុជា​កំពុង​ធ្លាក់ធ្ងន់ធ្ងរទៅៗ។

អ្នកនយោបាយប្រឆាំងដ៏លេចធ្លោនៅប្រទេសវ៉េណេស៊ុយអេឡា លោកស្រី ម៉ារីយ៉ា កូរីណា ម៉ាឆាដូ បាន​ធ្វើ​ដំណើរ​យ៉ាង​លំបាកលំបិន ដោយ​ប្រថុយ​នឹង​គ្រោះ​ថ្នាក់​ជាច្រើន​ ដើម្បីទៅ​ទទួល​ពាន​រង្វាន់​ណូបែលសន្តិភាព ឆ្នាំ២០២៥​​។ តែ​លោកស្រី​បាន​អញ្ជើញ​ទៅ​ដល់ប្រទេស​​ន័រវែស ​យឺតយ៉ាវ   ​មិនទាន់​កម្មវិធី​ផ្លូវការ​​ទេ។ ពី​ទីក្រុង​អូស្លូ អ្នក​នយោបាយ​រូប​នេះ​ បាន​ប្រាប់​អ្នក​​សារព័ត៌មានថា លោកស្រី​អាច​ចាកចេញពី​ស្រុក​កំណើត​បាន ដោយសារតែ​មា​នជំនួយ​អន្តរាគមន៍​ពី​សហរដ្ឋអាមេរិក របស់​លោក ដូណាល់ ត្រាំ​។​  

«ជីវិតជូនជាតិ ធាតុជូនម្តាយ រូបកាយទុកឲ្យគ្រួសារអ្នកបូជា...»  នេះជាប្រយោគដែលលោកអនុសេនីយ៍ទោ កេត សុភ័ក្ត្រា ធ្លាប់និយាយមុនចេញ ទៅតតាំងសង្រ្គាមជាមួយភាគីថៃ កាលពីអំឡុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥។ ជាអកុសល នៅអំឡុងការប៉ះទង្គិចជាថ្មីគ្រានេះ លោកអនុសេនីយ៍ទោ កេត សុភ័ក្ត្រា បានលះបង់ជីវិតនៅសមរភូមិប្រាសាទតាមាន់ នៅយប់ថ្ងៃពុធ ទី១០ ខែធ្នូ ដើម្បីបុព្វហេតុការពារមាតុភូមិកម្ពុជា។ ភរិយាយុទ្ធជនពលីរូបនេះ បានថ្លែងដោយក្តីសោកសង្រេងជាពន់ពេកថា សា្វមីរបស់ខ្លួនបានបូជាសាច់ស្រស់ ឈាមស្រស់ ដូចអ្វីដែលលោកធ្លាប់បាននិយាយ។ 

ក្រោយស្ថានការណ៍​ក្តៅនៅតាម​​ព្រំដែនវិលត្រឡប់មកសារជាថ្មី ជនភៀសសឹករាប់ម៉ឺននាក់ត្រូវជម្លៀសចេញពីភូមិឋាន ទៅ​រស់នៅជំរំ​ដែលអាជ្ញាធររៀបចំជូន។ ​ក្នុងកាលៈទេសៈ​នេះ​​ ការរួបរួម​កម្លាំងសាមគ្គី​ពលរដ្ឋខ្មែរបាន​ស្តែងឱ្យឃើញ តាមរយៈ​​​​ការប្រកាសស្វែងរកជំនួយ ដើម្បីជួយទំនុកបម្រុងដល់ជនភៀសសឹក និងកងទ័ពជួរមុខ។ អ្នកតាមដានសង្គមមួយចំនួន​សាទរចំពោះ​ការរួបរួមគ្នា​​​របស់ពលរដ្ឋខ្មែរ ក្នុងគ្រាដែលប្រទេសកំពុងជួបការ​លំបាក។ តែអ្នកតាម​ដានសង្គមទាំងនោះក៏ព្រួយបារម្ភថា ប្រសិនបើជំនួយនោះមិនត្រូវបានជួយឱ្យចំគោលដៅទេ វានឹងបង្កើតឱ្យមានបញ្ហាជាច្រើនជាក់ជាមិនខាន។ ក្នុងន័យនេះ អ្នកជំនាញចង់ឃើញរាល់ការផ្តល់ជំនួយនានា ត្រូវស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងដោយគណៈកម្មាការច្បាស់លាស់មួយ ដោយមិនគួរធ្វើជាក្រុមៗ ហើយដាច់ដោយឡែកពីគ្នាឡើយ៕

​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ ទី១១ធ្នូ រដ្ឋាភិបាល​ជប៉ុន បាន​ប្រកាសអំពីការធ្វើសមយុទ្ធជើងអាកាស​រួមគ្នា ជា​មួយ​សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយ​ប្រើ​យន្តហោះចម្បាំងទំនើបៗ។ សមយុទ្ធ​​​នេះ រៀបចំធ្វើ​ ក្រោយ​ពី​ផ្ទុះ​ភាព​តាន​តឹង​រវាង ​តូក្យូ ​និង ​ប៉េកាំង។ សមយុទ្ធ​រវាង​អាមេរិក​និង​ជប៉ុន ពេល​​នេះ ក៏ទំនងជា​ចម្លើយ​តប​ទៅ​​​នឹង​សមយុទ្ធយន្តហោះ​ចម្បាំង​​រួម​គ្នារវាង​រុស្ស៊ីនិងចិន ​នៅ​សមុទ្រ​អន្តរជាតិ ដែល​ឋិត​នៅ​កៀកក្បែរ​ដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់ជប៉ុននិងកូរ៉េ​ខាងត្បូង​។  

កាលពីយប់ថ្ងៃពុធ ទី​១០ធ្នូ កងទ័ពភូមាបានបើកការវាយប្រហារពី​លើអាកាស ដោយ​បាន​ទម្លាក់គ្រា​ប់ ពីលើមន្ទីរពេទ្យ​​មួយកន្លែង​ នៅរដ្ឋរ៉ាឃីន បណ្តាល​ឲ្យ​ស្លាប់មនុស្ស​ប្រមាណ​ជាង​៣០នាក់។ នេះបើផ្អែកតាមការអះអាង របស់បុគ្គលិកអង្គការមនុស្សធម៌។ សូមបញ្ជាក់ថា កងទ័ពអារ៉ាខាន់ប្រចាំនៅរដ្ឋរ៉ាឃីន​នេះ គឺជាកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដ៏ធំមួយ​ ដែល​បន្ត​ប្រយុទ្ធតទល់នឹងកងទ័ពនៃ​​របបសិកភូមា ខណៈ​របបសិកបានអះអាងថា នឹងរៀបចំការបោះឆ្នោត​ទូទាំងប្រទេស​នៅ​ចុងខែធ្នូនេះ​។

នៅថ្ងៃ​ទី​១០ ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​២០២៥ អង្គការ​យូណេស្កូ (UNESCO)​បាន​ចេញ​សេច​ក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​មួយ​ដោយ​អំពាវ​នាវ​ឲ្យមាន​ការ​ការ​ពារ​ជាបន្ទាន់​នូវ​បេតិក​ភណ្ឌ​វប្បធម៌​ក្នុង​តំបន់ ​រាល់​គ្រប់​ទម្រង់ ​នៅ​គ្រាដែល​ប្រាសាទ​របស់​កម្ពុជា​មួយចំនួន​បាន​បន្ត​រង​ការ​បំផ្លាញ​ដោយ​គ្រាប់​បែក​របស់​ថៃ​ ដែល​បាន​វាយ​ប្រហារ​មក​លើ​កម្ពុជា​សារ​ជា​ថ្មីនៅ​ថ្ងៃ​ទី​៧​ ​ខែ​ធ្នូ​។ សង្គ្រាម​លើក​ទី​២ ​ដែល​ថៃ​បើក​ការ​វាយ​ប្រហារ​មុន​មក​លើ​កម្ពុជា​នេះ​ ​ថៃ​បាន​ទម្លាក់​គ្រាប់​បែក​កម្ទេច​ ប្រាសាទ​តាក្របី ក្នុង​ខេត្ត​ឧត្តរ​មានជ័យ ​និង​កម្ទេច​អគារ​អភិរក្ស ​រួម​ទាំង​រចនា​សម្ព័ន្ធ​នៅ​លើ​ប្រាសាទ​ព្រះ​វិហារ​។

ចៅហ្វាយសេតវិមានអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ នឹងហៅទូរស័ព្ទមកមេដឹកនាំកម្ពុជា-ថៃ នៅយប់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១១ ខែធ្នូនេះ ម៉ោងនៅប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីជជែកជុំវិញបញ្ហាការផ្ទុះអាវុធឡើងវិញនៅតាមតំបន់ព្រំដែន។ ជាមួយនឹងជំហរសុទិដ្ឋិនិយមលោក ត្រាំ បញ្ជាក់ថា លោកនឹងអាចបញ្ឈប់ការប្រយុទ្ធគ្នាសាជាថ្មីនៅតាមព្រំដែនរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងថៃ។

នៅ​ថ្ងៃ​សុក្រ​ទី​២៨​វិច្ឆិកា២០២៥ ជា​លើក​ទីមួយ អង្គការសុខភាពពិភពលោក បាន​ចេញ​ផ្សាយ​សេចក្តី​ណែនាំ​ពិភពលោក ទាក់ទង​នឹង​ជំងឺ​អារ (គ្មាន​កូន) ដែល​កើត​មាន​លើ​ប្រជាពលរដ្ឋ​រាប់​លាន​នាក់​ នៅ​លើ​ភពផែនដី។ ហេតុ​អ្វី​អង្គការ​សុខភាព​ចេញ​សេចក្តី​ណែនាំ​នៅពេល​នេះ? តើ​សេចក្តី​ណែនាំ​មាន​ខ្លឹមសារ​និង​កម្មវត្ថុ​យ៉ាងណា?

រស់​ដោយ​លាក់​ខ្លួន​ក្នុង​ប្រទេស​ឯង លោកស្រី ម៉ារីយ៉ា កូរីណា ម៉ាឆាដូ ប្រមុខ​បក្ស​ប្រឆាំង​​នៅ​​វ៉េណេស៊ុយអេឡា មិន​អាចមក​​​ទទួលរង្វាន់​ណូបែល​សន្តិភាព ដោយ​ផ្ទាល់​ដៃ​ នៅ​ទីក្រុង​អូស្លូប្រទេស​ន័រវែស នា​ថ្ងៃ​ពុធ​ទី ១០​ធ្នូ​២០២៥​នេះ​បាន​ទេ។ ​គណៈកម្មការ​ណូបែល បាន​ប្រគល់​ពាន​ទៅ​ឱ្យ​កូន​ស្រីដែល​​​មក​ទទួល​ជំនួស និង​បាន​អំពាវនាវ​ឱ្យ​ប្រធានាធិបតី​វ៉េណេស៊ុយអេឡា លោក នីកូឡា ម៉ាឌូរ៉ូ លាលែង​ចេញ​ពីតំណែង។

គិតត្រឹមថ្ងៃទី១០ធ្នូនេះ យោងតាមក្រសួងការពារជាតិ ចំនួនជនស៊ីវិលកម្ពុជាដែលស្លាប់ដោយការវាយប្រហាររបស់ថៃកើនឡើងដល់ ៩នាក់ (ទារក ១នាក់) និងរងរបួស ៤៦នាក់។ ដោយឡែក ពលរដ្ឋស៊ីវិលកម្ពុជាវិញសរុប ១២៧ ១៣៣នាក់ បានរត់ភៀសសឹកចេញពីតំបន់គ្រោះថ្នាក់ ក្នុងខេត្តជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ រួមមាន ឧត្តរមានជ័យ បន្ទាយមានជ័យ ព្រះវិហារ ពោធិ៍សាត់ បាត់ដំបង និងសៀមរាប។ បើតាមក្រសួងការពារជាតិដដែល គិតត្រឹមវេលាម៉ោង ១២៖០០ ថ្ងៃទី១០ធ្នូនេះ ជនភៀសសឹក ដែលជម្លៀសចេញច្រើនជាងគេ គឺនៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ខេត្តឧត្តរមានជ័យ និងខេត្តព្រះវិហារ៕

ក្នុង​សង្គ្រាម​រុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន លោក ដូណាល់ ត្រាំ ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក ​បាន​បញ្ចេញ​ការ​យល់ឃើញជាថ្មី ថា រុស្ស៊ី​ ជាប្រទេស​ធំ និង​ខ្លាំងក្លា។ ជា​ទូទៅ​ អ្នក​ខ្លាំង ច្រើនតែ​មា​នប្រៀបក្នុង​ការ​ចរចា​​។ នេះបើតាមខ្លឹមសារ​​ប្រសាសន៍​របស់​ចៅហ្វាយ​សេតវិមាន ដែលបានផ្តល់​បទសម្ភាស​ឲ្យ​កាសែត​អនឡាញ Politico។​  

របប​សឹក​ភូមា​បាន​ប្រកាស​នៅ​ថ្ងៃ​ពុធ​ទី​ ១០​ធ្នូ តាម​ចាប់​ខ្លួន​សកម្មជន​១០​នាក់ ដែល​បាន​ធ្វើ​បាតុកម្ម​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​បោះឆ្នោត។​ បើ​តាម​ច្បាប់​ភូមា ​អ្នក​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​រៀប​ចំ​បោះឆ្នោត​អាច​ជាប់​ទោស​រហូត​ដល់​១០​ឆ្នាំ។

ខណៈកង​ទ័ពជួរ​​មុខ​កម្ពុជា​​កំពុង​ប្រយុទ្ធ​តតាំងជាមួយ​​យោធាថៃ​ ​អ្នកនៅសមរភូមិក្រោយ​ដែលមក​ពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន​ នាំគ្នាទៅកន្លែង​បរិច្ចា​គជំនួយភ្លូកទឹកភ្លូកដី សម្រាប់ជនភៀសសឹក និងកងទ័ព​​​។ ជាក់ស្តែងនៅថ្ងៃទី​១០ធ្នូនេះ ​​នៅរាជធានីភ្នំពេញ ​តំបន់បឹងកក់ ​​​​មនុស្សជាច្រើននាំគ្នា​សម្រុកយក​ជំនួយជាលុយកាក់​ ម្ហូបអាហារក្រៀម និងសម្ភារៈប្រើប្រាស់​ច្រើនប្រភេទ​​។ អ្នករៀបចំកម្មវិធី​ទទួលជំនួយនេះ បានអះអាងថា ជំនួយដែលមកឥតដាច់ពីពលរដ្ឋនេះ នឹងបានទៅដល់ដៃ​​កងទ័ពជួរមុខ និងជនភៀសសឹក​។ ពីតំបន់បឹង​កក់​ រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ​ សូម​លោក​អ្នក​នាង​ទស្សនា​បទ​យកការណ៍​របស់​ សើ​ ដាវី៖​

អាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារបានអះអាងថា ក្រុមការងារជំនាញពុំទាន់អាចវាយតម្លៃពីផលខូចខាត នៃតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារទាំងមូលបាននៅឡើយទេ ដោយ​ត្រឹមបញ្ជាក់​ថា តំបន់ប្រាសាទព្រះវិហាររងការខូចខាតធ្ងន់ធ្ងរ។ លោក គង់ ពុទ្ធិការ អគ្គនាយកនៃអាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារ បានបញ្ជាក់មកវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិនៅថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥​ថា ដោយសារតែស្ថានការណ៍​កំពុងក្តៅខ្លាំង អាជ្ញាធរមិនទាន់ហ៊ានឡើងទៅវាយតម្លៃជារួមបាននៅឡើយទេ ដោយរងចាំស្ថានការស្ងប់ស្ងាត់សិន។ តាមលោក គង់ ពុទ្ធិការ ក្នុងពេលនេះ ​នៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ មាននគរបាលបេតិកភណ្ឌ នគរបាលទេសចរណ៍ និងនគរបាលព្រំដែន នៅបន្តយាមកាម ខណៈហេតុការណ៍កន្លងមក ពុំបណ្តាលឱ្យមានអ្នករងរបួសឡើយ។

ធនាគារជាតិកម្ពុជា បានប្រកាសចេញនូវវិធានការជួយសម្រាលបន្ទុកដល់ពលរដ្ឋរងផលប៉ះពាល់ដោយសារជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ ក្នុងសេចក្តីណែនាំចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ធនាគារជាតិកម្ពុជា​ថា នេះជាវិធានការដើម្បីបង្ហាញពីសាមគ្គីភាព មនុស្សធម៌ និងឆ្លើយតបទៅនឹងសេចក្តីអំពាវនាវរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការជួយសម្រាលបន្ទុកដល់យោធិនដែលធ្វើប្រតិបត្តិការដោយផ្ទាល់ក្នុងសមរភូមិប្រយុទ្ធ និងពលរដ្ឋរងគ្រោះ ព្រោះតែសង្គ្រាមឈ្លានពានរបស់ថៃ។ 

នៅ​ថ្ងៃទី​១០ ខែ​ធ្នូ​នេះ ​ធនា​គារ​ជាតិ​នៃ​កម្ពុជា ​បាន​ចេញ​វិធាន​ការ​ជួយ​សម្រាល​បន្ទុក​ដល់​ពលរដ្ឋ​ដែល​រង​ផល​ប៉ះ​ពាល់​ពី​ជម្លោះ​ព្រំដែន​កម្ពុជា-ថៃ។​ វិធាន​ការ​នេះ​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ចេញ ​បន្ទាប់​ពី​យោធា​ថៃ​បើក​ការ​វាយ​ប្រហារ​មក​លើ​កម្ពុជា​ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​ថ្ងៃ​ទី​៧ ​ខែ​ធ្នូ​ ឆ្នាំ​២០២៥​។​ ជា​សង្គ្រាម​ទ្រង់​ទ្រាយ​ធំ​ និង​ប៉ះ​ពាល់​ធ្ងន់​ធ្ងរ​ទៅ​ដល់​ជន​ស៊ី​វិល​។​ ជន​ស៊ីវិល​ដែល​បាន​ និង​កំពុង​រត់​ភៀស​សឹក​ កើន​ឡើង​ដល់​ជិត​ ១៣​ម៉ឺន​នាក់ ​គិត​ត្រឹម​ថ្ងៃ​ទី​១០​ខែ​ធ្នូ​។ អ្នក​ជំនាញ​សេដ្ឋ​កិច្ច​លើក​ឡើងថា​ កម្ពុជា​គួរ​បន្ត​គាំ​ពារ​ជន​ភៀស​សឹក​ក្នុង​រយៈ​ពេល​វែង​ ស្រប​ពេល​ដែល​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​កំពុង​តែ​ស្រុះគ្នា​ផ្តល់​ជំនួយ​មនុស្ស​ធម៌​។

ថៃបានបើកការវាយប្រហារជាថ្មីមកលើកម្ពុជានៅតាមបណ្តោយព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរចាប់តាំងពីថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥មក។​ កម្ពុជាបានចោទថៃថាជាការបង្កហេតុដោយបំពានទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងគូឡាឡាំពួរ និងច្បាប់អន្តរជាតិ។ ជុំវិញការផ្ទុះការវាយប្រយុទ្ធគ្នាជាថ្មីរវាងកងទ័ពថៃ-កម្ពុជា អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមកម្ពុជាភាគច្រើនយល់ឃើញថា វាគួរដល់ពេល ដែលកម្ពុជាត្រូវពន្លឿនការប្តឹងថៃទៅតុលាការអន្តរជាតិ ដើម្បីបញ្ឈប់ភាពគឃ្លើនរបស់ភាគីថៃ។