Αβέρωφ:«Λύσεις υπάρχουν, αναζητείται πολιτική βούληση, ορθή κρίση και τόλμη»
Ανακοίνωση εξέδωσε ο Αβέρωφ Νεοφύτου με βάση τη σημερινή του δήλωση στη Βουλή.
Αυτούσια η ανακοίνωση
Μια γενναία φορολογική μεταρρύθμιση και μια αποτελεσματική διαχείριση των πλεονασμάτων του ΤΚΑ, μπορούν να ανακουφίσουν τα νοικοκυριά και να απαλύνουν το οξύ πρόβλημα της στέγης, ασφαλίζοντας το μέλλον
Τις τελευταίες μέρες διεξάγεται μια ασφαλώς επίκαιρη, δημόσια συζήτηση σχετικά με τις απολαβές αλλά και το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων. Ορθά οι κοινωνικοί εταίροι θέτουν δύο κυρίαρχα, εξίσου σημαντικά ζητήματα: Πρώτον, τη φορολογική μεταρρύθμιση και δεύτερον, τη σωστή αξιοποίηση και διαχείριση του ταμείου κοινωνικών ασφαλίσεων.
Είναι αυτονόητο ότι οι εργαζόμενοι, ειδικά σε καιρούς που η ακρίβεια τσακίζει, χρειάζεται να έχουν υψηλότερες απολαβές. Την ίδια ώρα όμως πρέπει να γνωρίζουμε ότι με μια σωστή φορολογική μεταρρύθμιση το διαθέσιμο εισόδημα κάθε εργαζομένου μπορεί να αυξηθεί σημαντικά. Γι αυτό και είναι τώρα η κατάλληλη περίοδος να επαναφέρουμε τη θέση-πρόταση ότι η φορολόγηση των εργαζομένων αλλά και των κυπριακών νοικοκυριών πρέπει ασφαλώς να γίνεται στη βάση του οικογενειακού εισοδήματος, λαμβάνοντας όμως υπόψη παράλληλα τη σύνθεση και τις ανάγκες της οικογένειας. Άλλες οι ανάγκες μιας οικογένειας χωρίς παιδιά, άλλες οι ανάγκες μιας οικογένειας με τρία παιδιά και άλλες οι ανάγκες μιας οικογένειας με τρία παιδιά που σπουδάζουν όλα ταυτόχρονα!
Είναι επομένως πάρα πολύ σημαντικό, προκειμένου να στηρίξουμε πραγματικά τους εργαζόμενους και τα νοικοκυριά, να δρομολογήσουμε αυτή τη δραστική αλλά και αποτελεσματική φορολογική μεταρρύθμιση, που θα προσθέσει ετησίως από εκατοντάδες μέχρι χιλιάδες ευρώ διαθεσίμου εισοδήματος στους εργαζομένους.
Η πρόταση, που και στο παρελθόν παρουσιάσαμε, για τη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, στηρίζεται στη λογική των συγκεκριμένων συντελεστών ισοδυναμίας που θα αποδίδονται σε κάθε μέλος του νοικοκυριού. Στην πράξη, το συνολικό εισόδημα θα διαιρείται με τον συντελεστή ισοδυναμίας του νοικοκυριού και έτσι θα προκύπτει το «Οικογενειακό Εισόδημα», το οποίο θα αποτελεί πλέον τη φορολογική βάση.
Για την αντιμετώπιση και του δημογραφικού προβλήματος, θα μπορούσαν να εισαχθούν ειδικά κίνητρα για τρίτο παιδί, για ΑΜΕΑ, καθώς και για φοιτητές.
Παραθέτω εδώ μερικά ενδεικτικά παραδείγματα:
Για να δούμε το αποτέλεσμα μιας τέτοιας φορολογικής μεταρρύθμισης στην πράξη, ας εξετάσουμε το παράδειγμα ενός νοικοκυριού με 2 συζύγους που εργάζονται αμειβόμενοι με 35.000 ευρώ ο καθένας και έχουν 3 παιδιά. Με το υφιστάμενο φορολογικό σύστημα το νοικοκυριό πληρώνει φόρο εισοδήματος 6.900 ευρώ, ενώ με τη φορολογική μεταρρύθμιση που προτείνουμε, το νοικοκυριό θα πληρώσει φόρο εισοδήματος μόλις 100 ευρώ. Θα έχει δηλαδή μια αύξηση στο διαθέσιμο του εισόδημα κατά 6.800 ευρώ. Ας αναλογιστούμε επίσης οικογένεια με 2 συζύγους που εργάζονται και αμείβονται ετησίως με 40.000 και 26.000 ευρώ αντίστοιχα, και έχουν 1 παιδί. Με το υφιστάμενο φορολογικό σύστημα η οικογένεια πληρώνει φόρο εισοδήματος 6.185 ευρώ ενώ με την υλοποίηση της μεταρρύθμισης που προτείνεται, το νοικοκυριό θα πληρώσει φόρο εισοδήματος 2.950 ευρώ. Δηλαδή το διαθέσιμο εισόδημα του νοικοκυριού θα αυξηθεί κατά 3.235 ευρώ.
Σημειώνεται ότι ο συντελεστής αυτός θα είναι μηδέν στην περίπτωση όπου τα εισοδήματα είναι πάνω από ένα λογικό όριο οροφής (π.χ. των 100.000 – 120.000 ευρώ - αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα ενός κοινωνικού διαλόγου), ενώ φορολογικοί κάτοικοι που επιλέγουν να ενταχθούν στις ειδικές κατηγορίες απαλλαγής είτε του 50%, είτε του 20% του εισοδήματος τους λόγω πρώτης εργοδότησης στη χώρα, δεν θα μπορούν να ενταχθούν στο πλαίσιο της φορολόγησης του οικογενειακού εισοδήματος. Επιπρόσθετα, το κάθε νοικοκυριό θα έχει την επιλογή το φορολογητέο εισόδημα του, είτε να υπολογίζεται με το υφιστάμενο σύστημα, είτε να εντάσσεται στις ρυθμίσεις του οικογενειακού φορολογικού συστήματος.
Η φορολογική μεταρρύθμιση θα μπορούσε να συμπεριλάβει και άλλες καινοτομίες, ώστε να γίνει ένα ακόμα πιο ισχυρό εργαλείο, ικανό να συμβάλει στην αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, παρέχοντας τη δυνατότητα στους πολίτες να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το κύμα ακρίβειας που βιώνουμε. Για παράδειγμα, τα εισοδήματα από υπερωριακή εργασία θα μπορούσαν να μην φορολογούνται, έτσι ώστε οι εργαζόμενοι που αναγκάζονται να δουλεύουν υπερωρίες για να τα βγάλουν πέρα να νιώθουν την επιβράβευση από την πολιτεία στην προσπάθεια τους να αυξήσουν το εισόδημα τους.
Έρχομαι και στο δεύτερο θέμα, που αφορά το ταμείο κοινωνικών ασφαλίσεων. Τι παρατηρώ τα δύο τελευταία χρόνια, όπου που λόγω και της εισροής υψηλόμισθων ξένων στον τομέα της πληροφορικής έχουν εκτοξευτεί τα πλεονάσματα στο ταμείο κοινωνικών ασφαλίσεων: για τα έτη 2023 και 2024, αυτά τα πλεονάσματα ίσως ξεπεράσουν τα 2,4 δις ευρώ. Αντί αυτά τα χρήματα να αξιοποιηθούν ώστε να αποδίδουν περισσότερα έσοδα στο ταμείο κοινωνικών ασφαλίσεων αλλά και να χρησιμοποιηθεί μέρος τους για την κοινωνική στέγαση και το προσιτό ενοίκιο, τα κατασπαταλούμε με αστόχευτες δαπάνες. Γι αυτό και είναι απαραίτητο, με τη συνεργασία και των κοινωνικών εταίρων, να μην μπορεί καμιά κυβέρνηση, είτε η τωρινή, είτε οι επόμενες να αγγίζουν αυτά τα περισσεύματα! Και ταυτόχρονα να υπάρχει μια συγκεκριμένη εθνική πολιτική ώστε αυτοί οι επιπλέον πόροι να χρησιμοποιούνται, όπως προανέφερα, για την κοινωνική στέγαση, το προσιτό ενοίκιο, αλλά και σε άλλες επενδύσεις, από τα επιπρόσθετα έσοδα των οποίων θα μπορούμε παράλληλα να αυξήσουμε και τις συντάξεις.
Για να γίνω πιο συγκεκριμένος: αν επενδύαμε μέρος του ετήσιου πλεονάσματος του ΤΚΑ για ανέγερση κατοικιών με στόχο προσιτά ενοίκια, θα μπορούσαμε να λύσουμε και το στεγαστικό μας πρόβλημα. Θα αυξάναμε την προσφορά διαθέσιμων κατοικιών προς ενοικίαση μειώνοντας τα ενοίκια στην αγορά και παράλληλα θα διασφαλίζαμε ένα σταθερό και υπολογίσιμο έσοδο, σε ετήσια βάση, με καλύτερη απόδοση για το ταμείο, προς όφελος των επόμενων γενεών. Εάν, με δεδομένο τον απολογισμό του 2023, είχαμε επενδύσει απλά και μόνο το 30% του πλεονάσματος σε προσιτή στέγη, αυτή η επένδυση θα μεταφραζόταν σε περίπου 2.500-3.000 κοινωνικές κατοικίες! Φανταστείτε αυτό να γίνεται κάθε χρόνο: σε μια 5ετία θα είχαμε απαλύνει σημαντικά το πρόβλημα, προσθέτοντας 15 χιλιάδες νέα κοινωνικά διαμερίσματα!
Το πλεόνασμα του ΤΚΑ θα έπρεπε να το προσέχουμε ως κόρη οφθαλμού γιατί, σε τελική ανάλυση, τα σημερινά πλεονάσματα συνδέονται άρρηκτα με τις μελλοντικές μας υποχρεώσεις. Με πολύ απλά λόγια, αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι ότι το ΤΚΑ, από το οποίο θα πληρώνονται οι συντάξεις της επόμενης γενιάς, χρησιμοποιείται για να χρηματοδοτεί αστόχευτες δαπάνες σήμερα. Ουσιαστικά μετατρέπουμε τα χρήματα για τις συντάξεις του αύριο σε αυξήσεις στους μισθούς σήμερα – αλλά και σε άλλες σπατάλες άνευ προγράμματος και στόχου, χωρίς να σκεφτόμαστε το αύριο.
Οφείλουμε να δράσουμε, να αλλάξουμε πορεία, πριν είναι πολύ αργά.