Άρθρο του Ιμάμογλου προς τους ΝΥΤ και την παγκόσμια κοινή γνώμη
Σε άρθρο του στους New York Times, ο Εκρέμ Ιμάμογλου χαρακτηρίζει τη σύλληψή του ως αντανάκλαση μιας βαθύτερης κρίσης που διαπερνά τους δημοκρατικούς θεσμούς της Τουρκίας, σηματοδοτώντας μια ανησυχητική πορεία προς τη θεσμική αποδυνάμωση. Αναδεικνύει τη δυναμική ενός λαϊκού κινήματος που εκτείνεται από την Κωνσταντινούπολη έως τη Ριζούντα, την ιδιαίτερη πατρίδα του Ερντογάν, και υπογραμμίζει ότι η δημοκρατία δεν είναι μια αφηρημένη έννοια, αλλά μια ζώσα πραγματικότητα που αντλεί τη δύναμή της από τη συλλογική βούληση του λαού.
«Νωρίς το πρωί της 19ης Μαρτίου, δεκάδες ένοπλοι αστυνομικοί εμφανίστηκαν στην πόρτα μου με εντολή κράτησης. Η σκηνή έμοιαζε με τη σύλληψη ενός τρομοκράτη, όχι του εκλεγμένου δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, της μεγαλύτερης πόλης της Τουρκίας». Με αυτές τις λέξεις, ο Εκρέμ Ιμάμογλου περιγράφει τη σκηνή της κράτησής του σε άρθρο του στους New York Times.
Μια εικόνα που, όπως σημειώνει, δεν παραπέμπει σε δημοκρατική χώρα, αλλά σε καθεστώς που χρησιμοποιεί τον κρατικό μηχανισμό για την εξόντωση πολιτικών αντιπάλων. Το γεγονός ότι η σύλληψή του έγινε λίγες ημέρες πριν τις προκριματικές εκλογές του κόμματός του ενισχύει τις υποψίες ότι η τουρκική ηγεσία ακολουθεί μια προμελετημένη στρατηγική εκκαθάρισης των πολιτικών της αντιπάλων.
«Η κίνηση αυτή - τέσσερις ημέρες πριν το κόμμα μου, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, πραγματοποιήσει τις προκριματικές εκλογές για την επόμενη προεδρική εκλογή - ήταν δραματική αλλά ελάχιστα απροσδόκητη».
Οι νομικές μεθοδεύσεις
Ο Ιμάμογλου κάνει λόγο για ένα «κύμα νομικής παρενόχλησης», το οποίο κορυφώθηκε με την ανάκληση του πανεπιστημιακού του διπλώματος, μια απόφαση που φαινόταν να αποσκοπεί στον αποκλεισμό του από την προεδρική κούρσα.
«Μετά από μήνες κλιμακούμενης νομικής παρενόχλησής μου, με αποκορύφωμα την απότομη ανάκληση του πανεπιστημιακού μου διπλώματος 31 χρόνια μετά την αποφοίτησή μου. Οι αρχές φάνηκε να πιστεύουν ότι αυτό θα με απέκλειε από την κούρσα, επειδή το σύνταγμα απαιτεί ο πρόεδρος να έχει πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης».
Όμως, η πιο κραυγαλέα κίνηση ήταν, σύμφωνα με την ίδιο, η ίδια η σύλληψή του, συνοδευόμενη από κατηγορίες που περιλαμβάνουν διαφθορά, δωροδοκία, αλλά και – χωρίς αποδείξεις – συνεργασία με το PKK.
«Αντιλαμβανόμενος ότι δεν μπορεί να με νικήσει στην κάλπη, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατέφυγε σε άλλα μέσα: έβαλε να συλλάβουν τον κύριο πολιτικό του αντίπαλο με την κατηγορία της διαφθοράς, της δωροδοκίας, της διεύθυνσης εγκληματικού δικτύου και της βοήθειας προς το παράνομο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν, παρόλο που οι κατηγορίες στερούνται αξιόπιστων στοιχείων. Εγώ τέθηκα σε διαθεσιμότητα από το εκλεγμένο αξίωμά μου λόγω των οικονομικών κατηγοριών».
Οι κινήσεις αυτές μετέτρεψαν, κατά τον Τούρκο δήμαρχο, το δικαστικό σώμα σε όργανο πολιτικών διώξεων, με τους ενοχλητικούς δημάρχους να αντικαθίστανται από κρατικούς επιτρόπους και η ελευθερία του Τύπου να φιμώνεται.
«Για χρόνια, το καθεστώς του κ. Ερντογάν ροκανίζει τους δημοκρατικούς ελέγχους και ισορροπίες - φιμώνει τα μέσα ενημέρωσης, αντικαθιστά τους εκλεγμένους δημάρχους με γραφειοκράτες, παραγκωνίζει το νομοθετικό σώμα, ελέγχει τη δικαιοσύνη και χειραγωγεί τις εκλογές. Οι μεγάλης κλίμακας συλλήψεις διαδηλωτών και δημοσιογράφων τους τελευταίους μήνες έστειλαν ένα ανατριχιαστικό μήνυμα: Κανείς δεν είναι ασφαλής. Οι ψήφοι μπορούν να ακυρωθούν και οι ελευθερίες να αφαιρεθούν σε μια στιγμή. Υπό τον κ. Ερντογάν, η δημοκρατία έχει μετατραπεί σε δημοκρατία του φόβου.
Η καταστολή επεκτάθηκε πέρα από εμένα. Σε μια σαρωτική επιχείρηση που βασίστηκε σε ένα κατηγορητήριο που δεν είναι παρά μια συλλογή καταθέσεων από μυστικούς μάρτυρες, η αστυνομία συνέλαβε σχεδόν 100 άτομα, συμπεριλαμβανομένων ανώτερων δημοτικών διοικητικών υπαλλήλων και επιχειρηματιών. Πριν από τις συλλήψεις προηγήθηκαν εκστρατείες παραπληροφόρησης και δυσφήμισης στα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης», αναφέρει στο άρθρο του ο Εκρέμ Ιμάμογλου.
Η κοινωνία απαντά: Το λαϊκό κύμα υπέρ της δημοκρατίας
Παρά την κρατική καταστολή, οι αντιδράσεις του κόσμου δείχνουν πως η δημοκρατία στην Τουρκία δεν έχει παραδοθεί αμαχητί. Ο Ιμάμογλου τονίζει ότι εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες βγήκαν στους δρόμους από την Κωνσταντινούπολη μέχρι τη Ριζούντα, πόλη-προπύργιο του Ερντογάν.
«Ωστόσο, ο λαός της Τουρκίας απάντησε προκαλώντας τον. Παρά την απαγόρευση των διαδηλώσεων και τα οδοφράγματα σε βασικές εισόδους των πόλεων, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες από την Κωνσταντινούπολη έως τη βορειοανατολική πόλη Ρίζε, παραδοσιακά προπύργιο του Ερντογάν, βγήκαν στους δρόμους. Μέσα σε λίγες ώρες και τις επόμενες ημέρες από την κράτησή μου, άνθρωποι όλων των ηλικιών και των καταβολών προσχώρησαν στο κόμμα μου. Έξω από την έδρα του δήμου της Κωνσταντινούπολης, οι άνθρωποι πραγματοποίησαν αγρυπνίες παρά τα όλο και πιο σκληρά μέτρα και τις συλλήψεις».
Το διεθνές μήνυμα του Ιμάμογλου
Μέσα από το άρθρο του, ο Ιμάμογλου δεν απευθύνεται μόνο στους πολίτες της Τουρκίας, αλλά και στη διεθνή κοινότητα. Θέλει να αναδείξει το πόσο κοντά βρίσκεται η χώρα του στο σημείο «χωρίς επιστροφή» και να ζητήσει την αλληλεγγύη των δυτικών δημοκρατιών.
«Πρόκειται για κάτι περισσότερο από την αργή διάβρωση της δημοκρατίας. Είναι η εσκεμμένη διάλυση των θεσμικών θεμελίων της δημοκρατίας μας. Η κράτησή μου σηματοδότησε μια νέα φάση στη διολίσθηση της Τουρκίας προς τον αυταρχισμό και τη χρήση αυθαίρετης εξουσίας. Μια χώρα με μακρά δημοκρατική παράδοση αντιμετωπίζει τώρα τον σοβαρό κίνδυνο να περάσει το σημείο χωρίς επιστροφή».
Με αυτή τη δήλωση, θέτει το δίλημμα στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ: θα συνεχίσουν να αγνοούν την κατάσταση στην Τουρκία ή θα αναλάβουν δράση; Η προειδοποίησή του είναι ξεκάθαρη: αν η διεθνής κοινότητα επιτρέψει στην Τουρκία να γλιστρήσει πλήρως στον αυταρχισμό, τότε το ίδιο μοντέλο μπορεί να εξαπλωθεί και αλλού.
«Ακόμη και μέσα στην καταστολή, τα σημάδια αλληλεγγύης αντέχουν. Σοσιαλδημοκράτες ηγέτες και δήμαρχοι σε όλη την Τουρκία και όχι μόνο, από το Άμστερνταμ μέχρι το Ζάγκρεμπ, έδειξαν την υποστήριξή τους, με θάρρος και αρχές, μετά τη σύλληψή μου. Η κοινωνία των πολιτών, επίσης, δεν ταλαντεύτηκε. Αλλά οι κεντρικές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο; Η σιωπή τους είναι εκκωφαντική. Η Ουάσιγκτον απλώς εξέφρασε «ανησυχίες σχετικά με τις πρόσφατες συλλήψεις και διαδηλώσεις» στην Τουρκία. Με λίγες εξαιρέσεις, οι Ευρωπαίοι ηγέτες απέτυχαν να δώσουν μια ισχυρή απάντηση».
Η μάχη συνεχίζεται
Υπενθυμίζει ότι ο ίδιος έχει νικήσει επανειλημμένα τον Ερντογάν στις εκλογές και πως το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα κατάφερε να ολοκληρώσει τις προκριματικές του εκλογές, παρά τις διώξεις.
«Από την εκλογή μου ως δήμαρχος το 2019, έχω αντιμετωπίσει σχεδόν 100 έρευνες και 12 δικαστικές υποθέσεις. Από το απίθανο έως το παράλογο, κάθε κατηγορία ήταν μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας να με φθείρουν, να με εμποδίσουν να υπηρετήσω τον λαό που με εξέλεξε, να με απομακρύνουν από το αξίωμα και να με εξαλείψουν ως αντίπαλο του κ. Ερντογάν.
Έχω ήδη αναμετρηθεί με υποψηφίους που υποστηρίζονται από τον κ. Ερντογάν τρεις φορές - δύο φορές στις τοπικές εκλογές για την Κωνσταντινούπολη το 2019 και μία ακόμη φορά πέρυσι - όπου ο ίδιος προσωπικά έκανε εκστρατεία εναντίον μου. Κέρδισα κάθε φορά. Τώρα που δεν μπορεί να με νικήσει στις εκλογές, χρησιμοποιεί τη λαβή του στο δικαστικό σώμα για να παραγκωνίσει έναν διεκδικητή που, σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις, θα μπορούσε να κερδίσει αν οι εκλογές διεξάγονταν σήμερα».
Το κύμα διαμαρτυριών στην Τουρκία ξεκινά από το Γκεζί
Σε μια χώρα όπου η αδικία βαθαίνει και η οικονομία κλονίζεται, η λαϊκή οργή έχει φτάσει σε σημείο βρασμού, λέει ο Ιμάμογλου, που δεν παρουσιάζεται μόνο ως πολιτικός αντίπαλος, αλλά ως σύμβολο αντίστασης σε μια πορεία που, όπως ο ίδιος υπογραμμίζει, οδηγεί την Τουρκία σε ακόμη μεγαλύτερο αυταρχισμό.
«Γιατί λοιπόν βγήκαν τόσοι πολλοί άνθρωποι στους δρόμους στις μεγαλύτερες διαδηλώσεις από τις διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί το 2013;
Εν μέσω αυξανόμενης αδικίας και μιας προβληματικής οικονομίας, η δημόσια απογοήτευση στην Τουρκία έχει φτάσει σε σημείο βρασμού. Οι άνθρωποι μιλούν και συσπειρώνονται γύρω από εμένα, έναν υποψήφιο που υπόσχεται ένταξη, δικαιοσύνη και την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Δεν θα φιμωθούν. Αλλά το κοινό αναγνώρισε επίσης τη σύλληψή μου ως μια προσπάθεια να σπρώξει την Τουρκία ακόμη περισσότερο στο δρόμο της απολυταρχίας».
Η realpolitik όχι άλλοθι για τον εκφυλισμό της δημοκρατίας
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου προειδοποιεί ότι οι θεμελιώδεις ελευθερίες δεν επιβιώνουν στη σιωπή και ότι η στρατηγική σημασία ενός κράτους ή η λεγόμενη realpolitik δεν πρέπει να λειτουργεί ως κάλυψη για τη διάβρωση των θεσμών του.
«Αυτό που συμβαίνει στην Τουρκία και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου αποδεικνύει ότι η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και οι θεμελιώδεις ελευθερίες δεν μπορούν να επιβιώσουν σιωπηλά, ούτε να θυσιαστούν για λόγους διπλωματικής ευκολίας που μεταμφιέζονται ως «realpolitik».
Αναμφισβήτητα, τα πρόσφατα γεγονότα - ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ανατροπή του καθεστώτος Αλ Άσαντ στη γειτονική μας Συρία και η καταστροφή στη Γάζα - έχουν ενισχύσει τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας, όχι μόνο λόγω της κρίσιμης ικανότητάς της να συμβάλλει στην ευρωπαϊκή ασφάλεια. Ωστόσο, η γεωπολιτική δεν θα πρέπει να μας τυφλώνει μπροστά στη διάβρωση των αξιών, ιδίως στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Διαφορετικά, νομιμοποιούμε εκείνους που διαλύουν κομμάτι-κομμάτι την παγκόσμια τάξη που βασίζεται σε κανόνες», υποστηρίζει.
«Πιστεύω στο λαό της Τουρκίας»
Ο Ιμάμογλου κλείνει, πάντως, το άρθρο του με αισιοδοξία.
«Η επιβίωση της δημοκρατίας στην Τουρκία είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για τον λαό της αλλά και για το μέλλον της δημοκρατίας παγκοσμίως. Η εποχή των ανεξέλεγκτων ισχυρών απαιτεί από όσους πιστεύουν στη δημοκρατία να είναι εξίσου δυναμικοί, δυναμικοί και αμείλικτοι με τους αντιπάλους τους. Η μοίρα της δημοκρατίας εξαρτάται από το θάρρος των φοιτητών, των εργαζομένων, των άλλων πολιτών, των συνδικάτων και των εκλεγμένων αξιωματούχων - εκείνων που αρνούνται να παραμείνουν σιωπηλοί όταν οι θεσμοί καταρρέουν. Έχω πίστη στους ανθρώπους της Τουρκίας και όχι μόνο που αγωνίζονται για τη δικαιοσύνη και τη δημοκρατία», καταλήγει.