Η ΕΕ να λειτουργήσει ως καταλύτης για λύση Κυπριακού,
Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης για τη λύση του Κυπριακού, ήταν το κύριο μήνυμα συζήτησης που διοργάνωσε το απόγευμα της Τρίτης στο Δημαρχείο Λευκωσίας το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, με θέμα «Πώς το Παράδειγμα Ειρήνης της ΕΕ μπορεί να συμβάλει στην επανένωση της Κύπρου», με αφορμή την Ημέρα της Ευρώπης και ομιλητές την Πρόεδρο του ΔΗΣΥ, Αννίτα Δημητρίου, τον ΓΓ του ΑΚΕΛ, Στέφανο Στεφάνου, και τον Πρόεδρο του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος, Τουφάν Ερχιουρμάν.
Στην εισαγωγική της ομιλία, η κ. Δημητρίου είπε ότι η Ευρώπη μπορεί να είναι καταλύτης και πρέπει να είναι καταλύτης και είναι αυτό που χρειάζεται γιατί η Κύπρος εξακολουθεί να διαθέτει την τελευταία μοιρασμένη πρωτεύουσα στον κόσμο και στην Ευρώπη.
Χαιρετίζοντας τον διορισμό του Γιοχάνες Χαν ως Ειδικού Απεσταλμένου της ΕΕ για το Κυπριακό, η οποία, όπως εκτίμησε, «θα βοηθήσει πολύ για την προσπάθεια επανεκκίνησης των διαπραγματεύσεων», είπε ότι η ευρωπαϊκή ασφάλεια δεν αφορά μόνο την Ευρώπη ως σύνολο αλλά και το κάθε κράτος μέλος ξεχωριστά, συμπεριλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Η ευρωπαϊκή ασφάλεια πρέπει να βασίζεται στην ίδια την δημοκρατία, στο διεθνές δίκαιο, στα ανθρώπινα δικαιώματα, που αυτά δεν ισχύουν στην περίπτωση της Κύπρου. Άρα καταλήγω ότι η καλύτερη ασφάλεια για όλους, Ελληνοκύπριους, Τουρκοκύπριους, Αρμένιους, Λατίνους και Μαρωνίτες, είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς εγγυήσεις, χωρίς αναχρονιστικά πλαίσια. Θεωρώ το μεγαλύτερο διπλωματικό πλεονέκτημα της Κύπρου μας την πλήρη ένταξή της, την πορεία της εδώ και 20 χρόνια στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, και είναι αυτό το πλαίσιο ακριβώς που θεωρώ ότι πρέπει και θα βοηθήσει τις προσπάθειες για ένα κοινό μέλλον», σημείωσε καταληκτικά.
Από την πλευρά του, ο κ. Ερχιουρμάν είπε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στην επίλυση του κυπριακού προβλήματος, ωστόσο, για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει να γίνουν αποδεκτά ορισμένα πράγματα από την αρχή, διαφορετικά οι προσπάθειες δεν θα είναι ουσιαστικές.
«Η τρέχουσα κατάσταση αποτελεί ανωμαλία και αυτό ορίζεται στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, σύμφωνα με τις οποίες το στάτους κβο δεν είναι αποδεκτό, οπότε δεν μπορούμε να προσποιούμαστε ότι όλα είναι φυσιολογικά», συνέχισε ο κ. Ερχιουρμάν.
Η εποικοδομητική, όπως ανέφερε, προσέγγιση των Τουρκοκυπρίων στο δημοψήφισμα του Ανάν, η οποία, όπως είπε, καταγράφηκε και αναγνωρίστηκε από τη διεθνή κοινότητα, δεν οδήγησε σε καμία λύση, προσθέτοντας ότι σήμερα η Κύπρος έχει έξι έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εκ των οποίων τουλάχιστον δύο θα έπρεπε να ανήκουν σε Τουρκοκύπριους, ωστόσο, επί του παρόντος και οι έξι έδρες καταλαμβάνονται από Ελληνοκύπριους.
Αναφερόμενος στο απευθείας εμπόριο, είπε ότι ακόμη και πριν από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για το σχέδιο Ανάν, η ΕΕ είχε υποσχεθεί στους Τουρκοκύπριους τη ρύθμιση του απευθείας εμπορίου, η οποία, όπως ανέφερε, δεν έχει υιοθετηθεί μέχρι σήμερα, προσθέτοντας ότι οποιαδήποτε άρση των «απομονώσεων» θεωρείται αναβάθμιση του βόρειου τμήματος του νησιού και εμποδίζεται με τον φόβο της έμμεσης αναγνώρισης, κατά την έκφρασή του.
Όσον αφορά τη λύση του κυπριακού προβλήματος, είπε ότι ακούγεται συνεχώς ότι πρέπει να συνεχίσουμε από εκεί που σταματήσαμε στο Κρανς Μοντάνα και ότι αυτό αναφέρεται και στην τελευταία έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, προσθέτοντας ότι στις εκθέσεις του νυν ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, αναφέρεται ότι οποιαδήποτε επανάληψη των συνομιλιών θα πρέπει να είναι μια σταδιακή προσέγγιση με χρονοδιάγραμμα και να είναι προσανατολισμένη σε αποτελέσματα, κάτι που, όπως είπε, δεν περιλαμβάνεται στην τελευταία έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Σημείωσε επίσης ότι οι εξελίξεις σε σημαντικά θέματα που αφορούν τις διεθνείς σχέσεις, την ενέργεια, τους υδρογονάνθρακες, την ασφάλεια, τις εμπορικές οδούς και τις αποκλειστικές θαλάσσιες ζώνες θα έχουν αντίκτυπο στους Τουρκοκύπριους και η βούλησή τους πρέπει να αντικατοπτρίζεται σε οποιαδήποτε συμφωνία, διότι όλες αυτές οι συμφωνίες θα συναφθούν στο όνομα ολόκληρου του νησιού.
«Η ΕΕ μπορεί να γίνει καταλύτης και πρέπει να γίνει καταλύτης, πρέπει να αναλάβει αυτόν τον ρόλο, ωστόσο, αυτές είναι πραγματικότητες που δεν πρέπει να αγνοηθούν, διότι αγνοώντας τις πραγματικότητες που ανέφερα δεν θα επιτευχθούν τελικά τα επιθυμητά αποτελέσματα», κατέληξε.
Στη δική του παρέμβαση, ο κ. Στεφάνου είπε ότι το κατά πόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την επίτευξη λύσης στο Κυπριακό δεν είναι θέμα γνώμης, αλλά γεγονός.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης για λύση με δύο προϋποθέσεις. Πρώτον, ότι το Κυπριακό θα λυθεί στο πλαίσιο των αποφάσεων και των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και της συμφωνημένης βάσης λύσης μεταξύ των δύο κοινοτήτων, δηλαδή της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, και την ίδια ώρα επίσης θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι την λύση δεν θα την πετύχουν κάποιοι άλλοι τρίτοι, θα πρέπει να την πετύχουν οι δύο κοινότητες μέσα από τον διακοινοτικό διάλογο», σημείωσε σχετικά.
Αναφορικά με το πώς μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να λειτουργήσει προς αυτή την κατεύθυνση, ο κ. Στεφάνου είπε αρχικά ότι η Ένωση και η ευρωπαϊκή προοπτική, όπως και η παρουσία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δίνει προοπτική για αποδέσμευση και απελευθέρωση κινήτρων και συμφερόντων για να σπάσουμε το αδιέξοδο και να συνεχίσουμε τις διαπραγματεύσεις από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά.
Ως δεύτερο σημείο ανέδειξε τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο περιεχόμενο της λύσης, επισημαίνοντας πως η παρουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις διαπραγματεύσεις βοήθησε ώστε να επιτευχθούν σημαντικές συγκλίσεις που βοηθούν στην λειτουργικότητα της λύσης, ενώ είπε ακόμη ότι η ΕΕ μπορεί να προσφέρει πολλά στην προσπάθεια οικοδόμησης εμπιστοσύνης και συνεργασίας μεταξύ των δύο κοινοτήτων.
«Με τη λύση του Κυπριακού θα αναζητούμε συνεκτικούς παράγοντες, πλατφόρμες και ένα κέλυφος το οποίο θα βοηθήσει στην εφαρμογή και την λειτουργικότητα της λύσης, αυτό είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση», κατέληξε ο ΓΓ του ΑΚΕΛ.
Σε ερώτηση τι διαφορετικό θα πράξει στο Κυπριακό σε περίπτωση που εκλεγεί στην Προεδρία της Δημοκρατίας το 2028, η κ. Δημητρίου είπε ότι ευελπιστεί να έχει λυθεί το Κυπριακό έως τότε, προσθέτοντας ότι θεωρεί πολιτικά ανώριμο να σκέφτεται κάποιος προσωπικές πολιτικές φιλοδοξίες ερήμην του Κυπριακού.
Προσέθεσε πως πρέπει να δούμε πώς μέσω της ευρωπαϊκής ιδιότητας της Κύπρου μπορούμε να επανεκκινήσουμε τις διαπραγματεύσεις και κάλεσε όλες τις πλευρές να εργαστούν προς την κατεύθυνση της λύσης, μιας λύσης που θα διασφαλίζει τα δικαιώματα Ε/κ και Τ/κ.
Ερωτηθείς σε τι είδους σχέδιο λύσης του Κυπριακού θα έλεγε «ναι» το ΑΚΕΛ, ο κ. Στεφάνου είπε ότι το συμφωνημένο σχέδιο λύσης είναι η ΔΔΟ με πολιτική ισότητα, με τον βασικό κορμό του να έχει διαμορφωθεί μέσω των συγκλίσεων που επετεύχθησαν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.
Συμπλήρωσε πως αν ήταν στην ηγεσία θα αναγνώριζε το διαπραγματευτικό κεκτημένο, θυμίζοντας ότι η εκ περιτροπής προεδρία είχε συμφωνηθεί από τους Χριστόφια-Ταλάτ, καθώς και συγκλίσεις που περιλαμβάνουν το περιεχόμενο της πολιτικής ισότητας, το οποίο είναι συμφωνημένο.
Είπε ακόμη ότι μέρος του κεκτημένου θα πρέπει να είναι ο τερματισμός με τη λύση του Κυπριακού του συστήματος των εγγυήσεων και η εφαρμογή ενός συστήματος ασφάλειας με πρόνοια για γρήγορη αποχώρηση ξένων στρατευμάτων και κατάργηση δικαιωμάτων μονομερούς επέμβασης.
Κάλεσε επίσης για άρση του αδιεξόδου και διαπραγμάτευση των εκκρεμών ζητημάτων στο πλαίσιο Γκουτέρες, προσθέτοντας ότι το ΑΚΕΛ θα καταθέσει θετική ατζέντα προς την Τουρκία και τους Τ/κ, στη βάση της ιδιότητας της ΚΔ ως κράτους-μέλους ΕΕ και με τα ενεργειακά ως κεφάλαιο που θα απελευθερώσει κίνητρα.
Σε ερώτηση αν σε περίπτωση εκλογής του ως ηγέτη της τ/κ κοινότητας μπορεί να προτείνει κάτι διαφορετικό από τις θέσεις της Τουρκίας, ο κ. Ερχιουρμάν είπε ότι το κόμμα του πιστεύει στη λύση της ΔΔΟ με πολιτική ισότητα ως κάτι «μη διαπραγματεύσιμο», προσθέτοντας ότι η τ/κ πλευρά διαβουλεύεται με την Τουρκία ως εγγυήτρια δύναμη, η οποία θα συμμετάσχει σε όποια συνάντηση διεξαχθεί για το Κυπριακό.
Στη συνέχεια, είπε ότι πρέπει να επανεξετάσουμε τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν και να βρούμε απαντήσεις στο γιατί απέτυχαν οι προηγούμενες διαπραγματεύσεις, ενώ σημείωσε ότι τα ζητήματα της πολιτικής ισότητας και των εγγυήσεων ασφάλειας δεν είναι ανταλλάξιμα.
Είπε ακόμη σχετικά με τον αγωγό Great Sea Interconnector ότι η ΕΕ θα πρέπει να πάρει πρωτοβουλία και να παραδεχθεί ότι δεν είναι οικονομικά βιώσιμος και ότι το λογικό είναι ο αγωγός να περάσει μέσω της Τουρκίας και από εκεί στην Ελλάδα, κάτι που, όπως είπε, θα αλλάξει σημαντικά την ατμόσφαιρα.
Ανέφερε επιπλέον ότι με το σχέδιο Ανάν θα είχε επιλυθεί το 80% των περιουσιακών ζητημάτων, προσθέτοντας ότι οι δικαστικές αποφάσεις στον «νότο» - όπως αναφέρθηκε στις ελεύθερες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας - πλήττουν τις διαπραγματεύσεις, ενώ ζήτησε να γίνουν προσπάθειες για επίλυση του ζητήματος απόδοσης κυπριακής υπηκοότητας σε παιδιά μικτών γάμων.
«Η θέληση των Τ/κ είναι σημαντική, θα στηρίξω τη ΔΔΟ, θέλω να δω λύση σε αυτή τη βάση. Δεν μπορώ να προεξοφλήσω τη θέση της Τουρκίας, αν όμως αυτή είναι η θέληση των Τ/κ θα ξεκινήσουμε από αυτή τη βάση», τόνισε.
Πηγή: ΚΥΠΕ