ΠτΔ για SAFE: «Από τα λόγια στις πράξεις» - Τι ανέφερε για αποκλεισμό Τουρκίας
Σαφές στίγμα για τις θέσεις της Κύπρου στα ζητήματα της Μέσης Ανατολής, της ευρωπαϊκής άμυνας, της ανταγωνιστικότητας και της κοινωνικής πολιτικής έδωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, σε δηλώσεις μετά τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, χαρακτηρίζοντάς την ιστορική, καθώς “για πρώτη φορά συζητήθηκε το θέμα της στέγασης σε αυτό το επίπεδο”.
Στήριξη στο σχέδιο των ΗΠΑ για τη Γάζα και ο ρόλος της Κύπρου
Ο Πρόεδρος αναφέρθηκε εκτενώς στις επαφές του κατά το δείπνο εργασίας με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, τονίζοντας ότι «εδώ και χρόνια τόσο εμείς όσο και η Ελλάδα επιμέναμε για την ανάγκη σύσφιξης των σχέσεων της Αιγύπτου με την ΕΕ». Όπως είπε, «χθες (την Τετάρτη) βράδυ έγινε η πρώτη σύνοδος και χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί και ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, μέσα στο πλαίσιο της συζήτησης, αναφέρθηκε ειδικά στο ρόλο της Κύπρου και της Ελλάδας».
Το θέμα που κυριάρχησε ήταν, όπως σημείωσε, η ανάγκη όπως η ΕΕ στηρίζει ουσιαστικά το σχέδιο του Αμερικανού Προέδρου σε σχέση με τη Γάζα. Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι, αξιοποιώντας και τις θέσεις του Αιγύπτιου Προέδρου, παρουσίασε την κυπριακή πρόταση, που αγγίζει τρεις πτυχές του σχεδίου — την ανθρωπιστική, την ανοικοδόμηση και την ασφάλεια — με έξι συγκεκριμένες εισηγήσεις.
Η πρόταση, είπε, είχε προετοιμαστεί σε συνεννόηση με την Πρόεδρο της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Ο Πρόεδρος σημείωσε ότι στο θέμα αυτό η Κυπριακή Δημοκρατία, έχει δοκιμαστεί και έχει φέρει αποτελέσματα», προσθέτοντας ότι η πρωτοβουλία έχει ιδιαίτερη σημασία και για την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Πρόεδρο φον ντερ Λάιεν, η οποία τη συζήτησε με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου.
Απαντώντας σε ερώτηση κατά πόσο η κυπριακή πρόταση για τη Γάζα μετατρέπεται σε πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι η υλοποίησή της προϋποθέτει την ευρωπαϊκή στήριξη, την αξιοποίηση ευρωπαϊκών μηχανισμών, καθώς και τη συνεργασία κρατών της περιοχής, με τα οποία η Λευκωσία βρίσκεται σε συνεχή επαφή.
Σημείωσε ότι, μέχρι να δημιουργηθούν οι συνθήκες για την πλήρη ανάπτυξη της κυπριακής πρότασης, η προσπάθεια επικεντρώνεται αυτή τη στιγμή στον θαλάσσιο ανθρωπιστικό διάδρομο, τονίζοντας πως το επείγον ζήτημα είναι η απρόσκοπτη παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα.
Ο Πρόεδρος υπογράμμισε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, έχει ήδη δοκιμαστεί στην πράξη και έχει αποφέρει αποτελέσματα, γεγονός που ενισχύει περαιτέρω την αξιοπιστία και τη σημασία των κυπριακών προτάσεων.
«Η πρότασή μας έχει ιδιαίτερη σημασία και για την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ειδικότερα την Πρόεδρο της Επιτροπής, η οποία το συζήτησε κατά τη διάρκεια της συνάντησης που είχε με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο», είπε.
Αναφερόμενος στο Σύμφωνο για τη Μεσόγειο, ο Πρόεδρος είπε ότι «κατά τη διάρκεια της δικής μας Προεδρίας θα μετουσιωθεί σε συγκεκριμένα έργα και πρωτοβουλίες της ΕΕ για συνεργασία με τα κράτη της περιοχής».
Άμυνα και ασφάλεια: τρεις βασικές θέσεις της Κύπρου
Στα θέματα άμυνας και ασφάλειας, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης χαιρέτισε το γεγονός ότι η ΕΕ έχει ξεφύγει από τις συζητήσεις και έχει προχωρήσει σε συγκεκριμένες ενέργειες».
Παρουσίασε τρεις βασικές θέσεις της Κύπρου που εκφράστηκαν στο Συμβούλιο. Η πρώτη τονίζει ότι τα όποια χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το SAFE, δεν μπορούν να αξιοποιηθούν από χώρες που κατέχουν ή απειλούν την κυριαρχία κρατών-μελών της ΕΕ.
Η δεύτερη ότι η συνεργασία ΝΑΤΟ–ΕΕ πρέπει να διασφαλίζει ότι δεν θα υπάρξει αποκλεισμός κρατών-μελών που δεν είναι στο ΝΑΤΟ.
Η τρίτη ότι ΕΕ πρέπει να έχει προσέγγιση 360 μοιρών και να μην επικεντρώνεται αποκλειστικά στην Ουκρανία.
Αναφερόμενος στο πρόγραμμα SAFE και ερωτηθείς κατά πόσον αποκλείονται οριστικά οι τουρκικές εταιρείες, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διευκρίνισε ότι ο αποκλεισμός της τουρκικής κρατικής αμυντικής βιομηχανίας δεν αποφασίστηκε σήμερα, αλλά έχει ήδη ισχύσει εδώ και καιρό.
Όπως εξήγησε, για να μπορέσει μια τρίτη χώρα να συμμετάσχει σε ευρωπαϊκά προγράμματα άμυνας, απαιτείται συμφωνία ασφάλειας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία προϋποθέτει τη σύμφωνη γνώμη και των 27 κρατών μελών.
Πρόσθεσε ότι, στο πλαίσιο της συζήτησης την Πέμπτη, η κυπριακή πλευρά είχε την ευκαιρία να επαναλάβει με σαφήνεια τη θέση της, σημειώνοντας ότι αυτή γίνεται πλήρως κατανοητή τόσο από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς όσο και από τα κράτη-μέλη. Υπενθύμισε, εξάλλου, ότι το ζήτημα αυτό είχε τεθεί και δημόσια από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κύπρο.
Ειδική αναφορά για φιλόδοξους πράσινους στόχους
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη συζήτηση για την ανταγωνιστικότητα, με τον Πρόεδρο να αναφέρει ότι το θέμα ίσως απασχολησε τη συζήτηση για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ανακοίνωσε ότι για το ζήτημα αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί έκτακτο άτυπο Συμβούλιο για την Ανταγωνιστικότητα στις 12 Φεβρουαρίου στις Βρυξέλλες.
Πολλά κράτη-μέλη, «περιλαμβανομένης και της Κυπριακής Δημοκρατίας, εκφράσαμε την ανάγκη όπως οι πράσινοι στόχοι της ΕΕ καταστούν πιο ρεαλιστικοί», ανέφερε.
«Μέσα σε αυτό τον πλαίσιο και με δική μας πρωτοβουλία έχει συμπεριληφθεί και στα συμπεράσματα η ανάγκη να επανεξεταστούν κάποιες αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με πράσινους στόχους, οι οποίοι αν υλοποιηθούν θα αυξήσουν το κόστος του ηλεκτρισμού. Και χαίρομαι γιατί με δική μας πρωτοβουλία και με τη στήριξη πολλών κρατών μελών έχει συμπεριληφθεί στα συμπεράσματα σχετική αναφορά», είπε.
Αναφερόμενος στους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πράσινη μετάβαση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε ότι, όπως προέκυψε και από τη σχετική συζήτηση, οι στόχοι αυτοί είναι ιδιαίτερα φιλόδοξοι και, σε ορισμένες περιπτώσεις, δύσκολο να επιτευχθούν εντός των προβλεπόμενων χρονικών πλαισίων.
Επεσήμανε ότι η υπερβολική φιλοδοξία στους περιβαλλοντικούς στόχους ενδέχεται να επηρεάσει την ανταγωνιστικότητα της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπογραμμίζοντας πως ορισμένες πολιτικές, όπως εκείνη που αφορά την τιμολόγηση της ενέργειας, θα οδηγήσουν σε αύξηση της τιμής του ηλεκτρισμού.
Όπως είπε, μια τέτοια εξέλιξη θα έχει επιπτώσεις όχι μόνο στους οικιακούς καταναλωτές, αλλά και στις επιχειρήσεις, περιορίζοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας συνολικά.
Σε ερώτηση για την ηλεκτρική διασύνδεση, ο Πρόεδρος ανέφερε ότι το θέμα «συζητήθηκε κυρίως στο πλαίσιο της ανταγωνιστικότητας και των πράσινων στόχων», υπογραμμίζοντας ότι «η ηλεκτρική διασύνδεση είναι βασικό εργαλείο για να επιτευχθεί η πράσινη μετάβαση, αλλά δεν έγινε συγκεκριμένη αναφορά για την Κύπρο».
Πρώτη φορά στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το στεγαστικό
Ο Πρόεδρος χαρακτήρισε «ιστορική» τη Σύνοδο, «γιατί για πρώτη φορά συζητήθηκε το θέμα της στέγασης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».
Εξήγησε ότι, με πρόσφατη απόφαση της ΕΕ, «τα υφιστάμενα κονδύλια από το Ταμείο Συνοχής μπορούν να ανακατανεμηθούν προς τρεις τομείς: τη στέγαση, την άμυνα και τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις.
«Αναμένουμε εντός Δεκεμβρίου η Πρόεδρος της Επιτροπής να παρουσιάσει το πλάνο για προσιτή στέγαση», είπε, σημειώνοντας ότι η στέγαση αποτελεί προτεραιότητα της Κυπριακής Προεδρίας.
Προανήγγειλε ότι στην Κύπρο θα πραγματοποιηθεί άτυπο Συμβούλιο των Υπουργών Στέγασης «ώστε να συζητηθεί η αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων για το στεγαστικό».
Παράλληλα, ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προχωρεί σε συγκεκριμένα δανειοδοτικά εργαλεία για τη στέγαση, σημειώνοντας ότι «ήταν θέμα που συζητήθηκε και στη συνεδρία του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας στη Λεμεσό».
Αναφερόμενος στην ηλεκτρική διασύνδεση και την Κύπρο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξήγησε ότι το ζήτημα συζητήθηκε κυρίως στο πλαίσιο της ανταγωνιστικότητας και των στόχων για την πράσινη μετάβαση. Υπογράμμισε ότι η ηλεκτρική διασύνδεση αποτελεί βασικό μέσο για την επίτευξη των στόχων αυτών, ωστόσο κατά τη Σύνοδο δεν έγινε συγκεκριμένη αναφορά στο θέμα που αφορά την Κύπρο.
Ουκρανία, κυρώσεις και παραβιάσεις από την Τουρκία
Για την Ουκρανία, ο Πρόεδρος δήλωσε ότι «εκφράσαμε τη στήριξή μας στην κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητά της» και υπογράμμισε την ανάγκη οι χώρες που συνδέονται με την ΕΕ να μην παρακάμπτουν τις κυρώσεις.
Είπε ότι έδωσε συγκεκριμένα παραδείγματα για ενέργειες της Τουρκίας που γίνονται για να παρακάμψουν τις κυρώσεις της ΕΕ, κάτι που επηρεάζει την αποτελεσματικότητά τους.
«Είχα την ευκαιρία να παρουσιάσω πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις παραβίασης αυτών των κυρώσεων από πλευράς Τουρκίας και εξέφρασα την ετοιμότητα είτε οι θεσμοί είτε οποιοδήποτε κράτος μέλος θέλει να μοιραστούμε αυτές τις πληροφορίες, να τους τις δώσουμε», πρόσθεσε.
Ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι πάνω από τα μισά κράτη-μέλη εξέφρασαν ανησυχίες για τη νομική καθαρότητα της απόφασης για χρηματοδότηση της Ουκρανίας από τα ρωσικά παγωμένα κεφάλαια, και πως η Επιτροπή θα συνεχίσει την προεργασία πριν επανέλθει το θέμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Τόνισε ότι οι κυρώσεις είναι ισχυρό εργαλείο, αλλά πρέπει να εφαρμόζονται από όλα τα κράτη, ιδιαίτερα εκείνα που είναι μέλη του ΝΑΤΟ ή ενδιαφέρονται να ενταχθούν στην ΕΕ.
Αναφερόμενος στην Τουρκία, σημείωσε ότι δεν υπάρχουν πρακτικοί τρόποι αντιμετώπισης της παράκαμψης των κυρώσεων, αλλά κράτη-μέλη με ιδιαίτερη σχέση με την Τουρκία θα μιλήσουν απευθείας με τον Πρόεδρό της, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όπως και οι θεσμοί.
Επεσήμανε ότι πρόσφατα, κατά τη συνάντησή του με τον Τούρκο Πρόεδρο, ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, αναφέρθηκε δημόσια στις παραβιάσεις των κυρώσεων από την Τουρκία.
Ερωτηθείς αν ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που παρέστη στο πρώτο μέρος της συζήτηση αντέδρασε στο θέμα που τέθηκε για παραβίαση των κυρώσεων, είπε ότι ο Πρόεδρος της Ουκρανίας γνώριζει πολύ καλά ποιοι παραβιάζουν τις ευρωπαϊκές ή τις αμερικανικές κυρώσεις.
Πηγή: ΚΥΠΕ