Botswana: Opposition leader Duma Boko was inaugurated president Friday following a historic election that removed the former ruling Botswana Democratic Party from power for the first time in 58 years.

ተመራጩ ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትረምፕ ለድል ያበቃቸውን የምርጫ ቅስቅሳ ዘመቻቸውን በዋና ሥራ አስኪያጅነት የመሩትን ሱዚ ዊልስን ኋይት ሃውስ ጽ/ቤት ኃላፊ አድርገው ሰይሟቸዋል፡፡ ሱዚ ዊልሰን በታሪክ ለመጀመሪያ ጊዜ ተደማጭነት ያለውን ቦታ እንዲመሩ የተመደቡ የመጀመሪያዋ ሴት ሆነዋል። ዊልሰን ትረምፕ ሥረዓት ያለው የምርጫ ቅስቀሳ እንዲያካሂዱ በማድረግ ባማረ ውጤት የተጠናቀቀውን ምርጫ በመምራት ለትረምፕ ቅርበት ባለቸው በብዙዎቹ የውስጥም ሆነ የውጭ ሰዎች ዘንድ የተደነቁ መሆናቸው ተነግሯል፡፡ ይሁን እንጂ ትረምፕ ባላፈው ረቡዕ ጧት ድላቸውን ሲያከብሩ ማይክራፎኑን ይዞ በመናገር ለመታየት እንኳ ፍላጎት አላሳዩም ተብሏል፡፡ የዊልሰን ሹመት እንደ ተመራጭ ፕሬዝዳንት ለትረምፕ የመጀመሪያቸው ትልቅ ውሳኔ ሲሆን የመጭውን አስተዳደር ወሳኝ ፈተና ሊያመልክት የሚችል ውሳኔ ተደርጎ ተወስዷል፡፡ ዊልሰን ይዘው የሚመጡት ፌደራል መንግስት የሥራ ልምድ ባይኖራቸውም ከተመራጩ ፕሬዝዳንት ጋር የቀረበ ግንኙነት እንዳላቸው ተነግሯል፡፡

አምስተርዳም ውስጥ በአያክስ እና ማካቢ ቴል አቪቭ መካከል በተደረገው የእግር ኳስ ጨዋታ በእስራኤል ደጋፊዎች ላይ ባነጣጠረ ፀረ-ሴማዊ ጥቃት የተጎዱ አምስት ሰዎች ሆስፒታል መግባታቸውን የአምስተርዳም ፖሊስ ዛሬ ዓርብ አስታውቋል። ከጥቃቱ ጋር በተያያዘ 62 ሰዎች በቁጥጥር ስር መዋላቸውንም ፖሊስ ገልጿል፡፡ የእስራኤል እና የኔዘርላንድ መሪዎች እንዲሁም የተለያዩ የአይሁድ ማህበረሰብ ቡድኖች ጥቃትና ሁከቱን ሲያወግዙ የእስራኤል የውጭ ጉዳይ ሚኒስትርም ለዚሁ ጉዳይ በፍጥነት ወደ ኔዘርላንድ ተጉዘዋል፡፡ የእስራኤሉ ጠቅላይ ሚኒስትር ቤንጃሚን ኔታንያሁ በአምስተርዳም በእስራኤል ዜጎች ላይ የደረሰውን ጥቃት አውግዘው የኔዘርላንድ ባለስልጣናት አፋጣኝ እርምጃ እንዲወስዱ ጠይቀዋል፡፡ የኔዘርላንድ ጠቅላይ ሚኒስትር ዲክ ስኩፍ “በእስራኤላውያን ላይ የሚደረገው ጸረ ሴማዊ ጥቃት በፍጹም ተቀባይነት የለውም” ብለዋል፡፡ በመካከለኛው ምስራቅ ግጭቶች የተነሳ የተባባሰው ዓለም አቀፍ ውጥረት የእስራኤል ቡድኖችን በሚያካትቱ ጨዋታዎች ላይ የደህንነት ስጋቶችን እየፈጠረ መምጣቱ ተነግሯል። የአምስተርዳም ፖሊስ ዝርዝር መረጃ ባይሰጥም በተለያዩ ቦታዎች የተፈጸሙ የጥቃት ድርጊቶችን መመርመር መጀመሩን አስታውቋል፡፡ በከተማው ውስጥ ባሉ የአይሁድ ተቋማትና ከፍተኛ አይሁዳውያን በሚኖሩባቸው ቦታዎች የደህንነት ጥበቃዎች መጠናከራቸው ተመልክቷል፡፡ የአምስተርዳም ከንቲባ ፌምኬ ሃልሴማ ግጭት ሊከሰት ይችላል በሚል ፍልስጤማውያንን የሚደግፉ የተቃውሞ ሰልፎች በስታዲየሙ አካባቢ እንዳይካሄዱ የከለከሉ ቢሆንም በከተማው በርካታ አካባቢዎች ሁከቱ መቀስቀሱን የአሶሴይትድ ፕሬስ ዘግባ አመልክቷል፡፡ በአውሮፓ ሊግ ጨዋታ አያክስ ማካቢ ቴል አቪቭን 5-0 በሆነ ውጤት አሸንፏል፡፡

የአሜሪካ ማዕከላዊ ባንክ (Federal Reserve) ለኢኮኖሚው ቁልፍ የሆነውን የወለድ ምጣኔ ትናንት ሐሙስ በሩብ ነጥብ ዝቅ እንዲል አድርጓል፡፡ ውሳኔው በአንድ ወቅት ከፍተኛ የዋጋ ንረት እያሽቆለቆለ መምጣቱን ተከትሎ አሜሪካውያንን ካስቆጣው የዋጋ ንረትና ግሽበት ጋራ የተያያዘ ሲሆን የቀድሞው ፕሬዝደንት ትረምፕን በዚህ ሳምንቱ ምርጫ እንዲያሸነፉ የረዳቸው መሆኑን ተመልክቷል፡፡ የወለድ ምጣኔው ቅነሳ በመስከረም ወር በግማሽ ነጥብ የቀነሰውን ተከትሎ የመጣ ነው፡፡ ማዕከላዊ ባንኩ ውሳኔው የሥራ ቅጥር ገበያውን ለመደገፍ፣ የዋጋ ንረንት ለመዋጋት እና አሁን ከባንኩ እቅድ 2 ከመቶ በላይ በመጠኑ ያለፈውን የግሽበቱን መጠን ለመቆጣጠር ያለመ ነው ብሏል፡፡ ባንኩ ለአራት አስርት ዓመታት እየከፋ የመጣውን የዋጋ ግሽበት ለመቋቋም የወለድ መጠኑን ከአንድ ዓመት በላይ ከፍ አድርጎ መቆየቱ ተገልጿል፡፡ ዓመታዊ የዋጋ ግሽበቱ እኤአ በ2022 አጋማሽ 9.1 ከመቶ ደርሶ የነበረ ሲሆን ባላፈው መስከረም በሶስት ዓመት ተኩል ውስጥ ዝቅተኛ ሆኖ ወደ ተመዘገበው 2.4 ከመቶ ዝቅ ብሏል፡፡ የሀሙሱ ውሳኔ በአራት አስርት ዓመታት ውስጥ 5.3 ከመቶ ደርሶ የነበረውን የወለድ መጠን ወደ ወደ 4.6 ከመቶ ዝቅ አድርጎታል፡፡ ማዕከላዊ ባንኩ የቅርብ ጊዜውን ስብሰባ ባጠናቀቀበት ወቅት በሰጠው መግለጫ “የሥራ አጠነት መጠኑ ከፍ ብሏል ቢሆንም መጠኑ ዝቅተኛ ነው” ብሏል፡፡

ባለፈው ዓመት በጋዛ ግጭት መሞታቸው ከተረጋገጠ ሰዎች መካከል 70% የሚጠጉት ሴቶች እና ህጻናት መሆናቸውን ዛሬ ዓርብ የወጣው የተባበሩት መንግሥታት የሰብአዊ መብት ቢሮ ዘገባ አመልክቷል። የመንግሥታቱ ድርጅት ዘገባ “ይህ የዓለም ዓቀፍ የሰብአዊ ህግ መሰረታዊ መርሆችን ስልታዊ በሆነ መንገድ የጣሰ ነው” ሲልም ድርጊቱን አውግዟል፡፡ የሟቾቹ ቁጥር፣ ከአንድ ዓመት በፊት በጀመረው የእስራኤል ሀማስ ጦርነት፣ የመጀመሪያዎቹን ሰባት ወራት የሚሸፍን መሆኑን ባለ 32 ገጹ የመንግሥታቱ ድርጅት ዘገባ አመልክቷል፡፡ በዚህ ሰባት ወር ጊዜ ውስጥ፣ በመንግሥታቱ ድርጅት የሰብአዊ መብት ቢሮ የተረጋገጠው የሟቾች ቁጥር 8 ሺሕ 119 ሲሆን፣ ይህ የፍልስጤም የጤና ባለሥልጣናት በ13 ወራት ግጭት ከ43ሺሕ በላይ ነው ሲሉ ከጠቀሱት ቁጥር በእጅጉ ያነሰ ነው፡፡ ይሁን እንጂ የድርጅቱ ዘገባ በጦርነቱ ከተገደሉት መካከል አብዛኛውን ቁጥር የሚይዙት ህጻናትና ሴቶች ናቸው የሚለውን የጤና ባለሥልጣናቱን ዘገባ ይደግፋል፡፡ የድርጅቱ ዘገባ “የዓለም አቀፍ ህግን ጥሰዋል ሊባሉ በሚችሉ ጉዳዮች ላይ ገለልተኛ የፍትህ ምርመራ እንደሚያስፈልግ እና ማስረጃዎች ለተጠያቂነት ሲባል መጠበቅ እንደሚገባቸው” በመጠቆም አጽንኦት ሰጥቷል። እ.ኤ.አ ጥቅምት 2023 በደቡብ እስራኤል 1ሺሕ 200 የሚጠጉ ሰዎችን የገደለው እና ከ250 በላይ ሰዎችን አግቶ የወሰደውን የሃማስ ጥቃት ተከትሎ የአጸፋ ርምጃ መወሰድ መጀመሯን የገለጸችው እስራኤል የሰለማዊ ዜጎችን ጉዳት ለመቀነስ እየሞከረች መሆኑን ትናገራለች፡፡ ሀማስ ሰላማዊ ሰዎችን እንደ ሰብአዊ ጋሻ እየተጠቀመበት ነው ስትልም እስራኤል ሀማስን ትከሳለች፡፡ ጥቃቱ “ተመጣጣኝ አለመሆኑን” በገለጸው የድርጅቱ ዘገባ ከተረጋገጡ ሟቾች መካከል፣ ትንሹ ተጎጂ የአንድ ቀን ወንድ ልጅ ሲሆን፣ ትልቋ ደግሞ የ97 ዓመት ባልቴት እንደነበሩ ተገልጿል፡፡ ዘገባው አክሎም ይህም በሁሉም የዕድሜ ክልል ውስጥ ባሉ ሰላማዊ ሰዎች ላይ ያስከተለውን ሰፊ ተጽእኖ አጉልቶ ያሳያል ብሏል፡፡ ዘገባው በእስራኤል በተካሄዱ 88 ከመቶ በሚሆኑ ጥቃቶች ከአምስት ወይም ከዚያ በላይ ሰዎች የተገደሉ መሆኑን ገልጾ ከተጎጂዎች መካከል 44 ከመቶ የሚሆኑት ህጻናት መሆናቸውን አመልክቷል፡፡

በአውሮፓ ያሉ የአሜሪካ አጋሮች ሁለተኛው የሥልጣን ዘመናቸው በውቂያኖስ ተሻጋሪው ሕብረት ላይ ምን አንድምታ እንደሚያስከትል በስፋት ስጋት ቢኖራቸውም ባለፈው ማክሰኞ በተካሄደው ፕሬዝደንታዊ ምርጫ ላሸነፉት ለቀድሞ ፕሬዝደንት ዶናልድ ትረምፕ የ«እንኳን ደስ ያለዎ» መልዕክት አስተላልፈዋል፡፡ ሄንሪ ሪጅዌል ከለንደን ያደረሰንን ዘገባ ከተያይዘው ፋይል ይከታተሉ።

እስራኤላውያን እና ፍልስጤማውያን ዶናልድ ትራምፕ በዩናይትድ ስቴትሱ ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ አሸንፈው የመመረጣቸውን ዜና በደስታ መቀበላቸውን እየገለጡ ነው። ከሁለቱ ወገኖች በኩል ትላንት ረቡዕ በተሰሙት አስተያየቶች፤ እስራኤላውያን ከሃማስ፣ ሄዝቦላ እና ኢራን ጋር እያካሄዱ ባሉት ጦርነት ይረዱናል የሚል ተስፋ ማድረጋቸውን ሲገልጡ፤ ፍልስጤማውያን በበኩላቸው ነጻ የፍልስጤም ግዛት በሚመሰረትበት ሁኔታ ላይ አንዳንድ አዳዲስ ሃሳቦችን ያመጡ ይሆናል የሚል ተስፋ አሳድረዋል። ሊንዳ ግራድስቲን ከኢየሩሳሌም ያጠናቀረችውን ዘገባ ዝርዝር ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።

በአሜሪካ ምርጫ የሪፐብሊካን ፓርቲው የሕግ መወሰኛ ሸንጎውን ወይም ሴኔት በበላይነት ተቆጣጥሯል። ይህም በድጋሚ ፕሬዝደንታዊ ፉክክሩን ላሸነፉት ዶናልድ ትረምፕ፣ ያቀዷቸውን የሕግ ለውጦች ለማድረግ ቁልፍ የሆነ መሣሪያ ይሰጣቸዋል። የቪኦኤ የኮንግረስ ዘጋቢ ካትሪን ጂፕሰን የላከችው ዘገባ ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።

እስያውያን የዩናይትድ ስቴትስ አጋሮች ዶናልድ ትራምፕ በማክሰኞው ዕለት ምርጫ ሙሉ ለሙሉ በማሸንፋቸው የእንኳን ደስ አሎት መልዕክት እየላኩ ይገኛሉ፡፡ ይሁን እንጂ ብዙ እስያውያን ‘ቅድሚያ አሜሪካን’ የተሰኘው የውጭ ፖሊሲያቸው ምን ሊሆን እንደሚችል ስጋት አጭሮባቸዋል፡፡ የአሜሪካ ድምጹ ቢል ጋሎ ከሲኦል ደቡብ ኮሪያ ያደረሰንን ዘገባ ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።

ጦርነትና የአየር ንብረት ለውጥ አኹንም በመላው ዓለም እየተስፋፋ ላለው ረሃብ ምክኒያት መኾናቸውን በተባበሩት መንግሥታት የኢንዱስትሪ ልማት ድርጅት። አዲስ አበባ ውስጥ ሲካሄድ ቆይቶ ዛሬ በተጠናቀቀው ዓለምን ከረሃብ  ነጻ የማድረግ ጉባኤ ላይ ንግግር ያደረጉት፣የድርጅቱ ዋና ሓላፊ ጌራልድ ሙሌር፣  ረሃብ የዓለምን ሕዝብ እየጎዳ ያለው የበለፅጉት ሃገራት ከዓመት ገቢያቸዉ በየዓመቱ ለአዳጊ ሀገራት ሊያደርጉ የሚገባቸዉን ድጋፍ ባለመስጠታቸውና በአዳጊ ሀገራትም የፖለቲካ ውሳኔ  ባለመኖሩ መኾኑን ገልፀዋል። የአፍሪካ ኅብረት በበኩሉ ከአራቱ አንዱ አፍሪቃው ለረሃብ ችግር የተጋለጠ መሆኑን ገልፆ፣ ግጭት አሁንም ለረሃብ መስፋፋት ምክንያት እንደሆነ ተናግሯል። ዝርዝሩን ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።

በዩናይትድ ስቴትስ ምርጫ ፕሬዝደንት ጆ ባይደን ተመራጩን ፕሬዝደንት ዶናልድ ትረምፕ ዘንድ በስልክ «እንኳን ደስ ያለዎ» ብለዋቸዋል፡፡ ምክትል ፕሬዝደንት ካምላ ሃሪስም በምርጫው መሸነፋቸውን ተቀብለዋል፡፡ የኋይት ሀውስ ዘጋቢያችን ፓትሲ  ዊዳኩስዋራ  ሃሪስ ትላንት ረቡዕ ንግግር ካደረጉበት ከዋሽንግተኑ ሐዋርድ ዩኒቨርስቲ ያጠናቀረችውን ዘገባ ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።

የአሜሪካውያን ፈቃድ በመሆኑ፣ የቀድሞው ፕሬዝደንት ዶናልድ ትረምፕ ወደ ዋይት ሃውስ ይመለሳሉ። ለሁለት በተከፈለችው ሃገር፣ ምርጫውን የማሸነፋቸውን ዜና አሜሪካውያን በደስታም፣ በሃዘንም ተቀብለውታል። ቬሮኒካ ባልዴራስ ኢግሌስያስ ያጠናቀረችውን ዘገባ ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ። 

ሶማሊያ ውስጥ በደቡብ የሀገሪቱ ክፍል በትላንት  በተደረገ ከባድ ጦርነት ቢያንስ 11 የሶማሌ ክልል እና የፌደራል መንግስት ሃይሎች መገደላቸውን ባለሥልጣናት አስታውቀዋል። ጦርነቱ የተካሄደው ከጁባላንድ ግዛት ኪስማዮ በስተደቡብ ምዕራብ 60 ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ በምትገኘው ዋያንታ አካባቢ የመንግስት ሃይሎች ታጣቂዎቹ ይሰባሰባሉ በተባለበት ቦታ ላይ ጥቃት ካደረሱ በኋላ ነው። ከመገናኛ ብዙኃን ጋር መነጋገር ያልተፈቀደላቸውና ማንነታቸው እንዳይገለጽ የጠየቁ ሦስት ባለሥልጣናት፣ 11 የክልልና የመንግሥት ወታደሮች ሲገደሉ ከ20 በላይ የሚሆኑ ደግሞ ቆስለዋል ሲሉ ለቪኦኤ ተናግረዋል። በግጭቱ ከ20 በላይ የአልሸባብ ታጣቂዎች መገደላቸውን ከባለስልጣናቱ አንዱ ተናግረዋል። ባለፈው አመት የሶማሊያ ሃይሎች በተመሳሳይ አካባቢ ባደረጉት ዘመቻ የአልሸባብ ምክትል አሚር ነበር የተባለውን ግለሰብ መግደላቸውን የክልሉ ባለስልጣናት ገልጸዋል። አምና በአልሸባብ ታጣቂዎች ላይ በዋይንታ አካባቢ “ራስን በጋራ መከላከል” በተሰኘው የአሜሪካ ጦር የአየር ጥቃት ሶስት ተዋጊዎች ተገድለዋል።  

በአሜሪካ ምርጫ ውጤት ላይ የአዲስ አበባ ከተማ ነዋሪዎች የተለያዩ አስተያየቶችን አንፀባርቀዋል። ፕሬዝደንት ዶናልድ ትራምፕ የአሜሪካ ምርጫን ማሸነፋቸውን ተከትሎ አዲስ አበባ ከተማ ውስጥ ካነጋገርናቸው አስተያየት ሰጪዎች መካከል ገሚሱ በውጤቱ ሲደሰቱ የተቀሩት ደግሞ ቅር ተሰኝተዋል፡፡ ኢትዮጵያን ጨምሮ በዓለም ላይ ያሉ ግጭቶችን ከማስቆም አንጻር ከአዲሱ የአሜሪካ ፕሬዝደንት የተሻለ ጥረት እንደሚጠብቁም ገልፀዋል፡፡ አስተያየቶቹን ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።

U.S. Vice President Kamala Harris on Wednesday conceded her presidential election defeat, phoning former president Donald Trump to congratulate him on his victory

Riot police fired tear gas and rubber bullets to disperse groups of people gathering in the capital Maputo, ahead of planned demonstrations against October 9 election results.

Ukraine: Dozens of Russian drones targeted the capital of Kyiv in a nighttime attack that lasted eight hours, authorities said Thursday, as Russia kept up its relentless pounding of Ukraine after almost 1,000 days of war.

ጀርመን ወታደራዊ መረጃዎችን ለቻይና ሰጥቷል በሚል የተጠረጠረውን የአሜሪካ ዜጋ በቁጥጥር ስር አዋለች። ጀርመን በሀገሯ ለሚገኘው የአሜሪካ ጦር ሲሰራ ያገኘውን የአሜሪካ ወታደራዊ መረጃ ለቻይና በመስጠት የተጠረጠረውን የአሜሪካ ዜጋ በቁጥጥር ስር ማዋሏን፣ የሀገሪቱ ፌደራል አቃቤ ህግ ፅህፈት ቤት ዛሬ ሃሙስ ዕለት በሰጠው መግለጫ አስታውቋል። መግለጫ እንዳመልከተው የግል ማንነትን አለመግለጽ በሚፈቅደው የጀርመን ህግ መሰረት ማርቲን ዲ በሚል ስም ብቻ የተገለጸው ግለሰብ ለውጭ የስለላ ድርጅት ወኪል ሆኖ ለመስራት መዘጋጀቱን ተናግሯል ሲል አመልክቷል፡፡ ተከሳሹ እስከ ቅርብ ጊዜ ድረስ በጀርመን ለአሜሪካ ጦር ሃይሎች ሲሰራ እንደነበር አቃቤ ህግ ተናግሯል። እ.ኤ.አ. በ2024 ከቻይና የመንግስት ባለስልጣናት ጋር በመገናኘት ለቻይና ጥብቅ መረጃዎችን እንደሚያካፍላቸው ተነግሯል። መረጃውን የሰበሰበው ለውትድርና ባደረገው ስራ ነው ሲል አቃቤ ህግ ተናግሯል። ጀርመን ከቤጂንግ የሚዘረጉ የስለላ መረቦች ሊጨምሩ እንደሚችሉ ያላትን ስጋት በመግለጽ ያስጠነቀቀች ሲሆን በዚህ ዓመት በስለላ ተግባር የተጠረጠሩ ሰዎችን በቁጥጥር ስር ማዋሏን አስታውቃለች፡፡ ይህ በሚያዝያ ወር ላይ የቻይናን የባህር ሃይል የሚያጠናክር ቴክኖሎጂን አሳልፈው ለመስጠት ሲሰሩ ተጠርጥረው በቁጥጥር ስር የዋሉ ሶስት ጀርመናውያን እና ከቻይና የስለላ ድርጅት ጋር በመስራት የተከሰሱትን የቀኝ አክራሪ ፖለቲከኛ የአውሮፓ ህብረት ሰራተኛን ያጠቃልላል።

የቻይና እና የታይዋን መሪዎች ለወደፊቱ ግንኙነቶች ጥንቃቄ ከተሞላበት ተስፋ ጋራ ፣ ትረምፕ የአሜሪካን ምርጫ በማሸነፋቸው የ”እንኳን ደስ ያለዎት” መልዕክታቸውን አስተላልፈዋል። ፕሬዝዳንት ሺ ጂንፒንግ፣ ቻይና እና ዩናይትድ ስቴትስ «ሁለቱንም ሀገራት እና ሰፊውን ዓለም» ተጠቃሚ ለማድረግ በአዲሱ ዘመን ተስማምተው ለመኖር የሚያስችላቸውን ትክክለኛውን መንገድ እንዲሹ አሳስበዋል፡፡ የቻይናው መሪ ሁለቱ ወገኖች “በመከባበር መርህ፣ አብሮ መኖርና መጠቃቀም ላይ የተመሠረተ ግንኙነቶችን ለማስፋት ውይይትና ግንኙነትን በማጠናከር ልዩነቶችን በአግባቡ እየፈቱ የጋራ ትብብርና ጥቅሞችን ማስፋት ይችላሉ የሚል ተስፋ” እንዳላቸው ገልጸዋል፡፡ ባላፈው ግንቦት ወደ ሥልጣን የመጡት የታይዋን ፕሬዝዳንት ላ ቺንግ-ቴ ለረጅም ጊዜ የዘለቀው በጋራ እሴቶችን እና ፍላጎቶች ላይ የተመሠረተው የታይዋን እና ዩናይትድ ስቴትስ አጋርነት፣ ለክልላዊ መረጋጋት ቁልፍ ጉዳይ ሆኖ እንደሚቀጥል እና ወደ ላቀው ብልጽግና እንደሚያመራ” ሙሉ እምነት እንዳላቸው ገልጸዋል፡፡ በቻይና የማኅበራዊ ሚዲያ ተጠቃሚዎች ትረምፕ በቻይና ምርቶች ላይ ከፍተኛ ቀረጥ ሊጥሉ እንደሚችሉ በመገመት የንግድ ጦርነቱ በቻይና ኢኮኖሚ ላይ ምን ያህል ተጽእኖ ሊያሳድር እንደሚችል የተደባለቀ ስሜቶቻቸውን ገልጸዋል፡፡ አንዳንድ የታይዋን ዜጎችም የትረምፕ የግብይት ዘይቤ፣ በተለይም ትረምፕ በምርጫ ዘመቻቸው ስለታይዋን የተናገሩት እና የውጭውን ዓለም የማግለል ፖሊሲያቸው፣ አሜሪካ ለታይዋን የምትሰጠውን ድጋፍ ሊያዳክሙ ይችላሉ ብለው እንደሚጨነቁ ተመልክቷል፡፡ ትረምፕ ባለፈው ሀምሌ ከብሉምበርግ ጋራ ባደረጉት ቃለጠመይቅ ታይዋን ድጋፍ ለሚሰጣት የዩናይትድ ስቴትስ መከላከያ እንድትከፍል የጠየቁ ሲሆን፣ የኮምፒውተር እና የስልክ ቴክኖሎጂ መሳሪያዎች ቁልፍ የሆነውን የ“ቺፕ”ሥራዎችን መቶ መቶ ወስዳብናለች ብለዋል፡፡ ተንታኞች ታይዋን ጠንካራ የመከላከያ ቁርጠኝነት ካላሳየች የትረምፕ ተለዋዋጭ የፖሊሲ እና የማግለል ዝንባሌ የታይዋንን ደህንነት ሊያዛባ ይችላል ሲሉ አስጠንቅቀዋል። የቻይና ተንታኞች የአሜሪካ እና የታይዋን ወታደራዊ ትብብር መጨመር በተለይም የጦር መሳሪያ ግዢ ውጥረቱን ሊያባብሰው ይችላል ብለው ይጨነቃሉ፡፡

በሊባኖስ ዓለም አቀፍ አውሮፕላን ማረፊያ አቅራቢያ የሚገኘውን አካባቢ ጨምሮ በደቡባዊ ቤይሩት አካባቢዎች ዛሬ ሐሙስ ጠዋት ከፍተኛ የአየር ድብደባዎች ተፈጽመዋል፡፡ የእስራኤል ጦር በአካባቢው የሂዝቦላህን መገልገያዎች መኖራቸውን በመጥቀስ ሰዎች አካባቢውን እንዲለቁ ማስጠንቀቂያ ቢሰጥም ተጨማሪ ዝርዝሮችን አልሰጠም፡፡ በተጨማሪም የእስራኤል ጦር፣ ከጦርነቱ የመጀመሪያዎቹ ቀናት ጀምሮ ከባድ የቦምብ ድብደባ የተፈፀመባትንና የሀማስ ታጣቂዎች መልሰው እየተቧደኑባት ነው ያላትን ቤት ላሂያ ከተማን በማካተት በሰሜናዊ ጋዛ ለወራት የቆየውን የምድር ዘመቻ ማስፋፋቱን አስታውቋል፡፡ በእነዚህ አካባቢዎች የተፈጸሙ ከባድ የቦምብ ጥቃቶች ከፍተኛ ጉዳት እና የጅምላ መፈናቀል አድርሰዋል፡፡ የሂዝቦላህ መሪ ናኢም ካሴም፣ የቀድሞ የሂዝቦላህ መሪ ሀሰን ናስራላህ፣ በቤይሩት ከተገደሉበት ጊዜ አንስቶ ለ40 ቀናት የቆየውን የሃዘን ጊዜ አስመልከተው ትላንት ረቡዕ ባሰሙት ንግግር “የሊባኖስ ታጣቂ ቡድን ለተኩስ አቁም ድርድር ክፍት የሚሆነው አንዴ ነው ፣ ‘ጠላት ጥቃቱን ካቆመ’ ብቻ” ብለዋል። ሄዝቦላህ በጋዛ ሰርጥ ከሚገኘው የሃማስ ታጣቂ ቡድን ጋር በመተባበር እኤአ ከጥቅምት 8፣ 2023 ጀምሮ ሮኬቶችን ወደ እስራኤል ሲተኩስ መቆየቱ ተነግሯል፡፡ ግጭቱ ከተቀሰቀሰ በኋላ፣ “በሊባኖስ ከ3,000 በላይ ሰዎች ሲገደሉ 13,600 የሚያህሉ ቆስለዋል” ሲል የሌባኖስ የጤና ጥበቃ ሚኒስቴር ዘግቧል። የእስራኤል-ሃማስ ጦርነት የተቀሰቀሰው እ.ኤ.አ. ጥቅምት 7፣ 2023 የፍልስጤም ታጣቂዎች ወደ እስራኤል ዘልቀው በመግባት አብዛኞቹ ሲቪሎች የሆኑትን 1,200 ያህል ሰዎችን ከገደሉ እና ሌሎችን 250 ከጠለፉ በኋላ ነው። እስራኤል በጋዛ በወሰደችው ወታደራዊ ምላሽ ከ43,000 በላይ ሰዎችን መገደላቸውን የፍልስጤም የጤና ባለሥልጣናት ገልጸዋል። በሰላማዊ ሰዎች እና በታጋዮች መካከል ያለውን ልዩነት ባይገልጹም ከተገደሉት ውስጥ ከግማሽ በላይ የሚሆኑት ሴቶች እና ህጻናት ናቸው ብለዋል።

 የሪፐብሊካን ፓርቲ ትላንት ማክሰኞ በተካሄደው ምርጫ ከ100 መቀመጫዎች ካሉት የዩናይትድ ስቴትስ የእንደራሴዎች ምክር ቤት (ሴኔት) ቢያንስ የሃምሳ አንዱን ማሸነፋቸው ይፋ ተደርጓል። አሁን ሪፕብሊካኖች የሚቆጣጠሩት የተወካዮች ምክር ቤት እጣ ግን  አልለየም።    435 ጠቅላላ መቀመጫዎች ያሉት የተወካዮች ምክር ቤት አባላት በመላዋ ዩናይትድ ስቴትስ ግዛቶች ለሁለት ዓመታት ለሚዘልቅ የሥራ ዘመን ሲወዳደሩ፤ በየ6 ዓመቱ አባላቱ ለአዲስ ምርጫ የሚፎካከሩበት የእንደራሴዎች  ምክር ቤት በበኩሉ፤ 34 መቀመጫዎች ብቻ ናቸው ለዘንድሮው ምርጫ የቀረቡት።  የትላንቱ ምርጫ ከመካሄዱ አስቀድሞ ዲሞክራቶች ሴኔቱን (የእንደራሴዎች ምክር ቤቱን) በጠባብ  ብልጫ ሲቆጣጠሩ፤ ሪፐብሊካኖች ደግሞ በተመሳሳይ አነስተኛ ብልጫ (220 መቀመጫዎችን በመያዝ) የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤቱን እንደቆጣጠሩ ናቸው። በሌላ በኩል በዌስት ቨርጂኒያ እና ኦሃዮ ክፍለ ግዛቶች የሴኔት መቀመጫዎችን ያሸነፉበት ወሳኝ ድል የሪፐብሊካን ፓርቲያቸውን ዳግም አብላጫ መቀመጫዎች እንዲቆጣጠር አስችሎታል። የካሊፎርኒያ ክፍለ ግዛት ምርጫ ድምጽ ቆጠራ ብዙ ቀናት የሚወስድ መሆኑ፤ አሸናፊው ያልለየባቸው ፉክክሮች ዳግም ምርጫ እና በጣም ተቀራራቢ ውጤቶች የተገኙባቸው ምርጫዎች ዳግም ቆጠራም  ሳምንታት ሊወስዱ የመቻላቸው እጣ ተደማምሮ፤ የተወካዮች ምክር ቤት የምርጫ ውጤት ለበርካታ ቀናት ሳይታወቅ ሊቆይ  እንደሚችል ተጠቁሟል፡፡ የምርጫ ቅስቀሳዎች እየተካሄዱ ሳሉ የተደረጉ የፖለቲካ ግምገማዎች ለሁለቱ ምክር ቤቶች ተመራጮች ያለው ድጋፍ፤ ለፕሬዚደንትነት የተፎካከሩት   ካማላ ሃሪስ እና ዶናልድ ትራምፕ ከዋይት ሃውስ ለመዝለቅ ሲያደርጉት  በነበረው ብርቱ ፉክክር የታየውን የመሰለ የፓርቲ መስመር የተከተለ ሆኖ ታይቷል። በጥቅምት ወር የሮይተርስ የዜና ወኪል እና ኢፕሶስ በጋራ ያካሄዱት የሕዝብ አስተያየት ግምገማ እንዳመለከተው ከጠቅላላው የተመዘገቡ መራጮች 43 በመቶው በየምርጫ ክልሎቻቸው ያሉ ሪፐብሊካን የምክር ቤት አባላትን ሲደግፉ፣ በተመሳሳይ 43 በመቶው መራጮች የዲሞክራት ፓርቲውን እንደሚደግፉ አሳይቷል።

ትላንት ማክሰኞ በዩናይትድ ስቴትስ በተካሄደው ፕሬዚደንታዊ ምርጫ  የሪፐብሊካን ፓርቲው እጩ ዶናልድ ትረምፕ  ከዲሞክራቲክ ፓርቲው ተፎካካሪያቸው ከምክትል ፕሬዚደንት ካምላ ሃሪስ ጋር ብርቱ ፉክክር አድርገው አሸንፈዋል፡፡ መጀመሪያ 45ኛው የአሜሪካ ፕሬዚደንት የነበሩት ትረምፕ በመጪው ጥር ወር 47ኛው ፕሬዚደንት ሆነው በድጋሚ ኋይት ኃውስ ቤተ መንግሥት ይገባሉ፡፡ በዓለም ዙሪያ ከፍተኛ ትኩረትን ስቦ የከረመው የአሜሪካ ምርጫ ውጤት በቀጣይ የሀገር ውስጥ ፖለቲካ እና ዓለም አቀፍ ጉዳዮች ላይ ምን አንድምታ ይኖረዋል ስትል ስመኝሽ የቆየ የፖለቲካ ሳይንስ ምሁራንን አነጋግራለች። (ዝርዝሩን ከተያያዘው የቪዲዮ ፋይል ያገኛሉ)

የቀድሞው የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ ከፍተኛ ፉክክር የተደረገባቸውን እንደ ፔንሴልቫኒያ እና ዊንስኮንሰን ያሉ ወሳኝ ግዛቶች ማሸነፋቸውን ተከትሎ፣ ረቡዕ ጠዋት የአሜሪካ 47ኛ ፕሬዝዳንት ሆነው ማሸነፋቸውን አረጋግጠዋል። ትራምፕ፣ በግዛቶች ውስጥ በሚደረኩ ፉክክሮች ፈታኝ ፍልስሚያ በሚካሄድበት የዩናይትድ ስቴትስ የምርጫ ስርዓት ውስጥ የተፎካከሯቸውን ምክትል ፕሬዝዳንት ካማላ ሃሪስ ግልፅ በሆነ አብላጫ ድምፅ ማሸነፋቸው የታወቀው፣ ማክሰኞ እለት የድምፅ አሰጣጥ ሥርዓቱ ከተጠናቀቀ በኋላ ነው። ትራምፕ ፈታኝ ፉክክር ይደረግባቸው ተብለው የተጠበቁትን ፔንሴልቫኒያ፣ ጆርጂያ እና ሰሜን ካሮላይና ግዛቶች ማሸነፋቸው ሥልጣኑን ለመረከብ ያስፈልጋቸው ከነበረው 270 የመራጮች ድምፅ ቢያንስ 267ቱን እንዲያገኙ ረድቷቸዋል። ዊስኮንሰን ግዛትም ረቡዕ ማለዳ ላይ ትራምፕ ማሸነፋቸውን አስታውቋል። በተጨማሪም ሪፐብሊካኖች 100 መቀመጫ ያለውን የሕግ መወሰኛ ምክርቤት መቆጣጠር የቻሉ ሲሆን፣ የሕዝብ ተወካዮች ምክርቤቱን ማን እንደሚያሸንፍ እስካሁን አልታወቀም። ትራምፕ ረቡዕ ማለዳ ላይ ፍሎሪዳ ውስጥ ለደጋፊዎቻቸው ባደረጉት ንግግር አሸናፊ መሆናቸውን አረጋግጠው «ይህ ከዚህ በፊት ማንም አይቶት የማያውቀው እንቅስቃሴ ነው። እውነት ለመናገር እስከዛሬ ከተደረገው የፖለቲካ እንቅስቃሴ ሁሉ የላቀ ነው» ሲሉ ተናግረዋል። ትራምፕ በዚሁ ንግግራቸው «ድንበሮችን» እና ሌሎች ጉዳዮችንም እንደሚያስተካክሉ ቃል ገብተዋል። «ጠንካራ፣ አስተማማኝ እና የበለፀገች አሜሪካን» ለህዝቡ ለማቅረብ እንደሚሠሩም አመልክተዋል። የሃሪስ ዘመቻ ባለሥልጣን በበኩላቸው ዋሽንግተን ውስጥ ለተሰበሰቡት ደጋፊዎች ባደረጉት ንግግር ሃሪስ  ንግግር የሚያደርጉት ረቡዕ ጠዋት መሆኑን ገልጸዋል።

ዛሬ በዩናይትድ ስቴትስ የተካሄደው እ.አ.አ የ2024 ሀገር አቀፍ ምርጫ ውጤት በተለያዩ ግዛቶች መታወቅ ጀምሯል። እስካሁን ባለው ውጤት የሪፐብሊካኑ ፕሬዝዳንታዊ እጩ የቀድሞ ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ 18 ግዛቶች ውስጥ ማሸነፋቸውን ሲያረጋግጡ፣ የሪፐብሊካን እጩ ምክትል ፕሬዝዳንት ካማላ ሃሪስ ዘጠኝ ግዛቶችን አሸንፈዋል።  ትራምፕ ማሸነፋቸውን ያረጋገጡባቸው ግዛቶች በተለምዶ ለሪፐሊካን ፓርቲ ድምፃቸውን በመስጠት የሚታወቁት ኢንዲያና፣ ኬንታኪ፣ ዌስት ቨርጂኒያ፣ አላባማ፣ ኦክላሃማ፣ ሚሲሲፒ፣ ቴኔሲ፣ ፍሎሪዳ፣ ደቡብ ካሮላይና፣ አርካንሳ፣ ነብራስካ፣ ሰሜን ዳኮታ፣ ደቡብ ዳኮታ፣ ሉዚያና፣ ዋዮሚንግ፣ ኦሃዮ፣ ቴክሳስ እና ሚዙሪ ናቸው።  ሃሪስ ማሸነፋቸውን ያረጋገጡባቸው በተለምዶ ዲሞክራትን በመምረጥ የሚታወቁት ቨርሞንት፣ ማሳቹሴትስ፣ ሜሪላንድ፣ ከነቲኬት፣ ሮድ አይላንድ፣ ኒው ጀርሲ፣ ዴላዌር፣ ኤሊኖስ እና ኒው ዮርክ ግዛቶች ናቸው።  በዘንድሮ ምርጫ ከፍተኛ ፉክክር እንደሚካሄድባቸው እና የምርጫውን ውጤት ለመለየት ወሳኝ ናቸው ተብለው የሚጠበቁት አሪዞና፣ ጆርጂያ፣ ሚቺጋን፣ ኔቫዳ፣ ሰሜን ካሮላይና፣ ፔንሴልቫኒያ እና ዊስኮንሰን ግዛቶች ውጤት እስካሁን አልታወቀም። 

ዩኤስ ምርጫ 2024 ልዩ ፕሮግራም

በኢንዲያና እና ኬንተኪ የሚገኙ የተወሰኑ የምርጫ ጣቢያዎች በምሥራቅ የሃገሪቱ አቆጣጠር ከምሽቱ 6 ሰዓት ቀድመው ከተዘጉት ውስጥ ሲሆኑ፤ የተቀሩት ደግሞ ከምሽቱ 7 ሰዓት ተዘግተዋል። 25 የሚሆኑ ግዛቶች ደግሞ ከምሽቱ 8 ሰዓት እንደሚዘጉ ይጠበቃል። በአላስካ ግዛት የሚገኙ የምርጫ ጣቢያዎች ደግሞ ከእኩለ ሌሊት በኋላ 1 ሰዓት ላይ ይዘጋሉ። በበርካታዎቹ ግዛቶች የምርጫውን ውጤት ለማወቅ ሰዓታት፣ ምናልባትም ቀናት ሊወስድ ይችላል። ሃሰተኛ የቦምብ ጥቃት ዛቻዎች በሚሺጋን፣ ውስከንስን፣ እና ጆርጂያ መሰማታቸውን የፌዴራል ምርመራ ቢሮ ያስታወቀ ሲሆን፣ የአብዛኛዎቹ ዛቻዎች መነሻ ከሩሲያ የተላኩ ኢሜይሎች መሆናቸውንም ቢሮው ገልጿል። በጆርጂያ የሚገኙ ቢያንስ ሁለት ጣቢያዎች ዛቻውን ተከትሎ ሰዎች ለቀው እንዲወጡ ተደርጓል። የግዛቲቱ ዋና ፀሃፊ ሩሲያ ጣልቃ ገብታለች ሲሉ ከሰዋል።

በደቡብ ምሥራቅ አሜሪካ በሕዝብ ስብጥራቸው ከሚታወቁት አውራጃዎች መካከል አንዷ የሆነችውና በጆርጂያ የምትገኘው ጉወኔት አውራጃ፣ በአሜሪካ ምርጫ ምሽት ውጤታቸውን ቀድመው ከሚልኩት አውራጃዎች አንዷ ነች፡፡ የቪኦኤ የሃገር ውስጥ ጉዳይ ዋና ዘጋቢ ስቲቭ ኽረማን ወደ ሎውረንስ፣ ጆርጂያ ተጉዙና የድምጽ ቆጠራ ሂደቱን ታዝቦ ያጠናቀረውን ዘገባ ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።

በዩናይትድ ስቴትስ ምርጫ ጣቢያዎች ላይ የሚሰነዘሩ ተከታታይ የቦምብ ጥቃት ዛቻዎች ከሩሲያ እንደሚመጡ፣ ጉዳዩ የሚመለከታቸው የፌደራል እና የግዛት ባለስልጣናት አስታወቁ። ማክሰኞ ጠዋት የደረሰው የመጀመሪያው የቦምብ ዛቻ በጆርጂያ ግዛት፣ ደቡብ ምስራቃዊ ክፍል በሚገኙ አንዳንድ የምርጫ ጣቢያዎች ለተወሰነ ጊዜ ድምፅ መስጠት እንዲቆም አስገድዷል። የግዛቱ ባለስልጣናት ግን ዛቻው እውነተኛ መሆኑን በማረጋገጣቸው ድምፅ መስጠቱ ቀጥሏል። የጆርጂያ የውጭ ግንኙነት ኃላፊ ብራድ ራፌንስበርገር ለጋዜጠኞች በሰጡት ቃል «ምንጩን ለይተን ከሩሲያ መሆኑን አውቀናል» ብለዋል። ራፌንስበርገር አክለው «የሆነ ተንኮል ለመስራት እየሞከሩ ነው። ሰላማዊ፣ ፍትሃዊ እና ትክክለና ምርጫ እንድናደርግ የማይፈልጉ ይመስላል» ያሉ ሲሆን «እርስ በርሳችን እንድንጋጭ የሚያደርጉ ይመስላቸዋል። ያንን እንደድል ሊቆጥሩት ይችላሉ» ብለዋል። የዩናይትድ ስቴትስን ምርጫ ለማደናቀፍ የሚደረገው ጥረት ግን ከዛም የሰፋ ይመስላል። የአሜሪካ ፌደራል ምርመራ ቢሮ (ኤፍ ቢ አይ) ዛሬ ማክሰኞ ባወጣም መግለጫ «በበርካታ ግዛቶች በሚገኙ የምርጫ ጣቢያዎች ላይ የቦምብ ስጋት መኖሩን እናውቃለን» ያለ ሲሆን አብዛኞቹ ዛቻዎች ከሩሲያ ኢሜይሎች እንደመጡ አመልክቷል። አንድ የዩናይትድ ስቴትስ ባለስልጣንም፣ ከጆሪጂያ በተጨማሪ በሚቺጋን እና በዊስኮንሰን በሚገኙ የምርጫ ጣቢያዎች ላይም የቦምብ ጥቃት ዛቻዎች እንደተሰነዘሩ ለአሜሪካ ድምፅ ተናግረዋል።  ኤፍ ቢ አይ በበኩሉ «ሁሉም ዛቻዎች እውነተኛ አለመሆናቸው ተረጋግጧል» ያለ ሲሆን፣ በምርጫዎች ላይ ለሚሰነዘሩ ዛቻዎች ምላሽ ለመስጠት እና አሜሪካኖች የመምረጥ መብታቸውን ሲያረጋግጡ ደህንነታቸውን ለመጠበቅ፣ ከግዛቶች እና የአካባቢ ሕግ አስከባሪዎች ጋር በቅርበት እንደሚሰራም አረጋግጧል። ማክሰኞ ጠዋት አብዛኛው የአሜሪካ መራጭ ድምፁን ሊሰጥ በተዘጋጀበት ወቅት፣ የቢሮውን ተመሳሳይ ስያሜ በመጠቀም ሀሰተኛ ትርክት ለማሰራጨት የተደረጉ ሁለት ሙከራዎች መኖራቸውን ኤፍ ቢ አይ አስጠንቅቆ ነበር። እንደምሳሌም፣ የሽብር ጥቃት ዛቻ እየጨመረ በመምጣቱ አሜሪካውያን በርቀት ድምፅ እንዲሰጡ የሚያበረታታ ሀሰተኛ ዜና መሰራጨቱን ጠቁሟል። በተጨማሪም በአሜሪካ የሚገኙ አምስት እስር ቤቶች በድምፅ ስርቆት ውስጥ ተሳትፈዋል የሚል በቪዲዮ የተቀነባበረ  ሀሰተኛ ዜና በማህበራዊ ሚዲያዎች መሰራጨታቸውንም ጠቁሟል።  ቪድዮዎቹን ማን እንዳሰራጨ ግን ኤፍ ቢ አይ አልገለጸም። ሆኖም ከዚህ በፊት የድምፅ አሰጣጥ ጉድለቶችን አስመልክቶ በተመሳሳይ ሁኔታ በሚሰራጩ ሀሰተኛ መረጃዎች ሩሲያ እጇ እንዳለበት ቢገለፅም፣ ሩሲያ ክሱን አትቀበለውም።

በሚልየን የሚቆጠሩ የአሜሪካ መራጮች፣” ቀጣይ የአሜሪካ መሪ የሚሆኑት ምክትል ፕሬዝዳንት ካማላ ሃሪስ ወይም የቀድሞ ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ?” የሚለውን  ለመወሰን ዛሬ ማክሰኞ ድምፅ በመስጠት ላይ ናቸው። የተወሰኑትን አስተያየት ጠይቀናል ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።

በኦሮሚያ ክልላዊ መንግሥት ሰሜን ሸዋ ዞን ደራ ወረዳ ከሳምንታት በፊት በታጣቂዎች ታግተው ነበር የተባሉ የኃይማኖት አባት መገደላቸው ተነገረ። በሰሜን ሸዋ ዞን ደራ ወረዳ አረቦ መስጅድ ኢማም ኾነው ሲያገለግሉ ነበሩ የተባሉት ሼክ መከዬ ሰይድ ለሳምንታት ታግተዉ ከተወሰዱ በኋላ ባለፈው ሳምንት ሐሙስ አስከሬናቸው መምጣቱንና ሥርዓተ ቀብራቸው መፈፀሙ ተነግሯል። የደራ ወረዳ አስተዳደር ድርጊቱ መፈፀሙን አረጋግጧል። የኢትዮጵያ ሰብአዊ መብቶች ኮሚሽንም ስለግድያዉ መረጃ እንደደረሰዉ አስታውቋል። የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ታጣቂዎች አማካሪ መኾናቸውን የተናገሩት ጅሬኛ ጉደታ፣ ታጣቂዎቻቸው ጥቃቱን እንዳልፈጸሙ ተናግረዋል።

በኦሮሚያ ክልል፣ ሰሜን ሸዋ ዞን፣ ወጫሌ ወረዳ፣ ልዩ ስሙ ካራ ተብሎ በሚታወቅ አካባቢ የኦሮሞ ነጻነት ሠራዊት ታጣቂዎች ጥቅምት 22 ቀን 2017 ዓ.ም ፈጸሙት በተባለ ጥቃት ፣የወረዳውን አስተዳዳሪ፣ እንደዚሁም የአካባቢውን ሚሊሻዎችና ፖሊሶች ጨምሮ 48 ሰዎች መገደላቸውን የሚገልጽ መረጃ ማግኘቱን የኢትዮጵያ ሰብአዊ መብቶች ኮሚሽን አስታወቀ። የኮሚሽኑ የጅማ ቅንጫፍ ኃላፊ አቶ በዳሳ ለሜሳ ተቋማቸው ሁኔታውን እያጣራ መሆኑንም ለአሜሪካ ድምጽ ገልፀዋል። የወጫሌ ወረዳ አስተዳዳሪ የአቶ ንጉሱ ኮሩ ታናሽ ወንድም፣ አቶ ሞስሳ ኮሩ ጥቅምት 22 ቀን 2017ዓ.ም. በመንግሥት የጸጥታ ኃይሎችና እና በኦሮሞ ነፃነት ሰራዊት ታጣቂዎች መካከል ውጊያ እንደነበር ጠቅሰው፣ ወንድማቸው የተገደሉት ተጨማሪ ኃይል ይዘው ወደ አካባቢ እያቀኑ ባሉበት ሰዓት መሆኑን ለአሜሪካ ድምፅ አስረድተዋል። የኦሮሞ ነፃነት ሰራዊት አማካሪ መኾናቸውን የተናገሩት፣ አቶ ጅሬኛ ጉደታ ታጣቂዎቻቸው ጥቃት መፈጸማቸውን አረጋግጠዋል። ከሰሜን ሸዋ ዞን፣ ከወጫሌ ወረዳ እና ከክልሉ መንግሥት ባለሥልጣናት ማብራሪያ ለማግኝነት ያደረግነው ተደጋጋሚ ጥረት ለጊዜው አልተሳካም። ዝርዝሩን ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።

Millions of U.S. voters cast ballots Tuesday as they decide if Vice President Kamala Harris or former president Donald Trump will be the country’s next leader. Ahead of Election Day more than 81 million Americans cast early ballots, either in person at polling stations or by mail.

The United Nations said this week that some 135,000 people were displaced in just 10 days from the Al Jazirah state in a series of revenge attacks by the paramilitary Rapid Support Forces, with activists reporting violent raids over the past two weeks affecting at least 65 villages and towns.

Both candidates projected confidence in their own campaigns. Survey polls heading into Election Day indicated a tight race.

በሲቪሎች ላይ የሚደርሰው ጉዳት እና የአከባቢው አለመረጋጋት አሳሳቢ ነው ያሉ ከ50 በላይ ሀገራት ለእስራኤል የሚደረገው የጦር መሣሪያ ሽያጭ በአስቸኳይ እንዲቆም ለተባበሩት መንግስታት ድርጅት ደብዳቤ ልከዋል፡፡ በቱርክ አስተባባሪነት ለሁለት የተባበሩ መንግሥታት ድርጅት አካላት እና ለድርጅቱ ዋና ጸሀፊ አንቶኒዮ ጉተሬሽ የተላከውና ትላንት ሰኞ ማምሻው ላይ አሶሴይት ፕሬስ እጅ የገባው የሀገራቱ ደብዳቤ፣ “በጋዛ እና በሌሎች የፍልስጤም ግዛቶች እንዲሁም በሊባኖስ እና በቀሪው የመካከለኛው ምስራቅ እየተካሄደ ያለው ዓለም አቀፍ ህጉን የጣሰ ነው” ሲል እስራኤልን ከሷል፡፡ ሀገራቱ በደብዳቤያቸው " ዓለም አቀፍ ህግን በመጣስ እስራኤል እየፈፀመች ባለችው ድርጊት ሳቢያ ከአንድ ዓመት በላይ ያስቆጠረው አብዛኞቹ ህጻናት እና ሴቶች የሆኑበት አስደንጋጭ የሰላማዊ ሰዎች እልቂት፣ ህሊና የማይቀበለውና የማይታለፍ ነው፡፡” ብለዋል፡፡ በአካባቢ ሰዎች ላይ የሚደርሰውን ከመጠን ያለፈ ሰብአዊ ስቃይ እና ክልላዊ አለመረጋጋት ለማስቆም አፋጣኝ ርምጃ መውሰድ አለብን” ሲሉም ጠይቀዋል፡፡ “የተባበሩት መንግሥታት ይህንን ቀውስ ለማስቆም፣ አስቸኳይ የተኩስ ማቆም ማወጅና፣ የሰላማዊ ሰዎችን ህይወት የሚታደግ ርምጃዎችን መውሰድ፣ ተጠያቂነት ማረጋገጥና ለእስራኤል የሚተላለፈው መሣሪያ እንዲቆም ግልጽ ጥያቄ ማቅረብ አለበት ሲል” የሀገራቱ ደብዳቤ ጠይቋል፡፡ በተባበሩት መንግስታት የእስራኤል አምባሳደር ዳኒ ዳኖን የቱርክን ተሳትፎ ውድቅ በማድረግ “በጥፋት ኃይሎች ድጋፍ ግጭትን ለመቀስቀስ ሙከራ ከምታደርግ ሀገር ምን ልንጠብቅ እንችላለን” ብለዋል፡፡ “የእስራኤል ጥቅሞች ከየትኛው ፖለቲካዊ እና ወታደዊ ጥቃት ለመከላከል መታገላችንን እንቀጥላለን “ሲሉም አምባሳደሩ ሀገራቸው ራሷን ለመከላከል ያላትን አቋም ገልጸዋል። ደብዳቤውን ከፈረሙት መካከል የአረብ ሊግ ፣ የእስላማዊ ኮርፖሬሽን፣ ኖርዌ እና ደቡብ አፍሪካ ይገኙበታል፡፡ ደቡብ አፍሪካ በፍልስጤማውያን ላይ የዘር ማጥፋት ተፈጽሟል ስትል እስራኤልን በመክሰስ ጉዳዩን ከዓለም አቀፉ የወንጀል ፍርድ ቤት ፊት ማቅረቧ ይታወሳል፡፡ በጋዛ የእስራኤል ሀማስ ጦርነት ከተጀመረ ወዲህ ከ43ሺ በላይ ሰዎች መገደላቸውን የፍልስጤም የጤና ባለሥልጣናት አስታውቀዋል፡፡ ከእነዚህ መካከል ከግማሽ በላይ የሚሆኑ ሴቶችና ህጻናት መሆናቸውን ባለሥልጣናቱ ገልጸዋል፡፡ ጦርነቱ የተጀመረው እኤአ ጥቅምት 7 2023 ወደ እስራኤል ዘልቀው የገቡ የሃማስ ታጣቂዎች አብዛኞቹ ሰላማዊ የሆኑ 1ሺ200 ሰዎችን ከገደሉና 250 የሚሆኑትን አግተው ከወሰዱ በኋላ ነው፡፡