ፕሬዝዳንት ጆ ባይደን ከስልጣን ጊዜያቸው ማብቂያ አንድ ሳምንት አስቀድሞ ትላንት ሰኞ ባሰሙት ንግግር የተመሩበትን የውጭ ፖሊሲ መርህ ዘርዝረዋል። አገሪቱን ወደ ፍጹም አዲስ ወደ ሆነ አቅጣጫ እንደሚመሩ በመግለጽ የዛቱት ተመራጩ ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ የመንግስቱን ሥልጣን ሊረከቡ የቀናት እድሜ ብቻ በቀረበት ሰዓት ባይደን ባሰሙት በዚህ ንግግራቸው፤ ዩናይትድ ስቴትስ ለምን በያዘችው መንገድ መቀጠል እንዳለባት መከራከሪያ አቅርበዋል። የአሜሪካ ድምጿ ዘጋቢ አኒታ ፓውል ከኋይት ሃውስ ያጠናቀረችውን ዘገባ ዝርዝር አሉላ ከበደ እንደሚከተለው ያቀርበዋል።

ተመራጩ ፕሬዝደንት ዶናልድ ትረምፕ፣ በምርጫ ዘመቻዎቻቸው ወቅት በእርሳቸው የአስተዳደር ዘመን ሊፈጽሙ ያሰቧቸውን በርካታ የሀገር ውስጥም ኾነ የውጪ ፖሊሲ ጉዳዮችን በምርጫ ዘመቻቸው ወቅት ሲያተዋውቁ እንደነበር ይታወሳል። ሊፈጽሙ ያቀዷቸው በርካታ የፖሊሲ ለውጦች በአጭርና ረጅም ጊዜ በአሜሪካ የውስጥ ጉዳይ እና በዓለም አቀፍ ግንኙነት ላይ ትልቅ አንድምታ እንደሚኖረው ተንታኞች ይገልጻሉ። የፖሊሲ ለውጦቹን የሚደግፉ አሜሪካውያን እንዳሉ ሁሉ፣ የሚቃወሙትም በርካቶች ናቸው። የትረምፕ የሃገር ውስጥና የውጪ ፖሊሲ ለውጦችን የሚዳስሰውን ቀጣዩን ጥንቅር ያዘጋጀው እንግዱ ወልዴ ነው።

ቻይና የዩናይትድ ስቴትስ ወደ ውጭ የሚላከውን የሰው ሰራሽ ልህቀት (አርቴፊሻል ኢንተለጀንስ) በሚመለከት ያወጣቻቸውን አዳዲስ የቁጥጥር እርምጃዎች “በጽኑ እንደምትቃወም” ገልጻ የኩባንያዎቿን ጥቅም ለመጠበቅ “ቆራጥ እርምጃዎችን” እንደምትወስድ አስታውቃለች። የባይደን አስተዳደር ትላንት ሰኞ የሰው ሰራሽ ልህቀትን ለማዳበር የሚያገለግሉ ቺፕስ የተባሉትን ልዩ የዘመናዊ ኮምፒውተር ክፍሎችን ወደ ውጭ መላክን አስመልክቶ አዲስ የቁጥጥር ማዕቀፍ አቅርቧል። ርምጃው ከአምራቾች እና ከሌሎች ሀገራት ኢኮኖሚያዊ ጥቅም ጋር ተያይዘው በቴክኖሎጂው ላይ የሚከሰቱ የብሔራዊ የደህንነት ስጋቶችን ሚዛን ለመጠበቅ የሚደረግ ሙከራ መሆኑም በአሶሴይትድ ፕሬስ ዘገባ ተጠቅሷል፡፡ አዲሱ ደንብ አብዛኛው ትኩረቱ ቻይና ላይ ቢሆንም ሜክሲኮ፣ ፖርቱጋል፣ እስራኤል እና ስዊዘርላንድ ለሰው ሠራሽ ልህቀት መረጃ ማዕከላት እና ምርቶች የሚያስፈልጉ ቺፖች ተደራሽነት ገደብ ከሚገጥማቸው ሀገራት መካከል ሊሆኑ እንደሚችሉ ተመልክቷል፡፡ የቻይና የውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር ቃል አቀባይ ጉኦ ጂያኩን አሜሪካ ቻይናን በ“እኩይ ዓላማ” ትከተላታለች ሲሉ ከሰዋታል፡፡ ቃል አቀባዩ አያይዘው “የዓለም አቀፉን የኢንዱስትሪ እና የአቅርቦት ሰንሰለቶች መረጋጋት የሚያናጋ፣ የሁለቱን ሀገራት ጥቅም እና የሁሉም አገሮች የንግድ ዘርፎች የሚጎዳ ነው” ሲሉ ተናግረዋል። ውሳኔው የተደረገው ተመራጩ ፕሬዚዳንት ዶናልድ ትረምፕ ሥራ ከመጀመራቸው አንድ ሳምንት ቀደም ብሎ መሆኑ ነው፡፡ የብሔራዊ ጸጥታ አማካሪ ጄክ ሰለቫን “በጭራሽ በፓርቲ ወገንተኝነት የሚታይ ጉዳይ መሆን የለበትም” ብለው ያለውን አካሄድ መከተል ወይም መተው የትረምፕ ፋንታ እንደሚሆን ተናግረዋል። ይህ በእንዲህ እንዳለ፣ ዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ እገዳ የተደነቀነበት ቲክ ቶክ፣ ብዙዎቹ ተጠቃሚዎች፣ ሲያሆምሹ ወደተባለው ወደ ሌላኛው የቻይና መተግበሪያ እየፈለሱ መሆኑን ተመልክቷል፡፡ መተግበሪያው በቅርቡ አሜሪካ ውስጥ የአፕል ስልክ ተጠቃሚዎች ወደ ስልኮቻቸው ከጫኑት መተግበሪያ ትልቁ መሆኑን የአሶሴይትድ ፕሬስ ዘግቧል፡፡ ሲያምሹ ቀጣዩ የአሜሪካ ኢላማ ሊሆን ይችል እንደሆነ የተጠየቁት ቃል አቀባዩ “መላ ምት አዘል ለሆኑ ጥያቄዎች” ብለው በመደቧቸው ውስጥ የሚካተት በመሆኑ ምላሽ እንደማይሰጡበት በመግለጽ አልፈውታል፡፡

ኢትዮጵያ ወደ ውጭ ከምትልካቸው በተለይም የቡና ምርት ትልቋ ተቀባይ ሀገር የኾነችው አሜሪካ፣ የቀረጥ ነጻ ዕድል(አጎዋ) ተጠቃሚነትን ስትከለክል፤ የኢትዮጵያ የውጪ ምርቶች አነስተኛ ተቀባይ የኾነችው ቻይና፣ የቀረጥ ወይም የዜሮ ታሪፍ ተጠቃሚነትን ፈቅዳለች፡፡ በዚኽ ሥርዓት፣ የኢትዮጵያ የውጭ ንግድ ተጠቃሚ ነው? በዚኽ ጉዳይ ላይ፣ የአሜሪካ ድምፅ በውጭ ንግድ ላይ የተሰማሩትን የኢትዮጵያ ጥራጥሬ እና ቅባት እህል ላኪዎች ማኅበር የቦርድ ሊቀ መንበር አቶ ኤዳኦ አብዲንና ከዊሊያም ፓተርሰን ኒውጀርሲ ዩኒቨርስቲ መምህር እና “China in Ethiopia: The Long-Term Perspective” የሚል መጽሐፍ እ.አ.አ በ2020 ያሳተሙት ፕሮፌሰር አሮን ተስፋዬን አነጋግሯል፡፡ ፕሮፌሰር አሮን፣ ኢትዮጵያ ወደ ውጭ በምትልካቸው ምርቶች ላይ ተጨማሪ ዕሴቶችን በማከል የተጠናቀቁ ምርቶችን ካላቀረበች፣ «ለየትኛውም ሀገር ብትልክ አትራፊ አትኾንም፤» ይላሉ፡፡ በዚኽ የሚስማሙት አቶ ኤዳኦም፣ ብዙ ሥራ መሥራት እንደሚጠበቅ ይመክራሉ፡፡ ዝርዝሩን ከተያያዘው የድምፅ ፋይል ይከታተሉ፡፡

ዩናይትድ ስቴትስ፣ በሱዳን የፈጥኖ ደራሽ ኀይሎች እና ተባባሪዎቹ ሚሊሽያዎች «የዘር ማጥፋት እየፈጸሙ ነው፤» ስትል ባለፈው ሳምንት ማክሰኞ  አስታውቃለች፡፡ ሄነሪ ዊልኪንስ ባስተላለፈው ዘገባ፣ ዩናይትድ ስቴትስ ይፋ ያደረገችውን ብይን በተመለከተ፣ ተንታኞች እና የመብት ተሟጋቾች የሰጡትን አስተያየት በማካተት ያጠናቀረውን ዘገባ ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ። 

ካታር ጋዛ ሰርጥ ላይ በእስራኤል እና በሃማስ መካከል የተኩስ አቁም ስምምነት እንዲደረስ የተያዘው ድርድር የመጨረሻው ምዕራፍ ላይ እንደሚገኝ ተናገረች፡፡ ሁለቱ ወገኖች ስምምነት ላይ ለመድረስ በእጅጉ “የተቃረቡ” መሆኑን ካታር ዛሬ ማክሰኞ አስታውቃለች፡፡ የካታር የውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር ቃል አቀባይ ማጅድ አል-አንሷሪ በሳምንታዊ መግለጫቸው ድርድሩ አዎንታዊ እና ውጤታማ መሆኑን ገልፀው ሆኖም «ተስማሙ» ተብሎ ከመታወጁ አስቀድሞ ከመጠን በላይ ከመፈንደቅ መቆጠብ እንደሚገባ  አስጠንቅቀዋል። ካታር፣ ግብፅ እና ዩናይትድ ስቴትስ ጦርነቱን ለማስቆም ወራት የፈጀውን ጥረት የመሩ ሲሆን ዛሬ ማክሰኞ በዶሃ የተደረጉ ንግግሮች በስምምነቱ የመጨረሻ ዝርዝሮች ላይ አትኩረዋል። ትላንት ሰኞ የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዝዳንት ጆ ባይደን  ስምምነቱ “በመጨረሻ እውን ወደ መሆን ”ተቃርቧል« ብለዋል፡፡ ባይደን የውጭ ጉዳይ ፖሊሲያቸውን ስኬት ለማጉላት ባደረጉት ንግግር ስምምነቱ “ታጋቾቹን ነፃ ያወጣል፣ ጦርነቱን ያስቆማል፣ ለእስራኤል ደህንነቷን ይሰጣል፣ በዚህ ጦርነት ውስጥ ከባድ መከራ ለደረሰባቸው ፍልስጤማውያን ሰብአዊ ርዳታ እንድንሰጥ ያስችለናል” ብለዋል።  የተኩስ አቁሙ መሠረታዊ መለኪያዎች የሂደቱን የተለያዩ ደረጃዎች ያመለክታሉ፡፡ ሃማስ እ.ኤ.አ ጥምቅት 2023 ታጣቂዎቹ በእስራኤል ላይ ጥቃት ካደረሱ በኋላ የያዛቸውን ታጋቾች ሲለቅ፣ የእስራኤል ባለስልጣናት ደግሞ የፍልስጤም እስረኞችን ይፈታሉ። የእስራኤል ወታደሮች ደረጃ በደረጃ ከጋዛ ይወጣሉ፣ በግጭቱ የተፈናቀሉ አንዳንድ ፍልስጤማውያንም፣ ለፍልስጤማውያን ሲቪሎች እየጨመረ ከሚመጣው እርዳታ ጋር አብረው እንዲመለሱ ይፈቀድላቸዋል። በዩናይትድ ስቴትስ፣ በግብፅ እና በካታር እየተመራ ለወራት ሲካሄድ የቆየው ድርድር ጦርነቱን ማቆም ባይችልም፣ አሜሪካ የአመራር ለውጥ ለማድረግ በዝግጅት ላይ ካለችበት ከቅርብ ሳምንታት ወዲህ ግን ጥረቱ ተጠናክሮ ቀጥሏል። የዩናይትድ ስቴትስ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር አንተኒ ብሊንከን  ኤም ኤስ ኤን ቢሲ ለተባለው የአሜሪካ ቴሌቪዥን ትላንት ሰኞ በሰጡት ቃል ሁለቱ ወገኖች »ስምምነት ላይ ለመድረስ አሁን ከምንጊዜውም ይበልጥ ተቃርበዋል« ብለው  » አሁን ኳሷ ሃማስ ሜዳ ውስጥ ናት" ብለዋል፡፡ የባይደን የብሐራዊ ደህንነት አማካሪ ጄክ ሰለቫን ትላንት ሰኞ እንደተናገሩት የባይደን አስተዳደር ባለስልጣናት ስለድርድሩ ሂደት በየጊዜው ለተመራጩ ፕሬዚዳንት ዶናልድ ትረምፕ የመካከለኛ ምሥራቅ አማካሪዎች ገለጻ ሲያደርጉላቸው ቆይተዋል፡፡   የትረምፕ የመካከለኛው ምሥራቅ መልዕክተኛ ስቲቭ ዊትኮፍ በኋለኞቹ የድርድሩ ዙሮች  ተሳትፈዋል።

በደቡብ አፍሪካ የማዕድን ማውጫ የነፍስ አድን ሠራተኞ ዛሬ ማክሰኞ 8 ተጨማሪ አስክሬኖችን ከጉድጓዱ አውጥተዋል፡፡መውጣት ያልቻሉ ከ400 የሚበልጡ ቆፋሪዎች አሁንም ጉድጓዱ ውስጥ እንዳሉ ተነግሯል፡፡ የሞቱት ማዕድን ቆፋሪዎች   ቁጥር 100 መድረሱም ተመልክቷል፡፡ በጎ ፈቃደኛ የነፍስ አድን ሠራተኞች በጉድጓዱ ውስጥ ያሉትን ሰዎች ሁኔታ እየተከታተሉ ሲሆን ፖሊስ ህገ ወጥ የማዕድን ሠራተኞች ናቸው ያላቸውን ጉድጓዱ ውስጥ ያሉትን ቆፋሪዎች የግዳቸውን ሲወጡ ለማሰር የርዳታ አቅርቦት እንዳይገባላቸው መከልከሉን አስታውቋል፡፡ የሀገሪቱ ከፍተኛ ፍርድ ቤት ተጨማሪ ሞት ለማስቀረት ባለፈው ቅዳሜና እሁድ ለማዕድን ቆፋሪዎቹ የምግብ፣ የውሃ እና የህክምና እርዳታ ያለማቋረጥ እንዲደርስ ትዕዛዝ መስጠታቸውን ሮይተርስ ዘግቧል። አንድ የሲቪክ ድርጅት ተወካይ ለሮይተርስ እንደተናገሩት ስለ ሁኔታው ትክክለኛ መረጃ ለማግኘት የድርጅታቸውን በጎ ፈቃደኞች ወደ ማዕድን ማውጫው ልከዋል። የነፍስ አድን ሥራው የቀጠለው ባለፈው ሳምንት፣ «ስቃዩን አልቻልነውም እንደ ዝንብ እየሞትን ነው» በማለት የማዕድን ቆፋሪዎቹ ብጣቂ ወረቀቶች ላይ በጻፏቸው ደብዳቤዎች መማጸናቸውን ተከትሎ ነው።

በኢትዮጵያ በሱስ እና ተያያዥ ችግሮች የሚጠቁ ወጣቶች ቁጥር እጅግ ከፍተኛ ቢኾንም፣ ከሱስ ለማገገም የሚረዱ ተቋማት ግን በስፋት አለመኖራቸውን ባለሞያዎች ይገልጻሉ።  ይኹን እንጂ፣ በቅዱስ ጳውሎስ ሜዲካል ኮሌጅ ሥር የሚገኘው የሱስ ማገገሚያ ማዕከል፣ ለበርካታ ወጣቶች ድጋፍ በማድረግ ወደ መደበኛ ሕይወታቸው እንዲመለሱ እየረዳ ይገኛል። በተቋሙ ውስጥ ከነበረበት ሱስ ለማገገም መቻሉን ለአሜሪካ ድምፅ የተናገረ አንድ ወጣትም፣ ለሌሎች ወጣቶች ድጋፍ በማድረግ ላይ እንደሚገኝ ገልጿል።  ወጣቶችን እና የሥነ ልቦና ባለሞያ አነጋግረናል ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።  

ከድሬዳዋ  ወደ አዲስ አበባ በመጓዝ ላይ እያለ ወደ አዋሽ ከተማ ሲቃረብ  ሐዲዱን ስቶ በመገልበጥ ቁጥሩ ከ418 የሚበልጥ ሕይወት የጠፋበት የባቡር አደጋ የደረሰው  ከአርባ ዓመታት በፊት በ1977 ዓ.ም. በዛሬው ዕለት ነበር፡፡ የፈረንሳይ እና ኢትዮጵያ የባቡር መስመር ኩባኒያን ጠቅሶ  አሶሲየትድ ፕሬስ በዕለቱ ያስነበበው ዘገባ እንዳተተው በአደጋው ከሞቱት በተጨማሪ 559 ሰዎች ቆስለዋል፡፡ 1 ሺሕ የሚኾኑ መንገደኞችን  በሰባት ፉርጎዎች አሳፍሮ  ይጓዝ የነበረው ባቡር  አዋሽ  ድልድይ ላይ  በፍጥነት እየበረረ ደርሶ ተጠምዝዞ ለማለፍ ሲል ሐዲዱን ስቶ ሸለቆው ውስጥ በመገልበጡ መኾኑን የኢትዮጵያ ቀይ መስቀል ማኅበር፣ የባቡር ኩባኒያውን እና የርዳታ  ባለሥልጣናትን ጠቅሶ አሶሲየትድ ፕሬስ በዕለቱ የወጣው ዘገባ ያትታል፡፡ በወቅቱ የደረሰው አደጋም ፣ ለረሀብ ተጎጂዎች የሚውል አቅርቦት ማጓጓዝ ላይም ከባድ ችግር ሊያስከትል እንደሚችል አንድ  የኢትዮጵያ መንግሥት መናገራቸውን ዘገባው አያያዞ ጠቅሷል፡፡ በኢትዮጵያ ብቻ ሳይሆን  በአጠቃላይ በአፍሪካ አህጉርም ኾነ በዓለም ላይ  ከደረሱ እጅግ ከባድ እና ዘግናኝ የባቡር አደጋዎች መካከል አንዱ የኾነው ይህ አደጋ  በታሪክ  « የአዋሹ የባቡር  አደጋ» እየተባለ ይታወሳል፡፡

በሆሮ ጉዱሩ ወለጋ ዞን ሱሉላ ፊንጫ ወረዳ በሚገኘው የፊንጫ ስኳር ፋብሪካ፣ ከ450 በላይ ቋሚ እና የኮንትራት ቅጥር ሠራተኞች መታሰራቸውን፣ ቤተሰቦቻቸው እና የፋብሪካው ሠራተኞች ለአሜሪካ ድምፅ ተናግረዋል። የሱሉላ ፊንጫ ወረዳ አስተዳዳሪ አቶ ፋንታሁን ታዬ፣ ሠራተኞቹ የታሰሩት «በፋብሪካው ይዞታ ውስጥ በሕገ ወጥ መንገድ የግብርና ሥራ ላይ ተሰማርተው በመገኘታቸው ነው፤» ሲሉ ለአሜሪካ ድምፅ ተናግረዋል። በጉዳዩ ላይ፣ ከፊንጫ ስኳር ፋብሪካ አስተዳደር እና ከኢትዮጵያ ስኳር ኮርፖሬሽን ምላሽ ለማግኘት ያደረግነው ሙከራ አልተሳካም። ዝርዝሩን ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።    

በደቡባዊ ካሊፎርኒያ ግዛት ከፍተኛ ጉዳት እያደረሰው ያለውን ሰደድ እሳት ለማጥፋት የእሳት አደጋ ሠራተኞች ከፍተኛ ርብርብ እያደረጉ ባሉበት ወቅት፣ እንደአዲስ ሊባባስ ይችላል ተብሎ የተሰጋው ጠንካራ ንፋስ እሳቱን ሊያባብሰው እና ከቁጥጥር ውጪ ሊያደርገው ይችላል ሲሉ የትንበያ ባለሞያዎች አስጠንቅቀዋል። የአሜሪካ ብሔራዊ የአየር ትንበያ አገልግሎት በአወጣው ማስጠንቀቂያ፣ ነገ ማክሰኞ ሊጨምር ይችላል ተብሎ የተሰጋው ጠንካራ ንፋስ በሰዓት ከ80 እስከ 110 ኪሎሜትር ሊጓዝ ይችላል ብሏል። ከስምንት ወራት በላይ በቂ ዝናብ ሳይገኝ በቆየው አካባቢ የሚገኘው ደረቅ የአየር ሁኔታ እና ጠንካራ ንፋስ፣ ሰደድ እሳቱ እንዲባባስ ምክንያት ኾኗል። ለአንድ ሳምንት በዘለቀው እሳት እስካሁን የ24 ሰዎች ሕይወት ያለፈ ሲኾን፣ በቢሊየኖች የሚቆጠር ንብረትም አውድሟል። ከሟቾቹ መካከል ስምንቱ በፓሲፊክ ፓሊሳዴስ አካባቢ በተዛመተው እሳት የሞቱ መሆናቸውን ባለስልጣናት ያስታወቁ ሲሆን ከ12 ሺህ በላይ ቤቶች እና ህንፃዎች ወድመዋል። እስከ ትላንት እሁድ ምሽት ድረስ 100 ሺህ ሰዎች ከአካባቢያቸው ለቀው እንዲወጡ ማስጠንቀቂያ የደረሳቸው ሲሆን፣ አዲስ ንፋስ ሊነሳ እንደሚችል ማስጠንቀቂያ መውጣቱን ተከትሎ ነዋሪዎቹ ወደ መኖሪያቸው መመለስ እንደማችሉ ተመልክቷል። እሳቱ እየተስፋፋ መሄድ መቀጠሉን ተከትሎም፣ የአካባቢው ባለስልጣናት፣ ሕዝብ በብዛት የሚኖርባቸውን አካባቢዎች እና እንደ ፖውል ጌቲ ሙዚየም እና ታዋቂ ከሆኑ የአሜሪካ ከፍተኛ የትምህርት ተቋማት አንዱ የሆነው የካሊፎርኒያ ዩንቨርስቲን የመሳሰሉ፣ የከተማዋን ቁልፍ ምልክቶች ሊያወድም ይችላል የሚል ስጋታቸውን እየገለፁ ነው። እስካሁን በተደረጉ ቅድመ ጥናቶች መሠረት፣ እሳቱ በንብረት ላይ ያደረሰው ጉዳት እና የኢኮኖሚ ኪሳራ ከ130 እስከ 150 ቢሊየን የአሜሪካ ዶላር ሊሆን እንደሚችል ተገምቷል። የካሊፎርኒያ ግዛት አስተዳዳሪ ጋቪን ኒውሶም ከኤን ቢ ሲ የቴሌቭዥን ጣቢያ ጋራ ባደረጉት ቃለምልልስ እሳቱ እንዴት ሊነሳ እንደቻለ በገለልተኛ አካል እንዲጣራ ጠይቀዋል።   

በጋዛ የሚካሄደውን ጦርነት ለማስቆም፣ አሸማጋዮች የመጨረሻ ያሉትን የእርቅ ስምምነት ረቂቅ ሐሳብ ለእስራኤል እና ለሐማስ ማቅረባቸውን፣ በድርድሩ ዙሪያ ማብራሪያ የቀረበላቸው አንድ ባለሥልጣን አስታወቁ። በድርድሩ ላይ የጆ ባይደን እና የዶናልድ ትራምፕ ልዑካን መገኘታቸውንም አመልክተዋል። ባለሥልጣኑ እንደተናገሩት፣ የተኩስ ማቆምን እና የታጋቾችን መለቀቅ በሚመለከት ኳታር ያቀረበችው ረቂቅ የስምምነት ጹሑፍ ዶሃ ውስጥ በተደረገ ውይይት ላይ ለሁለቱም ወገኖች የቀረበ ሲሆን፣ የእስራኤል 'ሞሳድ' እና 'ሺን ቤት' የተሰኙት የስለላ ተቋማት እንዲሁም የኳታር ጠቅላይ ሚኒስትር በቦታው መገኘታቸውም ተመልክቷል። በመጪው ሳምንት ዶናልድ ትራምፕ ወደ ሥልጣን ሲመለሱ የዩናይትድ ስቴትስ ልዑክ ይሆናሉ ተብለው የሚጠበቁት ስቲቭ ዊትኮፍም ድርድሩ ላይ መገኘታቸውን ባለሥልጣኑ ጨምረው ገልጸዋል። በተጨማሪም፣ የተሰናባቹ ባይደን አስተዳደር ልዑክ ብሬት ማክጉርክ በድርድሩ መሳተፋቸውን አንድ የዩናይትድ ስቴትስ ምንጭ ለሮይተርስ ተናግረዋል። «ስምምነት ላይ ለመድረስ መጪዎቹ 24 ሰዓታት ወሳኝ ናቸው» ያሉት ባለሥልጣኑ ረቂቁ ዛሬ ሰኞ ባለቀ ሰዓት የተገኘ ውጤት መሆኑን አመልክተዋል። የጋዛን ጦርነት ለማስቆም የሚያስችል ድርድር ለማካሄድ ዩናይትድ ስቴትስ፣ ኳታር እና ግብፅ ከአንድ ዓመት በላይ ሲሠሩ ቢቆዩም እስካሁን ውጤት ማግኘት አልቻሉም። 

በሰሜናዊ ምስራቅ ናይጄሪያ፣ ቦርኖ ግዛት ውስጥ እስላማዊ ታጣቂዎች ባደረሱት ጥቃት፣ ቢያንስ 40 ገበሬዎች መግደላቸውን የመንግሥት ባለሥልጣናት ዛሬ ሰኞ አስታወቁ። ጥቃቱ የተፈፀመው እሑድ ዕለት ሲሆን፣ ለጥቃቱ የቦኮ ሃራም ቡድን እና ከቡድኑ ተገንጥሎ የወጣ እና በቦርኖ ግዛት የሚንቀሳቀስ ለእስላማዊ መንግሥት ታማኝ መኾኑ የተገለፀ ቡድን ተጠያቂ መደረጋቸውን የቦርኖ ግዛት አስተዳዳሪ የሆኑት ባባጋና ኡማርራ ዙሉም ተናግረዋል። አስተዳዳሪው አክለው፣ ሲቪሎች «ደኅንነታቸው የተጠበቁ ዞኖች» ተብለው ከጠቀሷቸው እና የጦር አባላት ከፅንፈኞች እና ከተቀበሩ ፈንጂዎች እንዳፀዷቸው ከገልጿቸው አካባቢዎች እንዳያልፉ አስጠንቅቀዋል። አክለውም ታጣቂዎቹ ያደረሱት ጥቃት ላይ ምርመራ እንዲካሄድ ጠይቀዋል። በናይጄሪያ የተመሰረተው ቦኮ ሃራም፣ እንደ አውሮፓውያን አቆጣጠር ከ2009 ዓ.ም ጀምሮ ምዕራባዊ የትምህርት አሰጣጥን ለመዋጋት እና አክራሪ እስላማዊ ሕግን ለመጫን የትጥቅ ትግል ሲያካሂድ ቆይቷል። አፍሪካ ከታጣቂዎች ጋራ ካደረገቻቸው ትግሎች ረጅሙን ጊዜ መፍጀቱ የተገለጸው ግጭትም፣ ከናይጄሪያ አልፎ በስተሰሜን የሚገኙ የጎረቤት ሀገራትም ተስፋፍቷል። ታጣቂዎቹ እስካሁን ባደረሷቸው ጥቃቶች ቢያንስ 35 ሺሕ ንፁሃን ዜጎች የተገደሉ ሲኾን፣ በሰሜን ምስራቃዊ የናይጄሪያ አካባቢ የሚኖሩ ከ2 ሚሊየን በላይ ሰዎች ከአካባቢያቸው ተፈናቅለዋል።    

በሞዛምቢክ አከራካሪ የነበረውን ምርጫ ውጤት ተቃውመው፣ አንድ የተቃዋሚ ፓርቲ መሪ የሥራ ማቆም አድማ መጥራታቸውን ተከትሎ ዋና ከተማው ጭር ባለበት ዕለት አዲሱ ፓርላማ ሥራ ጀምሯል። ሁለት አነስተኛ ተቃዋሚ ፓርቲዎች የምርጫ ውጤቱን አንቀበልም በማለት ተቃውሟቸውን ለመግለፅ የመክፈቻ ሥነ-ስርዓቱ ላይ ያልተገኙ ሲሆን፣ ለወራት የተካሄደው እና የሰው ህይወት የጠፋበትን አለመረጋጋት ተከትሎ በተከፈተው ፓርላማ፣ ተመራጩ ፕሬዝዳንት ዳንኤል ቻፖ መረጋጋት እና አንድነት እንዲሰፍን ጠይቀዋል። በሞዛምቢክ ተሰሚነት አጥተናል በሚሉ ወጣቶች ዘንድ ከፍተኛ ተቀባይነት ያለው ተቃዋሚ ፓርቲ መሪ የሆኑት ቬናንሲዮ ሞንድላኔ፣ የምርጫው ውጤት መጭበርበሩን እና ከ50 ዓመት በላይ በሥልጣን ላይ የቆየው የቻፖ ፓርቲ እንዲያሸንፍ መደረጉን ተናግረዋል። ቻፖ ቃለ መሃላ ፈፅመው ሥልጣን እንዲረከቡ በሚጠበቅባቸው ከሰኞ እስከ ረቡዕ ባሉት ቀናትም፣ ደጋፊዎቻቸው ተቃውሟቸውን ለመግለፅ የሥራ ማቆም አድማ እንዲያደርጉ ጥሪ አቅርበዋል። ፓርላማው ዛሬ የመክፈቻ ሥነ-ስርዐቱን ሲያካሂድ፣ በተለምዶ ከፍተኛ ግርግር ይታይበት በነበረው የዋና ከተማው ማዕከል፣ አብዛኞቹ ሱቆች መዘጋታቸውን እና መንገዶችም ጭር ማለታቸውን በቦታው ተገኝቶ ሁኔታውን የተመለከተው የአዣንስ ፍራንስ ፕሬስ ዘጋቢ አመልክቷል።

ከአራት አመት በፊት በሚዲያ ተቋም ይሰሩ በነበሩ ጋዜጠኞች የተመሰረተው ሀቅ ቼክ በኢትዮጵያ ሆን ተብለው ሆነ ባለማወቅ የሚሰራጩ መረጃዎችን በማጣራት የሀሰተኛ መረጃዎችን ስርጭት ለመቀነስ ጥረት ሲያደርግ ቆይቷል። በዚህ ተቋም የመረጃ አጣሪዎች አስተባባሪ ሆኖ የሚያገለግለው ኪሩቤል ተስፋዬም የመጀመሪያ ዲግሪውን ያገኘበትን የምህንድስና ሙያ በመተው ሀሰተኛ መረጃ በማህበረሰቡ ውስጥ እያደረሰ ያለውን ጉዳት ለመቀነስ እየሰራ መሆኑን ለአሜሪካ ድምፅ ገልጿል። ስመኝሽ የቆየ ከኪሩቤል ጋር ያደረገችውን ቆይታ ከተያያዘው የቪዲዮ ፋይል ያገኛሉ።

ባለፈው ሰኞ፣ ታኅሣሥ 28 ቀን 2017 ዓ.ም, ከዚኽ ዓለም በሞት የተለዩት አንጋፋው ፖለቲከኛ እንዲሁም የምጣኔ ሀብት እና የፋይናንስ ባለሞያ አቶ ቡልቻ ደመቅሳ ሥርዐተ ቀብር፣ እሑድ፣ ጥር 4 ቀን 2017 ዓ.ም. በዐዲስ አበባ ከተማ ጴጥሮስ ወጳውሎስ መካነ መቃብር ተፈጽሟል።  ከሥርዐተ ቀብራቸው አስቀድሞ፣ በዓድዋ ድል መታሰቢያ አዳራሽ በተከናወነው የአስከሬን ሽኝት መርሐ ግብር ላይ በተነበበው ዜና ሕይወት፣ አቶ ቡልቻ፥ ከአባታቸው አቶ ደመቅሳ ሰንበቶ እና ከአእናታቸው ወይዘሮ ናስሴ ሰርዶ፣ በምዕራብ ወለጋ ቦጅ በርመጅ አሌ ኤቢቻ በተባለ ስፍራ፣ በ1922 ዓ.ም. እንደተወለዱ ተገልጿል። የአንደኛ ደረጃ ትምህርታቸውን በጊምቢ ከተማ ያጠናቀቁት አቶ ቡልቻ፣ የሁለተኛ ደረጃ ትምህርታቸውን በአቃቂ እና በአርሲ ነገሌ ኩየራ ሰባተኛ ቀን አድቬንቲስት ሚስዮን ተምረዋል። በከፍተኛ ትምህርት ዝግጅታቸው፣ የመጀመሪያ ዲግሪያቸውን ከያኔው ቀዳማዊ ኀይለ ሥላሴ ዩኒቨርሲቲ በኢኮኖሚክስ፣ ሁለተኛ ዲግሪያቸውን ደግሞ ከአሜሪካው ሴርኪውዝ ማክስዌል ዩኒቨርሲቲ በአጠቃላይ የመንግሥት ፋይናንስ ማግኘታቸውን የሕይወት ታሪካቸው አስፍሯል። በአስከሬን ሽኝት ሥነ ሥርዓት ላይ ያገኘናቸው ፕሮፈሰር መረራ ጉዳና ስለ አቶ ቡልቻ ሲናገሩ፣ «ላመኑበት ዓላማ የኖሩ ሰው ናቸው፤» ብለዋል። አቶ ብሥራት ቡልቻ፣ የአቶ ቡልቻ ደመቅሳ የመጀመሪያ ልጅ ናቸው። አባታቸው በሕይወት ዘመናቸው፣ ሰው እንዲማር የሚያግዙና  ለአገራቸው ሳይሰለቹ ሠርተው ያለፉ ናቸው፤ ብለዋል። የአቶ ቡልቻ ባለቤት ወይዘሮ ሄለን ገብረ እግዚአብሔር በበኩላቸው፣ ባለቤታቸው «ሀገር ወዳድ፣ ለተቸገሩ የሚረዱ፣ ለቤተሰባቸው አርኣያ እና ተወዳጅ ሰው ነበሩ፤» ብለዋል። በሽኝት ሥነ ሥርዓቱ ላይ መልእክት ያስተላለፉት የዐዲስ አበባ ከተማ ከንቲባ አዳነች አቤቤ በበኩላቸው፣ አቶ ቡልቻ፣ አገራቸውንና ሕዝባቸውን በብቃትና በታማኝነት ያገለገሉ ሰው ናቸው፤ ብለዋል። አቶ ቡልቻ፣ በኢትዮጵያ በዘመናዊ የግል ንግድ ባንኮች ምሥረታ ታሪክ ተጠቃሽ የኾነው የአዋሽ ኢንተርናሽናል ባንክ መሥራች እንደነበሩም፣ የወቅቱ የአዋሽ ባንክ ዋና ሥራ አስኪያጅ አቶ ፀሓይ ሽፈራው ተናግረዋል።  በንጉሣዊ መንግሥት ወቅት፣ በዓለም ባንክ ውስጥ ኢትዮጵያን ወክለው ለአራት ዓመታት በቦርድ አባልነት የሠሩት አቶ ቡልቻ፣ በተባበሩት መንግሥታት ድርጅትም ውስጥ ተቀጥረው፣ በተለያዩ የአፍሪካ ሀገራት የልማት ፕሮግራም አምባሳደር በመኾን ዕድሜአቸው ለጡረታ እስከሚደርስ ድረስ አገልግለዋል። የምጣኔ ሀብት እና የፋይናንስ ባለሞያው አቶ ቡልቻ፣ በቀደመው የፖለቲካ ሕይወታቸው፣ በዐፄ ኀይለሥላሴ ዘመነ መንግሥት በገንዘብ ሚኒስቴር የበጀት ማስፈጸሚያ ክፍል ውስጥ ረዳት ዳይሬክተር እና ዳይሬክተር ጀነራል በመጨረሻም  ምክትል ሚኒስትር ኾነው አገልግለዋል። የኦሮሞ ፌዴራሊስት ዴሞክራሲያዊ ንቅናቄን በማቋቋም እና በሊቀ መንበርነት በመምራት በኢትዮጵያ የፓርቲ ፖለቲካ እንቅስቃሴ ውስጥ የበኩላቸውን ሚና ተጫውተዋል። በፓርቲው አባልነታቸው በአገራዊ ምርጫ ተወዳድረው የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ተመራጭ ኾነው ይሰጧቸው በነበሩ አስተያየቶች በብዙዎች ዘንድ ይታወሳሉ። ዜና ዕረፍታቸውን ተከትሎ መልእክት ያስተላለፉት ጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ አሕመድ፣ «አቶ ቡልቻ፣ በሚችሉት ኹሉ አገራቸውንና አፍሪካን ያገለገሉ፣ በአቋማቸው ጽኑ፣ ሕዝቦችን ለማቀራረብ የተጉ፣ እውነት ብለው ያመኑትን የትም እና መቼም ቢኾን የሚናገሩ ነበሩ፤» ብለዋል። አንጋፋው ፖለቲከኛ እና የምጣኔ ሀብት እንዲሁም የፋይናንስ ባለሞያ አቶ ቡልቻ ደመቅሳ፣ ባለትዳር እና የስድስት ልጆች አባት ነበሩ።

ዛሬ እሑድ ጥር 4 ቀን በተካሔደው የ2025 የዱባይ ማራቶን በሁለቱም ጾታ ኢትዮጵያውያን ከአንደኛ እስከ አሥረኛ ያለውን ደረጃ ይዘው አጠናቀዋል፡፡ በዓለም አትሌቲክስ የወርቅ ደረጃ ባለው የዱባይ ማራቶን፣ በወንዶች ምድብ አሸናፊ የኾነው በማራቶን የመጀመሪያ ውድድሩን ያደረገው ቡቴ ገመቹ ሲኾን በሴቶቹ በዳቱ ሂርጳ አሸንፋለች፡፡ ባለፈው ሰኔ ወር በቻይና ጉይዡ ዜኒንግ የግማሽ ማራቶን ውድድርን ያሸነፈው የ23 ዓመቱ አትሌት ቡቴ፣ የ ዛሬውን የዱባይ ማራቶችን ለማጠናቀቅ 2፡04፡51 የሆነ ጊዜ ወስዶበታል፡፡ በወንዶቹ የመጀመርያዎቹን 14 ደረጃዎች ኢትዮጵያውያን በያዙበት በዚህ ውድድር ከቡቴ  በ23 ሰከንድ ዘግይቶ የገባው ብርሃኑ ፀጉ ነው፡፡ አትሌት ሺፈራ ታምሩ ደግሞ ውድድሩን በሦስተኝነት አጠናቋል፡፡ኬንያዊው የቀድሞ የዓለም ክብረ ወሰን ባለቤት ዴኒስ ኪሜቶ 15ኛ በመውጣት ከ1-15 ባለው ደረጃ ውስጥ የገባ ኢትዮጵያዊ ያልሆነ ብቸኛው አትሌት ነው፡፡ በዳቱ ሂርፓ አንደኛ በወጣችበት በሴቶች ውድድር፣ የ2023 አሸናፊዋ የታምራት ቶላ ባለቤት ዴራ ዲዳ ሁለተኛ ወጥታለች፡፡ የ25 ዓመቷ አትሌት በዳቱ የግል ምርጥ ሰዓቷን በከፍተኛ መጠን አሻሽለ ውድድሩን 2፡18፡27 በሆነ ሰአት ማጠናቀቋን የዓለም አትሌቲክስ መረጃ ያሳያል፡፡ በሴቶቹ ኢትዮጵያውያን የመጀመሪያዎቹን 16 ደረጃዎች ይዘው ባጠናቀቁበት በዱባይ ማራቶን ሦስተኛ የወጣችው ትግስት ግርማ ናት፡፡ በሁለቱም ምድቦች አንደኛ የወጡ አትሌቶች እያንዳንዳቸው 80 ሺሕ የአሜሪካ ዶላር ሲሸለሙ ሁለተኛ እና ሦስተኛ የወጡት ደግሞ እያንዳንዳቸው 40 ሺህ እና 20ሺህ ዶላር መሸለማቸውን የውድድሩ አዘጋጆች መረጃ ያሳያል፡፡

ለሁለት ቀናት የሥራ ጉብኝት አዲስ አበባ የቆዩት እና ከጠቅላይ ሚኒስትር ዐብይ አሕመድ ጋራ የተወያዩት፣ የሶማሊያው ፕሬዝደንት ሐሰን ሼኽ መሐመድ በኢትዮጵያ የነበራቸውን ቆይታ አጠናቀው፣ ዛሬ እሑድ ወደ ሀገራቸው ተመልሰዋል።  የፕሬዝደንቱን መመለስ ይፋ ያደረጉት ጠቅላይ ሚኒስትር ዐብይ አሕመድ፣  «የሁለትዮሽ ግንኙነቶቻችንን ለማጠናከር ውጤታማ ውይይቶች ካደረግን በኋላ ዛሬ ከሰዓት ፕሬዝደንት ሐሰን ሼኸ መሐሙድን ሸኝቻለሁ» ሲሉ በፌስ ቡክ ገጻቸው ላይ አስፍረዋል።  ትላንት ቅዳሜ ጥር 3 ቀን 2017 ዓ.ም. ማምሻውን ሁለቱ ሀገራት በአወጡት የጋራ መግለጫ፣ መሪዎቹ በመዲናቸው ሙሉ የዲፕሎማሲያዊ ውክልና እንዲኖር በማድረግ የሁለትዮሽ ግንኙነታቸውን «ወደነበረበት ለመመለስ እና  ለማሻሻል»  መስማማታቸውን አስታውቀዋል።  የጋራ መግለጫው አክሎም፣ «ለቀጠናው መረጋጋት፣ በሁለቱ ሀገራት መካከለ በጋራ እምነት፣ በመተማመን እና በመከባበር ላይ የተመሰረተ ጠንካራ ትብብር እንደሚያስፈልግ መሪዎቹ አረጋግጠዋል» ይላል።   የሶማሊያና የኢትዮጵያ ግንኙነት የሻክረው፣ ኢትዮጵያ ከሶማሊያ ነጻ ሀገርነቷን ካወጀችው ሶማሊላንድ ጋራ፣ አወዛጋቢ የባሕር በር የመግባቢያ ሰነድ ስምምነት እንደ አውሮፓውያን አቆጣጥር ጥር 1 ቀን 2024 ዓ.ም ከተፈራረመች በኋላ ነው።  በወቅቱ የተካሔደውን ስምምነት ተከትሎ መግለጫ ያወጣችው ሶማሊያ፣ ኢትዮጵያ በሶማሊያ ሉዓላዊነት እና የግዛት አንድነት ላይ ግልጽ ጥሰት ፈጽማለች ስትል ቁጣዋን ገልጻ ነበር።  ባለፈው ዓመት ኀሙስ፣ መጋቢት 26 ቀን 2016 ዓ.ም. ሶማሊያ ኢትዮጵያን በውስጥ ጉዳዮች ጣልቃ ገብነት በመውቀስ፣ በሞቃዲሾ የሚገኙት የኢትዮጵያ አምባሳደር ሙክታር መሐመድ ዋሬ፣ በ72 ሰዓታት ውስጥ አገሪቱን ለቀው እንዲወጡ አስታውቃ ነበር።  በተጨማሪም፣ ከፊል የራስ ገዝ ግዛት በኾነችው ፑንትላንድ እና ራሷን እንደ አገር በምትቆጥረው በተገንጣይዋ የሶማሊላንድ ግዛት ውስጥ የሚገኙ የኢትዮጵያ ቆንስላ ጽሕፈት ቤቶች እንዲዘጉ ወስና ቀን ማስቀመጧን ሶማሊያ ይፋ አደረገች። በታኅሣሥ ወር በቱርክ ሸምጋይነት የተካሄደው ድርድር እና ስምምነት ግን የሁለቱን ሀገራት ውጥረት አርግቦታል።  ሁለቱ ሀገራት የሶማሊያውን ፕሬዝደንት የኢትዮጵያ ጉብኝት ተከትሎ ትላንት በአወጡት የጋራ መግለጫም፣ ዐብይ እና መሐሙድ የአንካራው ስምምነትም ለማስፈፀም ቁርጠኛ መኾናቸውን ገልጸው፣ በስምምነቱ ላይ  የተቀመጠውን ዝርዝር ቴክኒካዊ ጉዳዮችንም ለማፋጠን መስማማታቸው አስታውቀዋል።   ይህ በእንዲህ እንዳለ፣ የኤርትራ፣ የግብፅ እና ሶማሊያ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትሮች ካይሮ ላይ የጋራ ውይይት  አካሂደዋል።  ውይይቱ የሦስቱ ሀገራት መሪዎች ኅዳር ወር ላይ አስመራ ላይ የሦስትዮሽ ጉባኤ ካደረጉ በኋላ የመጀመሪያው ነው። የግብጽ መንግሥት ሚዲያ አል - ሀራም የሀገሪቱን የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር በዳር አብድላቲን ጠቅሶ “በቀይ ባህር ውስጥ ምንም ዐይነት ወታደራዊ ወይም የባህር ሃይል አባል ያልሆነ ወይም የባህር ዳርቻው አካል ያልኾነ መንግሥት ተቀባይነት የለውም" ብለዋል።  ጠቅላይ ሚኒስትሩ ይህን ያሉት ከሶማሊያ እና ከኤርትራ አቻቸው አህመድ ሞአሊም ፊቂ እና ኦስማን ሳሌህ ጋራ በመኾን መግለጫ በሰጡበት ወቅት ነው። የሦስትዮሹ ውይይት በቀጣይ  በሶማሊያ ዋና ከተማ ሞቃዲሾ ላይ እንደሚካሔድ ቀኑን ሳይጠቅሱ አስታውቀዋል። 

የአሜሪካ ድምፅ ያነጋገራቸው በሱሰ ውስጥ ያለፉ ወጣቶች፥ የአልኮል መጠጥን፣ ሲጋራንና ጫትን ጨምሮ እንደ ቀልድ የጀመሯቸው ሱስ አማጭ ልምምዶች፣ እያደር ሕይወታቸውን እንዳመስቃቀሉባቸውና የጤና እክልም እንዳመጡባቸው ነግረውናል፡፡ በጉዳዩ ላይ ያነጋገርናቸው የሥነ ልቡና ባለሞያዎች በበኩላቸው፣ የወጣቶች የሱስ ተጋላጭነት እያስከተለባቸው ካለው ማኅበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ቀውስ ባለፈ፣ ለአእምሮ ጤና ሕመምም ምክንያት እየኾነ መምጣቱን ይናገራሉ፡፡  በዚኽ ጉዳይ ላይ የተዘጋጀውን ዘገባ ከተያያዘው ፋይል ይመልከቱ።

«ልጄስ» ተከታታይ ድራማ፣ በካሜሩን በሚዘጋጀው ፓን አፍሪካን ዶውላ ፊልም ፌስቲቫል ላይ፣ በምርጥ የፊልም መቼት ማስዋብ እና በምርጥ ሲኒማ ዘርፍ አሸናፊ ኾኗል።  «ልጄስ»- ልጁ ለትምህርት ወደ አንድ አነስተኛ የገጠር ከተማ አምርቶ በዚያው የጠፋበት አርሶ አደር ልጁን በመፈለግ ሒደት ውስጥ የሚያሳልፋቸው ገጠመኞች እና ተግዳሮቶች የተቃኘበት ነው፡፡  የፊልሙ ጸሓፊ እና አዘጋጅ ሰማኝጌታ አይዝሉህም፣ «እኔ መምከር በምችልበት ዕድሜ ላይ ባለመኾኔ፣ ድራማው ከማስተማር ይልቅ ጠያቂ እና ደንበር ተሻጋሪ የኾነ ሐሳብ እንዲኖረው ማድረግ ላይ አተኩሪያለኹ፤» ብሏል፡፡ በ«ጉዞ ፊልሞች» የተዘጋጀው ይኸው ተከታታይ ድራማ፣ ከጥቂት ሳምንታት በኋላ በቃና ቴሌቭዥን በኩል ለእይታ እንደሚበቃ፣ የፊልሙ ዲሬክተር፣ ጸሓፊ እና አዘጋጅ ሰማኝጌታ አይችሉህም ለአሜሪካ ድምፅ አስታውቋል። ወጣት የፊልም ባለሞያዎቹን  ሰማኝጌታን አይችሉህም እና ሲኒማቶግራፈር ጋድ ክፍሎም ጋራ ቆይታ አድርገናል። ከተያያዘው ፋይል ሙሉውን ይከታተሉ። 

ተመራጩ ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ ለአፍ ማስያዣ ከሰጡት ገንዘብ ጉዳይ ጋራ በተያያዘ ጥፋተኛ ሆነው በተገኙበት እና ብይን ቢሰጣቸውም፤ ለወንጀሉ መቀጫ ግን ዳኛው ምንም ዐይነት ቅጣት አልጣሉባቸውም። ዛሬ አርብ በኒው ዮርክ ማንሃተን የሚገኘው ችሎት ዳኛ ሁዋን ኤም መርቻን በትራምፕ ላይ የሰጡት ይህ ብይን፣ እስር ወይም የገንዘብ ቅጣት የማይጨምር በመሆኑ ወደ ዋይት ሀውስ ከመመለስ የማያግዳቸው ቢሆንም፤ ጥፋተኛ የተባሉበትን ወንጀል ግን የሚያጸና ነው። ትራምፕ በበኩላቸው ‘የፈጸምኩት ወንጀል የለም’ ሲሉ ይግባኝ እንደሚሉ ተናግረዋል። ከ2016ቱ ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ ጋራ የተያያዘ መረጃ ለመሸፋፈን በተፈጸመው እና ‘የተለምዶ አሠራሮችን የናደ ነው’ የተባለው የወንጀል ጉዳይ በ34 ክሶች ጥፋተኛ ኾነው ቢገኙም፤ ፍርዱ በምርጫ ውጤት ላይ ያስከተለው አሉታዊ ተጽዕኖ የለም።  

ዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ ለአእዋፋት ኢንፍሉዌንዛ የተጋለጠ አንድ ሰው ህይወቱ ማለፉን፣ የሉዊዚያና ክፍለ ግዛት የጤና ባለሥልጣናት ባለፈው ሰኞ ይፋ አደረጉ። የዓለም ጤና ድርጅት በበኩሉ በማኅበረሰብ ደረጃ ለበሽታው የመጋለጥ እጣ አሁንም አነስኛ መሆኑን ቢገልጽም፤ የአሜሪካ ድምጿ ዶራ መኩዋር ባጠናቀረችው ዘገባ እንደጠቆመችው ግን አንዳንድ የሕክምና ባለሞያዎች የሥጋት ድምጽ ማሰማታቸውን ቀጥለዋል። የዘገባውን ዝርዝር አሉላ ከበደ ወደ አማርኛ መልሶታል።

የበጎ ፈቃድ አገልግሎቶች፣ በማኅበረሰብ ውስጥ የሚያጋጥሙ ችግሮችን በማቃለል ኹለንተናዊ ለውጥን ለማምጣት ኹነኛ ሚና አላቸው፡፡ ሰው ሠራሽ እና ተፈጥሯዊ ቀውሶች በሚፈራረቁባቸው እንደ ኢትዮጵያ ባሉ አዳጊ ሀገራት ደግሞ፣ የበጎ ፈቃድ አገልግሎት ፋይዳው የጎላ ነው፡፡ በኢትዮጵያ፣ በጎ ፈቃደኞችን በማስተባበር በጦርነትም ኾነ በሌሎች ሰው ሠራሽ እና ተፈጥሯዊ አደጋዎች የተጎዱ እና ተጋላጭ የኾኑ የማኅበረሰብ ክፍሎችን የመደገፍ ሥራ ከሚያከናውኑ ድርጅቶች ውስጥ፣ የኢትዮጵያ ቀይ መስቀል ማኅበር በቀዳሚነት ይጠቀሳል፡፡ የበጎ ፈቃድ አገልግሎትን ፈጣን ደራሽነት የሚሹ ሰው ሠራሽ እና ተፈጥሯዊ አደጋዎች፣ በልዩ ልዩ የኢትዮጵያ አካባቢዎች በተደጋጋሚ እየታዩ ባሉበት በአሁኑ ወቅት፣ በተለይ ወጣቶች ቀዳሚ ሚና መጫወት እንደሚችሉ ይታመናል፡፡ ለመኾኑ፣ በበጎ ፈቃድ አገልግሎቶች ውስጥ የወጣቶች ተሳትፎ እንዴት ይገለጻል? በኢትዮጵያ ቀይ መስቀል ማኅበር የዐዲስ አበባ ከተማ ቅርንጫፍ ሥር የበጎ ፈቃድ አገልግሎቶችን እያበረከቱ ከሚገኙ ወጣቶች መካከል፣ የአሜሪካ ድምፅ ያነጋገራቸው አራት ወጣቶች ስለተሳትፏቸው አውግተውናል፡፡ ዝርዝሩን ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።

ኢትዮጵያ ዛሬ አርብ የአክሲዮን ገበያ መጀምሯን ይፋ አደረገች። ርምጃው እየተከመ የመጣውን ኢኮኖሚዋን ነፃ ለማድረግ የኢትዮጵያው ጠቅላይ ሚኒስትር አብይ አህመድ ከያዙት ጥረት የቅርብ ጊዜው ተደርጎ ተወስዷል። በአክሲዮን ገበያው የተመዘገበው የመጀመሪያ ኩባንያ መንግሥታዊው ኢትዮ ቴሌኮም ሲኾን፤ የተለያዩ ባንኮችን እና የመድን ኢንሹራንስ ኩባንያዎችን ጨምሮ በደርዘን የሚቆጠሩ ሌሎች የንግድ ተቋማትም በቅርቡ ይቀላቀላሉ ተብሎ ይጠበቃል። በ2010 ዓ.ም ሀገሪቱን የመምራት ሥልጣን ከያዙ በኋላ፣ በመንግሥት ቁጥጥር ስር ያለውን ኢኮኖሚ ለነጻ ገበያ እና ለውጭ መዋዕለ ንዋይ አፍሳሾች ክፍት ለማድረግ ያላቸውን ፍላጎት ያመለከቱት አብይ፣ እንደ አውሮፓውያን የዘመን አቆጣጠር ከ2020 እስከ 2022 ባለው ጊዜ በሰሜን ኢትዮጵያ የተካሄደውን አስከፊ የእርስ በርስ ጦርነት ጨምሮ በሃገሪቱ እየተካሄዱ ያሉ ግጭቶችን ተከትሎ ዩናይትድ ስቴትስ በኢትዮጵያ ላይ የጣለችው ማዕቀብ፡ የኢኮኖሚ ተሃድሶው እንደተባለው መሄድ ያለመቻሉ ተዘግቧል። የኢትዮጵያ መንግሥት ባለፉት ቅርብ ወራት ውጥስ የውጭ መዋዕለ ንዋይ ለመሳብ በሚል በርካታ የኢኮኖሚ ተሃድሶ ርምጃዎችን መውሰዱ ይታወቃል። በቅርቡም የኢትዮጵያ ፓርላማ የውጭ ባንኮች ኢትዮጵያ ውስጥ ቅርንጫፎችን እንዲከፍቱ የሚፈቅድ ሕግ አጽድቋል። ሆኖም ሕጉ የዓለም አቀፍ ኩባንያዎች ይዞታ እስከ 49 በመቶ የሚኾነውን አክሲዮን ድርሻ ብቻ እንዲይዙ እገዳ ይጥላል። በሌላ ተዛማች ዜና የኢትዮጵያ መንግሥት ባለፈው የጥቅምት ወር ያዘጋጀው የመጀመሪያው የኢትዮ ቴሌኮም የአክሲዮን ሽያጭ እስከ 10 በመቶ የሚሆነውን የአክሲዮን መሸጥ መፍቀዱን ይፋ አድርጓል። ኢትዮጵያ የሃገሪቱ መገበያያ የሆነው ብር ዶላር የመግዣ ዋጋ በነፃ ገበያ እንዲወሰን የሚያስችል ከፍተኛ የምንዛሪ ዋጋ ማሻሻያ ለውጥ ባለፈው ሐምሌ ወር ይፋ ማድረጓም አይዘነጋም። ይሁንና የኢትዮጵያ ብር የዶላር አቅም ይበልጥ መዳከም እየታየበት መጥቷል። ኢትዮጵያ ከ1967 የአፄ ኃይለ ሥላሴ መንግሥት መውደቅ እና ማርክሳዊ ሥርዐት ያራምድ የነበረው ደርግ ኢኮኖሚውን በመንግሥት ቁጥጥር ሥር ካዋለበት ጊዜ አንስቶ ባለፉት 50 ዓመታት ጊዜ ውስጥ የአክስዮን ገበያ አልነበራትም።

በኢትዮጵያ የኤች አይ ቪ/ኤድስ ስርጭት በአገር አቀፍ ደረጃ እየቀነሰ ቢኾንም፣ በጋምቤላ ክልል እና በከተሞች ውስጥ እየጨመረ እንደሚገኝ፣ የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት የኤችአይቪ/ኤድስ ፕሮግራም(ዩኤንኤድስ) አስታውቋል። የተቋሙ ከፍተኛ አማካሪ የኾኑትና ኢትዮጵያን ጨምሮ በአምስት የአፍሪካ ሀገራት እየተሠራበት ባለው የኤች.አይ.ቪ መቆጣጠርያ የአምስት ዓመት መሪ ዕቅድ እና ስትራቴጂ ዝግጅት ላይ እንደተሳተፉ የገለጹልን ዶክተር አምኃ ኀይሌ፣ በዓለም አቀፍ ደረጃ የበሽታው ስርጭት መቀነሱን ገልጸዋል፡፡ ይኹንና፣ አሁንም ትኩረት የሚያስፈልጋቸው ለበሽታው ተጋላጭ የኾኑ ቦታዎች እና የኅብረተሰብ ክፍሎች መኖራቸውን አማካሪው ጠቁመዋል፡፡ግጭት እና ጦርነት ባለባቸው አካባቢዎች፣ የበሽታው ተጋላጭነት እየጨመረ እንዳለ የሚያሳዩ መረጃዎች መኖራቸውን፣ ዶክተር አምኃ ከአሜሪካ ድምፅ ጋራ በነበራቸው ቃለ ምልልስ ወቅት ገልጸዋል፡፡ ዝርዝሩን ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።

በኢትዮጵያ፣ ካለፈው ማክሰኞ ጀምሮ በሥራ ላይ የዋለው አዲሱ የነዳጅ ዋጋ ጭማሪ፣ አሁን እየታየ ያለውን የኑሮ ጫና ያባብሰዋል ሲሉ አንዳንድ የአዲስ አበባ ነዋሪዎች እና የታክሲ አሽከርካሪዎች ስጋታቸውን ገለጹ፡፡ ነዋሪዎቹ፣ በነዳጅ ዋጋ ጭማሪው ዙርያ ለአሜሪካ ድምፅ በሰጡት አስተያየት፣ የተደረገው የዋጋ ጭማሪ፣ የትራንስፖርት ወጪን ያንራል፣ በአገልግሎቶችና ሸቀጦች ዋጋ ላይም አሉታዊ ተፅዕኖ ያሳድራል ብለዋል፡፡ አስተያየት ሰጭዎቹ፣ መንግሥት የኅብረተሰቡን የኑሮ ኹኔታ የሚያረጋጉ ርምጃዎችን እንዲወስድም ጠይቀዋል፡፡ በነዳጅ ዋጋ ጭማሪውና ርምጃው በፈጠረው ስጋት ዙርያ ከንግድና ቀጣናዊ ትስስር ሚኒስቴር አስተያየት ለማግኘት ያደረግነው ጥረት አልተሳካም፡፡ በተያያዘ ዜና፣ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት፣ በዛሬ ውሎው የነዳጅ ውጤቶች የግብይት ስርዐትን ለመደንገግ የወጣ ረቂቅ አዋጅን አፅድቋል፡፡

በቅርብ ሳምንታት ጋዛ እና ሄይቲ ውስጥ በጋዜጠኞች ላይ የተፈጸሙት ግድያዎች ብዙኀን መገናኛ ላይ የተደቀኑትን አደጋዎች አጉልተው የሚያሳዩ ናቸው። እንደ አውሮፓውያን አቆጣጠር ባለፈው 2024 ዓም ከአንድ መቶ በላይ ጋዜጠኞች ተገድለዋል። በዓመቱ  ጋዜጠኞች ላይ ለተፈጸመው ግድያ  ጦርነት፥ አለመረጋጋት እንዲሁም የተጠያቂነት አለመኖር አስተዋጽኦ ማድረጉን ተንታኞች ይናገራሉ። የአሜሪካ ድምጽ የፕሬስ ነጻነት ዘገባዎች አዘጋጅ ጄሲካ ጂሪት ያጠናቀረችውን  ዘገባ ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ። 

የዩናይትድ ስቴትስ ጠቅላይ ፍርድቤት፣ የማኅበራዊ ሚዲያን በብሔራዊ ደኅንነት ምክንያት ማገድ የሚያስችለው አዲስ ሕግ በመጠቀም፣ የቲክ ቶክ ባለቤት የሆነው ባይትዳንስ የቻይና ኩባንያ የሚያደርገው የቃል ክርክር በፍጥነት እንዲጠናቀቅ እያደረገ ነው። የአሜሪካ ድምፁ ስቲቭ ኸርማን በዚህ ዙሪያ ያደረሰንን ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ። 

የእሳት አደጋ ሠራተኞች ብርቱ ትንቅንቅ እያደረጉ ላሉበት አደገኛ የሰድድ እሳት ቃጠሎ፣ ከ130 ሺሕ በላይ የሎስ አንጀለስ አካባቢ ነዋሪዎች አካባቢውን ለቀው እንዲወጡ ታዘዋል። እስካሁን ቢያንስ አምስት ሰዎች በአደጋው ሕይወታቸውን ማጣታቸው እና ከ1 ሺሕ በላይ ሕንፃዎች መውደማቸው ታውቋል። ትላንት ከቀትር በኋላ ላይ አዲስ የተቀሰቀሰው እና በጥድፊያ እየተዛመተ ያለው ቃጠሎ ‘ሆሊውድ ሂልስ’ በመባል የሚታወቀው ማዕከላዊ ሎስ አንጀለስ የሚገኝ የመኖሪያ መንደር ነዋሪዎች ህይወታቸውን ለማትረፍ ሲሉ ቤታቸውን ጥለው እንዲሸሹ በማስገደድ የቅርብ ጊዜው ነው። ለሰደድ እሳቱ መዛመት አመች ያደረገው፡ በአካባቢው ያለው ደረቅ የአየር ጠባይ እና ኃይለኛ ነፋስ ተቀላቅለው እስከ ነገ አርብ ድረስ አሁን በያዘው ፍጥነት እንደሚቀጥል የሚቲዎሮሎጂ ባለሞያዎች ጠቁመዋል። በአንጻሩ የእሳቱን መዛመት ለመከላከል የተሰማሩትን አውሮፕላኖች ሥራ አስተጓጉሎ የነበረው ኃይለኛ ንፋስ ከትላንት ረቡዕ አንስቶ ሥራቸውን መልሰው እንዲቀጥሉ በሚያስችል ሁኔታ መቀነሱም ተጠቁሟል። «ዛሬ ማምሻው ላይ ያለው ቀለል ያለ የንፋስ ሁኔታ የሰደድ እሳቱን መዛመት ለመከላከል የሚያግዙ አውሮፕላኖች እና ብዛት ያላቸው ተጨማሪ መከላከያዎች ወደ እሳቱ ለማቅረብ አስችሎናል” ያሉት የፓሳዴና የእሳት አደጋ ዋና አዛዥ ቻድ አውጉስቲን “ይህም አደጋውን ሙሉ በሙሉ ለመቆጣጠር ስለመቻላችን ተስፋ ሰጥቶናል” ብለዋል።   የዩናይትድ ስቴትሱ ፕሬዝደንት ጆ ባይደን የሰደድ እሳቱን መዛመት ለመዋጋት ለሚያስፈልገው ሥራ የሚውል የገንዘብ እና ሌሎች እርዳታዎች ለካሊፎርኒያ ክፍለ ግዛት ለመልቀቅ የሚያስችል የፌደራል የአደጋ ጊዜ አዋጅ አጽድቀዋል። ዋይት ሀውስ ትላንት ረቡዕ ማምሻው ላይ እንዳስታወቀው ባይደን “በቀጣዩ ቀናት ውስጥ ሙሉ ትኩረታቸውን የፌዴራል መንግስቱ ለሚሰጠው ጠቅላላ ምላሽ አመራር ለመስጠት” ወደ ጣሊያን ሊያደርጉት የነበረውን ጉዞ ሰርዘዋል። »ሰደድ እሳቱን ሙሉ በሙሉ ለመቆጣጠር፣ አካባቢውን መልሶ የመገንባቱ ጥረት መስመሩን እና ብሎም ወደ ቀድሞው የተረጋጋ ሁኔታ መመለሱን እስክናረጋገጥ ድረስ አስፈላጊውን ሁሉ ለማድረግ ተዘጋጅተናል። ብዙ ጊዜ መውሰዱ የማይቀር ነው” ያሉት ባይደን፣ “ያለጥርጥርም ረዥም ጉዞ የሚጠይቅ ነው” ሲሉ አክለዋል። የዩናይትድ ስቴትስ መከላከያ ሚንስቴርም “ተጨማሪ የእሳት አደጋ ሰራተኞችን እና እገዛዎችን” ወደ ግዛቱ ለመላክ ቃል ገብቷል። የአደጋ ጊዜ ባለሥልጣናት መሰንበቻውን የታየውን ደረቅ የዓየር ሁኔታ ተንተርሰው በሎስ አንጀለስ አካባቢ የሰደድ እሳት ሊቀሰቀስ እንደሚችል ቢያስጠነቅቁም፣ የሰደድ እሳቱ መዛመት ግን ከተጠበቀውም የከፋ መሆኑ ተዘግቧል። «የሎስ አንጀለስ አውራጃ የእሳት አደጋ መከላከያ ለአንድ ወይም ለሁለት ዋና ዋና የሚሰኙ የቃጠሎ አደጋዎች መዘጋጀቱን ጠቁመው፣ የነፋሱ ማየል እና በአካባቢው ያለው ዝቅተኛ እርጥበት ተደማምረው ለደረሱት አራት ከፍተኛ ቃጠለዎች መዘጋጀቱን አዳጋች አድርገውታል» ሲሉ የአውራጃው የእሳት አደጋ መከላከያ አዛዥ አንተኒ ማሮን ትላንት ረቡዕ ተናግረዋል። ከሆሊዉድ እና አካባቢው በተጨማሪ በፓሲፊክ ፓሊሴድስ፣ አልታዴና፣ ፓሳዴና እና ሲልማር የተባሉት መንደሮች ቃጠሎው ከበረታባቸው አካባቢዎች ውስጥ ናቸው። በእስካሁኑ ቃጠሎ በርካታ ሺህ ሄክታር መሬት ላይ የነበረ ሃብት የወደመ ሲሆን፤ እሳቱ አሁንም መዛመቱን አላቆመም። ማሮን ይህንን አስመልክተው በሰጡት አስተያየት “እሳቱን ማጥፋት የተቻለበትን ሥፍራ መጠን የሚያረጋግጥ ስሌት እስካሁን የለንም” ብለዋል። የአካባቢውን የእሳት አደጋ ሰራተኞች ለመርዳት ቁጥራቸው ሁለት ሺህ የሚጠጋ የብሄራዊው ጥበቃ አባላት መሰማራታቸውም ታውቋል። በአውሎ ንፋስ እየተገፋ ከአንዱ ቤት ወደ ሌላው የተዛመተው እሳት ከፍተኛ ጉዳት ባደረሰበት የፓሲፊክ ፓሊሴድስ አካባቢ የአደጋ ሰራተኞች እሳቱን ለማጥፋት ይጠቀሙባቸው የነበሩትን ውሃ ማጠራቀሚያዎች ማራቆቱም ተመልክቷል።  በፓስፊክ ፓሊሴድስ የደረሰው ቃጠሎ በሎስ አንጀለስ ታሪክ እስከዛሬ ከታዩት ሁሉ በአውዳሚነቱ የከፋው ሲሆን፤ እስካሁን በተረጋገጠው ከ1 ሺሕ በላይ ሕንፃዎች ተቃጥለዋል። የፓሊሴድሱ ቃጠሎ እንደ አውሮፓውያን የዘመን አቆጣጠር በ2008 ከደረሰው እና ‘የሳየሬ እሳት’ የሚል ስያሜ ከተሰጠው በከተማይቱ ሰሜናዊ ዳርቻ የሚገኙ 604 ሕንፃዎችን ካወደመውም ታሪካዊው የእሳት አደጋም የከፋ ነው።

በ100 ዓመታቸው ባለፈው እሑድ  ከዚህ ዓለም በሞት የተለዩት የቀድሞው የአሜሪካ ፕሬዝደንት ጂሚ ካርተር አስከሬን ዋሽንግተን ዲሲ በሚገኘው ብሔራዊ ካቴድራል ዛሬ የአሸኛኘት ሥነ ሥርዓት ተደርጎለታል። ከብሔራዊ ካቴድራሉ የአስከሬን ሽኝት ሥነ ሥርዓት በኋላ 39ኛው ፕሬዝደንት ጂሚ ካርተር በትውልድ ከተማቸው ፕሌይንስ፣ ጆርጂያ በሚገኘው መኖሪያ ቤታቸው ቅጥር ጊቢ ውስጥ ባለፈው ዓመት በሞት ከተለዩትና የ77 ዓመታት የትዳር አጋራቸው ሮዘሊን ካርተር ጎን እንደሚቀበሩም ታውቋል። በብሔራዊ ካቴድራል በተደረገው ሥነ ሥርዓት የአሜሪካ  የቀድሞ ፕሬዝደንቶችና ምክትል ፕሬዝደንቶች የተገኙ ሲሆን፣ ፕሬዝደንት ጆ ባይደን የውዳሴ ንግግር አድርገዋል። ዛሬ ከሰዓት በኋላ በሚፈጸመው የቀብር ሥነ ሥርዓት ላይ የቤተሰብ ዓባላትና ጓደኞች እንዲሁም የቤተ ክርስቲያን ምዕመናን ብቻ እንደሚገኙ ታውቋል። ጂሚ ካርተር ፕሌይንስ በተሰነች የጆርጂያ ከተማ በእ.አ.አ 1924 ተወለዱ። ከአሜሪካው የባሕር ኃይል ማሰልጠኛ በ1946 ተመረቁ። የአባታቸውን ሞት ተከትሎ የቤተሰቡን የግብርና ሥራ ለማስተዳደር በ1953 ወደ ትውልድ ከተማቸው ፕሌይንስ እስኪመለሱ ድረስ በባሕር ኃይሉ በሰብመሪን ኦፊሰርነት አገልግለዋል። በ1971 ብዙም ያልታወቁትና በደቡብ የሃገሪቱ ክፍል የጆርጂያ አገረ ገዥ የነበሩት ካርተር፣ በ1976 ሪፐብሊካኑን ጀራልድ ፎርድ በጠባብ ውጤት በማሸነፍ ፕሬዝደንት 39ኛው የአሜሪካ ፕሬዝደንት ሆነዋል። ካርተር በሰብአዊ መስክ ላደረጉት አስተዋጽኦ በእ.አ.አ 2002 የኖቤል የሰላም ሽልማት ተበርክቶላቸዋል። ጂሚ ካርተር ከአሜሪካ ፕሬዝደንቶች ሁሉ ረጅም ዕድሜ የኖሩ ናቸው። ከባለቤታቸው ራዝሊን ጋራ የቆዩበት የትዳር ዘመንም እንደ አሜሪካ ፕሬዝደንት እና ቀዳማዊ እመቤት ረጅሙ ነው።

ባለፈው መስከረም መጨረሻ በሞዛምቢክ በተካሄደው ምርጫ አሸናፊ እንደሆኑ የሚገልጹት የተቃዋሚ መሪው ቬናንሲዮ ሞንድላኔ ዛሬ ከስደት ወደ ሀገራቸው ተመልሰዋል። ሞንድላኔ አጨቃጫቂውን የምርጫ ውጤትና የጠበቃቸውን መገደል ተከትሎ ሀገር ጥለው ወጥተው ነበር። የሀገሪቱ የሕገ መንግሥት ም/ቤት ገዢው ፓርቲ ምርጫውን እንዳነሸነፈ ማወጁን ተከትሎ በተነሳው ተቃውሞ በመቶ የሚቆጠሩ ሰዎች ሕይወታቸውን አጥተዋል። ታዛቢዎች ምርጫው ነፃና ፍትሃዊ እንዳልሆነ ሲያስታውቁ ቆይተዋል። ሞንድላኔ ማፑቶ እንደደረሱ ደጋፊዎቻቸው ቢያጅቧቸውም የፀጥታ ኃይሎች በአስለቃሽ ጭስ በትነዋቸዋል። ወደ ሃገራቸው መመለሳቸው የፖለቲካ ስምምነት መደረጉን የሚያመለክት ሳይሆን፣ በሞዛምቢክ ለመኖር በግል መወሰናቸውን እንደሆነ ሞንድላኔ ተናግረዋል። ፈርተው ከሃገር እንዳልወጡም የተቃዋሚው መሪ አስታውቀዋል። የሞንድላኔ ወደ ሃገር መመለስ ተቃውሞውን እንዳያባብስ ተሰግቷል። በምርጫው አሸናፊ እንደሆኑ የተነገረው የፍሪሊሞ ፓርቲው ዳንኤል ቻፖ በመጪው ሳምንት ቃለ መሃላ እንደሚፈጽሙ ፕሮግራም ተይዟል። ፓርቲው ላለፉት ሃምሳ ዓመታት ሃገሪቱን ሲመራ ቆይቷል።

ከፍልስጤም የነፃነት ድርጅት (ፒ ኤል ኦ) ተወካዮች ጋራ ዛሬ የተገናኙት የግብጹ የውጪ ጉዳይ ምኒስትር የፍልስጤማውያን ራስ ገዝ አስተዳደር እንዲጠናከርና ፍልስጤማውያን በአንድነት እንዲቆሙ ጥሪ አድርገዋል። በውይይቱ ወቅት የውጪ ጉዳይ ምኒስትር ባድር አብደላቲ ለፍልስጤማውያን ራስ ገዝ አስተዳደር  ሃገራቸው ያላትን ድጋፍ እንደገለጹ ከቢሯቸው የወጣው መግለጫ አመልክቷል። በተጨማሪም ፍልስጤማውያንን ከመሬታቸው ላይ ለማፈናቀል ያለም ማንኛውም ዕቅድ ግብጽ እንደምትቃወም ማስታወቃቸው ተመልክቷል። ግብጽ ባለፈው ወር ፋታህ እና ሐማስ በተሰኙት ፍልስጤማውያን ቡድኖች መካከል ጋዛ ከጦርነቱ በኋላ በፍልስጤማውያን ራስ ገዝ አስተዳደር ቁጥጥር ሥር በሚሆንበት ሁኔታ ላይ ውይይት አስተናግዳ ነበር። በእስራኤል በተያዘው ዌስት ባንክ የተወሰነውን ክፍል የሚያስተዳድረው ፋታህ፣ በፍልስጤማውያን ራስ ገዝ አስተዳደርም ሆነ ፍልስጤማውያንን እንደሚወክል ዓለም አቀፍ እውቅና ባለው ፒ ኤል ኦ ላይ ተጽእኖ እንዳለው ይነገራል። ሐማስ በእ.አ.አ 2007 ጋዛን ከተቆጣጠረ ወዲህ ፋታህ ከጋዛ እንዲገለል ተደርጓል።

የጦር መሣሪያና ምሳር የያዙ፣ ሁለት ደርዘን የሚሆኑና የኮማዶ አባላት ናቸው የተባሉ፣ በቻድ የፕሬዝደንቱ ቤተ መንግሥት ላይ ትላንት ምሽት ጥቃት መሰንዘራቸው ሲነገር፣ መንግሥት በበኩሉ ማክሸፉን አስታውቋል። ተቃዋሚው ፓርቲ ደግሞ የመንግሥትን መግለጫ እንደሚጠራጠር ገልጿል። የመንግሥት ቃል አቀባይ የሆኑት አብደራማን ኩላማላህ፣ ሃያ አራት የሚሆኑ የኮማንዶ ዓባላት በቤተ መንግሥቱን ጠባቂዎች ላይ ጥቃት ቢሠነዝሩም ወዲያውኑ ሊገቱ ችለዋል ብለዋል። ሁኔታዎችን በቁጥጥር ሥር ማድረግ መቻላቸውንም ቃል አቀባዩ ተናግረዋል። በክስተቱ 19 ሰዎች እንደተገደሉ ተመልክቷል። አብዛኞቹ ጥቃት አድራሾቹ ናቸው ተብሏል። ኢንጃሚና ትላንት ከምሽቱ ሁለት ሰዓት ላይ በፕሬዝደንቱ ቤት መንግሥት አቅራቢያ ከፍተኛ ተኩስ የተሰማ ሲሆን፣ ወደ ቤተ መንግሥቱ የሚያመሩት መንገዶች ሲዘጉ፣ ታንኮችን በመንድ ላይ ማየቱን በሥፍራው የነበረው የኤኤፍፒ ዜና ወኪል በዘገባው አመልክቷል። በጥቃቱ ወቅት ፕሬዝደንት ማሃማት ኢድሪስ ዴቢ ኢንቶ በቤተ መንግሥት ውስጥ እንደነበሩ ተነግሯል። የጥቃት አድራሾ ዓላማ ምን እንደሆነ አለመታወቁን የኤኤፍፒ ዘገባ አመልክቷል።

አፍሪካ ምሥራቃዊ ጠረፍ ላይ የምትገኘው የደሴቶች ሀገር ሲሼልስ ሰፊ የባሕል ስብጥር ያላቸው ሰዎች አብረው የሚኖሩባት ሀገር ነች። በዘር ሐረግ ቻይናዊያን የሆኑ ለረጅም ጊዜ ሲሼልስ የሚኖሩ ሰዎች አሉ። አሁን ደግሞ ቻይናዊን ሀገራቸው በመልክዓ ምድራዊ አቀማመጧ ቁልፍ በኾነችው ሀገር መዋዕለ ነዋይ በመመደብ በምታደርገው እንቅስቃሴ ተስበው የንግድ ሥራ ለመጀመር ሲሼልስ በብዛት በመግባት ላይ ናቸው። ኬት ባርትሌት ከትልቋ የሲሼልስ ደሴት ከተማ ያጠናቀረችውን ዘገባ ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።