የፈረንሳይ መከላከያ ሚኒስትር ሴባስቲየን ለኮርኑ ሀገራቸው ለዩክሬን የስለላ መረጃ እያጋራች መሆኗን ዛሬ ሐሙስ ተናገሩ፡፡ ርምጃው ዩናይትድ ስቴትስ ከዩክሬን ጋራ የምታደርገውን የመረጃ ልውውጥ አቋርጫለሁ ማለቷን ተከትሎ የተሰማ ነው። ርምጃው የተወሰደው የአውሮፓ ኅብረት መሪዎች በብራሰልስ የዩክሬን ፕሬዝዳንት ቮሎዲሚር ዜለንስኪ በተገኙበት  የመከላከያ ወጪያቸውን በማሳደግ እና ዩክሬን ከሩሲያ ጋራ በምታደርገው ጦርነት ድጋፍ ለመስጠት ቃል ስለ መግባት ውይይት ባደረጉበት በዛሬው ዕለት መሆኑ  ነው፡፡ የፈረንሳዩ ፕሬዝዳንት ኢማኑኤል ማክሮን ከውይይቱ በፊት የአውሮፓ ኅብረት አባላት “ወደፊት ወሳኝ ርምጃዎችን እንደሚወስዱ” ተናግረዋል፡፡ በአዲሱ የአሜሪካ ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትረምፕ ዩናይትድ ስቴትስ ለዩክሬን ስለምትሰጠው ድጋፍ በወሰደው የአቋም ለውጥ ስጋት ያላቸው መሆኑንም ማክሮን ገልጸዋ፡፡ «የአውሮፓ የወደፊት ዕጣ ፈንታ በዋሽንግተን ወይም በሞስኮ መወሰን የለበትም» ብለዋል ማክሮን፡፡ ትረምፕ ባለፈው ሳምንት ከዘሌንስኪ ጋራ በኋይት ሀውስ ካደረጉት አወዛጋቢ ውይይት በኋላ፣ ዩናይትድ ስቴትስ ለኪቭ ተዋጊዎች የምትሰጠውን ወታደራዊ ርዳታ እንድታቆም በሳምንቱ መጀመሪያ ላይ አዘዋል። የየዩናይትድ ስቴትስ የማዕከላዊ ስለላ ድርጅት (ሲአይኤ) ዳይሬክተር ጆን ራትክሊፍ ፣ ዩናይትድ ስቴትስ ለጊዜው የስለላ መረጃ ለኪቭ መረጃ ማጋራቷን ማቆሟን ትላንት ረቡዕ ተናግረዋል:: ሆኖም ዘሌንስኪ በኋይት ሀውስ ከትረምፕ ጋራ የነበራቸውን ልውውጥ “የሚጸጽት” በማለታቸውን እና ሀገራቸው  ከሩሲያ ጋራ ለሚደረገው የሰላም ድርድር ዝግጁ መሆኗን በመናገራቸው  የመረጃ ልውውጡ መቋረጥ ለረጅም ጊዜ ላይቆይ እንደሚችል ተመልክቷል፡፡

ዩናይትድ ስቴትስ በሽብርተኝነት የተፈረጀው ሐማስ  “የፕሬዝዳንት ዶናልድ ትረምፕ ዛቻዎች እስራኤል ከጋዛ የተኩስ አቁም ስምምነት እንድትወጣ እያበረታታ ነው” ሲል ዛሬ ሐሙስ ተናገረ። ሐማስ ይህን የገለጸው፣ ትረምፕ ሐማስ ጋዛ የሚገኙ ቀሪዎቹን ታጋቾች ካልፈታ “ ከባድ ቅጣት ያገኘዋል” ካሉ አንድ ቀን በኋላ ነው። ትረምፕ ትሩዝ ሶሻል በተባለው የማኅበራዊ መገናኛ መድረካቸው ላይ “ሁሉንም ታጋቾች ሳይዘገይ፣ አሁኑኑ ልቀቁ ፣ የገደላችኋቸውን ሰዎች አስከሬንም በሙሉ አሁኑኑ መልሱ፡፡ ካልሆነ አለቀላችሁ።” ብለዋል፡፡ ትረምፕ አክለውም “እስራኤል ሥራውን ለማጠናቀቅ የሚያስፈልጋትን ሁሉን ነገር እየላኩ ነው፡፡ ያልኩትን  ካላደረጋችሁ አንድም የሐማስ አባል አይተርፍም” ሲሉ አስጠንቅቀዋል፡፡ የተኩስ አቁሙ የመጀመሪያው ምዕራፍ ባለፈው ቅዳሜ አብቅቷል። በስምምነቱ መሠረት ሐማስ 33 እስራኤላውያን ታጋቾችን እና አምስት የታይላንድ ዜጎችን ሲለቅ፣ እስራኤል 2 ሺሕ የሚጠጉ የፍልስጤም እስረኞች ለቃለች። ኋይት ሀውስ ከሐማስ ጋራ በቀጥታ ውይይት ማድረጉን ትላንት ረቡዕ አረጋግጧል። “ውይይቱ ያተኮረው አሁንም በጋዛ ታግተው የሚገኙ አሜሪካውያንን ስለ መልቀቅ ነው” ሲሉ፣ ጉዳዩን በቅርብ የሚያውቁ ምንጮች ገልጸዋል። የኋይት ሐውስ ቃል አቀባይ ካሮላይን ሌቪት ንግግሮቹን “ለአሜሪካ ሕዝብ የሚጠቅመውን ለማድረግ በቅን ልቦና የተደረገ ጥረት ነው” ሲሉ ገልፀውታል። የእስራኤል ጠቅላይ ሚኒስትር ቤንጃሚን ኔታንያሁ ጽሕፈት ቤት በሰጠው መግለጫ ደግሞ እስራኤል «ከሐማስ ጋራ በቀጥታ መነጋገርን በሚመለከት ያላትን አቋም ለአሜሪካ አስታውቃለች» ብሏል። የጋዛ ጦርነት የጀመረው፣ ሐማስ እ.ኤ.አ ጥቅምት 2023 እስራኤል ላይ ባደረሰው ድንገተኛ ጥቃት፣ 1ሺሕ 200 የሚጠጉ ሰዎችን ከገደለ እና 250 ሰዎች አግቶ ከወሰደ በኋላ ነበር። እስራኤል በአፀፋው ጋዛ ላይ በወሰደችው ጥቃት ከ48 ሺሕ 400 በላይ ፍልስጤማውያን ተገድለዋል ሲል የጋዛው ጤና ጥበቃ ሚኒስቴር አስታወቋል።

ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትረምፕ ትላንት ማክሰኞ  ምሽት ለዩናይትድ ስቴትስ ምክር ቤቶች ጣምራ ጉባኤ ባሰሙት ንግግር የፌዴራል መንግሥቱን መጠን እና ተጽዕኖ ለመቀነስ አስተዳደራቸው የወሰዳቸውን ቀዳሚ ርምጃዎች በማድነቅ አውስተዋል፡፡ በአሜሪካ የቅርብ የንግድ አጋሮች ላይ የጣሉትን ከፍተኛ ቀረጥ እና ዩክሬን የሩሲያን ወረራ ለመመከት የገባችውን ጦርነት እንድታቆም  የሚያደርጉትን ግፊት ጨምረው ዘርዝረዋል። በሥነ ሥርዓቱ ላይ የታደሙ ዲሞክራት የምክር ቤቶቹ አባላት በበኩላቸው ተቃውሟቸውን ግልጽ አድርገዋል። የአሜሪካ ድምጽ የኋይት ሀውስ ቢሮ ኃላፊ ፓትሲ ዊዳኩስዋራ  ያደረሰችንን ዘገባ አሉላ ከበደ እንደሚከተለው ያቀርበዋል።

ቻይና የአየር ንብረት ለውጥን ለመዋጋት የሚያስችሏትን ፕሮጀክቶች እንደምታዘጋጅ ዛሬ ረቡዕ አስታውቃለች። ፕሮጀክቶቹ እ.አ.አ ከ2030 አስቀድማ የካርበን ዳይኦክሳይድ በካይ ጋዝ ልቀቷን መጠን በመገደብ በ2060 ደግሞ ከካርበን ልቀት ነፃ የሚያደርጋት መሆኑን አመልክታለች። ሙቀት አማቂ ጋዞችን በብዛት ወደ አየር በመልቀቅ ከዓለም ቀዳሚ የሆነችው ቻይና፣ በባሕር ዳርቻዎች ላይ አዳዲስ የንፋስ ኃይል ማመንጫዎችን እንደምታለማ እና በበረሃማ አካባቢዎች «አዳዲስ የኃይል መሠረተልማቶችን» እንደምትገነባ የሀገሪቱ የኢኮኖሚ እቅድ አውጪ ኮሚሽን ባወጣው ሪፖርት አስታውቋል። ሪፖርቱ አክሎ «ቻይና የካርበን ልቀትን ለመቀነስ እና በሂደት ሙሉ ለሙሉ ለማቆም በንቃት እና በጥንቃቄ ትሰራለች» ብሏል። ሆኖም በሀገሪቱ የድንጋይ ከሰል ቁልፍ የኃይል ምንጭ ሆኖ እንደሚቀጥል ያመለከተው ሪፖርቱ፤ የካርበን ልቀትን ለመቀነስ የሚረዱ ቴክኖሎጂዎችን እያቀደች ባለችበት ወቅትም በዚህ ዓመት የድንጋይ ከሰል ምርትና አቅርቦትን ማሳደጓን እንደምትቀጥል ገልጿል። 

ጀርመን ለሩዋንዳ የምትሰጠውን አዲስ የልማት ርዳታ ማቆሟን እና ቃል የገባቻቸውን ድጋፎችም እየገመገመች መኾኑን ዛሬ ማክሰኞ አስታውቃለች። ጀርመን ይህን ርምጃ የወሰደችው፣ ሩዋንዳ በጎረቤቷ ዲሞክራቲክ ሪፐብሊክ ኮንጎ በሚካሄደው ግጭት ውስጥ ላላት ሚና ምላሽ ለመስጠት ነው። የጀርመን ልማት ምኒስትር ጉዳዩን አስመልክተው በሰጡት መግለጫ፣ በርሊን ውሳኔዋን አስቀድማ ለሩዋንዳ ማሳወቋን እና በምስራቅ ኮንጎ የበላይነት እያገኘ ላለው የኤም 23 አማፂ ቡድን የምትሰጠውን ድጋፍ እንድታቆም ማሳሰቧን አመልክተዋል። ኮንጎ፣ የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ባለሞያዎች እና የምዕራብ ኃያላን ሀገሮች ሩዋንዳ አማፂውን ቡድን ትደግፋለች በማለት ይከሷታል። ክሱን የምትቃወመው ሩዋንዳ በበኩሏ በኮንጎ የቱትሲ ተወላጆችን ለመጨፍጨፍ እና ለሩዋንዳ ስጋት ለመፍጠር ከሚንቀሳቀሱ የሁቱ ተወላጅ ታጣቂዎች እራሷን እየተከላከለች እንደሆነ ትገልጻለች። የሩዋንዳ የውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር መስሪያቤት የጀርመን ውሳኔ «የተሳሳተ እና አሉታዊ ውጤት ያለው ነው» ሲል ምላሽ ሰጥቷል። መስሪያ ቤቱ ባወጣው መግለጫ «በቀጠናው በተደጋጋሚ ለሚከሰቱ አለመረጋጋቶች ታሪካዊ ኃላፊነት የተሸከሙ እንደ ጀርመን ያሉ ሀገራት ለአንድ ወገን ያደላ አስገዳጅ ርምጃዎችን ከመተግበር የተሻለ ማወቅ ነበረባቸው» ብሏል። የጀርመን ምኒስቴር እንደገለፀው በርሊን፣ እ.አ.አ ከጥቅምት 2022 እስከ 2024 ላለው ጊዜ የ98 ሚሊየን ዶላር ርዳታ ለሩዋንዳ ለመስጠት ቃል ገብታ ነበር። 

ከደቡብ ሱዳን ምክትል ፕሬዝደንት ሪክ ማቻር ጋር ጥብቅ ግንኙነት ያለው የታጠቀ ቡድን፤ በሰሜናዊ የሀገሪቱ ክፍል የሚገኝ የጦር ሠፈር  መውረሩን ተከትሎ፣ የመንግሥቱ ወታደሮች ዛሬ በዋና ከተማዋ ጁባ የሚገኘውን የምክትል ፕሬዝደንቱን መኖሪያ ቤት ከበዋል፡፡ በርካታ አጋሮቻቸው በቁጥጥር ስር ውለዋል። ማቻር፤ ባለፈው ወር የመንግሥት ባለስልጣን የነበሩ በርካታ አጋሮቻቸው  መባረራቸው እ.አ.አ በ2018 በእሳቸው እና በፖለቲካ ተቀናቃኛቸው ፕሬዝደንት ሳልቫ ኪር መካከል የተደረሰውን የሰላም ስምምነት አደጋ ላይ ይጥላል ብለው ነበር። በሁለቱ ተቀናቃኞች መካከል ለአምስት ዓመታት በተካሄደው የእርስ በእርስ ጦርነት ከ400 ሺህ በላይ ሰዎች ተገድለዋል። ለማቻር ታማኝ የነበሩት የጦሩ ምክትል አዛዥ ጀነራል ጋብሪኤል ዱፕ ላም በሰሜኑ ግዛት ከተከሰተው ግጭት ጋር በተያያዘ ትላንት ማክሰኞ በቁጥጥር ስር የዋሉ ሲሆን በተመሳሳይ የማቻር አጋሩ  የነዳጅ ዘይት ሚኒስትር  ፑት ካንግ ቾል ከጠባቂዎቻቸው እና ከቤተሰቦቻቸው ጋር ዛሬ ረቡዕ  በቁጥጥር ስር ውለዋል። የታሰሩበት ምክንያት ግን እስካሁን አልተገለጸም። የምዕራብ ሀገራት ልዑካን መሪዎቹ ውጥረቱን እንዲያረግቡ ባለፈው ሳምንት አሳስበው ነበር። ደቡብ ሱዳን እ.አ.አ በ2018 የተደረሰውን ስምምነት እስካሁን ሙሉ ለሙሉ ተግባራዊ ያላደረገች ሲሆን ባለፈው ዓመት ሊካሄድ የነበረው ምርጫም በገንዘብ እጦት ምክንያት ለሁለት ዓመት ተራዝሟል። 

የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዝደንት ዶናልድ ትረምፕ ማክሰኞ ምሽት በአሜሪካ የሁለቱ ምክር ቤቶች የጋራ ጉባኤ ላይ ተገኝተው ያደረጉትንን ንግግር «አሜሪካ ተመልሳለች» በማለት የጀመሩት ሲኾን፣ የሪፐብሊካን ሕግ አውጪዎች «ዩ ኤስ ኤ» በሚል ዝማሬ አጅበዋቸዋል። «ከስድስት ሳምንት በፊት እዚህ ቆሜ የአሜሪካን ወርቃማ ዘመን ዐውጄ» ነበር ያሉት ትራምፕ ከዚያን ጊዜ ወዲህ በሀገራችን ታሪክ ውስጥ ታላቅ እና ስኬታማ ዘመን ለማምጣት ፈጣን እና የማያቋርጥ ተግባራት ተከናውነዋል« ብለዋል። »አስተዳደራቸው በ43 ቀናት ውስጥ ብቻ ሌሎች ብዙ አስተዳደሮች በአራት እና ስምንት ዓመታት ውስጥ ካከናወኗቸው የበለጠ መሠራቱን« የገለጹት ትረምፕ »ገና እየጀመርን ነው« ብለዋል። ትረምፕ እስካሁን 76 የፕሬዝደንት ማዘዣዎችን የፈረሙ ሲሆን አብዛኞቹ በፍርድቤት ክስ ተመስርቶባቸዋል። ትረምፕ ንግግራቸውን ከጀመሩ ከጥቂት ደቂቃ በኋላ በምክር ቤቱ አዳራሽ ከተሰበሰቡ ሰዎች በተሰማ የስላቅ ድምፅ ንግግራቸው በመስተጓጎሉ የተወካዮች ምክርቤቱ አፈ-ጉባኤ ማይክ ጆንሰን የምክርቤቱ ሥነ ስርዐት አስከባሪዎች፣ በቴክሳስ ዲሞክራት ፓርቲን ወክለው ለምክርቤት አባልነት የተመረጡትን አል ግሪን ከምክርቤቱ እንዲያስወጧቸው አዘዋል። ሌሎች የምክር ቤቱ አባላትም ሥነ-ስርዐት እንዲከተሉ አሳስበዋል። ግሪን ከምክርቤቱ አዳራሽ ከወጡ በኋላ ትረምፕ ንግግራቸውን ቀጥለዋል። ተረምፕ በዚኹ የማክሰኞ ምሽት ንግግራቸው »የመጀመሪያው ወር የፕሬዝደንትነት ዘመኔ፣ በሀገራችን ታሪክ እጅግ ስኬታማው መሆኑን ብዙዎች ገልጸውታል« ያሉት ትራምፕ፣ በድንበር በኩል የሚፈፀም ሕገወጥ ሽግግርን ለማስቆም የወሰዱትን ርምጃም አብራርተዋል። »በሀገራችን ላይ የሚፈፀመውን ወረራ ለመመከት« በደቡባዊ ድንበር ላይ ብሔራዊ የአስቸኳይ ጊዜ ዐዋጅ ማወጃቸውን እና የዩናይትድ ስቴትስ ጦር በድንበር ላይ እንዲሰፍ ማድረጋቸውንም ገልጸዋል። በዚህም ምክንያት »ባለፈው ወር በሕገወጥ መንገድ ድንበር አያርጠው የሚገቡ ስደተኞች ቁጥር እስከዛሬ ከተመዘገበው ዝቅተኛ ነው« ብለዋል። በተጨማሪም ወደ ዋይት ሐውስ እንደተመለሱ የፌደራል ቅጥር ሂደቶች እና የውጭ ርዳታዎች ላይ እግድ መጣላቸውን ገልጸዋል። የፌደራል መንግሥት መሥሪያ ቤቶችን ቁጥር እና ሠራተኞችን ለመቀነስ፣ በምፅሃረ ቃሉ 'ዶጅ' በመባል የሚጠራ በኢላን መስክ የሚመራ ተቋም መመስረታቸውን የተናገሩት ትረምፕ በቢሊየኖች የሚቆጠር የመንግሥት ገንዘብ እያዳነ መሆኑንም አመልክተዋል። ትረምፕ በንግግራቸው በዩናይትድ ስቴትስ በ48 ዓመት ውስጥ ያልታየውን የዋጋ ግሽበት ለማስተካከል ከወሰዷቸው ርምጃዎች መካከል »ወርቃማ ፈሳሽ« ሲሉ የጠሩትን የነዳጅ ጋዝ ቁፋሮ እያካሄዱ መሆኑን ተናግረዋል። »የወሳኝ እና ብርቅዬ ማዕድናት« ምርት እንደሚፋጠንም ገልጸዋል። »ቀጣዩ የግብር ቅነሳ ነው« ያሉት ትራምፕ፣ ከገቢ ግብር፣ ከቲፕ ገንዘብ እና ከትርፍ ሰዓት ክፍያ ላይ ግብር እንደሚያነሱም ተናግረዋል። ትረምፕ አክለው አሜሪካን »ኢ-ፍትሃዊ« ሲሉ ከገለጹት የፓሪስ የአየር ንብረት ለውጥ ስምምነት፣ »ሙሰኛ« ካሉት የዓለም ጤና ድርጅት እና »ፀረ-አሜሪካዊ« ሲሉ ከገለፁት የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት የሰብአዊ መብቶች ምክር ቤት ማስወጣታቸውን አብራርተዋል። የፕሬዝደንት በዓለ ሲመት ባልተካሄደባቸው ዓመታት »ዘ ስቴት ኦፍ ዘ ዩኒየን« በመባል የሚጠራው እና የአሜሪካ ፕሬዝደንቶች ለጋራ ምክርቤቱ የአሜሪካን አኹናዊ ሁኔታ በሚያብራሩበት በዚህ ንግግር፤ ትራምፕ ለዩናይትድ ስቴትስ ኢኮኖሚ እና ኢሚግሬሽን ፖሊሲ ያላቸውን ርዕይ ለሕዝብ የሚያቀርቡበት እና የፌደራል ሠራተኞችን ቅነሳ እና ከዩክሬን ፕሬዝደንት ጋራ የነበራቸውን እሰጥ አገባ አስመልክቶ የሚያብራሩበት ዕድል ፈጥሮላቸዋል። ትረምፕ ባለፈው ሳምንት መጨረሻ ከዩክሬኑ ፕሬዝደንት ቮለድሚር ዜለንስኪ ጋራ ያደረጉትን ኃይለቃል የተሞላበት ውይይት ተከትሎ ዩናይትድ ስቴትስ ለዩክሬን የምትሰጠውን ወታደራዊ ርዳታ አቋርጣለች። »አውሮፓውያን ዩክሬንን ከመደገፍ ይልቅ ከሩስያ ለሚገዙት ነዳጅ እና ዘይት የበለጠ አውጥተዋል« ያሉት ትራምፕ የዩክሬን ፕሬዝደንት ለሰላም ዝግጁ መሆናቸውን የሚገልፅ ደብዳቤ እንደፃፉላቸው አመልክተዋል። ትረምፕ አክለው »በተመሳሳይ ጊዜ ከሩሲያ ጋራ ጠንከር ያለ ውይይት አድርገን ለሰላም ዝግጁ መኾናቸውን የሚያሳይ ምልክቶች አግኝተናል" ብለዋል።

እስራኤል ከውሃ በስተቀር ማንኛውም የሰብአዊ ዕርዳታ ወደ ጋዛ ሰርጥ እንዳይገባ ማገዷ፣ ወትሮውንም በሕይወት ለመቆየት ትግል ላይ ባሉት ሕፃናትና ቤተሰቦቻቸው ላይ አደገኛ ሁኔታ ሊፈጥር እንደሚችል የተባበሩት መንግሥታት  የሕፃናት መርጃ ድርጅት (ዩኒሴፍ) አስታውቋል። “ትላንት በዕርዳታ ላይ የተጣለው እገዳ የሲቪሎችን ሕይወት ለመታደግ በሚደረገው ጥረት ላይ አሉታዊ ተጽዕኖ ያሳድራል” ሲሉ የቀጠናው የዩኒሴፍ ኅላፊ ኤድዋርድ ቤግበደር አስታውቀዋል። የሕፃናትን ደህንነት ለመጠበቅ ወሳኝ የሆነው የተኩስ አቁም መቀጠሉ አስፈላጊ እንደሆነም ኅላፊው ጨምረው ተናግረዋል። በመካከለኛው ምሥራቅ የአሜሪካ ልዑክ የሆኑት ስቲቨን ዊትኮፍ ተኩስ አቁሙ እስከ እ.አ.አ ሚያዚያ 20 ድረስ እንዲራዘም መጠየቃቸውን ያወሱት የእስራኤሉ ጠቅላይ ሚኒስትር ቤንጃሚን ኔታንያሁ፣ ይህም የረመዳን ወር እና የአይሁድ በዓላትን የሚሸፍን ሲሆን፣ በዚህ ወቅት በመጀመሪያው ቀን ሃማስ ግማሽ የሚሆኑ ታጋቾችን እንደሚለቅ፣ በመቀጠል ቋሚ የተኩስ ማቆም ሲፈጸም ደግሞ የተቀሩትን ታጋቾች እንደሚለቅ ተናግረዋል። “ይህን ሃሳብ እቀበላለሁ፣ ሃማስ ግን እስከ አሁን እየተቃወመው ነው” ሲሉ አክለዋል ጠቅላይ ሚኒስትሩ። እስራኤል ዕርዳታ እንዳይገባ ያገደችው ሃማስ ዕርዳታውን በመስረቁ እና ፍልስጤማውያን እንዳያገኙት በማድረጉ እንደሆነም ኔታንያሁ አስታውቀዋል። “ዕርዳታውን ለሽብር ተግባር እየተጠቀመብት ነው” ሲሉም ክስ አሰምተዋል። የተመድ ቃል አቀባይ ስቴፋን ዱጃሪክ ኔታንያሁ የጠቀሱት ጉዳይ ስለመከሰቱ በሥፍራው የሚገኙ ባልደረቦቻቸው ሪፖርት እንዳላደርጉ አስታውቀዋል።

የዩናይትድ ስቴትሱ ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትረምፕ ወደ አሜሪካ በሚገቡ ምርቶች ላይ አዲስ ቀረጥ መጣላቸውን ተከትሎ ካናዳ፣ ሜክሲኮ እና ቻይናም በየበኩላቸው የአጸፋ እርምጃ እንወስዳለን ሲሉ አስጠነቀቁ። ዩናይትድ ስቴትስ ሁለቱ ዋና ዋና የንግድ ሸሪኮቿ ሜክሲኮ እና ካናዳ በሚልኳቸው ምርቶች ላይ የጣለችው አዲስ የ25 በመቶ ቀረጥ ዛሬ ተግባራዊ ሲሆን፤ በተመሳሳይ ዛሬ የሚጀምረው እና  በቻይና ምርቶች ላይ የጣለችውን ቀደም ሲል 10 በመቶ የነበረውን ተጨማሪ ቀረጥ በእጥፍ አሳድጋው 20 በመቶ ማስገባቷ ታውቋል። ትረምፕ ወደ ዩናይትድ ስቴትስ የሚፈልሱትን ሕገ-ወጥ ስደተኞች እና ድንበር ተሻግሮ የሚጓጓዘውን ሕገ ወጥ እና አደገኛ መድሃኒት ዝውውር እንዲያግዱ የጠየቋቸው ሁለቱ የዩናይትድ ስቴትስ የቅርብ ጎረቤቶች ሜክሲኮ እና ካናዳ የተባለውን ማድረጋቸውን ይፋ ካደረጉም በኋላ አዲሱን ቀረጥ ጥለውባቸዋል። ትረምፕ በትላንትናው ዕለት ይህንኑ ማስታወቃቸውን ተከትሎም ሦስቱ የዩናይትድ ስቴትስ ዋና ዋና የአክሲዮን ገበያዎች ከፍተኛ ውድቀት ሲያስመዘግቡ፤ ዛሬ ማለዳ በአክሲዮን ገበያዎቹ መክፈቻ ላይም እያንዳንዳችው በ2 በመቶ አዘቅዝቀው ታይተዋል። ከሦስቱ ሀገራት በሚገቡ ምርቶች ላይ በጣሉት ከፍተኛ የቀረጥ ጭማሪ የተነሳ አሜሪካውያን ሸማቾች እና የንግድ ድርጅቶች አንዳንድ ጊዜያዊ የኢኮኖሚ ፈተና ሊገጥማቸው ይችላል’ ያሉት ትረምፕ «ነገር ግን በሦስቱ አገሮች ውስጥ የሚንቀሳቀሱ ኩባንያዎች የቀረጥ ክፍያውን ለማስቀረት ሲሉ ፋብሪካዎቻቸው ወደ ዩናይትድ ስቴትስ ለማዘዋወር ይገደዳሉ» ሲሉ  ተናግረል። ይህ በእንዲህ እንዳለ  ትረምፕ ለወሰዱት የቀረጥ ጭማሪ አገራቸው አፀፋ እንደምትሰጥ የተናገሩት የካናዳው ጠቅላይ ሚንስትር ጀስቲን ትሩዶ "ይህ ፍትሃዊነት የጎደለው እርምጃ በዋዛ አይታለፍም”ብለዋል። አክለውም አገራቸው 107 ቢሊዮን ዶላር በሚገመቱ የአሜሪካ ምርቶች ላይ የ25 በመቶ ቀረጥ የምትጥል መሆኗን ተናግረዋል።

የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት በግጭት ወቅት የሚፈጸሙ ፆታዊ ጥቃቶች ጉዳይ ልዩ ተወካይ ፣”በዓለም አቀፍ ደረጃ ወታደራዊ ወጪ እያደገ ሲሄድ ፣ ግጭት ይጨምራል፡፡ በዚያ ደግሞ በዋናነት የሚጎዱት ሴቶች እና ህጻናት ናቸው« ሲሉ ተናገሩ። ኮሎምበስ ማቭሁንጋ እንደዘገበው፣ በግጭት ቀጣና ውስጥ ያለውን ስቃይ ለማስታገስ የሰብአዊ ረድዔት ድርጅቶች፣ እንደ ሳዑዲ አረቢያ ያሉ ከተለመዱት የተለዩ አዳዲስ የገንዘብ ድጋፍ ምንጮችን በመፈለግ ላይ ናቸው። በተባበሩት መንግሥታት ድርጅት በግጭት ውስጥ የሚፈጸሙ የፆታዊ ጥቃቶች ጉዳይ ልዩ ተወካይ ፕራሚላ ፓተን በሪያድ በተካሄደው ዓለም አቀፍ የሰብአዊ ርዳታ መድረክ ላይ ለቪኦኤ ሲናገሩ “ዓለም አቀፋዊ ግጭቶች በሴቶች እና ህጻናት ላይ የሚያደርሱት ጉዳት ” እንደሚያሳስባቸው ገልጸዋል፡፡ »እያየን ያለነው በግጭቶች ወቅት ፆታዊ ጥቃት በብዛት እንደሚፈጸም ነው፣” ያሉት ፓተን “ በዚህ ደግሞ ሰላማዊ ዜጎች በሙሉ በጣም ይጎዳሉ፣ በይበልጥ የሚጎዱት ግን ሴቶች እና ልጃገረዶችው። በመከላከል ላይ የበለጠ መሥራት ይኖርብናል። መገለልን፣ ድህነትን፣ የፆታ እኩልነት መዛባትን ዋና መንስኤ ለመፍታት መሥራት አለብን። በእርግጥ ምላሽ መስጠት ይኖርብናል፣ መከላከል ግን ላይ የበለጠ መሥራት ያለብን ይመስለኛል።” ብለዋል። በተባበሩት መንግሥታት ስር ያሉና በሳዑዲ አረብያ በተዘጋጀው መድረክ ላይ የተሳተፉ ብዙ የሰብአዊ ቡድኖች ነባሮቹ «የምዕራባውያን» ለጋሾች የገንዘብ ድጋፋቸውን ቀንሰዋል ወይም አቁመዋል ሲሉ ተናግረዋል። ምንም እንኳን በፍርድ ቤቶች በኩል ሕጋዊ ተግዳሮቶች ቢያጋጥሙትም፣ የትረምፕ አስተዳደር በብዙ 10 ቢሊዮን ዶላር የሚቆጠር የውጭ ርዳታን ለማቁረጥ ተንቀሳቅሷል። ይህ በእንዲህ እንዳለ፣ የዩኒሴፍ የተመድ የህጻናት እርዳታ ድርጅት አቅርቦት ክፍል ዳይሬክተር ሌይላ ፓካላ ተቋማቸው “ከ109 ሚሊዮን በላይ ተጋላጭ ህጻናትን እና ቤተሰቦቻቸውን ለመርዳት 9.9 ቢሊዮን ዶላር እየፈለገ ነው” ብለዋል። «በዚህ ዓመት በሰብአዊነት ዙሪያ የሚያስፈልገውን ሁሉ ስንመለከት በአመጋገብ ይሁን፣ በውሃ እና በንፅህና አጠባበቅ ይሁን፣ በጤና ተደራሽነት፣ እና ህጻናት ክትባት እንዳያጡ ለማድረግ ተጨማሪ ፍላጎቶች መኖራቸውን እንመለከታለን፣ “ ሲሉ ፓካላ ያለው አቅም ከፍላጎቶች ጋር እየተራመደ እንዳልሆነም አክለዋል። ፓካላ አያይዘውም »በዓለም ዙሪያ በከባድ አጣዳፊ የምግብ እጦት የሚሰቃዩ ህጻናት ቁጥር እየጨመረ ነው። በግጭት ዞኖች እና ያልተረጋጉ ሁኔታዎች ወይም በደቡባዊ አፍሪካ እንዳየነው በማያቋርጥ ድርቅ ፣ ጎርፍ እና የከባድ አውሎ ነፋስ በመሳሰሉ የተፈጥሮ አደጋዎች፣ በሚሰጥ የመጀመሪያው አጣዳፊ ምላሽ እጥረት ህጻናትና ቤተሰቦች እየተጎዱ ነው።” በማለት “ያለው ፍላጎት ምላሽ ከመስጠት አቅም በላይ ነው።” ብለዋል። ኤስ.ኦ. ኤስ ኢንተርናሽናል የህፃናት መንደር የተባለው ለትርፍ ያልተቋቋመው ድርጅት ፕሬዝደንት፣ ደረጀ ወርዶፋ፣ “የአየር ንብረት ለውጥ ለአጠቃላዩ ሰብአዊ ቀውስ አስተዋፅዖ እያደረገ ነው” ይላሉ።“ሁኔታው “በተለይም በምስራቅ እና በደቡባዊ አፍሪካ እየተባባሰ ነው። ከየትኛውም ጊዜ በበለጠ በሰብአዊ ቀውስ የተጎዱ ብዙ ሰዎች አሉ። “ የሚሉት ደረጀ “ለእነዚህ የተጎዱ ማኅበረሰቦች አገልግሎቶችን እና ቁሳቁሶችን ለማምጣት የሚያስፈልገው የገንዘብ መጠን በጣም በጣም ከፍተኛ ነው። የዓለም አቀፍ የሰብአዊ ድጋፍ ወደዚህ ደረጃ እና የፍላጎት መጠን እየመጣ አይደለም” ይላሉ። አንዳንድ ቡድኖች የገንዘብ ድጋፍ ለማግኘት ፊታቸውን ወደ ሳዑዲው- የንጉሥ ሳልማን የሰብአዊ እና የአስቸኳይ ርዳታ ማእከል (KSRelief) ወደ መሳሰሉ ድርጅቶች ፊታቸውን እያዞሩ ነው። የዚህ ድርጅት (KSRelief) የአጋርነት እና የዓለም አቀፍ ግንኙነት ዳይሬክተር ሃና ኦማር፣ “ግጭቶች እና የአየር ንብረት ለውጥ ብዙ ሰዎችን ለችግር መዳረጉን” ገልጸው፣ ድርጅቱ ብዙ የአፍሪካ ሀገራትን እየረዳ ነው ይላሉ። ኦማር አክለውም “ርዳታ ለማድረስ፣ ለእነዚህ ሰዎች መብት የምንሟገትበትን መንገዶች ለመፈለግ እና ለተቸገሩት መድረሳችንን ለማረጋገጥ ቁርጠኞች ነን። ሰዎች አሁንም እነዚህን ሁሉ ተግዳሮቶች ለመፍታት እና መፍትሄዎችንም እንደሚፈልጉ ተስፋ አለ።” ብለዋል። በዚህ ዓመት ድርጅቱ (KSRelief) ከሳውዲ አረቢያ ውጪ የሰብአዊ ሥራውን የጀመረበትን 10ኛ ዓመት ሲያከብር “የሰብአዊ ምላሽን የወደፊት እጣ ፈንታን ማሰስ” በሚል መሪ ቃል ከተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ጋር የሰአብ አዊ ውይይት መድረክ አዘጋጅቷል።

ዋሽንግተን ለዩክሬን የምትሰጠው የጦር መሣሪያ ዕርዳታ በድንገት እንዲቋረጥ በተደረገበት፤ ሃሳብ የገባቸው የአውሮፓ ሕብረት መሪዎች ከሩስያ ወታደራዊ እንቅስቃሴ ጋር በተዛመደ የሕብረቱን የመከላከያ አቅም ለማጎልበት በሚያስችሉ መንገዶች ዙሪያ ለመምከር የፊታችን ሃሙስ ብረስልስ ላይ እንደሚሰበሰቡ ተገለጠ። “ጥያቄው የአውሮፓ ደኅንነት በተጨባጭ አደጋ ላይ ወድቋል፣ ወይም አውሮፓ ደህንነቷን ለማስከበር የምትወስደውን ኃላፊነት ማሳደግ አለባት’ የሚለው አይደለም” ያሉት የአውሮፓ ኮሚሽነር ኡርሱላ ቮን ደር ሊን “ከፊታችን ያለው ትክክለኛ ጥያቄ አውሮፓ ሁኔታው በሚጠይቀው ደረጃ ቁርጠኛ ምላሽ ለመስጠት፣ ብሎም በሚፈለገው ፍጥነት እና እቅድ ለመሥራት ዝግጁ መሆኗን ማረጋገጥ ነው” ብለዋል። የሕብረቱ ኮሚሽነር ከጉባኤው አስቀድሞ በሰጡት አስተያየት፣ በርካታ ዝርዝሮች ያቀፈውን የ840 ቢሊዮን ዶላር የመከላከያ በጀት ዕቅድ 27 አባል አገራት ላሉት ሕብረት አቅርበዋል። ኮሚሽነሯ ያስተላፉት ይህ መልእክት ‘የዩናይትድ ስቴትስ የአጋርነት ተሳትፎ የሚጓደልበት ሁኔታ ሊፈጠር ይችላል’ በሚል ሥጋት የአሕጉሪቱ መሪዎች በተገኙባቸው በርከት ያሉ አስቸኳይ ስብሰባዎች ላይም ተስተጋብቷል። ዋሽንግተን ‘የአውሮፓ መሪዎች ተጨማሪ ኃላፊነት እንዲወስዱ’ በሚል ለዓመታት ስታሰማ የቆየችው ጥሪ እና የወቅቱ ሁኔታ አዲሱን የአውሮፓ የመከላከያ ወጪ ዕቅድ ቅርብ አድርገውታል። ይሁንና የሕብረቱ አባላት አንዳንድ ፈተና ከገጠማቸው መንግሥታት እና ኢኮኖሚዎች፤ ሁኔታውን አስመልክቶ የጎላ ጥርጣሬ የሚያንጸባርቁ ማሕበረሰቦች እስካሉባቸው፤ እና በአመዛኙ ለሩስያ ተስማሚ የሆነ ቀኝ ዘመም አመለካከት ያላቸው ኃይሎች እየገነኑ የመጡባቸው አገራት የደቀኑት ፈተና ድረስ የአሕጉሪቱን መከላከያ የማጎልበቱን ጥረት አቀበት ያደርጉታል ተብሏል።

ሰሜን ኬንያ በሚገኘው ካኩማ የስደተኞች መጠለያ ካምፕ በተቃውሞ እንቅስቃሴ ወቅት ፖሊስ በወሰደው ርምጃ አራት ሰዎች መቁሰላቸው ተገለጸ። በትላንቱ የምግብ ዕደላ ላይ የተቀሰቀሰው ግጭት ለስደተኛው ከሚሰጠው የምግብ ርዳታ እጥረት ጋራ የተያያዘ መኾኑም ተመልክቷል። ከኬንያ አጎራባቾች ደቡብ ሱዳን፣ ኢትዮጵያ፣ ቡሩንዲ እና ኮንጎ ግጭቶችን በመሸሽ እና በድርቅ ሳቢያ የሚሰደዱ ወገኖችን በሚያስጠልለው ካምፕ ውስጥ ለሚገኙት በብዙ ሺሕዎች የሚገመቱ ስደተኞች ይሰጥ የነበረው የምግብ አቅርቦት፤ በተፈጠረው የርዳታ ገንዘብ እጥረት የተነሳ የወትሮ አሠራሩ መስተጓጎሉ ተዘግቧል። በካምፑ ለስደተኞች የሚሰጠውን ምግብ የሚያከፋፍለው የዓለም የምግብ ፕሮግራም ባለፈው ታኅሣሥ ወር ለስደተኞች ከሚሰጠው ምግብ "በገጠመው የአቅርቦት እጥረት የተነሳ ከሚያስፈልገው ከ45 በመቶ በታች እንደነበር አመልክቷል። የዓለም የምግብ ፕሮግራም ከለጋሽ አገሮች መንግሥታት ያገኝ የነበረው መዋጮ እጥረት እንደሚገጥመው ለዓመታት ሲያሳስብ መቆየቱ ይታወቃል።

ዩናይትድ ስቴትስ በቻይና ላይ የጣለችው ተጨማሪ ቀረጥ በጀመረበት እና ፕሬዝዳንት ሺ «ውስብስብ እና ዘርፈ ብዙ» ያሏቸውን የምጣኔ ፈተናዎች ለመፍታት የሚያስችሉ መላዎች ፍለጋ በያዙበት ባሁኑ ወቅት፤ ቻይና ዓመታዊውን ታላላቅ የፖለቲካ ጉባኤዋን ጀምራለች። ከዛሬ አንስቶ በሺዎች የሚቆጠሩ የቻይና ልሂቃን እና የሃገሪቱ ምክር ቤት አባላት የ2025ቱን የፖሊሲ አጀንዳዎች ለመቅረጽ የሚያግዝ መሆኑ በተነገረለት ጉባኤ መሳተፍ ይዘዋል። ከንግዱ ማሕበረሰብ እና ከከፍተኛ የትምሕርት ተቋማት እስከ የአገሪቱ መንግሥት እና የፓርቲው የፖለቲካ አማካሪዎች ጉባኤ ሰፊ የሕዝብ ውክልና ያላቸው ከተለያዩ የማሕበረሰብ ክፍሎች የተውጣጡ ተሳታፊዎች ተገናኝተዋል። ነገ ረቡዕ በአመዛኙ የመንግሥቱን አመለካከት የሚያስተጋባው ብሔራዊ ምክር ቤት፣ ዓመታዊውን የሕግ አውጭዎች ጉባኤ ይጀምራል። ጠቅላይ ሚንስትር ሊ ኪያንግ በበኩላቸው በሥፋት የሚጠበቀውን የመንግሥቱን የ2025 የኢኮኖሚ እድገት እና ሌሎች ቁልፍ የምጣኔ ሃብት ፖሊሲዎች የሚያስረዳውን የመንግሥቱን የሥራ ሪፖርት በምክር ቤቱ የመክፈቻ ጉባኤ ላይ ያቀርባሉ። የዘንድሮው ጉባኤ የሚካሄደው የሃገሪቱ ኢኮኖሚ በእጅጉ በተዳከመበት፣ የአገር ውስጥ ገበያ ፍላጎት በተቀዛቀዘበት፣ ባለ ሃብቱ እና ሸማቹ በኢኮኖሚው ይዞታ ላይ ያለው ዕምነት ባዘቀዘቀበት፣ በንብረት ባለቤትነቱ ዘርፍ የታየው ቀውስ በቀጠለበት  ብሎም በዓለም አቀፉ የንግድ ዘርፍ ከዩናይትድ ስቴትስ ጋር የተጀመረው የንግድ ጦርነት አንድምታ እያጠላ ባለበት ባሁኑ ወቅት ነው። የዩናይትድ ስቴትስ መንግሥት በሁሉም የቻይና ምርቶች ላይ የጣለው ተጨማሪ የ10 በመቶ ቀረጥ ዛሬ ተግባራዊ መሆን ይጀምራል። በርካታ የሀገር ውስጥ እና የውጭ ፈተናዎች በተደቀኑበት የሚካሄደው የዘንድሮው የብሔራዊ ምክር ቤቱ ጉባኤ፣ የቻይና መሪዎች “የፖለቲካ አንድነት” ፕሮጀክት ለመንደፍ እና አገሪቱ “በሺ ጂንፒንግ አመራር ታላቅ ሃገር ለመሆን በሚያበቃት ትክክለኛ መንገድ ላይ መሆኗን ለማሳየት መልካም አጋጣሚ ለማድረግ ይጠቀሙበታል” ሲሉ ተንታኞች አስተያየታቸውን ፈንጥቀዋል።

በአንድ ወር ዕድሜ ውስጥ አራት ሕጻናት ልጆቻቸውን በወባ ወረርሽኝ መነጠቃቸውን ሳግ እየተናነቃቸው የተናገሩት አቶ ለማ ተፈራ፤ በሚኖሩበት የኦሮሚያ ክልል የቀጠለው ግጭት ባይኖር ኖሮ የልጆቻቸውን ሕይወት ማትረፍ ይቻል ነበር ብለው እንደሚያምኑ ያስረዳሉ። አርሶ አደሩ አክለውም “በግጭቱ ሳቢያ መንደራችን ውስጥ ለወባ መከላከያ የሚረዳው መድኃኒት እና የሕክምና አገልግሎት አልነበረም" ሲሉ በስልክ ላነጋገራቸው የኤኤፍፒ ዘጋቢ አስረድተዋል። በየዓመቱ በዓለም ዙሪያ ከሚከሰተው ቁጥሩ ከ250 ሚሊዮን በላይ የወባ ተጋላጭ እና በዚሁ ወረርሽኝ ሳቢያ ለሕልፈት ከሚዳረገው ከ600 ሺሕ በላይ ሕዝብ 95 በመቶው አፍሪካውያን መሆናቸውን የዓለም ጤና ድርጅት አስታውቋል። ባለፉት በርካታ ዓመታት በኦሮሚያ ክልል በመንግሥቱ ኃይሎች እና በአማፂው የኦሮሞ ነፃነት ሰራዊት (ኦላ) መካከል ተባብሶ የቀጠለው ግጭት የጤና አገልግሎት አቅርቦቱን ክፉኛ እያስተጓጎለ መኾኑን ባለሞያዎች ይገልጻሉ። በርካታ ልጆቻቸውን በወባ ወረርሽኝ ሳቢያ ላጡት እና የሰባት ልጆች አባት እንደሆኑት እንደ አቶ ለማ ላሉ ከእጅ ወደ አፍ በሆነ ገቢ ለሚተዳደሩ አርሶ አደሮች ሁኔታው ቀድሞውንም ከባድ እንደነበር ያስረዱት ሃኪሞች፣ ሌሎች ባለሞያዎች እና የርዳታ ሠራተኞች ለኤኤፍፒ በሰጡት አስተያየት አክለውም፤ የአየር ንብረት ለውጡ እና በአካባቢው የቀጠለው ግጭት ተዳምረው ሁኔታውን እጅግ የከፋ ማድረጋቸውን ጠቁመዋል። በተያያዘ ዜና ካለፈው ዓመት ጥር ወር አንስቶ እስከ ጥቅምት ድረስ በነበረው ጊዜ ውስጥ ከ7.3 ሚሊዮን በላይ የወባ ወረርሽኝ ተጋላጮች እና 1,157 የሚደርስ የሟች ቁጥር መመዝገቡን የዓለም ጤና ድርጅት አስታውቋል። ይህም አሃዝ በቀደመው የአውሮፓውያኑ 2023 ከተመዘገበው በእጥፍ መጨመሩ እና በአጠቃላይ በሀገሪቱ ከታየው እና ለሕልፈት ከተዳረጉት ግማሽ ያህሉ በኦሮሚያ መሆኑ ተመልክቷል።

በመተንፈሻ አካላት ሕመም ሳቢያ ጥብቅ የሕክምና ክትትል እየተደረገላቸው ለሚገኙት የሮማ ካቶሊክ ሊቀ ጳጳስ አባ ፍራንሲስ ለመጸለይ ከዓለም ዙሪያ የተጓዙ፣ በርካታ ምእመናን ዛሬ ማክሰኞ ሮም በሚገኘው የቅዱስ ጴጥሮስ አደባባይ ተሰባስበዋል። ቫቲካን በትላንትናው ዕለት ይፋ እንዳደረገችው በሮሙ የጌሜሊ ሆስፒታል የሚገኙ ሃኪሞች ከሊቀ ጳጳሱ ሳንባ ከፍተኛ መጠን ያለው ፈሳሽ  አውጥተዋል። የሕክምና አገልግሎቱ በተደረገላቸው ወቅት አባ ፍራንሲስ እንደነበሩ እና ቆይቶም ሰውነት ውስጥ ዘልቆ ሳይገባ መደረግ የሚችል አጋዥ የመተንፈሻ መሳሪያ እንደተደረገላቸው ታውቋል። አባ ፍራንሲስ ካለፈው የካቲት 7  ጀምሮ፣  ሁለቱንም ሳንባቸውን ላጠቃ የሳንባ ምች እና የተወሳሰበ የመተንፈሻ አካላት ሕመም ሕክምና ሲደረግላቸው  ቆይተዋል። እንደ አውሮፓውያን የዘመን አቆጣጠር መጋቢት 2013 ጀምሮ የጵጵስና ሥልጣናቸውን የተረከቡት አባ ፍራንሲስ፣ ከዚያ ጊዜ ጀምሮ፣ ለረዥም ጊዜ ከአደባባይ ለመራቅ የተገደዱበት የአኹኑ የመጀመሪያው ነው። አባ ፍራንሲስ ሌሊቱን ሙሉ በጥሩ ሁኔታ ተኝተው ማደራቸውን ቫቲካን ይፋ አድርጋለች። ማምሻው ላይም የተሟላ የጤና ሁኔታቸውን  የሚያሳይ የሕክምና መረጃ ይፋ እንደሚደረግ ይጠበቃል። አባ ፍራንሲስ ገና ወጣት ሳሉ የሳምባቸው ክፍል ተቆርጦ እንዲወጣ ከተደረገበት ጊዜ ጀምሮ ለመተንፈሻ አካላት ሕመም ሲጋለጡ ቆይተዋል።

አኖራ” የተሰኘው ፊልም እሑድ ምሽት 97ኛው የኦስካር አካዳሚ ሽልማቶች (አካዳሚ አዋርድስ) ላይ የምርጥ ፊልም አሸናፊ ሆኗል። አስቂኝና የመረረ የህይወት የተሞላበት የብሩክሊኑ ፊልም ዳይሬክተር ሾን ቤከርን፣ በሆሊውድ ትልቁንና ተደራራቢውን ሽልማት እንዲያገኝ አድርጎታል፡፡ እርቃን በሚደነስበት ቤት (strip club) ውስጥ ያጠነጠነው የሲንደሬላ ገጸባህርይ ታሪክ፣ በአዲስና ባልተለመደ አጨራረስ የቀረበ ፊልም ነው፡፡ ከጥንታዊው የሲንደሬላ ተረት በጣም በተለየ መልኩ፣ ነባሩ ታሪክ ላይ ቆሞ፣ አዲሱን ያሳየ ዘመናዊ ፊልም ነው፡፡ በሽልማት ስነስርዐቱ ላይ የነበሩ ብዙ ሰዎች በጣም የተለየ ሥራ ነው ሲሉ አድንቀውታል። ምክንያቱም አቀራረቡ የተለየ ነበር፡፡ ፊልሙ በህይወት ውስጥ ብዙ ፈተናዎች ስላጋጠሟት አንዲት ወጣት ታሪክ ይተርካል። በሲንደሬላ ታሪክ ሲገለጽ እንደቆየው ህይወት ሄዶ ሄዶ ፍፃሜዋ በአስደሳች አስማት ይቋጫል፡፡ የሲንደሬላ ታሪክ እንዲያ ሆኖ ሲተረክ ቢኖርም፣ የአኖራ ህይወት ግን ውስብስብ ሆኖ የህይወት ማለቂያው የተለየ ሊሆን እንደሚችል አሳይቷል፡፡ በተረት ላይ የተመሰረተው ፊልም ህይወትን ግን ተረት ተረት አላደረጋትም፡፡ እውነተኛ ሕይወት ፍጹም ባይሆንም አስደሳች እንደሚሆን አስተምሯል። ፊልሙ ጠንክሮ መሥራት እና መታገል ታሪክን ጠንካራ እንደሚያደርገው አሳይቷል። ሕይወት ውጣ ውረዶች እንዳላት ለሁሉም አስታውሷል፡፡ አሸናፊው ማን እንደሆነ ግራ መጋባት በሰነፈነበት የኦስካር ወቅት፣ አኖራ ባልተጠበቀ መልኩ አሸናፊ ሆኖ ወጥቷል፡፡ በርግጥ ቀደም ሲልም በካነስ ፊልም ፌስቲቫል አሸናፊ ሆኗል፡፡ የቤከር ፊልም ከሩሲያው ባለጸጋ ጋር በፍቅር ነሁልላ ስለከነፈቸው የምሽት ዳንሰኛ ይተርካል፡፡ 6 ሚሊዮን ዶላር ብቻ የፈጀው ፊልም ያን ለመሰለ ድል መብቃቱ አስገርሟል፡፡ አሸናፊዎቹን የሚወስኑት የኦስካር ድምጽ ሰጭዎች ግን እንደ ዊክድ ወይም ዱን ክፍል ሁለት የመሳሰሉትን ትላልቆቹን (“የብላክባስተር”) ፊልሞችን አልመረጡም፡፡ ቤከር ትላንት እሁድ አራት የኦስካር ሽልማቶችን በማሸነፍ እኤአ በ1954 አራት ሽልማቶችን ያሸነፈው ዎልት ዲሲን ያስመዘገበውን ሪከርድ ደግሟል፡፡ ሌላው “ዘ ፍሎሪዳ ፕሮጀክት” የተሰኘው የቤከር ፊልም የተሰራው ፍሎሪዳ ውስጥ ከዲዝኒላንድ ብዙም በማይርቀው ትንሽ ሞቴል ውስጥ ነው። በትላንቱ ምሽት ሌሎች በርካታ ሽልማቶች የተሰጡ ሲሆን “ዘ ፒያኒስት” በተሰኘው ፊልም ላይ አሸናፊ የነበረው ተዋናዩ አድሪያን ብራዲ ተመሳሳይ የኦስካር ሽልማት አሸነፏል፡፡ ብራዲ ያሸነፈው የሆሎኮስት እልቂት እስረኛ ሆኖ በተጫወተው “ዘ ብሩታሊስት” በተሰኘው ሌላ ተመሳሳይ ፊልም ነው፡፡ ሚኪ ማዲሲን “አኖራ” ላይ ባሳየችው ትወና ምርጥ የሴት ተዋናይ በመሆን አሸንፋለች፡፡ ሾን ቤከር ምርጥ ዳይሬክተር ፣ ምርጥ ስክሪፕት ጸሀፊና ምርጥ ኤዲተር በመሆን ተደራራቢ ሽልማቶችን አግኝቷል፡፡ ለምርጥነት ከታጩት 10 ፊልሞች ስምንቱ ቢያንስ አንድ ሽልማት አግኝተዋል፡፡ የሁለት ሽልማቶች አሸናፊ በሆነው ዊክድ ፊልም ላይ የተጫወተችው እውቋ ድምጻዊ አሪያና ግራንዴ እና ሲንቲያ ኢሪቮ የሽልማቱን ስነስርዓቱን የጀመሩት በዚህ ዓመት መግቢያ ላይ በደቡብ ካሊፍሮኒያው እሳት ከፍተኛ ጉዳት የደረሰባቸውን በማሰብ ነው፡፡ ግራንዴ Somewhere Over the Rainbow« የተሰኘው ዜማዋን የተጫወተች ሲሆን ኢርቪም የዳያና ሮስን “Home» አዚማለች፡፡ የፊልም ኢንደስትሪው ዙሪያ በጣም አስቸጋሪ የሆኑ በርካታ ነገሮች በመከሰታቸው የዘንድሮው የኦስካር ሽልማት በጣም ያልተጠበቀ ነበር። የቲኬት ሽያጩ ከአምናው በ3 በመቶ የቀነሰ ሲሆን ከኮቪድ ወረርሽኙ በፊት ከነበረው በጣም አንሷል። እ.ኤ.አ. በ2023 የተከሰቱት የሥራ ማቆም አድማዎች በ2024 ፊልሞችን ለመለቀቅ አስቸጋሪ አድርጎታል። ብዙ ስቱዲዮዎች አነስተኛ ፊልሞችን ሰርተዋል፣ ብዙ ሰዎች ሥራቸውን አጥተዋል። በጥር ወር የተከሰቱት የእሳት ቃጠሎዎችም ሁሉንም ነገር የበለጠ ከባድ አድርገውታል።

በምዕራባዊ  ጀርመን ማንሃይም ከተማ  ውስጥ አንድ መኪና በዓል ለማክበር ወደተሰበሰበው ሕዝብ ጥሶ ገብቶ ባደረሰው ጥቃት አንድ ሰው ሲሞት በርካቶች መቁሰላቸውን የፖሊስ ቃል አቀባይ ዛሬ ሰኞ አስታወቁ። ቃል አቀባዩ ፣የመኪናው አሽከርካሪ  በቁጥጥር ስር መዋሉን ገልጸው ፣ በድርጊቱ ላይ የተሳተፉ ሌሎች ተጠርጣሪዎች ስለመኖር አለመኖራቸው የታወቀ ነገር አለመኖሩን ተናግረዋል።    ፖሊስ ሰዎች ከስፍራው እንዲርቁ ጠይቋል። ክስተቱ የፈጠረው በምዕራብ ጀርመን ራይንላንድ ከተሞች የሚኖሩ ዜጎች የአደባባይ ከብረበዓል ለማክበር ሰልፍ በመውጡበት እና ሕዝብ በተሰበሰበበት ወቅት ነው። ፓራዴፕላትዝ ከተሰኘው  የከተማው መሀል አደባባይ ተነስተው፣  ፏፏቴ ወደሚገኝበት ቦታ በመጓዝ ላይ በነበሩ ሰዎች ላይ፣ አንድ ጥቁር ኤስ.ዩ.ቪ ተሽከርካሪ በከፍተኛ ፍጥነት ወደ ሰዎች ላይ እያበረረ መንዳቱን  የሀገር ውስጥ ብዙኅን መገናኛ ዘግበዋል።  በጀርመን በዚህ ዓመት በታኅሣሥ ወር በማግደበርግ እና በሙኒክ የመኪና ግጭት የተገደሉትን ጨምሮ፣ የቦንብ ጥቃቶች እንዲሁም በጎርጎሮሳውያኑ ግንቦት 2024 በማንሃይም በጩቤ የተገደለውን ጨምሮ በቅርብ ሳምንታት ውስጥ ተከታታይ የኃይል ጥቃቶችን መፈጸማቸውን ተከትሎ በጀርመን የደኅንነት ጉዳይ አሳሳቢ ሆኗል። እስላማዊ መንግሥት  ተብሎ ከሚታወቀው ታጣቂ የሽብር ቡድን ጋራ ግንኙነት ያላቸው የማኅበራዊ መገናኛ፣ በኮሎኝ እና ኑረምበርግ በተደረጉት ዝግጅቶች ላይ ጥቃት እንዲሰነዘር ከጠየቁ በኋላ፤ ፖሊስ ለዘንድሮው የጎዳና ዐውደ-ትሪዒት በተጠንቀቅ ላይ ነው።  

አርተራይተስ ወይም የአጥንት ብግነት መገጣጠሚያ ላይ የሚከሰት እብጠት፣ የአጥንት ድርቅ ብሎ የመሰማት ስሜት፣ የእንቅስቃሴ ማዳገት ምልክቶቹ ሲሆኑ፤ በአለም ላይ ብዙዎችን ለህመም ብሎም ለአካል ጉዳት የዳረገ በሽታ ነው። ከመቶ በላይ የአጥንት ብግነት ዓይነቶች ሲኖሩ ከሁሉም ልቆ የሚታወቀው በእንግሊዘኛው ኦስቴዮ አርተራይተስ ተብሎ የሚጠራው ዓይነት ነው።

የዩናይትድ ስቴትስ  የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ማርኮ ሩቢዮ ትላንት ቅዳሜ  ለእስራኤል አራት ቢሊዮን ዶላር የሚጠጋ  የተፋጠነ ወታደራዊ እርዳታ ለማድረስ  መፈረማቸውን ተናግረዋል። በዚህ ዓመት ጥር ወር ላይ ሥራውን የጀመረው የትራምፕ አስተዳደር እስካሁን ድረስ 12 ቢሊዮን ዶላር የሚጠጋ የውጭ ወታደራዊ ሽያጭ፤ ለእስራኤል መፍቀዱን ሩቢዮ በመግለጫቸው አስታውቀዋል።   መግለጫው አያይዞም “አሜሪካ ለእስራኤል ደህንነት  ያላትን የረዥም ጊዜ ቃልኪዳን ለሟሟላት፤ ስጋቶችን ለመከላከል የሚያስችል ዘዴን ጨምሮ  ሁሉንም ያሏትን አማራጮች መጠቀሟን ይቀጥላል” ብሏል። ሩቢዮ ለእስራኤል ወታደራዊ ዕርዳታ ለማድረስ የአስቸኳይ ጊዜ ሥልጣናቸውን መጠቀማቸውን ገልጸዋል። በአሁን ሰዓት እስራኤል እና በዩናይትድ ስቴትስ አሸባሪ ተብሎ የተመዘገበው ሀማስ ድርጅት ጋር በቋፍ ላይ ያለ የተኩስ አቁም ውስጥ ይገኛሉ።

የዩክሬን ፕሬዝደንት ቮለድሚር ዜለንስኪ፣ ከዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዝደንት ዶናልድ ትረምፕ ጋራ የተጋጋለ ኃይለ ቃል ከተለዋወጡ ከአንድ ቀን በኋላ ለንደን ሲደርሱ፣ በእንግሊዝ ጠቅላይ ምኒስትር ኪር ስታርመር ደማቅ አቀባበል ተደርጎላቸዋል።  ሁለቱ ሀገራት የዩክሬን የመከላከያ አቅምን ለመደገፍ የ2.84 ቢሊዮን ዶላር የብድር ስምምነት ይፋ ያደረጉ ሲኾን፤ ብድሩ እንዳይንቀሳቀሱ ከታገዱ የሩሲያ ንብረቶች ሽያጭ ትርፍ ላይ የሚከፈል ነው። ሞስኮ ኪየቭን በወረረችበት ወቅት፣ የአውሮፓ ባለሥልጣናት፣ ከሩስያ ውጭ የሚገኙ ማንኛውንም የሩሲያ ንብረቶችን እንዳይንቀሳቀሱ በማገድ፣ ሞስኮን ለመቅጣት መወሰናቸው ይታወሳል።  ዜለንስኪ በዶውኒንግ ጎዳና ከአቻቸው ስታመር ጋራ ፎቶ ለመነሳት ለአፍታ የቆሙ ሲሆን፤ እንግሊዛውያን በጩኸት ድጋፋቸውን አሳይተዋቸዋል። ስታመርም ለዜለንስኪ “በዳውኒንግ ጎዳና ሁሌም እንቀበሎታለን” ብለዋቸዋል።  አክለውም፣  «ከቤት ውጭ በጎዳናው ላይ እንደሰሙት፣ በዩናይትድ ኪንግደም ሙሉ ድጋፍ አሎት፣ ምን ዐይነት ጊዜ ቢወስድም ሁሌም ከዩክሬን እና  ከእርሶ ጋራ እንቆማለን» ብለዋቸዋል። ሁለቱ መሪዎች 75 ደቂቃ የፈጀ ውይይት ካደረጉ በኋላ ስታመር ዜለንስኪን እስከ መኪናቸው ድረስ  ሸኝተዋቸዋል። ምንም እንኳን የትረምፕ እና ዜለንስኪ ውይይት ባለመግባባት ቢጠናቀቅም፣ የትረምፕ ድጋፍ ለዩክሬን በእጅጉ አስፈላጊ መኾኑን ዜለንስኪ ትላንት ቅዳሜ  አጽንኦት ሰጥተውበታል። 

በዩጋንዳ ሁለተኛው የኢቦላ ታማሚ የአራት ዓመት ህፃን ህይወቱ ማለፉን የአለም ጤና ድርጅት፤ የሀገሪቱን የጤና ጥበቃ ሚኒስቴርን ጠቅሶ ገልጿል። ሁኔታው በዩጋንዳ  የተረጋገጠ የኢቦላ ሟቾችን አሃዝ አስር አድርሶታል። በምሥራቅ አፍሪካዊቷ  ሀገር መዲና ካምፓላ ሙላጎ ብሔራዊ ሪፈራል ሆስፒታል ውስጥ የሚያገለግል አንድ ወንድ ነርስ ከሞተ በኋላ፤ ሀገሪቱ ባለፈው ጥር ወር በአደገኛ ሁኔታ  ተላላፊ፣ ገዳይ እና ብዙ የደም መፍሰስ የሚያስከትል በሽታ መከሰቱን አስታውቃለች። የዓለም ጤና ድርጅት የዩጋንዳ ጽህፈት ቤት ትላንት ቅዳሜ በኤክስ ማኅበራዊ ድረገጽ ላይ ዘግይቶ እንዳስታወቀው፤ ሚኒስትሩ ባለፈው ማክሰኞ “በሙላጎ ሆስፒታል ውስጥ የአራት ዓመት ተኩል ዓመት ሕፃን በአሳዛኝ ሁኔታ ህይወቱ አለፏል” ማለቱን ሪፖርት አድርጓል። ሙላንጎ የኢቦላ ህክምና ሪፈራሎች የሚመጡበት በሀገሪቱ ያለ ብቸኛ ብሔራዊ ሆስፒታል ነው። ሚኒስቴሩ በዚህ ዓመት በየካቲት ወር በእንክብካቤ ላይ ያሉ ስምንቱ የኢቦላ ታማሚዎች ታክመው ሲወጡ፤ በተጨማሪም 265 የሚሆኑና ከእነሱ ጋር ንክኪ የነበራቸው ግለሰቦች  በካምፓላ እና በሌሎች ሁለት ከተሞች ጥብቅ ማቆያ ውስጥ መቆየታቸውን አስታውቋል። የኢቦላ ምልክቶች ትኩሳት፣ ራስ ምታት እና የጡንቻ ህመም ሲሆኑ፤ ቫይረሱ የሚተላለፈው ከተበከሉ የሰውነት ፈሳሾች እና አካላት ጋር በሚደረግ ንክኪ ነው።

የእስራኤል የጠቅላይ ሚኒስትር ጽህፈት ቤት፤ በእስራኤል እና ሀማስ መካከል የተደረሰው ጊዜያዊ የተኩስ አቁም ሊያበቃ የሰዓታት ጊዜ በቀሩት ወቅት፤ የፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ ልዑክ የሆኑት ስቲቭ ዊትኮፍ፤ በረመዳን እና በፋሲካ የጾም ወቅት በጋዛ ጊዜያዊ የተኩስ አቁም ስምምነት ላይ ያቀረቡትን ሀሳብ ሀገራቸው መቀበሏን  እሁድ ማለዳ አስታውቋል። ዊትኮፍ ባቀረቡት ዕቅድ መሰረትም በመጀመሪያው ቀን በጋዛ በህይወትም ያሉት እና ከሞቱትም ታጋቾች ግማሾቹ እንደሚለቀቁ የጠቅላይ ሚኒስትር ቤንያሚን ኔታንያሁ ጽህፈት ቤት የገለጸ ሲሆን፥ ቀሪዎቹ ታጋቾችም ዘላቂ የሆነ የተኩስ አቁም ስምምነት ላይ ከተደረሰ በኋላ እንደሚለቀቁ ገልጿል። ዊትኮፍ በቋሚ የተኩስ አቁም ስምምነት ላይ ለመነጋገር ተጨማሪ ጊዜ እንደሚያስፈልግ በመረዳታቸው፤ አሁን ያለውን የተኩስ አቁም ለማራዘም ሀሳብ አቅርበዋል ሲል የኔታኒያሁ ጽህፈት ቤት አስታውቋል። በዩናይትድ ስቴትስ አሸባሪ ተብሎ የተፈረጀው የሐማስ ቡድን ቃል አቀባይ ሀዜም ቃሴም ከቅዳሜ  ዕለት ቀደም ብሎ ቡድኑ በጋዛ የተኩስ አቁም ስምምነት የመጀመሪያ ምዕራፍ መራዘሙን ውድቅ ማድረጉን ቢገልጹም የዊትኮፍ እቅድን በግልፅ አልጠቀሱም። እስራኤል በዊትኮፍ እቅድ ላይ ሀማስ ከተስማማ ወዲያውኑ ድርድር ታካሂዳለች ሲል የኔታኒያሁ ቢሮ አስታውቋል። “በስምምነቱ መሰረት እስራኤል ከ42ኛው ቀን በኋላ ድርድሩ ውጤታማ እንዳልሆነ ከተሰማት ወደ ጦርነት መመለስ ትችላለች”  በማለት የኔታኒያሁ ጽህፈት ቤት ሀማስ ስምምነቱን ጥሷል ሲል ከሷል። ሁለቱም ወገኖች አንዱ ሌላኛውን ስምምነቱን ጥሷል በሚል ሲከሱ ቆይተዋል። ስለድርድሩ የሚያውቁ ሁለት የፍልስጤም ባለሥልጣናት ለሮይተርስ እንደተናገሩት እስራኤል ወደ ሁለተኛው የስምምነት ምዕራፍ ለመግባትም ሆነ በዚህ ጉዳይ ላይ ድርድር ለመጀመር ፈቃደኛ አልሆነችም ብለዋል። በምትኩ፣ እስራኤል ሳምንታቶቹን በማራዘም ለተራዘመው ለእያንዳንዱ ሳምንት በርካታ ታጋቾችን እና አካላት እንዲለቀቁላት ጠይቃለች። ቅዳሜ ዕለት የሀማስ ታጠቂ ክንፍ የእስራኤል ታጋቾች አሁንም በጋዛ በእስር ላይ እንደሚገኙ የሚያሳይ ቪዲዮ የለጠፈ ሲሆን፤  የተቀሩት ታጋቾች ሊፈቱ የሚችሉት በጎርጎርሳውያኑ ጥር 19 የተጀመረው የተኩስ አቁም ስምምነት ሲጠናቀቅ ብቻ መሆኑን አፅንዖት ሰጥቷል። የተኩስ አቁም ንግግሮች በቅርቡ በካይሮ ቢደረጉም ስምምነት ላይ ሳይደረስ ተጠናቀዋል። በተያያዘ ዜና ዛሬ እሁድ እስራኤል ሀማስ በቋፍ ላይ ያለውን የተኩስ አቁም የማይቀበል ከሆነ ወደ ጋዛ ሰርጥ የሚገቡ ምርቶችና ሸቀጦችን እንደምትገድብ እና “ተጨማሪ መዘዞች” እንደሚከተሉ አስታውቃለች። ሀማስ እስራኤል ጫፍ ላይ ያለውን የተኩስ አቁም ስምምነት ለማደናቀፍ እየሞከረች ነው በማለት የከሰሰ ሲሆን፤  ዕርዳታውን ለማቆም የወሰነችው ውሳኔም “ርካሽ ዘረፋ፣ የጦር ወንጀል እና ግልጽ ጥቃት” ነው ብሏል።

ኢትዮጵያውያን የአገራቸውን ነጻነት ለማስከበር ለመጀመሪያ ጊዜ “ብሔራዊ ሆነው” የተነሡበትና በኅብረት ተዋግተው ያሸነፉበት፣ 129ኛው የዓድዋ ድል በዓል በትግራይ ክልል በሶሎዳ ተራራ ላይ ዛሬ የካቲት 23 ቀን 2017 ዓ.ም ተከበረ።  በበዓሉ አከባበር ላይ የተገኙት፣ የኢትዮጵያ ቱሪዝም ምኒስትር ዴኤ'ታ እንደገና አበበ፣ የዓድዋ ድል ለኢትዮጵያ እና ጭቁን ሕዝቦች ዐዲስ ምዕራፍ የከፈተ እንደነበር አስታውሰዋል።    በየዓመቱ በአገር አቀፍ ደረጃ በድምቀት የሚዘከረው የዓድዋ ድል፣ መከበር የጀመረው ጦርነቱ ከተደረገበት 1888 ዓ.ም. ከሰባት ዓመት በኋላ ነው፡፡ ዛሬ በሶሎዳ ተራራ ላይ በተከበረው በዓል ላይ፣ በጦርነቱ ጊዜ  ኢትዮጵያውያን  በሕብር አድርገውት የነበረውን ተሳትፎ የሚያስታውሱ የኪነጥበብ ሥራዎች ቀርበዋል። የትግራይ ክልል ባህልና ቱሪዘም ቢሮ ኃላፊ ዶክተር አፅብሃ ገብረእግዚአብሄር፣ የዓድዋ ድል በዓል ለሰላም፣ አንድነት እና ብሩህ ተስፋ፣ በሚል መሪ ሐሳብ በመከበር ላይ እንደሚገኝ ተናግረዋል። ዝርዝሩን ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ። 

የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዝደንት ዶናልድ ትረምፕ እና የዩክሬን ፕሬዝደንት ቮለድሚር ዜለንስሊ ውይይት ወደ ተጋጋለ እሰጥ አገባ ከተቀየረ እና ትረምፕ ዜለንስኪን «አክብሮት የጎደለው» ሲሉ ከተናገሯቸው በኋላ በመላ አህጉሪቱ የሚገኙ የአውሮፓ መሪዎች ከዩክሬን ጎን ቆመዋል። የአውሮፓ ኅብረት የውጭ ጉዳይ ፖሊሲ ኃላፊ ካጃ ካላስ ፣ «አኹን ነጻው ዓለም አዲስ መሪ እንደሚያስፈልገው ግልጽ ኾኗል» ብለዋል። በዚኹ በማኅበራዊ ሚዲያ ኤክስ ገጻቸው ላይ ባሰፈሩት ጹሑፍ፣ «ዩክሬን የአውሮፓ ነች፣ ከዩክሬን ጎን እንቆማለን» ብለዋል። የጀርመን ቻንስለር ኦላፍ ሾልዝ «ዩክሬን በጀርመን ላይ መተማመን ትችላለች -  በአውሮፓም ላይ እንዲኹ» በማለት  ኤክስ ላይ ሲጽፉ፣  የስፔን ጠቅላይ ሚኒስትር ፔድሮ ሳንቼዝ ደግሞ «ዩክሬን-  ስፔን ከጎንሽ ትቆማለች” ብለዋል።   የፖላንድ ጠቅላይ ሚኒስትር ዶናልድ ቱስክ  »ውድ ዜለንስኪ እና ውድ የዩክሬን ጓደኞቻችን ፣ ብቻህን አይደለህም« ሲሉ በኤክስ ላይ ጽፈዋል። የፈረንሳዩ ፕሬዝደንት ኢማኑኤል ማክሮን በበኩላቸው ለፖርቹጋል ጋዜጠኞች በሰጡት ጋዜጣዊ መግለጫ »አጥቂዋ ሩሲያ ነች። ተጠቂው የዩክሬን ሕዝብ ነው” ብለዋል።   የፊንላንድ፣ ኔዘርላንድስ፣ ቼክ ሪፐብሊክ እና ኖርዌይን ጨምሮ ሌሎች የአውሮፓ መሪዎችም ለዩክሬን ድጋፋቸውን ለመስጠት በማኅበራዊ ገጾቻቸው ላይ ጽፈዋል።  ኖርዌይም በማኅበራዊ ሚዲያ ለዩክሬን ድጋፏን ገልጻለች። ሆኖም ዩክሬንን የደገፉት ሁሉም የአውሮፓ መሪዎች  አይደሉም፣ ለኪቭ የሚሰጠውን ርዳታ ለረዥም ጊዜ ሲቃወሙ የቆዩት  የሃንጋሪ ጠቅላይ ሚኒስትር ቪክቶር ኦርባን፣ ምንም እንኳን ሁኔታውን ለሌሎች ለመቀበል ቢከብዳቸውም ፕሬዝደንት ትረምፕ ለሰላም የቆሙ ናቸው። እናመሰግናለን ፕሬዝደንት!” ብለው ጽፈዋል።

ፖለቲከኛ እና የቀድሞ ጋዜጠኛ የነበሩት ኬሪ ሌክ፣ የዩናይትድ ስቴትስ ዓለምአቀፍ ሚዲያ ኤጀንሲ (ዩ.ኤስ.ኤ.ጂ.ኤም.) አማካሪ ኾነው መሾማቸውን ተቋሙ ፣ ሐሙስ የካቲት፣ 20 ቀን 2017 ዓ.ም አስታወቀ። ላለፉት 30 ዓመታት በጋዜጠኝነት ያገለገሉት ኬሪ ሌክ፣ በመንግሥት ለሚደገፈውና ዓለም አቀፍ ሥርጭት ላለው አሜሪካ ድምፅ በዲሬክተርነት እንዲሾሙ መታጨታቸውን፣ ፕሬዝደንት ዶናልድ ትረምፕ፣ በታኅሣሥ ወር 2017 ዓ.ም አስታውቀው ነበር። ኾኖም የዩናይትድ ስቴትስ ዓለምአቀፍ ሚዲያ ኤጀንሲን (ዩ.ኤስ.ኤ.ጂ.ኤም.) በዋና ሥራ አስፈፃሚነት እንዲመሩ በትረምፕ የተመረጡት፣ ወግ አጥባቂ ሐሳቦች አራማጅ እና ጸሐፊው ኤል ብሬንት ቦዜል ሹመት፤ የአሜሪካ የሕግ መወሰኛ ምክር ቤት (ሴኔት)ማረጋገጫ በመጠባበቅ ላይ በመኾኑ የኬሪ ሌክ ሹመት አጓቶታል። ሚዲያ ኤጀንሲንው፣ የተለያዩ እህትማማች ተቋማት ኃላፊዎችን መሾም ወይም ማሰናበትን ጨምሮ ከዋና ሥራ አስፈጻሚ ጋራ አብሮ የሚሠራ፣ ከሁለቱ ፓርቲዎች የተዋቀረ ቦርድ እስኪሰየም በመጠባበቅ ላይ ይገኛል። የኤጀንሲው የቀድሞ ዋና ሥራ አስፈጻሚ አማንዳ ቤኔት፣ ሥልጣናቸውን ከለቀቁ በኋላ የተቋሙ ዋና ሥራ አስፈጻሚ ኾነው በማገልገል ላይ የሚገኙት ሮማን ናፖሊ፣ ሌክ በልዩ አማካሪነት መቀላቀላቸውን ለተቋሙ ሠራተኞች በላኩት ኢሜል አስታውቀዋል። “ከሁለት ዐስርት ዓመታት በላይ በታላላቅ ብዙኅን መገናኛ ውስጥ በዘጋቢነት እና ዜና አቅራቢነት ያገለገሉት ሌክ፣ በብሮድካስት ጋዜጠኝነት ውስጥ ብዙ ልምድ አላቸው” በማለት ናፖሊ አክለዋል። ናፖሊ የሌክን ስኬት በማጉላትም፣ ከዚኽ ቀደም ለኹለት የአሜሪካ ፕሬዝደንቶች ቃለ መጠየቅ ማድረጋቸውን እና በዓለም አቀፍ ዘገባዎች ምክኒያት ሁለት ጊዜ የኤሚ ሽልማት መቀበላቸውን፣ ጠቅሰዋል። «ኬሪ የትረምፕ አስተዳደር ከፍተኛ አማካሪ እንደመኾናቸው፣ የሚዲያ ኤጀንሲውን፣ የእህትማማች ተቋማቱን እና የፈንዱን ሥራ ለማቀላጠፍ፣ የሚያስፈልጉትን ፖሊሲዎች እና ስልቶች ተግባራዊ ለማድረግ ያግዛሉ»ሲሉ ናፖሊ በኢሜል መልዕክታቸው ጠቅሰዋል። የዩናይትድ ስቴትስ ዓለምአቀፍ ሚዲያ ኤጀንሲ (ዩ.ኤስ.ኤ.ጂ.ኤም.)፣ ከ420 ሚሊዮን በላይ የሚኾኑ ዓለም አቀፍ አድማጮችና ተመልካቾችን ያላቸው፣ በዜና ዘገባ እና ቅድመ ምርመራ ወይም ሳንሱርን በመዋጋት ላይ ትኩረታቸውን አድርገው የሚሠሩ በርካታ ተቋማትን ይቆጣጠራል። በዩ.ኤስ.ኤ.ጂ.ኤም. ሥር የሚገኙ እነዚኽ እህትማማች ድርጅቶች፣ የአሜሪካ ድምፅ፣ የኩባ ብሮድካስቲንግ ቢሮ (Cuba Broadcasting) እና ለትርፍ ያልተቋቋመው የነፃ አውሮፓ ራዲዮ ወይም ራዲዮ ሊበርቲ (Free Europe/Radio Liberty)፣ የነፃ እሥያ ራዲዮ(Radio Free Asia)፣ የመካከለኛው ምሥራቅ ብሮድካስቲንግ መረብ እና የኦፕን ቴክኖሎጂ ፈንድ እና የፍሮንት ላይን ፈንድን ናቸው። የዩናይትድ ስቴትስ ዓለምአቀፍ ሚዲያ ኤጀንሲ (ዩ.ኤስ.ኤ.ጂ.ኤም.)፣ የሕዝብ ጉዳዮች ክፍል የኬሪ ሌክን ሹመት በተመለከተ ለአሜሪካ ድምፅ ጥያቄ ወዲያውኑ ምላሽ አልሰጠም። «ፋየርዎል» በመባል የሚታወቀው የኢዲቶሪያሉ ገለልተኝነት መጠበቂያ፣ ዩ.ኤስ.ኤ.ጂ.ኤም በሚያስተዳድራቸው ብዙኅን መገናኛ የጋዜጠኝነት ሥራ ውጤት ላይ ጣልቃ እንዳይገባ ይከለክላል። ሌክ በዓመታዊው የወግ አጥባቂ አቀንቃኞች የፖለቲካ ጉባኤ ላይ በሰጡት አስተያየት የዩናይትድ ስቴትስ ዓለም አቀፍ ሚዲያ የቀረበበትን ትችት በንግግራቸው ዳሰዋል፡፡ ሌክ ለታዳሚው እንደ ቪኦኤ ዲሬክተር የዜና ተቋሙ “ትክክለኛ እና ታማኝ ዘገባዎችን” ማዘጋጀቱ ላይ ትኩረት እንደሚያደርጉ ተናግረዋል። ሌክ አክለው ፣ “የፊታችን ሰኞ 83 ዓመት የሚኾነው ቪኦኤ አሜሪካን ታሪክ ለዓለም ሲያቀርብ ቆይቷል። አንዳንድ ጊዜ በዜና ሽፋኑ አስደናቂ ሲኾን በሌሎች ወቅቶች ደግሞ አሳዛኝ ነበር” ብለዋል፡፡ አያይዘውም “እኛ የምንዋጋው የመረጃ ጦርነት ነው፤ በመሆኑም ከእውነት የተሻለ መሳሪያ የለም፣ እናም ቪኦኤ ይህ መሳሪያ ሊሆን ይችላል ብዬ አምናለሁ” በማለት ተናግረዋል፡፡ የዜና ጣቢያው እንዲዘጋ ከጠየቁት መካከል የትራምፕ ልዩ አማካሪ ኢላን መስክ ይገኙበታል። ይሁን እንጂ ሌክ “የትራምፕ ቴሌቭዥን አንሆንም” በማለት የተናገሩ ሲኾን፤ “ሆኖም ግን ዲጂታል ኬብል ቴሌቭዥን እንደማንኾን ግን እርግጠኛ ነው” ብለዋል፡፡ አክለውም “ትረምፕን ምክኒያታዊ ባልኾነ መልኩ መተቸትን ከሲ.ኤን.ኤን፣ ኤም.ኤስ.ኤም.ቢ.ሲ፣ 60 ደቂቃ፣ ዘ ዋሺንግተን ፖስት እና ከኒውዮርክ ታይምስ ልታገኙ ትችላላቹ” ሲሉ ተናግረዋል፡፡ ኬሪ ሌክ በኮቪድ 19 ወረርሽኙ ወቅት የተሳሳተ መረጃ ነው ብለው ባመኑት መረጃ ምክንያት ከአሪዞና የዜና ጣቢያ ሥራቸውን ለቀዋል። በኋላም ለአሪዞና ሀገረ ገዥነት ተወዳድረ ያልተሳካላቸው ሲኾን ሽንፈታቸውን ባለመቀበል ክስ መስርተዋል። በመቀጠልም ለግዛቱ ሴናተርነት ያደረጉት ውድድርም አልተሳካላቸውም።

የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዝደንት ዶናልድ ትራምፕ ከዩክሬኑ ፕሬዝደንት ቮለድሚር ዜለንስኪ ጋራ በዋይት ሐውስ ያደረጉት እና አሜሪካ ከዩክሬን ልዩ ማዕድናት ማግኘት የሚያስችላት ስምምነት ላይ ለመድረስ ያለመችበት ውይይት ወደ ተጋጋለ ኃይለ ቃል ተቀይሮ፤ ትራምፕ «ስምምነት ላይ ትደርሳለህ አለዛ እኛ እንወጣለን» ሲሉ ለዜለንስኪን ነግረዋቸዋል። ስብሰባውን ተከትሎ ትራምፕ በማኅበራዊ ሚዲያ ላይ ባስተላለፉት መልዕክትም «ስምምነቱ ተዘርዟል» ሲሉ አስታውቀዋል። ትራምፕ በጹሑፋቸው «የአሜሪካ ተሳትፎ የሚቀጥል ከኾነ ፕሬዝደንት ዜለንስኪ ለሰላም ዝግጁ እንደማይሆን ወስኛለሁ። ምክንያቱም የኛ ተሳትፎ ለድርድር ትልቅ ጥቅም እንደሚሰጠው ያምናል» ሲሉ ገልጸዋል። «ዩናይትድ ስቴትስን እና የፕሬዝደንቱን ኦቫል ኦፊስ' አላከበረም። ለሰላም ዝግጁ ሲኾን መመለስ ይችላል» ብለዋል ፕሬዝደንቱ። “ኦቫል ኦፊስ” በተሰኘው የፕሬዝደንቱ ጽሕፈት ቤት ውስጥ በርካታ አሜሪካውያን እና ዩክሬናውያን ጋዜጠኞች የተከታተሉት የተጋጋለ የቃላት ልውውጥ ወደ ኃይለ ቃል የተለወጠው ወደ 40ኛው ደቂቃ አካባቢ ዘለንስኪ ሩሲያ እንደ አውሮፓውያን አቆጣጠር በ2014 ዓ.ም ክሬሚያን መውረሯን ባነሱበት ወቅት ነው። የአሜሪካ ምክትል ፕሬዝደንት ጄዲ ቫንስ ወዲያውኑ ዜለንስኪን «የፕሮፓጋንዳ» ወሬዎችን መጠቀሚያ በማድረግ ተችተዋቸዋል። ቫንስ «ኦቫል ኦፊስ ውስጥ ኾኖ በአሜሪካ ሚዲያ ፊት ይህን ዐይነት ክስ ማንሳት ንቀት ነው» ነው ሲሉ ዜለንስኪን ተናግረዋቸዋል። ቫንስ እና ትራምፕ የዩክሬኑ መሪ ዋሽንግተን ለሀገራቸው ላደረገቸው ርዳታ አመስጋኝ አለመኾናቸውን ገልፀውም ወቅሰዋቸዋል። ዜለንስኪ ምላሽ ለመስጠት ቢሞክሩም ትራምፕ «ለመደራደሪያ የሚሆን አቅም እና ሥልጣን የለህም» በማለት አቋርጠዋቸው «በሚሊየን በሚቆጠሩ ሰዎች ህይወት ቁማር ትጫወታለህ። ከሦስተኛ ዓለም ጦርነት ጋራ ቁማር እየተጫወትክ ነው» ብለዋቸዋል። ዜለንስኪ በታቀደው መሠረት የጋራ ጋዜጣዊ መግለጫ ላይ ሳይሳተፉ ቀደም ብለው ከዋይት ሐውስ ወጥተዋል። ውይይቱ በድንገት ከተጠናቀቀ በኋላ የዩክሬኑ መሪ በማኅበራዊ ሚዲያ ላይ ለአሜሪካ ሕዝብና መንግሥት መልዕት አስፍረዋል። ኤክስ በተሰኘው የማኅበራዊ ገጽ ላይ «አመሰግናለኹ አሜሪካ» ሲሉ የጻፉት ዜለንስኪ፣ « የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዝደንት፣ የምክር ቤት አባላትንና የአሜሪካን ሕዝብ እናመሰግናለን። ዩክሬን ፍትሃዊ እና ዘላቂ ሰላም ትፈልጋለች ፣ ያንን ለማግኘትም በሚገባ እየሠራን ነው» ብለዋል። የማዕድን ስምምነት ውይይቱ ከመጀመሩ በፊት ትራምፕ ከዜለንስኪ ጋራ ስምምነቱን ለመፈራረም መቃረባቸውን ገልጸው ነበር። ብዙም ምቾት እንዳልተሰማቸው ለሚያስታውቁት ዜለንስኪም «በጣም ፍትሃዊ የሆነ ስምምነት ነው ያለን፣ እናም ገብተን ለመቆፈር፣ ለመሥራት እና እነዛን ብርቅ የመሬት ማዕድናት ለማግኘት በጉጉት እንጠብቃለን » ብለዋቸው ነበር። ስምምነቱ ከጦርነቱ በኃላ ዩክሬንን መልሶ ለመገንባት የሚውል የጋራ ባለቤትነት እና አስተዳደር ድንጋጌዎችን የሚያካትት ሲሆን፣ ዩክሬን ከተፈጥሮ ሀብቶቿ የምታገኘውን 50 ከመቶ የሀገሪቱን ገቢ ለዚህ ትመድባለች። ትራምፕ የማዕድን ስምምነቱን፣ ዩክሬን ከሩሲያ ጋራ የምታደርገው ጦርነት ካበቃ በኋላ በዩክሬን ውስጥ ለሚሰማሩ የአውሮፓ ሰላም አስከባሪ ኃይሎች ለሚሰጡት የደህኅነት ማስተማመኛ፣ እንደ «ዋስትና» አድርገው ይገልጹታል። የዋይት ሐውስ ቃል አቀባይ ግን ስምምነቱ እንዳልተፈረመ ገልጸዋል።

የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዝደንት ዶናልድ ትራምፕ ከዩክሬኑ ፕሬዝደንት ቮለድሚር ዜለንስኪ ጋራ በዋይት ሐውስ ያደረጉት እና አሜሪካ ከዩክሬን ልዩ ማዕድናት ማግኘት የሚያስችላት ስምምነት ላይ ለመድረስ ያለመችበት ውይይት ወደ ተጋጋለ ኃይለ ቃል ተቀይሮ፤ ትራምፕ «ስምምነት ላይ ትደርሳለህ አለዛ እኛ እንወጣለን» ሲሉ ለዜለንስኪን ነግረዋቸዋል።   ስብሰባውን ተከትሎ ትራምፕ በማኅበራዊ ሚዲያ ላይ ባስተላለፉት መልዕክትም «ስምምነቱ ተዘርዟል» ሲሉ አስታውቀዋል። ትራምፕ በጹሑፋቸው «የአሜሪካ ተሳትፎ የሚቀጥል ከኾነ ፕሬዝደንት ዜለንስኪ ለሰላም ዝግጁ እንደማይሆን ወስኛለሁ። ምክንያቱም የኛ ተሳትፎ ለድርድር ትልቅ ጥቅም እንደሚሰጠው ያምናል» ሲሉ ገልጸዋል። «ዩናይትድ ስቴትስን እና የፕሬዝደንቱን ኦቫል ኦፊስ' አላከበረም። ለሰላም ዝግጁ ሲኾን መመለስ ይችላል» ብለዋል ፕሬዝደንቱ። “ኦቫል ኦፊስ” በተሰኘው የፕሬዝደንቱ  ጽሕፈት ቤት  ውስጥ በርካታ አሜሪካውያን እና ዩክሬናውያን ጋዜጠኞች የተከታተሉት የተጋጋለ የቃላት ልውውጥ ወደ ኃይለ ቃል የተለወጠው ወደ 40ኛው ደቂቃ አካባቢ ዘለንስኪ ሩሲያ እንደ አውሮፓውያን አቆጣጠር በ2014 ዓ.ም ክሬሚያን መውረሯን ባነሱበት ወቅት ነው።   የአሜሪካ ምክትል ፕሬዝደንት ጄዲ ቫንስ ወዲያውኑ ዜለንስኪን «የፕሮፓጋንዳ» ወሬዎችን መጠቀሚያ በማድረግ ተችተዋቸዋል። ቫንስ «ኦቫል ኦፊስ ውስጥ ኾኖ በአሜሪካ ሚዲያ ፊት ይህን ዐይነት ክስ ማንሳት ንቀት ነው» ነው ሲሉ ዜለንስኪን ተናግረዋቸዋል። ቫንስ እና ትራምፕ የዩክሬኑ መሪ ዋሽንግተን ለሀገራቸው ላደረገቸው ርዳታ አመስጋኝ አለመኾናቸውን ገልፀውም ወቅሰዋቸዋል። ዜለንስኪ ምላሽ ለመስጠት ቢሞክሩም ትራምፕ «ለመደራደሪያ የሚሆን አቅም እና ሥልጣን የለህም» በማለት አቋርጠዋቸው «በሚሊየን በሚቆጠሩ ሰዎች ህይወት ቁማር ትጫወታለህ። ከሦስተኛ ዓለም ጦርነት ጋራ ቁማር እየተጫወትክ ነው» ብለዋቸዋል። ዜለንስኪ በታቀደው መሠረት የጋራ ጋዜጣዊ መግለጫ ላይ ሳይሳተፉ ቀደም ብለው ከዋይት ሐውስ ወጥተዋል። ውይይቱ በድንገት ከተጠናቀቀ በኋላ የዩክሬኑ መሪ በማኅበራዊ ሚዲያ ላይ ለአሜሪካ ሕዝብና መንግሥት መልዕት አስፍረዋል። ኤክስ በተሰኘው የማኅበራዊ ገጽ ላይ «አመሰግናለኹ አሜሪካ» ሲሉ የጻፉት ዜለንስኪ፣ « የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዝደንት፣ የምክር ቤት አባላትንና የአሜሪካን ሕዝብ እናመሰግናለን። ዩክሬን ፍትሃዊ እና ዘላቂ ሰላም ትፈልጋለች ፣ ያንን ለማግኘትም በሚገባ እየሠራን ነው» ብለዋል።    የማዕድን ስምምነት ውይይቱ  ከመጀመሩ በፊት ትራምፕ ከዜለንስኪ ጋራ ስምምነቱን ለመፈራረም መቃረባቸውን ገልጸው ነበር። ብዙም ምቾት እንዳልተሰማቸው ለሚያስታውቁት ዜለንስኪም «በጣም ፍትሃዊ የሆነ ስምምነት ነው ያለን፣ እናም ገብተን ለመቆፈር፣ ለመሥራት እና እነዛን ብርቅ የመሬት ማዕድናት ለማግኘት በጉጉት እንጠብቃለን » ብለዋቸው ነበር። ስምምነቱ ከጦርነቱ በኃላ ዩክሬንን መልሶ ለመገንባት የሚውል የጋራ ባለቤትነት እና አስተዳደር ድንጋጌዎችን የሚያካትት ሲሆን፣ ዩክሬን ከተፈጥሮ ሀብቶቿ የምታገኘውን 50 ከመቶ የሀገሪቱን ገቢ ለዚህ ትመድባለች። ትራምፕ የማዕድን ስምምነቱን፣ ዩክሬን ከሩሲያ ጋራ የምታደርገው ጦርነት ካበቃ በኋላ በዩክሬን ውስጥ ለሚሰማሩ የአውሮፓ ሰላም አስከባሪ ኃይሎች ለሚሰጡት የደህኅነት ማስተማመኛ፣ እንደ «ዋስትና» አድርገው ይገልጹታል። የዋይት ሐውስ ቃል አቀባይ ግን ስምምነቱ እንዳልተፈረመ ገልጸዋል።   

በኢትዮጵያ እና በኬንያ ድንበር አካባቢ በተዋሳኞቹ የዳሰነች ወረዳ እና የቱርካና ወረዳ አርብቶ ዐደሮች መካከል የተከሠተውን ግጭት ተከትሎ፣ የዳሰነች ወረዳ አርብቶ አደሮች ሲአስ ከሚባል መንደራቸው መፈናቀላቸውን፣ የወረዳው አስተዳደሪ አቶ ታደለ ሀቴ ለአሜሪካ ደምፅ በስልክ አስታውቀዋል። በደኅንነት ሰጋት ስማቸው እንዳይገለጽ የጠየቁን በዳሰነች ወረዳ የሲአስ ቀበሌ ነዋሪ፣ በስምንት ቀበሌዎች የሚኖሩ የዳሰነች ማኅበረሰብ ነዋሪዎች እንደተፈናቀሉና በአምስት ኪሎ ሜትር ርቀት ላይ ወደምትገኘው ደብረሞስ ቀበሌ እንደሸሹ፣ በስልክ ለአሜሪካ ድምፅ ተናግረዋል። በግጭቱ የአጎታቸው እና የአክስታቸው ልጅ እንደተገደለባቸው ከዚኽ ቀደም የተናገሩት፣ አሰጪ ሎካሊባ የተባሉ ዐርብቶ አደር፣ እርሳቸውን ጨምሮ የቀበሌያቸው ነዋሪዎች መፈናቀላቸውን አስረድተዋል። ግጭቱ ካለፈው ሳምንት ቅዳሜ፣ የካቲት 15 ቀን 2017 ዓ.ም. አንሥቶ፣ አንዱ ወገን የሌላውን የዓሣ ማሥገሪያ መረብ በመሰራረቅ መቀስቀሱን ያስታወሱት የዳሰነች ወረዳ አስተዳዳሪ አቶ ታደለ፣ ግጭቱ ሰኞ የካቲት 17 ቀን በመባባሱ ሰዎች መገደላቸውን ተናግረዋል። የኬንያ ባለሥልጣናት «ድንበር ተሻጋሪ» ሲሉ በገለጹት ግጭት ከ20 በላይ ለሚደርሱ ኬንያውያን መጥፋታቸውን አስታውቀዋል። የዳሰነች ወረዳ አስተዳዳሪው ከኢትዮጵያ በኩል 13 ሰዎች መሞታቸውንና ሦስት ሰዎች መጎዳታቸውን ተናግረዋል። ተጎራባች የኾኑት አርብቶ ዐደሮቹ፣ ሁለቱ አገሮች የሚዋሰኑበትን ድንበር በሚያቋርጠው ቱርካና ሐይቅ ላይ በጀልባቸው ኾነው የተኩስ ልውውጥ ማድረጋቸውን የገለጹት የዳሰነች ወረዳ የኮምዩኒኬሽን ጉዳዮች ጽሕፈት ቤት ሓላፊ አቶ ብዙአየኹ ከበደ፣ በኬንያ በኩል ጠፍተዋል የተባሉት ሰዎች በሕይወት ስለመትረፋቸው የታወቀ ነገር እንደሌለ አመልክተዋል። በኢትዮጵያ በኩል ተገድለዋል ከተባሉት 13 አርብቶ ዐደሮች መካከልም፣ የአንድ ሰው አስከሬን ብቻ መገኘቱንና የሌሎቹን መሞት ያረጋገጡት፣ ከቤተሰቦቻቸው በተሰጣቸው መረጃ መሠረት እንደኾነ፣ ሓላፊው ተናግረዋል። የደቡብ ኢትዮጵያ ክልል የሰላም እና ጸጥታ ቢሮ ሓላፊ አቶ ወገነ ብዙነህ፣ ከኹለቱም ወገን ዐርብቶ አደሮቹ መጥፋታቸው ከመገለፁ ውጪ አስክሬን ባለመገኘቱ በቁጥር መናገር እንደሚቸግር ተናገርዋል። ከባለሥልጣናቱ ውይይት በኋላ በተደረገ የሟቾች አስከሬን ፍለጋ፣ ሁለቱ መገኘታቸውን የገለጹት ሓላፊው፣ ከሁለቱም ማኅበረሰቦች በኩል የሰው ሕይወት መጥፋቱን አረጋግጠዋል። የኬንያ የደኅንነት ጉዳይ አዋቂ የኾኑት ሪቻርድ ቱታ፣ በናይሮቢ የአሜሪካ ድምፅ ዘይነብ ሰዒድ ጋራ ባደረጉት ቃለ መጠይቅ፣ በተፈጥሮ ሀብቶች አጠቃቀም የተነሣ ለሚከሠቱ ግጭቶች ከሥር መሠረታቸው የጋራ መፍትሔ መስጠት፣ እንዲሁም በቀጣናው ዘላቂ ሰላም እንዲወርድ መሥራት ያስፈልጋል፤ ብለዋል። የደኅንነት ጉዳይ ባለሞያው፣ ሰሞነኛውን የድንበር ላይ ግጭት፣ «አልፎ አልፎ የሚከሠት» ሲሉ ቢገልጹትም፣ በቱርካና እና በዳሰነች ማኅበረሰቦች መካከል፣ ውሱን በኾነው የተፈጥሮ ሀብት አጠቃቀም ረገድ ያለው ፉክክር፣ ለግጭቱ እያደር ማገርሸት አደጋ እንደሚደቅን አልሸሸጉም፡፡ “አኹን ከኹሉም በላይ የሚያስፈልገው፣ ሁለቱ ተጎራባች ሀገራት የችግሩን ምንጭ ከሥር መሠረቱ መመልከት ይኖርባቸዋል፡፡ የሀብት ውሱንነት እስካለ ድረስ ግጭት ዳግመኛ አይቀሰቀስም እያልኹ አይደለም። በዋናነት ማከናወን የሚያስፈልገው፣ ክፍተቶቹ ምን እንደኾኑ መለየትና ከዚያም የግጭቱን የማገርሸት ዕድል ለመቀነስ የሚረዳ ዕቅድ መተግበር ነው፡፡” ኬንያ ከኢትዮጵያ ጋራ በምትዋሰንበት ድንበር ላይ ከፍተኛ የጥበቃ ኀይል ማስፈሯን፣ አሶሺዬትድ ፕሬስ የአገሪቱን የውስጥ ጉዳይ ሚኒስትር ኪፕቹምባ ሙርኮመን ጠቅሶ ዘግቧል። የኬንያ የሀገር ውስጥ ጉዳይ ሚኒስትር ኪፕቹምባ ሙርኮመን፣ የጠፉትን ሰዎች ለማግኘት ከኢትዮጵያ መንግሥት ባለሥልጣናት ጋራ በመተባበር እየሠሩ መኾኑን ገልጸዋል። በኬንያ የቱርካና አውራጃ አስተዳዳሪ ዠርሚያ ሎሞሩካይ በበኩላቸው፣ ባለፈው ሳምንት ቅዳሜ፣ ከኢትዮጵያ የመጡ ያሏቸው ዓሣ አሥጋሪዎች በኦሞ ወንዝ ላይ ከኬንያ የቱርካና ጎሣ አባላት ጋራ እሑድ ዕለት መጋጨታቸውን አውስተው፣ 15 ጀልባዎች ጠፍተዋል፤ ብለዋል። በሁለቱ ተጎራባች ሀገራት ድንበር አካባቢ የተፈጠረውን ግጭት ተከትሎ፣ ኬንያ፣ ተጨማሪ የፖሊስ ተጠባባቂዎችን ቀጥራ የነበረ ሲኾን፣ የሀገር ውስጥ ሚኒስትሩ ሙርኮመን፣ ኬንያ ወደ ውስጥ የሚገቡ ሰዎች ሁሉ የሚፈተሹበትን የድንበር ኬላ አቋቋማለች፤ ብለዋል። የዳሰነች ወረዳ አስተዳደሪ አቶ ታደለ፣ ኬንያ ወታደሮቿን በተሽከርካሪዎች እና በሄሊኮፕተሮች እያጓጓዘች ወደ ድንበር ማስጠጋቷንም፣ አቶ ታደለ ገልጸዋል። የደቡብ ኢትዮጵያ ክልል የሰላም እና ጸጥታ ቢሮ ሓላፊ አቶ ወገነ ብዙነህ፣ ከዳሰነች ወረዳ አርብቶ ዐደሮች እና በኬንያ ቱርካና ካውንቲ ባለሥልጣናት ጋራ መወያየታቸውን አስታውቀው፣ በዚኽም የችግሩን መነሻ ለይቶ ዘላቂ መፍትሔ በማፈላለግ፣ የሁለቱን አገሮች አርብቶ ዐደሮች ሰላማዊ ግንኙነት በማስቀጠልና ሰው የመግደል ወንጀል የፈጸሙ ሰዎች በሕግ በሚጠየቁበት ኹኔታ ላይ ትኩረት ማድረጋቸውን ዘርዝረዋል። የኢትዮጵያ ባለሥልጣናትም ያለው ኹኔታ ከባድ መኾኑን አልሸሸጉም፡፡ የኬንያ ባለሥልጣናት በድንበሩ ላይ የጸጥታ ጥበቃቸውን አጠናክረዋል፡፡ የጸጥታ ጉዳይ አዋቂው ሪቻርድ ቱታ ታዲያ፣ ለችግሩ መፍትሔ ለማምጣት ሁለቱ ሀገራት፥ የጋራ የሀብት አስተዳደር መርሐ ግብሮችን ሥራ ላይ እንዲያውሉ ይመክራሉ፡፡ ከነዚህም መካከል አንዱ የጋራ የዓሣ ማሥገሪያ ቀጣና ማካለል እንደኾነ ጠቁመዋል። “እነዚኽ የተፈጥሮ ሀብቶች፣ አብዛኞቹ የማኅበረሰቡ አባላት ለኑሯቸው የሚጠቀሙባቸው ናቸው፡፡ ሀብታቱ ደግሞ ድንበር ተሻጋሪ እንጂ በሀገራቱ ወሰን ውስጥ ብቻ ተካለው የሚገኙ አይደሉም፡፡ ስለዚኽም የውኃ ሀብት፣ ለም የግጦሽ መሬት የመሳሰሉትን የተለያዩ ሀገራትን ድንበር የሚሻገሩ ተፈጥሯዊ ሀብቶችን በጋራ ለመጠቀም የሚያስችል ዘዴን መቀየስ ያስፈልጋል። ምክንያቱም በድንበሮቹ አዋሳኝ አካባቢዎች ባሉት ማኅበረሰቦች መካከል እዚኽም እዚያም የሚከሠቱት አብዛኞቹ ግጭቶች መንሥኤአቸው ከጋራ ሀብቶች አጠቃቀም ጋራ የተያያዙ ናቸው፡፡” የኬንያ ባለሥልጣናት፣ ልዩ ስሙ ቶዶጋኒው በተባለው ስፍራ ለተከሠተው ሰሞነኛ ግጭት፣ ፈጣን ምላሽ አልሰጡም፤ በሚሉ ኬንያውያን በኩል ነቀፋ ተሰንዝሮባቸዋል፡፡ የኬኒያ የአገር ውስጥ ጉዳይ ሚኒስቴር ለትችቱ በሰጠው ምላሽ፣ ርምጃው የዘገየው ከኢትዮጵያ በኩል በአግባቡ መረጃ ስላልደረሰን ነው፤ ብሏል፡፡ ማይክል ሙቺሪ የኬኒያ ፖሊስ ቃል አቀባይ ናቸው፡፡ “ይህ ሁለቱን አገሮች የሚመለከት ጉዳይ ነው፡፡ በኬንያ የጸጥታ ተቋማት እና በኢትዮጵያ ባለሥልጣናት መካከል ያለ ነገር ነው፡፡ ግጭቱ ደርሷል በተባለበት ስፍራ ደርሰው ሪፖርታቸውን እስኪያቀርቡልን ድረስ እየተጠባበቅን ነው፡፡” የኬንያ መንግሥት ተጨማሪ የጸጥታ ኀይል በድንበር አካባቢ እያሰፈረ ነው፤ የዐርብቶ አደሮቹ መፈናቀል የተከሰተውም ከስጋት ነው የሚሉ አስተያየቶች ከተፈናቃዮቹ ተሰንዝሯል። ይኽንኑ በተመለከተ የተጠየቁት አቶ ወገነ፣ ኢትዮጵያ እና ኬንያ በጸጥታ እና በጋራ ልማት የሁለትዮሽ እና ስልታዊ ግኑኝነት ያላቸው፣ የወዳጅነት እንጂ የባላንጣነት ታሪክ የሌላቸው በመኾኑ፣ ብዙ የሚያሰጋ ነገር የለም፤ የፌዴራል መንግሥትም ጉዳዩን በቅርበት በመከታተል ላይ ነው፤ ሲሉ ምላሽ ሰጥተዋል። የጠፉትን ዓሣ አሥጋሪዎች ለማግኘት፣ እኹንም ፍለጋው እንደቀጠለ መኾኑን፣ የሁለቱም አገሮች ባለሥልጣናት ገልጸዋል። ከግጭቱ በኋላ በስጋት ከአካባቢያቸው መፈናቀላቸው የገለጹት ዐርብቶ አደሮች ፣ ከረጂ ድርጅቶችም ኾነ ከመንግሥት እስከ አኹን የደረሰ ሰብአዊ ድጋፍ እንደሌለ ተናግረዋል። የተፈናቀሉ ዜጎች ዕለታዊ ቀለብ እያገኙ ያሉት ከተጠለሉበት ቀበሌ ነዋሪዎች እንደኾነ አመልክተዋል። ግጭቱ ከተቀሰቀሰበት ካለፈው ሳምንት ቅዳሜ፣ የካቲት 14 ቀን 2017 ዓ.ም. አንሥቶ፣ ለሕይወታቸው ሰግተው ሲሸሹ ነበሩ ከተባሉ አርብቶ ዐደሮች ውስጥ፣ ወደ ቀዬአቸው የተመለሱ አለመኖራቸውን ያነሡት አስተያየት ሰጪው፣ ኾኖም ተፈናቃዮቹ የኢትዮጵያ እና የኬንያ ድንበር የመጨረሻ አዋሳኝ ወደ ኾነው ቀበሌያቸው መመለስ እንደሚሹ ጠቁመዋል። በኢትዮጵያ እና በኬንያ ዓሣ አሥጋሪዎች መካከል፣ በተፈጠረ የድንበር ላይ ግጭት፣ ከኢትዮጵያ በኩል 13፣ ከኬንያ ደግሞ 22 ሰዎች የደረሱበት አለመታወቁን፣ የአሜሪካ ድምፅ የአካባቢውን ነዋሪዎች እና ባለሥልጣናቱን ዋቢ አድርጎ መዘገቡ ይታወሳል።    

በአዲስ አበባ እየተከናወነ ያለው የኮሪደር ልማት፣ አካል ጉዳተኞችን ለሥራ አጥነት እየዳረገ ነው ሲል የከተማዋ የአካል ጉዳተኞች ማኅበር አስታወቀ፡፡ ለአሜሪካ ድምፅ አስተያየት የሰጡ አካል ጉዳተኞችም የመስሪያ ቦታችን በመፍረሱ ለችግር ተዳርገናል ብለዋል፡፡ የከተማዋ አስተዳደር በበኩሉ የኮሪደር ልማቱ የአካል ጉዳተኞችን ተጠቃሚነት እያረጋገጠ ነው ይላል፡፡ ዝርዝሩን ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።

የውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር ቃል አቀባይ አምባሳደር ነቢያት ጌታቸው ዛሬ ዐርብ የካቲት 21 ቀን 2017 ዓ.ም በሰጡት ጋዜጣዊ መግለጫ፣ እስካሁን 246 ኢትዮጵያውያን ከሚያንማር ታይላንድ መግባታቸውን ገልጸው፣ በቀጣዮቹ ሁለት ቀናት ከሕንድ ኒውዴልሂ የልዑካን ቡድን ተልኮ ከታይላንድ ኢትዮጵያውያኑን መመለስ እንደሚጀመር ተናግረዋል፡፡ ከሚያንማር ወደ ታይላንድ ተመልሰው በካምፕ ውስጥ የሚገኙ ኢትዮጵያውያንም፣ መንግሥት ወደ አገራቸው እንዲመልሳቸው በጉጉት በመጠባበቅ ላይ መኾናቸውን ተናግረዋል። ከአጋቾች እጅ ነጻ ወጥተው በሚያንማር ወታደራዊ ካምፕ እንደሚገኙ የነገሩን ደግሞ ወደ ታይላንድ መሻገርን በተስፋ እየተጠባበቁ እንደኾነ ገልጸዋል። ዝርዝሩን ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።

የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዝደንት ዶናልድ ትረምፕ ሁለተኛውን የአስተዳደራቸውን ዘመን ከጀመሩ ወዲህ ረቡዕ ዕለት ባካሄዱት የመጀመሪያ የካቢኔ አባላት ስብሰባ አስተዳደራቸው በፊዴራል መንግሥት መሥሪያ ቤቶች ብክነት ለማስወገድ እና የሠራተኛ ኃይሉን ለመቀነስ እየወሰደ ባለው ርምጃ ላይ የሚቀርቡ ትችቶችን ተከላክለዋል። የአሜሪካ ድምጿ ቬሮኒካ ባልዴራስ ኢግሊሲያስ የትረምፕ አስተዳደር ርምጃ ያሳደረውን አንድምታ እንዲሁም ከሥራ የተባረሩ ሠራተኞች እና የዲሞክራቲክ ፓርቲ መሪዎች የሚያሰሟቸውን ተቃውሞዎች በሚመለከት ያጠናቀረችውን ዘገባ ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።

የእንግሊዝ ጠቅላይ ሚኒስትር ኪር ስታርመር፣ ከዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዝደንት ዶናልድ ጋራ ባደረጉት ውይይት፤ በዩክሬን እና በሩሲያ መካከል የሚካሄደውን ጦርነት ለማስቆም፣ ኪቭን ያሳተፈ እና በአውሮፓ ሰላም አስከባሪ ኃይሎች የሚደገፍ ስምምነት ላይ ለመድረስ መወሰናቸውን አስታወቁ። ትላንት ሐሙስ በዋይት ሐውስ ያካሄዱትን ስብሰባ ተከትሎ ስታርመር በሰጡት መግለጫ እቅዱ «ዩክሬን ተግባራዊ የምታደርገው እና ፑቲን እንዳይመለስ በሚያስችል ኅይል የሚደገፍ ጠንካራ እና ፍትሃዊ የሆነ ሰላም ማምጣት» መሆኑን ተናግረዋል። የፈረንሳዩ ፕሬዝደንት ኢማኑኤል ማክሮን ሰኞ ዕለት ከትራምፕ ጋራ በዋይት ሐውስ በነበራቸው ውይይት፣ “አጥቂውን የሚሸልም ስምምነት ሰላም ሊያመጣ አይችልም” ሲሉ ከተናገሩት ጋራ የሚመሳሰል አስተያየት የሰጡት ስታርመር፣ አጥቂዋ ደግሞ ሩሲያ መሆኗን አፅንዖት ሰጥተው አመልክተዋል። ስታርመር አክለው ከሌሎች የአውሮፓ መሪዎች ጋራ በቅርበት ለመሥራት ቃል የገቡ ሲኾን፣ እንግሊዝ ከአጋሮቿ ጋራ በመኾን የሰላም አስከባሪ ኃይሎችን ለማሰማራት ዝግጁ መኾኗንም አስታውቀዋል። ትራምፕ በበሉላቸው፣ ስታርትመር እንደቅድመ ሁኔታ ያስቀመጡትን፣ ዩናይትድ ስቴትስ የአውሮፓ ሰላም አስከባሪ ኅይሎችን የመደገፍ ሚና ጨምሮ፣ ምንም ዐይነት የፀጥታ ዋስትና ለመስጠት ቃል ከመግባት ተቆጥበዋል። «ስምምነት ላይ እስከምንደርስ ድረስ ስለሰላም ማስከበር ማውራት ደስ አይለኝም» ሲሉ በጋዜጣዊ መግለጫው ላይ የተናገሩት ትራምፕ «የመጥፎ ዕድል ምልክት ማሳየት አልፈልግም» ብለዋል። ትራምፕ በንግግራቸው የደኅንነት ድጋፉን የሚሰጡት፣ አሜሪካ የዩክሬንን ልዩ ማዕድናት ማግኘት የሚያስችላት እና የጆ ባይደን አስተዳደር የሀገሪቱን ጦርንት ለመደገፍ ያወጡትን ገንዘብ እንደሚያስመልሱ የሚያረጋግጥ ስምምነት ላይ ከደረሱ ብቻ ሊሆን እነደሚችል ጠቁመዋል።  

እንደ አውሮፓውያን አቆጣጠር ባለፈው ታኅሣሥ ወር መጀመሪያ በቱርክ ፕሬዝደንት ረሽፕ ታይፕ ኤርዶዋን አሸማጋይነት የተደረሰውን ስምምነት ተከትሎ የኹለቱ ሀገራት ግንኙነት እየተሻሻለ ባለበት ወቅት፣ ወደ ሞቃዲሾ ያቀኑት የኢትዮጵያ ጠቅላይ ምኒስትር ዐቢይ አሕመድ በፕሬዝደንት ሐሰን ሼኽ መሐሙድና በሌሎች የሀገሪቱ ባለሥልጣናት አቀባበል ተደርጎላቸዋል። ጠቅላይ ምኒስትር ዐቢይ አሕመድ ዛሬ ረፋዱ ላይ ለይፋዊ ጉብኝት ሞቃዲሹ እንደደረሱ፣ የአል ሻባብ እንደኾነ የተገመተ በርካታ ዙር የሞርታር ተኩስ ወደ አውሮፕላን ማረፊያው አቅጣጫ መከፈቱን በደኅንነት ስጋት ምክንያት ስማቸው እንዳይጠቀስ የጠየቁ ነዋሪዎች ተናግረዋል። ቢያንስ አንዱ የሞርታር ተኩስ በአውሮፕላን ማረፊያው ቅጥር ግቢ ውስጥ በሚገኝ ጋራዥ ውስጥ ማረፉን ደግሞ ስሙ ያልተጠቀሰ የተቋሙ ባልደረባ ገልጿል። የሞርታር ጥቃቱን ተከትሎ የደረስ ጉዳት እንደሌለም ታውቋል። በሶማሊያው ፕሬዝደንት ሐሰን ሼኽ መሐሙድ አቀባበል የተደረገላቸው ጠቅላይ ምኒስትር ዐቢይ አሕመድ ወደ ፕሬዝደንታዊ ቤተ መንግሥት ተወስደው ሁለቱ ወገኖች ውይይት አድርገዋል። ዛሬ ከጠዋቱ አራት ሰዓት ሞቃዲሹ የገቡት ዐቢይ ከቀኑ ስምንት ሰዓት ወደ አዲስ አበባ ተመልሰዋል። ሁለቱ ወገኖች ባወጡት የጋራ መግለጫ፣ የጠቅላይ ሚኒስትሩ ጉብኝት ባለፉት ጥቂት ወራት ሲካሄዱ የቆዩ ተከታታይ ግንኙነቶች ቀጣይ መኾኑን ጠቅሰው፣ በኹለቱ ሀገራት መካከል ያለውን የሁለትዮሽ ግንኙነት ወደነበረበት የመመለሱን ሂደት ይበልጥ ያጠናክራል ሲሉ አክለዋል። ኢትዮጵያ ከሶማሊላንድ ጋራ የባሕር ሠፈር በሊዝ ለማግኘት የመግባቢያ ስምምነት መፈራረሟን ተከትሎ በኹለቱ ወገኖች መካከል የነበረው ግንኙነት ባለፈው አንድ ዓመት ሻክሮ ቆይቷል። ጉብኝቱ፣ 2ሺሕ 500 የኢትዮጵያ ወታደሮችን በአፍሪካ ኅብረት ልዑክ ውስጥ ለማካተት የኹለቱ ሀገራት ከፍተኛ ወታደራዊ ባለሥልጣናት በቅርቡ መስማማታቸውን ተከትሎ የተደረገ ነው። በኹለቱ ሀገራት መካከል ባለው ወታደራዊ ስምምነት መሠረትም፣ በአፍሪካ ኅብረት ከሚሳተፉት ውጪ ኢትዮጵያ ተጨማሪ ወታደሮችንም በሶማሊያ ታሰማራለች፡፡ መሪዎቹ በከፍተኛ ወታደራዊ አዛዦች ስምምነት ላይ መደረሱን በመልካም መቀበላቸውን ባወጡት የጋራ መግለጫ አስታውቀዋል። ሁለቱ መሪዎች በተጨማሪም “በተጠናከረ ዲፕሎማሲያዊ፣ ኢኮኖሚያዊና ማኅበራዊ ትብብር መተማመንን ማስፈን አስፈላጊ መሆኑን አጽንኦት ሰጥተዋል” ሲል የጋራ መግለጫው አክሏል። ዲፕሎማሲያዊ፣ኢኮኖሚያዊና ማኅበራዊ ትብብርን በማሳደግ መተማመንን መገንባት እንደሚያስፈልግ ኹለቱ መሪዎች አጽንኦት መስጠታቸውንም የጋራ መግለጫው አመልክቷል። የኢትዮጵያ ጠቅላይ ምኒስትር ጽሕፈት ቤት ባወጣው መግለጫ፣ሁለቱ መሪዎች ከዚህ ቀደም ካደረጓቸው ውይይቶች የቀጠለ ሰፋ ያለ ውይይት ማድረጋቸውን አስታውቋል። ውይይታቸው «በሰላም እና ፀጥታ፣ በኢኮኖሚ፣ በዲፕሎማሲ እና በጋራ ሊሠሩ በሚችሉ የመሠረተ ልማት ሥራዎች ላይ ያተኮረ ነበር » ብሏል።    

የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዝደንት ዶናልድ ትራምፕ በእቅዳቸው መሰረት በመጪው ሳምንት ከካናዳ እና ከሜክሲኮ በሚገቡ ምርቶች ላይ የ25 በመቶ ቀረጥ እንደሚጥሉ አስታወቁ። ትራምፕ ይህን ውሳኔያቸውን የሚተገብሩት ሁለቱ ጎረቤት ሀገራት አሁንም ወደ አሜሪካ የሚገቡትን የአደንዛዥ ዕፅ ፍሰት ለመግታት በቂ ጥረት አላደረጉም በማለት ነው። ትራምፕ አክለው በዚህ ወር መጀመሪያ ላይ ቻይና ላይ ከጣሉት 10 ከመቶ ቀረጥ በተጨማሪ ከመጪው ማክሰኞ ጀምሮ ሌላ 10 በመቶ ቀረጥ እንደሚጥሉ ትሩዝ በተሰኘው የማኅበራዊ ሚድያቸው ላይ አስታውቀዋል። ቻይና የመጀመሪያውን የትራምፕ ቀረጥ ተከትላ ከአሜሪካ በሚገቡ ምርቶች ላይ ተመሳሳይ ቀረጥ ጥላ ነበር። «አሁንም ከሜክሲኮ እና ካናዳ አደንዛዥ ዕፆች ወደ ሀገራችን እየጎረፉ ነው» ያሉት ትራምፕ «ከነዚህ መድኃኒቶች ውስጥ አብዛኞቹ በቻይና ተመርተው የሚቀርቡ ፈንተነል ናቸው» ብለዋል። ትራምፕ በቅርብ አጋሮቻቸው ካናዳ እና ሜክሲኮ ላይ ቀረጥ እንደሚጥሉ ያስታወቁት በዚህ ወር መጀመሪያ ላይ ቢሆንም፣ የሜክሲኮ ፕሬዝደንት ክላውዲያ ሼንበም አደንዛዥ ዕፅ ዝውውርን ለመቆጣጠር 10 ሺሕ ወታደሮችን ወደ ሀገራቸው ሰሜናዊ ድንበር እንደሚልኩ መናገራቸውን ተከትሎ ውሳኔያቸውን አዘግይተዋል። የካናዳ ጠቅላይ ሚኒስትር ጀስቲን ትሩዶም ጉዳዩን ለመፍታት «የፈንተነል ተቆጣጣሪ» እንደሚሰይሙ ተናግረው ነበር። 80 ከመቶ የውጭ ንግዳቸውን ወደ ዩናይትድ ስቴትስ የሚልኩት ሼንበም በዚህ ሳምንት መጀመሪያ፣ ከአሜሪካ ጋራ ስምምነት ላይ ለመድረስ እየጠበቁ መኾኑን እና ስምምነት ላይ መድረስ ካልቻሉ ግን ሜክሲኮ በአሜሪካ ምርቶች ላይ ተመሳሳይ ቀረጥ እንደምትጥል አስታውቀው ነበር።  

በሰሜን ጎንደር ዞን ደባርቅ ወረዳ፣ ከትላንት በስቲያ ማክሰኞ በደረሰ የመኪና አደጋ የ16 ሰዎች ሕይወት ማለፉን፣ የሰሜን ጎንደር ዞን ፖሊስ መምሪያ አስታወቀ፡፡ የዞኑ ፖሊስ መምሪያ የትራፊክ ትምህርት እና ሥልጠና ክፍል ኃላፊ ኢንስፔክተር ይበልጣል መርሻ፣ ዛሬ ለአሜሪካ ድምፅ በስልክ እንደገለጹት፣ በዕለቱ ተሽከርካሪው፥ ከበየዳ ወደ ደባርቅ ወረዳ ሰዎችንና እህል ጭኖ በመጓዝ ላይ እያለ፣ ከረፋዱ 3፡30 ገደማ፣ ልዩ ስሙ “አበርጊና” በተባለ ቦታ ላይ ተገልብጦ 16 ተሳፋሪዎች ሲሞቱ፣ በ35ቱ ላይ ቀላል እና ከባድ የመቁሰል አደጋ ደርሷል። በዐማራ ክልል የሰሜን ጎንደር ዞን ፖሊስ መምሪያ የትራፊክ ትምህርት እና ሥልጠና ክፍል ሓላፊ ኢንስፔክተር ይበልጣል መርሻ፣ ዛሬ ኀሙስ ለአሜሪካ ድምፅ በስልክ እንደገለጹት፣ ከትላንት በስቲያ የካቲት 17 ቀን 2017 ዓ.ም. ከረፋዱ 3:30 ገደማ፣ የሰሌዳ ቁጥሩ ኢት-11591 የኾነ፣ በተለምዶ ካሶኒ እየተባለ የሚጠራ የደረቅ ጭነት መኪና፣ ከበየዳ ወደ ደባርቅ ከተማ እየተጓዘ ሳለ፣ ልዩ ስሙ አበጊና በተባለው ስፍራ ላይ በመገልበጡ በተሳፋሪዎች ላይ የምት እና የመቁሰል አደጋ መድረሱን ተናግረዋል። ከ16ቱ ሟቾች መካከል አራቱ ተፈናቃዮች ናቸው፤ ያሉት ኢንስፔክተር ይበልጣል፣ የጭነት መኪናው አሽከርካሪ እስከ አኹን በቁጥጥር ሥር እንዳልዋለ ተናግረዋል። ከአደጋው ከተረፉት ተሳፋሪዎች አንዱ እንደኾነ የሚናገረው ዮሐንስ ምትኬ፣ በሰሜን ኢትዮጵያው ጦርነት ሳቢያ ከትግራይ ክልል በ2013 ዓ.ም. ተፈናቅሎ በደባርቅ ወረዳ ከማኅበረሰቡ ጋራ ተቀላቅሎ እንደሚኖር ጠቅሶ፣ ወደ በረሓ ለሥራ ፍለጋ እየተጓዘ እንደነበር ገልጿል። ለዚኽም፣ «ከአበጊና» ቀበሌ ከእርሱ ጋራ 18 ተፈናቃዮች በተሽከርካሪው መሳፈራቸውን አውስቶ፣ አንድ ኪሎ ሜትር እንኳን ሳይርቅ አደጋው መድረሱን አስረድቷል። ዮሐንስ አደጋው በእጁ ላይ ባደረሰበት ጉዳት፣ በደባርቅ ሆስፒታል በሕክምና እየተረዳ እንደሚገኝ አስታውቆ፣ አብረውት ከተሳፈሩት ውስጥ ሕይወታቸው ያለፈ እንዳሉም ገልጿል። በቅርቡ የሰሜን ኢትዮጵያው ጦርነት ምክንያት ከትግራይ ክልል ተፈናቅለው በደባርቅ ወረዳ ከማኅበረሰቡ ጋራ ተቀላቅለው ከሚኖሩት መካከል የተፈናቃዮች ማኅበር ምክትል ሊቀ መንበር የኾኑት መሪጌታ ጠበቃው ወልደ ገብርኤል፣ ከ2015 ዓ.ም. ወዲህ በዓመት አንድ ጊዜ ብቻ ርዳታ ስለሚሰጣቸው አብዛኛዎቹ ለቀን ሥራ ከቦታ ወደ ቦታ እንደሚንቀሳቀሱ ገልጸዋል። ከትላንት በስቲያው የመኪና አደጋ ጉዳት የደረሰባቸው 18 ተፈናቃዮች ግን፣ የዓለም ባንክ በአበጊና ብር እና ምግብ ይሰጣል፤ ለሥራ ያደራጃል፤ የሚል መረጃ ሰምተው እንደተጓዙና በስፍራው ከደረሱ በኋላ ርዳታ እንደማይሰጥ ሲረዱ ለሥራ ፍለጋ ወደ በረሓ ለመሔድ ዐቅደው እየተመለሱ እንደነበር፣ የማኅበሩ ምክትል ሊቀ መንበር መሪጌታ ጠበቃው አብራርተዋል። በደባርቅ ወረዳ፣ ከሁለት ሺሕ በላይ የጦርነት ተፈናቃዮች ከማኅበረሰቡ ጋራ ተቀላቅለው ይገኛሉ።