នៅទីក្រុង Vancouver ប្រទេសកាណាដា កាលពីយប់ថ្ងៃសៅរ៍ម្សិលមិញ មនុស្សស្លាប់និងរបួសជាច្រើននាក់ ក្នុងហេតុការណ៍រថយន្តបើកបំបុកហ្វូងមនុស្ស អំឡុងពិធីបុណ្យតាមដងផ្លូវរបស់សហគមន៍ជនជាតិហ្វីលីពីន។ ហេតុការណ៍បានកើតឡើងពីរថ្ងៃមុនការបោះឆ្នោតជាតិកាណាដា ដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃចន្ទ ទី២៨ មេសា ខាងមុខ។

យុវជនគណបក្សអំណាចនៅកម្ពុជា បានប្រកាសការពារដាច់ខាតនូវសន្តិភាព និងបូរណភាពទឹកដី និងការពារ​ឲ្យខាងតែបាននូវប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាគឺ លោក ហ៊ុន សែន និងនាយកដ្ឋមន្ត្រីបច្ចុប្បន្នគឺ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។ ការប្រកាសបែបនេះ​ធ្វើឡើង​តាម​រយៈ​លទ្ធផល​នៃសន្និបាតរបស់​យុវជនថ្នាក់កណ្តាល​របស់​គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី២៦ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥។ 

ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង​ បានអំពាវនាវឲ្យបណ្តាក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាចិនទាំងអស់ ត្រូវជំនះគ្រប់ឧបសគ្គ និង បន្តអភិវឌ្ឍបច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិតក្នុងស្រុក ដើម្បីអាចឈានទៅផលិតបន្ទះឈីប AI និង កម្មវិធីដំណើរការដោយ AI ដែលមានសមត្ថភាពខ្ពស់។ ប្រឈមនឹងការសម្លុតស្ថានការណ៍តានតឹងនៃសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្មរវាងរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងនិងរដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនរបស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក មេដឹកនាំចិនរូបនេះក៏បានជំរុញឲ្យក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុក នាំគ្នាខិតខំប្រឹងប្រែងដោយខ្លួន និង កាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកទាំងស្រុងលើបច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិតរបស់បរទេស។

អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី២៧​ ខែមេសា បានឱ្យដឹងថា តុលាការកំពុងបន្តចំណាត់ការលើសំណុំរឿងគ្រោះថ្នាក់ចរចារណ៍បុកស្លាប់បុរសវ័យ៤៧ឆ្នាំម្នាក់ និងបណ្តាលឱ្យមនុស្ស៥នាក់ផ្សេងទៀតរងរបួសកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមេសា ក្នុងខណ្ឌឬស្សីកែវ រាជធានីភ្នំពេញដែល​បង្កឡើងដោយស្រ្តីម្នាក់ក្នុងភាពស្រវឹង។ ចំណាត់ការបន្តរបស់តុលាការនាពេលនេះ ធ្វើឡើងខណៈគ្រួសារសពបាន ទទូច ឱ្យតុលាការស្វែងរកយុត្តិធម៌លើករណីនេះ និងថា ភាគីរងគ្រោះពុំទាន់ទទួលបានសំណងជំងឺចិត្តនៅឡើយ។

អង្គការ​សមាគមធាងត្នោត បានរកឃើញថា តំបន់តាំងទីលំនៅចំនួន០៦ក្នុងទីក្រុងរាជធានីភ្នំពេញ​ និងខេត្តកណ្តាល មិនទាន់មានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់គ្រប់គ្រាន់ និងការតភ្ជាប់បណ្តាញទឹកស្អាតនៅឡើយ ខណៈពលរដ្ឋកំពុងរងសម្ពាធនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ របាយការណ៍រកឃើញថា តំបន់ដែលសម្បូរដោយប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រទាំងនោះ ខ្វះផ្លូវបេតុង ប្រព័ន្ធលូ និងទឹកស្អាត ហើយក៏មានការលំបាកក្នុងការទទួលបានសេវាថែទាំសុខភាព និងការអប់រំឲ្យបានពេញលេញ។ 

នាពេលថ្មីៗនេះ កាសែតរដ្ឋវៀតណាមបានចុះផ្សាយអំពីការហាត់សមដំណើរព្យុហយាត្រា ដើម្បីអបអរកម្មវិធីខួបទី៥០ នៃការបង្រួបបង្រួមជាតិវៀតណាម។ អ្វីដែលការកត់សម្គាល់ នេះជាលើកទី១ដែលភាគីវៀតណាមបានអញ្ចើញកងទ័ពបរទេសចូលរួមដង្ហែព្យុហយាត្រារបស់ខ្លួន រួមមានកង​ទ័ព​មក​ពី​ប្រទេស​ចិន ឡាវ និង​កម្ពុជា។ ចំពោះអ្នកតាមដានសង្គមកម្ពុជា ការបញ្ជូនកងទ័ពកម្ពុជាទៅអបអរថ្ងៃបង្រួបបង្រួមជាតិវៀតណាមនាពេលនេះ គឺបានបង្ហាញពីទំនាក់ទំនងការពារជាតិដ៏រឹងមាំរបស់ប្រទេសទាំង២។ ប៉ុន្តែពួកគេថា កម្ពុជាក៏ត្រូវតែបញ្ជាក់ជំហរខ្លួនទៅកាន់ភាគីវៀតណាម ដើម្បីរំឭកថាកម្ពុជាបានរួមចំណែកដល់ឯករាជ្យភាពរបស់វៀតណាមកាលពី៥០ឆ្នាំមុន។ ដូច្នេះ តើការចូលរួមរបស់កងទ័ពកម្ពុជា ក្នុងខួបទី៥០នៃការបង្រួបបង្រួមជាតិវៀតណាមមានអត្ថន័យបែបណា?

ប្រមុខ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែង​នៅថ្ងៃអាទិត្យទី២៧ ខែ​មេសា​ឆ្នាំ​២០២៥ថា លោក​បាន​សួរទៅ​មន្ត្រីជាន់​ខ្ពស់​ព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក​ដែល​មកទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា​ក្នុង​សប្តាហ៍នេះ ពីជោគវាសនាពន្ធដែលអាមេរិកបានដាក់មកលើ​កម្ពុជាចំនួន៤៩% តែទម្លាក់​មកនៅ១០% ​ដោយ​ទុកពេល៩០ថ្ងៃឲ្យចរចា ។​ ការ​លើកឡើង​របស់ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺនៅក្នុងពេលជួបសំណេះសំណាលជាមួយអ្នក​ប្រកប​របរសេដ្ឋកិច្ច​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធនៅថ្ងៃអាទិត្យនេះ ​ដោយ​បញ្ជាក់ថា លោកនៅមិនទាន់ដឹងពីជោគវាសនា​ពន្ធ​ដែល​អាមេរិកបានដាក់ចេញនោះទេ។

ថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា គឺជាព្រឹត្តិការណ៍នៃឃាតកម្មលើសកម្មជនការពារព្រៃឈើលោក ឈុត វុទ្ធីដែលត្រូវបាន​គេធ្វើឃាតក្នុងខេត្តកោះកុង ពេលលោក និងអ្នកកាសែតពីរនាក់ចុះទៅអង្កេតបទល្មើសព្រៃឈើខុសច្បាប់នៅក្នុងតំបន់ភ្នំក្រវ៉ាញ។ ១៣ឆ្នាំក្រោយមក អង្គការ​សង្គមស៊ីវិល​មួយចំនួននៅកម្ពុជា​នៅតែបន្តរំឭកដល់ការបាញ់សម្លាប់លោក ឈុត វុទ្ធី ដើម្បីបន្តរកយុត្តិធម៌ឲ្យបានពេញលេញ និងដើម្បីបំបាត់ទិទណ្ឌភាពក្នុងសង្គមកម្ពុជា។ 

ធនាគារពិភពលោកបានព្យាករថា សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា​នឹង​មានកំណើនអត្រា៤ភាគរយនៅឆ្នាំ២០២៥ ដែលថយចុះបន្តិចធៀបនឹងអត្រាកំណើន៥,៣ភាគរយកាលពីឆ្នាំ២០២៤។ អ្នកជំនាញពាណិជ្ជកម្មថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានឹងរងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ បើជាប់ពន្ធច្រើនលើការនាំទំនិញទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ព្រោះកំណើនដែលមានកន្លងមកគឺពឹងផ្អែកមួយភាគធំលើការនាំចេញទៅទីផ្សារអាមេរិក។ 

មិនដែលធ្លាប់មាននៅកម្ពុជា បណ្ណាគាររបស់ជប៉ុនឈ្មោះ Tsutaya ដែលជាបណ្ណាគារដ៏ធំ ល្បីឈ្មោះក្នុងពិភពលោក បានមកបង្កើតទីតាំងជាលើកដំបូងនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។ ហាងលក់សៀវភៅដែលមានរចនាបថបែបជប៉ុនមួយនេះបាននាំយកសៀវភៅរហូតដល់ទៅប្រមាណ ៧ម៉ឺនចំណងជើង មកតាំងលក់ ព្រមទាំងមានហាងកាហ្វេ និងផលិតផលប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃផ្សេងៗទៀត។ ពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI បានសម្ភាសន៍ បានលើកឡើងពីក្តីរំភើបនៅពេលឃើញមានបណ្ណាគារប្រភេទនេះ ដែលសម្បូរសៀវភៅចម្រុះបែប ឲ្យអ្នកចូលចិត្តសៀវភៅអាចជ្រើសរើសបាន។ បន្ថែមពីនេះ ពួកគេចង់ឃើញបណ្ណាគារបែបនេះបន្ថែមទៀតក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយមិនចាំបាច់ត្រូវធ្វើដំណើរទៅបរទេស។ 

នៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី២៦ មេសា ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរដ្ឋកូរ៉េខាងជើងបានផ្សាយរូបភាពប្រមុខដឹកនាំកូរ៉េខាងជើងលោកគីម ជុងអ៊ុន ចូលរួមក្នុងកម្មវិធីសម្ភោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់នាវាចម្បាំងទម្ងន់ប្រមាណ ៥ពាន់តោន នៅការដ្ឋានសាងសង់នាវាមួយកន្លែង ​ដែលស្ថិតនៅភាគខាងលិចប្រទេសកូរ៉េខាងជើង។ នាវាចម្បាំងប្រភេទថ្មីនេះ ជាសព្វាវុធទំនើបនិងមានអានុភាពខ្លាំងក្លាជាមួយបច្ចេកវិទ្យាជាន់ខ្ពស់របស់រដ្ឋាភិបាលក្រុងព្យុងយ៉ាង ព្រមទាំងមានសមត្ថភាពបំពាក់អាវុធនុយក្លេអ៊ែរតាក់ទិករយៈចម្ងាយខ្លី។ នេះបើយោងតាមគេហទំព័រអាមេរិក NK News។

ពិធីបុណ្យ​ព្រះសពរបស់​សម្តេចប៉ាបហ្វ្រង់ស្វ័រ បានប្រព្រឹត្តិធ្វើទៅ​នៅបុរីវ៉ាទីកង់ នៅថ្ងៃសៅរ៍ទី​២៦មេសានេះ។ ព្រះមហាក្សត្រ ប្រមុខរដ្ឋ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល និង​គណៈប្រតិភូសរុបជាង​១៦០ បានមកចូលរួមនៅក្នុងកម្មវិធីនេះ​។ បុរីវ៉ាទីកង់ និងទីក្រុងរ៉ូមប្រទេសអ៊ីតាលី បានក្លាយជាបេះដូងនៃ​ពិភពលោក នៅថ្ងៃនេះ ដោយមាន​ការយាមសន្តិសុខយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្នបំផុត។ មនុស្ស​ម្នា​​ជាច្រើនសិបម៉ឺននាក់ បាន​នាំគ្នាធ្វើដំណើរមកពីគ្រប់ទិសទីនៃពិភពលោក ដើម្បីមកថ្វាយបង្គំ​​​លា​​សម្តេចប៉ាបហ្វ្រង់ស្វ័រ ជាលើកចុងក្រោយ ដែលគ្រប់គ្នាចាត់ទុកព្រះអង្គថា ជាសម្តេចប៉ាបនៃជនក្រីក្រ​។

របបសឹកភូមាដែលបាន​សន្យា​ផ្អាក​ការវាយប្រហារបណ្តោះអាសន្ន​ ទៅលើក្រុមឧទ្ទាម បន្ទាប់ពីប្រទេស​បានជួប​គ្រោះរញ្ជួយដីនោះ គឺនៅតែ​បន្តការវាយ​ប្រហារដដែលទេ​។ នេះ​បើផ្អែកតាម​ព័ត៌មាន ​ប្រមូល​បានដោយ​ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន​Reuters ចេញផ្សាយ​កាលពីថ្ងៃទី​២៥មេសា។ គ្រោះរញ្ជួយដីកាលពីថ្ងៃទី​២៨មីនា បាន​ផ្តាច់ជីវិតមនុស្ស​ប្រមាណ​៣៧០០នាក់នៅភូមា ហើយ​បច្ចុប្បន្ន​ ប្រជាជនភូមា​​​ប្រមាណ​៦ម៉ឺននាក់ ត្រូវរស់នៅក្នុងជំរកបណ្ដោះអាសន្ន​ ដោយសារផ្ទះសម្បែង​ត្រូវបាក់បែកអស់​។

នគរបាល​ប្រេស៊ីលបា​នបញ្ជាក់អំពីការ​ចាប់ខ្លួន​លោកអតីតប្រធានាធិបតី ហ្វែរណាន់ដូ ខូល្ល័រ ឌឺ មែលឡូ។ ក្នុង​វ័យ​៧៥ឆ្នាំ អតីត​ប្រមុខ​ដឹកនាំ​ប្រទេសប្រេស៊ីល​​ រូបនេះ រង​បទចោទប្រកាន់​ក្នុង​សំណុំ​រឿង​ពុករលួយ​ ស៊ី​សំណូក និង​លាង​លុយកខ្វក់។​​ ​

លោកដូណាល់ ត្រាំ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី​២៤មេសា បានចុះហត្ថលេខាលើក្រិត្យ​មួយ ដែល​មានខ្លឹមសារ​បើក​ផ្លូវ​ឲ្យ​មានការជីកគាស់កកាយ​យករ៉ែនៅ​បាតសមុទ្រ ក្នុងដែនទឹកអន្តរជាតិ។ នេះគឺជាលើកទីមួយ​ហើយ ដែល​ប្រទេសមួយ​ហ៊ាន​ធ្វើបំពាន​ រំលង​នឹងសិទ្ធិអំណាច របស់អាជ្ញាធរ​អន្តរជាតិ​គ្រប់គ្រង​បាតសមុទ្រ ហៅកាត់ថា AIFM។ អ្នកជំនាញនិងអង្គការបរិស្ថាននានា បាន​ថ្លែងការបារម្ភថា ការសម្រេចរបស់រដ្ឋបាលលោក​ដូណាល់ ត្រាំ នឹងបង្កគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរណាស់ ដល់​ប្រព័ន្ធជីវចម្រុះបាតសមុទ្រក្នុង​ដែនទឹកអន្តរជាតិ ដែល​​ជាសម្បត្តិរួមរបស់មនុស្សជាតិ ហើយវានឹងបើក​ផ្លូវ​ឲ្យ​ប្រទេសផ្សេងៗនាំគ្នាធ្វើតាម​។

ទេសាភិបាលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាលោកស្រី ជា សិរី កាលពីពេលថ្មីៗនេះបានឲ្យដឹងថាបច្ចុប្បន្ននេះចំនួន QR code សម្រាប់ទូទាត់ប្រាក់ ដែលបានស្នើ និងអនុញ្ញាតឲ្យដាក់នៅតាមបញ្ជ ទូទាត់ និងហាងទំនិញកើនដល់ជាង១,៥លាន។ ការទូទាត់ឆ្លងដែនតាមរយៈ KHQR Code ក៏បានពង្រីកកាន់តែទូលំទូលាយទៅកាន់បណ្តាប្រទេសនៅក្នុងតំបន់ផងដែរ។ អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចនានាមើលឃើញថាកំណើននៃការទូទាត់ប្រាក់តាម QR code នៅក្នុងបរិបទនៃប្រទេសកម្ពុជា គឺជាចំណុចវិជ្ជមាននៃវិស័យសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ជាជាងហានិភ័យ។

ក្នុង​បរិបទ​សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្មជាមួយ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ រដ្ឋអំណាច​ក្រុង​ប៉េកាំងបាន​ប្រញាប់​ប្រញាល់កោះប្រជុំ​ការិយាល័យនយោបាយមជ្ឈិមបក្សកុម្មុយនិស្តចិន ដើម្បី​រក​ដំណោះស្រាយ​វិបត្តិ​រនាំង​ពន្ធគយ។ ទន្ទឹម​នឹង​គ្នា​នេះ ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល​ក្រុង​ប៉េកាំង​ក៏បាន​​អំពាវនាវ​សហគមអន្តរជាតិ ឲ្យ​ពួតដៃ​គ្នា​ជាមួយ​ចិន​ ដើម្បី​ទប់​ទប់​នឹងការ​​​គំរាម​សម្លុត​របស់រដ្ឋអំណាច​ទី​ក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន​។​  ​

មកដល់ពេលនេះ ការចរចាការដាក់ពន្ធលើមុខទំនិញរវាងកម្ពុជា និងអាមេរិក នៅមិនទាន់មានការកំណត់ជាក់លាក់យ៉ាងណានៅឡើយ។ ក្នុងរយៈពេល៩០ថ្ងៃ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី៩មេសា កម្ពុជាត្រូវប្រើប្រាស់ពេលវេលានេះ ដើម្បីបន្ទន់ចិត្តអាមេរិកឲ្យបញ្ចុះពន្ធដល់កម្ពុជា ខណៈដែលរដ្ឋបាលលោក ដូណាល់ ត្រាំ ចង់ដំឡើងពន្ធលើទំនិញកម្ពុជានាំចូលទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិករហូតដល់៤៩%។ ក្នុងបទសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិនៅថ្ងៃសុក្រទី២៥មេសានេះ លោក Casey Barnett ប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិក បានកត់សម្គាល់ថា ការដំឡើងពន្ធ៤៩%របស់អាមេរិកចំពោះកម្ពុជា ជារឿងដ៏ហួសហេតុ ដែលអាចប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ជាពិសេសការប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់វិស័យកាត់ដេរ។ តែនៅទន្ទឹមនេះប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកក៏កត់សម្គាល់ដែរថា កម្ពុជាមានទាំងឱកាស មានទាំងហានិភ័យ ក្នុងបរិបទដំឡើងពន្ធរបស់អាមេរិក។

ពលរដ្ឋខ្មែរជាង៩០% បានស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលដាក់កំហិតកាន់តែខ្លាំងទៅលើការផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្មផលិតផលគ្រឿងស្រវឹងគ្រប់ទម្រង់ ដើម្បីការពារ និងកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹង។ នេះបើយោងតាមការសិក្សាមួយរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាស្តីពីទស្សនៈសាធារណជនទៅលើការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មគ្រឿងស្រវឹងចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥។ ការសិក្សាដដែលក៏បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា ការសេពគ្រឿងស្រវឹងក្នុងចំណោមពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅនាពេលកន្លងមក គឺបានជះផលអវិជ្ជមានខ្លាំងដល់សេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងអ្នកប្រើប្រាស់ផ្ទាល់។

កងរាជអាវុធហត្ថរាជធានីភ្នំពេញ បានឃាត់ខ្លួនជនជាតិបរទេសស្បែកខ្មៅ២នាក់ ក្នុងចំណោមជនល្មើសសរុប៥នាក់ ក្រោយប្រើវិធីសាស្ត្រថ្មីឆបោកប្រាក់ជនរងគ្រោះម្នាក់អស់ប្រាក់ប្រមាណ៧លានដុល្លារអាមេរិក។ ជនជាតិបរទេសទាំង២នាក់ ដែលសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនត្រូវបានបញ្ចូនតាមនីតិវិធីទៅតុលាការ ដើម្បីផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ ខណៈបក្ខពួកសេសសល់៣នាក់ទៀត សមត្ថកិច្ចកំពុងស្រាវជ្រាវបន្ត។

ស្ថានទូតបារាំងប្រចាំកម្ពុជានឹងរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍រំលឹកខួប ៥០ឆ្នាំនៃការដួលរលំទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលមានរយៈពេលជាង ៣ខែដើម្បីឧទ្ទិសដល់ជនរងគ្រោះក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម និងរក្សាការចងចាំពីព្រឹត្តិការណ៍នេះ។ តាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ស្ថានទូតបារាំងនៅថ្ងៃទី២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ ព្រឹត្តិការណ៍រំលឹកនឹងធ្វើឡើងដោយមានការតាំងពិព័រណ៍ ពិធីឧទ្ទិសកុសល និងកម្មវិធីបញ្ចាំងភាពយន្តទាក់ទងនឹងសម័យខ្មែរក្រហមជាដើម។

នៅទីបំផុត រូបព្រះវិស្ណុផ្ទំ​ដែលទទួលបានការជួសជុលសំអាត​ជាច្រើនខែ ​បានមកដល់​សារមន្ទីរសិល្បៈអាស៊ី ហ្គីមេ​ Guimetក្នុងទីក្រុងប៉ារីស កាលពីសប្តាហ៍មុន ដើម្បី​ចូលរួម​ក្នុងពិធីតាំងពិព័រណ៌​ដ៏ធំ ដែល​រៀបចំឡើង​​ដោយ​សារមន្ទីរសិល្បៈអាស៊ីហ្គីមេ ពីចុងខែ​មេសា រហូត​ដល់​ខែកញ្ញាឆ្នាំ ២០២៥។ នៅមុន​ការដាក់តាំងបង្ហាញជា​សាធារណៈ​នៅសប្តាហ៍ក្រោយ ព្រះវិស្ណុផ្ទំដែលជាបដិមាធ្វើពីសំរឹទ្ធបុរាណធំជាងគេ​បង្អស់ក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា ឬ​នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ បានទទួលការជួសជុសយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ពីអ្នកឯកទេសបារាំង អស់រយៈពេល​៣ខែ នៅ​មន្ទីរពិសោធន៍ឯកទេស ឈ្មោះ អាក់ កង់ទិក Arc’Antique ក្នុងទីក្រុង ណង់ Nantes​ ភាគពាយ័ព្យ​នៃប្រទេសបារាំង។ ឈាង បុប្ផា​បានទៅធ្វើបទយកការណ៍នៅពេល​រូបព្រះវិស្ណុ​ផ្ទំត្រូវបានដឹក និង​យកទៅដំឡើង​នៅ​សារមន្ទីរ​សិល្បៈអាស៊ីហ្គីមេ កាលពី​សប្តាហ៍មុន។

ភាព​តាន​តឹង​រវាង​ឥណ្ឌា​និង​ប៉ាគីស្ថាន បាន​ឡើង​ដល់​កំរិត​កំពូល ក្រោយ​ភេរវកម្ម​បាញ់​ប្រហារ​ទេសចរ នៅ​តំបន់​កាស្មៀរ​។ ក្រៅ​អំពីប្រកាស​ប្តេជ្ញា​តាម​ប្រមាញ់​ភេរវជន​ ឱ្យ​ខាង​តែ​បាន​ នៅ​ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍​ទី​២៤​មេសា​នេះ ឥណ្ឌា​និង​ប៉ាគីស្ថាន​​ចេញ​វិធានការ​ក្តៅ​ដាក់​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក ​បណ្តេញ​មន្ត្រី​ទូត ផ្អាក​ការ​ផ្តល់​ទិដ្ឋាការ បិទ​ព្រំដែនគោក ព្រំដែន​អាកាស​... នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ឥណ្ឌា​បាន​ថែម​ទាំង​ប្រកាស​ផ្អាក​សន្ធិសញ្ញាស្តី​ពី​ទន្លេIndus​។ សម្រាប់​ប៉ាគីស្ថាន​ ប៉ះពាល់​ដល់​សន្ធិសញ្ញា​ទឹក មាន​ន័យ​ថា​ជា​ការប្រកាស​សង្គ្រាម​ហើយ។ តើ​សន្ធិសញ្ញា​ទឹក​​ទន្លេ​Indus ជា​អ្វី?

ដើម្បី​ពង្រឹងការគាំទ្រ​បុព្វហេតុ​ប៉ាឡេស្ទីន រដ្ឋាភិបាល​អេស្ប៉ាញ បានប្រកាស​​ផ្តាច់​កិច្ចសន្យាទិញ​លក់គ្រឿង​សព្វាវុធ​ជាមួយ​​ក្រុម​ហ៊ុន​អ៊ីស្រាអែល​។ ការ​សម្រេច​ចិត្ត​នេះ បាន​បង្កភាព​មិនពេញចិត្ត​ពីសំណាក់​អ៊ីស្រាអែល ហើយ​នៅ​ក្នុង​ជួរ​រដ្ឋាភិបាល​ទីក្រុង​ម៉ាឌ្រីដ ក៏​មិន​សប្បាយចិត្ត​ប៉ុន្មា​ន​ដែរ​ ព្រមទាំងបាន​​បញ្ចេញប្រតិកម្ម​រិះគន់​ជាខ្លាំង​។​

សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានចេញដីកាសម្រេចចាប់ផ្តើមការលក់ដោយបង្ខំនូវអចលនវត្ថុ(ផ្ទះ)របស់លោក រ៉ុង ឈុន កាលពីថ្ងៃទី២៧មីនា ដើម្បីជាថ្នូរនឹងសំណងទឹកប្រាក់ចំនួន១០ម៉ឺនដុល្លារ ដែលលោករ៉ុងឈុន ត្រូវបង់សងជំងឺចិត្តទៅឲ្យគណៈកម្មាធិការចម្រុះកិច្ចការព្រំដែន ដែលជាម្ចាស់ដើមបណ្តឹង។ ដីការបស់ចៅក្រម យី សុខវួច ដែលចេញតាំងពីថ្ងៃទី២៧មីនានោះ ទើបតែទៅដល់ដៃលោក រ៉ុង ឈុន នាព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ ដែលធ្វើឲ្យលោករ៉ុង ឈុនមានការភ្ញាក់ផ្អើលជាខ្លាំង។ នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយ ជួប នរក្សានៅថ្ងៃនេះ លោក រ៉ុង ឈុន និយាយថា ពេលនេះលោកមិនទាន់ឃើញវត្តមានអាជ្ញាធរចុះទៅរឹបអូសផ្ទះរបស់លោក តាមដីការបស់តុលាការនៅឡើយ។

កងទ័ពរុស្ស៊ីបានបាញ់មីស៊ីលនិងវាយប្រហារដ្រូនយ៉ាងច្រើនសម្បើម ទៅលើតំបន់សំខាន់ៗ ចំនួន ៦ របស់អ៊ុយក្រែន ដែលបានបណ្តាលឲ្យស្លាប់មនុស្ស យ៉ាងតិច ១០ នាក់ និងរបួសជាង ៧០ នាក់។ នេះបើតាមកងទ័ពជើងអាកាសអ៊ុយក្រែន ដោយបញ្ជាក់លម្អិតថា រុស្ស៊ីបាញ់មីស៊ីលយ៉ាងហោច ៧០ គ្រាប់ និង ដ្រូន ១៤៥ គ្រឿង។ ការវាយប្រហាររបស់កងទ័ពរុស្ស៊ីកើតឡើង នៅបន្ទាប់ពីចៅហ្វាយសេតវិមានអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ បានរិះគន់ថ្កោលទោសប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន ក្នុងសំណុំរឿងដែនដីគ្រីមេ។ ចំពោះ​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ, ជំហររបស់លោក វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី ដែលមិនព្រមទទួលស្គាល់ដែនដីគ្រីមេថាជារបស់រុស្ស៊ី នឹងធ្វើឲ្យរាំងស្ទះដល់ផែន​ការ​ចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព។ ​

នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥នេះ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំសិក្ខាសាលាមួយស្តីពីការរៀបចំកម្មវិធី(សុសវែរ) ពិនិត្យអក្ខរាវិរុទ្ធភាសាខ្មែរ ដោយមានការចូលរួមពីអ្នកជំនាញផ្នែកសុសវែរភាសាខ្មែរមួយចំនួន។ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំង RFI នាថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥នេះ លោកបណ្ឌិត ហ៊ាន សុខុម ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរនៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជាបានថ្លែងថា គោលបំណងនៃកិច្ចពិភាក្សានេះ គឺធ្វើយ៉ាងណាបង្កើតសុសវែរពិនិត្យអក្ខរាវិរុទ្ធភាសាខ្មែរមួយ ដែលមានលក្ខណៈពេញលេញ និងអាចប្រើប្រាស់បានជាទូទៅ។

គ្រួសារកសិករខ្នាតតូចកម្ពុជាប្រមាណ ៦០០០នាក់ បានទទួលការគាំទ្រពីគម្រោងមូលនិធិនូវែលសេឡង់ដើម្បីបង្កើនប្រាក់ចំណូល និងពង្រឹងភាពធន់របស់កសិករនៅចំពោះមុខបញ្ហាប្រឈម ដូចជាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច។ នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន នៅថ្ងៃទីព្រហស្បតិ៍ ទី២៤ មេសា អង្គការអាយឌីអ៊ីកម្ពុជា (IDE) ដែលធ្វើការលើផ្នែកអនាម័យ និងបញ្ចប់ភាពក្រីក្រនៅប្រទេសកម្ពុជា បានអះអាងថា ជំនួយរបស់ប្រទេសនូវែលសេឡង់នៅបានជួយគាំទ្រដល់អាជីវកម្មកសិកម្មចំនួនជាង ៣០០កន្លែងផ្សេងទៀត ដោយផ្តល់ការគាំទ្រផ្នែកបច្ចេកទេស និងការអនុវត្តកសិកម្មឆ្លាតវៃ។

នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រី ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃនៅប្រទេសកម្ពុជា ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានរំលេចឱ្យឃើញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ប្រទេសទាំងពីរក្នុងការបន្តចាប់ដៃគ្នាកសាងសហគមន៍រួមគ្នា ជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគ្រប់វិស័យ ដែលជាឧត្តមប្រយោជន៍សម្រាប់ប្រជាជាតិទាំងពីរ។ តែចំពោះសំណុំរឿងក្តៅៗ ដូចជា បញ្ហាកោះគុត តំបន់ប្រេងត្រួតស៊ីគ្នានៅក្នុងសមុទ្រ បញ្ហាព្រំដែន នៅតំបន់ប្រាសាទតាមាន់ធំ និងករណីឃាតកម្មលើអតីតតំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក លិម គិមយ៉ានៅទីក្រុងបាងកក ពុំត្រូវបានលើកឡើងមកនិយាយនៅក្នុងការបូកសរុបលទ្ធផលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនោះទេ។ ចំពោះអ្នកនយោបាយ និងអ្នកវិភាគ ភាគីទាំងពីរ កម្ពុជា ថៃអាចមិនលើកយកសំណុំរឿងទាំងនេះមកជជែកគ្នា ពីព្រោះរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរបារម្ភខ្លាចខាតបង់ផលប្រយោជន៍រវាងគ្នា។ តើក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រីនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃនៅកម្ពុជារយៈពេល២ថ្ងៃមកនេះ ភាគីទាំងពីរពិតជាមិនអើពើលើកនិយាយពីសំណុំរឿងធំៗដែលជាប្រយោជន៍ជាតិពិតមែន ឬយ៉ាងណា? 

របាយការណ៍ថ្មីរបស់ការិយាល័យអង្គការសហប្រជាជាតិប្រឆាំងគ្រឿងញៀន និងឧក្រិដ្ឋកម្ម ហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា UNODC បានបង្ហាញថា ឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលរួមមានកម្ពុជាផង កំពុងវិវឌ្ឍលឿនជាងពេលណាទាំងអស់ និងកំពុងរាលនៅទូទាំងពិភពលោក។ បើតាម UNODC ទោះរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍បានបង្កើតកិច្ចសហការបោសសម្អាតឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែនរួមគ្នា ប៉ុន្តែស្ថាប័នរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិមួយនេះនៅតែកត់សម្គាល់ឃើញ ការរីកសាយភាយនៃមជ្ឍមណ្ឌលបោកប្រាស់តាមអ៊ីនធ័រនែត ទំហំឧស្សាហកម្មដែលបាន និងកំពុងជំរុញឱ្យមានការកើនឡើងនៃក្រុមឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែនសម័យទំនើប បណ្តាញលាងលុយកខ្វក់ ការជួញដូរមនុស្ស ឬការលួចប្លន់យកទិន្នន័យជាដើម។

ក្នុង​ខណៈ​ដែល​​ប្រធានាធិបតី​អ៊ុយក្រែន បាន​ទទូច​ជា​ថ្មី​ ឱ្យ​មាន​បទ​ឈប់​បាញ់ ទាំង​ស្រុង ភ្លាម និង​ដោយ​គ្មាន​លក្ខខណ្ឌ អនុប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​លោក JD Vance បានអះអាង​ បែប​​ដាក់​ឱសានវាទ ថា​អ៊ុយក្រែន​និង​រុស្ស៊ី​ចាំបាច់​ត្រូវ​តែ​ធ្វើ​សម្បទានទឹក​ដី ទើប​រក​សន្តិភាពឃើញ។ បើតាម​អនុប្រធានាធិបតី​រូប​នេះ ​​អាមេរិកបានលើក​​​សំណើ​លម្អិតបង្ហាញ​ក្រុង​​កៀវនិង​ម៉ូស្គូ​ហើយ។ តើ​ផែនការ​សន្តិភាព​ស្នើ​ដោយ​អាមេរិក​នេះ​មាន​ខ្លឹមសារ​យ៉ាង​ណា?

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស​​បារាំង លោក ហ្សង់-ណូអែល បាររ៉ូត៍ (Jean-Noël Barrot) ​បំពេញទស្សនកិច្ចជាលើកទី១ នៅ​​អ៊ីរ៉ាក់​។ ចេញពី​អ៊ីរ៉ាក់ ប្រមុខ​ទូត​បារាំង​​បន្ត​ទៅអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត​និង​​កូវ៉ែត ដើម្បី​បញ្ចុះបញ្ជូលផែនការសន្តិភាពនៅហ្កាហ្សា​។​ ពោលគឺ​រដ្ឋពីរ​រស់​នៅក្បែរគ្នា អ៊ីស្រាអែល​និង​ប៉ាឡេស្ទីន។

នៅព្រឹកថ្ងៃពុធទី២៣មេសានេះ តុលាការកំពូលបានបើកការសវនាការលើការស្នើសុំរបស់សកម្មជនមាតាធម្មជាតិ ដើម្បីនៅក្រៅឃុំ។ សវនាការដែលចាយពេលអស់មួយព្រឹក នៅមិនទាន់មានការសម្រេចអ្វីឡើយ ដោយចៅក្រមអះអាងថា នឹងប្រកាសសាលដីកា នៅថ្ងៃទី៣០មេសាខាងមុខ។ នៅចំពោះមុខនៃការទន្ទឹងរង់ចាំលទ្ធផលក្រុមគ្រួសាររបស់សកម្មជនចលនាមាតាធម្មជាតិ បង្ហាញក្តីអស់សង្ឃឹមលើប្រព័ន្ធតុលាការ ដ្បិតថាការស្នើសុំនៅក្រៅឃុំកន្លងមកតែងតែបរាជ័យ។

នៅក្នុងឱកាសបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជារបស់លោកស្រី ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត្រ នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ នាថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥នេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់នៃការតភ្ជាប់វិស័យទេសចរណ៍រវាងប្រទេសកម្ពុជា និងថៃ។ ក្រោមទិសស្លោក«ព្រះរាជាណាចក្រពីរ ក្នុងគោលដៅតែមួយ» អ្នកជំនាញក្នុងវិស័យទេសចរណ៍បានសម្តែងសុទិដ្ឋិនិយមចំពោះការរួមគ្នារវាងថៃ និងកម្ពុជា ដើម្បីស្រូបទាញទេសចរអន្តរជាតិឲ្យបានជាអតិបរមា។ តែខ្លះទៀតយល់ថា កម្ពុជាត្រូវតែរៀបចំខ្លួនឲ្យបានរួចរាល់ និងមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់។