ក្នុងជម្លោះព្រំដែនខ្មែរ-ថៃជាង២សប្តាហ៍មកនេះ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៃប្រទេសទាំងពីរបានបន្តផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់អំពីការវិវត្តនៃស្ថានការណ៍នៅតាមព្រំដែន និងដំណោះស្រាយរបស់រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរ។ អ្នកតាមដានបញ្ហាសង្គមនានាមើលឃើញថា ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុកភាគច្រើនបានផ្សាយព័ត៌មានដោយឈរលើការពិត និងរាយការណ៍ព័ត៌មានប្រកបដោយក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈ។ តែនៅមានចំណុចខ្វះខាតមួយចំនួនដូចជាការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានពីបញ្ហាជម្លោះព្រំដែនមិនទាន់ទូលំទូលាយ និងមានភាពយឺតយ៉ាវ។ ទោះយ៉ាងណា អ្នកតាមដានបញ្ហាសង្គមទាំងនោះជំរុញឱ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុកជៀសវាងការផ្សាយព័ត៌មានណាដែលជាប្រភពបញ្ឆេះកំហឹង ឬរុញស្ថានការណ៍ឲ្យកាន់តែផុយស្រួយ ជុំវិញជម្លោះព្រំដែនរវាងកម្ពុជា និងថៃ។

ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋខ្មែរឲ្យចូលរួមផ្តល់ថវិកាតាមរយៈមូលនិធិជួយកងទ័ពការពារព្រំដែន ដែលបង្កើតឡើងដោយទូរទស្សន៍CTN។ ការអំពាវនាវរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដូច្នេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោក និងភរិយាបានបរិច្ចាគថវិកាចំនួន ៣០០លានរៀល ដល់មូលនិធិ CTN​ ដើម្បីគាំទ្រកងទ័ពដែលត្រូវត្រៀមការពារជាតិរយៈពេលយូរ ស្របពេលដែលការតស៊ូប្រឆាំងការឈ្លានពានរបស់ថៃតាមផ្លូវយោធា ការទូត និងផ្លូវច្បាប់ត្រូវបានដាក់ជាយុទ្ធសាស្ត្រយូរអង្វែង។

អាជ្ញាធរខេត្តបន្ទាយមានជ័យបាន​អះអាងពីការ​​ត្រៀមខ្លួនជម្លៀស​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​​ទៅកាន់តំបន់ដែលមានសុវត្ថិភាព ក្នុងករណីផ្ទុះអាវុធ ឬបិទច្រកព្រំដែន​ជាមួយថៃ។ ក្នុងបទសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ ​RFI នាថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥នេះ លោក លី សុវណ្ណារិទ្ធ អភិបាលរងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ​បានអះអាងថា ​​អាជ្ញាធរខេត្តបន្ទាយមានជ័យ​​បាន​កំណត់​តំបន់មួយចំនួនរួចហើយ ដែលមានចម្ងាយឆ្ងាយ​ពីព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ​​​​​ធ្វើជាទីតាំង​មានសុវត្ថិភាព​​​​​​។​ តាមលោក លី សុវណ្ណារិទ្ធ ទីតាំងមានសុវត្ថិភាព​ទាំងនោះនឹងត្រៀមទទួលពលរដ្ឋពីស្រុក​ចំនួន៤ និងក្រុងចំនួន១ ដែលជាតំបន់ប្រឈមនឹងហានិភ័យ​ក្នុងពេលផ្ទុះអាវុធជាមួយថៃ​។ ​

អាជ្ញាធរថៃនៅថ្ងៃទី១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ បានចេញដីកាចាប់ខ្លួនក្រុមជនចូលលួចទិន្នន័យ ឬ Hacker ជាជនជាតិខ្មែរចំនួន២នាក់ ដែលអាជ្ញាធរថៃអះអាងថា បានវាយប្រហារ និងធ្វើឲ្យខូចគេហទំព័ររបស់រដ្ឋាភិបាលខ្លួន ក្នុងពេលប្រទេសទាំង២កំពុងមានបញ្ហាជម្លោះព្រំដែន។ នេះបើតាមការសេចក្តីរាយការណ៍របស់កាសែតថៃបាងកកប៉ុស្តិ៍។ អាជ្ញាធរថៃកំពុងធ្វើការជាមួយទីភ្នាក់ងារអន្តរជាតិ ដើម្បីកំណត់ទីតាំង និងធ្វើបត្យាប័នជនសង្ស័យទាំងនោះ មកកាត់ទោសតាមច្បាប់របស់ប្រទេសថៃ។ តែរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបដិសេដចំពោះករណីនេះ។

នៅតាមការដ្ឋាន ស្រែចម្ការ និងរោងចក្រនានា មានកូនក្មេងជិត ១៣៨ លាននាក់បានធ្វើការងារក្នុងឆ្នាំ២០២៤។ នេះបើតាមអង្គការសហប្រជាជាតិ ដោយបញ្ជាក់ទៀតថា ទោះបីជាមានការរីកចម្រើនខ្លះមែន តែកម្មវត្ថុនៃការលុបបំបាត់ពលកម្មកុមារនៅតែបន្តយឺតយ៉ាវ។ ប្រសិនបើស្ថានភាពយឺតយ៉ាវនេះនៅតែបន្តអូសបន្លាយ គេទំនងជាត្រូវចាំ ១០០ឆ្នាំទៀតឯណោះទើបអាចលុបបំបាត់ពលកម្មកុមារបាន។

កាលពី​សប្តាហ៍​កន្លងទៅ ការឈ្លោះប្រកែកឌឺដង និង​គំរាមគ្នា បានផ្ទុះឡើងយ៉ាងកក្រើក រវាង​មហាសេដ្ឋី​មានជាងគេមួយពិភពលោក អេឡុន ម៉ាស្ក៍ និងលោក​ ដូណាល់ ត្រាំ ប្រធានាធិបតី​នៃមហាអំណាចធំជាងគេ​បង្អស់​។ តែស្រាប់តែនៅថ្ងៃពុធ​ទី​១១មិថុនា លោក​អេឡុន ម៉ាស្ក៍ បាន​បង្ហោះសារ​តាមបណ្តាញសង្គម ថា​លោក​មានការស្តាយ​ក្រោយ ចំពោះពាក្យ​សម្តី​​ធ្ងន់ធ្ងរជ្រុលហួសហេតុ ដែល​លោក​បានធ្វើទៅលើ​លោកដូណាល់ ត្រាំ។ តើមានហេតុផលអ្វី ដែល​​បានធ្វើ​ឲ្យ​លោក​អេឡុន ម៉ាស្ក៍ សោកស្តាយ​ចំពោះសម្តីរបស់ខ្លួន ?

សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម​រវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងចិន ហាក់កំពុងតែឈានទៅរកផ្លូវដោះស្រាយ​គ្នាបានហើយ។ នេះបើយោងទៅលើការ​ប្រកាសអះអាង របស់តំណាងភាគីទាំង២ ដែលបានជួបចរចាគ្នានៅទីក្រុង​អស់រយៈពេល​២ថ្ងៃ២យប់​។ កាលពីយប់ថ្ងៃអង្គារឈានចូលថ្ងៃពុធទី​១១មិថុនា តំណាងភាគីចរចាអាមេរិក​និងចិន បានបញ្ជាក់ថា គេបានរកឃើញ​កិច្ចព្រមព្រៀងក្រមខណ្ឌមួយហើយ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា ហើយថា​គេនឹងបញ្ជូន​កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ជូនលោក​ប្រធានាធិបតីទាំង​សងខាង​ជាអ្នកសម្រេចអនុម័ត​។

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ បានសម្រេចបង្កើតគណៈកម្មការមួយសម្រាប់រៀបចំឯកសារប្តឹងទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ICJ លើសំណុំរឿងចំនួន៤ជុំវិញជម្លោះព្រំដែនជាមួយថៃ។ គណៈកម្មការនេះមានសមាសភាពចំនួន១៥រូប ដែលដឹកនាំដោយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងមានក្រុមការងារចំណុះចំនួន២ គឺក្រុមការងារកាន់កិច្ចការផ្នែកច្បាប់ និងក្រុមការងារកាន់កិច្ចការផ្នែកការទូត។

សហភាពអឺរ៉ុបបង្ហាញការប្តេជ្ញាចិត្តបន្តធ្វើជាដៃគូដ៏រឹងមាំ និងចូលរួមអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសកម្ពុជា។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក Antonio Costa ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសហភាពអឺរ៉ុប អំឡុងជំនួបពិភាក្សាទ្វេភាគីជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងទីក្រុងនីស ប្រទេសបារាំង។ តែសហភាពអឺរ៉ុបសង្ឃឹមថា កម្ពុជានឹងបន្តគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ហើយបើកលំហសេរីភាពសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ។

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតាមរយៈក្រសួងមហាផ្ទៃនៅថ្ងៃទី១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ បានប្រាប់ឲ្យអាជ្ញាធរខេត្តដែលមានព្រំដែនជាប់ជាមួយថៃ ត្រៀមវិធានការជម្លៀសពលរដ្ឋខ្មែរដែលកំពុងស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីថៃ ក្នុងករណីមានការប៉ះទង្គិចគ្នាដោយប្រដាប់អាវុធនៅតាមខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន។ អ្នកតាមដានសង្គមនានាយល់ឃើញថា ការត្រៀមវិធានការជម្លៀសពលរដ្ឋខ្មែរពីប្រទេសថៃជារឿងត្រឹមត្រូវ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលក៏គួរតែមានការរៀបចំយន្តការផ្សេងៗទៀត ដែលធានាទៅដល់សុវត្ថិភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ តើពលរដ្ឋខ្មែរអាចប្រឈមនឹងការបណ្តេញចេញពីប្រទេសថៃ ឬយ៉ាងណាប្រសិនបើជម្លោះព្រំដែនរវាងថៃ និងកម្ពុជាវិវត្តន៍ទៅដល់ដំណាក់កាលមួយកាន់តែអាក្រក់?

ចាប់តាំងពីរដ្ឋការលោកប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ តម្លើងពន្ធលើមុខទំនិញពីប្រទេសផ្សេងៗនាំចូលអាមេរិកកាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥មក វិស័យអចលនទ្រព្យកម្ពុជាបានទទួលរងផលប៉ះពាល់លើផ្នែកមួយចំនួន។ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយវិទ្យុបារាំង RFI នាថ្ងៃទី១១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥នេះ លោកឧកញ៉ា សន សៀប ប្រធានសមាគមអ្នកវាយតម្លៃ និងភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុកម្ពុជាបានគូសបញ្ជាក់ថា អ្នកវិនិយោគលើវិស័យអចលនទ្រព្យកំពុងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពរង់ចាំមើលនៅឡើយ ក្រោយការដាក់ពន្ធរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ។ តាមលោក សន សៀប វិស័យអចលនទ្រព្យកម្ពុជាបានរងផលប៉ះពាល់ជាពិសេសលើប្រភេទអចលនទ្រព្យបែបឧស្សាហកម្ម។

ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកក្នុង​វិស័យវាយនភ័ណ្ឌ (AAFA)  បាន​អំពាវនាវ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ទីក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន​ ជួយ​បន្ធូរបន្ថយ​​ពន្ធ​គយ​ចំពោះ​ទំនិញ​សម្លៀក​បំពាក់​និង​ស្បែក​ជើង ដែល​នាំ​ចេញពី​វៀតណាម​ចូល​សហរដ្ឋអាមេរិក​។ នេះបើតាម​សេចក្តីប្រកាស​របស់​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មវៀតណាម។ ការប្រកាស​ដូច្នេះ ធ្វើឡើង​នៅក្រោយ​ជំនួប​ រវាង​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​​វៀតណាម​ និង​តំណាង​ក្រុមហ៊ុន​អាមេរិក​វិស័យ​​វាយនភ័ណ្ឌ ដែល​បាន​​ពិភាក្សា​គ្នាជាថ្មី នៅលើទឹកដី​​សហរដ្ឋអាមេរិក​ ​ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ​ចំពោះ​អត្រាពន្ធគយ​ដ៏​ខ្ពស់​។

មានករណីបាញ់រះ​សម្លាប់មនុស្ស​មួយ កើតឡើង​នៅទីក្រុង​ ហ្គ្រាហ្ស (Graz) ភាគអាគ្នេយ៍​ប្រទេសអូទ្រីស កាលពី​ព្រឹកថ្ងៃអង្គារទី​១០​មិថុនា។ ផ្អែកតាម​សមត្ថកិច្ច​អូទ្រីស មាន​សិស្សសាលាចំនួន​៩​នាក់បានស្លាប់ ចំណែក​ជនដៃដល់ អាយុ​២១ឆ្នាំ ​ជាអតីតសិស្សនៅសាលារៀននេះ បានបាញ់សម្លាប់ខ្លួនឯង។

នៅទីក្រុងLos Angeles ក្នុងរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា បាតុកម្មតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការចាប់បណ្តេញជនអន្តោប្រវេសន៍បានរីករាលដាលទៅជាការដំឡើងសរសៃ ក ប្តឹងផ្តល់គ្នារវាងលោកប្រធានាធិបតីដូណាល់ ត្រាំ និងអាជ្ញាធរគ្រប់គ្រងរដ្ឋ។ បន្ទាប់ពីលោកដូណាល់ ត្រាំប្រកាសបញ្ជូនទាហានម៉ារីន ៧០០នាក់ និងឆ្មាំជាតិ២ពាន់នាក់បន្ថែមទៀតទៅពង្រឹងសន្តិសុខ ការពារប៉ូលិសអន្តោប្រវេសន៍នៅទីក្រុង Los Angeles អភិបាលរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ាកាលពីថ្ងៃចន្ទទី ៩ មិថុនា បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅតុលាការដើម្បីប្តឹងលោកដូណាល់ ត្រាំ ពីបទរំលោភដែនអធិបតេយ្យភាពរដ្ឋដែលមានចែងនៅក្នុងមាត្រា១០នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាមេរិក។

​ទិវា​ពិភពលោក​ប្រឆាំងនឹង​ថ្នាំ​ជក់ ​ឆ្នាំ​២០២៥ ​ផ្តោត​ប្រធានបទ​ទៅ​លើ​ឥទ្ធិពល​អាក្រក់​នៃ​ឧស្សាហកម្ម​ថ្នាំជក់​ទៅ​លើ​យុវវ័យ។ ដើម្បី​ទាក់ទាញ​ក្មេង​ឱ្យ​ជក់ ឧស្សាហកម្ម​បាន​ប្រើ​ក្លិន ប្រើ​រសជាតិ​បន្ថែម កែច្នៃប្តូរ​ទម្រង់ ​ផ្លាស់​របៀប​ជក់​ បង្កើត​ផលិតផល​បារី​អេឡិចត្រូនិកថ្មី​ៗ​ ប្លែកៗ។ បើ​តាម​​របាយការណ៍​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ការ​ជក់​បារី​អេឡិចត្រូនិក​បាន​កើន​ឡើង​នៅ​ទូទាំងពិភពលោក ក្នុង​ចំណោម​ក្មេង​ជំទង់​និង​ក្មេង​ទើប​ពេញ​វ័យ​​។ តើ​បារីអេឡិចត្រូនិក​ជា​អ្វី ? អាច​បង្ក​គ្រោះ​ថ្នាក់​ដល់​សុខភាព និង​នាំ​ឱ្យ​ញៀន​ដូច​បារី​ធ្វើ​ពី​ថ្នាំជក់​ដែរទេ?

មន្ត្រី​ច្រក​ទ្វារ​អន្តរ​ជាតិ​ប៉ោយ​ប៉ែត​ខាង​ភាគី​កម្ពុជា ​បាន​បដិសេធ​សំណើ​ផ្ទាល់​មាត់​របស់​មន្ត្រី​ច្រក​ទ្វារ​អន្តរ​ជាតិ​ខ្លង​លឹក​ខាង​ភាគី​ថៃ​ ដែល​ស្នើ​ឲ្យ​កម្ពុជា​បើក​ទ្វារ​ព្រំ​ដែន​នៅ​ម៉ោង​៨​ព្រឹក​វិញ​។​ ក៏ប៉ុន្តែ​មន្ត្រី​ច្រក​ទ្វារ​ខាង​ភាគី​កម្ពុជា​ឆ្លើយ​តប​ថា កម្ពុជា​នៅ​រក្សា​ជំហរ​ដដែល​គឺ​បើក​ទ្វារ​ព្រំ​ដែន​នៅម៉ោង​៩ព្រឹក​។​ ការ​ដែល​កម្ពុជា​ពន្យារ​ពេល​បើក​ទ្វារ​ព្រំដែន​បែប​នេះ ធ្វើ​ឡើង​បន្ទាប់ពី​ អាជ្ញាធរ​ថៃ​បាន​សម្រេច​ជា​ឯក​តោភាគី ​កាល​ពី​ចុង​សប្តាហ៍​មុន​ ដោយ​សម្រេច​បិទទ្វារ​ព្រំដែន​នៅម៉ោង​៤​រសៀល គឺ​មុន​ម៉ោង​ដែល​បាន​កំណត់​។

នៅក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ កម្ពុជាទទួលបានគម្រោងវិនិយោគថ្មីចំនួន ៥៩ មានទំហំទុនវិនិយោគប្រមាណ ៨១៦លានដុល្លារ និងបានបង្កើតឱកាសការងារចំនួន ៧៧ពាន់កន្លែងក្នុងប្រទេស។ ជាការកត់សម្គាល់ក្នុងចំណោមគម្រោងវិនិយោគទាំងអស់ ចិនជាប្រទេសឈានមុខគេក្នុងការបោះទុន ដែលសរុបជាទឹកប្រាក់ចំនួនជាង ៦៩១លានដុល្លារ ឬស្មើនឹង ៨៤,៨%។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជានៅថ្ងៃទី១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥។

លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង បានទូរស័ព្ទនិយាយគ្នាជាមួយលោកប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង លី ចែម្យុង ដែលទើបតែជាប់ឆ្នោតកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។ ក្នុងពេលសន្ទនាគ្នា លោក ស៊ី ជីនពីង បានសំណូមពរឲ្យលោក លី ចែម្យុង រួមគ្នាសហការដើម្បីការពារការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មសេរី និងដើម្បីការពារលំនឹងស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ ដោយមិនចុចឲ្យចំឈ្មោះ តែសម្តីលោកស៊ី ជីនពីង បានសំដៅដោយប្រយោលទៅលើលោកដូណាល់ ត្រាំ ដែលបានធ្វើសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម និងបានប្រើសម្តីចោទថាចិនជាអ្នកបង្កអស្ថិរភាពនៅអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។

សហព័ន្ធឧស្សាហកម្មថៃ (FTI) បានព្រមាននៅថ្ងៃអង្គារទី១០ ខែមិថុនានេះថា វិធានការ​បិទ​ព្រំដែន​កម្ពុជា-ថៃ អាច​ប៉ះ​ពាល់​ពាណិជ្ជកម្ម​តាម​ព្រំដែនរបស់ប្រទេស២ ​ដែល​មាន​តម្លៃ ១៧០ ពាន់​លាន​បាត ឬប្រមាណ ៥ពាន់២រយលានដុល្លារ។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយដោយកាសែតថៃ The Nation និងបានបន្ថែមថា វិធានការកំណត់ម៉ោងចេញ-ចូលច្រកព្រំដែននេះ កំពុងចាប់ផ្តើមទទួលប៉ះពាល់ដល់ផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម និងរំខានដល់ការដឹកជញ្ជូនទំនិញឆ្លងកាត់ព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំង២។

ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ចូនបានឲ្យដឹងថា ដំណើរការប្រមូលទិន្នន័យ ផ្ទៀងផ្ទាត់និយាមកា និងបោះបង្គោលព្រំដីព្រែកជីកហ្វូណន បានធ្វើឡើងដោយរលូនតាមការគ្រោងទុក ទោះបីជាជួបប្រទះបញ្ហាមួយចំនួនក៏ដោយ។ តាមក្រសួងសាធារណការ បើគ្មានអ្វីប្រែប្រួលទេ គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ គ្រោងចាប់ផ្ដើមសាងសង់ជាផ្លូវការនៅខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០២៥ខាងមុខ។

លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​បញ្ជាក់​ឡើង​វិញ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៩ ខែ​មិថុនា​ថា​ រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​នឹង​បន្ត​រក្សា​ទំនាក់​ទំនង​រវាង​ប្រទេស​កម្ពុជា និង​ថៃ តាម​គ្រប់​យន្ត​ការ​ដែល​មាន​ស្រាប់ ​ដើម្បីជា​ប្រយោជន៍​សម្រាប់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​។​ បើ​តាម​ប្រមុខ​រដ្ឋា​ភិបាល​កម្ពុជា ​ក្នុង​ករណី​ចាំបាច់​ ដូចជា​ករណី​ប្រា​សាទតាមាន់​ធំ ​ប្រាសាទ​តាមាន់​តូច​ ប្រាសាទ​តាក្របី និង​តំបន់​មុំបី ​កម្ពុជា​នឹង​បញ្ជូន​សំណុំ​រឿង​នេះ​ទៅ​តុលា​ការ​យុត្តិ​ធម៌​អន្តរ​ជាតិ​(ICJ)​នៅ​ទីក្រុង​ឡាអេ​។

ចាប់ពីថ្ងៃសៅរ៍ទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ ថៃបានសម្រេចជាឯកតោភាគីបិទច្រករបៀងព្រំដែនជាមួយកម្ពុជា ខណៈច្រកទ្វារអន្តរជាតិនៅជាប់ខាងកម្ពុជាក៏ថៃដាក់កំហិតម៉ោងចេញ-ចូលផងដែរ។ ការណ៍នេះបានបង្កការលំបាកដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមច្រកទាំងនោះ ដូចយ៉ាងនៅច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត។ នៅថ្ងៃទី១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥នេះ ហ៊ុល រស្មី អ្នកយកព័ត៌មានវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI កំពុងស្ថិតក្នុងតំបន់ច្រកទ្វារអន្តរជាតិ ប៉ោយប៉ែត ជាទីដែលការបើកច្រកទ្វារត្រូវបានប្តូរពីម៉ោង ៦ ទៅម៉ោង ៩ នៅពេលព្រឹក និងបិទនៅម៉ោង ៤រសៀល។ ពោលគឺខុសពីពេលមុនដែលច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែតត្រូវបានបិទនៅម៉ោង១០យប់។

ប្រជាសហគមន៍ក្នុងតំបន់ឆ្នេរខេត្តកំពត បានចែករំលែកបទពិសោធន៍របស់ពួកគេក្នុងការចូលរួមការពារអភិរក្ស និងស្តារប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីក្នុងសមុទ្រកម្ពុជា។ ទោះប្រឈមនឹងបញ្ហាជាច្រើន ប៉ុន្តែប្រជាសហគមន៍នៅតែបន្តសកម្មភាពរបស់ខ្លួន រហូតដល់អាចរក្សាបាននូវដើមកោងកាង និងជីវៈចម្រុះក្នុងសមុទ្រកម្ពុជា។ ក្នុងន័យនេះ ពួកគេចង់ឃើញយុវជនជំនាន់ក្រោយ បន្តចូលរួមការងារការពារបរិស្ថាន ដើម្បីអភិរក្សធនធានក្នុងសមុទ្រឲ្យស្ថិតនៅបានគង់វង្សតទៅទៀត។

ចាប់ពីថ្ងៃសៅរ៍ទី៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ ថៃបានសម្រេចជាឯកតោភាគីបិទច្រករបៀងព្រំដែនជាមួយកម្ពុជា ខណៈច្រកទ្វារអន្តរជាតិនៅជាប់ខាងកម្ពុជាក៏ថៃដាក់កំហិតម៉ោងចេញ-ចូលផងដែរ។ ការណ៍នេះបានបង្កការលំបាកដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមច្រកទាំងនោះ ដូចយ៉ាងនៅច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត។ នៅថ្ងៃទី១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥នេះ ហ៊ុល រស្មី អ្នកយកព័ត៌មានវិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI កំពុងស្ថិតក្នុងតំបន់ច្រកទ្វារអន្តរជាតិ ប៉ោយប៉ែត ជាទីដែលការបើកច្រកទ្វារត្រូវបានប្តូរពីម៉ោង ៦ ទៅម៉ោង ៩ នៅពេលព្រឹក និងបិទនៅម៉ោង ៤រសៀល។ ពោលគឺខុសពីពេលមុនដែលច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែតត្រូវបានបិទនៅម៉ោង១០យប់។

នាវា​ផ្ទុកកុងទឺនឺមួយគ្រឿង ដោតទង់ជាតិ​សិង្ហបុរី បានត្រូវអគ្គីភ័យឆាបឆេះ​ក្នុងមហាសមុទ្រឥណ្ឌា ថ្ងៃទី​៩​មិថុនា​​ មិនឆ្ងាយ​ប៉ុន្មានពីឆ្នេរខាងត្បូងប្រទេសឥណ្ឌា។ អគ្គីភ័យ​ដែលបាន​ឆាបឆេះបន្ទាប់ពី​មាន​កុងទឺនឺមួយផ្ទុះ​។ អាជ្ញាធរសិង្ហបុរីវិញ បានឲ្យដឹងថាមាន​បុគ្គលិកធ្វើការ​នៅលើ​កាប៉ាល់ ​របួសនិង​បាត់ខ្លួនច្រើននាក់ បន្ទាប់ពីជួប​ហេតុការណ៍​នេះ​។

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ​ជាដើមចម​នៃ​រលកធ្វើអត្តឃាត​ក្នុង​ចំណោម​កសិករ​ឥណ្ឌា ជាពិសេស​នៅ​រដ្ឋ Maharashtra ​ភាគខាងលិច​ប្រទេស​ដែល​រងគ្រោះខ្លាំងជាងគេ​។ យោងតាម​ក្រសួង​កសិកម្ម​ឥណ្ឌា ក្នុង​ចន្លោះ​ឆ្នាំ ២០២២ និង​ឆ្នាំ​២០២៤ កសិករ​ជាង​៣ពាន់នាក់​ធ្វើអត្តឃាតខ្លួន ពោលគឺ សម្លាប់ខ្លួនឯង ៣នាក់​ក្នុង​មួយថ្ងៃៗ ដោយសារបញ្ហាជំពាក់បំណុល ការនិង​ធ្លាក់ចុះទិន្នផលជាដើម។

ជំនួបកំពូលពិភពលោក​ស្តីពីមហាសមុទ្រ បានចាប់ផ្តើម​បើកទ្វារនៅទីក្រុង​នីស ភាគខាងត្បូងប្រទេសបារាំង នៅថ្ងៃចន្ទទី​៩​មិថុនា​​។ ថ្នាក់ដឹកនាំ​ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល​​ ប្រមាណ​ជាង​៦០ប្រទេស នឹងមានវត្តមាននៅក្នុង​ជំនួបកំពូលនេះ ជាមួយ​នឹង​ការប្តេជ្ញាសន្យាជាច្រើនចំណុច ដើម្បី​ឈានទៅ​ការពារ អភិរក្សធនធានក៏ដូចជាប្រព័ន្ធជីវៈចម្រុះសមុទ្រ​។ បារាំងដែលជាប្រទេសម្ចាស់ផ្ទះ សង្ឃឹមថានឹងមានប្រទេសកាន់តែច្រើន ដែល​នឹង​ចុះហត្ថលេខា​ផ្តល់ស​ច្ចាប័នចំពោះសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីនាយសមុទ្រ​។

អគ្គនាយកដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល នៃក្រសួងសេដ្ឋ​កិច្ច​បានក្រើនរំឮកឱ្យពលរដ្ឋមានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះករណីឆបោក តាមរយៈការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាទំនើបនៃបញ្ញាសិប្បនិម្មិត ឬ AI។ តាមសំណេររបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី៦ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ អគ្គនាយកដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលបានបង្ហាញពីសញ្ញាដែលគួរសម្គាល់ ដើម្បីជៀសវាងការចាញ់បោកក្នុងរូបភាពណាមួយ។ ដោយឡែកអ្នកតាមដានសង្គមស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលផ្សព្វផ្សាយឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយបន្ថែមទៀត ខណៈចង់ឱ្យមានការការពារសុវត្ថិភាព និងសីលធម៌ក្នុងសង្គម។

ស្ថិតនៅក្នុងបរិបទនៃការផ្លាស់ប្តូរពិភពលោក បរិបទនៃការប្រកួតប្រជែង តម្រូវការទីផ្សារការងារ និងការរីកចម្រើនផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ ការសិក្សាភាសាបារាំងអាចជាស្ពានចម្លងមួយឆ្ពោះទៅរកវិជ្ជា និងអាជីពសំខាន់ផ្សេងៗទៀត។ ប៉ុន្តែ តើជម្រើសនៃការសិក្សាភាសាបារាំង និងការបន្តកាសិក្សាថ្នាក់ឧត្តមសិក្សានៅប្រទសបារាំង នៅមានតម្រូវការនិងភាពចាំបាច់យ៉ាងណាសម្រាប់អតីតនិស្សិតកម្ពុជានាពេលកន្លងមក និងក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន?  

ការនាំចេញ​របស់​ប្រទេស​ចិន​កាលពី​ខែ​ឧសភា​បានធ្លាក់ថយចុះគួរឲ្យកត់សំគាល់ បើប្រៀបធៀប​នឹង​ខែ​មេសា។ យោងតាម​ស្ថិតិផ្លូវការដែល​​នាយកដ្ឋានគយចិនចុះផ្សាយ​នៅថ្ងៃ​ចន្ទទី​៩​មិថុនានេះ កំណើននៃការនាំចេញរបស់​ចិន​ នៅ​ខែ​ឧសភា​​មាន​តែ​៤,៨% ពោលគឺ​តិចជាង​ការព្យាករទុក​ ដែល​អ្នកសេដ្ឋកិច្ច​បាន​ដៅ​កំណត់​ដល់ទៅ​៦%។ ការនាំចេញ​ទំនិញ​របស់​ចិន​ទៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក​បាន​ធ្លាក់ចុះ​ខ្លាំង ដោយសារ​តែ​សង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្ម រនាំងពន្ធគយ​របស់​រដ្ឋបាលអាមេរិក។ ចិនបង្ហាញ​របាយការណ៍​ស្តីពីការនាំចេញ​របស់ខ្លួន នៅថ្ងៃចន្ទទី ៩ ចំថ្ងៃ​ដែល​ភាគី​ចិន​កំពុង​បើកការចរចាពាណិជ្ជកម្ម​ជុំទី​២​ជាមួយ​អាមេរិក​នៅទីក្រុង​ឡុងដ៍ នៅក្នុង​គោលដៅ​បន្ថយ​ភាពតានតឹង​ ដោយសារ​សង្រ្គាមដំឡើងពន្ធដាក់គ្នា ដែលផ្តើមឡើង​ដោយ​រដ្ឋបាល​លោកដូណាល់ ត្រាំ។

​លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី​៨មិថុនា ឆ្នាំ​២០២៥ បានអះអាងថា ​​មេបញ្ជា​ការកងទ័ព​កម្ពុជា និងថៃបានព្រមព្រៀង​​កែសម្រួល​កម្លាំង​ទ័ព​នៅតំបន់មានជម្លោះ​ ក្រោមហេតុផលបញ្ជៀស​​ការប៉ះទង្គិច​គ្នាដោយបង្ហូរឈាមក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ​។ ​ការព្រមព្រៀង​យ៉ាងដូច្នេះ​ត្រូវបាន​មតិ​សាធារណៈ និងក្រុមជាតិនិយមខ្មែរ​ខ្លះ​ចាត់ទុកជាការលុតជង្គង់​ ឬការចុះញ៉មជាមួយ​​​ភាគីថៃ​។​ ​តែលោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ថា ទោះមានការ​​​​កែសម្រួលកម្លាំងទ័ពនៅព្រំដែនថៃ កម្ពុជានៅតែបន្តប្តឹងទៅ​តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ICJ និង​គ្មានការកែសម្រួល​បន្ទាត់ព្រំដែន​អ្វីទាំងអស់​។

អតីត​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​កម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន បាន​អះអាង​នៅ​ល្ងាច​ថ្ងៃ​ទី​៨​មិថុនា​ថា ការ​កែ​សម្រួល​កម្លាំង​កង​ទ័ព​នៅ​តំបន់​មាន​ជម្លោះ​ដែល​ស្រុះស្រួល​គ្នា​រវាង​មេបញ្ជា​ការ​កង​ទ័ព​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ ​គឺកម្ពុជា និងថៃ ដើម្បី​កុំ​ឲ្យ​ប៉ះទង្គិច​បង្ហូរ​ឈាម​ទ្រង់​ទ្រាយ​ធំ​គឺ​ជា​រឿង​ចាំ​បាច់​។​ តែ​អ្នក​តាម​ដាន​សភាពការណ៍​ខ្លះ​ យល់ថា ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​បែប​នេះ​របស់​កម្ពុជា​ គឺ​ចាញ់​ប្រៀប​ថៃ​។

សិល្បករកូនកាត់ខ្មែរបារាំង លោកអ៊ីងភូ សេរ៉ាបានចូលរួមចំណែក គាស់កកាយប្រលោមលោករបស់អ្នកនិពន្ធខ្មែរដ៏ល្បីឈ្មោះ សុទ្ធ ប៉ូលីនឲ្យកើតរស់មានជីវិតឡើងវិញ។ នៅខែមេសាកន្លងទៅ រោងពុម្ពបារាំង La Table Ronde បានសម្រេចបោះពុម្ពផ្សាយ សៀវភៅរឿងប្រលោមលោក L’Anarchiste របស់លោកសុទ្ធប៉ូលីនជាលើកទី៣។ នៅក្នុងការបោះពុម្ពចុងក្រោយ រឿង L’Anarchiste ដែលបង្កប់ដោយខ្លឹមសារនយោបាយ និងព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្ត មានអមជាលើកទី១ រូបភាពគំនូរស្តែងពីកម្ពុជាទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៦០។