នៅថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ពីជំហរសារជាថ្មីគាំទ្រគោលនយោបាយចិនតែមួយ ខណៈពេលដែលជប៉ុន និងចិនកំពុងស្គាល់ភាពតានតឹងជុំវិញបញ្ហាតៃវ៉ាន់។ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានទទួលស្គាល់ថា រដ្ឋាភិបាលចិនសព្វថ្ងៃជាតំណាងឱ្យប្រទេសចិនតែមួយគត់ និងថា តៃវ៉ាន់គឺជាផ្នែកមួយដែលមិនអាចកាត់ផ្តាច់បានពីទឹកដីចិនបានទេ។ អ្នកជំនាញភូមិសាស្ត្រនយោបាយចាត់ទុកការបង្ហាញជំហរគាំទ្ររបស់កម្ពុជាចំពោះចិននេះថាជាការប្រកាន់ជំហរអព្យាក្រឹត្យ។ តែអ្នកជំនាញក៏មិនភ្លេចដាស់តឿនឱ្យកម្ពុជាមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ ដោយជៀសវាងការប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយជប៉ុន ឬជាមួយចិន។

នៅថ្ងៃទី២៧ ខែវិច្ឆិកានេះ លោក អ៊ី ឈាន ទេសរដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកបេសសកម្មពិសេសបានអះអាងថា បង្គោលព្រំដែនដែលក្រុមការងារកម្ពុជា-ថៃ កំពុងចុះវាស់វែង និងបោះបង្គោលបណ្តោះអាសន្ននោះ គឺឈរលើមូលដ្ឋាននៃឯកសារគតិយុត្តដែលបន្សល់ទុកពីបារាំង។ ការចេញមុខអះអាងរបស់អតីតអភិបាលខេត្តប៉ៃលិនរូបនេះ គឺក្នុងន័យបដិសេធលើការលើកឡើងរបស់ លោក អ៊ុំ សំអាន អតីតតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំងដែលបានសរសេរថា លោក អ៊ី ឈាន ធ្លាប់និយាយថា ថៃបានបង្ខិតព្រំដែនចូលដីខ្មែររាប់រយម៉ែត្រនៅតំបន់ Pong Nam Ron ជាប់ស្រុកកំរៀង ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង។

នៅអាមេរិក​ ​បុរសម្នាក់ ជនជាតិ​អាហ្វហ្កានីស្ថាន បានប្រើកាំភ្លើង​បាញ់​យោធា ២ នាក់ នៃ កងឆ្មាំការពារជាតិ និង​បណ្តាល​ឲ្យ​របួស​ធ្ងន់ ​ ហើយ​កំពុង​តែ​សង្គ្រោះបន្ទាន់​នៅមន្ទីរពេទ្យ។​ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចាត់ទុក​សកម្មភាពហិង្សានេះ ថា​ជាអំពើឃោរឃៅព្រៃផ្សៃ បង្កពីសត្វតិរច្ឆាន។ ជាវិធានការ​វាយបកចំពោះមុខ លោក ដូណាល់ ត្រាំ ​បញ្ជាឲ្យ​រឹត​បន្តឹង​ច្បាប់​អន្តោប្រវេសន៍ និង​ព្យួរ​រាល់​ការ​ស្នើសុំ​លិខិតស្នាម​ស្របច្បាប់​ទាំងអស់របស់​សហគមន៍​អាហ្វហ្កានីស្ថាន។​ ​

អង្គការ​Amnesty International ទើបបានចេញរបាយការណ៍​មួយ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី​២៧វិច្ឆិកានេះ ស្តីពីការ​​រំលោភបំពានសិទ្ធិ​របស់កម្មករ នៅក្នុងវិស័យរោងចក្រកាត់ដេរ និងវាយនភណ្ឌ​ នៅតាមប្រទេសចំនួន​៤ មាន ឥណ្ឌា ប៉ាគីស្ថាន បង់ក្លាដេស និងស្រីលង្កា​។ អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល​នេះ បានអំពាវនាវថា ក្រុមហ៊ុន​ម៉ាកសំលៀកបំពាក់ល្បីៗ​ដែលកើបប្រាក់ចំណេញ ព្រមទាំង​រដ្ឋាភិបាល ត្រូវតែ​គិតគូររៀបចំផែនការ​ ដើម្បីធានាការគោរពសិទ្ធិរបស់ពលករ​-កម្មករ និង​ត្រូវ​​ផ្តល់ប្រាក់ខែឲ្យ​បានសមរម្យ​។

រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែន នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០២៥​ បាន​ចេញ​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មានមួយអំពី​វឌ្ឍនភាព​ការងារ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​ចុះ​វាស់វែង និង​បោះបង្គោល​បណ្តោះអាសន្នរបស់​ក្រុម​វាស់វែង​ចម្រុះ​កម្ពុជា​-​ថៃ នៅ​កំណាត់​ខ្សែ​ព្រំដែន​ ចន្លោះ​បង្គោល​ព្រំដែន​លេខ៤២-៤៧ និង​៥២-៥៩។ ជាថ្មីម្តងទៀត រដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែនបញ្ជាក់ពីការធ្វើកិច្ចការងារវាស់វែង និងបោះបង្គោលបណ្តោះអាសន្ននៅតាមបន្ទាត់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ថាធ្វើ​ឡើង​យ៉ាង​ហ្មត់ចត់ និង​ទទួលខុសត្រូវ​ខ្ពស់​បំផុត ដោយ​ឈរ​លើ​មូលដ្ឋាននៃ​ឯកសារ​គតិ​យុ​ត្ត ដែល​បន្សល់​ទុក តាំងពី​សម័យអាណាព្យាបាល​បារាំង។

នៅថ្ងៃទី២៦ ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០២៥ អ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាល​វៀតណាមទទួលស្គាល់សិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិចរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម ​ដែល​ស្ថិត​ក្រោម​ការ​គ្រប់​គ្រងរបស់វៀតណាម និងទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលទីក្រុង​ហាណូយ បញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើអ្នកការពារសិទ្ធិខ្មែរក្រោម។ ប្រតិកម្មនេះកើតឡើង​បន្ទាប់ពីតុលាការវៀតណាម បានកាត់​ទោស​ព្រះសង្ឃ និងសកម្មជន​ខ្មែរ​កម្ពុជាក្រោមសរុប ៣រូប​ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារម្នាក់ៗ ៣ឆ្នាំកន្លះ ក្រោយពីអ្នកទាំងនោះប្រើប្រាស់សិទ្ធិបញ្ចេញមតិ។

ទើបតែចេញពី​មន្ទីរឃុំឃាំង​បាន​ប៉ុន្មា​នសប្តាហ៍សោះ​ តើ អតីតប្រមុខរដ្ឋបារាំង លោក នីកូឡា សាកូហ្ស៊ី អាច​ត្រូវវិល​​ត្រឡប់​ចូល​ពន្ធនាគារ​វិញ​ ឬយ៉ាងណា​?​ អតីត​ប្រធានាធិបតីបារាំង​​រូបនេះ ប្រឡាក់​​រឿង​អាស្រូវ​នយោបាយ ​ និងកំពុង​ជាប់​ក្តីក្តាំ​តាម​ផ្លូវ​តុលាការ​ជាច្រើន​សំណុំ​រឿង។ រឿងក្តីខ្លះ កំពុង​បន្ត​នៅ​តុលាការឧទ្ធរណ៍ ខ្លះទៀតនៅ​តុលាការ​កំពូល។ ​តុលាការកំពូល នាថ្ងៃទី​២៦វិច្ឆិកា​ បានចេញសេចក្តីសម្រេច​តម្កល់សាលដីកា​​របស់​តុលាការឧទ្ធណ៍​ ដែល​បាន​ផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ​១ឆ្នាំ ចំពោះរូប​លោក នីកូឡា សាកូហ្ស៊ី  ក្នុង​សំណុំរឿងឃោសនាបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី ឆ្នាំ២០១២។​

អគ្គីភ័យ​ដ៏ធំសម្បើម​ គួរឲ្យតក់ស្លុតមួយ បានលេបត្របាក់​អគារខ្ពស់ៗ​ ចំនួន​យ៉ាងហោច​​៥អគារ​ នៅទីក្រុងហុងកុង​កាលពីល្ងាចថ្ងៃពុធទី​២៦វិច្ឆិកា។ យោងតាម​អាជ្ញាធរហុងកុង គិតត្រឹមយប់ថ្ងៃពុធ គឺ​​មានមនុស្សស្លាប់យ៉ាងហោច ១៣នាក់ ខណៈមនុស្ស​ច្រើននាក់ទៀតកំពុងជាប់គាំងក្នុង​អគារ​។

របាយការណ៍ថ្មីរបស់​ធនាគារពិភពលោកចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី​២៦វិច្ឆិកា កត់សម្គាល់ឃើញថា ទោះប្រាក់ខែគ្រូនៅកម្ពុជា​​ត្រូវបានដំឡើងជាបន្តបន្ទាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៣មក ក៏ការបង្រៀននៅក្នុងសាលារដ្ឋកម្រិតបឋមនៅតែ​​ប្រឈមនឹងគុណវិបត្តិមួយចំនួនដូចជា គ្រូនៅឆ្លៀតទៅធ្វើការខាងក្រៅ ហើយសិស្សនៅតែរៀនខ្សោយក្នុងមុខវិជ្ជាខ្លះ រួមមាន អក្ខរកម្ម និងលេខនព្វន្ត។ អ្នកតាមដានសង្គមកម្ពុជា យល់ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលគួរពិនិត្យមើលកត្តាផ្សេងទៀត ដើម្បីពង្រឹងគុណភាពបង្រៀនដូចជា​ កំណែទម្រង់ផ្នែករដ្ឋបាល ការផ្តល់ទំនុកបម្រុងបន្ថែមដល់គ្រូបង្រៀន និងមាន​​យន្តការបង្កើតសាលាឯកជនក្នុងរូបភាពអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល៕

របបសឹកភូមា​ បញ្ជាក់​អំពីការ​ចាប់ខ្លួន​មនុស្ស​ ជិត ១ ៦០០ នាក់​ នៅ​មជ្ឈមណ្ឌល​ឆបោក​អនឡាញ មួយ​កន្លែង​ ក្បែរ​ព្រំដែន​ថៃ។ ពួក​គេ​ទាំងនោះ សុទ្ធតែ​ជាជន​បរទេស​។ រដ្ឋអំណាច​ភូមា បាន​​បង្កើន​យុទ្ធនាការ​បង្ក្រាប​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ឆបោក​អនឡាញ កាន់តែ​សកម្ម ស្រប​​ពេល​ដែល​ការ​រៀបចំ​បោះឆ្នោតជាតិ​ កាន់តែ​​ខិត​ចូល​មកដល់​។​​

បណ្តាខេត្តចំនួន​៧​ នៅភាគខាងត្បូង​ប្រទេសថៃ បានរងគ្រោះដោយ​ទឹកជំនន់​ បណ្តាលមកពី​ទឹកភ្លៀងធ្លាក់យ៉ាងគំហុកជាប់ៗគ្នាជាច្រើនថ្ងៃ។ គិតត្រឹមថ្ងៃពុធ​ទី​២៦វិច្ឆិកា អាជ្ញាធរថៃបាន​ឲ្យ​ដឹងថាមានមនុស្សស្លាប់យ៉ាងហោច​៣៣នាក់ និងមនុស្ស​ច្រើនម៉ឺននាក់ទៀត ត្រូវភៀសខ្លួន។ ទឹក​​ភ្លៀងកំពុងតែបន្ត​បោកសង្គ្រុបនៅម៉ាឡេស៊ី ហើយធ្វើឲ្យ​អាជ្ញាធរប្រទេសនេះ​ចាប់ផ្តើម​ជម្លៀសប្រជាជន​ចេញពីតំបន់គ្រោះថ្នាក់ដែរ​។​

ក្រសួងអប់រំបានឱ្យដឹងថា ប្រតិភូកីឡាស៊ីហ្គេមកម្ពុជាបានរៀបចំក្រុមអន្តរាគមន៍ពិសេសមួយសម្រាប់តាមដាន និងធានាដល់សុវត្ថិភាពអត្តពលិក ពិសេសនៅពេលមានវិបត្តិកើតឡើងអំឡុងពេលអត្តពលិកកម្ពុជាចូលរួមការប្រកួតកីឡាស៊ីហ្គេមលើកទី៣៣​ នៅប្រទេសថៃ។ ការបង្កើតក្រុមអន្តរាគមន៍ពិសេសនាពេលនេះ គឺដើម្បីឆ្លើយចំពោះក្តីបារម្ភរបស់សាធារណជនចំពោះសុវត្ថិភាពរបស់ប្រតិភូកីឡាកម្ពុជា រួមនឹងអត្តពលិកផង ចំពេលកម្ពុជា និងថៃកំពុងមានជម្លោះព្រំដែននឹងគ្នា។

ស៊ុន រដ្ឋា សមាជិកសកម្មរបស់ចលនាមាតាធម្មជាតិតែម្នាក់គត់ដែលបានរត់គេចខ្លួនចេញពីប្រទេសកម្ពុជា ខណៈពេលសកម្មជន៥រូបរបស់ចលនាមួយនេះត្រូវចាប់ដាក់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ ក្នុងទោសរួមគំនិតក្បត់ជាតិ។ តាំងពីថ្ងៃចន្ទដើមសប្តាហ៍នេះ អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សAmnesty International France បានអញ្ជើញស៊ុន រដ្ឋាឲ្យមកចូលរួមនៅក្នុងយុទ្ធនាការសិទ្ធិសរសេរ និងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសអឺរ៉ុបមួយចំនួន ដូចជាបារាំង ប៊ែលហ្សិក និងស៊ុយអែត។ នៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំងស៊ុន រដ្ឋា កាលពីថ្ងៃអង្គារទី ២៥វិច្ឆិកា បានជួប និងរៀបរាប់ប្រាប់អ្នកតំណាងកិច្ចការអាស៊ានរបស់ក្រសួងការបរទេស ពីស្ថានភាពរបស់សកម្មជន របស់ចលនាមាតាធម្មជាតិដែលកំពុងជាប់ក្នុងពន្ធនាគារ ក៏ព្រោះតែបុព្វហេតុការពារបរិស្ថាន និងសិទ្ធិរបស់ប្រជាជនភាគតិច។ #ចលនាមាតាធម្មជាតិ #បរិស្ថាន #ការពារព្រៃឈើ #បូមខ្សាច់ #ទូកនេសាទវៀតណាម #ស៊ុនរដ្ឋា

រដ្ឋាភិបា​លបារាំង បាន​ប្រគល់​ខ្លាឃ្មុំ ប៉ងដា (Panda) ១គូ មាន​អាយុ១៧ឆ្នាំ ទៅឲ្យ​ រដ្ឋអំណាច​ចិន វិញ​។ ពលរដ្ឋបារាំង ពិសេស​បុគ្គលិក​សួន​សត្វ​ដែល​បា​នចិញ្ចឹម​សត្វទាំង២ ចំនួន​១៣ឆ្នាំហើយ បាន​បង្ហូរទឹកភ្នែក​ទាំង​អាឡោះអាល័យ  ក្នុង​ថ្ងៃ​លាគ្នា​ជាចុងក្រោយ​។​ តែយ៉ាងណាក្តី​ អាជ្ញាធរចិន​ សន្យា​ថា​នឹង​ឲ្យ​បារាំងខ្ចី ខ្លាឃ្មុំប៉ងដា ផ្សេងទៀត នា​ពេល​ឆាប់ៗខាងមុខ។​ គួរ​ជ្រាបថា ខ្លាឃ្មុំ ប៉ងដា ជា​និម្មិត​រូប​ដ៏សំខាន់​ នៃ​​យុទ្ធសាស្ត្រការទូត​ចិន​នៅបរទេស​ ដើម្បីស្តែង​អំពី​ចំណង​មេត្រីភាព ការ​ដឹងគុណ និងការ​ពង្រឹង​មិត្តភាព​​​ជាមួយ​ចិន​។​ ​

ដំណើរការវាស់វែង និងបោះបង្គោលព្រំដែននៅចន្លោះបង្គោលព្រំដែនលេខ ៤២-៤៧ ក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ និងលេខ ៥២-៥៩ ក្នុងខេត្តបាត់ដំបងមិន​មែនជាការងារដែលធ្វើឡើងទាំងតក់ក្រហល់ ដូចការរិះគន់ក្នុងបណ្តាញសង្គមនោះទេ។ នេះគឺជាការអះអាងរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅថ្ងៃទី២៥ វិច្ឆិកានេះ។ ចំពោះលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដំណើរការវាស់វែង និងបោះ​បង្គោលព្រំដែននេះជាដំណើរវែងឆ្ងាយមួយដែលក្រុមការងារបច្ចេកទេសព្រំដែនកម្ពុជា និងថៃ បានធ្វើរួមគ្នាជិត ២០ឆ្នាំមកហើយក្នុងគោលដៅសន្តិភាពតាមបណ្តោយព្រំដែន។

ក្រសួងមហាផ្ទៃបានប្រកាសនៅថ្ងៃទី២៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥ នេះពីការដាក់ពង្រាយមន្ត្រីនគរបាលនៅតាមគោលដៅនានា ដើម្បីត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍ឡើងវិញ បន្ទាប់ពីផ្អាកកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥កន្លងទៅ។ ការសម្រេចដូចនេះដោយសារក្រសួងមើលឃើញពីកំណើនគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ខ្ពស់ និងភាពគ្មានសណ្តាប់ធ្នាប់នៅលើដងផ្លូវ។ តែការត្រួតពិនិត្យនេះធ្វើឡើងត្រឹមកំរិតអប់រំណែនាំប៉ុណ្ណោះ ពោលគ្មានការផាកពិន័យអ្វីទេ។ អ្នកជំនាញបញ្ហាសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍នានាបានសម្តែងការគាំទ្រចំពោះវិធានការនេះ តែពួកគេបានស្នើឲ្យមានការអនុវត្តជាប់ជាប្រចាំ ពោលមិនគួរធ្វើឡើងដូចអំពិលអំពែកនោះទេ។

គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា តាមរយៈលោក កែវ រ៉េមី បានប្រាប់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសិទ្ធិមនុស្សឥណ្ឌូណេស៊ីថា ថៃបានបង្កការបែកបាក់ក្នុងអាស៊ាន និងបានបំផ្លាញស្នូលចម្បងរបស់អាស៊ាន ក្រោយផ្ទុះជម្លោះព្រំដែនជាមួយកម្ពុជា។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយចុះថ្ងៃទី២៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥។ លោក កែវ រ៉េមី បានស្នើឱ្យឥណ្ឌូណេស៊ីជួយជំរុញឱ្យថៃដោះស្រាយបញ្ហានានាជាមួយកម្ពុជាដោយសន្តិវិធី។

កម្ពុជាសម្រេចបាននូវវឌ្ឍនភាពគួរឲ្យកត់សម្គាល់ក្នុងការបញ្ជូនកុមារឲ្យចូលរៀននៅថ្នាក់បឋមសិក្សា តែចាំបាច់កែលម្អជាបន្ទាន់នូវសកម្មភាពបង្រៀននៅក្នុងថ្នាក់រៀន។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ធនាគារពិភពលោក World Bank ចេញផ្សាយថ្ងៃទី២៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥ នេះ។ ចំពោះធនាគារពិភពលោក ក្រសួងអប់រំកម្ពុជាត្រូវពិនិត្យមើលគុណភាព និងបរិមាណម៉ោងនៃការបង្រៀននៅតាមសាលារៀនថ្នាក់បឋមសិក្សា ពិសេសមុខវិជ្ជាអក្ខរកម្ម និងលេខនព្វន្តជាមូលដ្ឋាន។

ប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែងពីជប៉ុនដែលចង់ការពារតៃវ៉ាន់ ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង បានឆ្កឹះយកសំណុំរឿងតៃវ៉ាន់ទៅជជែកគ្នាតាមទូរស័ព្ទជាមួយប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ។ ប្រមុខរដ្ឋចិនចង់យកបញ្ហាតៃវ៉ាន់ធ្វើជាប្រធាបទស្នូលមួយក្នុងការចរចាពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រធានាធិបតីអាមេរិក។ បុរសខ្លាំងចិនថែមទាំងធានាហ៊ានជួយសម្រុះសម្រួលវិបត្តិអ៊ុយក្រែន ប្រសិនបើអាមេរិកមិនលូកដៃក្នុងសំណុំរឿងតៃវ៉ាន់។ 

សហគមន៍​មួយចំនួននៅ​តាមបណ្តោយ​​អូរតាបូក​ ក្នុងខេត្តរតនគិរី ប្រទេស​កម្ពុជា​ កំពុង​ជួបប្រទះ​នឹង​វិបត្តិបំពុល​ទឹក​ និងសុខភាពសាធារណៈធ្ងន់ធ្ងរ​ ដោយសារតែការបំពុល​ទឹកចេញពីការជីកយករ៉ែមាស។ នេះបើតាមអត្ថបទចុះផ្សាយដោយកាសែត Mongabay នៅថ្ងៃទី២៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥។ តាម​​ Mongabay អ្នកភូមិអូរតាបូក ក្នុងខេត្តរតនគិរី បានប្រើប្រាស់ទឹកអូរនេះ​សម្រាប់តម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ និងជាអាងស្តុកត្រីធំមួយ។ តែក្រសួងរ៉ែ និងថាមពលអះអាងថា ការចុះផ្សាយរបស់​ Mongabay គឺ​​ជារឿង​​មិនពិត។

សហគមន៍​មួយចំនួននៅ​តាមបណ្តោយ​​អូរតាបូក​ ក្នុងខេត្តរតនគិរី ប្រទេស​កម្ពុជា​ កំពុង​ជួបប្រទះ​នឹង​វិបត្តិបំពុល​ទឹក​ និងសុខភាពសាធារណៈធ្ងន់ធ្ងរ​ ដោយសារតែការបំពុល​ទឹកចេញពីការជីកយករ៉ែមាស។ នេះបើតាមអត្ថបទចុះផ្សាយដោយកាសែត Mongabay នៅថ្ងៃទី២៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥។ តាម​​ Mongabay អ្នកភូមិអូរតាបូក ក្នុងខេត្តរតនគិរី បានប្រើប្រាស់ទឹកអូរនេះ​សម្រាប់តម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ និងជាអាងស្តុកត្រីធំមួយ។ តែក្រសួងរ៉ែ និងថាមពលអះអាងថា ការចុះផ្សាយរបស់​ Mongabay គឺ​​ជារឿង​​មិនពិត។

ប្រធានាធិបតី​វ៉េណេស៊ុយអេឡា បានបរិហារ​ សហរដ្ឋអាមេរិក ថា​កំពុងតែ​លាបពណ៌ កុហកបោកប្រាស់។​ ប្រតិកម្មយ៉ាងដូច្នេះ ធ្លាក់មក​ បន្ទាប់ពី​ រដ្ឋាភិបាល​ទីក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន បាន​ដាក់​បញ្ជូល​អង្គការមួយ​របស់​​វ៉េណេស៊ុយអេឡា ទៅក្នុង​បញ្ជីភេរវជន​ បន្ថែមលើ​ការ​គំរាមកំហែង​វាយប្រហារយោធា។​​

ក្រុមប្រទេសអាហ្វ្រិក និងសហភាពអឺរ៉ុប បានជួបប្រជុំគ្នាក្នុងជំនួប​កំពូលលើកទី​៧ កាលពីថ្ងៃចន្ទទី​២៤​វិច្ឆិកា នៅឯប្រទេសអង់ហ្គោឡា​។ សំណុំរឿងពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគធនធានរ៉ែ និង​បញ្ហាអន្តោប្រវេសន៍​សុទ្ធតែជាសំណុំរឿងធំៗ ដែល​គេលើកមកនិយាយ​ក្នុងជំនួបកំពូលនេះ​។ តែទន្ទឹមគ្នានេះ​​ បញ្ហា​បន្ទាន់ស្តីពីផែនការ​សន្តិភាព​នៅអ៊ុយក្រែន ក៏បានតម្រូវ​ឲ្យ​ថ្នាក់ដឹកនាំក្រុមប្រទេសអឺរ៉ុប ចំណាយពេលវេលា​​ប្រជុំពិភាក្សាគ្នាដាច់ដោយ​ឡែក​ដែរ​។

ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍អាស៊ាន AOT ប្រចាំប្រទេសថៃបានរកឃើញថា មីនដែលទាហានថៃបានជាន់កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥ នៅតំបន់មានជម្លោះ ត្រង់ភូមិសាស្ត្រភ្នំត្រប់ ដែលស្ថិតក្នុងខេត្តស៊ីសាកេតរបស់ថៃ គឺជាមីនបង្កប់ថ្មីប្រភេទ PMN-2។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ទីបញ្ជាការដ្ឋានកងទ័ពថៃចុះថ្ងៃទី២៤ វិច្ឆិកានេះដោយអះអាងថា ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍អាស៊ាន AOT ប្រចាំប្រទេសថៃមានភស្តុតាងរឹងមាំដើម្បីបញ្ជាក់ការពិតនៅក្នុងរឿងនេះ។

កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥ មានករណីឃាតកម្មដុតសម្លាប់មួយគ្រួសារនៅស្រុកស្ទឹងត្រង់ ខេត្តកំពង់ចាម។ រូបភាពនៃករណីដ៏សាហាវព្រៃផ្សៃមួយនេះត្រូវបានគេយកទៅចែកចាយជាបន្តបន្ទាប់​លើបណ្តេញសង្គម និងបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់អារម្មណ៍ និងផ្លូវចិត្តរបស់សាធារណជនទូទៅ។ អ្នកតាមសង្គមយល់ឃើញថា រូបភាពនៃអំពើហិង្សា ឬឃាតកម្មបែបនេះបានជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមាន និងបង្កការភ័យខ្លាចដល់ពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋាន។ ហេតុអ្វីមិនត្រូវផ្សព្វផ្សាយរូបភាពឃាតកម្មសាហាវព្រៃផ្សៃនៅតាមបណ្តាញសង្គម?

យុវជន តុង លេន ជនជាតិដើមភាគតិចពូនង និងជាអ្នកថតរូបឯករាជ្យបានប្រើប្រាស់ជំនាញចាប់យករូបភាពតាមរយៈកញ្ចក់កាមេរ៉ា ដើម្បីរក្សាអត្តសញ្ញាណវប្បធម៍ និងប្រពៃណីរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច។ ចំពោះយុវជន តុង លេន រូបថតនីមួយៗមានអត្ថន័យជ្រាលជ្រៅ ដែលបង្ហាញពីសកម្មភាពផ្សេងៗរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច ពិសេសការចូលរួមអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ។ ក្នុងន័យនេះ តុង លេន ចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាល ដៃគូរអភិវឌ្ឍន៍ និងសង្គមស៊ីវិលគោរពសិទ្ធិ និងគាំទ្រសកម្មភាពការពារធនធានធម្មជាតិរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច៕

រដ្ឋាភិបាល​​ម៉ាឡេស៊ី គ្រោង​ចាត់​វិធានការ​ផ្លូវ​ច្បាប់​ បិទខ្ទប់​ការ​ប្រើប្រាស់​បណ្តាញ​សង្គម សម្រាប់​កុមារ​ មាន​អាយុ​ក្រោម ១៦ ឆ្នាំ។ តាមរដ្ឋមន្ត្រី​ទូរគមនាគមន៍​ ច្បាប់​ហាម​ឃាត់​នេះ នឹង​ត្រូវ​អនុម័ត​នៅ​​ឆ្នាំ២០២៦ ដែល​មាន​គោល​បំណង​ធំ ដើម្បី​ការពារ​សុវត្ថិភាព​ក្មេងៗ​ម៉ាឡេស៊ី ឲ្យ​ជៀស​ផុត​ពី​រូបភាព​ឬ​សកម្មភាព​អវិជ្ជមាន​ផ្សេងៗ​។​ ​

ផែនការសន្តិភាព​ទាំង​២៨ចំណុច ដែល​លោកដូណាល់ ត្រាំ បានស្នើទៅកាន់អ៊ុយក្រែន ត្រូវបាន​ភាគី​សហរដ្ឋអាមេរិក​ សហភាពអឺរ៉ុប និង​អ៊ុយក្រែន យកទៅជជែកពិនិត្យ​ឡើងវិញ នៅ​ឯទីក្រុងហ្សឺណែវ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ​ទី​២៣វិច្ឆិកា​​​។ អត្ថបទដើមរបស់​លោកដូណាល់ ត្រាំ ត្រូវ​បានភាគីអ៊ុយក្រែន​ក៏ដូចជាអឺរ៉ុប បដិសេធមិនទទួលយក ព្រោះវា​​បាន​​ផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍​ទាំងស្រុងទៅខាងរុស្ស៊ី ដែលជាប្រទេស​ឈ្លានពាន​គេ​​​។​ ក្រោយ​កិច្ចប្រជុំបន្ទាន់នៅហ្សឺណែវ ភាគីទាំង​៣ អាមេរិក អឺរ៉ុប និងអ៊ុយក្រែន បានស្រុះស្រួលគ្នាថានឹងបន្តជជែកគ្នា ដើម្បីឈានទៅតាក់តែង​​អត្ថបទផែនការសន្តិភាព ថ្មីមួយច្បាប់ទៀត ហើយ​ផែនការនេះ​​ ត្រូវ​ចែងកំណត់ គោរពនិង​ការពារអធិបតេយ្យភាពទឹកដី​របស់អ៊ុយក្រែន ឲ្យ​បាន​​ទាំងស្រុង​។

នាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែល លោកបេនចាមិន នេតាន់យ៉ាហ៊ូបានចេញបញ្ជានៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៣ វិច្ឆិកា ឲ្យកងទ័ពបន្តបាញ់ប្លោងគ្រាប់ទៅលើទីក្រុងបេរូត ដើម្បីកម្ចាត់មេបញ្ជាកំពូលម្នាក់របស់ក្រុមហេសបូឡាលីបង់។ ការវាយប្រហាររបស់អ៊ីស្រាអែល បានបណ្តាលឲ្យមនុស្ស ៥នាក់ បានស្លាប់បាត់បង់ជីវិត និង របួសជាង ២០នាក់។

និស្សិត​ខ្មែរ ដែលសិក្សា​លើ​ជំនាញ​​​ទន្តវទនសាស្រ្ត ឬ​មាត់​ធ្មេញចំនួន​ ៥​នាក់​បាន​ទទួល​ពាន​រង្វាន់​ឆ្នើម​ពីការ​ប្រកួត​ក្នុង​វេទិកា​ប្រកួត​ប្រជែង​ចំនួន ២​ នៅ​ខេត្ត​ក្វាង​ស៊ី​ ប្រទេស​ចិន កាល​ពី​សប្តាហ៍​មុន​។​ នេះបើ​តាម​ការ​ឱ្យ​ដឹង​ពី​សាកល​វិទ្យា​​ល័យ​វិទ្យា​សាស្ត្រ​សុខា​ភិបាល​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៣​ ខែ​វិច្ឆិកា​ ឆ្នាំ២០២៥​។​ តា​ម​រយៈ​ការកាន់​ពាន​​នេះ​ និស្សិត​ខ្មែរ​ទាំ​ង​ ៥​នាក់​ ក៏​បាន​ទទួល​បទ​ពិសោធន៍​នៃ​​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​កម្មវិធីសិក្សា​​របស់និស្សិត​​រវាង​ប្រទេស​ចិន​ និង​ប​ណ្តាប្រទេសក្នុង​សមាគម​អាស៊ាន​។​

បញ្ញវន្ត អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងមេដឹកនាំសង្គមស៊ីវិល​​មកពីតំបន់អាស៊ានចំនួន ១២១នាក់​​​បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ចំហមួយ កាលពីចុង​សប្តាហ៍នេះ ដោយបានស្នើ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងថៃ​ ​​ព្រមទាំងអាស៊ានបន្ថយកម្តៅជាបន្ទាន់​ក្នុងជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ​ ស្របទៅតាមច្បាប់អន្តរជាតិ និងសេចក្តីថ្លៃ​ថ្នូររបស់មនុស្ស​​។​ ក្រុមបញ្ញវន្តទាំងជាង ១២០នាក់​​​យល់​ថា ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃលើក​នេះ​​​​​​នឹងអាច​ធ្វើឱ្យខូច​តម្លៃស្នូលរបស់អាស៊ានទាំងមូល​។ ​​

បន្ទាប់​ពីពន្យារ​ពេលមួយ​ថ្ងៃថែមទៀត ​នៅ​ទីបំផុត សន្និសីទអន្តរជាតិ​ស្តី​ពី​អាកាសធាតុ​COP៣០ នៅប្រទេស​ប្រេស៊ីល បាន​បិទ​បញ្ចប់​នៅ​ថ្ងៃសៅរ៍​ទី ២២ វិច្ឆិកា ដោយសម្រេច​បាន​កិច្ចព្រមព្រៀង​អាកាសធាតុ​ដ៏​តូច​មួយ​។ ​​ខក​ចិត្ត​ខ្លាំង សហភាព​អឺរ៉ុប ​យល់​ថា សន្និសីទ​អាកាសធាតុ​COP៣០​បាន​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ឱ្យ​ឃើញ​ជា​ថ្មី​អំពី តថភាព​នៃ​ភូមិសាស្ត្រ​នយោបាយ។