នាពេលថ្មីៗនេះ មានការជជែកគ្នាតាមបណ្តាញសង្គម អំពីយុវជនមិនទាន់គ្រប់អាយុ និងអ្នកបង្កើតមាតិកាក្នុងបណ្តាញសង្គមដែលផ្អើលតាមគ្នា ទៅរាំរែកសប្បាយក្នុងក្លឹបកម្សាន្តរាត្រី។ អ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញមួយចំនួនបានចេញមករិះគន់ និងបារម្ភពីផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សីលធម៌សង្គម និងធនធានមនុស្ស។ ចំណែក អ្នកតាមដានសង្គមចាត់ទុកឥរិយាបថបែបនេះរបស់យុវជនខ្មែរជាក្តីបារម្ភធំចំពោះការអភិវឌ្ឍជាតិ។ ចំពោះអ្នកតាមដានសង្គម កម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវមានវិធានការអប់រំត្រឹមត្រូវ និងម៉ឺងម៉ាត់។ តើអាជ្ញាធរគួរពិនិត្យលើករណីយុវជនចូលក្នុងក្លឹបកម្សាន្តបែបណា ដើម្បីកុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ធនធានមនុស្សរបស់ប្រទេស?

ត្រឹមរយៈពេល ១០ខែ នៃឆ្នាំ២០២៥ ជនមានពិការភាពប្រមាណជាង ១៤០០០នាក់បានចូលបម្រើការក្នុងក្រសួង ស្ថាប័នរដ្ឋ និងគ្រឹះស្ថានឯកជនចំនួនជាង ៥០០កន្លែង។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងសារលិខិតមួយ ក្នុងឱកាសទិវាជនពិការភាពជាតិ នៅថ្ងៃទី៣ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានអំពាវនាវដល់គ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័ន អង្គការ និងគ្រឹះស្ថានទាំងរដ្ឋ និងឯកជនត្រូវដាក់បញ្ចូលគោលនយោបាយគាំពារជនមានពិការភាព និងផ្តល់ភាពងាយស្រួលក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃ។

ថ្ងៃ​នេះ​ជា​គម្រប់​ខួប​មួយ​ឆ្នាំ​គត់ នៃ​ការ​ប្រកាសប្រើ​​ច្បាប់​អាជ្ញាសឹក​មិន​សម្រេច​ ពី​សំណាក់អតីត​​ប្រធានាធិបតី​កូរ៉េខាងត្បូងមុន។ នា​ឱកាស​នេះ  ប្រធានាធិបតី​កំពុង​កាន់​អំណាចលោក លី ចែម្យុង យល់​ថា​ប្រទេសយក​ឈ្នះ​លើ​វិបត្តិបាន តាម​គន្លង​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ មិន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ លោក​ លី​ចែម្យុង គិត​ចង់​សុំ​ទោស​កូរ៉េខាង​ជើងទៀត​ផង។

ថ្ងៃអង្គារ ទី ២ ធ្នូ ជាលើកទី៦ គិតចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ ២០២៥ មក លោក Steve Witkoff ប្រេសិតពិសេស របស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិក បានមកធ្វើទស្សនកិច្ច នៅប្រទេសរុស្ស៊ី ។ រួមដំណើរជាមួយ កូនប្រសាប្រុស របស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ ប្រសិតពិសេសអាមេរិក បានជួបជាមួយប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន ដើម្បីព្យាយាមស្វែងរកកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ដែលអាចឈានទៅ បិទបញ្ចប់ សង្គ្រាមនៅ អ៊ុយក្រែន។ ប៉ុន្តែ ផ្ទុយពីការរំពឹងទុក កិច្ចពិភាក្សាទ្វេភាគីថ្មីនេះ ពុំបានហុចផ្លែផ្កា ដូចអ្វីដែល អាមេរិក ទន្ទឹងចង់បាននោះឡើយ ។ យ៉ាងណាមិញ ក្រោយពីជំនួបបានបិទបញ្ចប់ភ្លាម លោក Ouchakov ទីប្រឹក្សាការទូតរបស់លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន បានថ្លែងនៅចំពោះមុខអ្នកកាសែតថា គិតមកទល់ពេលនេះ អាមេរិក និង រុស្ស៊ី នៅពុំទាន់រកឃើញ កិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយ ជាផ្លូវការនៅឡើយនោះទេ ។ បើផ្អែកតាមបណ្តាញព័ត៌មានអាមេរិក NBC កត្តាចម្បងមួយ ដែលបង្អាក់កិច្ចចរចា មិនឲ្យបោះជំហានទៅមុខបាន នោះគឺ ការទាមទារ ពីសំណាក់រុស្ស៊ី ដែលបដិសេធ មិនប្រគល់ទឹកដី អ៊ុយក្រែន ដែលកងទ័ពរុស្ស៊ី កំពុងត្រួតត្រា ជាដាច់ខាត ។ ពីចំណែកខ្លួន នៅមុនជំនួបខាងលើនេះ មេដឹកនាំរុស្ស៊ី លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន បាននិយាយដោយគំរាមថា រុស្ស៊ីត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេច ដើម្បីធ្វើសង្គ្រាមជាមួយអឺរ៉ុប ប្រសិនបើអឺរ៉ុប ពិតជាចង់ប្រកាសសង្គ្រាមជាមួយរុស្ស៊ី ប្រាកដមែន ។ 

អតិថិជនរបស់ក្រុមហ៊ុនហួយវ័ន ផេ ត្រូវប្រឈមនឹងការពន្យារដកប្រាក់ជាដំណាក់កាល ក្រោយអតិថិជនជាច្រើនបានសម្រុកដកប្រាក់ចេញពីគណនីហួយវ័នរបស់ពួកគេ។ នេះ​បើតាមសេចក្តីប្រកាសបិទនៅអគារក្រុមហ៊ុន ហួយវ័ន ផេនៅដើមសប្តាហ៍នេះ។ គួរដឹងថា​​ ក្រុមហ៊ុន ហួយវ័ន ផេ ជួបបញ្ហាប្រតិបត្តិការ​ បន្ទាប់ពី​រងការចោទប្រកាន់ពីបណ្តា​សហគមន៍អន្តរជាតិ​ ពីបទ​ពាក់ព័ន្ធ​​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​អនឡាញ ជួញដូរមនុស្ស និងលាងលុយកខ្វក់ជាដើម។

ថ្នាំ​បង្ការ​ប្រឆាំង​នឹង​ជំងឺ​គ្រុន​ឈាម ចាក់​តែ​មួយ​ដូស ទើប​ត្រូវ​បាន​ប្រេស៊ីល អនុម័ត​ឱ្យ​ប្រើប្រាស់ នៅ​ថ្ងៃ​ពុធ​ទី​ ២៦​វិច្ឆិកា ២០២៥។ អាជ្ញាធរ​ប្រេស៊ីល​បាន​ចាត់​ទុករបកគំហើញ​នេះ​ថា ជា​ជោគជ័យ ជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ ព្រោះ​​កាលពី​ឆ្នាំទៅ ជំងឺគ្រុន​ឈាម​បាន​ផ្តាច់​ជីវិត​ពលរដ្ឋ​ប្រេស៊ីល​អស់ ជាង​ ៦ពាន់​នាក់។ តើ​ថ្នាំ​វ៉ាក់សាំង​ប្រឆាំង​គ្រុន​ឈាម​របស់​ប្រេស៊ីល​ មាន​ប្រសិទ្ធភាព​យ៉ាងណា?

នៅថ្ងៃទី២​ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ អគ្គនាយកអង្គភាពស៊ីម៉ាក បានរាយការណ៍ពីការ​​រកឃើញគ្រាប់បែកចង្កោមចំនួន ២៥គ្រាប់ ដែលសុទ្ធសឹងជាប្រភេទM46 បាញ់ចេញពីគ្រាប់កាំភ្លើងធំ ១៥៥មីលីម៉ែត្រ ស្ថិតក្នុងភូមិតាមាន់សែនជ័យ ឃុំគោកមន ស្រុកបន្ទាយអំពិល ខេត្តឧត្តរមានជ័យ។ ប្រភេទគ្រាប់បែកចង្កោមនេះ គឺបន្សល់ទុកដោយស្នាដៃទាហានថៃក្នុងសង្គ្រាម ៥ថ្ងៃរវាងកម្ពុជា និងថៃ កាលពីអំឡុងចុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ។

មហន្តរាយ​ទឹកជំ​នន់នៅថៃ ឥណ្ឌូណេស៊ី និង​ស្រីលង្កា កាលពីសប្តាហ៍​កន្លងទៅ បានផ្តាច់ជីវិតមនុស្ស​ ប្រមាណ​ជាង​​១២០០​នាក់។ នេះបើតាមការបូកសរុបតួលេខចុងក្រោយ ពីអាជ្ញាធរប្រទេសទាំងនេះ​។ ក្តីបារម្ភ​​នៅពេលនេះ គឺការស្វែងរក​អ្នកបាត់ខ្លួនឲ្យ​បានទាន់ពេលវេលា​​ និង​ការបញ្ជូនស្បៀងជំនួយ​មនុស្ស​ធម៌​ជាបន្ទាន់បំផុត ឲ្យ​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋច្រើនលាននាក់ នៅតំបន់រងគ្រោះ​។

ព្រឹត្តិការណ៍​ប្រគំតន្រ្តី​របស់​វណ្ណដា និងសិល្បកររបស់​ក្រុមហ៊ុន​បារមី​បាន​ប្រព្រឹត្តទៅកាលពីយប់ថ្ងៃចន្ទទី ១​ធ្នូនៅសាលប្រគំតន្រ្តី​Pleyel នៅទីក្រុង​ប៉ារីស ក្រោមសំឡេង​ហ៊ោកញ្ច្រៀវ​របស់​ទស្សនិកជនបារាំងខ្មែរ។ ការប្រគំតន្រ្តី​ដើម្បី​ឯកភាពជាតិ និង​ជួយ​ប្រជាជន​ភៀសសឹក​ដោយសារ​សង្រ្គាម​នៅព្រំដែនកម្ពុជាថៃក៏មានការសំដែង​របាំបុរាណ​រៀបចំឡើងដោយ​សមាគម​ខ្មែរ​នៅបារាំង “ទេពមនោរម្យ”។ ឈាង បុប្ផា​បានទៅ​មើល​ការប្រគំតន្រ្តីរបស់​សិល្បករខ្មែរ​នៅ​សាលPleyel។

លោកស្រីអតីតប្រមុខការទូតអឺរ៉ុប ហ្វេដេរីកា ម៉ូហ្កេរីនី ត្រូវបាននគរបាលចាប់ដាក់ឃុំបណ្តោះអាសន្ន នៅទីក្រុងព្រុចសែល កាលពីរសៀលថ្ងៃអង្គារ ទី​២ធ្នូ​ នៅក្នុង​សំណុំរឿងពុករលួយ។ ការស៊ើបអង្កេតនេះ គឺពាក់ព័ន្ធនឹងមុខងារបច្ចុប្បន្ន​របស់​លោកស្រី ជា​ប្រធាន​ស្ថាប័ន​បណ្តុះបណ្តាលអ្នកការទូតអឺរ៉ុប ហើយដែលគេសង្ស័យថាលោកស្រី បានប្រើប្រាស់​ថវិការបស់​សហភាព​​អឺរ៉ុប​ដោយ​ខុសច្បាប់។

សេដ្ឋកិច្ច​ពិភព​លោក​ឆ្នាំ២០២៥ មាន​ភាព​ស៊ាំធន់ ទោះបីជាត្រូវ​ប្រឈម​នឹង​វិបត្តិ​ពាណិជ្ជកម្ម ​រនាំងពន្ធគយ និង​​អស្ថិរភាពនយោបាយ​សាធារណៈ​ខ្លះៗក្តី។ នេះបើតាម ​អង្គការ​សហប្រតិបត្តិការ​និងអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច​​ ​(OCDE)។   ក្នុង​របាយការណ៍​​ព្យាករ​សេដ្ឋកិច្ច​សកល នាដើមខែធ្នូ​  អង្គការអន្តរជាតិ១នេះ បាន​​បង្ហាញ​សុទិដ្ឋិនិយមចំពោះសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិក ចិន និងប្រទេស​ក្នុង​​តំបន់​ចាយប្រាក់​អឺរ៉ូ ហើយក៏​​​សង្កត់ធ្ងន់​អំពី​ភាព​ផុយស្រួយ​ចំនួន​ដែល​ត្រូវ​បារម្ភ។​​​

មហន្តរាយ​ទឹកជំ​នន់នៅថៃ ឥណ្ឌូណេស៊ី និង​ស្រីលង្កា កាលពីសប្តាហ៍​កន្លងទៅ បានផ្តាច់ជីវិតមនុស្ស​ ប្រមាណ​ជាង​​១២០០​នាក់។ នេះបើតាមការបូកសរុបតួលេខចុងក្រោយ ពីអាជ្ញាធរប្រទេសទាំងនេះ​។ ក្តីបារម្ភ​​នៅពេលនេះ គឺការស្វែងរក​អ្នកបាត់ខ្លួនឲ្យ​បានទាន់ពេលវេលា​​ និង​ការបញ្ជូនស្បៀងជំនួយ​មនុស្ស​ធម៌​ជាបន្ទាន់បំផុត ឲ្យ​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋច្រើនលាននាក់ នៅតំបន់រងគ្រោះ​។

  ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ បាន​កោះប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិ ​នៅ​យប់​ថ្ងៃ​ចន្ទ ទី​១ធ្នូ។ កិច្ចប្រជុំ​ជាបន្ទាន់នេះ ឧទ្ទិស​ជា​សំខាន់​ចំពោះ​សំណុំ​បញ្ហា​វ៉េណេស៊ុយអេឡា និងបានធ្វើឡើងក្រោយពី ចៅហ្វាយ​សេតវិមា​ន បាន​​ប្រកាស​បិទ​ចរាចរណ៍​ផ្លូវអាកាស​​របស់វ៉េណេស៊ុយអេឡា ហើយ​បន្ត​គំរាម​អន្តរាគមន៍​យោធា​ផ្លូវ​គោកថែមទៀត​។ ប្រឈមមុខ​នឹង​ការ​គំរាម​កំហែង​បែប​នេះ ប្រធានាធិបតីវ៉េណេស៊ុយអេឡា លោក នីកូឡា ម៉ាឌូរ៉ូ ​អះអាង​ថា ពុំ​ព្រម​ឱនក្បាល​ឲ្យ​គេ​ជាន់​ឡើយ។​ ​

នៅថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ លេខាធិការដ្ឋានគណៈកម្មការចំពោះកិច្ចប្រយុទ្ធប្រឆាំងការឆបោកតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា(គ.ប.ឆ.ប.) បានបង្ក្រាបជនបរទេសសរុបចំនួន ៤៧នាក់ នៅរាជធានីភ្នំពេញ និងនៅខេត្តសៀមរាប។ ការឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យឆបោកតាមអនឡាញចំនួន ២ករណីចុងក្រោយ ដែលរួមមានជនជាតិវៀតណាម បង់ក្លាដែស នេប៉ាល់ និងជនជាតិខ្មែរម្នាក់ បានធ្វើឲ្យចំនួនជនសង្ស័យឆបោកតាមអនឡាញ ដែលសមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួន បានកើនដល់ជិត ៥ ០០០នាក់ ចាប់ពីខែមិថុនា ដល់ថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥។

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល បិន​ចាមីន នេតាន់យ៉ាហ៊ូ ដែល​ជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងសំណុំរឿងពុករលួយ​ ច្រើនករណីនោះ បាន​ស្នើ​សុំ​ការលើកលែងទោស ពី​​​លោកប្រធានាធិបតីអ៊ីស្រាអែល។ លោកប្រធានាធិបតី​អ៊ីស្រាអែល បាន​ឆ្លើយ​តបមកវិញថា លោកនឹងពិចារណាលើសំណើនេះ តែថាលោកនឹងទុក​ផលប្រយោជន៍ជាតិអ៊ីស្រាអែលជាអាទិភាព​។

នៅប្រទេសថៃ សាលាឧទ្ធរណ៍​បាន​​​ច្រានចោលសំណើ​សុំ​សិទ្ធិ​ជ្រកកោន​ចំពោះ​សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សវៀតណាមម្នាក់ និងចេញដីកា​សម្រេច​បញ្ចូល​រូប​គេ​ទៅស្រុក​កំណើត​វិញ។​ ​មេធាវីការពារ​ក្តី​ឲ្យ​បុរស​វៀតណាម​នេះ និង ​សង្គមស៊ីវិល​សិទ្ធិមនុស្ស​ថៃ រួម​ទាំង​​អង្គការសហប្រជាជាតិ​ បា​នសម្តែង​ក្តីបារម្ភជាខ្លាំង​ និង​ដាស់តឿនម្តងហើយម្តងទៀត​ ថា ប្រសិន​បើថៃបញ្ជូន​សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សវៀតណាមម្នាក់នេះ​​ទៅ​​​វៀតណាមមែន​ រូបគេ​ច្បាស់​ជា​នឹង​ទទួល​ទារុណកម្ម ឬ​អាច​​គ្រោះថ្នាក់​ដល់អាយុជីវិត​​។​  

ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាតាមរយៈ លោក ប្រាក់ សុខុន កាលពីចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅបានជួបជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនូវែលសេឡង់ ដើម្បីរឹតចំណងទ្វេភាគី និងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា។ ក្នុងជំនួបដដែលនេះ ប្រមុខការទូតនៃប្រទេសទាំង ២បានប្តេជ្ញាបន្តលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យសំខាន់ៗមួយចំនួន ដូចជា សេដ្ឋកិច្ច និងទេសចរណ៍។

ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុបានចេញប្រកាសថ្មីមួយនៅថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥នេះ ដោយបន្តអនុគ្រោះអាករលើតម្លៃបន្ថែមលើមុខទំនិញដែលជាអាហារមូលដ្ឋាន សម្រាប់ការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាពលរដ្ឋរហូតដល់ដំណាច់ឆ្នាំ២០២៨។ អាហារជាមូលដ្ឋានសំដៅដល់មុខទំនិញផលិតក្នុងស្រុកមួយចំនួន ដូចជាសាច់សត្វចិញ្ចឹម ស៊ុតសត្វចិញ្ចឹម ត្រីទឹកសាប ឬទឹកប្រៃគ្រប់ប្រភេទ រួមទាំងបង្កង បង្គា កំពឹស ក្តាម និងសិប្បីជាតិគ្រប់ប្រភេទ ស្ករ អំបិល ទឹកត្រី ឬទឹកស៊ីអ៊ីវជាដើម។ អ្នកពាក់ព័ន្ធក្នុងការផលិត និងប្រើប្រាស់មុខទំនិញ ដែលផលិតក្នុងស្រុកបានសម្តែងនូវការសាទរ តែអ្នកខ្លះក៏គាំទ្រឲ្យរដ្ឋពិចារណាផងដែរពី ពន្ធចំពោះសហគ្រាសធំៗ។

ក្នុងពិភពលោកសព្វថ្ងៃ ជម្លោះប្រដាប់អាវុធរីកដុះដាលច្រើន ដែលបណ្តាលឲ្យការប្រើប្រាស់គ្រាប់មីនក៏កើនឡើង ហើយជនរងគ្រោះធ្លាក់ខ្លួនស្លាប់និងរបួស ក៏មានច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់។ គ្រាន់តែក្នុងឆ្នាំ២០២៤ ជនរងគ្រោះព្រោះគ្រាប់មីន មានចំនួនដល់ទៅ ជាង ៦ ២៧០នាក់ នៅក្នុងប្រទេស ជាង ៥០។ នេះបើតាម អង្គការអន្តរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រាប់មីន (ICBL) ដោយបានទម្លាក់កំហុសមួយផ្នែកទៅលើការកាត់បន្ថយជំនួយហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ ក្នុងគម្រោងដោះមីន។  

ការចរចាស្តីពីផែនការសន្តិភាពនៅអ៊ុយក្រែន កំពុងតែប្រព្រឹត្តិទៅយ៉ាងសកម្ម។ នៅ​ថ្ងៃអាទិត្យទី​​៣០​វិច្ឆិកា​​ ក្រុមចរចាអ៊ុយក្រែនបានទៅជួបប្រជុំជាមួយ​ក្រុមចរចា​អាមេរិក​​។ លោកដូណាល់ ត្រាំ​ បានអះអាងថា លោក​មានក្តី​សង្ឃឹមច្រើន ថាផែនការសន្តិភាព​របស់​លោក​ នឹងអាចឈានទៅ​សម្រេចជោគជ័យក្នុងពេលឆាប់ៗ។ នៅថ្ងៃចន្ទនេះ លោក​ហ្សេឡេនស្គី បានធ្វើដំណើរមកជួប​លោក​ម៉ាក្រុង នៅទីក្រុង​ប៉ារីស ដើម្បីនិយាយអំពី​ចំណុចលម្អិតនៃ​ផែនការសន្តិភាពនេះ​។

ចាប់តាំងពីមានជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ពលករខ្មែរជាង៩សែននាក់ បានបង្ខំចិត្តនាំគ្នាចាកចេញពីការងារក្នុងប្រទេសថៃ ក្រោមហេតុផល រក្សាសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួន។ ពលករខ្មែរត្រឡប់មកប្រទេសកំណើតវិញក្នុង​ចំនួន​ដ៏ច្រើន​បែបនេះ ត្រូវគេមើលឃើញថា កំពុងធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចជនបទ ទីផ្សារការងារ និងប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាពសង្គម រងសម្ពាធគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ។ ពលករមួយចំនួនកំពុងប្រឈមនឹងវិបត្តិបំណុលធនាគារ និងខ្វះការងារធ្វើជាដើម។ ឆ្លើយតបនឹងកង្វល់របស់ពលករ ភាគីក្រសួងការងារ និងសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ បានខ្នះខ្នែងរក​ដំណោះស្រាយ​មួយចំនួន ដែល​អាច​ជួយ​សម្រួល​ដល់​ការ​លំបាក​របស់​ពួកគេ៕

ការបន្តឃុំខ្លួនទាហានខ្មែរ ១៨នាក់ ដោយប្រទេសថៃ ជាការរំលោភមាត្រា ១១៨នៃអនុសញ្ញា ក្រុងហ្ស៉ឺណែវ លើកទី៣ នាឆ្នាំ១៩៤៩។ នេះជាការលើកឡើងរបស់សហគមន៍បញ្ញវន្តខ្មែរ នៅក្នុងលិខិតមួយច្បាប់ ចុះថ្ងៃទី ១ធ្នូ និងផ្ញើជូនគណៈកម្មាធិការកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិប្រចាំទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ។ សហគមន៍បញ្ញវន្តខ្មែរដែលមានលោក មូន ពេជ្រ ជាតំណាង ក៏បានស្នើឲ្យគណៈកម្មាធិការកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិបន្តឃ្លាំមើលស្ថានភាពរបស់ទាហានកម្ពុជាទាំង ១៨នាក់នោះ។  

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសថៃ លោក ស៊ីហាស័ក្តិ ផួងកេតកែវបានប្រាប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជប៉ុនថា រដ្ឋាភិបាលលោកនឹងអំពាវនាវឲ្យមានបេកកម្មស្វែងរកការពិតជាលើកដំបូង នៅក្រោមសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិ ដែលគ្របដណ្តប់លើការប្រើប្រាស់គ្រាប់ផ្ទុះ។ នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ផ្តាច់មុខជាមួយ សារព័ត៌មានជប៉ុន NIKKEI Asia ប្រមុខការទូតថៃរូបនេះអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងបាងកកនឹងមានជំហរតឹងរ៉ឹងក្នុងសំណុំរឿងមីន ជាមួយកម្ពុជា បើទោះបីជាការធ្វើយ៉ាងដូច្នេះនឹងបង្កផលប៉ះពាល់បន្ថែមទៀតដល់ទំនាក់ទំនងរបស់ថៃជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកក្តី។

ធនា​គារ​អភិ​វឌ្ឍ​អាស៊ី​ ហៅ​កាត់​ថា​ ADB នៅថ្ងៃ​ទី​១​ ខែ​ធ្នូ​ ឆ្នាំ២០២៥​ បាន​អនុ​ម័ត​កម្ម​វិធី​វិនិយោគ​ប្រមាណ​ជាង​ ៧៦០​លាន​ដុល្លា​រ​អាមេរិក​ ដើម្បីគាំ​ទ្រ​ដល់​ការ​ផ្គត់​ផ្គង់​ទឹក​ស្អាត​ ​ពង្រឹង​សន្តិ​សុខ​ទឹក​ ព្រមទាំង​លើក​កម្ពស់​ភាព​ធន់ និងភាព​សម​ស្រប​សម្រាប់​ការ​រស់​នៅក្នុង​ទីក្រុង​​របស់​កម្ពុជា​។​ តាម​ ADB កម្ម​វិធី​នេះ​ផ្តល់​អាទិភាពការ​គ្រប​ដណ្តប់​​ដោយ​បរិយាប័ន្ន​នៃការ​ទទួល​បាន​ទឹក​ និង​សេវា​ទីក្រុងពិសេស​​ដល់គ្រួសារ​ក្រីក្រ​។​

នៅហុងកុង ចំនួនមនុស្សស្លាប់ក្នុងគ្រោះអគ្គីភ័យដែលបានលេបត្របាក់៨អគារខ្ពស់ៗ បានកើនឡើងដល់ ១៤៦នាក់ និងនៅមានមនុស្សប្រមាណ ១០០នាក់ទៀត បានបាត់ខ្លួននៅឡើយ។ អាជ្ញាធរហុងកុងបានបញ្ជាក់ថានៅថ្ងៃសុក្រ ទី២៩ វិច្ឆិកា ថាបានឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យ ៨នាក់ ពីបទពុករលួយនាំឲ្យមានគ្រោះអគ្គីភ័យ។

បើ​ទោះ​បី​ជា​បាន​ជជែក​គ្នា​ កាលពីសប្តាហ៍​មុន​ក៏​ដោយ ក៏​ទំនាក់ទំនង​អាមេរិក​វ៉េណេស៊ុយអេឡា​នៅ​តែ​មិន​បាន​ប្រសើរ​ឡើង​ដែរ។ លោក​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​ ដូណាល់ ត្រាំ​ បាន​ប្រកាស​ព្រមាន​នៅ​ល្ងាច​ថ្ងៃសៅរ៍ទី ២៩​វិច្ឆិកា ថា ដែន​អាកាស​នៅ​លើ​ប្រទេស​​វ៉េណេស៊ុយអេឡា និង​ផ្ទៃ​មេឃ​ជិត​វ៉េណេស៊ុយអេឡា ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុក​ “បិទ” ​ទាំង​ស្រុង។ ជា​ចម្លើយ​តប​នឹង​ពាក្យ​ព្រមាន​បែប​អាណានិគម ​វ៉េណេស៊ុយអេឡា បាន​បើក​ធ្វើ​សមយុទ្ធ​ភ្លាម។

ក្រោយព្យុះសង្ឃរាបានបោកសង្រ្គុបនៅភាគកណ្តាលប្រទេសស្រីលង្កា ភ្លៀងធំនិងជំនន់ទឹកភ្លៀងបានជន់លិចផ្ទះសម្បែងជាង ២ម៉ឺនខ្នង នៅទីក្រុងកូឡុំបូ។ គិតមកត្រឹមថ្ងៃអាទិត្យ ទី៣០ វិច្ឆិកា មានមនុស្សស្លាប់យ៉ាងហោចណាស់ ១៥៩នាក់ និងបាត់ខ្លួនជាង ២០០នាក់ ដោយគ្រោះមហន្តរាយទឹកជំនន់ដ៏កំណាចនេះ។  

ការផ្សាយប្រចាំថ្ងៃអាទិត្យទី​៣០ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ​២០២៥ ដោយ សាំ ឧត្តម

នៅថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០២៥ ថៃអះអាងថា មានបុរសជនជាតិចិនម្នាក់ បានជាន់មីននៅពេលបុរសរូបនោះគេចចេញពីបណ្តាញឆបោកអនឡាញនៅកម្ពុជា ហើយប៉ុនប៉ងឆ្លងចូលទឹកដីថៃ។ នេះមិនមែនជារឿងថ្មីទេ ព្រោះភាគី​ថៃតែងតែអះអាងថាកន្លងមក មានករណីផ្ទុះមីនរបួសទាហានថៃជាបន្តបន្ទាប់។ ប៉ុន្តែករណីផ្ទុះមីនជាថ្មីទៀត ដែលថៃអះអាងថា ជនរងគ្រោះ គឺជាជនជាតិចិននោះ ទើបជារឿងថ្មីចុងក្រោយ​បំផុត។ តើនេះជា​យុទ្ធសាស្ត្ររបស់ភាគីថៃ ដើម្បីទាញឲ្យចិនមកប្រឈមមុខ​ជាមួយកម្ពុជាក្នុងបញ្ហាមីនឬយ៉ាងណា?

សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី២៨ ខែវិច្ឆិកា បានប្រកាសពីចំណាត់ការលើសំណុំរឿងពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមហ៊ុនពិភពដីមាសរបស់អតីតឧកញ៉ា ហ៊ី គឹមហុង។ សំណុំរឿងដែលតុលាការប្រកាសចាត់ការនាពេលនេះ គឺមានចំនួនយ៉ាងហោចណាស់៣៦សំណុំរឿង ដោយភាគច្រើនជាសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌដែលមានចំនួនសរុប២៨សំណុំរឿង និងសំណុំរឿងរដ្ឋប្បវេណីមានចំនួន៨សំណុំរឿង។

បន្ទាប់ពីមានការរិះគន់ជាបន្តបន្ទាប់របស់ក្រុមជំទាស់នៅក្រៅប្រទេសចំពោះការបោះបង្គោលព្រំដែនលើកំណាត់ព្រំដែនខ្មែរ-ថៃក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ​ និងបាត់ដំបង ក្រុមមន្ត្រីជំនាញកិច្ចការព្រំដែនបានចេញបកស្រាយថា រាល់កិច្ចការដែលបានធ្វើឡើងកន្លងមក រហូតដល់ពេលបច្ចុប្បន្នជាកិច្ចការដែលធ្វើឡើងដោយមានការស្រាវជ្រាវត្រឹមត្រូវ និងពឹងផ្អែកលើឯកសារពាក់ព័ន្ធផ្លូវការនានា ដូចយ៉ាងឯកសារកំណត់​ហេតុដែលបន្សល់ទុកពីសម័យបារាំងគ្រប់គ្រងកម្ពុជា។ លោក ស្រ៊ឺ បូរ៉ា អគ្គនាយកបច្ចេកទេសកិច្ចការព្រំដែន បានអះអាងពីភាពចម្រើនទៅមុខនៃការបោះបង្គោលព្រំដែនបណ្តោះអាសន្ននៅកំណាត់ខ្សែព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ចន្លោះបង្គោលលេខ ៤២ ដល់ ៤៧ ដែលបោះបាន១១បង្គោល និងចន្លោះ ៥២ ដល់៥៩ ដែលបោះបាន១៦៦បង្គោល។ ជាបង្គោលព្រំដែន នៅត្រង់ភូមិសាស្ត្រស្រុកអូរជ្រៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ដែលនៅជាប់ខេត្តស្រះកែវប្រទេសថៃ និងត្រង់ភូមិសាស្ត្រស្រុកកំរៀងខេត្តបាត់ដំបងដែលនៅជាប់ខេត្តចាន់បុរីរបស់ថៃ។ លោកថា ដំណើរការបោះបង្គោលព្រំដែននេះមិនមែនជាកិច្ចការតក់ក្រហល់ទេ តែជាការធ្វើឡើងទៅតាមដំណាក់កាលដោយមានការឯកភាពពីភាគីថៃ៕

ស្ថានបេសកកម្មអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជាប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ និងអង្គការអន្តរជាតិនានានៅទីក្រុងហ្សឺណែវ នៅថ្ងៃទី២៩វិចិ្ឆកា បានចេញមកឆ្លើយឆ្លងនឹងរបាយការណ៍របស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសលោក វីទីត មុនតាប៊ន។ ក្នុងសេចក្តីឆ្លើយតប តំណាងកម្ពុជានៅអង្គការសហប្រជាជាតិ បានកត់សម្គាល់ថា លោក វីទីត មុនតាប៊ន មិនបាននិយាយផ្តោតសំខាន់លើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សដែលពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះប្រដាប់អាវុធកម្ពុជា-ថៃ តាមបណ្តោយព្រំដែនប្រទេសទាំងពីរ។

នៅព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យទី៣០ខែវិច្ឆិកានេះ ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា បានចេញមកបញ្ជាក់អំពីហេតុការណ៍ដែលបុរសជនជាតិចិនម្នាក់ បានជាន់នៅតំបន់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ ភាគីថៃបានចោទប្រកាន់ថា មីនដែលជនជាតិចិនបានជាន់នោះ ជាមីនថ្មីដែលដាក់ដោយភាគីកម្ពុជា។ ក៏ប៉ុន្តែក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា បានបដិសេធចោលការចោទប្រកាន់នេះ ដោយអះអាងវិញថា ឧបទ្ទវហេតុជនជាតិចិនជាន់មីន គឺកើតឡើងនៅក្នុងតំបន់ចម្ការមីនកម្ពុជា ដែលជាគ្រាប់មីនសេសសល់ពីសម័យសង្រ្គាម។