Τα 6 απαραίτητα βήματα για έναν καλό ύπνο, και όσα ζήσαμε στην πόλη της IKEA
Ύπνος – ο πολυαγαπημένος ύπνος που ποτέ μα ποτέ δεν είναι αρκετός και πολλές φορές περιμένεις ανυπόμονα για να σε απογοητεύσει στο τέλος. Μετά από μια κουραστική μέρα με πολλές πληροφορίες δεξιά και αριστερά, το μόνο που χρειάζεσαι είναι να αποφορτώσεις πλήρως για να απολαύσεις έναν σεβαστό αριθμό ωρών, στον πιο προσωπικό χώρο του σπιτιού σου.
Σύμφωνα με το ΙΚΕΑ Sleep Report 2025 – μία από τις πιο εκτενείς έρευνες παγκοσμίως σχετικά με τις συνήθειες ύπνου, καλύπτοντας πάνω από 55.000 άτομα σε 57 χώρες – η επιθυμία για καλύτερο ύπνο είναι έντονη, με μέσο όρο έλλειψης 1 ώρας και 20 λεπτών ύπνου κάθε νύχτα. Μοναδική εξαίρεση είναι η Κίνα, όπου οι άνθρωποι κοιμούνται κατά μέσο όρο πάνω από 7 ώρες. Αντίθετα, οι ΗΠΑ παρουσιάζουν τα περισσότερα προβλήματα ύπνου, κυρίως λόγω διαταραχών ρουτίνας, χρήσης οθονών πριν τον ύπνο και άγχη. Η έρευνα επισημαίνει ότι η χρήση ηλεκτρονικών συσκευών στο κρεβάτι γενικότερο πρόβλημα, φτάνοντας το 72% των ατόμων.
Η αλήθεια είναι πως όσο κι αν αδημονείς γι’ αυτόν, σπάνια ο ύπνος είναι όσο ικανοποιητικός ήθελες και σπάνια ξυπνάς νιώθοντας ξεκούραστος και έτοιμος για μια νέα μέρα. Αν όλα αυτά ισχύουν και για σένα, ίσως παραβλέπεις 6 απαραίτητα συστατικά. Ίσως ένα απ’ αυτά, ίσως δύο, ίσως όλα.
Το My Place βρέθηκε στο Älmhult, στο πλαίσιο του Sleep Tour της IKEA, μέρος της καμπάνιας «Ξυπνήστε» Ώρα για ύπνο! Σαν συχνό «θύμα» του κακού ύπνου, το ταξίδι ήταν ξεκάθαρο πως θα άλλαζε τα δεδομένα μου και θα με έκανε να αναθεωρήσω πολλά.
Τα 6 απαραίτητα για έναν καλό ύπνο
Η πρώτη μας στάση, στο IKEA of Sweden, ήταν ουσιαστικά ο ιδανικός τρόπος να μπούμε στο κόνσεπτ του καλού ύπνου. Η πραγματικότητα είναι πως όλοι θέλουμε να απολαμβάνουμε τον ύπνο μας, να ξεκουραζόμαστε, να είμαστε σε ένα δωμάτιο που λειτουργεί υπέρ μας, αλλά δεν το καταφέρνουμε όλοι και πολλές φορές δεν ξέρουμε τι φταίει.
Το IKEA of Sweden είναι αυτό που λέμε «τα κεντρικά», εκεί που γίνονται τα πρώτα σχέδια των προϊόντων. Ο χώρος ήταν χωρισμένος σε δωμάτια, σαν αυτά που μας ενθουσιάζουν στα καταστήματα της IKEA, μόνο που εδώ όλα είχαν στόχο και βασίζονταν στα 6 απαραίτητα του καλού ύπνου.
Από την αρχή, όταν ο Range Design Leader Stjepan Begic, παρουσίασε τον ρόλο που παίζει ο ήχος και ο καθαρός αέρας στον ύπνο, γινόταν αντιληπτό πως η εμπειρία στο Älmhult δεν θα ήταν ένα ακόμα επαγγελματικό ταξίδι. Ο Begic αφηγείται την ιστορία πίσω από τη δημιουργία του STARKVIND, του καθαριστή αέρα ενσωματωμένου σε ένα τραπεζάκι και καταφέρνει να σε μαγνητίσει – πέραν του ότι είναι ένα προϊόν που έχω στο μάτι εδώ και καιρό. Το άλλο που κρατάμε, όσον αφορά στον ήχο, είναι πως για έναν καλό, ποιοτικό ύπνο ο θόρυβος πρέπει να είναι εντελώς απών. Ακόμα κι αν προτιμάς να χαλαρώνεις ακούγοντας χαλαρωτικούς ήχους, podcasts ή οποιοδήποτε παρόμοιο ηχητικό, όταν έρθει η ώρα να κλείσεις τα μάτια πρέπει να κυριαρχεί η απόλυτη ησυχία. Σ’ αυτό συμβάλλουν σημαντικά τα υφάσματα που θα επιλέξεις για το υπνοδωμάτιο: βαριές κουρτίνες φτιαγμένες, για παράδειγμα, από βελούδο, απορροφούν τον ήχο περισσότερο.
Κινούμαστε ανάμεσα σε σετ ειδικά διαμορφωμένα για να συνοδεύουν τις παρουσιάσεις. Η σημαντικότητα του φωτός, της θερμοκρασίας, της οργάνωσης και της άνεσης γίνεται όλο και πιο έντονη.
Όσο προετοιμάζεσαι για ύπνο είναι καλύτερο να επιλέγεις φωτιστικά πέραν του κεντρικού, που προσφέρουν πιο χαλαρό φως – το λεγόμενο «mood lighting» – έτσι ώστε να ηρεμεί το μυαλό. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, η ιδανική κατάσταση είναι η πλήρης συσκότιση, και σ’ αυτό έχουμε και πάλι σαν βασικό στοιχείο τις κουρτίνες. Το κομμάτι της θερμοκρασίας είναι λογικό αλλά όχι αυτονόητο. Όλοι ψάχνουμε την ιδανική θερμοκρασία και σπάνια την πετυχαίνουμε, αλλά τι εννοούμε με αυτό; Πρέπει να νιώθουμε άνετα για να χαλαρώσουμε αλλά όχι πολύ ζεστά για να δυσκολευτούμε στο ξύπνημα. Παρ’ ότι η κατάλληλη θερμοκρασία μπορεί να διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο, οι ιδανικοί βαθμοί για το υπνοδωμάτιο είναι ανάμεσα στους 16 και τους 19°C.
Η άνεση δε, παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο και ένα καλό, ορθοπεδικό μαξιλάρι και το κατάλληλο στρώμα ίσως δεν είναι όσο αυτονόητα νομίζεις. Με τους Johan Kroon και Tobias Franzen (Product Design Developer και Senior Product Design Engineer αντίστοιχα) καλούμαστε να δοκιμάσουμε διαφορετικά στρώματα και μαξιλάρια. Μια πρώτη γεύση, άλλωστε, πήραμε από τα μαξιλάρια, που μάς άφησε η IKEA στα δωμάτιά μας την πρώτη νύχτα, επιλεγμένα για τον καθένα μας ξεχωριστά με βάση τον τρόπο που κοιμόμαστε. Σαν χρόνιος χρήστης ορθοπεδικών μαξιλαριών, το ROSENSKÄRM βοήθησε όσο λίγα.
Αν, ωστόσο, ένα απ’ αυτά τα απαραίτητα συχνά παραβλέπεται ασυναίσθητα, αυτό είναι η οργάνωση. Όσο πιο τακτοποιημένο είναι το δωμάτιο του ύπνου, τόσο πιο εύκολα θα χαλαρώσεις και θα απολαύσεις τις ώρες ξεκούρασης. Πόσες φορές το έχεις συνδυάσει;
«Η ζωή σε κοινόχρηστους ή μικρούς χώρους είναι πραγματικότητα για πολλούς ανθρώπους σήμερα, ειδικά σε αστικά περιβάλλοντα. Οι κρεβατοκάμαρες συχνά λειτουργούν και ως αποθηκευτικοί χώροι, χώροι εργασίας ή παιδικά δωμάτια, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη δημιουργία ενός ήρεμου περιβάλλοντος.
Η ακαταστασία και η έλλειψη ιδιωτικότητας προσθέτουν σε αυτές τις προκλήσεις, κάνοντάς το πιο δύσκολο να δημιουργηθεί μια αίσθηση ηρεμίας που είναι τόσο σημαντική για έναν καλό ύπνο. Βλέπουμε αυξανόμενη ζήτηση για έξυπνες, πολυλειτουργικές λύσεις που προσαρμόζονται στον τρόπο ζωής των ανθρώπων» επισημαίνει η Evamaria Rönnegård, Range Area Manager της ΙΚΕΑ.
Η ΙΚΕΑ έχει πλέον ταυτιστεί με τα έξυπνα έπιπλα που δίνουν λύσεις στην αποθήκευση και στην οργάνωση χωρίς να καταλαμβάνουν υπερβολικό χώρο, από ντουλάπες που συνδυάζουν κρεμαστάρια, συρτάρια και ράφια μέχρι καλάθια για αποθήκευση σε χώρους όπως κάτω από το κρεβάτι. Αν με ρωτούσες το δικό μου highlight, θα σου έλεγα χωρίς πολλή σκέψη το sofa bed. Ξέροντας την απήχηση των έξυπνων λύσεων για μικρούς χώρους, ένας καναπές με ένα έξτρα, αυτόνομο κομμάτι που μπορεί να προσαρμόσει τη θέση του ανάλογα με τις ανάγκες σου, ακούγεται ιδανικός.
Στα παρασκήνια της IKEA
Η εμπειρία αυτή συνεχίζει στο Test Lab, εδώ που αρχίσαμε να μπαίνουμε για τα καλά στο παρασκήνιο. Κάτι απαραίτητο σε ένα στρώμα είναι η ανθεκτικότητα, στο βάρος, στη θερμοκρασία, στον ιδρώτα και στο Test Lab είδαμε ακριβώς πώς μάς την εγγυούνται.
Η διαδικασία περιλαμβάνει έναν συνδυασμό από προηγμένη τεχνολογία και ανθρώπινη εμπειρία. Με τη βοήθεια μηχανικού εξοπλισμού – ο οποίος αναπαράγει τις κινήσεις ενός ατόμου που κοιμάται στο στρώμα – δοκιμάζονται παράγοντες όπως τη συνεχής πίεση και η κίνηση. Τα στρώματα περνούν από έναν εκτενή έλεγχο ανθεκτικότητας, στον οποίο προσομοιώνονται οι συνθήκες ύπνου του ανθρώπου, όπως οι συνεχείς μετακινήσεις και η πίεση που ασκείται από το σώμα. Δεν είναι κάθε μέρα που έχεις την ευκαιρία να δεις έναν κύλινδρο 100 κιλών να τεστάρει πως το στρώμα δεν παραποιείται ή παραμορφώνεται με περισσότερο βάρος.
Επιπλέον, δοκιμάζεται η κυκλοφορία του αέρα μέσω των υλικών και η αντίδραση του στρώματος στην υγρασία του σώματος, με διάφορα σενάρια πραγματικών συνθηκών για να αξιολογηθεί πώς επηρεάζουν τις επιδόσεις του στρώματος οι διαφορετικές θέσεις ύπνου και οι τύποι σώματος. Πέραν όμως των μηχανών, τέτοιες δοκιμές δεν θα μπορούσαν να ήταν 100% αποτελεσματικές αν δεν περιλάμβαναν τον ανθρώπινο παράγοντα. Αυτές οι δοκιμές περιλαμβάνουν τη συμμετοχή ανθρώπων που ξαπλώνουν πραγματικά πάνω στα στρώματα για συγκεκριμένα διαστήματα, δίνοντας το απαραίτητο feedback σχετικά με την άνεση, τη στήριξη και τη γενική ποιότητα του ύπνου.
Στο Test Lab, επίσης, γινόμαστε θεατές δύο ρομπότ που εργάζονται σαν έμψυχα όντα. Τότε αντιλαμβάνεσαι πως ζούμε πια στο μέλλον – ή αν μη τι άλλο είμαστε πολύ κοντά.
«Ξυπνήστε» Ώρα για ύπνο!
Ανατρέχοντας ξανά στο ΙΚΕΑ Sleep Report 2025, η ένταση στη ζωή μας τα τελευταία χρόνια επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ύπνου, με παράγοντες όπως το στρες, η ψυχική υγεία και η ευεξία συμβάλουν στην ποιότητά του. Σύμφωνα με αυτή, το στρες επηρεάζει κατά 17% τον ύπνο, με τις αγχώδεις διαταραχές να έρχονται δεύτερες με 12% και η υπερβολική σκέψη με 11%. Ο Jasper Wuts, Range Insights Manager του ΙΚΕΑ Sleep Report 2025, τονίζει πως αυτό που μπορεί να κάνει η IKEA είναι να εξασφαλίσει πως προσφέρουν και θα προσφέρουν καλά κρεβάτια και κατάλληλα στρώματα, με την προοπτική πως η δουλειά συνεχίζεται για ακόμα περισσότερη έρευνα που θα αφορά στοιχεία όπως οι ακραίες θερμοκρασίες και ο θόρυβος. Έχοντας δει όλα αυτά, καταλαβαίνεις πως η καμπάνια της IKEA δεν είναι μια τυχαία επιλογή που θα ξεχαστεί με το λανσάρισμα της επόμενης. Αυτό γίνεται αλληλένδετο με το γεγονός ότι οι νεότερες γενιές ασχολούνται περισσότερο με τον καλό ύπνο.
Η ιδέα για την έρευνα αυτή ήρθε όταν, από τα αποτελέσματα μιας προηγούμενης, προέκυψαν ενδείξεις πως ο κόσμος πάσχει από έλλειψη καλού ύπνου. «Καταλάβαμε πως υπήρχε πρόβλημα, και ευκαιρίες να βελτιωθεί η ζωή στο σπίτι αφού έχει τόσο μεγάλο αντίκτυπο στην καθημερινότητά μας» λέει ο Wuts.
Σε συνέντευξη που είχαμε με την Μanaging Director της IKEA Σουηδίας, Fredrika Inger, αυτό γίνεται αντιληπτό. «Πρόκειται για μια μακροχρόνια δέσμευση στον καλό ύπνο» μάς λέει όταν τη ρωτάμε αυτό ακριβώς. Οι συνήθειες, ωστόσο, όπως και οι τάσεις αλλάζουν και εξελίσσονται και η IKEA, όπως εξηγεί η Inger, κρατά συνεχώς τα μάτια ανοιχτά με νέες, καινοτόμες προτάσεις και λύσεις, προσαρμοσμένες στις αλλαγές των καιρών. Ήδη γίνεται μεγάλη προσπάθεια μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Η κυκλικότητα και ο θετικός αντίκτυπος στο περιβάλλον είναι στόχοι που προέκυψαν με την εξέλιξη και με την παρατήρηση της ζωής. Tο 70% των υλικών που χρησιμοποιεί η IKEA σήμερα είναι ανακυκλωμένα ή ανανεώσιμα (10% ανακυκλωμένα, 60% ανανεώσιμα) με στόχο να γίνουν 100% μέχρι το 2030. Αυτό, τονίζει η Inger, πάντα σε συνδυασμό με το πώς μπορεί να βοηθηθεί ο κόσμος έτσι ώστε να βελτιώσει τον ύπνο του.
Με την καμπάνια αυτή, η IKEA δεν θέλει απλά να προωθήσει στρώματα και αξεσουάρ για το υπνοδωμάτιο, αλλά να βοηθήσει να σου εξασφαλίσεις πως ο ύπνος που τόσο λαχταράς κατά τη διάρκεια της ημέρας, θα είναι όσο πιο καλός γίνεται.
