የፌስቡክ እናት ኩባንያ ሜታ ‘ማርኬትፕሌስ’ የተሰኘውን የማስታወቂያ አገልግሎት ከማኅበራዊ መገናኛው ፌስቡክ ጋራ አስተሳስሮ በማቅረብ በሌሎች የማስታወቂያ አገልግሎቶች ላይ ፍትሃዊ ያልሆነ ጫና አሳድሯል፣ በዚህም የአውሮፓ ኅብረትን ህግ ጥሷል በሚል የኅብረቱ ኮሚሽን የ840.24 ዶላር መቀጫ እንዲከፍል አዟል። ሜታ የፌስቡክ ማርኬትፕሌስ ያልተገባ ጥቅም እንዲያገኝ አድርጓል ሲል ኮሚሽኑ አስታውቋል። ሜታ በበኩሉ ቅጣቱን ይግባኝ እንደሚል አስታውቆ፣ እስከዛው ግን የተጠቀሱትን ችግሮች በተመለከት አስቸኳይ መፍትሄ እንደሚሻና ህጉን በማክበር እንደሚሰራ አስታውቋል። ፌስቡክ፣ ማርኬትፕሌስ የተሰኘውን የማስታወቂያ አገልግሎት ከማኅበራዊ ሚዲያው ጋራ በማገናኘት ያልተገባ ጥቅም አግኝቷል በሚል ነበር ኩሚሽኑ ከሁለት ዓመታት በፊት ሜታ ላይ ክስ የመሠረተው። ፌስቡክ ማርኬትፕሌስን የጀመረው በእ.አ.አ 2016 ሲሆን ከአንድ ዓመት በኋላም በበርካታ የአውሮፓ ሃገራት አገልግሎቱን አስፋፍቷል። ኮሚሽኑ ሜታ የማርኬትፕሌስ አገልግሎትን ለፌስቡክ ተጠቃሚዎች ሕጋዊ ባልሆነ መንገድ አቅርቧል ሲል፣ ሜታ በበኩሉ የፌስቡክ ተጠቃሚዎች ማርኬትፕሌስን የመጠቀምም ሆነ ያለመጠቀም አማራጭ አላቸው ይላል። የአውሮፓ ኅብረትን ሕግን የሚጥሱ ኩባንያዎች ከአጠቃላይ ገቢያቸው 10 ከመቶ መቀጫ ይጣልባቸዋል።

የዩጋንዳው ፕሬዝደንት ዩዌሪ ሙሴቪኒ በሕዝብ ፊት ይገረፉ የሚል መልዕክት በቲክቶክ ያስተላለፈው የ21 ዓመት ወጣት በፍርድ ቤት ጥፋተኛ ተብሏል። ኢማኑዌል ናቡጎዲ፤ ሙሴቪኒ በፍ/ቤት ሲዳኙ የሚያሳይ ሐሰተኛ ቪዲዮ አቀናብሮ አጋርቷል በሚልና፣ “ፕሬዝደንቱን በመስደብና በጥላቻ ንግግር” ክስ ፍርድ ቤት ቀርቧል። ከሳሽ ዐቃቤ ሕግ ኢማኑዌል በሰባት ዓመት እሥራት እንዲቀጣ ጠይቋል። ኢማኑዌል ባለፉት ሁለት ቀናት ፕሬዝደንቱንና ቤተሰባቸውን ተሳድበዋል በሚል በቁጥጥር ሥር እንዲውሉ በፍ/ቤት ከተወሰነባቸው አራት ግለሰቦች አንዱ ነው። ሃገሪቱን ለ38 ዓመታት የመሩትን ሙሴቪኒ በቲክቶክ ሰድቧል የተባለ ሌላ የ21 ዓመት ወጣት ባለፈው ሐምሌ በስድስት ዓመት እሥር ተቀጥቷል። ዓለም አቀፍ ሽልማት ያገኘው ሌላው ደራሲ ካክዌንዛ ሙሴቪኒን እና ልጃቸውን ተሳድቧል በሚል ከሦስት ዓመታት በፊት በቁጥጥር ውሎ ነበር። በስደት ጀርመን የሚገኘው ካክዌንዛ በአንድ ወር እስር ቆይታው ወቅት ስቃይ እንደደረሰበት ተናግሯል።

አራት የፖለቲካ እስረኞች የማይፈቱ ከኾነ ራሱን እንደሚገድል በ X ማኅበራዊ መድረክ ላይ ያስታወቀው ኢራናዊ ጋዜጠኛና የመብት ተሟገች ሕይወቱ ማለፉን ቤተሰቦቹ አስታውቀዋል። የኢራን እስላማዊ ሪፐብሊክ አገዛዝ ተቃዋሚና የቀድሞው የቪኦኤ ጋዜጠኛ ኪያኑሽ ሳንጃሪ ትላንት ረቡዕ ምሽት ላይ ነበር አራቱ የፖለቲካ እስረኞች የማይለቀቁና ይህንንም የፍትህ አካላት የማያስታውቁ ከሆነ ራሱን እንደሚያጠፋ ያስታወቀው። ሳንጃሪ ነፍሱን በምን መንገድ እንዳጠፋ ግልጽ ባይሆንም፣ ትላንት ምሽት ከአንድ ሕንፃ ላይ ወደ ታች ሲመለከት የተነሳውን ፎቶ አጋርቶ ነበር። “ማንም ሰው ሐሳቡን በመግለጹ ምክንያት መታሰረ የለበትም። ሕይወቴ ከዚህ መልዕክት በኋላ ሊያልፍ ይችላል። የምንሞተው ለሞት ካለን ፍቅር ሳይሆን ለሕይወት ካለን ፍቅር የተነሳ ነው” ሲልም ጽፏል። በአንድ ወቅት ለአሜሪካ ድምጽ ይሠራ የነበረው ሳንጃሪ በእ.አ.አ 2015 ዕድሜያቸው የገፉ እናቱን ለመንከባከብ ወደ ሃገሩ ተመልሷል። በተደጋጋሚ ሲያዝና የፍርድ ቤት መጥሪያ ይደርሰው እንደነበርም የመብት ተሟጋቾች ይገልጻሉ። ሳንጃሪ መሞቱ እንደተሰማ የሰብአዊ መብት ቡድኖች ሐዘናቸውን ገልፀዋል። “የቀድሞ የቪኦኤ ጋዜጠኛና ሃገር ወዳዱ ኪያኑሽ ሳንጃሪ  በኢራን አገዛዝ እስርና ጭቆና ምክንያት ለሞት በቅቷል።በመሞቱም ጥልቅ ሐዘን ተሰምቶኛል” ሲሉ የቪኦኤ ዲሬክተር  ማይክል አብራሞዊትዝ መልዕክታቸውን በ X ላይ አስፍረዋል።    

ሰሜን ኢትዮጵያው ጦርነት ጋራ በተያያዘ፣ ታስረው ከነበሩ ከነበሩ የትግራይ ተወላጅ የመከላከያ ሰራዊት አባላት መካከል 21 እስረኞች አኹንም በእስር ላይ እንደሚገኙ፣ ጉዳያቸውን ሲከታተል የቆየው 'ሂዩማን ራይትስ ፈርስት’ የተባለ የመብት ተሟጋች ድርጅት አስታወቀ። የታሳሪዎቹ ቤተሰቦች በበኩላቸው፣ ቤተሰቦቻቸው በምህረት እንዲፈቱ ከተወሰነላቸው በኋላ፣ በመረጃ ስህተት ምክንያት ሊለቀቁ እንዳልቻሉ ተናግረዋል። ፍትህ ሚኒስቴር በበኩሉ፣ የታሳሪዎቹ ጉዳይ በቅርቡ መታየት እንደሚጀምር አስታውቋል። ዶር. ኢትባረክ ተፈሪ የተባሉ አስተያየት ሰጪ በእስር ላይ ይገኛሉ ከተባሉት 21 ሰዎች መካከል አንዱ ጥቅምት 25፣ 2013 ዓ.ም የታሰሩት ወንድማቸው እንደሚገኙበት ገልፀው፣ በተያዘው የኢትዮጵያውያን አዲስ ዓመት በምሕረት እንዲለቀቁ ውሳኔ አግኝተው እንደነበር ይናገራሉ። ቃሊቲ የሚገኙ እስረኛ ወንድማቸውን ስም ቢጠቀስ ለወንድማቸው ደኅንነት እንደሚሰጉ የገለጹት፣ ድ.ር. ይትባረክ፣ በመረጃ ስሕተት ምክኒያት የምሕረቱ ተጠቃሚ አለመኾናቸውን ተናግረዋል። ሌላው አስተያየት ሰጪ አቶ ጉዑሽ ትርፈ ለ30 አመታት የኢትዮጵያ መከላከያ ሰራዊት አባል ሆኖ የሠራ ወንድማቸው፣ የሰሜን ኢትዮጵያው ጦርነት በተቀሰቀሰ ማግስት፣ ከሥራ ምድቡ ተይዞ መታሰሩንና ላለፉት አራት ዓመታት በእስር ላይ መሆኑን ተናግረዋል፡፡ ወንድማቸው በአዲስ አበባ፣ ቃሊቲ ማረሚያ ቤት ታስሮ እንደሚገኝ የገለፁት አቶ ጉዑሽ፣ በይቅርታ እንዲፈታ ከተወሰነለት በኋላ፣ በመረጃ ስህተት ምክንያት አለመፈታቱን ጠቅሰዋል፡፡ ወደ ተለያዩ የፌደራል እና የክልል መስሪያ ቤቶች እየተመላለስን አመልክተናል የሚሉት አስተያየት ሰጪው፣ ሆኖም እስካሁን ውጤት አልተገኘም ባይ ናቸው፡፡ ከሰሜን ኢትዮጵያው ጦርነት ጋራ ተያይዞ የታሰሩ የትግራይ ተወላጅ የመከላከያ ሰራዊት አባላት ጉዳይን ላለፉት አራት አመታት ሲከታተል መቆየቱን የተናገረው ‘ሂዩማን ራይትስ ፈርስት’ የተባለ ኢትዮጵያዊ የመብት ተሟጋች ድርጅት፣ እስካሁን ያልተፈቱ ታሳሪዎች መኖራቸውን አስታውቋል። የድርጅቱ ምክትል ዲሬክተር አቶ መብርሂ ብርሃነ ለአሜሪካ ድምፅ በሰጡት ቃለመጠይቅ፣ የኢትዮጵያ መከላከያ ሚኒስቴር በአዲሱ አመት መግቢያ ላይ፣ በርካታ ታሳሪዎችን በምህረት መልቀቁን አድንቀው፣ ሆኖም፣ አሁንም በምህረት ያልተለቀቁ መኖራውን በምርመራ ማረጋገጣቸውን ገልጸዋል።    ስለዚህ ጉዳይ በአሜሪካ ድምፅ የተጠየቀው የፍትህ ሚኒስቴር በበኩሉ፣ የታሳሪዎቹ ጉዳይ በቅርቡ መታየት እንደሚጀምር አስታውቋል።  በሚኒስቴር መስሪያ ቤቱ ስር የሚገኘው የይቅርታና ምህረት ቦርድ ጽ/ቤት፣ ኃላፊ ተወካይ  ወይኒ ገብረሚካኤል፣ ለአሜሪካ ድምፅ በሰጡት ማብራሪያ፣ “በቅርቡ ቦርዱ ሲሰበሰብ ጉዳያቸው ይታያል፣ ለቤተሰቦቻቸውም ይኸው መረጃ ተነግሯቸዋል” ብለዋል፡፡ በጉዳዩ ላይ ዝርዝር መረጃ ከመስጠት ግን ተቆጥበዋል፡፡ ስለዚህ ጉዳይ ከመከላከያ ሚኒስቴር አስተያየት ለማግኘት ያደረግነው ጥረትም አልተሳካም፡፡ ቤተሰቦቻችን እስካሁን አልተፈቱም ካሉን አስተያየት ሰጪዎች አንዱ የሆኑት አቶ ጉዑሽ ትርፈ፣ ስለ ኹኔታው ለማስረዳት ወደ ትግራይ ጊዜያዊ አስተዳደር፣ የፀጥታ ዘርፍ ፅ/ቤት ብንሔድም፣ ሰሚ አላገኘንም፣ በአግባቡም አልተስተናገድንም ብለዋል፡፡ በቅሬታው ዙርያ ከክልሉ ጊዜያዊ አስተዳደር ቃለአቀባይ አቶ ረዳኢ ሓለፎም አስተያየት ለማግኘት ብንጥርም፣ የእጅ ስልካቸው ስለማይነሳ ለዛሬ አልተሳካም፡፡ አቶ መብርሂ ብርሀነ በበኩላቸው፣ የታሳሪዎቹ ጉዳይ በአስቸኳይ መፍትሔ ሊሰጠው ይገባል ብለዋል፡፡   የኢትዮጵያ መከላከያ ሚኒስቴር ባለፈው አመት መጨረሻ ላይ ባወጣው መግለጫ፣ የ 2017 አዲስ አመትን አስመልክቶ ጉዳያቸው በወታደራዊ ፍርድ ቤቶች ታይቶ እስከ ሞት ቅጣት የሚደርስ ፍርድ የተወሰነባቸው 178 የሰራዊት አባላት በምህረት እንዲለቀቁ መንግስት መወሰኑን አመልክቷል፡፡ /ዝርዝር ዘገባውን ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ/

በአርባ ምንጭ ዙሪያ ወረዳ፣ ከዜይሴ ብሔረሰብ ቀበሌዎች የልዩ ወረዳ አደረጃጀት ጥያቄ ጋራ በተያያዘ ግጭት ታስረው እስር ቤት የቀሩ 80 ሰዎች በፖሊስና በፍርድ ቤት ምልልልስ በመጉላላት ላይ መኾናቸውን የታሳሪ ቤተሰቦችና አንድ የፓርላማ አባል ገለጹ። ዐቃቤ ሕግ በተከሳሾቹ ላይ “ሕገ መንግሥታዊ ሥርዓቱን በኃይል ማፍረስ” የሚል ክስ መስርቶባቸዋል። የቤተሰብ አባላቱ ግን፣ ግለሰቦቹ ራስን በራስ የማስተዳደር ጥያቄ ከመጠየቅ በስተቀር የሠሩት ወንጀል የለም ሲሉ መከራከሪያ አቅርበዋል። የአርባምንጭ ዙርያ ወረዳ ፖሊስ አዛዥ ምክትል ኢንስፔክተር አምሳሉ ሀንኮ፣ በወረዳው ከሕግ አግባብ ውጪ የታሰረ ሰው የለም፣ ሲሉ ምላሽ ሰጥተዋል። የኢትዮጵያ ሰብአዊ መብቶች ኮሚሽን ስለ ጉዳዩ አቤቱታ ቀርቦለት ክትትል በማድረግ ላይ መኾኑን ገልጿል። ዝርዝሩን ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ፡፡

ባለፈው ሳምንት ምርጫውን ካሸነፉ ወዲህ ለመጀመሪያ ጊዜ ዛሬ ወደ ዋሽንግተን የተመለሱት የቀድሞው ፕሬዝደንት ዶናልድ ትረምፕ፣ ከፕሬዝደንት ጆ ባይደን ጋራ ዋይት ኃውስ ውስጥ ተገናኝተው እጅ ለእጅ ተጨባብጠዋል።  ጆ ባይደን ትረምፕን ወደ ዋይት ኃውስ የጋበዟቸው ሰላማዊ የሥልጣን ሽግግር ለማድረግ ሲሆን በዛም እንደደረሱ “ዶናልድ እንኳን ደስ አለህ” ብለዋቸዋል። «መጪው ፕሬዝዳንት እና የቀድሞ ፕሬዝዳንት ዶናልድ፣ እንኳን ደስ አልዎት። እንዳልነው በቀጣይ  ሰላማዊ ሽግግር ለማድረግ በጉጉት እየጠበቅን ነው። የሚፈልጉትን ለማድረግ የምንችለውን እያደረግን ነው፣ እናም የተወሰነውን አሁን ለመነጋገር እድል እናገኛለን።» ትራምፕ በበኩላቸው ባይደን ላደረጉላቸው አቀባበል አመስግነው፣ «በአንዳንድ ነገሮች የፖለቲካው ዓለም አስደሳች አይደለም። ዛሬ ግን አስደሳች ነው። ሰላማዊ የሆነ የስልጣን ሽግግር መደርጉን አደንቃለሁ። ከዚህ በዋላ በሚቻለው ሁሉ የተረጋጋ ሽግግር ይሆናል። በጣም ደስ የሚያሰኝ ነው። አመሰግናለሁ» ሲሉ ፖለቲካ አስቸጋሪ መሆኑን ግን ደግሞ በተደረገላቸው መደሰታቸውን ገልጸዋል።  ትራምፕ ዛሬ ጠዋት አውሮፕላናቸው ሜሪላንድ በሚገኘው  ጆይንት ቤዝ አንድሩስ የአየር ኃይል ወታደራዊ ቅጥር ያረፈ ሲሆን፣ በካፒቶል የሚገኙ የሪፐብሊካን አባላትንም አግኝተው ንግግር አድርገዋል። ትረምፕ ከአራት ዓመታት በፊት በምርጫው በተረቱበት ወቅት ባይደንን ወደ ዋይት ሃውስ አልጋበዙም። በባይደን በዓለ ሹመት ላይም አልተገኙም።

የኢትዮጵያ የመገናኛ ብዙሃን ዐዋጅ ቁጥር 1238/2013ን ለማሻሻል ከሁለት ሣምንታት በፊት ለሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት የቀረበው ረቂቅ ዐዋጅ ፣ በሥራ ላይ የሚገኘው የመገናኛ ብዙኃን አዋጅ ጥበቃ የሚሰጣችውን ነጻነቶች የሚገድብና የሚዲያ ተቆጣጣሪውን አካል በአስፈፃሚው አካል ተፅዕኖ ውስጥ የሚከት ነው ሲሉ 14 የሰብአዊ መብት ድርጅቶችና የጋዜጠኞች የሞያ ማኅበራት ተቃውሞ አቀረቡ። ዝርዝሩን ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።

በአሜሪካ የሕግ መወሰኛው ም/ቤት (ሴኔት) አብላጫ ድምጽ ያላቸው ዲሞክራቶች ትረምፕ ሥልጣናቸውን ከመረከባቸው በፊት የፌዴራል ዳኞችን ለመሾም በመጣደፍ ላይ ናቸው።  ባለፈው ሳምንት ምርጫ ውጤት መሰረት ከእ.አ.አ ጥር 3  ቀን 2025 ዓ.ም. ጀምሮ ሪፐብሊካኖቹ ሴኔቱን በበላይነት ከመቆጣጠራቸውና ተመራጩ ፕሬዝደንት ዶናልድ ትረምፕም ሥልጣናቸውን ከመረከባቸው በፊት፣ ዲሞክራቶቹ በፕሬዝደንት ጆ ባይደን  የታጩትን 30 የፌዴራል ዳኞች ለመሾም በመረባረብ ላይ ሲኾኑ፣ ምን ያህሉን እጩዎች ማጽደቅ እንደሚችሉ ግን ግልጽ አይደለም ተብሏል።  ሴኔቱ ትላንት በሰጠው ድምጽ 51 ለ 44 በሆነ ውጤት የቀድሞዋ አቃቤ ሕግ ኤፕሪል ፔሪን በኢሊኖይ ግዛት የፌዴራል ዳኛ አድርጎ መርጧል።  ጆ ባይደን ካቀረቡት 30 እጩዎች ውስጥ 16ቱ በሴኔቱ የሕግ ኮሚቴ የተገመገሙ ሲሆን፣ ቀሪዎቹ 14 እጩዎችም በኮሚቴው ይፈተሻሉ ተብሏል።  የአሜሪካ ሕገ መንግሥት በፕሬዝደንቱ የሚቀርቡትን እጩ የፌዴራል ዳኞች ገምግሞ የማጽደቅ ሥልጣኑን ለሴኔቱ ሰጥቷል። የታቻለውን ያህል ዳኞች እንደሚሾሙ በሴኔቱ የዲሞክራቲክ ፓርቲው መሪ ቻክ ሹመር አስታውቀዋል።  ዶናልድ ትረምፕ በአራት ዓመታት የሥልጣን ዘመናቸው 234 የፌዴራል ዳኞችን የሾሙ ሲኾን፣ በዚህም የፍትህ አካሉን ቀኝ ዘመም እንዲሆን አድርገዋል ተብሏል። በተጨማሪም በጠቅላይ ፍ/ቤቱ የወግ አጥባቂ ዳኞችን በመሾም ስድስት ለሦስት የበላይነት እንዲኖራቸው አድርገዋል።  ባይደን በበኩላቸው በሥልጣን ዘመናቸው 214 ዳኞችን ሴኔቱ እንዲያጸድቅ አድርገዋል። በተጨማሪም ለዘብተኛ የሆኑትን ኬታንጂ ብራውን ጃክሰንን በጠቅላይ ፍ/ቤት ዳኝነት ሾመዋል።     

በአፍሪካ ቀንድ ያለው ውጥረት በቀጠለበት ሁኔታ፣ ከሶማሊያ ተገንጥላ ራሷን በማስተዳደር ላይ ባለችው  ሶማሊላንድ ዛሬ ፕሬዝደንታዊ ምርጫ በመካሄድ ላይ ነው።  ሶማሊላንድ ከእ.አ.አ 1991 ጀምሮ ከሶማሊያ ተገንጥላ ራሷን በማስተዳደር ላይ ስትሆን፣ በሽብር ከምትናጠው ሶማሊያ አንጻር የሰላምና መርረጋጋት ደሴት ተደርጋ ትታያለች፡፡ ሆኖም ግን ከዓለም አቀፉ ማኅበረሰብ እውቅና አልተሰጣትም።  በሃርጌሳ በመቶ የሚቆጠሩ ድምጽ ሰጪዎች ጎሕ ከመቅደዱ በፊት በድምጽ መስጪያ ጣቢያዎች ተሰልፈው ተስተውለዋል። በሌሎችም የሃገሪቱ ክፍሎች ሙቀቱ ከማየሉ በፊት በማለዳ ድምጽ ለመስጠት የወጡ ሰዎች ታይተዋል።  የወቅቱ ፕሬዝደንት ሙሴ ቢሂ፣ ተቀናቃኛቸው አብድራህማን ሞሃመድ እንዲሁም ሌላው ተፎካካሪ ፋይሳል አሊ ዋራቤ በማለዳ ድምጻቸውን ሰጥተዋል፡፡  ሶማሊላንድ ከኢትዮጵያ ጋራ የባሕር በር አጠቃቀምን በተመለከተ የመግባቢያ ስምምነት መፈራረሟን ተከትሎ፣ በሶማሊያና በኢትዮጵያ መካከል ውጥረት በመስፈኑ ባልተረጋጋው ቀጠና ሌላ ግጭት እንዳይነሳ ተሰግቷል።  ፕሬዝደንት ቢሂ ኢትዮጵያ በምትኩ ለሶማሊላንድ እውቅና ትሰጣለች ቢሉም፣ የኢትዮጵያ መንግስት ይህን አላረጋገጠም። የስምምነቱ ዝርዝርም እስከ አሁን  ይፋ አልሆነም።  የቢሂ ተቀናቃኞች ስምምነቱን ሲነቅፉ አይስተዋሉም።  ከእ.አ.አ 2017 ጀምሮ በሥልጣን ላይ የቆዩት ቢሂ፣ በድጋሚ የሚመረጡ ከሆነ ስምምነቱን እንደሚያስቀጥሉ ይናገራሉ።   

የምግብና ሌሎችንም ዕርዳታዎችን ለማድረስ እጅግ አስፈላጊ የሆነውን የቻድ ድንበር መሻገሪያን ክፍት ማድረጉን እንደሚቀጥል የሱዳን ሉዐላዊ ም/ቤት ዛሬ አስታውቋል። አድሬ በሚል የሚታወቀው የድንበር መተላለፊያ በዳርፉር እና ኮርዶፋን ለሚገኙና ለረሃብ ለተጋለጡ ሰዎች ዕርዳታ ለማድረስ አስፈላጊ መሆኑን የረድኤት ድርጅቶች ይገልጻሉ። የመንግስት አካላት በበኩላቸው ድንበሩን ከፍቶ ማቆየት ለፍጥኖ ደራሽ ኃይሉ መሣሪያ ማስተላለፊያነት እንዲያገለግል ያደርጋል በሚል ተቃውመውታል። በሃገሪቱ የተለያዩ ክፍሎች የሚገኙ ከ25 ሚሊዮን በላይ ሰዎች ለቸነፈር የተጋለጡ መሆናቸውን እንዲሁም በዳርፉር በሚገኝ አንድ መጠለያ ረሃብ መግባቱን ባለሙያዎች አስታውቀዋል። በሱዳን ሁለቱ ተፋላሚ ጀኔራሎች “ወሳኝ” ብለው የሚገልጹትን ወታደራዊ ድል በመሻታቸው፣ ፖለቲካዊ መፍትሄ የመገኘቱን ዕድል አጥብቦታል። ጦርነቱ ከፈነዳበት ሚያዚያ 2016 ወዲህ 11 ሚሊዮን ሠዎች ከመኖሪያቸው ተፈናቅለዋል። የተባበሩት መንግስታት ድርጅት በዓለም አስከፊው መፈናቀል ሲል ገልጾታል።

አብዛኛው ኢኮኖሚዋ ከከርሰ ምድር በሚወጣ ኃይል ላይ በተመሰረተው አዘርባጃን ዋና ከተማ፣ ባኩ ውስጥ ትላንት ሰኞ በተጀመረው 29ኛው ዓለም አቀፍ የአየር ንብረት ጉባዔ ላይ የዓለም መሪዎች የበካይ ጋዞች ልቀትን ቁጥጥር ማድረግ የሚያስችል እርምጃ እንዲወሰድ እየጠየቁ ነው። (ዝርዝሩን ከተያያዘው ዘገባ ያገኛሉ)

በኢትዮጵያ የሚኖሩ ኤርትራውያን፣ የመውጫ ቪዛ ለማግኘት የተጋነነ ክፍያ እንደሚጠየቁ ገለጹ። ለአሜሪካ ድምፅ አስተያየት የሰጡ ኤርትራውያን፣ ወደ ሌሎች ሀገራት ለመሄድ ሲፈልጉ፣ የመውጫ ቪዛ ለማስመታት እስከ 4 ሺህ ዶላር ድረስ እንደሚጠየቁ ገልጸዋል፡፡ የክፍያው ምክንያት ግልፅ እንዳልኾነና ወጥነትም እንደሌለው የተናገሩት ኤርትራውያኑ፣ የኢትዮጵያ መንግሥት የክፍያውን መጠን ዳግም እንዲመለከተው ጠይቀዋል፡፡  የኢሚግሬሽና ዜግነት አገልግሎት በበኩሉ፣ እየተጠየቀ ያለው ክፍያ፣ ለመውጫ ቪዛ ሳይሆን፣ በሕገወጥ መንገድ ለቆዩበት ጊዜ የሚወሰን ቅጣት ነው ብሏል፡፡ በህገወጥ መንገድ፣ በሀገሪቱ ውስጥ እየኖሩ ያሉ የውጭ ሀገራት ዜጎች፣ በተቋሙ ተመዝግበው ህጋዊ የመኖሪያ ሰነድ እንዲይዙም ጠይቋል፡፡  (ዝርዝሩን ከተያያዘው የድምፅ ፋይል ያገኛሉ)

  ዐቃቤ ሕግ፣ በእነዶር. ወንድወሰን አሰፋን የክስ መዝገብ በሽብር ወንጀል የተከሰሱትን 51 ተከሳሾች ክስ ዛሬ አሻሽሎ ቀረበ።  ተከሳሾቹ ከዚህ ቀደም ክሱ እንዲሻሻል ያቀረቡትን ጥያቄ ዐቃቤ ሕግ ባለመቀበል አቤቱታ አቅርቦበት የነበረ ቢኾንም፣ ፍርድ ቤቱ ክሱ እንዲሻሻል የሰጠውን ውሳኔ ተከትሎ ዛሬ ክሱን አሻሽሎ ቀርቧል።   (ዝርዝሩን ከተያያዘው የድምፅ ፋይል ያገኛሉ)

ትራምፕ “ቅድሚያ ለአሜሪካ” ከሚለው መርሃቸው ጋር ወደ ዋይት ሃውስ ለመመለስ ከገቡት ቃል ያለፈ የዩናይትድ ስቴትስ የውጭ ጉዳይ ፖሊሲ በመጪው አስተዳደራቸው ምን እንደሚመስል እስካሁን ዝርዝር መረጃ አልሰጡም። ይሁንና በምርጫው ማሸነፋቸውን ተከትሎ ከተለያዩ መሪዎች ጋር ባደረጓቸው የመጀመሪያ ንግግሮች፤ በመካከለኛው ምስራቅ እና በዩክሬን እየተካሄዱ ያሉትን ግጭቶች በፍጥነት ለማስቆም የገቡትን ቃል እውን የሚያደርጉበት ማቀዳቸውን ይጠቁማል። (ዝርዝሩን ከተያያዘው ዘገባ ያገኛሉ)

በህወሓት አመራሮች መካከል የተፈጠረው አለመግባባት በውይይት እንደሚቋጭ በመሪዎቹ መካከል ቃል መገባቱት በክልል ከሚገኙ ሊቃነ ጳጳሳት ከተነገረ ከዐሥር ቀናት በኋላ፣ ጊዜያዊ አስተዳደሩ በእነ ዶ.ር. ደብረጽዮን የሚመራውን ቡድን “ይፋዊ መፈንቅለ መንግሥት እያካሄደ ነው” ሲል ከሷል። አስተዳደሩ ትላንት ባወጣው መግለጫ፣ በአስተዳደሩ ሥር የሚገኙት የፓርቲው አመራሮች ያለ ቅድመ ኹኔታ ችግሮችን በሰላማዊ መንገድ ለመፍታት ለውይይት ዝግጁ መኾናቸውን ገልጿል። በመግለጫው ላይ በእነ ዶ.ር. ደብረ ጽዮን ብረሚካኤል ወገን በኩል ምላሽ ለማግኘት በስልክ እና በአካል ያደረግነው ሙከራ አልተሳካም። (ዝርዝሩን ከተያያዘው የድምፅ ፋይል ያገኛሉ)  

ዙሃይ በተባለች የደቡባዊ ቻይና ከተማ አንድ የመኪና አሽከርካሪ በስፖርት ማዕከል  ስፖርት ሲሰሩ የነበሩ ሰዎች መሃል መኪናውን እየነዳ ገብቶ 35 ሰዎችን ሲገድል ሌሎች 43 ሰዎች ማቁሰሉን ፖሊስ አስታወቀ።  የስድሳ ሁለት ዓመቱ የመኪናው አሽከርካሪ በቁጥጥር ሥር መዋሉን ፖሊስ ትላንት  ሰኞ ማታ አስታውቋል።  ድርጊቱ ሆን ተብሎ የተፈጸመ ጥቃት ወይም አደጋ ይሁን ለጊዜው አለመታወቁን ፖሊስ አመልክቷል።  ድርጊቱ የተፈጸመው  ከተማዋ በየዓመቱ የቻይና ህዝባዊ ነጻ አውጪ ሠራዊት የአቪየሽን ትርዒት የምታስተናግድ ስትሆን  ትርዒቱ ዛሬ ማክሰኞ ተከፍቷል። 

የመቐለ ከተማ አስተዳደር፣ ትግራይ ክልል ውስጥ የሚገኙ፣ እስከ ኢትዮጵያ ኤርትራ ጦርነትና ከዛ በፊት በነበሩ ጦርነቶች ላይ ተሳትፈው የአካል ጉዳት ለደረሰባቸው ወደ 1ሺሕ 28 የሚደርሱ የቀድሞ የትግራይ ተወላጅ የጦር አባላት የመኖሪያ ቤት ቦታ ሊሰጣቸው መኾኑን ይፋ አድርጓል። ይህንን እቅድ የተቃወመው በአዲስ አበባ  ተመስርቶ በቅርቡ ጽሕፈት ቤቱን መቐለ ከተማ የከፈተው  ሰብዓ እንደርታ ፓርቲ ሲኾን፣  “ለጦር አካል ጉዳተኞች መኖርያ ቤት የሚሆን በሚል ሰበብ የመሬት ወረራ እየተፈፀመ ነው" ሲል አቤቱታውን አሰምቷል።   አስተዳደሩ መሬቱን ለመስጠት ያቀደው  ለትግራይ ጦር አካል ጉዳተኞች ማኅበር መቐለ ቅርንጫፍ አባለት መኾኑን የጠቀሱት  የፓርቲው የሕዝብ ግንኙነት ኃላፊ አብርሀም ፅጌ ከዚኽ ቀደም ለጦር ጉዳተኞች መሬት መሰጠቱንን መከራከሪያ በማቅረብ የአኹኑን እቅድ ተቃውመዋል። የመቐለ ከተማ የመሬት አስተዳደር እና አጠቃቀም ጽሕፈት ቤት ሓላፊ አቶ ገብረሚካኤል እኑን፣ የጦር አካል ጉዳተኞች የመኖርያ ቤት ተጠቃሚ እንዲሆኑ ለማድረግ የሚደነግገውን ሕግ መሰረት አድርገው እየሠሩ እንደሚገኙ ገልጸዋል። በቅርቡ ለጦር አካል ጉዳተኞች የመኖርያ ቤት መሬት ዕጣ ለማውጣት ታቅዶ የነበረው ተጨማሪ ማጣራት ስላስፈለገው ለሌላ ጊዜ እንደ‍ተራዘመም ተናግረዋል።  (ዝርዝሩን ከተያያዘው የድምፅ ፋይል ያገኛሉ)

እስራኤል ጋዛ  ውስጥ ባደረሰችው ጥቃት ቢያንስ 14 ሰዎች መገደላቸውን የፍልስጥኤም ባለስልጣናት ተናገሩ።  በተያያዘ ዜና ደቡባዊ ቤይሩት ዳርቻ በሚገኙ የመኖሪያ ሠፈሮች የእስራኤል የአየር ኅይል ጥቃት ማድረሱ ተዘግቧል። ነዋሪዎች እንዳሉት የእስራኤል ኅይሎች ነዋሪዎቹ እንዲወጡ ትዕዛዝ ከሰጡ ግማሽ ሰዓት ባልሞላ ጊዜ ሰማዩ በጢስ ተሸፍኗል።  ውጊያው የቀጠለ ሲሆን ዓለም አቀፍ የረድዔት ድርጅቶች ባወጡት ሪፖርት እስራኤል ወደ ጋዛ ሰርጥ ተጨማሪ እርዳታ እንዲገባ እንድትፈቅድ በዩናይትድ ስቴትስ የተቀመጠውን የዛሬ ማክሰኞ ቀነ ገደብ አለማክበሯን ተናግረዋል።  የእስራኤል የጦር ኅይል በበኩሉ በጥቃቱ በዋናነት የሚያተኩርበት ወደ ሆነው ወደ ሰሜናዊ ጋዛ ብዙ መቶ የምግብ አቅርቦት ጥቅሎች እና ውሃ እንዲገባ አድርገናል ሲል አስታውቋል።  ባለፈው እ አ አ ጥቅምት ወር የባይደን አስተዳደር እስራኤል ተጨማሪ የምግብ እርዳታ እና ሌላም አቅርቦት ወደጋዛ እንዲገባ እንድትፈቅድ አለዚያ ወታደራዊ እርዳታ ሊቀነስባት እንደሚችል ማስጠንቀቁ ይታወሳል። 

Senegal: Prime Minister Ousmane Sonko on Tuesday called for vengeance following what he described as attacks against supporters of his Pastef party by the opposition during the campaign for Sunday's parliamentary elections.

President-elect Donald Trump tapped U.S. Senator Marco Rubio to be his secretary of state, The New York Times reported Monday night. If confirmed, the Republican senator from Florida would become the first Latino to serve as America's top diplomat in the new Trump administration.

China: People laid floral tributes and lit candles in the southern city of Zhuhai, where a man whom authorities said was upset over his divorce settlement rammed his car into a crowd of people exercising at a sports complex. Authorities say 35 people were killed and dozens were severely injured.

የዓለም መሪዎች የተሰባሰቡበት የተመድ የአየር ንብረት ጉባዔ  ዛሬማክሰኞ አዘርባይጃን ዋና ከተማ ባኩ ውስጥ ተከፍቷል። ከቀደሙት ጉባዔዎች በተለየ በዘንድሮው ስብሰባ ላይ ያልተገኙ ታላላቅ ሰዎች እና አገሮች አሉ።  ከዚህ ቀደም የተካሄዱት ጉባዔዎች ከዓለም  ዋንጫ ውድድር በሚስተካከል ደረጃ  ዝነኞች ያሰባሰቡ እንደነበሩ የገለጸው የእሶሲየትድ ፕሬስ ዘገባ በዘንድሮው ጉባዔ የአስራ ሦስቱ ግንባር ቀደም በካይ ካርቦን ዳይክሳይድ  አፍላቂ  ሀገሮች  መሪዎች እንደማይሳተፉ አመልክቷል።   አስራ ሦስቱ ሀገሮች እ አ አ ባለፈው 2023 ዓም  ከተለቀቀው የዓለምን አየር የሚያግል  በካይ ጋዝ  ሰባ ከመቶውን ያፈለቁት መሆናቸውን ዘገባው ጠቁሟል።  የቻይና እና የዩናይትድ ስቴትስ መሪዎች የማይገኙ ሲሆን ህንድ እና ኢንዶኔዢያም መሪዎቻቸውን እንደማይልኩ ተገልጿል።   በመሆኑም ከዓለም  42 ከመቶውን የሕዝብ ብዛት  የያዙት አራት ሀገሮች መሪዎች በጉባዔው ላይ  ንግግር እንደማያደርጉ ዘገባው ጨምሮ አመልክቷል። 

በአማራ ክልል ሰሜን ወሎ ዞን የቆቦ ከተማ አስተዳደር የብልጽግና ጽ/ቤት ኃላፊ አቶ ደርቤ በለጠ ትላንት ጥቅምት 30 ቀን 2017 ዓ.ም ማንነታቸው ባልታወቁ ታጣቂዎች መገደላቸውን በአካባቢው ነበርን ያሉ ነዋሪዎች ለአሜሪካ ድምጽ ገለጹ። በአካባቢው ላይ በጥርስ መፋቂያ ንግድ ላይ ተሰማርቶ የነበረ አንድ ወጣት በወቅቱ በደረሰብ ጉዳት ምክኒያት ዛሬ ሕይወቱ ማለፉን ነዋሪዎቹ ተናግረዋል። የሰሜን ወሎ ዞን ብልጽግና ጽ/ቤት ኃላፊ፣ በአቶ ደርቤ መገደል ማዘናቸውን በፌስ ቡክ ገጻቸው ላይ አስፍረዋል። ለግድያው እስካኹን በይፋ ሓላፊነት የወሰደ አካል የለም። ዝርዝሩን ከተያያዘው ድምጽ ይከታተሉ፡፡

ኤርትራ ውስጥ ከ23 ዓመታት በላይ ያለምንም ክስ ታስሮ የሚገኘው እና የስዊድን ዜግነት ያለው ትውልደ ኤርትራዊ ጋዜጠኛ ዳዊት ይስሃቅ፣ ሀሳብን በነጻነት ለመግለፅ መብት ላደረገው ትግል ዛሬ ሰኞ ተሸላሚ ሆኗል።  እ.አ.አ በመስከረም 2001 ዓ.ም የኤርትራ መንግስት ባካሄደው ዘመቻ፣ ከፍተኛ የካቢኔ ሚኒስትሮችን፣ የፓርላማ አባላትን እና ነፃ ጋዜጠኞችን ጨምሮ፣ መንግስት ካሰራቸው ከ24 በላይ ሰዎች መካከል ዳዊት አንዱ ነበር።  ሽልማቱን የሰጠው ኤድልስታም የተሰነው ተቋም ሽልማቱን አስመልክቶ ባወጣው መግለጫ፣ ዳዊት 'ኤድልስታም' የተሰኘውን ሽልማት ያገኘው «ሀሳብን በነጻነት ለመግለፅ መብት፣ ለግለሰባዊ እምነት እና ለሰብዓዊ መብት ጥበቃ በመቆም ላደረገው የላቀ አስትዋፅኦ እና ፅናት» መሆኑን አስታውቋል።  አምነትስቲ ኢንተርናሽናል ዳዊትን የህሊና እስረኛ አድርጎ የሚቆጥረው ሲሆን፣ ለፕሬስ ነፃነት የሚሟገተው ድንበር የለሽ የጋዜጠኞች ቡድን፣ እሱ እና አብረውት የታሰሩት የስራ ባልደረቦቹ በዓለማችን ለረጅም ጊዜ የታሰሩ ጋዜጠኞች መሆናቸውን አስታውቋል። የተባበሩት መንግስታት ድርጅት የመብት ባለሞያዎች በበኩላቸው ኤርትራ በአስቸኳይ ዳውትን ከእስር እንድትፈታ ጠይቋል።  ኤርትራ እስካሁን በዳዊት ዙሪያ መላሽ ሰጥታ የማታውቅ ሲሆን፣ ምናልባትም በህይወት ላይኖር ይችላል የሚል ስጋት አለ። በህይወት ካለ ግን አሁን የ60 አመት እድሜ ይኖረዋል።  ሽልማቱን ሴት ልጁ ቤተልሔም ይስሐቅ ዳዊትን ወክላ በመጪው ሳምንት ስቶክሆልም ውስጥ በሚካሄድ ሥነ ስርዓት ላይ ትቀበላለች።  ዳዊት ከኤርትራ ሸሽቶ ወደ ስዊድን የተሰደደው እ.አ.አ በ1987 ሲሆን፣ የስዊድን ዜግነት ካገኘ በኃላ እ.አ.አ በ2001 በኤርትራ የመጀመሪያ የሆነው የግል ጋዜጣ ሰቲት መሰረተ። ብዙም ሳይቆይ የፖለቲካ ማሻሻያዎችን የሚጠይቁ መጣጥፎች በጋዜጣው መውጣታቸውን ተከትሎ ግን በቁጥጥር ስር ውሏል። 

የዩናይትድ ስቴትስ ተመራጭ ፕሬዝዳንት ዶናልድ ትራምፕ፣ ሪፐብሊካን ፓርቲን ወክለው በዩናይትድ ስቴትስ ምክርቤት የሚያገለግሉትን ኤሊዝ ስቴፋኒክ፣ የተባበሩት መንግስታት ድርጅት አምባሳደር አድርገው መሾማቸውን አስታወቁ።  ዶናልድ ትራምፕ ዛሬ ሰኞ ለሮይተርስ በላኩት መግለጫ «ኤሊዝ ስቴፋኒክ በተባበሩት መንግስታት ድርጅት የዩናይትድ ስቴትስ አምባሳደር ሆነው እንዲያገለግሉ በመሾሜ ክብር ይሰማኛል። ኤሊዝ በጣም ጠንካራ እና ብልህ የአሜሪካ ተፋላሚ ናቸው» ብለዋል። ኒው ዮርክን ወክለው በሕዝብ ተወካዮች ምክርቤት የተመረጡት እና በምክርቤቱ የሪፐብሊካን ኮንፈረንስ ሊቀመንበር የሆኑት ስቴፋኒክ ጠንካራ የትራምፕ አጋር ሲሆኑ ሹመቱን አስመልክቶ አስተያየት እንዲሰጡ ወዲያው ማግኘት አልተቻለም።  ትራምፕ ቅዳሜ እለት በሰጡት መግለጫ በሪፐብሊካን ፓርቲ ለፕሬዝዳንት እጩነት ተፎካካሪያቸው የነበሩትን ኒኪ ሄሊ እና የቀድሞው የውጭ ጉዳይ ሚኒስትራቸው የነበሩትን ማይክ ፖምፔዮ በአዲሱ አስተዳደራቸው እንደማይካተቱ አስታውቀው ነበር።  ሄሊ በቀደመው የትራምፕ አስተዳደር በመንግስታቱ ድርጅት የአሜሪካ አምባሳደር ሆነው አገልግለዋል።  ትራምፕ እ.አ.አ በጥር 20፣ 2025 ዓ.ም ቃለ መሃላ ፈፅመው ስልጣን ከመረከባቸው በፊት አስተዳደራቸው ውስጥ የሚያገለግሉ ሰዎችን ለመሾም እጩ ሆነው የቀረቡ ሰዎችን እያነጋገሩ ሲሆን፣ በዚህም መሰረት ቅዳሜ እለት የገንዘብ ሚኒስቴር ሊሆኑ ይችላሉ ተብለው ከታጩት፣ ታዋቂው ባለሀብት ስኮት ቤሰንት ጋር ተገናኝተው ተነጋግረዋል። 

የቦኮ ሃራም ታጣቂዎች ቅዳሜ እና እሁድ በወታደራዊ ማዘዣ ጣቢያ ላይ ባደረሱት ጥቃት 17 የቻድ ወታደሮች መግደላቸውን የቻድ ጦር አስታወቀ። በጥቃቱ ወቅት በተደረገ የተኩስ ልውውጥ 96 የሚሆኑ አማፂያን መገደላቸውንም ጨምሮ ገልጿል።  የጦሩ ቃል አቀባይ ጀነራል ኢሳክ አቼክ እሁድ ምሽት በሀገሪቱ የቴሌቭዥን ጣቢያ በሰጡት መግለጫ በቻድ ሐይቅ ክልል ጥቃቱ የተፈፀመው ቅዳሜ ምሽት መሆኑን ተናግረዋል። የቻድ ሐይቅ አካባቢ በዚህ አመት ከቦኮ ሃራም እና የምዕራብ አፍሪካ እስላማዊ መንግስትን ጨምሮ በአማፂያን ተደጋጋሚ ጥቃቶች ደርሶበታል።  ባለፈው ወር በወታደራዊ ካምፕ ላይ በተፈጸመ ጥቃት 40 ወታደሮች መገደላቸውን ተከትሎ፣ ፕሬዝዳንት ማሃማት ዴቢ የቦኮ ሃራም ታጣቂዎችን ከቻድ ሐይቅ ለማትፋጥ ዘመቻ አካሂደው ነበር።  የምዕራባውያንን የትምህርት አሰጣጥ በመቃወም ያለፉትን አስር አመታት ትጥቅ ትግል ሲያካሂድ የቆየው ቦኮ ሃራም፣ በናይጄሪያ በእስላማዊ ሕግ የሚተዳደር መንግስት ማቋቋም ይፈልጋል። አማፂ ቡድኑ፣ ካሜሩን፣ ኒጀርን እና ቻድን ጨምሮ፣ በምዕራብ አፍሪካ ወደሚገኙ የአፍሪካ አገራትም ተስፋፍቷል።  ወደ 18 ሚሊየን የሚጠጋ ህዝብ ያላት ቻድ፣ በዴቢ ኢትኖ አሸናፊነት ከተጠናቀቀው አወዛጋቢ ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ በፊት እና በኃላ በፖለቲካዊ ውዥንብር ስትታመስ ቆይታለች። 

የሁቲ አማፂያን ሰኞ እለት ከየመን ወደ እስራኤል የተኮሱት ሚሳይል እየሩሳሌም አቅራቢያ በከሸፈበት ወቅት አየር ላይ እሳት ያስነሳ ሲሆን፣ አማፂያኑ ጥቃቱን ተከትሎ ባወጡት መግለጫ በማዕከላዊ እስራኤል የተሳካ ጥቃት ማካሄዳቸውን ገልጸዋል።  በኢራን የሚደገፈው ታጣቂ ቡድን ባወጣው መግለጫ «ናሃል ሶሬክ የጦር ሰፈር» ላይ ያነጣጠረ ወታደራዊ ዘመቻ ማካሄዱን የገለጸ ሲሆን «ጥቃቱ ኢላማውን መምታቱን እና እሳት ማስነሳቱን» ገልጿል።  ሁኔታውን ተከትሎ የእስራኤል ጦር ለአዣንስ ፍራንስ ፕሬስ በላከው መግለጫ፣ ከየመን የተወነጨፈው ሚሳይል፣ ከእየሩሳሌም በስተምዕራብ በሚገኝ ቤተ ሸመሽ የተሰኘ አካባቢ የከሸፈ መሆኑን እና ይህ የፈጠረው እሳት በሰማይ ላይ መታየቱን አስታውቋል።  መግለጫው አክሎ የሁቱ ሚሳይል የእስራኤልን ግዛት ዘልቆ አለመግባቱን አመልክቷል።  ይህ በእንዲህ እንዳለ ሁቲዎች የሚቆጣጠሩት የቴሌቭዥን ማሰራጫ ጣቢያ፣ ዩናይትድ ስቴትስ እና እንግሊዝ አምራን እና ሰዓዳ በተሰኙ የየመን አካባቢዎች ላይ ያነጣጠረ ተከታታይ የአየር ድብደባ ማካሄዳቸውን አስታውቋል።  በሌላ ዜና፣ ማዕከላዊ ጋዛ ውስጥ ተፈናቃይ ቤተሰቦች ተጠልለው በሚገኙበት ድንኳን ላይ እስራኤል እሁድ እለት ባካሄደችው ጥቃት ቢያንስ ሦስት ሰዎች መሞታቸውን የፍልስጤም የጤና ባለስልጣናት አስታውቀዋል።  በተመሳሳይ ሁኔታ እስራኤል እሁድ ጠዋት በሴሜናዊ ጋዛ፣ ስደተኞች ተጠልለው የሚገኙበት መጠለያ ጣቢያ ላይ ባካሄደችው የአየር ጥቃት፣ ዘጠኝ ሴቶችን ጨምሮ ቢያንስ 17 ሰዎች መገደላቸውን አል አህሊ የተሰኝ ሆስፒታል አመልክቷል።

ከሶማሊያ ተገንጥላ በራስ ገዝ አስተዳደር የምትመራው እና በዲፕሎማሲያዊ ውጥረት ውስጥ የምትገኘው ሶማሌላንድ፣ በአፍሪካ ቀንድ ውጥረት በነገሰበት ወቅት ረቡዕ ፕሬዝዳንታዊ ምርጫ ታካሂዳለች።  እ.አ.አ ከ1991 ጀምሮ እራሷን እንደ ነፃ ሀገር የምትቆጥረው ሶማሌላንድ የራሷ ገንዘብ፣ ፓስፖርት እና የጦር ሠራዊት ቢኖራትም፣ እስካሁን ከዓለም ሀገራት እውቅና አላገኘችም።  አሁን ደግሞ በሶማሊያ እና በኢትዮጵያ መካከል ለተነሳው ከፍተኛ ውዝግብ ምክንያት የሆነች ሲሆን፣ አለመረጋጋት በሰፈነበት ቀጠና ግጭት ሊቀሰቅስ ይችላል የሚል ዓለም አቀፍ ስጋት ፈጥሯል።  የሶማሌላንድ ፕሬዝዳንት ሙሴ ቢሂ በጥር ወር ከኢትዮጵያ ጋር በተፈራረሙት ስምምነት፣ 20 ኪሎሜትር ርዝመት ያለው የቀይ ባህር ዳርቻ የባህር በር ለሌላት ኢትዮጵያ ለመስጠት ቃለ የገቡ ሲሆን፣ በምትኩ ኢትዮጵያ ለሶማሌላንድ እውቅና እንደምትሰጥ ተናግረዋል።  ይህ ስምምነት በአዲስ አበባ በኩል ያልተረጋገጠ ሲሆን፣ የስምምነቱ ሙሉ ዝርዝርም ለህዝብ ይፋ አልተደረገም።  ሆኖም የመግባቢያ ሰነዱ ሶማሊያን ያስቆጣ ሲሆን፣ ከኢትዮጵያ ጋር የሚካሄደው እና እየጨመረ የሄደው የቃላት እና ወታደራዊ ፍጥጫ ዓለም አቀፉን ማህበረሰብ አሳስቧል።  የቡሂ ተፎካካሪ ሆነው የቀረቡት ፕሬዝዳንታዊ እጩዎች፣ አብዲራህማን ሞሐመድ አብዱላሂ እና ፋይሳል አሊ ዋራቤ፣ መግባቢያ ሰደዱ ላይ ቅሬታ ባያቀረቡም፣ ቡሂ ሶማሌላንድ ውስጥ መከፋፈል በመፍጠር፣ በግጭት እና በዋጋ ንረት ይከሷቸዋል።  

  ዩክሬን ቁጥራቸው ቢያንስ 34 በሚሆን ሰው ዐልባ አይሮፕላኖች  በዛሬው ዕለት ሞስኮ ላይ ጥቃት አደረሰች ።ጦርነቱ ከጀመረበት ከአውሮፓዊያኑ 2022 ወዲህ በሩሲያ መዲና ላይ ከደረሱት የድሮን ጥቃቶች ሁሉ ግዙፉ እንደሆነ የተነገረለት ጥቃት በሶስት የከተማዋ የአየር ማረፊያዎች  በረራዎች እንዲታጠፉ አድርጓል ፣ በትንሹ በአንድ ሰው ላይም ጉዳት አድርሷል። የሩስያ አየር መከላከያዎች በሌሎች የምዕራብ ሩሲያ ክልሎች ውስጥ በሶስት ሰዓት ውስጥ ሌሎች 36 ሰው አልባ አይሮፕላኖች ማምከናቸውን  የሀገሪቱ የመከላከያ ሚኒስቴር አስታውቋል። «በሩሲያ ፌዴሬሽን ግዛት ላይ የኪየቭ  አገዛዝ  መደበኛ አይሮፕላን መሳይ  ሰው አልባ አውሮፕላኖችን በመጠቀም የሽብር ጥቃት ለመፈጸም ያደረገው ሙከራ ከሽፏል» ብሏል ሚኒስቴሩ። የሩስያ ፌደራል አየር ትራንስፖርት ኤጀንሲ የዶሞዴዶቮ፣ ሼሬሜትዬቮ እና ዡኮቭስኪ አውሮፕላን ማረፊያዎች ቢያንስ 36 በረራዎችን ማጠፋቸውን ፣ በአሁኑ ሰዓት ግን ማረፊያዎቹ  ስራቸውን መቀጠላቸውን አስታውቋል። በሞስኮ ቀጠና  አንድ ሰው  እንደተጓዳም ተነግሯል። ሞስኮ እና ቀጠናው ቢያንስ 21 ሚሊዮን ህዝብ የሚኖርበት፣ ከኢስታንቡል ጋር የሚስተካከል ፣ አውሮፓ ውስጥ ካሉት ትላልቅ «ሜትሮፖሊታን» አካባቢዎች አንዱ ነው። ሩሲያ በበኩሏ በአንድ ሌሊት  145 ሰው አልባ አይሮፕላኖችን እንዳስወነጨፈች ዩክሬን ተናግራለች። የኪየቭ አስተዳደር  የአየር መከላከያዎቹ  ከእነዚህ ውስጥ 62ቱን ማምከኑን አስታውቋል። በተጨማሪም ዩክሬን በሩሲያ ብራያንስክ ግዛት የጦር መሳሪያዎች ማከመቻ  ላይ ጥቃት ማድረሷን አስታውቃለች። 14ሰው አልባ አውሮፕላኖች በክልሉ ተመተው መውደቃቸውም  ተነግሯል። የሞስኮ ጦር ከጦርነቱ መጀመሪያ ወዲህ  ፈጣን ግስጋሴ ማሳየቱን እና ዶናልድ ትራምፕ 47ኛው የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዝዳንት ሆነው መመረጣቸውን ተከትሎ ፣ ለ2 ዓመት ከግማሽ የዘለቀው የዩክሬን ጦርነት የመጨረሻው ምዕራፍ ላይ እየደረሰ መሆኑን አንዳንድ ባለስልጣናት ይናገራሉ።  በጥር ወር ስልጣን የሚረከቡት ትራምፕ በምርጫ ቅስቀሳ ወቅት በ24 ሰአት ውስጥ በዩክሬን ሰላም ማምጣት እንደሚችሉ ቢናገሩም ይህን ለማድረግ እንዴት እንደሚችሉ ግን ጥቂት ዝርዝሮችን ብቻ አጋርተዋል። የዩክሬኑ ፕሬዝዳንት ቮሎዲሚር ዘለንስኪ ትራምፕን ( እንኳን ደስ ያለዎት!) ለማለት በደወሉበት ወቅት የቴስላ ዋና ስራ አስፈፃሚ እና የትራምፕ ደጋፊ የሆኑት ኢሎን ማስክ ጥሪውን መቀላቀላቸውን የመገናኛ ብዙሃን ዘግበዋል። ማስክ ለዩክሬን መከላከያ ጥረት ወሳኝ የሆኑ የስታርሊንክ የሳተላይት ኮሙኒኬሽን አገልግሎት የሚሰጠውን የስፔስ ኤክስ ባለቤት ናቸው (ሮይተርስ)።

ሁልዳህ ሞማኒ ሂልስሊ የመጀመሪያ ኬንያዊ ተወላጅ በመሆን ለሚኒሶታ ምክር ቤት በመመረጥ ታሪክ ሰርታለች። ይህ ድሏም የጽናት፣ ቆራጥነት እና የአሜሪካን ህልም እውን ለማድረግ ማረጋገጫ እንደሆነ ገልጻለች።  ሂልስሊ ለመጀመሪያ ጊዜ በምክር ቤቱ በተገኘችበት ወቅት ለቪኦኤ ስትናገር “በጣም ተደስቻለሁ”  «ዛሬ ለአዲስ ህግ አውጪዎች የመጀመርያ ማብራርያ የሚሰጥበት ቀን ነው፣ እና በዚህ የሚኒሶታ ካፒቶል ውስጥ እንደ አፍሪካዊ ስደተኛ ሴት መቆም ትልቅ ክብር ነው። አሁን በጣም ጓጉቻለሁ።» ብላለች፡፡  ይህ ስኬት በቀላሉ አልመጣም የምትለው ሂልስሊ ወደ ሚኔሶታ የክልል ምክር ቤት የሄደችበት መንገድ በበርካታ ትግሎች የታጀበ እንደሆነ ተናግራለች፡፡  ይህም ቤተሰቦቿን ከሃገር ለማስወጣት ተቃርቦ ከነበረው የስደተኛ ስርዓትትን መፋለም የደረሰ ነው፡፡ በኋላም ይህ ትግሏ በማህበረሰቡና በቀድሞው ሴናተር ፖል ዌልስቶን ድጋፍ እርሷና ለቤተሰቦቿ መጀመርያ የመኖርያ ፍቃድ በኋላ ደግሞ ዜግነት እንዲያገኙ እንዳስቻላት ትናገራለች፡፡  ያገኘችው ድል የኬንያ ሚድያዎችን ትኩረት የሳበ ሲሆን በትውልድ አካባቢዋም ደስታቸውን እየገለጡ ነው፡፡ ሂልስሊ ለኬንያና አሜሪካ ታዳጊዎችም አርዓያ ለመሆን እንደምትሰራም ተናግራለች፡፡ 

የጋዛ ሲቪል መከላከያ ኤጀንሲ ዛሬ እንዳስታወቀው የእስራኤል የአየር ጥቃት ሴቶች እና ህጻናትን ጨምሮ በአንድ ሌሊት 14 ፍልስጤማውያንን መግደሉን ሲገልጽ  የእስራኤል ጦር በበኩሉ በሰሜዊ ግዛት በደርዘን የሚቆጠሩ ታጣቂዎችን መግደሉን አስታውቋል፡፡  በደቡባዊ ካን ዩኒስ አካባቢ የተፈናቀሉ ፍልስጤማውያንን በሚኖሩብባቸው ድንኳኖች ላይ በደረሰ የአየር ጥቃት ህጻናትና ሴቶችን ጨምሮ ቢያንስ 9 ሰዎች መሞታቸውን የሲቪል መከላከያ ቃል አቀባይ ማህሙድ ባሳል ለአጃንስ ፍራንስ ፕሬስ ተናግረዋል።  የፍልስጤም ቀይ ጨረቃም ጉዳቱን አረጋግጦ 11 ሰዎች በጥቃቱ ቆስለው ወደ ናስር ሆስፒታል መወሰዳቸውን ገልጿል።  በጋዛ ከተማ በአል-ቱፋህ ወረዳ “በሺህ ለሚቆጠሩ ተፈናቃዮች” መጠለያነት በሚያገለግለው ትምህርት ቤት ላይ በደረሰ ሁለተኛ የአየር ጥቃትም  ህጻናትን ጨምሮ አምስት ሰዎች ሲገደሉ  22 ያህሉ መቁሰላቸውንም ቃል አቀባዩ ተግረዋል፡፡  በቅርብ ወራት ውስጥ የእስራኤል  ጦር የፍልስጤም ታጣቂዎች መሽገውባቸዋል ያላቸውን  በርካታ ወደ መጠለያ የተቀየሩ ትምህርት ቤቶችን እየደበደበ ነው፡፡  ይህ በእንዲህ እንዳለ የእስራኤል ጦር ሰራዊቱ በሰሜን ጋዛ ጃባሊያ አካባቢ “በደርዘን የሚቆጠሩ አሸባሪዎችን” መግደሉን የገለፀ ሲሆን ሃማስ እንደገና እንዳይሰባሰብ ከአንድ ወር በላይ የአየር እና የምድር ዘመቻ ሲያካሂድ መቆየቱን ገልጿል፡፡  የእስራኤል ወታደሮች በግዛቱ ደቡብ ራፋህ በተባለው አካባቢ በርካታ ታጣቂዎችን መግደላቸውንም ጦሩ አክሎ ገልጿል።  ወታደሮቹ በአሁኑ ወቅት በሁለት ግንባር ጦርነት ውስጥ ይገኛሉ ያለው የእስራኤል ጦር በሊባኖስ ከሄዝቦላህ እና በጋዛ ከሀማስ ጋር እየተፋለሙ ይገኛሉ ብሏል። ሃማስ እና ሂዝቦላ በዩናይትድ ስቴትስ፣ ብሪታንያ፣ የአውሮፓ ህብረት እና ሌሎች በአሸባሪነት የተፈረጁ ናቸው፡፡ 

በፓኪስታን ደቡብ ምዕራብ ባሎቺስታን ግዛት በተጓዦች በተጨናነቀው የባቡር ጣቢያ ውስጥ አጥፍቶ ጠፊ ባደረሰው የቦንብ ጥቃት ቢያንስ 26 ሰዎች ሲገደሉ ከ60 በላይ ሰዎች ደግሞ መቁሰላቸው ተገለጸ።  ከፍተኛ የፖሊስ መኮንን የሆኑት መሀመድ ባሎክ ለጋዜጠኞች እንደተናገሩት በኩቴታ ግዛት ዋና ከተማ የተከሰተው ኃይለኛ ፍንዳታ የደረሰው «100 የሚጠጉ ሰዎች» ይገኙበት በነበረው የባቡሩ የተሳፋሪ መቆያ ስፍራ ነው፡፡  ከተገደሉትና ከቆሰሉት መካከል ቢያንስ ግማሽ ያህሉ  የፓኪስታን ጦር ሰራዊት አባላት ሲሆኑ የጥቃቱም ቀዳሚ ኢላማ እንደነበሩም ፖሊስ እና የሆስፒታል ባለስልጣናት ተናግረዋል።  ጥቃቱ የደረሰበት ግዛት መንግስት ቃል አቀባይ ሻሂድ ሪንድ እንደተናገሩት ከተጎዱት መካከል ቢያንስ 10 ሰዎች “በጣም አሳሳቢ ሁኔታ ላይ ናቸው” ብለዋል ።   የአማፂ ቡድን የሆነው የባሎክ የነጻነት ጦር፣  የፓኪስታን ወታደራዊ አባላትን ኢላማ አድርጓል ለተባለው ጥቃት ኃላፊነቱን ወስዷል።   ጠቅላይ ሚኒስትር ሼህባዝ ሻሪፍ በኩዌታ የተፈጸመውን የቦምብ ጥቃት በማውገዝ “ከንጹሃን ዜጎች ግድያ ጀርባ ያሉትን ለመቅጣት ቃል ገብተዋል” ሲል ፅህፈት ቤታቸው ኢስላማባድ ውስጥ በሰጠው መግለጫ አስታውቋል።   ባለፈው ሳምንት በግዛቲቱ ማስቱንግ ከተማ በደረሰ የቦምብ ፍንዳታ ቢያንስ 9 ሰዎች ሲሞቱ ከግማሽ በላይ የሚሆኑትም ተማሪዎች ነበሩ። ጥቃቱ ያነጣጠረውም የፖሊዮ ክትባቶችን የሚሰጡ ሰራተኞችን በሚያጓጉዝ የፖሊስ መኪና ላይ ነበር።   

አውሮፓዊያኑ የዩናይትድ ስቴትስ አጋሮች ዶናልድ ትረምፕ መመረጣቸው በጸጥታ እና ኢኮኖሚያቸው ላይ ምን ዓይነት አንድምታ እንደሚኖረው እየተነጋገሩ ናቸው፡፡ የመጀመሪያው የትረምፕ አስተዳደር ዘመን ከአውሮፓ ኅብረት እና ከሰሜን አትላንቲክ ቃል ኪዳን ድርጅት (ኔቶ ) አባል ሀገሮች ጋራ በተደጋጋሚ በጎላ አለመግባባት የታየበት ነበር፡፡ የአሜሪካ ድምጹ ሄንሪ ሪጅዌል ሩስያ ዩክሬይን ላይ የከፈተችው ወረራ ስለውቂያኖስ ተሻጋሪው ኅብረት የአውሮፓ ሀገሮች ያላቸውን ስጋት ይበልጡን ያጎላው መሆኑን ጠቅሶ ከለንደን ተከታዩን ዘገባ አጠናቅሯል፡፡

የትግራይ ክልልን መነሻ አድርጎ ወደ ሰሜን ኢትዮጵያ አካባቢዎች ተስፋፍቶ የነበረውን ግጭት ያስቆመው፣ የፕሪቶሪያ ተኩስን በዘላቂነት የማቆም የሰላም ስምምነት ሁለተኛ ዓመትን አስመልክተው መግለጫ ያወጡት የዩናይትድ ስቴትስ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር አንተኒ ብሊነክን፤ “ተፈናቃዮች ወደ ቀያቸው እንደተመለሱ አድርገው መግለፃቸው ተገቢ አይደለም ሲሉ” ሦስት ፓርቲዎች ተቃውሞ አቀረቡ። ህወሓት ትላንት ባወጣው መግለጫ፣ ከጦርነቱ በፊት በትግራይ ክልል ሥር ከነበሩትና ምዕራብ ትግራይ በሚል ከሚጠሩት አካባቢዎች የተፈናቀሉት ሰዎች እስከ አኹን ወደ ቀያቸው እንዳልተመለሱ ገልጿል። ተፈናቃዮች ለመመለስ፣ መተማመን ለመገንባት እና በክልሉ ፀጥታ ለማስፈን በስምምነቱ መሰረት ከኢትዮጵያ መከላከያ ውጭ ያሉ ኃይሎች መውጣት ይገባቸዋል ሲል አስታውቋል። ፓርቲው በፌስቡክ ገጹ ላይ ባወጣው መግለጫ፣ የዩናይትድ ስቴት ስምምነቱ እንዲተገበር የምታደርገውን ጥረት አድንቆ፣ የችግሩን ምንጭ ተረድቶ ጵላባት ለመስጠ አስቸኳይ የፖለቲካ ውይይት ያስፈልጋል ብሏል። ሌሎች ሁለት በክልሉ የሚንቀሳቀሱ ፓርቲዎችም ቅሬታቸውን ገልጸዋል። ዝርዝሩን ከተያያዘው ፋይል ይከታተሉ።