Τουρκική ανάλυση: «Γιατί η Τουρκία δεν χρειάζεται να πάρει F-35;
H αγορά αμερικανικών μαχητικών τελευταίας γενιάς F-35 είναι για την Τουρκία ένα δίλημμα πολιτικό, στρατηγικό και βαθιά ταυτοτικό για μια χώρα που ταλαντεύεται ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή, σε ανεξαρτησία και εξάρτηση, σε φιλοδοξία και αδυναμία. Η ανάλυση του Τούρκου εμπειρογνώμονα Αλπέρ Ελιτσίν στην ιστοσελίδα medyagunlugu.com ανατέμνει αυτήν ακριβώς την αντίφαση: η Τουρκία επιθυμεί τα F-35, αλλά ίσως δεν αντέχει τις επιπτώσεις του να τα αποκτήσει.
Η κρίσιμη καμπή του 2019 δεν αφορούσε μόνο εξοπλισμούς — αφορούσε την τοποθέτηση της Τουρκίας στο γεωπολιτικό σύστημα ασφαλείας της Δύσης.
Ο αποκλεισμός της από το πρόγραμμα των F-35 και η μετατόπιση της Τουρκίας προς τη Ρωσία δεν ήταν μόνο επιχειρησιακή· ήταν αντιληπτική.
Ο αρθρογράφος σημειώνει ότι η Τουρκία «δεν θεωρούνταν πλέον ως ένας σύμμαχος, αλλά ως μια χώρα που έπρεπε να ελέγχεται». Η αμφιθυμία αυτή ενισχύθηκε όταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «χαρακτήρισε τη Χαμάς ως εθνικο-απελευθερωτική οργάνωση και όχι ως τρομοκρατική». Το Ισραήλ, με ισχύ στο Κογκρέσο, «βρέθηκε ξαφνικά απέναντι στην Τουρκία», επιδεινώνοντας δραματικά τις σχέσεις.
Αεροπορική αδυναμία και απώλεια ισορροπίας
Η τουρκική αεροπορία έχει φτάσει πλέον σε σημείο να είναι μία δύναμη σε υποχώρηση, σε μια περίοδο όπου οι αντίπαλοί της ενισχύονται.
Ο Ελιτσίν υποστηρίζει πως η τουρκική πολεμική αεροπορία έχει περιοριστεί σε «πτήσεις επίδειξης», αδυνατώντας να ανταγωνιστούν «χώρες όπως το Ισραήλ και η Ελλάδα».
Στο Αιγαίο, γράφει, «η αεροπορική υπεροχή ανήκει στην Ελλάδα» και αυτή η ανισορροπία αναμένεται να συνεχιστεί επί μακρόν.
Προσπάθεια αναπλήρωσης των απωλειών: Eurofighter – F16v – C130j
Η Άγκυρα επιχειρεί εσπευσμένα λοιπόν να γεμίσει κενά που άφησε η απομάκρυνση από τα δυτικά εξοπλιστικά προγράμματα.
Η κυβέρνηση, αναφέρει ο Ελιτσίν, επιδιώκει την αγορά 20 Eurofighters από το 2030, διαπραγματεύεται μεταχειρισμένα με Κατάρ και Ομάν, συζητά εδώ και χρόνια τα F-16V και υπέγραψε συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο για 12 Hercules C-130J-30, ώστε να αντικαταστήσει «αεροσκάφη ηλικίας 25 και 50-60 ετών».
To ευρωπαϊκό άνοιγμα
Η ανάγκη της Ευρώπης για αμυντική διαφοροποίηση προσφέρει στην Τουρκία ένα παράθυρο επανενσωμάτωσης.
Παρά τις επιφυλάξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η Ευρώπη βλέπει την Τουρκία ως απαραίτητη λόγω UAV, θωρακισμένων και στρατιωτικής τεχνολογίας. Πλέον, όπως γράφει, «εκτός από τη Γαλλία και τη Δανία, δεν υπάρχει άλλη χώρα στην Ευρώπη που να επιβάλλει εμπάργκο στην Τουρκία».
Κυβίστηση Ερντογάν 180 μοιρών
Για να φτάσει, ωστόσο, στα F-35, η Άγκυρα αναγκάζεται να αναπροσαρμόσει όλη την περιφερειακή της πολιτική.
Η τουρκική κυβέρνηση, αναφέρει ο Ελιτσίν, επιδιώκει την εύνοια του Ντόναλντ Τραμπ και «παρέχει κάθε δυνατή διευκόλυνση σε αυτόν τον ναρκισσιστή ηγέτη».
Κατά τον αρθρογράφο, έχει ήδη αποδεχθεί «το σχέδιο για τη Γάζα που αποσκοπεί στην προστασία των συμφερόντων του Ισραήλ», χαρακτηρίζοντας αυτή την επιλογή «πλήρη ‘στροφή 180 μοιρών’».
Η Τουρκία δεν πρέπει να αγοράσει F-35
Και το σκεπτικό του Ελιτσίν κορυφώνεται, υποστηρίζοντας ότι τα F-35 απειλούν περισσότερο την Άγκυρα παρά την ενισχύουν.
Ο Ελιτσίν απαριθμεί τους κινδύνους:
Στα ήδη γνωστά F-16, «οι ΗΠΑ έχουν δημιουργήσει εμπόδια στο θέμα της ανανέωσης», άρα τα προβλήματα θα πολλαπλασιαστούν με τα F-35.
Τα F-35 είναι «πολύ πιο σύνθετα» και εξαρτώνται από αμερικανικές δομές· σε περίπτωση κρίσης, η Τουρκία θα μείνει χωρίς δυνατότητα πτήσης «σε 5-6 μήνες», ενώ παραμένουν οι ισχυρισμοί περί «kill-switch».
«Οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον τις αξιόπιστος σύμμαχος», σημειώνει, γι’ αυτό η Τουρκία πρέπει να μειώσει την εξάρτηση από αμερικανικά όπλα.
Παρά την ελληνική απόκτηση F-35, ο Ελιτσίν υποστηρίζει πως η Άγκυρα μπορεί να εξισορροπήσει. Ο αρθρογράφος αναγνωρίζει ότι η Ελλάδα θα αποκτήσει «υπεροχή στο Αιγαίο, στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Κύπρο». Ωστόσο εκτιμά ότι η Τουρκία μπορεί να καταστρέψει τα ελληνικά F-35 «πριν απογειωθούν».
«Η Ελλάδα έχει σχετικά μικρή έκταση. Επομένως, δεν μπορεί να εγκαταστήσει τα αεροσκάφη της εκτός εμβέλειας [σσ. ενν. εχθρικού πλήγματος], όπως η Τουρκία. Ως εκ τούτου, η Τουρκία είναι δυνατόν να καταστρέψει τα F-35, που προορίζονται να εγκατασταθούν στην Πελοπόννησο, πριν απογειωθούν από τις βάσεις τους. Με το στόλο μας, αποτελούμενο από Eurofighter εξοπλισμένα με πυραύλους Meteor και (αν κάποια μέρα φτάσουν πραγματικά στο πρότυπο της πέμπτης γενιάς) τα εθνικά αεροσκάφη Kaan, μπορούμε να επιτύχουμε αεροπορική ισορροπία με την Ελλάδα», υποστηρίζει ο Ελιτσίν.
Το δίδαγμα της Ουκρανίας
Η ευελιξία, όχι η τεχνολογική αιχμή, είναι το νέο ζητούμενο. Η τελευταία παρατήρηση του Ελιτσίν αφορά στο ουκρανικό υπόδειγμα: μαχητικά που απαιτούν μεγάλες βάσεις είναι εκτεθειμένα. Γι’ αυτό θεωρεί ότι η Τουρκία πρέπει να διαθέτει και Gripen E, που «μπορούν να απογειωθούν από αυτοκινητόδρομους».
Ο αρθρογράφος παραθέτει διεθνή παραδείγματα χωρών που εγκαταλείπουν το F-35 για Eurofighter ή Gripen E, καταλήγοντας ότι η Τουρκία πρέπει να κάνει το ίδιο.