Η μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας σύμφωνα με το ΣΠΔΠ 2026-2028
Τον δρόμο που θα ακολουθήσει για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας καταγράφει στο Στρατηγικό Πλαίσιο Δημοσιονομικής Πολιτικής 2026-2028 το Υπουργείο Οικονομικών. Μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι διενεργείται μελέτη για τη συγκράτηση του κρατικού μισθολογίου, δρομολογούνται νομοσχέδια για την εφαρμογή περαιτέρω ευέλικτων μορφών εργασίας, ο εκσυγχρονισμός του καθεστώτος εργαζομένων ορισμένου και αορίστου χρόνου, η αύξηση της κινητικότητας των υπαλλήλων, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε θέματα εκπαίδευσης.
Όπως αναφέρει, η μεταρρύθμιση προχωρά σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο που εγκρίθηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων τον Ιανουάριο του 2022. Οι μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται σε αυτήν είναι η ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας και η βελτίωση των διαδικασιών και της λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης για καλύτερη χάραξη και εφαρμογή πολιτικής, η ρύθμιση ευέλικτων ρυθμίσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα και η εισαγωγή νέου πλαισίου για την αξιολόγηση και επιλογή των υποψηφίων για την πλήρωση κενών θέσεων στη Δημόσια Υπηρεσία και νέων κανονισμών για την αξιολόγηση των επιδόσεων των εργαζομένων, οι οποίοι έχουν ήδη τεθεί σε ισχύ και εφαρμόζονται πλήρως.
«Οι μεταρρυθμίσεις στοχεύουν στην αύξηση της παραγωγικότητας και στην ενίσχυση της αξιοκρατίας, με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας της Δημόσιας Υπηρεσίας», υπογραμμίζει το Υπουργείο Οικονομικών.
Υπενθυμίζεται ότι προτάσεις για το θέμα είχαν υποβληθεί από το ΔΝΤ, στο πλαίσιο έκθεσης του, που περιλάμβαναν, μεταξύ άλλων, την κατάργηση της ΑΤΑ και του 13ου μισθού, προκειμένου να επιτευχθεί η δημοσιονομική σταθερότητα, η βελτίωση της αποδοτικότητας του δημόσιου τομέα και ο εκσυγχρονισμός του.
Όπως αναφέρει το Υπουργείο, σε εξέλιξη βρίσκονται οι μεταρρυθµίσεις που αφορούν τη διασφάλιση της βιωσιµότητας των δημόσιων οικονομικών, µέσω του εξορθολογισµού του κρατικού μισθολογίου, καθώς και της υλοποίησης της κυβερνητικής πολιτικής για κάλυψη των αναγκών της δηµόσιας υπηρεσίας σε προσωπικό, µέσω της πλήρωσης μόνιµων θέσεων και όχι µέσω της πρόσληψης Εργοδοτούµενων Ορισµένου Χρόνου (ΕΟΧ).
«Η πολιτική απασχόλησης συνεχίζει να αποσκοπεί στη συγκράτηση της συνολικής απασχόλησης στον δηµόσιο και στον ευρύτερο δηµόσιο τοµέα, ώστε να επιτυγχάνεται η βιωσιµότητα των δηµόσιων οικονοµικών, εντός του πλαισίου της οικονοµικής ανάπτυξης», αναφέρει.
Το Υπουργείο ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η διενέργεια µελέτης για το κρατικό µισθολόγιο σε συνεργασία µε ανεξάρτητους συµβούλους, µε στόχο την αξιολόγηση της υφιστάµενης δοµής και διάρθρωσής του, τον εντοπισµό βέλτιστων πρακτικών που ακολουθούν άλλες χώρες, τον εντοπισµό και διόρθωση τυχόν προβληµάτων ή στρεβλώσεων που ενδεχοµένως παρουσιάζει, την απλοποίησή του, και τη διατήρησή του σε διαχρονικά βιώσιµα δηµοσιονοµικά επίπεδα.
Επιπλέον, το Υπουργείο είπε ότι προχωρά με κάλυψη των αναγκών της δημόσιας υπηρεσίας σε προσωπικό μέσω της πλήρωσης μόνιμων θέσεων και όχι μέσω της πρόσληψης Εργοδοτούμενων Ορισμένου Χρόνου (ΕΟΧ). Επίσης, αξιοποιούνται τα διαθέσιμα εργαλεία κινητικότητας του προσωπικού, τόσο εντός και μεταξύ των Υπουργείων και ανεξάρτητων υπηρεσιών, όσο και στον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα, για κάλυψη αναγκών στελέχωσης.
Σύμφωνα με το Υπουργείο, κατά τη δημιουργία νέων θέσεων, εφαρμόζεται η πολιτική της κατάργησης ίσης αξίας άλλων θέσεων ή σημείωση με διπλό σταυρό για κατάργηση με την κένωσή τους ή/και μείωση της πρόνοιας στον Προϋπολογισμό για την αγορά υπηρεσιών ή απασχόληση ΕΟΧ για κάλυψη σχετικών αναγκών, ώστε να μην προκύπτει κατά το δυνατό πρόσθετη δαπάνη.
Το νέο σύστημα αξιολόγησης εργαλείο για μεγαλύτερη αποδοτικότητα
Όσον αφορά την επίτευξη μεγαλύτερης αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας στο δημόσιο, το Υπουργείο προτάσσει την αποτελεσματικότερη εφαρμογή του νέου συστήματος αξιολόγησης της απόδοσης των δημοσίων υπαλλήλων, το οποίο συνδέεται με την υπηρεσιακή ανέλιξή τους.
Επιπλέον, εφαρμόζονται οι νέες διατάξεις για την αξιολόγηση και επιλογή υποψηφίων από την Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας για πλήρωση των ανελικτικών θέσεων της δημόσιας υπηρεσίας. Στο πλαίσιο αυτό εισάγονται εργαλεία αξιολόγησης των υποψηφίων για θέσεις στις μισθολογικές κλίμακες Α13(ii) και άνω, οι οποίες αφορούν τις μεσοδιευθυντικές και διευθυντικές θέσεις της δημόσιας υπηρεσίας, με ρύθμιση για αξιολόγηση των υποψηφίων σε εξεταστικά κέντρα. Εισάγεται, επίσης, ρύθμιση για μοριοδότηση των κριτηρίων επιλογής των υποψηφίων για πλήρωση των ανελικτικών θέσεων της δημόσιας υπηρεσίας, με αυξημένη βαρύτητα στην αξιολόγηση των υποψηφίων στο Εξεταστικό Κέντρο, για τις θέσεις που προβλέπεται η εφαρμογή τους, η οποία αναμένεται να εφαρμοστεί για πρώτη φορά κατά την πλήρωση θέσεων το 2025.
Για τις υπόλοιπες ανελικτικές θέσεις (θέσεις Προαγωγής), στα χαμηλότερα ιεραρχικά επίπεδα, αυξημένη βαρύτητα έχει το κριτήριο της αξιολόγησης της απόδοσης των υποψηφίων.
Ευέλικτες μορφές εργασίας
Η εφαρµογή ευέλικτων µορφών απασχόλησης στη δηµόσια υπηρεσία, στο πλαίσιο σχετικής απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, είναι ακόμα μία πολιτική που προωθεί η κυβέρνηση για τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας υπηρεσίας. Όπως αναφέρεται, το Υπουργικό έχει αποφασίσει για εφαρµογή της µεικτής τηλεργασίας (υβριδικό µοντέλο εργασίας), µε γνώµονα να µην επηρεάζεται η εύρυθµη λειτουργία της υπηρεσίας και σε κάθε περίπτωση κατόπιν έγκρισης του οικείου Προϊσταµένου Τµήµατος, την εφαρµογή µειωµένης απασχόλησης µέχρι 2 ώρες το µέγιστο για όσους καλύπτονται από τον περί Αδειών (Πατρότητας, Γονική, Φροντίδας, Ανωτέρας Βίας) και Ευέλικτων Ρυθµίσεων Εργασίας για την Ισορροπία µεταξύ Επαγγελµατικής και Ιδιωτικής Ζωής Νόµο, και για υπαλλήλους µε αναπηρία ή που παρουσιάζουν προβλήµατα υγείας που δυσκολεύουν την απασχόλησή τους σε πλήρη βάση, µε ανάλογη µείωση απολαβών.
Επιπλέον, αποφασίστηκε η επέκταση του ευέλικτου ωραρίου εργασίας, από 1½ ώρα που είναι σήµερα (δηλ. 7:00π.µ./8:30π.µ. – 2:30µ.µ./4:00µ.µ) σε 2 ώρες, δηλαδή 7:00π.µ./9:00π.µ. – 2:30µ.µ./4:30µ.µ.
Προς υλοποίηση των πιο πάνω ευέλικτων µορφών απασχόλησης προωθούνται νοµοθετικές ρυθµίσεις, µε σκοπό να τεθούν σε ισχύ πριν από το τέλος του 2025.
Εκσυγχρονισμός θεσμού ΕΟΧ και ΕΑΧ
Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, έχει οριστεί Οµάδα Εργασίας µε τη συµµετοχή υπαλλήλων του Τµήµατος ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης και Προσωπικού και υπαλλήλων της Νοµικής Υπηρεσίας για επανεξέταση της πρόνοιας για µετατροπή των εργοδοτουµένων ορισµένου χρόνου σε αορίστου χρόνου µε τη συµπλήρωση 30 µηνών απασχόλησης, για επανεξέταση της πρόνοιας για ένταξη των Εργαζομένων Αορίστου Χρόνου σε εναλλάξιµες κατηγορίες και ρύθµιση εναλλακτικά δυνατότητας απόσπασης για κινητικότητά τους, καθώς και ρύθµιση της πειθαρχικής διαδικασίας για αυτούς.
Με βάση τη συζήτηση που έγινε στις συναντήσεις της Οµάδας Εργασίας κρίθηκε σκόπιµος ο καταρτισµός δύο Νοµοσχεδίων, ένα για τη ρύθµιση της διαδικασίας πρόσληψης και απασχόλησης εργοδοτουµένων ορισµένου χρόνου στη δηµόσια υπηρεσία και ένα για ρύθµιση της απασχόλησης των εργοδοτουµένων στη δηµόσια υπηρεσία που έχουν ήδη µετατραπεί σε αορίστου χρόνου εργοδοτούµενοι, τα οποία έχουν διαµορφωθεί από το Τµήµα ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης και Προσωπικού και θα οριστικοποιηθούν σύντοµα.
Θα ακολουθήσει δημόσια διαβούλευση με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, πριν οδηγηθούν για έγκριση στο ΥΣ και να οδηγηθούν για ψήφιση στη Βουλή.
Κινητικότητα προσωπικού
Σημειώνεται, επίσης, ότι πρέπει να αξιοποιείται το εργαλείο της κινητικότητας των υπαλλήλων, και στο ωρομίσθιο προσωπικό, για κάλυψη των αναγκών στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, καθώς και η μετακίνηση προσωπικού μεταξύ δημοσίου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, η αξιοποίηση του Μηχανισμού Εσωτερικής Αγοράς Εργασίας και να εφαρμοστεί η κινητικότητα και των εργοδοτούμενων αορίστου χρόνου.
Αξιοποίηση Κυπριακής Ακαδημίας Δημόσιας Διοίκησης (ΚΑΔΔ)
Μεγάλη έμφαση δίνει το Υπουργείο στα θέματα εκπαίδευσης των δημοσίων υπαλλήλων. Η ΚΑΔΔ αποτελεί τον κεντρικό φορέα για διαμόρφωση και εφαρμογή της πολιτικής μάθησης στη δημόσια υπηρεσία, με στόχο την ανάπτυξη των ικανοτήτων/δεξιοτήτων των δημόσιων στελεχών, ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στα καθήκοντα και ευθύνες τους και να συμβάλλουν αποτελεσματικά στη διαμόρφωση και υλοποίηση των στρατηγικών τους στόχων και άλλων μεταρρυθμίσεων.
Οι προτεραιότητες της ΚΑΔΔ επικεντρώνονται στην εφαρμογή του Πλαισίου Διαχείρισης της Μάθησης, που αποτελεί την επίσημη πολιτική διαχείρισης της μάθησης στη Δημόσια Υπηρεσία, μέσω της θεσμοθετημένης διαδικασίας για τη συγκέντρωση και χαρτογράφηση των αναγκών μάθησης από όλη τη δημόσια υπηρεσία σε οριζόντιες (γενικές) θεματικές και ειδικές θεματικές για την επόμενη τριετία, στην ενίσχυση της αποκεντρωμένης διαχείρισης της μάθησης μέσω της εφαρμογής της διαδικασίας εξασφάλισης πιστώσεων μέσω του Προϋπολογισμού από τα Υπουργεία, για τις εξειδικευμένες ανάγκες μάθησης τους σε ορίζοντα τριετίας και στον σχεδιασμό και υλοποίηση δραστηριοτήτων γενικής/οριζόντιας θεματολογίας, στο πλαίσιο της διάγνωσης αναγκών των οργανισμών.
Όπως σημειώνεται, για την επόμενη τριετία, προγραμματίζεται η εκπαίδευση Αξιολογητών και Αξιολογούμενων για το νέο Σύστημα Αξιολόγησης του προσωπικού της δημόσιας υπηρεσίας, εκπαίδευση για τη Νομοπαρασκευαστική Εργασία, εκπαίδευση δημόσιων υπαλλήλων που ορίζονται ως Ερευνώντες Λειτουργοί για διερεύνηση πειθαρχικών παραπτωμάτων, εκπαίδευση σε θέματα Κυβερνοασφάλειας, στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής Κυβερνοασφάλειας, σε συνεργασία με το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής.
Επιπλέον, προγραμματίζεται ο σχεδιασμός/υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων σε επιμέρους θεματικές που έχουν καθοριστεί κατά προτεραιότητα στη βάση της χαρτογράφησης/ομαδοποίησης των αναγκών που συλλέγηκαν από τους οργανισμούς της δημόσιας υπηρεσίας, όπως η ποιοτική εξυπηρέτηση κοινού, η αποτελεσματική επικοινωνία και συνεργασία στον χώρο εργασίας, η αποτελεσματική οργάνωση χρόνου και εργασίας και διαχείριση εργασιακού άγχους.
Ακόμα, προγραμματίζεται ο σχεδιασμός/υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων για την ενίσχυση δεξιοτήτων των δημοσίων υπαλλήλων (soft skills), εκπαίδευση σε θέματα Ισότητας και κατά της Παρενόχλησης σε συνεργασία με το Γραφείο Επιτρόπου Ισότητας και επιμόρφωση διπλωματών και δημόσιων υπαλλήλων της Κυπριακής Δημοκρατίας στη γαλλική γλώσσα, στο πλαίσιο του Συγχρηματοδοτούμενου Προγράμματος, από την Κυπριακή Δημοκρατία και το Διεθνή Οργανισμό Γαλλοφωνίας.
Επιπρόσθετα, προσφέρεται το πρόγραμμα ασύγχρονης ηλεκτρονικής μάθησης (e-learning) με τίτλο «Η Σύγχρονη Δημόσια Διοίκηση και η Κυπριακή Πραγματικότητα», που αποτελεί αναβαθμισμένο πρόγραμμα εισαγωγικής κατάρτισης νεοεισερχομένων στη Δημόσια Υπηρεσία, ενώ μπορούν να αξιοποιηθούν και τα μαθήματα ασύγχρονης ηλεκτρονικής μάθησης, για τον σχεδιασμό νέων οριζόντιων Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων είτε ασύγχρονων ηλεκτρονικών, είτε δια ζώσης, είτε μικτών (υβριδικών).
Προωθείται, επίσης, η συνεργασία με την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Κύπρου για ικανοποίηση των μαθησιακών αναγκών σε ψηφιακές δεξιότητες. Προσφέρονται, ακόμα, εκπαιδευτικά προγράμματα ασύγχρονης ηλεκτρονικής μάθησης σε 30 θεματικές που αφορούν βασικές πτυχές της λειτουργίας των δημόσιων Οργανισμών, σε συνεχή βάση, στους δημόσιους υπαλλήλους.
Ετοιμάζεται, τέλος, το πλάνο εκπαίδευσης, ενόψει της ανάληψης της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ το 2026, σε συνεργασία με τη Γραμματεία για την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.