Η Άγκυρα ενεργοποιεί «ήπια ισχύ» στα Βαλκάνια - Η νέα στρατηγική της Τουρκίας
Η Τουρκία, αξιοποιώντας την αυξημένη διπλωματική της κινητικότητα, προσπαθεί να εδραιωθεί ως παράγοντας και στα Βαλκάνια. Σύμφωνα με τον αναλυτή της εφημερίδας Γενί Σαφάκ, Γιαχιά Μποστάν, η Άγκυρα παρακολουθεί στενά τις εστίες έντασης μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας, τη διαρκή ρευστότητα στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τις φυγόκεντρες δυνάμεις που επανέρχονται, ώστε να προλάβει κρίσεις και να εμφανιστεί εκείνη ως ρυθμιστής σταθερότητας σε μία περιοχή που υπάρχουν μουσουλμανικά ή οθωμανικά ερείσματα για να λειτουργήσουν ως βάση.
Η κρίση Ντόντιτς και οι παρεμβάσεις Ερντογάν
Στο πιο πρόσφατο επεισόδιο έντασης, τον Μάρτιο, ο πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας, Μίλοραντ Ντόντιτς, ακολούθησε αυτονομιστική πορεία, προκαλώντας ένταλμα σύλληψης εις βάρος του.
Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πραγματοποίησε τέσσερις διακριτικές συναντήσεις μέσα σε 15 ημέρες, εκδίδοντας ισχυρές προειδοποιήσεις προς τον Ντόντιτς.
Ανώνυμες πηγές από τη Βοσνία επισημαίνουν ότι η τουρκική παρέμβαση συνέβαλε καθοριστικά στην αποκλιμάκωση. Παρ’ όλα αυτά, η δομική αστάθεια που πηγάζει από τη Συμφωνία του Ντέιτον παραμένει.
Η στρατηγική «αποτροπής μέσω ανάπτυξης»
Η Τουρκία δεν επιδιώκει απλώς παρέμβαση. «Η Τουρκία χρησιμοποιεί μια διπλωματική στρατηγική για την αντιμετώπιση της περιφερειακής αστάθειας μέσω προληπτικών μοντέλων που βασίζονται στην ευημερία, επιδιώκοντας να επιλύσει κρίσεις πριν κλιμακωθούν σε αρένες αντιπαράθεσης μεγάλων δυνάμεων», γράφει χαρακτηριστικά ο Τούρκος αρθρογράφος.
Με αυτό το σκεπτικό, η Άγκυρα προσπαθεί να προλάβει τον ανταγωνισμό της ΕΕ και της Ρωσίας, προβάλλοντας τον εαυτό της ως «βαλκανικό θεματοφύλακα».
Η Βαλκανική Πλατφόρμα Ειρήνης στην Κωνσταντινούπολη
Το περασμένο Σαββατοκύριακο, η Τουρκία φιλοξένησε στην Κωνσταντινούπολη την πρώτη συνάντηση της Βαλκανικής Πλατφόρμας Ειρήνης, με τη συμμετοχή του Τούρκου ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν και εκπροσώπων από Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Σερβία, Αλβανία και Κοσσυφοπέδιο.
«Η Βαλκανική Πλατφόρμα Ειρήνης στοχεύει στην αντιμετώπιση περιφερειακών διαφορών χωρίς την παρέμβαση ηγεμονικών δυνάμεων – της ΕΕ και της Ρωσίας – αναπτύσσοντας βαλκανικές λύσεις στα βαλκανικά προβλήματα», σημειώνει ο Μποστάν.
Η μορφή της συνάντησης ήταν άτυπη. Δεν κρατήθηκαν πρακτικά, ενώ αντί για ονομασίες χωρών, χρησιμοποιήθηκαν κεφαλαία γράμματα, για να αποφευχθούν ευαίσθητες εντάσεις, ειδικά στο μέτωπο Σερβίας–Κοσσυφοπεδίου.
Στόχοι και επόμενα βήματα
Η πρώτη συνάντηση της Πλατφόρμας εστίασε σε πέντε άξονες:
Διμερείς σχέσειςΠρωτοβουλίες σχετικές με την ΕΕΣυνεργασία στην αμυντική βιομηχανίαΤοπικές λύσεις σε τοπικά προβλήματαΚαθιέρωση συνάντησης ανά εξάμηνοΗ επόμενη συνάντηση προγραμματίζεται και πάλι στην Κωνσταντινούπολη.
«Προτάθηκε ένα συγκεκριμένο σχέδιο προσανατολισμένο στην ανάπτυξη με στόχο την ενίσχυση της ειρήνης στα Βαλκάνια και το οποίο επί του παρόντος βρίσκεται στα στάδια σχεδιασμού», καταλήγει ο Μποστάν.
Η τουρκική στρατηγική στα Βαλκάνια μοιάζει έτσι λιγότερο με προσέγγιση τακτικής επιρροής με την Άγκυρα παράλληλα σε έναν ρόλο εγγυητή.