Ελεγκτική Υπηρεσία για διαχείριση νερού: Διαρροές, υπεραντλήσεις και χρέη
Η διαχείριση των υδάτινων πόρων της Κύπρου, σε μια περίοδο έντονης λειψυδρίας και κλιματικής πίεσης, παρουσιάζει σημαντικές αδυναμίες σύμφωνα με την Ειδική Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας. Ο έλεγχος έδειξε ότι το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) δεν εφαρμόζει επαρκείς μηχανισμούς παρακολούθησης, τιμολόγησης και είσπραξης του νερού, ενώ παράλληλα καθυστερεί σε σημαντικές αποφάσεις και έργα.Ανεπαρκείς έλεγχοι και αδιαφάνεια στην ΚατανάλωσηΣτον τομέα της καταμέτρησης και τιμολόγησης του νερού, η Ελεγκτική Υπηρεσία εντόπισε ότι οι αιφνιδιαστικοί έλεγχοι δεν γίνονται συστηματικά, ενώ σε καίρια σημεία υδρομέτρησης στη Λευκωσία – που αντιπροσωπεύουν το 64% της κατανάλωσης της επαρχίας – δεν επιβεβαιώνεται τακτικά η ακρίβεια των ενδείξεων.
Παράλληλα, το ΤΑΥ δεν έχει πρόσβαση σε υδρομετρητές και συστήματα τηλεμετρίας διαφόρων Συμβουλίων Υδατοπρομήθειας, γεγονός που δημιουργεί περιθώρια λάθους ή ακόμα και καταχρήσεων.Κενά ασφάλειας στο Σύστημα Τιμολόγησης Το μηχανογραφημένο Σύστημα Τιμολόγησης Νερού εμφανίζει αδυναμίες, όπως μη ελεγχόμενη πρόσβαση χρηστών, ανεπαρκή καταγραφή ενεργειών και δυσκολία εξαγωγής συγκεντρωτικών στοιχείων.
Η κατάσταση αυτή δυσχεραίνει τον εντοπισμό λαθών και τον αποτελεσματικό έλεγχο των οφειλών.
Οφειλές και μεγάλες καθυστερήσεις στις εισπράξειςΤα εισπρακτέα ποσά του ΤΑΥ ανήλθαν στο τέλος του 2023 στα €147,7 εκατομμύρια, εκ των οποίων €69,2 εκατομμύρια αφορούν ύδρευση, κυρίως από Δήμους και Κοινοτικά Συμβούλια. Παρά την παλαιότερη διαγραφή οφειλών με κυβερνητική απόφαση, πολλές τοπικές αρχές δημιούργησαν νέες, ακολουθώντας την ίδια πρακτική: εισπράττουν από τους καταναλωτές αλλά δεν αποδίδουν τα ποσά στο ΤΑΥ.
Νερό €58,1 εκατ. σε Τουρκοκύπριους Χωρίς ΤιμολόγησηΠοσό ύψους €58,1 εκατομμυρίων αφορά νερό που παρέχεται διαχρονικά σε Τουρκοκύπριους καταναλωτές και δεν χρεώνεται, βάσει πολιτικής απόφασης.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει ότι το θέμα παραμένει ασαφές και εκκρεμές εδώ και χρόνια, χωρίς θεσμική διευθέτηση.Υπεραντλήσεις από ιδιωτικές εταιρείες χωρίς αποτρεπτικές κυρώσειςΗ Έκθεση καταγράφει περιστατικά υπεράντλησης νερού από μεγάλες εταιρείες, κυρίως στην περιοχή Μοναγρουλίου, με κίνδυνο εξάντλησης υδροφοριών. Παρά την ύπαρξη νομοθετικών εργαλείων, οι κυρώσεις ήταν ελάχιστες και καθυστερημένες, με πρόστιμα ακόμα και της τάξης των €400 ή €2.000 – ποσά που δεν λειτουργούν αποτρεπτικά.Έργα για Πόλη Χρυσοχούς και Τυλληρία σε «πάγο» από το 2022Παρότι έχει ολοκληρωθεί μελέτη για ενίσχυση της υδροδότησης σε Πόλη Χρυσοχούς και Τυλληρία, τα έργα δεν προχώρησαν, με κίνδυνο τα δεδομένα της μελέτης να έχουν πλέον ξεπεραστεί.
Ανάγκη για Νέο Μοντέλο Διαχείρισης ΝερούΗ Ελεγκτική Υπηρεσία προειδοποιεί ότι η Κύπρος δεν μπορεί να συνεχίσει με τη σημερινή πρακτική. Οι πόροι είναι περιορισμένοι, η ζήτηση αυξάνεται και η λειψυδρία γίνεται μόνιμη συνθήκη.Απαιτείται ενίσχυση ελέγχων, αξιοπιστία στη μέτρηση, αποφασιστικότητα στην είσπραξη και μακροχρόνιος σχεδιασμός.Διαβάστε ολόκληρη την έκθεση ΕΔΩ